Pekoteko: Rüdiger Eichholz 1-a komputila prilaboro: Roland Rotsaert 2-a (nuna) komputila prilaboro: Marc Bavant ------------------------------------------------------------------------ # Modifoj de MB # Reunuigo de rompitaj linioj # Korekto de trd fr "braser" (ne "brasser") # 85/252: tab ĉe {eo2} # korekto de supersignoj: S^^ k.s., cx k.s., U^~, ŝ (anstataŭ Ŝ) 1 \j {U1} 511.136 {T1} {eo1} ekonomik/o *a {de1} Ökonomik \If\i *a {de2} Nationalökonomie \If\i *a {de3} Volkswirtschaftslehre \If\i *a {de4} Wirtschaftskunde \If\i *ĉ {de5} Wirtschaftswissenschaft \If\i *ĉ {en1} economics *a*c*e {en2} political economy *a*e {fr1} économie \If\i *a {fr2} économie politique \If\i *a {ja1} keizaigaku *a \J Teorio kaj scienco pri la meĥanismoj reguligantaj la produktadon k distribuadon de la riĉaĵoj: \Ikapitalista, komunista ÷o. *b La scienco, kies tasko estas priskribi, klarigi kaj apliki la leĝojn aŭ laŭleĝecojn, kiuj ekzistas en la interligoj inter la diversaj ekonomiaj fenomenoj. Ĉi-rilate oni parolas pri priskriba, teoria kaj aplikata ÷o. *c (konsiderata kiel singulara nocio:) La scienco, kiu traktas la produktadon, distribuadon kaj konsumadon de varoj kaj servoj, aŭ la materian bonfarton de la homaro. *d laŭ *e Socia scienco kiu studas la produktadon, distribuon, kaj konsumon de komercaĵoj. *a laŭ *f (94-01-12) \J Fon: *a ys; *b PIV; *c IKEV#856; *ĉ Wah; *d ei; *e Rand; *f W3; \W 93/ys-001 \w\------ Rim: ys (93-06-24): En la naskiĝlando de la scienco, ĝi estis "politika ekonomio", distinge de la ekonomio tutsimpla, signifanta privatan mastrumon. La Termino estis importita en Francion kaj Germanion. En tiu ĉi, "nacia ekonomio" populariĝis poste. Fine de la lasta jarcento, "ekonomiko" komencis komuniĝi. Al tio kontribuis Marshall. La implico estas ke la fako akiris objektivan sciencecon post la frua stadio en kiu ĝi estis arsenalo de politikaj rimedoj. "Politika ekonomio" estas uzata ankoraŭ iufoje, kiel "Journal of political economy", de la universitato de Ĉikago. Francio estas escepto, retenante la terminon "ekonomio"; la termino "ekonomiko" ne tute estas ekster uzo, kiel en \IL'économique\i, traduko de \IEconomics\i de Samuelson (Armand Colin). ei (93-08-03): Laŭ *b*c*e {eo1} estas scienco pri la ekonomio en iu ajn regiono, ĝi do estas pli vasta nocio ol la terminoj {de2} kaj {de3} indikas. {en2} Havas 4 diversajn signifojn, el kiuj nur la kvara taŭgas por la nocio de tiu ĉi komplekso. «1993-08-03» 2 \j {U1} 511.136 {T1} {eo1} kvot/o *a {eo2} procent/o *b {eo3} raci/o *c {eo4} frakci/o *d {de1} Rate \If\i *a {de2} Quote \If\i *e {en1} rate *a {fr1} taux \Im\i *a {ja1} ritu *a \J 3.a. Fiksita rilato (kiel de kvanto, monsumo, aŭ grado) inter du aĵoj. 4.a. Kvanto, monsumo, aŭ grado de io mezurita per unuo de io alia (kiel tempo): "je la ÷ de 60 mejloj por horo", "naskiĝ÷o de 40 por milo de loĝantaro", "la ÷o de l' profito de l' firmao", "÷o de amortizo" b. Sumo de pago aŭ kostoj bazita sur iu alia sumo: "÷o de interezo por jaro". *a laŭ *f (numero kaj litero laŭ tiu ĉi) Fon: *a ys; *b EBU, 1993-09p2 kaj aliloke (pri interezo); *c EBU, 1993-06p3 (\IProduktemo estas la racio de produktado al laborhoroj.\i); *d EBU, 1993-09p4 kaj aliloke (frakcio de senlaboreco); *e Der Spiegel, 1994/7p82 (\IDie Quote der Arbeitslosen steigt deutlich an. \i); *f Webster 3 \W 93/ys-002 \w\------ Rim: ys (93-06-24): EBU uzas "procento" (por kvoto de interezo), "frakcio de senlaboreco" ktp; devas ekzisti unusola ekvivalento. "Kvoto" ne estas vaste uzata sed la malplej malbona kandidato, trovata en PIV. Ekzemploj: La senlaboreca kvoto en Francio estas 10,6 %. - [Andy Künzli?] La mondo en marto, Monato, 1993 05p10 malaltiĝis krimo-kvoto je 13 %. - Gubbins, Monato, 1993 08p15 ... - en la evolulandoj, 35 % konas aliajn esperantistajn fakulojn. / - en la kapitalismaj landoj, nur 5 % ! / Tiel la "kvoto de izoliteco" de la esperantistaj fakuloj pri konstruado estas duoble pli alta en kapitalismaj landoj ol en la evolu-landoj. - J. P. Cancel/ Helpis por esperantigo E. Ludwig, TAKE JARCENTO 21 - LA DOMO, 1993 09p7 ei (93-10-09): Dezirinda estus pli preciza fontindiko. Al mi ne plaĉas "kvoto", ĉar en la Germana oni uzas "quotieren" kun la signifo "konigi prezon", do "kvoto" laŭ mi devus signifi: "prezo-konigo". ys (94-01-20): Ankaŭ la angla "quote" havas sencon kiun ei donas al la germana. Ni ne devas sekvi etnolingvajn uzojn senkritike, precipe pri vorto kun variaj sencoj laŭ aparta lingvo, kiel tiu ĉi. La uzo kiun mi donas al "kvoto" estas laŭ PIV, kaj aŭtenta. ^E 3 ^E\j {U1} 330.18 {T1} {eo1} makro'ekonomik/o *a*b {de1} Makroökonomie \If\i *d {en1} macroeconomics *a {fr1} macro-économie \If\i *c {ja1} makurokeizaigaku *a \J Studado de la ekonomia sistemo kiel tuto, speciale rilate al ĝia ĝenerala nivelo de produktado kaj enspezado, kaj la rilatoj inter sektoroj de la ekonomio. (94-01-24) Kp mikroekonomiko. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1548; *c Teulon; *d Hamblock \W 93/ys-003 \w\------ Rim: ei: (93-10-09) Kial vi ne donis la difinon el IKEF, se tiu estis bona? 4 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} agregat*/o *a {de1} Agregat \In\i *c {de2} volkswirtschaftliche Gesamtgröße \In\i *c {en1} aggregate *a {fr1} agrégat \Im\i *c {ja1} sooryoo *a \J Totalo enhavanta ĉiujn elementojn aŭ individuojn en certa kategorio aŭ grupo de kategorioj en iu ekonomio. Kp ĝia alia senco: ensemblo de matematikaj elementoj havantaj iun proprecon komune: \Iagregato de racionalaj numbroj\i. *b La agregato, aŭ makroekonomia kvanto, estas konceptita kiel la sumo de individuaj kvantoj laŭ la metodologia individuismo. *a Fon: *a ys; *b Webster 3; *c Hamblock \W 93/ys-004 \w\------ Rim: 5 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} ĝeneral/a ekvilibr/o *a {de1} allgemeines wirtschaftliches Gleichgewicht \In\i *c {en1} general equilibrium *a {fr1} équilibre général \Im\i *a {ja1} ippan kinkoo *a \J Samtempa ekvilibro por ĉiuj ekonomiaj variabloj. *b Ekonomia ekvilibro sur merkato indikas ke propono kaj postulo egalas. Krom ĉi tiu parta ekzistas la ĝenerala ÷o, pri kiu estas parolo kiam en la tuta nacia ekonomio estas ekvilibraj rilatoj inter la diversaj var- kaj monfluoj. *c Fon: *a ys; *b Webster 3; *c IKEV#850 \W 93/ys-005 \w\------ Rim: ys (94-05-28): La ĝenerala ekvilibro estas priskribita per serio da simultanaj ekvacioj montrantaj egalecon de la propono kaj la postulo de ĉiu varo kiu estas funkcio de prezoj de ĉiuj varoj. ^E 6 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} soci/a kont/ad/o *a {de1} volkswirtschaftlishe Gesamtrechnung \If\i *c {de2} nationale Buchführung \If\i *c {en1} social accounting *b {fr1} comptabilité nationale \If\i *c {ja1} syakai kaikei *a \J Unu el la metodoj de l' ekonomiko kiu analizas ekonomion, plej ofte nacian, kiel agregaton de kontado, aŭ librotenado, de ĉiuj ekonomiaj subjektoj en tiu, forigante duoblan kalkulon, nome eliminante debetojn kaj kreditojn ene de tiu; ofte dirata "naci-ekonomia kalkulo". *a Fon: *a ys; *b Hicks, Social framework; *c Hamblock \W 93/ys-006 \w\------ Rim: 7 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} brutt/a naci/a produkt/o *a*c {eo2} mal'net/a naci/a produkt/o *b ^R {de1} Bruttosozialprodukt \In\i *b {en1} gross national product {fr1} produit national brut \Im\i {ja1} kokumin soo_seisan *a \J La totala valoro de varoj kaj servoj faritaj en nacio dum difinita periodo, ekz. jaro, ankaŭ inkluzivanta la totalon de elspezoj fare de konsumantoj kaj registaro plus la bruttan privatan investaron. *c Fon: *a ys; *b EBU; *c IKEV#1199 \W 89/pb-1336 \w\------ Rim: ei: (93-10-09) Duoblaj konsonantoj en vort-radiko laŭ mi estas evitendaj. 8 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} net/a naci/a produkt/o *a*b {de1} Nettosozialprodukt \In\i *b {en1} net national product *a {fr1} produit national net \Im\i *a {ja1} kokumin zyun_seisan *a \J Brutta nacia produkto minus amortizo. Egalas al la nacia enspezo. *a Fon: *a ys; *b IKEV#1715 \W 93/ys-008 \w\------ Rim: 9 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} brutt/a en'land/a produkt/o *a {de1} Bruttoinlandprodukt \In\i *b {en1} gross domestic product *a {fr1} {ja1} kokunai soo_seisan *a \J Brutta nacia produkto minus enspezo de l' rezidantoj el ilia bonhavo eksterlanda. *a ++> tut/a en'land/a produkt/ad/o 89/pb-1335. Fon: *a ys; *b Hamblock \W 89/pb-1335 \w\------ Rim: 10 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} naci/a en'spez/o *a {eo2} naci/a en'spez/ar/o *b ^R {de1} Volkseinkommen \In\i *c {en1} national income *a {fr1} revenu national \Im\i *b {ja1} kokumin syotoku *a \J La valoro de ĉiuj varoj kaj servoj produktitaj dum difinita periodo (jaro) inkluzive de importo, reduktitaj per la kostoj de produktado kaj importado. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1699; *c Hamblock \W 93/ys-010 \w\------ Rim: ys (1993-06-28): {eo2} evitinda ĉar superflua kaj nesimetria al "nacia produkto". ei (1993-08-03): Mi ne konsentas. Laŭ mi {eo1} pensigas pri la tuta enspezo, kiun nacio (= Ŝtato) havas (pere de impostoj), dum {eo2} pensigas pri la sumo de la multaj enspezoj de la civitanoj de iu Ŝtato, kion esprimas la difino. Mi preferus establi simetrion per tio, ke oni uzu en 93/ys-007 ĝis 009 "produktaro" anstataŭ "produkto". «1993-08-03» ys (1994-01-31): Termino ne estas difino. Oni observu internacian uzadon. "Nacio" kaj "Ŝtato" diferencas: la unua signifas popolon, kaj la dua, politikan aparaton. La nocio de ei estas fremda al la terminologio de ekonomikistoj; en teoria ekonomiko, "nacia" kaj "socia" estas plejparte interŝanĝeblaj. "Enspezo", "produkto" ktp estas nenombreblaj substantivoj en tiu ĉi okazo, kaj uzataj kiel abstraktaj, kiel la alrespondaj anglaj vortoj: la sufikso -ar/o estas superflua. La ekonomiko estas angla scienco kun kontribuoj nordeŭropaj post forpaso de Walras kaj de la viena skolo, kaj internacia nomenklaturo pli bone devus baziĝi sur la angla. 11 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} konsum/o *a {eo2} konsum/ad/o *b ^R {de1} Verbrauch \Im\i *b {de2} Konsum \Im\i *b ^R {en1} consumption *b {fr1} consommation \If\i *b {ja1} syoohi *a \J Kontentigo de bezonoj akompanata de foruzo de aĵoj kaj servoj. En ÷o ĉiuj produktivaj faroj trovas sian finan celon. La parto kiun la konsumanto povas akiri al si en la totala ÷o dependas ne nur de liaj bezonoj, sed speciale de la kiomeco de liaj enspezoj. *b Fon: *a ys; *b IKEV#518 \W 93/ys-011 \w\------ Rim: 12 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} konsum/em/o *a {de1} Konsumbereitschaft \If\i *e {de2} Konsumneigung \If\i *e {en1} propensity to consume *b {fr1} propension à consommer \If\i *c*d {ja1} syoohi seikoo *a \J Proporcio de l' parto de l' enspezo de indivuduo, aŭ de l' agregato de individuoj, kiun tiu elspezas por konsumo, al la totala enspezo, kies funkcio ĝi estas. *a Fon: *a ys; *b Keynes,General theory, 90; *c Teulon; *d Robert, s.v. "propension"; *e Hamblock \W 93/ys-012 \w\------ Rim: 13 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} ŝpar/o *a {de1} Ersparung \If\i *a {de2} Ersparnis \If\i *a*c*d*e {de3} Ersparte \In\i *b {de4} Sparen \In\i *e {en1} saving *a*f {en2} savings *a ^R {fr1} épargne \If\i *a {nl1} besparing \If\i *c {ja1} tyotiku *a \J Enspezo de individuo minus konsumo, do funkcio de tiu ĉi. Kp.: ŝpar-bon_hav/o (89/pb-1384) *a Fon: *a ys; *b Wah[ei]; *c Martinus; *d Vahlen (Ersparnis: Differenz zwischen verfügbaren Einkommen und Konsum, die in den Einkommensverwendungskonten der Bundesrepublik Deutschland dargestellt wird.); *e HdWW (...die Definition des Sparens als Nichtkonsum von Einkommen...); *f Samuelson \W 93/ys-013 \w\------ Rim: ys (93-06-24): La komunuza angla formo estas en pluralo, sed en ekonomiko la singularo estas kutima. ei (93-10-09): La terminoj {de1} kaj {de2} Ŝajnas al mi nekutimaj. ys (94-06-09): Mi neniam vidis {de3} uzata en ekonomikaj libroj. La koncepto ne estas pri akumulita sumo sed pri ago. Tio estas kial ekonomikistoj diras angle "saving" kaj ne "savings". Mi retiras {de1}, kiu estas pli rara ol kutima kaj aldonas {de4}. 14 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} ŝpar/em/o *a {de1} Sparsamkeit \If\i *c {en1} propensity to save *b {fr1} propension à épargner \If\i *e {ja1} tyotiku seikoo *a \J Proporcio de ŝparo al totala enspezo. *a Fon: *a ys; *b Keynes, General theory, 65; *c Wah[ei] \W 93/ys-014 \w\------ Rim: 15 \j {U1} 330.1 {T1} {eo1} invest/o *a {de1} Investition \If\i *a {en1} investment *a {fr1} investissement \Im\i *a {ja1} toosi *a; \J Formado de nova kapitalo (kp. sinonimo angla: \Icapital formation\i). *a Fon: *a ys \W 93/ys-015 \w\------ Rim: ys (94-06-01): 89/pb-1239 "invest/ad/o" estas en la borsa senco (UKD336.7) kaj diferencas de tiu ĉi. 16 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} analiz/o en'met/o-el'met/o *a {eo2} en'met-el'met-analiz/o b* {de1} volkswirtschaftliche Verflechtungsmatrix \If\i *d {en1} input-output analysis *a {fr1} tableau d'entrées et sorties \Im\i *c {ja1} to^nyuu-sansyutu bunseki *a \J Analizo de cirkulado de varoj per tabelo montranta aĉetadon kaj vendadon de ĉiuj industriaj sektoroj, en kiu la vertikalaj kolumnoj montras aĉetadon (enmeton) kaj la horizontalaj, vendadon (elmeton); la lasta vertikala kolumno montras aĉetadon de l' konsumantoj (mastrumoj). *a Fon: *a ys; *b ei; *c Teulon; *d Hamblock \W 93/ys-016 \w\------ Rim: 17 \j {U1} 336.741.2 {T1} {eo1} prefer/o de likid/ec/o *a {eo2} prefer/o por likid/ec/o *b ^R {de1} Liquividätspräferenz \If\i *b {en1} liquidity preference *b*c {fr1} préférence accordée aux liquidité \If\i *b {ja1} ryŭdôsei senkô *a \J Emo konservi parton de la enspezoj kiun oni ne tuj konsumas en la formo de kasstoko (moneroj, bankbiletoj) aŭ kreditaj saldoj ĉe bankoj, preferante ĉi tion al investado en haveroj kiuj havigas enspezojn. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1507; *c Keynes, General theory, p. 166 \W 93/ys-017 \w\------ Rim: ^E 18 \j {U1} 336.74 {T1} {eo1} mon/a stok/o *a*b {eo2} mon-proviz/o *c {de1} Geldmenge \If\i *e {de2} Geldangebot \In\i *e {en1} money supply *a {fr1} masse monétaire \If\i *d {ja1} kahei kyôkyŭryô *a \J Amaso de mono ekzistanta en socio, inkluzivanta kontantan monon kaj depono ĉe bankoj retirebla kontraŭ postulo (M1) kaj ŝpar-deponon (M2), fojfoje ankaŭ certifikatojn de depono (M3, laŭ kelkaj). *a Fon: *a ys; *b EBU; *c ei; *d Teulon; *e Hamblock \W 93/ys-018 \w\------ Rim: 19 \j {U1} 336.748 {T1} {eo1} inflaci/o *a*b {de1} Inflation \If\i *a {en1} inflation *a {fr1} inflation \If\i *a {ja1} inhureesyon *a {ja2} inhure *a {ja3} tuuka bootyoo *a \J Kondiĉo en kiu la aĉetpovo (enspezoj esprimitaj en mono) estas neproporcie pli granda ol la kvanto da disponeblaj varoj kaj servoj tiel ke la valoro de la mono malpliiĝas. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1316 \W 89/pb-1165 \w\------ Rim: ys (1993-06-24): {ja1} devenas de la angla, {ja2} ties mallongigo. 20 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} teori/o de determin/o de l' en'spez/o *a {de1} {en1} theory of income determination *b {fr1} {ja1} syotoku kettei riron *a \J Makroekonomika teorio pri tio kiamaniere la nacia enspezo, kiu estas la plej bona indico de l' nivelo de ekonomiaj agadoj de socio, estas determinata, precipe la kejnsa modelo de ŝparo kaj investo. *a Fon: *a ys; *b Samuelson, chapter 11; \W 93/ys-020 \w\------ Rim: 21 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} kurb/o I-Ŝ *a {de1} {en1} I-S curve *a {fr1} Kp.: modèle IL-LM \Im\i *b {ja1} I-S kyokusen *a ^R \J investado kaj ŝparado kiel la determinantoj de l' enspezo. ==> teorio de determino de l' enspezo, kurbo L-M *a Fon: *a ys; *b Teulon \W 93/ys-021 \w\------ Rim: 22 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} kurb/o L-M *a {de1} {en1} L-M curve *a {fr1} {ja1} L-M kyokusen *a ^R \J Kurbo de la funkcio kun la kvoto de interezo sur la absciso kaj la agregata enspezo sur la ordinato surbaze de la prefero de likideco kaj la mona stoko. ==> teorio de determino de l' enspezo, kurbo I-S *a Fon: *a ys \W 93/ys-022 \w\------ Rim: 23 \j {U1} 331.1 {T1} {eo1} plen/a dung/o *a {eo2} plen/a dung/it/eco *b {de1} Vollbeschäftigung \If\i *b {en1} full employment *a {fr1} plein emploi \Im\i *b {ja1} kanzen koyô *a ^R \J Stato en kiu ĉiuj rimedoj de produktado, precipe laboro, estas utiligataj, "manko de 'nevolonta nedungiteco', la egaleco de l' reala salajro al la marĝena malutileco de l' dungiteco" (Keynes, General theory, p. 16). *a "Tian situacion oni rigardas neatingebla pro praktikaj kaŭzoj". *b Fon: *a ys; *b IKEV #1133 \W 93/ys-023 \w\------ Rim: 24 \j {U1} 331.1 {T1} {eo1} sub'dung/o *a {eo2} ne'plen/a dung/o *a {de1} Unterbeschäftigung \If\i *b {en1} underemployment *a {fr1} {ja1} hukanzen koyô *a ^R \J Stato en kiu iuj rimedoj de produktado, precipe laboro, ne estas utiligataj. *a ++> plena dungo. Fon: *a ys; *b Hamblock \W 93/ys-024 \w\------ Rim: 25 \j {U1} 338.93 {T1} {eo1} perfekt/a konkurenc/o *a {de1} vollkommener Wettbewerb \Im\i (Konkurrenz \If\i) *c {de2} vollständiger Wettbewerb \Im\i (Konkurrenz \If\i) *c {en1} perfect competition *a {fr1} concurrence parfaite \If\i *b {ja1} kanzen kyôsô *a ^R \J Stato en kiu la prezo de ĉiu speco de varo estas egala, alivorte, la elasto de ĝia postulo pri la prezo estas infinita. *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock \W 93/ys-025 \w\------ Rim: 26 \j {U1} 338.8 {T1} {eo1} ne'perfekt/a konkurenc/o *a {de1} unvollkommener Wettbewerb \Im\i (Konkurrenz \If\i) *c {de2} unvollständiger Wettbewerb \Im\i (Konkurrenz \If\i) *c {en1} imperfect competition *b {fr1} {ja1} hu'kanzen kyôsô *a ^R \J Stato en kiu sin trovas pluraj prezoj por iu speco de varo. Fon: *a ys; *b Joan Robinson. "The economics of imperfect competition". London: Macmillan, 1933; *c Hamblock \W 93/ys-026 \w\------ Rim: 27 \j {U1} 338.8 {T1} {eo1} monopol/a konkurenc/o *a ^R *a {de1} monopolistische Konkurrenz \If\i *c {en1} monopolistic competition *b {fr1} {ja1} dokusenteki kyo^so^ *a ^R \J Sinonimo de "neperfekta konkurenco". *a Fon: *a ys; *b E.M. Chamberlin, "The theory of monopolistic competition", 1933; *c Hamblock \W 93/ys-027 \w\------ Rim: 28 \j {U1} 338.8 {T1} {eo1} monopol/o *a {de1} Monopol \In\i *b {de2} Alleinhandel \Im\i *b {de3} Alleinvertrieb \Im\i *b {en1} monopoly *a {fr1} monopole \Im\i *b {ja1} dokusen *a ^R \J Tiu kiu ekzistas ĉe foresto aŭ elimino de konkurenco, tiel ke propono aŭ postulo, aŭ ambaŭ, estas en unu mano. *b Pli ĝenerale, en pluraj, nemultaj manoj. *a Fon: *a ys; *b IKEF #1667 \W 93/ys-028 \w\------ Rim: 29 \j {U1} 338.8 {T1} {eo1} oligopol/o *a {de1} Oligopol \In\i *b {en1} oligopoly *a {fr1} oligopole \In\i *b {ja1} kasen *a ^R \J Situacio de la merkato en kiu ĉiu el limigita nombro da produktistoj estas sufiĉe forta por influi la merkaton, sed ne sufiĉe forta por malatenti la reagon de siaj konkurencantoj. *b Fon: *a ys; *b IKEF #1766 \W 93/ys-029 \w\------ Rim: 30 \j {U1} 338.8 {T1} {eo1} monopson/o *a {eo2} monopsoni/o *b {de1} Käufermonopol \In\i *b {de2} Monopson \In\i *b {en1} monopsony *a {en2} buyer's monopoly *B {fr1} monopsone \Im\i *b {ja1} kaite dokusen *a ^R \J Situacio en la merkato en kiu estas unu sola aĉetanto por iu produkto aŭ servo de granda nombro da vendantoj. *b Fon: *a ys; *b IKEV #1668 \W 93/ys-030 \w\------ Rim: ys: Nesimetrio kun "monopolo" de {eo2} ne estas dezirinda. 31 \j {U1} 338.97 {T1} {eo1} kvot/o de kresk/o *a {de1} Zuwachsrate \If\i *b {de2} Steigerungsrate \If\i *b {en1} rate of growth *a {en2} growth rate *a {fr1} taux de croissance \Im\i *a {ja1} seityo^ritu *a ^R \J Inkremento, ĉefe, de la nacia enspezo dum certa tempodaŭro kompare al tiu en la tiel longa tempodaŭro ĵus pasinta. *a Fon: *a ys; *b Hamblock \W 93/ys-031 \w\------ Rim: 32 \j {U1} 338.97 {T1} {eo1} cikl/o de konjunktur/o *a {eo2} konjunktur/o *b {de1} Konjunktur \If\i *b {en1} business cycle *a {en2} trade cycle *b {fr1} conjoncture \If\i *b {fr2} cycle \Im\i *c {ja1} keiki zyunkan *a ^R \J Ciklo de florado kaj malflorado de la ekonomia vivo kiel tuto aŭ de ĝiaj eroj, en ekonomio bazita sur libera interŝanĝado de varoj kaj servoj. Oni distingas tri ciklojn laŭ ilia periodeco: la mallonga, aŭ de Kitchin, la meza, aŭ de Juglar, kaj la longa, aŭ de Kondratiev. *b Fon: *a ys; *b IKEV #2600; *c Teulon \W 93/ys-032 \w\------ Rim: 33 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} elast/o *a {de1} Elastizität \If\i *c {en1} elasticity *a {fr1} élasticité \If\i *b {ja1} danryokusei *a ^R \J Racio de proporciaj ŝanĝoj, dy/y ÷ dx/x, ekz. racio de kvoto de ŝanĝo de l' postulo responde al tiu de l' prezo, precipe tiu de variablo al parametro (barometro). ++> flekseblo *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock \W 93/ys-033 \w\------ Rim: 34 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} fleks/ebl/o *a {de1} Flexibilität \If\i *c {en1} flexibility *a {fr1} flexibilité \If\i *b {ja1} sinsyukusei *a ^R \J Reagemo de parametro (barometro) al la ŝanĝo de variablo, ekz. de l' prezo responde al la ŝanĝo de postulo. ++> elasto. *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock \W 93/ys-034 \w\------ Rim: 35 \j {U1} 338.97 {T1} {eo1} multiplik/ant/o *a {de1} Multiplikator \Im\i *b {en1} multiplier *a {fr1} multiplicateur \Im\i *b {ja1} zyôsŭ *a ^R \J Efiko de la sekundara influo de pliiĝinta dungiteco, investado ktp., kiu pincipe daŭras senfine, tial ke ĉiu kreskinta aĉetpovo, se uzata, kreas novan aĉetpovon ktp. La termino estas uzata speciale en ligo kun konjunktura politiko. *b Fon: *a ys; *b IKEV #1688 \W 93/ys-035 \w\------ Rim: 36 \j {U1} 338.97 {T1} {eo1} princip/o de l' akcel/o *a {de1} Akzelerationsprinzip \In\i *c {en1} acceleration principle *a {fr1} principe d'accélération \Im\i *b {ja1} kasokudo genri *a ^R \J Principo ke, en la ciklo de konjunkturo, la investo, t.e. produktado de kapitalvaroj, havas certan rilaton kun multiĝo de l' agregata demando, t.e. de l' socia produktado kaj ke la amplitudo de l' unua estas pli granda ol tiu de l' dua. ++> akcelanto *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock \W 93/ys-036 \w\------ Rim: ys (94 05 24): Post la kejnsa revolucio, oni intencas klarigi la estiĝon de la ciklo de konjunkturo per la reciproka ago de tio ĉi kaj la teorio de l' multiplikanto. 37 \j {U1} 338.97 {T1} {eo1} akcel/ant/o *a {de1} Akzelerator \Im\i *b {en1} accelerator *a {fr1} accérérateur \Im\i *a {ja1} kasokudo insi *a ^R \J La kvoto de investo al multiĝo de l' produktado tiun kaŭzinta. Se delta Y = multiĝo de l' produktado kaj I = investo, tiam I = v delta Y, en kiu v estas la akcelanto, aŭ koeficiento de akcelado. ++> principo de akcelo, multiplikanto. *a Fon: *a ys; *b Hamblock \W 93/ys-037 \w\------ Rim: ys (94-05-24): Dum la multiplikanto priskribas kiel ŝanĝiĝas la produktado responde al la ŝanĝiĝo de l' investo, la akcelanto faras tion pri la investo responde al la multiĝo de l' produktado. Por la unua alproksimiĝo, la investo estas supozata "aŭtonoma", t.e. sendependa de l' enspezo; por la dua, oni enkondukas la koncepton de "kaŭzita investo (en: \Iinduced investment\i)". Malprecize dirite, ĝi estas la reciprokalo de l' marĝena koeficiento de kapitalo (inkremento de kapitalo/inkremento de produktado tiun necesiganta). 38 \j {U1} 338.97 {T1} {eo1} nov/ig/o *a {de1} Innovation \If\i *b {en1} innovation *a {fr1} innovation \If\i *a {ja1} kakusin *a {ja2} sinkiziku *c \J Ago de l' entreprenisto kiu estigas la novan kombinon de produktfaktoroj. Schumpeter rigardis ÷on kiel la primaran motoron de l' ekonomio ("Teorio de l' ekonomia evoluo", 1926). *a Fon: *a ys; *b Hamblock; *c Iwanami \W 93/ys-038 \w\------ Rim: 39 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} mikroekonomik/o *a {de1} Mikroökonomie \If\i *b {en1} microeconomics *a {fr1} microéconomie \If\i *b {ja1} mikuro-keizaigaku *a ^R \J Studado de la ekonomia sistemo rilate al individuaj regionoj de aktiveco, ekz. entrepreno, mastrumado, prezo ktp. *b ++> makroekonomio Fon: *a ys; *b IKEV #1631 \W 93/ys-039 \w\------ Rim: 40 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} rar/ec/o *a {de1} Knappheit \If\i *a {en1} scarcity *a {fr1} rareté \If\i *b {ja1} kisyôsei *a ^R \J Eco de varo kies troviĝanta kvanto ne estas sufiĉe granda por ke uzantoj povu havigi ĝin al si senkompense. Tia varo estas ekonomia varo, kaj la kompenso estas la prezo. ++> varo *a Fon: *a ys; *b Robert \W 93/ys-040 \w\------ Rim: 41 \j {U1} 330.4 {T1} {eo1} mastr/um/o *a {eo2} mastr/um/ad/o *b {eo3} mastr/um/a unu/o *c {de1} Haushalt \Im\i *a {en1} household *a {fr1} ménage \Im\i *a {ja1} kakei *a ^R \J Unuo de subjektoj de konsumo, aro da personoj kiuj dividas enspezon komunisme. *a Fon: *a ys; *b IKEV#1631; *c Stefan Maul, Monato94-01p5: \I...statike ĉiu germana mastruma unuo (familio) havas 10000 markojn da ŝuldoj\i". \W 93/ys-041 \w\------ Rim: Mastrumado ne taŭgas, estante abstrakta substantivo signifanta agon. 42 \j {U1} 339.4 {T1} {eo1} util/o *b {de1} Nutzen \Im\i *d {de2} Nützlichkeit \If\i *a*d {en1} utility *a {fr1} utilité \If\i *c {fr2} ophélimité \If\i *e {ja1} ko^yo^ *a ^R \J Kontentigo kiun donas varo. Ne estas ke en la marksa ekonomiko ne menciiĝas la utilo. "Die Nützlichkeit eines Dings macht es zum \IGebrauchswert\i. ("Das Kapital", 1er Band, 1es Kapitel, 1. *a Fon: *a ys; *b IKEV#1581; *c Teulon; *d Hamblock; *e Cournot, Antoine Augustin, "Recherches sur les principes mathématiques de la théorie de richesses". \W 93/ys-042 \w\------ Rim: 43 \j {U1} 339.4 {T1} {eo1} marĝen/a util/o *b {de1} Grenznutzen \Im\i *a {en1} marginal utility *a {fr1} utilité marginale \If\i *c {ja1} genkai kôyô *a ^R \J La grado en kiu la kontenteco de konsumanto pliiĝus aŭ malpliiĝus, se li havus unu plian aŭ unu malplian unuon de varo. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1581; *c Teulon \W 93/ys-043 \w\------ Rim: 44 \j {U1} 339.4 {T1} {eo1} kurb/o de indiferen/o *a {de1} Indifferenzkurve \If\i *d {en1} indifference curve *a {fr1} courbe d'indifférance \If\i *b {ja1} musabetu kyokusen *a ^R \J Kurbo por la funkcio f(x, y), kie kombino de la varoj x kaj y donas saman kontenton al konsumanto, kaj plue, de iu ajn nombro da varoj, kie la spaco estas de n-a dimensio. La koncepto estis enkondukita por eviti la malfacilon mezuri grandon de l' utilo. *a Fon: *a ys; *b Teulon; *d Hamblock \W 93/ys-044 \w\------ Rim: 45 \j {U1} 339.4 {T1} {eo1} marĝen/a kvot/o de substitu/o *a {de1} Substitutionskoeffizient \Im\i *b {en1} marginal rate of substitution *a {fr1} {ja1} genkai daitairitu *a ^R \J (Mal)pli da kvanto da varo kiu donas la saman gradon da kontento post malpliiĝo (pliiĝo) de unu unuo da alia varo en kombino. Anstataŭanto de marĝena utilo, post enkonduko de kurbo de indiferento. *a Fon: *a ys; *b Hamblock \W 93/ys-045 \w\------ Rim: 46 \j {U1} 339.4 {T1} {eo1} teori/o de elekto de l' konsumant/o *a {de1} Konsumwahl \If\i *b {de2} Verbraucherwahl \If\i *b {en1} consumer-choice theory *a {en2} theory of consumer choice *c {fr1} {ja1} syôhisya sentaku no riron *a ^R \J Kiu eksplikas la postulon de varo fare de konsumanto. *a Fon: *a ys; *b Hamblock; *c Samuelson, p438 \W 93/ys-046 \w\------ Rim: 47 \j {U1} 338.93 {T1} {eo1} entrepren/o *a {de1} Unternehmen \In\i *a {en1} business *b {en2} firm *b {en3} enterprise *b {en4} undertaking *b {fr1} entreprise \If\i *a {ja1} kigyô *a ^R \J Subjekto de produktado, kiu aĉetas faktorojn de produktado kaj vendas produkton. *a En malvasta senco, la loka kaj teknika unuo en produktado kaj distribuado. *b Fon: *a ys; *b IKEV#291 \W 89/pb-0495 \w\------ Rim: 48 \j {U1} 338.93 {T1} {eo1} entrepren/ist/o *a {eo2} owner of a business *b {de1} Unternehmer \Im\i * {en1} entrepreneur *a {fr1} entrepreneur \Im\i *a {ja1} kigyôka *a ^R \J Homo adminitranta entreprenon. *a La fakta gvidanto de entrepreno. Tiu ĉi gvidanteco, kiun oni nomas ankaŭ la entreprenista funkcio, ampleksas la organizadon de la produktado, efikan investadon kaj kunlaborigon de personalo. Celoj: daŭrigo kaj kresko de la entrepreno kaj la rentabilitato. *b Fon: *a ys; *b IKEV#905 \W 93/ys-048 \w\------ Rim: 49 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} faktor/oj de produkt/ad/o *a {de1} {en1} factors of production *a {en2} productive factor *d {fr1} facteur de production \Im\i *c {ja1} seisan yôso *a ^R \J Tio kion entrepreno aĉetas por produkti. Ĝia prezo, kiun la entrepreno pagas, estas la "kosto de faktoro", aŭ "faktor-kosto", kaj estas rentumo por kapitalo, salajro por laboro. La gajno de entreprenisto estas rigardata kiel aŭ faktor-kosto aŭ profito propre dirita, kiu fariĝas nulo en la ekvilibro, kiel ĉe Schumpeter. *a La diferencaj faktoroj kiuj kombiniĝas por produkti varojn kaj servoj. Grundo, laboro kaj kapitalo estas la tradiciaj kategorioj, dum organizo aŭ entrepreno iafoje aldoniĝas kiel kvara kategorio. *b Fon: *a ys; *b IKEF#996; *c Teulon; *d Samuelson \W 93/ys-049 \w\------ Rim: 50 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} kapital/o *a {de1} Kapital \In\i *a {en1} capital *a {fr1} capital \Im\i *a {ja1} sihon *a ^R \J Nehoma faktoro de produktado, sinonimo de ekipaĵo. Signifas foje la mono por aĉeti ĝin, "mona kapitalo", laŭ la marksa terminologio. Ĉe Markso, la kapitalo estas unu el la sociaj formoj kiun la produkt-rimedoj prenas sub la kapitalista maniero de produktado. *a Komplika nocio, kelkfoje signifanta; [sik] 1) monkapitalo, t.e. kvanto da aĉetpovo per kiu la proprietulo povas akiri kapitalrenton; 2) materiaj investaĵoj aŭ produktitaj produktiloj. *b Fon: *a ys; *b IKEV#323 \W 93/ys-051 \w\------ Rim: 51 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} labor/o *a {de1} Arbeit \If\i *a {en1} labor [usona ortografio] *a {en2} labour [brita ortografio] *a {en3} work *b {fr1} travail \Im\i *a {ja1} rôdô *a ^R \J Homa faktoro de produktado. *a Streĉado direktita al kontentigo de persona aŭ socia bezono (kontraŭe al ludo kaj sporto, kiuj en si mem kontentigas bezonon). *b Fon: *a ys; *b IKEV#2790 \W 93/ys-052 \w\------ Rim: 52 \j {U1} 336.78 {T1} {eo1} interez/o *a*b {eo2} rent/um/o *a*c {eo3} rent/o *b ^R {de1} Zins \Im\i *a {en1} interest *a {fr1} intérêt \Im\i *a {ja1} risi *a {ja2} risoku *a ^R \J Prezo de l' produkt-faktoro kapitalo. *a Kompenso kalkulita laŭ procentoj kaj daŭre pagota krom la ĉefa ŝuldo de ŝuldanto. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1354; *c PIV \W 93/ys-053 \w\------ Rim: ys (94-06-06): ++> 89/pb-1888 53 \j {U1} 331.2 {T1} {eo1} salajr/o *a {de1} Lohn \Im\i *a {en1} wages *a {en2} salary *b {en3} pay *b {fr1} salaire \Im\i *a {ja1} tingin *a ^R \J Prezo de l' produkto-faktoro laboro. *a Kompenso kiun ricevas aŭ rajtas ricevi tiu kiu sin devigis fari laboron. *b Fon: *a ys; *b IKEV#2747 \W 93/ys-054 \w\------ Rim: 54 \j {U1} 336.6 {T1} {eo1} kvot/o de interez/o *a {eo2} interez/a norm/o *b {eo3} procent/o *c {de1} Zinsfuß \Im\i *a*b {de2} Zinssatz \Im\i *b {en1} interest rate *a*b {en2} rate of interest *b {fr1} taux d'intérêt \Im\i *a {ja1} risiritu *a ^R \J La nombro de interezaj unuoj kiujn oni devas pagi ĉiujare por pruntepreno de 100 kapital-unuoj. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1362; *c EBU, ĉie \W 93/ys-055 \w\------ Rim: 55 \j {U1} 338.93 {T1} {eo1} profit/o *a {de1} Profit \Im\i *a {en1} profit *a {en2} revenue *b {en3} income [usona vorto] *b {fr1} profit \Im\i *a {ja1} rizyun *a {ja2} rieki *a ^R \J Komplika nocio pri kiu diversaj opinioj eblas kaj multaj faktoroj ludas rolon. En la teoria ekonomiko ĝi povas esti la neta enspezaro kiun ricevas la proprietulo de entrepreno post depreno de ĉiuj kostoj. En la praktiko de komercado ĝi ofte estas la plusprofito, kiu ĉe akciaj kompanioj estas la pluso super la primara dividendo. *b Enspezo de entreprenisto post dedukto de kosto por faktoroj de produktado. *a Fon: *a ys; *b IKEV#2016 \W 93/ys-057 \w\------ Rim: 56 \j {U1} {T1} 338.91 {eo1} koeficient/o de kapital/o *a {de1} Kapitalkoeffizient \Im\i *c {en1} capital coefficient {fr1} coefficient de capital \Im\i *b {ja1} sihon keisŭ *a ^R \J Rilatumo de l' totala kapitalo K al la produkto rezultanta el ties utiligo Y: K/Y. Foje signifas la rilatumo inter la marĝenaj valoroj: delta K/delta Y. Ankaŭ nomata "rilatumo kapitalo-elmeto". *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock \W 93/ys-058 \w\------ Rim: 57 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} ekster/aj ekonomi/oj kaj mal'ekonomi/oj *a {de1} {en1} external economies and diseconomies *a {fr1} {ja1} gaibu keizai oyobi hukeizai *a ^R \J Ekonomiaj profitoj kiujn gajnas entreprenoj sen kosto kaj ekonomiaj malprofitoj kiujn donas agoj de entreprenoj al la tuta socio. *a Fon: *a ys \W 93/ys-059 \w\------ Rim: 2.2.2 elekto de l' produktanto 58 \j {U1} 338 {T1} {eo1} teori/o de elekt/o de l' produkt/ant/o *a {de1} {en1} theory of producer's choice *b {fr1} {ja1} seisansya sentaku no riron *a ^R \J Fon: *a ys; *b Iwanami \W 93/ys-060 \w\------ Rim: 59 \j {U1} 338.94 {T1} {eo1} produkt/em/o *a {eo2} produktiv/ec/o *a {de1} Produktivität \If\i *a {en1} productivity *a {fr1} productivité \If\i *a {ja1} seisansei *a ^R \J La proporcio elmeto/enmeto, fizika aŭ valora. *a Fon: *a \W 93/ys-061 \w\------ Rim: 60 \j {U1} 338 {T1} {eo1} funkci/o de produkt/ad/o *a {de1} Produktionsfunktion \If\i *c {de2} Ertragsfunktion \If\i *c {en1} production function *d {fr1} fonction de production \If\i *b {ja1} seisan kansŭ *a ^R \J z = f(x1, ..., xn), kie z estas elmeto, x1 ... xn, enmeto de faktoroj de produktado. *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblcok; *d Samuelson, p501 \W 93/ys-062 \w\------ Rim: 61 \j {U1} 338 {T1} {eo1} mal'grand/iĝ/ant/aj re'don/oj *a {de1} abnehmende Skalenerträge \Ipl\i *c {de2} Niveaugrenzerträge \Ipl\i *c {en1} diminishing returns *a {fr1} rendements décroissants \Ipl\i *b {ja1} syŭkaku teigen *a ^R \J La leĝo ke, dum multiĝo en iuj enmetoj rilataj al aliaj kompare fiksitaj enmetoj multigos totalan elmeton, post certa punkto la ekstra elmeto rezultanta de la samaj aldonoj de ekstraj enmetoj fariĝos pli kaj pli malmulta. *d Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock; *d Samuelson, p24 \W 93/ys-063 \w\------ Rim: 62 \j {U1} 338 {T1} {eo1} fizik/a produkt/em/o *a {de1} {en1} (marginal-)physical-product *b {fr1} {ja1} butteki seisansei *a ^R \J Produktemo regardata teknike, en fizikaj mezuriloj. *a Fon: *a ys; *b Samuelson, p504 \W 93/ys-064 \w\------ Rim: 63 \j {U1} 338 {T1} {eo1} valor/a produkt/em/o *a {de1} {en1} (marginal-)revenue-product *b {fr1} {ja1} kati seisansei *a ^R \J Ekstraj monunuoj da enspezo kiujn la marĝena fizika produkto de faktoro reale alportas kiam oni vendas la ekstran fizikan produkton. Marĝena revenuo (= prezo de l' produkto) x marĝena fizika produkto = marĝena valora produkto. *b Fon: *a ys; *b Samuelson, p507 \W 93/ys-065 \w\------ Rim: 64 \j {U1} 338 {T1} {eo1} averaĝ/a produkt/em/o *a {de1} {en1} {fr1} {ja1} heikin seisansei *a ^R \J Totalo de l' elmeto/totalo de l' enmeto. Fon: *a ys \W 93/ys-066 \w\------ Rim: 65 \j {U1} 338 {T1} {eo1} marĝen/a produkt/em/o *a {eo2} marĝen/a produktiv/ec/o *a {de1} Grenzproduktivität \If\i *b {en1} marginal productivity *a {fr1} productivité marginale \If\i *b {ja1} genkai seisansei *a ^R \J Ekzemple: post dungo de ĉiu nova laboristo la produktokvanto plialtiĝos laŭ malpliiĝa grado. La dunganto pligrandigas la nombron da [de] laboristoj tiugrade ke la lasta aldono al la produtokvanto, t.e. la marĝena kvanto, povas esti vendata almenaŭ kontraŭ kovro de la kosto. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1580 \W 93/ys-067 \w\------ Rim: 66 \j {U1} 338 {T1} {eo1} averaĝ/a kost/o *a {de1} {en1} {fr1} {ja1} heikin hiyo^ *a ^R \J Kosto de faktoro de produktado/kvanto de faktoro de produktado. a* Fon: *a ys \W 93/ys-068 \w\------ Rim: 67 \j {U1} 338 {T1} {eo1} marĝen/a kost/o *a {de1} Grenzkosten \Ipl\i *b {en1} marginal cost *c {en2} marginal costs *b {fr1} coŭt maginal \Im\i *b {ja1} genkai hiyô *a ^R \J En la ĝenerala ekonomiko ili indikas la sumon kiu aldoniĝas al la totalaj kostoj (la t.n. integraj kostoj) pro pligrandigo de la produktokvanto per unu unuo. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1579; *c Samuelson \W 93/ys-069 \w\------ Rim: 68 \j {U1} 338.5 {T1} {eo1} prez/o *a {de1} Preis \Im\i *a {en1} price *a {fr1} prix \Im\i *a {ja1} kakaku *a {ja2} nedan *a ^R \J La valorproporcio esprimita en mono, per kiu propono kaj postulo ekvilibriĝas inter si. Propono kaj postulo influs unu la alian pere de la ÷. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1965 \W 93/ys-070 \w\------ Rim: ys (94-06-17): {ja2} estas ĉiutaga vorto kaj neniam uzata en scienco dum {ja1} apenaŭ aŭdiĝas en konversacio: karakterize de Japanio, kie estas ekstrema la apartigo de ĉiutagaj vortoj kaj sciencaj terminoj. 69 \j {U1} 338.5 {T1} {eo1} propon/o *a {eo2} propon/ad/o *b {de1} Angebot \In\i *a {en1} supply *a {fr1} offre \If\i *a {ja1} kyôkyŭ *a ^R \J Propon(ad)o kaj postul(ad)o uzata en ekonomiko por esprimi la rilatojn inter konsumado kaj produktado, inter postulado de aĉetantoj kaj proponado de varoj fare de vendantoj. Ĝi rilatas ankaŭ al la labormerkato. *b Fon: *a ys; *b IKEV#2501 \W 93/ys-071 \w\------ Rim: 70 \j {U1} 338.5 {T1} {eo1} postul/o *a {eo2} postul/ad/o *b {de1} Nachfrage \If\i *a {en1} demand *a {fr1} demande \If\i *a {ja1} zyuyô *a ^R \J Vidu "propono". Fon: *a ys; *b IKEV#2501 \W 93/ys-073 \w\------ Rim: 71 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} ŝov/iĝ/o *a {de1} Verschiebung \If\i *b {en1} shift *a {fr1} {ja1} sihuto *a ^R \J Ŝoviĝo de kurbo rezulte de ŝanĝo de variablo ekstera de l' funkcio, ekz. malaltiĝo de l' prezo de substitua varo ŝovas la demando-kurbo de varo maldekstren. *a Fon: *a; *b Hamblock \W 93/ys-074 \w\------ Rim: 72 \j {U1} 330.123 {T1} {eo1} var/o *a {de1} Gut \In\i *a {en1} good *a {en2} commodity *b {fr1} bien \Im\i *a {ja1} zai *a ^R \J Laŭ ekonomia vidpunkto varoj estas ĉiuj materiaj kaj nemateriaj aĵoj kiujn oni povas uzi por kontentigi bezonojn. Do ankaŭ servojn oni rigardas ÷. *b Tion kies propono estas senlima, kiel aero (kvankam, se ĝia nuna malpurigo progresas, ĝia propono povus fariĝi limigita, kiel ofte estas akvo), oni nomas "libera varo", kiun oni ne traktas en ekonomiko, kaj tion kies propono estas limigita, "ekonomia varo". La marksa ekonomiko ne uzas la terminon "varo", sed anstataŭe, "produkt-rimedo" kaj "konsum-rimedo". \IDer W a r e n k ö r p e r selbst, wie Eisen, Weizen, Diamant usw. ist daher ein G e b r a u c h s w e r t ode Gut\i ("Das Kapital", 1er Band, 1es Kapitel, 1). *a Fon: *a ys; *b IKEV#1174 \W 93/ys-075 \w\------ Rim: «94-04-12» ys: En ĉiutaga lingvo, ĝi ordinare estas uzata en pluralo sed en ekonomiko ankaŭ la singularo estas laŭokaze uzata. {en2} maltaŭgas ĉar ĝi estas "komercaĵo". PIV diras ke ~ estas komercaĵo, kiel la germana "Ware", kio malebligas distingon inter ~ kaj komercaĵo; IKEV taŭgas. 73 \j {U1} 330.123.4 {T1} {eo1} konsum/var/o *a {eo2} konsumproduktoj *b {de1} Konsumgüter \Ipl\i *b {en1} consumer good *a {en2} consumer products *b {fr1} articles de consommation \Ipl\i *b {fr2} biens de consommation \Ipl\i *c {ja1} syôhizai *a ^R \J Produktoj uzataj en individua konsumado, kiuj povas esti daŭremaj produktoj, kiel pianoj, mastrumaĵoj kaj ŝuoj, kaj nedaŭremaj, kiel salo, lakto, tabako ktp. *b En la marksa ekonomiko, konsumrimedo. Fon: *a ys; *b IKEV#515; *c Teulon \W 89/pb-1327 \w\------ Rim: 74 \j {U1} 330.123.7 {T1} {eo1} produkt/var/o *a {de1} Produktionsgüter \Ipl\i *c {en1} producer good {fr1} biens d'équipement \Ipl\i *b {ja1} seisanzai *a ^R \J Varo uzata en produktado. Egala al la fizika senco de "kapitalo". En la marksa ekonomiko, produkt-rimedo. ++> invest/it/a var/o 89/pb-1326 *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock \W 93/ys-077 \w\------ Rim: 75 \j {U1} 330.123.7 {T1} {eo1} kapital/var/o *a {eo2} investaĵoj *b {eo3} daŭremaj produktikoj *b {de1} Investitionsgüter \Ipl\i *b {de3} Dachanlagen \Ipl\i *b {en1} capital goods \Ipl\i *b {en2} investment goods \Ipl\i *b {eo3} durable means of production \Ipl\i *b {fr1} biens d'investisssement \Ipl\i *b {fr2} immobilisations corporelles \Ipl\i *b {ja1} sihonzai *a ^R \J Konstruaĵoj, maŝinoj, instalaĵoj ktp, rekte destinitaj al produktado kaj nerekte al konsumado. *b ++> produktvaro *a Fon: *a ys; *b IKEV#328 \W 93/ys-078 \w\------ Rim: 76 \j {U1} 330.123 {T1} {eo1} daŭr/em/a var/o *a {eo2} daŭremaj produktoj *b {de1} Gebrauchsgüter \Ipl\i *b {de2} Dauergüter \Ipl\i *b {en1} durable good *a {eo2} durable products \Ipl\i *b {fr1} biens permanents \Ipl\i {fr2} biens durables \Ipl\i *b {ja1} taikyŭzai *a ^R \J Longdaŭraj produktoj, kiuj ne kiel nedaŭremaj produktoj konsumiĝas per unufoja uzo, sed kiujn oni povas uzi pli malpli konstante. *b Fon: *a ys; *b IKEV#835 \W 93/ys-079 \w\------ Rim: 77 \j {U1} 330.123 {T1} {eo1} daŭr/em/a var/o *a {eo2} daŭremaj produktoj *a {de1} Verbrauchsgüter \Ipl\i *b {en1} nondurable good *a {en2} non-durable products \Ipl\i *b {en3} single-use good *c {fr1} biens momentanés \Ipl\i *b {fr2} objets fongibles \Ipl\i *b {fr3} articles fongibles \Ipl\i *b {fr4} articles de consommation \Ipl\i *b {ja1} hitaikyŭzai *a ^R \J Produktoj kiuj ne daŭras longe sen difektiĝo kaj kiujn oni kutime povas uzi nur unuoje, male al daŭremaj produktoj. *b Fon: *a ys; *b IKEV#1726; *c Hicks, Social framework \W 93/ys-080 \w\------ Rim: 78 \j {U1} 330.123 {T1} {eo1} serv/o *a {de1} Dienstleistungen \Ipl\i *b {en1} service *a {fr1} services \Ipl\i *b {ja1} yôeki *a {ja2} ekimu *a ^R \J Rimedoj por kontentigi materiajn kaj spiritajn bezonojn. Oni ofte nomas ilin nemateriaj aĵoj, ĉar en interŝanĝado ili estas ĉefe submetitaj al la samaj leĝoj kiel la materiaj aĵoj rilate valoron kaj prezon. *b Fon: *a ys; *b IKEV#2307 \W 93/ys-081 \w\------ Rim: 79 \j {U1} 330.191.6 {T1} {eo1} inter'naci/a bilanc/o de pagoj *a {eo2} pagobilanco *b {de1} Zahlungsbilanz \Im\i *b {en1} balance of payments *a {fr1} balance de paiements \If\i *b {ja1} kokusai syôsi *a ^R \J Donas superrigardon de la sumoj kiujn lando, dum iu periodo, devas pagi al kaj ricevi de eksterlando. Ili rezultas el la internacia interŝanĝado de varoj, servoj, kreditoj kaj kapitalo. *b Fon: *a ys; *b IKEV#145 \W 93/ys-082 \w\------ Rim: 80 \j {U1} 330.191.6 {T1} {eo1} kur/ant/a kont/o *a {de1} Leistungsbilanz \If\i *b {de2} Leistungssektor \Im\i *b {en1} current account {fr1} {ja1} keizyô kanzyô *a ^R \J Eliro kaj enveno de mono, rezultanta el importo kaj eksporto, konsistanta el komerco de varoj (videbla komerco) kaj servoj (nevidebla komerco). *a Fon: *a; *b Hamblock \W 93/ys-083 \w\------ Rim: 81 \j {U1} 330.191.6 {T1} {eo1} kapital/a kont/o *a {de1} Kapitalrechnung \If\i *b {de2} Kapitalverkehrsbilanz \If\i *b {en1} capital account *a {fr1} {ja1} sihon kanzyô *a ^R \J Eliro kaj enveno de mono, rezultanta el ekstera investado. *a Fon: *a ys; *b Hamblock \W 93/ys-084 \w\------ Rim: 82 \j {U1} 336.74 {T1} {eo1} valut/o *a {de1} Währung \If\i *b {en1} currency *b {fr1} monnaie \If\i *b {ja1} tŭka *a ^R \J La monunuo de lando *b Fon: *a; *b IKEV#629 \W 93/ys-085 \w\------ Rim: 83 \j {U1} 330.191.6 {T1} {eo1} kompar/a avantaĝ/o *a {de1} komparativer Vorteil \Im\i *c {en1} comparative advantage *a {fr1} avantage comparatif \Im\i *b {fr2} avantage relatif \Im\i *b {ja1} hikaku yŭi *a ^R \J La kondiĉo kiu decidas specialigon de unu lando al produkto kaj eksporto de specifaj varoj. *a Fon: *a ys; *b Teulon; *c Hamblock \W 93/ys-086 \w\------ Rim: 2.5 ekonomiko de l' bonfarto 84 \j {U1} 339.11 {T1} {eo1} ekonomik/o de l' bon/fart/o *a {de1} Wohlfahrtstheorie \If\i *b {de2} Wohlfahrtsökonomie \If\i *b {en1} welfare economics *a {fr1} {ja1} kôsei keizaigaku *a ^R \J Ekonomiko studanta ekonomian bonfarton de l' homo, esprimitan en la sumo de utilo de l' varoj. *a Fon: *a ys; *b Hamblock \W 93/ys-087 \w\------ Rim: 3. marksa ekonomiko 85 \j {U1} 330.18 {T1} {eo1} marks/a ekonomik/o *a {de1} {en1} Marxian economics *a {fr1} {ja1} Marukusu keizaigaku *a ^R \J Ekonomiko iniciatita de Karl Marx. *a Fon: *a ys \W 93/ys-088 \w\------ Rim: 3.1 produktada procezo de l' kapitalo 86 \j {U1} 330.12 {T1} {eo1} komercaĵ/o *a {de1} Ware \If\i *a laŭ *b {en1} commodity *a {fr1} marchandise \If\i *a {ja1} syôhin *a ^R \J Unuigitaĵo de la uzvaloro kaj la valoro, produkto farita por la uzo de aliaj tra interŝanĝo. *a Fon: *a ys; *b Markso \W 93/ys-089 \w\------ Rim: 87 \j {U1} 330.11 {T1} {eo1} uz/valor/o *a {de1} Gebrauchswert \Im\i *a {en1} value in use *a {fr1} valeur d'usage \If\i *b {ja1} siyô kati *a ^R \J Utilo de varo, kiu baziĝas sur ĝiaj specifaj atributoj, do ne mezurebla per mezurilo komuna al aliaj uzvloroj. En tio la marksa ekonomiko diferencas de la nemarksa. ++> "utilo", "varo" *a Fon: *a ys; *b Teulon \W 93/ys-090 \w\------ Rim: 88 \j {U1} 330.13 {T1} {eo1} valor/o *a {de1} Wert \Im\i *a {en1} value *a {fr1} valeur \If\i *a {ja1} kati *a ^R \J Tio kio estas kvalite sama kaj kvante komparebla en komercaĵoj interŝanĝataj, kiu estas kvanto de laboro enmetita en ilia produktado. *a Fon: *a ys \W 93/ys-091 \w\------ Rim: 89 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} labor/fort/o *a {de1} Arbeitskraft \If\i *a {en1} {fr1} force de travail \If\i * {ja1} rôdôryoku *a ^R \J Sumo de kapabloj kiujn homo uzas por produkti, kies efektivigo estas laboro kaj kiu estas konsistiga elemento de l' produktaj fortoj kune kun la produktaj rimedoj *a. Fon: *a; *b Teulon s.v. "capital" \W 93/ys-092 \w\------ Rim: 90 \j {U1} 338.93 {T1} {eo1} plus/valor/o *c {de1} Merhwert *a \Im\i *b {en1} surplus value *a {fr1} plus-value \If\i *d {ja1} zyôyo kati *a ^R \J Neta produkto (aldonita valoro en ĉiutaga termino) minus la valoro de l' laborforto, kiu estas la salajro. *a Fon: *a ys; *b Markso; *c PIV; *d Teulon \W 93/ys-093 \w\------ Rim: 3.2 cirkulada procezo de l' kapitalo 91 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} konstant/a kapital/o *a {de1} konstantes Kapital \In\i *b {en1} {fr1} capital constant \If\i *c {ja1} huhen sihon *a ^R \J Parto de l' kapitalo elspezata por produktaj rimedoj, kies valoro transiras al la produkto sensanĝe. Respondas al "user cost" en Keynes: General Theory. *a Fon: *a ys; *b Markso; *c Teulon \W 93/ys-094 \w\------ Rim: 92 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} vari/em/a kapital/o *a {de1} variables Kapital \In\i *b {en1} {fr1} captal variable \Im\i *c {ja1} kahen sihon *a ^R \J Parto de l' kapitalo elspezata por laborforto, kies funkciigado alportas plusvaloron. Respondas al "factor cost" en Keynes: General Theory. *a Fon: *a ys; *b Markso; *c Teulon \W 93/ys-095 \w\------ Rim: 93 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} produkt/rimed/o *a {de1} Produktionsmittel \In\i *b {en1} means of production *a {fr1} moyen de production \Im\i *a {ja1} seisan syudan *a ^R \J Fizika faktoro de produktado kontraste al la homa, kiu estas la laborforto, konsistanta el la laborrimedoj kaj laborobjektoj. En la nemarksa ekonomiko, produktvaro, aŭ kapitalo, kiu last, en la marksa, estas nur unu el ĝiaj formoj prenataj sub la kapitalismo. *a Fon: *a ys; *b Markso \W 93/ys-096 \w\------ Rim: 94 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} konsum/rimed/o *a {de1} Konsumtionsmittel \In\i *b {en1} {fr1} {ja1} syôhi syudan *a ^R \J Produkto por konsumado. En la nemarksa terminologio, la konsumvaro. Fon: *a ys; *b Markso \W 93/ys-097 \w\------ Rim: 95 \j {U1} 338 {T1} {eo1} skem/o de re'produkt/ad/o *a {de1} Schema der Reproduktion \In\i *b {en1} reproduction scheme {fr1} {ja1} sanseisan hyôsiki *a ^R \J Formulo reprezentanta la procezon de reproduktado, kies ekvilibro postulas plenumon de la sekvan kondiĉon: I(v + m) = IIc en kiu I = sektoro produktanta produktrimedojn, II = sektoro produtanta konsumrimedojn, v = variema kapitalo, m = plusvaloro, c = konstanta kapitalo. En la nemarksa ekonomiko, la marksa du-sektora modelo estis disvolvita en multsektoran, estiginte la analizon enmeto-elmeto. *a Fon: *a ys; *b Markso \W 93/ys-098 \w\------ Rim: 3.3 totala procezo de l' kapitalo 96 \j {U1} 338.91 {T1} {eo1} kvot/o de profit/o *a {de1} Profitrate \If\i *b {en1} rate of profit *a {fr1} {ja1} rizyunritu *a ^R \J Kvociento de divido de l' profito per la totala kapitalo. *a Fon: *a ys; *b Markso \W 93/ys-099 \w\------ Rim: 97 \j {U1} 338.97 {T1} {eo1} kriz/o *a {de1} Krise \If\i *b {en1} crisis *a {fr1} crise \If\i *a {ja1} kyôkô *a ^R \J Stadio de l' ciklo de konjunkturo karakterizata de totala superproduktado. *a Fon: *a ys; *b Markso \W 93/ys-100 \w\------ Rim: 98 \j {U1} 338.4 {T1} {eo1} manier/o de produkt/ad/o *a {de1} Produktionsweise \If\i *b {en1} mode of production *a {fr1} mode de production \Im\i *c*d {ja1} seisan yôsiki *a ^R \J Unuigitaĵo de l' produktaj fortoj kaj la produktaj rilatoj, tipo de socia kombino de la produktaj rimedoj kaj la laborforto. *a Fon: *a ys; *b Markso; *c Robert s.v. "2. mode"; *d \W 93/ys-0 \w\------ Rim: 99 \j {U1} 338.92 {T1} {eo1} fort/oj de produkt/ad/o *a {eo2} produktaj fortoj *a {de1} Produktionskräfte \Ipl\i *b {en1} {fr1} forces productives \Ipl\i *c {ja1} seisan (syo)ryoku *a ^R \J kombino de la produktaj rimedoj, kiuj estas elementoj de l' materiaj produktado (laborobjektoj kaj laborrimedoj) kaj la laborforto. *a Fon: *a ys; *b Markso; *c Teulon \W 93/ys-0 \w\------ Rim: 100 \j {U1} 338 {T1} {eo1} rilat/oj de produkt/ad/o *a {de1} Produktionsverhälniss/e \Ipl\i *b {en1} {fr1} rapports de production \Ipl\i *c {ja1} seisan kankei *a ^R \J Rilatoj kiujn homoj ligas en produktado kun aliaj homoj. En klasaj socioj, rilatoj inter la ekspluatantoj kaj la ekspluatoj. *a Fon: *a ys; *b Markso; *c Teulon \W 93/ys-0 \w\------ Rim: Peto de registro de nova mallongigo de fonto 1. EBU: Ekonomia Bulteno de Usono, Vaŝingtono: Interfako (red. Thomas Goldman). ei (93-10-09): Bv aldoni el la font-indikaj dosieroj la numeron de la bulteno kaj adreson de eldonisto. (nun farita: ys) 2. Webster 3: Third New International Dictionary of the English Language. Springfield, Mass. (Usono): G. & C. Merriam Company, 1961. 3. Keynes, General Theory: Keynes, John Maynard, Lord. General theory of employment interest and money. Londono: Macmillan 4. Hicks, Social framework: Hicks, J. R. Hicks. Social framework, The: an introduction to economics. Oxford: Clarendon Press/Tokio: Maruzen, 1963 (3a eldono). 5. Samuelson: Samuelson, Paul. Economics; an introduction analysis. New York: McGraw-Hill Book Company, Inc., 1958. 6. Teulon: Frédéric Teulon, Vocabulaire économique. Parizo: PUF, 1993. 7. Robert: Paul Robert. Dictionnaire alphabétique & analogique de la langue française. Parizo: Le Robert, 1982. 8. Hamblock: Hamblock, Dieter kaj Dieter Wessels. Größwörterbuch Wirtschaftsenglisch; Englisch/Deutsch. Düsseldorf-Cornelsen: Girardet, 1990. 9. Iwanami: Turu, Sigeto (red.). Keizaigaku syo^ziten; 3a eldono. Tokio: Iwanami syoten, 1994. 10. Martinus: Quadrilingual economics dictionary. Hago: Martinus Nijhoff Publishers, 1980. 11. Vahlen: Erwin Dichtl kaj Otmar Issing. Vahlens Großes Wirtschaftslexikon. Munkeno: Verlag C.H. Beck/Verlag Franz Vahlen, 1987. 12. HdWW: Handwörterbuch der Wirschaftswissenschaft. Stuttgart: Gustav Fischer/Tübingen: J.C.B. Mohr (Paul Siebeck), 1980. \j {U1} {T1} {Eo1} kur/ant/a kont/o *a {Eo2} kont/o kur/ant/a *b *c *d {De1} laufendes Konto *a *b {De2} Kontokorrent *a *b *e {De3} Konto in laufender Rechnung *b *e {En1} current account *a *b *e {En2} AC *a {Es1} cuenta corriente *a *b {Fr1} compte courant *a *b {It1} conto corrente *a *b \J konto inter ekz. firmo kaj banko, en kiu oni konstante registras la debetajn kaj kreditajn sumojn. *b konto malfermita por kuranta kalkulo. *d Fon: *a KomT,2,57d,263d; *b IKEV,15,635; *c PIV; *d Kreuz,637; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000002 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} aer/a frajt-leter/o *a {De1} Luftfrachtbrief *a {En1} air waybill *a {En2} AWB *a {Es1} guía aérea *a {Es2} conocimiento de transporte aéreo *a {Fr1} lettre de transport aérien *a {Fr2} LTA *a {It1} lettera di trasporto aereo *a {It2} LTA *a \J *c Fon: *a KomT,3,80; *b IKEV; *c PIV; *d Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000003 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} adapt/iĝ/o pro brul/aĵ-prez/o *a {De1} Zuschlag für Bunkerung *a {En1} Bunker adjustment factor *a {En2} BAF *a {Es1} factor de ajuste por combustible *a {Fr1} supplément de soute *a {Fr2} surcharge de soute *a {It1} coefficiente du adeguamento bunker *a \J *c Fon: *a KomT,4,167; *b IKEV; *c PIV; * Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000004 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} konosament/o *a *b *c *f {De1} Konnossement *a *b {En1} Bill of lading *a *b {En2} B/L *a *b {Es1} conocimiento de embarque *a {Fr1} connaissement *a *b {It1} polizza di carico *a *b {It2} P/C *a \J estas datita dokumento en kiu la transportisto deklaras ke li akceptis difinitajn varojn por transporti ilin al indikita loko kaj tie liveri ilin al difinita persono *b Detala kvitanco de la ŝipestro al la ekspedanto pri la transportataj varoj. *c Fon: *a KomT,5,138; *b IKEV,215; *c PIV; * Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000005 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} al'pag/o pro valut-al'ĝust/ig/o *a {Eo2} adapt/iĝ/o pro valut/oj *a {De1} Währungsangleichung *a {De2} Währungsanpassung *a {De3} Währungszuschlag *a {En1} Currency adjustment charge *a {En2} Currency adjustment factor *a {En3} CAC *a {En4} CAF *a {Es1} factor de ajuste cambiario *a {Es2} recargo por ajustes cambiarios *a {Fr1} ajustement des monnaies *a {Fr2} surcharge monétaire *a {It1} coefficiente di adeguamento monetario *a \J *c Fon: *a KomT,6,262; *b IKEV; *c PIV; * Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000006 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} ĉiu-risk/a *a *c *f {De1} gegen alle Risiken *a {En1} against all risks *a {En2} aar *a {Es1} contra todo riesgo *a {Fr1} contre tous risques *a {It1} contro tutti i rischi *a \J Kovranta ĉiujn eblajn riskojn *c Fon: *a KomT1,75; *b IKEV; *c PIV; *d Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000001 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} kur/ant/a kont/o *a {Eo2} kont/o kur/ant/a *b *c *d {De1} laufendes Konto *a *b {De2} Kontokorrent *a *b *e {De3} Konto in laufender Rechnung *b *e {En1} current account *a *b *e {En2} AC *a {Es1} cuenta corriente *a *b {Fr1} compte courant *a *b {It1} conto corrente *a *b \J konto inter ekz. firmo kaj banko, en kiu oni konstante registras la debetajn kaj kreditajn sumojn. *b konto malfermita por kuranta kalkulo. *d Fon: *a KomT,2,57d,263d; *b IKEV,15,635; *c PIV; *d Kreuz,637; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000002 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} aer/a frajt-leter/o *a {De1} Luftfrachtbrief *a {En1} air waybill *a {En2} AWB *a {Es1} guía aérea *a {Es2} conocimiento de transporte aéreo *a {Fr1} lettre de transport aérien *a {Fr2} LTA *a {It1} lettera di trasporto aereo *a {It2} LTA *a \J *c Fon: *a KomT,3,80; *b IKEV; *c PIV; *d Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000003 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} adapt/iĝ/o pro brul/aĵ-prez/o *a {De1} Zuschlag für Bunkerung *a {En1} Bunker adjustment factor *a {En2} BAF *a {Es1} factor de ajuste por combustible *a {Fr1} supplément de soute *a {Fr2} surcharge de soute *a {It1} coefficiente du adeguamento bunker *a \J *c Fon: *a KomT,4,167; *b IKEV; *c PIV; * Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000004 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} konosament/o *a *b *c *f {De1} Konnossement *a *b {En1} Bill of lading *a *b {En2} B/L *a *b {Es1} conocimiento de embarque *a {Fr1} connaissement *a *b {It1} polizza di carico *a *b {It2} P/C *a \J estas datita dokumento en kiu la transportisto deklaras ke li akceptis difinitajn varojn por transporti ilin al indikita loko kaj tie liveri ilin al difinita persono *b Detala kvitanco de la ŝipestro al la ekspedanto pri la transportataj varoj. *c Fon: *a KomT,5,138; *b IKEV,215; *c PIV; * Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000005 \w\------ Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} al'pag/o pro valut-al'ĝust/ig/o *a {Eo2} adapt/iĝ/o pro valut/oj *a {De1} Währungsangleichung *a {De2} Währungsanpassung *a {De3} Währungszuschlag *a {En1} Currency adjustment charge *a {En2} Currency adjustment factor *a {En3} CAC *a {En4} CAF *a {Es1} factor de ajuste cambiario *a {Es2} recargo por ajustes cambiarios *a {Fr1} ajustement des monnaies *a {Fr2} surcharge monétaire *a {It1} coefficiente di adeguamento monetario *a \J *c Fon: *a KomT,6,262; *b IKEV; *c PIV; * Kreuz; *e EkFiMo; *f Jur; *g hw \W 91/000006 \w\------ Rim: \j 6.1.4\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} rapid/ec/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Geschwindigkeitsservomechanismus *a {en1} speed servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme à action cinématique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies ®elira grando (89/210) estas rapido aŭ movofrekvenco (85/059). *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/200 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «91-08-08» \j 6.1.5\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} fort/o-servo**'meĥanism/o *a {de1} Kraftservomechanismus *a {en1} force servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme à transformation de force *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies elira grando estas forto aŭ momanto. *a Fon: *a Hidr; \W 85/201 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.6\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} unu-koordinat/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Einkoordinaten-Servomechanismus *a {en1} one-coordinate servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme rectiligne *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196) kun unu regata elira membro. *a Fon: *a Hidr; \W 85/202 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «91-08-08» \j 6.1.7\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} du-koordinat/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Zweikoordinaten-Servomechanismus *a {en1} two-coordinate servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme cartésien *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196) kun du regataj reciproke kuplitaj eliraj membroj. *a Fon: *a Hidr; \W 85/203 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.8\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} plur'koordinat/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Mehrkoordinaten-Servomechanismus *a {en1} multi-coordinate servomechanism *b {fr1} servo-mécanisme combiné multiple *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196) kombinita el kelkaj unukoordinataj aŭ dukoordinataj servomeĥanismoj. *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/204 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.9\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} servo**'meĥanism/o reg/at/a per string/ad/o *a {de1} drosselgesteuerter Servomechanismus *a {en1} throttle-valve-controlled servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme à constriction *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies elira grando estas regata per ŝanĝo de rezistoj (85/039) kontraŭ movo de likvo. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/205 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.10\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} servo**'meĥanism/o reg/at/a per vari/ig/o de geometri/a volumen/o *a {de1} volumengesteuerter Servomechanismus *a {en1} variable displacement controlled mechanism *a {fr1} servo-mécanisme à variation de volume *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies elira grando estas regata per ŝanĝo de ®geometria volumeno (85/072) de pumpilo (85/070) aŭ de hidraŭmotoro (85/071), eventuale de ambaŭ konvertiloj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/206 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.11\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} meĥan**/a-hidraŭl**/a servo**'-meĥanism/o *a {de1} mechanisch-hydraulischer Servomechanismus *a {en1} mechanic-hydraulic servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme hydromécanique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), ĉe kiu por transigo kaj prilaboro de reg-signaloj estas uzataj meĥanaj (87/237) elementoj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/207 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.12\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} pneŭmat/a-hidraŭl**/a servo**'-meĥanism/o *a {de1} pneumohydraulischer Servomechanismus *a {en1} pneumatic-hydraulic servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme hydropneumatique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), ĉe kiu por transigo kaj prilaboro de reg-signaloj estas uzataj plejparte pneŭmataj elementoj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/208 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.13\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} elektr/a-hidraŭl**/a servo**'-meĥanism/o *a {de1} elektrohydraulischer Servomechanismus *a {en1} electro-hydraulic servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme hydroélectrique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), ĉe kiu por transigo kaj prilaboro de reg-signaloj estas uzataj plejparte elektraj elementoj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/209 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.2\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a amplif/il/o *a {de1} hydraulischer Verstärker *a {en1} hydraulic amplifier *a {fr1} amplificateur hydraulique *a \J Hidraŭelemento (85/024) reganta flukvanton (85/035) aŭ ®premon de likvo (85/032), distingiĝanta per regado de elira povumo per malplipova enira grando. *a Fon: *a Hidr; \W 85/210 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.1\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} duz/a amplif/il/o *a {de1} Strahlrohrventil *a {en1} jet-pipe valve *a {fr1} amplificateur à tuyére *a \J Amplifilo, kies enira grando estas la devio de duzo kaj elira grando estas la prem-diferenco en du aperturoj situantaj antaŭ la duzo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/211 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.2\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} duz-klap/a amplif/il/o *a {de1} Düse-Prallplatten-Ventil *a {en1} flapper-and-nozzle valve *a {fr1} amplificateur buse-palette *a \J Amplifilo, kies enira grando estas devio de klapo kaj elira grando estas la premo antaŭ la duzo, eventuale la prem-diferenco antaŭ du duzoj ĉe simetria aranĝo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/212 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.3\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} nadl/a amplif/il/o *a {de1} Verstärker mit Nadeldrossel *a {en1} needle-valve amplifier *a {fr1} amplificateur à aiguille *a \J Amplifilo, kies enira grando (89/210) estas aksa devio de nadlo kaj elira grando estas la premo antaŭ la nadlo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/213 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.4\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} amplif/il/o kun nadl/o kaj klap/o *a {de1} Verstärker mit Nadeldrossel und beweglicher Prallplatte *a {en1} moving screen amplifier *a {fr1} amplificateur aiguille-palette *a \J Amplifilo, kies enira grando (89/210) estas devio de nadlo kaj elira grando estas la prem-diferenco inter du aperturoj malantaŭ la klapo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/214 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.3\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} reg/ant/a glit-valv/o *a {de1} Steuerkolbenschieber *a {en1} directional control valve *a {fr1} distributeur à commande à tiroir *a \J Hidraŭelemento (85/024) reganta mov-direkton kaj movofrekvencon (85/059) de servomotoro (85/488) per disbranĉigo de fluo. La enira signalo efikas je piŝto, kies predifinitan (89/524) devion oni reguligas pere de retrokuplo, kiun prezentas meĥana (87/237) kunigo de la valvokorpo kun la elira membro de servomotoro. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/215 \w\--- Rim: «91-08-08» \j 6.3.1\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} unu-eĝ/a regant/a glit-valv/o *a {de1} Einkantensteuerschieber *a {en1} directional control valve with one throttling orifice *a {fr1} distributeur à commande à une arête active *a \J ®Reganta glitvalvo (85/215) kun unu variigebla rezisto (85/038) kontraŭ movo de likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/216 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.3.2\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} du-eĝ/a regant/a glit-valv/o *a {de1} Zweikantenschieber *a {en1} directional control valve with two throttling orifices *a {fr1} distributeur à commande à deux arêtes actives *a \J ®Reganta glitvalvo (85/215) kun du ŝanĝeblaj, reciproke kuplitaj rezistoj (85/038) kontraŭ movo de likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/217 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.3.3\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} kvar-eĝ/a reg/ant/a glit-valv/o *a {de1} Vierkantenschieber *a {en1} directional control valve with four throttling orifices *a {fr1} distributeur à commande à quatre arêtes actives *a \J ®Reganta glitvalvo (85/215) kun kvar ŝanĝeblaj, reciproke kuplitaj rezistoj (85/038) kontraŭ movo de likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/218 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.4\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} hydraulisches Servoventil *a {en1} hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydraulique *a \J Plurŝtupa ®hidraŭla amplifilo (85/208). *a Fon: *a Hidr; \W 85/219 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.4.1\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} meĥan**/a-hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} mechanisch-hydraulisches Servoventil *a {en1} mechanical-hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydromécanique *a \J Servovalvo (85/219), kies enira signalo estas meĥana (87/237) devio. *a Fon: *a Hidr; \W 85/220 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.4.2\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} pneŭmat/a-hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} pneumohydraulisches Servoventil *a {en1} pneumatic-hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydropneumatique *a \J Servovalvo (85/219), kies enira signalo estas premo aŭ prem-diferenco de gaso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/221 \w\--- Rim: ei: Mi korektis {de1} al pneumo... =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.4.3\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} elektr/a-hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} elektrohydraulisches Servoventil *a {en1} electro-hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydroélectrique *a \J Servovalvo (85/219), kies enira signalo estas kurento aŭ tensio, eventuale diferenco inter kurentoj aŭ tensioj. *a Fon: *a Hidr; \W 85/222 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j HIDRAŬLAJ ŜOVMEĤANISMOJ\------ 7.1\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} ŝov/o <2> *a {de1} Vorschub *a {en1} feed *a {fr1} course *a {fr2} avance *a \J Cikle ripetebla, fermita relativa movo, destinita por fari parton de donita teĥnologia procedo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/223 \w\--- Rim: ei: por fari parton ! por fariĝi parto «87-05-10» \j 7.2\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} labor-ŝov/o *a {de1} Arbeitsvorschub *a {en1} work feed *a {fr1} course utile *a \J Ŝovo (85/223) realiganta teĥnologian operacion. *a Fon: *a Hidr; \W 85/224 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.3\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} sen'ag/a ŝov/o *a {de1} Leerlaufvorschub *a {en1} idle feed *a {fr1} course morte *a \J Ŝovo (85/223), dum kiu oni realigas helpan operacion. *a Fon: *a Hidr; \W 85/225 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.4\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} ŝov-rapid/o *a {de1} Vorschubgeschwindigkeit *a {en1} feed rate *a {fr1} vitesse moyenne d'avance (de course) *a \J Distanco, kiun ŝovata objekto [maŝin-parto, instrumento] trairas dum temp-unuo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/226 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.5\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} nombr/o de ŝov-rapid/um/oj *a {de1} Zahl der Vorschubstufen *a {en1} number of feed gears *b {en2} feed rate *a {fr1} choix de vitesses d'avance *a \J Nombro de elekteblaj ŝov-rapidumoj, kiujn iu konkreta ilmaŝino provizas. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/227 \w\--- Rim: «90-02-28» \j 7.6\--- {U1} 62-821.107 (+) {T1} SCC {eo1} ŝov/o-frekvenc/o *a {de1} Vorschubfrequenz *a {en1} feed frequency *a {fr1} fréquence de courses *a \J Nombro da ŝovoj (85/208) okazintaj dum temp-unuo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/228 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.7\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a ŝov-meĥanism/o *a {de1} hydraulischer Vorschubantrieb *a {en1} hydraulic feed drive *a {fr1} mécanisme hydraulique d'avance *a \J Meĥanismo realiganta ŝovadon per hidraŭla (87/150) transmisio. Rim.: Hiponimoj (86/010): fikstena ̧, prema ̧, leva ̧, ferma ̧, injekta ̧, alŝova ̧ ktp. *b laŭ *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/229 \w\--- Rim: «91-06-26» \j 7.8\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a ŝov-blok/o *a {eo2} hidraŭl**/a ŝov-unaĵ**/o *b {de1} hydraulische Vorschubeinheit *a {en1} hydraulic feed unit *a {fr1} bloc hydraulique d'avance *a \J ®Hidraŭla ŝov-meĥanismo (85/229), kies komponantoj estas aranĝitaj en unu korpo, aŭ kies korpoj estas firme kunigitaj. *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/230 \w\--- =ApE85 #003 Rim: ei: "unaĵo" (89/044) ŝajnas al mi pli klara ol "bloko". {eo1} donas la falsan impreson, ke iu bloko estas hidraŭle ŝovata. «90-09-26» \j 7.9\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a modjul**/a ŝov-blok/o *b {eo2} hidraŭl**/a ŝov-modjul**/o *c {de1} hydraulische Baukastenvorschubeinheit *a {en1} hydraulic agregate feed unit *a {en2} hydraulic modular feed unit *b {fr1} bloc hydraulique d'avance modulaire *a \J ®Hidraŭla ŝovbloko (85/230) interŝanĝebla per aliaj modjuloj (85/391) kun diferencaj eliraj parametroj, sed kun identaj konekto-dimensioj. *a ®Hidraŭla ŝov-unaĵo (85/230) interŝanĝebla per aliaj ŝov-unaĵoj kun diferencaj eliraj parametroj, sed kun identaj konekto-dimensioj. *c Fon: *a Hidr; *b ryb; *c ei; \W 85/231 \w\--- =ApE85 #004 Rim: ei: Komparu la difinojn de modjulo kaj unaĵo (89/044), tial {eo2} sufiĉas. «90-09-26» \j 7.10\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭ**'meĥan**/a ŝov-meĥanism/o *a {de1} hydromechanischer Vorschubanbtrieb *a {en1} hydromechanic feed drive *a {fr1} mécanisme hydromécanique d'avance *a \J ®Hidraŭla ŝovmeĥanismo (85/229), al kies elirejo estas konektita ordinara meĥanismo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/232 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8. ELEMENTOJ KAJ EKIPAĴOJ\------ POR PREPARADO DE LIKVO\------- 8.1\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} filtr/il/o <4> *a {eo2} likv/o-filtr/il/o *a {de1} Filter *a {de2} Flüssigkeitsfilter *a {en1} filter *a {fr1} filtre *a \J Cirkvitero, per kiu oni malgrandigas la enhavon de malpuraĵoj en likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/233 \w\--- Rim: wor(91-10-10): En la difino estus pli klara: "...la enhavon je malpuraĵoj en likvo", ĉar ne temas pri tio, kion la malpuraĵoj enhavas. La PIV-aj ekzemploj estas: "La enhavo de la libro ne egalvaloras ĝian prezenton." kaj "...mineralo kun granda enhavo je kupro". «91-11-03» \j 8.2\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} tra'flua filtr/il/o *a {de1} Durchflussfilter *a {en1} flow filter *a {fr1} filtre à couche *a \J Purigilo de likvo, en kiu malpuraĵoj estas kaptataj dum trafluo tra tralasiva (permeabla) vando. *a Fon: *a Hidr; \W 85/234 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.3\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} apart/ig/il/o <1> *a {de1} Abtrennfilter *a {en1} separator *a {fr1} séparateur *a \J Purigilo de likvo, en kiu malpuraĵoj estas forigataj per efiko de eksteraj fortoj. *a Fon: *a Hidr; \W 85/235 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.4\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} ret/a filtr/il/o *a {de1} Drahtsiebfilter *a {en1} wire-mesh filter *a {fr1} filtre à tamis métallique *a \J Traflua filtrilo (85/234), en kiu malpuraĵoj estas kaptataj sur reta (teksaĵa) vando. *a Fon: *a Hidr; \W 85/236 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.5\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} lamen/ar/a filtr/il/o *a {de1} Spaltfilter *a {en1} edge-type filter *a {fr1} filtre à lamelles *a \J Traflua filtrilo (85/234), en kiu malpuraĵoj estas kaptataj dum trafluo tra mallarĝaj interspacoj en la filtra korpo, konsistanta el maldikaj lamenoj.*a Fon: *a Hidr; \W 85/237 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.6\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} por/a filtr/il/o *a {eo2} filtr/il/o kun por/a muj**/o *c {de1} Filter mit porösem Einsatz *a {en1} filter with porous cartridge *a {fr1} filtre à cartouche poreuse *a \J Traflua purigilo, en kiu malpuraĵoj estas kaptataj dum trafluo tra pora materialo, ekz. tra enmetaĵo el kunbakita metalpulvoro k.s. *a Fon: *a Hidr; *b ryb; *c ei; \W 85/238 \w\--- Rim: ei (91-08-08): =mujo (91/003). «91-08-08» \j 8.7\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} gravit/a apart/ig/il/o *a {de1} Ablagerungsfilter *a {en1} gravity filter *a {fr1} décanteur *a \J Apartiga purigilo, en kiu malpuraĵoj sedimentas per efikado de gravito. *a Fon: *a Hidr; \W 85/239 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.8\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} centrifug/a apart/ig/il/o *a {de1} Zentrifugalabscheider *a {en1} centrifugal filter *a {fr1} essoreuse filtrante *a \J Apartiga purigilo, en kiu malpuraĵoj estas apartigataj per centrifuga forto. *a Fon: *a Hidr; \W 85/240 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.9\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} magnet/a apart/ig/il/o *a {de1} Magnetfilter *a {en1} magnetic filter *a {fr1} filtre magnétique *a \J Apartiga purigilo, en kiu feromagnetaj malpuraĵoj estas apartigataj per magneta kampo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/241 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.10\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} varm/o-trans'ig/il/o <2> *a {eo2} vatr**/o [2] *a*b {de1} Wärmeaustauscher *a {en1} heat exchanger *a {fr1} echangeur de chaleur *a \J Elemento destinita por transirigi varmon de unu al alia substanco en hidraŭlaj aplikadoj plej ofte el oleo al akvo aŭ aero. *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/242 \w\--- =ApE85 #005 Rim: ei: =85/491. «90-09-26» \j 8.11\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} mal'varm/ig/il/o *a {eo2} frid/ig/il/o *a {de1} Kühler *a {en1} cooler *a {fr1} réfrigerant *a \J Varmotransigilo (85/242) destinita por forkondukado de varmo el likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/243 \w\--- Rim: ei: {eo1} servas por forkonduki la varmon ĝis estas atingita maksimume la temperaturo de la ĉirkaŭanta medio, dum {eo2} servas por akiri pli malaltajn temperaturojn en iu likvo. «90-09-27» \j 8.12\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} varm/ig/il/o *a {de1} Erwärmer *a {en1} heater *a {fr1} réchauffeur *a \J Varmotransigilo (85/242) destinita por alkondukado de varmo en likvon. *a Fon: *a Hidr; \W 85/244 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.13\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} per-likv/a mal'varm/ig/il/o *a {de1} Flüssigkeitskühler *a {en1} fluid cooled heat exchanger *a {fr1} réfrigerant à liquide *a \J Malvarmigilo (85/243), kies malvarmiga substanco estas likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/245 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.14\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} per-gas/a mal'varm/ig/il/o *a {de1} Gaskühler *a {en1} gas-cooled heat exchanger *a {fr1} réfrigerant à gaz *a \J Malvarmigilo (85/243), kies malvarmiga substanco estas gaso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/246 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9. KONDUKILOJ DE LIKVO KAJ ILIAJ PARTOJ\------ 9.1\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} konduk/il/o <5> *a {de1} Leitung *a {en1} line *a {fr1} conduite *a \J Elemento servanta en hidraŭlaj (87/150) kaj pneŭmataj cirkvitoj por kondukado de energio-portanto (likvo aŭ gaso). *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/247 \w\--- Rim: «89-04-07» \j 9.2\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} ĉef/a konduk/il/o *a {de1} Hauptleitung *a {en1} main line *a {fr1} conduite maitresse *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu likvo fluas el pumpilo aŭ akumulilo al hidraŭmotoro. *a Fon: *a Hidr; \W 85/248 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.3\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} help/a konduk/il/o *a {de1} Hilfsleitung *a {en1} auxiliary line *a {fr1} conduite auxilliare *a \J Kondukilo (85/247) servanta por konekti cirkviterojn al la ĉefa kondukilo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/249 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.4\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} reg/a konduk/il/o *a {de1} Steuerleitung *a {en1} control line *a {fr1} conduite de commande *a \J Kondukilo (85/247) servanta por transigi regsignalojn. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/250 \w\--- Rim: «89-04-07» \j 9.5\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} en'ir/a konduk/il/o *a {eo2} al'flu/a konduk/il/o *a {de1} Eingangsleitung *a {en1} inlet line *a {fr1} conduite d'alimentation *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu fluas likvo en cirkviteron. *a Fon: *a Hidr; \W 85/251 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.6\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} el'ir/a konduk/il/o *a {eo2} el'flu/a konduk/il/o *a {de1} Ausgangsleitung *a {en1} output line *a {fr1} conduite de sortie *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu fluas likvo el cirkvitero. *a Fon: *a Hidr; \W 85/252 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.7\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} lik/aĵ/a konduk/il/o *a {eo2} dren/a konduk/il/o *a {de1} Leckölleitung *a {en1} drain line *a {fr1} conduite des fuites *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu likvo tralikiĝinta pro lik-permeablo de cirkvitero forfluas al rezervujo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/253 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.8\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} re'turn/a konduk/il/o *a {de1} Rückleitung *a {en1} return line *a {fr1} conduite de retour *a \J Elira kondukilo (85/247) , tra kiu likvo refluas al la rezervujo, el kiu ĝi venis. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/254 \w\--- Rim: «91-08-08» \j 9.9\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} tub-konduk/il/o *a {eo2} tub/o (1) *a {de1} Rohrleitung *a {en1} pipe line *a {fr1} tuyauterie *a \J Kondukilo (85/247) ne ebliganta reciprokan moviĝon de elementoj per ĝi konektitaj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/255 \w\--- Rim: «91-08-08» \j 9.10\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} teleskop/a junt/o *a {de1} Teleskoprohrverbindung *a {en1} telescopic connection *a {fr1} joint télescopique *a \J Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan laŭaksan ŝoviĝon aŭ turniĝon de du partoj de tubo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/256 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.11\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} artik/a junt/o *a {de1} Rohrgelenk *a {en1} swivel joint *a {fr1} joint articulé {fr2} joint à genouillère *a \J Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan angulan turniĝon de du partoj de tubo en ebeno aŭ spaco. *a Fon: *a Hidr; \W 85/257 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.12\--- {U1} 542.26 {U2} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} hos''/o *a*b {eo2} fleks/ebl/a tub/o *a*b {de1} Schlauch *a {en1} hose *a {fr1} tuyau souple *a \J Kondukilo ebliganta reciprokan moviĝadon de per ĝi konektitaj elementoj. *a Fleksebla tubo el kaŭĉuko, plasto aŭ metalo. EB#135/48, 138/44, 171/54, 191/6,7; ÷duŝilo EB#51/4, 262/45; aer-÷o EB#185/36, 190/29, 203/39, 224/21; vapor-÷o EB#203/38; akvo-÷ EB#113/38. *b Fon: *a Hidr; *b PIVS; \W 85/258 \w\--- =ApE85 #006 Rim: «87-08-13» \j 9.13\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} lik-imun/ig/a element/o *a {de1} Dichtungselement *a {en1} seat element *a {fr1} élément d'étanchéité *a \J Elemento servanta por lik-imunigo de juntoj pere de sia elasteco aŭ deformeblo. Oni distingas elementojn por lik-imunigo de moveblaj juntoj [manumoj, lik-imunigaj ŝaft-ringoj] kaj de nemoveblaj juntoj (junt-ringoj kaj diversformaj junt-platoj el junt/enz/o(j)). *a Fon: *a Hidr; \W 85/259 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.14\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/o *a {de1} Rohrverbindung durch Gewinde *a {en1} pipe thread joint *a {fr1} raccordement d'tuyauterie à vis *a \J Tubjunto, ĉe kiu por kunigi estas uzita ŝraŭbumo (85/007). *a Fon: *a Hidr; \W 85/260 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o *a {de1} Rohrverschraubung *a {en1} pipe thread connection *a {fr1} raccord union *a \J Parto de kondukilo servanta por kunigi aŭ du partojn de tubo reciproke, aŭ tubon alkonekti al hidraŭelemento (85/024). *a Fon: *a Hidr; \W 85/261 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.1\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o *a {de1} Rohrverschraubung mit Überwurfmutter *a {en1} pipe thread connection with cap nut *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) *a \J Tub-juntilo, kiu por alfikso de tubo uzas juntilan ŝraŭbingon. *a Fon: *a Hidr; \W 85/262 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.2\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o kaj veld/ot/a junt-konus/o *a {de1} Schweisskugelverschraubung *a {en1} pipe thread connection with cap nut and welded cone *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) et embout conique à souder *a \J Tubjuntilo kun juntila ŝraŭbingo, al kiu oni alfiksas tubon pere de veldota junt-konuso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/263 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.3\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o kaj lutota junt-konuso *a {de1} Lötkugelverschraubung *a {en1} pipe thread connection with cap nut and brazed cone *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) et embout conique à braser *a \J Tub-juntilo kun juntila ŝraŭbingo, al kiu oni fiksas tubon pere de lutota junt-konuso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/264 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.4\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o kaj en'tranĉ/a ring/o *a {de1} Schneidringverschraubung *a {en1} pipe thread connection with cap nut and cut ring *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) à baue sertie *a \J Tub-juntilo kun juntila ŝraŭbingo, al kiu oni fiksas tubon pere de entranĉa ringo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/265 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.16\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} flanĝ/a tub-junt/o *a {de1} Flanschverbindung *a {en1} flange joint *a {fr1} raccord à brides *a \J Tubjunto, ĉe kiu por kunigo oni uzas flanĝojn fiksitajn ĉe la tub-ekstremoj, ekz. per veldado, per surŝraŭbado, tuboborderado k.s.. *a Fon: *a Hidr; \W 85/266 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.17\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} rapid-kupl/a fiting/o *a {de1} Schnellkupplung *a {en1} quick-disconnect coupling *a {fr1} raccord rapide {fr2} coupler rapide *a \J Elemento ebliganta rapidan kuplon kaj malkuplon de du partoj de hoso (85/258), sen uzo de helpiloj aŭ ilaro. En malkuplita stato ĝi malebligas elfluon de likvo aŭ gaso el la kondukilo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/267 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.18\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} aer-el'las/a valv/o *a {de1} Entlüftungsventil *a {en1} bleeding valve *a {fr1} soupape purgeur d'air *a \J Valvo instalita sur la plej altaj lokoj de hidraŭla sistemo kaj servanta por ellasado de aero el kondukiloj aŭ elementoj. Oni konstruas ĝin aŭ kiel permane regatan, aŭ kiel aŭtomate funkciantan. *a Fon: *a Hidr; \W 85/268 \w\--- Rim: «87-08-13» \j GLOSARO EL: "MONDO DE TRAVIVAĴOJ"\------------ de Tibor Sekelj, Edistudio, Pizo, Italujo, 1981 {U1} 340.12 {T1} FDA {eo1} anun**/o *a {de1} ungeschriebenes Recht {en1} {fr1} \J (el araba) Neskribita, kutima leĝo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/269 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 294.527 {U2} 613.71 {T1} RDC {eo1} asan**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sanskrito) Korpa pozo praktikata de joganoj. *a Fon: *a Mondo; \W 85/270 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 613.81 {U2} 397(8) {T1} RFP {eo1} ĉiĉ**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sudamerika indiĝena) Duonfermentita aŭ fermentita trinkaĵo el maĉita maizo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/271 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 347 : 800.866 {T1} FDA {eo1} ĉomb**/o *a {de1} beweglicher Besitz *b {en1} {fr1} \J (el sŭahilia) La tuto de moveblaj havaĵoj de persono. *a Fon: *a Mondo; *b ei; \W 85/272 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 681.818 {U2} 397 {T1} LOD {eo1} diĝeridu**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el aŭstralia indiĝena) Aŭstralia blovinstrumento el simpla ligna tubo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/273 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 551.481.2 {T1} SDN {eo1} fadam**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el haŭsa) Marĉo kun densa vegetaĵaro. *a Fon: *a Mondo; \W 85/274 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 683.93 {U2} 397 {T1} RLC {eo1} ĝik**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sŭahilia) Aperta fajrujo meze de la domo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/275 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {T1} RLC {eo1} malok**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el brazilia indiĝena) Komuna domo de tribo, klano aŭ vilaĝo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/276 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 299.6 {T1} RDO {T2} RLC {eo1} mugang**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sŭahilia) Indiĝena religia estro, konanto de tradicioj, kun sorĉkapablo uzata nur favore al la komunumo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/277 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} (=082) {T1} RLC {eo1} olaĝ**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el joruba) Indiĝeno asimilita al okcidenta civilizo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/278 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} (=2) {T1} RLC {eo1} pakeh**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el maoria) Blankulo, iom admirata iom malamata. *a Fon: *a Mondo; \W 85/279 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 391.2 {T1} TNB {eo1} puropur**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el melanezia) Jupo el pendantaj strioj de herbo aŭ alia materialo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/280 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {T1} DNA {eo1} ramuh**/o *a {eo2} palafit/o (2) *b {de1} Pfahlbauhütte *c {en1} pile dwelling *ĉ {en2} pile house *ĉ {fr1} hutte sur pilotis *d \J (el indonezia) Loĝdomo sur fostoj. EB#335/33. *a Fon: *a Mondo; *b PIV; *c DB-De; *ĉ DB-En; *d DB-Fr; \W 85/281 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 801.25 {T1} RLC {eo1} sapam**/i *a {de1} {en1} {fr1} \J (el joruba) Fuĝi por sin kaŝi de danĝero. *a Fon: *a Mondo; \W 85/282 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 801.25 {T1} RLC {eo1} svejalt**/i *a {de1} {en1} {fr1} \J (el ĉina) Malrapide, heziteme iri, pro timo aŭ singardo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/283 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {U2} 633.52 {T1} RLC {eo1} tap**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el polinezia) Subŝela teksaĵo de iuj arboj, en Polinezio uzata por vestaĵo, kovrilo ktp. *a Fon: *a Mondo; \W 85/284 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {T1} RLC {eo1} toa**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el maoria) Plenaĝa, plenforta viro ĉiam preta por batalo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/285 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 801.25 {T1} RLC {eo1} tutus**/i *a {de1} {en1} grope about in dark ý to *b {fr1} {Sŭ1} tatusa *b \J (el sŭahilia) Palpe marŝi aŭ serĉi en mallumo aŭ kun fermitaj okuloj. *a Fon: *a Mondo; *b worCSEP[ei]; \W 85/286 \w\--- Rim: «1988-11-06» Provtraduko de ISO RECOMMENDATION R 1087\--------- VOCABULARY OF TERMINOLOGY\------------------- 1-a eldono, 1969: \WTERMINOLOGIA VORTARO\w\------------------------ Je la traduko kunlaboris: Rüdiger Eichholz, Conrad Fisher, d-ro Erich Dieter Krause kaj inĝ. Jan Werner. La tradukon kaj komentojn surdiskigis R. Eichholz. En 1990 ISO nuligis tiun ĉi rekomendon kaj anstataŭigis ĝin per la rekomendo "Terminology principles and co-ordination", kies terminojn mi publikigis en termino-kompleksoj 93/001 ĝis 93/129. Mi decidis tial ne plu aldoni ion al la komentoj pri kompleksoj 85/288 ĝis 85/380 kaj 86/001 ĝis 86/106. Anstaŭe mi referencis al la terminoj en la 1993-a serio, en kiu la diskuto pri la malnovaj nocioj povas esti daŭrigata. La "fermon" de nocio-komplekso mi indikas per grase printita fina dato kaj per tio, ke tiu ĉi dato ne plu estas ĉirkaŭita per duoblaj pintaj krampoj sed per rektaj krampoj. Se nocio-kompleksoj mankas en la nova rekomendo, oni rajtas aldoni ankoraŭ komentojn al la malnovaj kompleksoj. Tial en ili la duoblaj pintaj krampoj restas. \j 1. LA UNIVERSO (n-ro 1)\----- 1 {U1} 001.40 (+) {T1} RBN {eo1} individu/a objekt/o *b {eo2} apart/a objekt/o *b {eo3} individu/o <2> *b {de1} individuelles Objekt *a {de2} Einzelobjekt *a {de3} Individuum *a {en1} individual object *a {en2} particular object *a {en3} individual *a {fr1} objet individuel *a {fr2} individu *a \J Iu ajn fenomeno en la ekstera aŭ interna mondo, kiu estas observata (aŭ estas observebla) fare de homo je donita momento. Ekzemploj: \ISokrato kiel tuŝebla, vivanta persono; tiu ĉi arbo en nia ĝardeno; difinita loko sur tiu ĉi arbo; la falo de tiu arbo; tiu korpa aŭ psika doloro, kiun mi sentas je iu momento, tiu percepto aŭ mensa imago. \i*b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; \W 85/287 \w\--- Rim: ei: En ISO/N53 la nocio ricevis pli simplan difinon kaj la termino estas simple "objekto" =[86/001]. =93/002 [94-02-26] \j 2. NOCIOJ KAJ DIFINOJ (n-roj 2 ĝis 30)\-------- 2.1 Nocioj kaj nocio-sistemoj (n-roj 2 ĝis 26)\----2.1.1 Nocioj (n-roj 2 ĝis 8)\------ 2 {U1} 001.411.1 (+) {U2} 161.1 {T1} RBN {eo1} noci/o (2) *b*c {de1} Begriff *a {en1} concept *a {fr1} notion *a {fr2} concept *a \J Iu ajn pens-elemento, ĝenerale esprimita per termino (85/317), ®litera simbolo (85/334) aŭ per iu ajn alia simbolo. Nocioj povas esti la mensaj prezentaĵoj ne nur de estaĵoj aŭ objektoj (esprimataj per substantivoj), sed pli larĝ-signife ankaŭ de kvalitoj (esprimataj per adjektivoj aŭ substantivoj), de agoj (esprimataj per verboj aŭ substantivoj), kaj eĉ de lokoj, situacioj aŭ rilatoj (esprimataj per adverboj, prepozicioj, konjunkcioj aŭ substantivoj). Nocio povas reprezenti nur unu ®individuan objekton (85/287) aŭ - per abstraktado - ĉiujn individuojn, kiuj komune havas iujn karakterizaĵojn (85/289). Krome nocio povas estiĝi el kombino de aliaj nocioj eĉ sen rilato al realeco. La nombro de nocioj (reprezentataj per terminoj), kiuj povas esti kombinataj por formi novan nocion (terminon) estas limigita per la fakto, ke en propozicio nocio povas esti nur aŭ subjekto aŭ predikato, sed ne ambaŭ kune. Ekzemploj: \ILa nocioj esprimataj per la terminoj Sokrato, Grekujo; homo, martelo, kruc-martelo; ronda, rondeco, magneta permeablo; rotacii, rivoluo, nombro de rivoluoj dum temp-unuo; spaco, forto, kvadrata radiko; super, antaŭ, dum; centaŭro, Neptuno\i (la planedo jam konata per kalkulado antaŭ ĝia malkovro),\I ekasilicio\i (t.e. la kemia elemento prognozita fare de Mendelevo en lia perioda sistemo, poste nomita\I germaniumo\i). *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TerKu; \W 85/288 \w\--- Rim: ei: En ISO/N53 tiu ĉi nocio ricevis pli mallongan difinon =[86/004]. =93/005 [94-02-26] \j 3 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o (1) (de nocio) *b*ĉ {eo2} indic/o <4> *c*d {eo3} trajt/o <2> *e {eo4} atribut/o <3> *e {de1} Merkmal \In\i (eines Begriffes) *a*f {de2} Charakteristikum \In\i *f {de3} Eigenschaft \If\i *f {en1} characteristic (of a concept) *a*f {en2} quality *f {en3} property *f {es1} caracteristica *f {es2} cualidad *f {es3} carácter *f {es4} propiedad *f {fr1} caractère *a*f {fr2} caractéristique (d'une notion) *a*f {fr3} qualité *f {ru1} \2priznak\1\-- *f {ru2} \2svojstvo\1\--- *f {ru3} \2harakteristika\1\---- *f \J Iu ajn el la ecoj, kiuj konsistigas nocion (85/288). Ekzemplo: \IInter la karakterizaĵoj de la nocio "arbo" troviĝas reproduktivo, ligna trunko kaj disbranĉiĝo je certa alto.\i Kelkaj karakterizaĵ-tipoj, precipe karakterizaĵoj rilatantaj al materiaj objektoj, estas nomitaj sub 85/307 ĝis 85/311. *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TerKu; *ĉ al; *d dehl; *e pok; *f Termi-of-doc; \W 85/289 \w\--- =ApE85 #007 Rim: ei: Je 86-10-16 mi skribis post studo de la verko \ITerminologia Kurso\i al we: \IVian novan "indico de nocio" mi aldonos ĉe 85/289 kaj 86/014, kvankam ĝi tute ne plaĉas al mi. "Indico" jam havas du bazajn tute malsamajn signifojn (indikaĵo kaj cifero aŭ nombro), krome en komputiko oni uzas super- kaj sub-indico. Aldoni ankoraŭ alian signifon al "indico" ne ŝajnas al mi rekomendinda. Ankaŭ la Franca uzas "caractère, caractéristique". Mi ne povas kompreni, kion vi havas kontraŭ "karakterizaĵo".\i we respondis (86-10-23): \IKARAKTERIZ/AĴ-O estas laŭ PIV 1 "Io, kio karakterizas". La fonta verbo signifas 1. Montri, difini la karakteron de io, 2. Konsistigi, estigi la karakteron de io. Sume-resume eblas aserti, ke KARAKTERIZAĴO montras, difinas aŭ konsistigas, estigas la karakteron de io. Sed tio ne estas en la angla "characteristic", sed "characterization". La angla "characteristic" estas unu karakter/iz/a trajto. Kaj unu trajto ne prezentas karakteron, tio bezonas la sumon aŭ almenaŭ cewrtan konvene elektitan aron de trajtoj, kiuj nur kune montras, difinas aŭ konsistigas la karakteron de io. Se ni nepre volus ĉerpi el la angla, ni povus doni al la Ea karakteristiko novan signifon. Ĝi estus akceptebla. /Flanka mencio: Karakterizilo ne indas pro la kialo de mi eksplikita en la antaŭparolo de "Terminologia kurso", ĉe la Szerdahelyi-propono de "markilo"./\i ei: La Angla \Icharacteristic\i havas jenajn signifojn: 1. kiel adjektivo: karakteriza, 2. kiel substantivo: \Ia distinguishing feature or quality, \ido: distinga trajto aŭ kvalito. Laŭ mi por tiu nocio tre bone taŭgas karakterizaĵo = io, kio karakterizas, do montras, difinas la karakteron (6) de io. 3. kiel substantivo: \Ithe integral part of a common logarithm, \ido: = karakteristiko. Mi tute ne komprenas, kial vi devus doni al "karakteristiko" alian signifon, se oni akceptos "karakterizaĵo" por la nocio de 85/289, por kiu en "Terminology of documentation" por la Rusa jena traduko estas indikita: \2 harakteristika\1 kaj por la Hispana: \Icaracterística, carácter.\i En la Germana oni aldonis \ICharakteristikum, Eigenschaft. \iDo etnolingva vorto rilatanta al la radiko karakteriz' estas sendube plej ofte uzata por priskribi la nocion de 85/289. La Anglan \Icharacterization\i ni tradukas en Esperanto per karakterizado. Mi konsentas kun vi: Unu karakterizaĵo ne sufiĉas por difini tutan karakteron. Tio estas klare esprimita ankaŭ en la ISO-difino. Do laŭ mi viaj kontraŭargumentoj ne estas trafaj. En via ANTAŬPAROLO al \ITerminologia Kurso\i vi riproĉas al "karakterizaĵo", ke "ĝi estas tro larĝsignifa komuna nomo". En mia menso ĝi kreas precize la ĝustan bildon, male via "indico" estas laŭ PIV 1. indikaĵo por io \Iruĝa koloro de grundo estas ÷o pri fereco; ÷oj de kulpeco. 2. logaritmo de rilatumo. 3.karakterizanta nombro aŭ grando. Tial "indico" kreas en mi maltrafan bildon. Ankaŭ vi certe ne dirus: "karakterizaĵoj de kulpeco". Temas pri malsamaj nocioj, kiuj certe devus ricevi apartajn terminojn. dehl preferas nun la terminon indico anstataŭ karakterizaĵo, "ĉar ĝi estas la pli konciza."(ol {eo1}) (87-02-07). pok skribis en letero al ei: "trajto estas la rekta traduko de la greka etimo, do interne internacia; mi proponis ĝin en BI, n-ro 152, junio 83, p.12. Atributo ŝajnas la plej trafa vorto." ei: En Termi-of-doc {eo4} estas hiponimo (86/010) de {eo1} (=88/022). Do ankaŭ ĝi ne taŭgas. En ISO/N53 tiu nocio ricevis novan difinon (=86/014). wor (90-07-12): PIV ne ĉiam estas kiom eble plej klara kaj konsekvenca. Ĝia difino \IIo, kio [montras, difinas, konsistigas aŭ estigas la karakteron de io]\i ŝajnas subteni we-on. Sed ĝia ekzemplo "la arbitreco estas la karakterizaĵo de ĉiu ludo" subtenas ei-on. Por {eo1} ankaŭ estas tio: sentebla diferenco inter la sencoj de "-o" kaj "-aĵo". (Kp: manĝo -- manĝaĵo", idiomo -- idiomaĵo, lingvo -- lingvaĵo, mondo -- mondaĵo, vero -- veraĵo, bono -- bonaĵo, belo -- belaĵo, bovo -- bovaĵo.) Tiuj paroj, ne strikte analogaj inter si, ilustras tre ĝeneralan rilaton, laŭ kiu, la unua membro de ĉiu paro povas iel enteni plurajn ekzemplojn da la dua membro, dum inversa interpreto impresas bizara. Analoge la PIV-a difino de "karakterizaĵo" tia, kian klarigas we, taŭgas prefere al "karakterizo", dum konvenas al "karakterizaĵo" la nocio de ÷o tia, kiel klarigis ei. La vorto "karaktero" troviĝas en grupo 7 de la Baza Radikaro Oficiala, dum "trajto" troviĝas nur poste en grupo 8 kaj "atributo"n mi tie ne trovis. Do "karaktero" kaj "karakterizaĵo" estas pli komunaj kaj taŭgaj por parolo ordinara, Tamen en tiaj diskutoj, kie abunde bezoniĝas la nocio, mi preferas pli mallongan kaj ne-perifrazan formon: {eo3}. =93/014 [94-02-26] \j 4 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-en'hav/o *b {eo2} en'hav/o (2) *c*ĉ*d {de1} Inhalt \Im\i (eines Begriffes) *a {de2} Intension \If\i (eines Begriffes) *a {de3} Begriffsinhalt \Im\i *f {en1} connotation *a*f {en2} intension (of a concept) *a*e*f {es1} intensión *f {fr1} compréhension (d'une notion) *a*f {ru1} \2soderxanie (pon/ti/)\1\--- *f \J La tutaĵo de ĉiuj karakterizaĵoj (85/289), kiuj formas nocion. *b laŭ *a. La kompleto de ĉiuj atributoj (88/022), kiuj formas klason (88/706) aŭ nocion. *b laŭ *f. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TerKu; *ĉ pok; *d go; *e Fel,p116; *f Termi-of-doc (88/041); \W 85/290 \w\--- Rim: wor (90-07-12): Laŭ mia kompreno {en1} por 85/290 estas fak-termino de logiko. Ekster tio, ĝi signifas 'tiujn signifojn, kiuj ne estas parto de difino de vorto'; ekz. por ni "verda" signifas Esperantia-n. ei (92-03-10): =86/016. Ŝajnas al mi utile aldoni la ekzemplon por la nocio de tiu ĉi komplekso, kiun mi tradukis laŭ *e: \ILa nocio-enhavo de aeroplano ampleksas jenajn karakterizaĵojn: aer-veturilo pli peza ol aero, pelata per fizika povo, havanta portajn surfacaĵojn, kiuj restas fiksitaj sub donitaj flug-kondiĉoj.\i =93/016 [94-02-26] \j 5 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} super'ord/ig/it/a noci/o *b {eo2} super'ord/it/a noci/o *c {eo3} super'ord/a noci/o *ĉ {eo4} super'noci/o *ĉ {de1} Gattung \If\i (von ...) *a {en1} genus (of ...) *a {fr1} genre (par rapport à ...) *a \J La nocio a estas superordigita nocio de b, se b posedas la samajn karakterizaĵojn (3) kiel a, kaj unu aŭ pli da kromaj karakterizaĵoj. Ekzemplo: \ILa nocio "arbo" estas superordigita nocio de "pom-arbo"\i. *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TermKu; *ĉ wor; \W 85/291 \w\--- =ApE85 #008 Rim: ei: En ISO/N53 {en1} fariĝis nerekomendita termino (=86/008), tial la antaŭa "genra nocio" ne plu ŝajnas al mi rekomendinda. "ordi" troviĝas en PIV apud "ordigi", tial {eo2} estas uzebla, tamen "ordigi" estas pli kutima. PIV mencias nur kunordigi, malordigi, subordigi, kaj ne tiujn verbojn sen "ig". El 85/291 fariĝis du nocio-kompleksoj: 86/007 + 86/008. wor (90-07-12): {eo1} kaj {eo2} ambaŭ ĝustas je antaŭa ago. Tiu povus esti la enklasiga ago mem, sed tiu ago ŝajnas esence ekstertema. Se a estas ÷o de b pro tio, ke b posedas ĉiujn trajtojn de a plus aliajn, tio estas la esenco de la nocio, kiun komuniku la termino. Kial ne plej simple diri "superorda nocio" aŭ "supernocio". La oportuno por la lingvo kiel tuto ŝajnas al mi pli grava ol konjektetebla maloportuno por botanikistoj. =93/007 [94-02-26] \j 6 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} sub'noci/o (de ...) *b {eo2} sub'ord/ig/it/a nocio *b {eo3} sub'ord/it/a noci/o *c {eo4} speci/a noci/o (de ...) *ĉ {de1} Art \If\i (von ...) *a {en1} species (of ...) *a {fr1} espèce (par rapport à ...) *a \J Nocio b estas subordigita nocio de a, se a estas superordigita nocio (5) de b. \I Ekzemplo:\i La nocio "pom-arbo" estas subordigita nocio de "arbo". *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TermKu; *ĉ go; \W 85/292 \w\--- =ApE85 #009 Rim: ei: Ĉar {en1} en ISO/N53 fariĝis nerekomendinda termino (el ĝi fariĝis du nocio-kompleksoj: 86/010 kaj 86/011) ankaŭ {eo4} ne plu estas konsiderinda. "ordi" estas Zamenhofa, tial oni ankaŭ rajtas uzi {eo3}, tamen "ordigi" ŝajnas al mi pli kutima. =93/010 [94-02-26] \j 7 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-ampleks/o *b {eo2} ampleks/o (3) *c {eo3} spec/ar-ampleks/o de noci/o *d {eo4} spec/ar-ampleks/o *d {eo5} spec/ar/o *d {de1} Umfang \Im\i *a {de2} Begriffsumfang \Im\i *ĉ {de3} Extension \If\i *a {en1} extension \F1\f (by resemblance) *a {en2} denotation *a {fr1} extension \F1\f (par ressemblance) *a {ru1} \2ob=e^³m (pon/ti/)\1\---- *ĉ \J La tutaĵo de ĉiuj imageblaj subnocioj (85/292) de nocio (85/288) konsiderataj aparte. Ankaŭ la tutaĵo de ĉiuj ®individuaj objektoj (85/287) iam inkluditaj en tiu nocio. Ĉiuj specifaj nocioj konsiderataj devas havi la saman gradon de abstrakteco (=85/299). Ekzemplo: \ILa nocio-amplekso de la plantgenro "abio" inkludas (laŭ la nuna scio) 30 speciojn, inter ili ekz. "Abio Blanka", "Abio Kaŭkaza" (el Kaŭkazo) kaj "Abio Balzama" (el Kanado).\i *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TermKu; *ĉ Termi-of-doc 12-14; *d wor; *e Fel,p116; \W 85/293 \w\--- =ApE85 #010 Rim: wor (90-07-12): =mian komenton en 85/294. ei (91-08-08): La majuskligo de la arbo-nomoj en la ekzemploj estis ŝanĝita. (Detaloj pri skribado de plantnomoj estas troveblaj sur paĝo 610). ei (92-03-10): Mi aldonas ankoraŭ alian ekzemplon, kiun mi tradukis laŭ *e: \ILa nocio-amplekso de aer-veturilo pli peza ol aero estas: aeroplano, glis-avio, kajto, helikoptero, ornitoptero (aeroplano, kies flugiloj batas, kiel tiuj de birdo).\i =[86/017]. =93/017 [94-02-26] \j 8 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-ampleks/o laŭ konsist/o *b {eo2} signif/o-ampleks/o *c {eo3} part/ar-ampleks/o de noci/o *ĉ {eo4} part/ar-ampleks/o *ĉ {eo5} part/ar/o *ĉ {de1} Extension\F2\f (nach Zusammensetzung) *a {en1} extension\F2\f (by composition) *a {fr1} extension\F2\f (par composition) *a \J La tutaĵo de ĉiuj partoj de iu kunaĵo, kiuj estas aparte konsiderataj. Ekzemplo: \IĈiuj radoj de radaro, eĉ se ĝi estas malmuntita.\i *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; *ĉ wor; \W 85/294 \w\--- =ApE85 #011 Rim: ei: Laŭ ISO/N53 oni uzu terminon {en1} ne por partecaj nocioj (=86/017). wor (90-10-10): La nocia diferenco inter ÷-o kaj 85/293 estas grava. Sed la terminoj estas ne-klaraj. Tial mi proponas terminojn {eo3}-{eo5}. {eo3} estas plej preciza; {eo5} plej oportuna. 86/017 ŝajnas al mi supernocio de kaj 85/294 kaj 85/295. =93/017 [94-02-26] \j 2.1.2 Nocio-sistemoj (n-roj 9 ĝis 20) 9 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-sistem/o *b {de1} Begriffssystem *a {en1} system of concepts *a {fr1} ensemble de notions liées *a \J Nociaro interligata per logikaj aŭ ontologiaj rilatoj. Tia sistemo konsistas el horizontalaj aŭ vertikalaj serioj de nocioj (=85/299), aŭ almenaŭ el unu tia serio. L o g i k a j rilatoj baziĝas sur simileco de nocioj. Tipe ili formas ®sistemon de super- kaj sub-nocioj (85/296). O n t o l o g i a j rilatoj baziĝas sur la apudeco, t.e. sur la kontakto - en spaco kaj tempo - de la individuoj (85/287), kiujn la nocioj prezentas. La tipoj de ontologiaj sistemoj plej gravaj en teknologio estas la ®sistemo de partoj kaj tutoj (85/297) kaj la evolua sistemo (ekz-e la genealogia tabelo de individua besto, de produkto aŭ de lingvo). Ekzemploj: =85/296,297,298,299. *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; \W 85/295 \w\--- Rim: ei: Pli mallonga difino en ISO/53: (=86/028). wor: (91-10-10) Ne estas tute klare en la difino, ĉu "horizontalaj aŭ vertikalaj" ankaŭ permesas al sistemo konsisti el horizontalaj kaj vertikalaj serioj". Ekzemple, la perioda tabelo de elementoj konsistas el horizontalaj kaj vertikalaj serioj. Alia ekzemplo: Anglo \>Franco \>Germano \>Ruso \>Usonano Mejĝr \>Miterand \>Kol \>Gorbaĉof \>Buŝ Iuj serioj estas vertikalaj, aliaj horizontalaj. La tuto konsistas el ambaŭ. ei (91-11-03): Mi opinias, ke horizontala aŭ vertikala ne aludas, kiel io estas registrita en tabelo, sed kiel 85/299 montras, ĉu la serio konsistas el sub- kaj superordigitaj nocioj (vertikala serio) aŭ el samnivelaj terminoj (horizontala serio). Tial "kaj" ne estas aplikebla. =93/027 [94-02-26] \j 10 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/o de super- kaj sub-noci/oj *b {eo2} sistem/o genr/o-speci/o *c {de1} Gattung-Art-System *a {en1} genus-species system *a {fr1} ensemble espèce-genre *a \J Nocio-sistemo (85/295) formata per logika rilato nome per la genra-specifa rilato (=85/291, 292). Ekzemplo: \ILa flaŭro de la mondo aŭ de regiono analizita laŭ la parenceco de la plantoj\i. (=85/299) *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c go; \W 85/296 \w\--- Rim: ei: =85/291,292. Laŭ la pli nova ISO/N53 la Angla termino \Igenus\i estu aplikata nur al objektoj sed ne al nocioj. Tial laŭ mia opinio ankaŭ la Esperanta "genro" estas evitinda por karakterizi nociojn. Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 11 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/o de part/oj kaj tut/oj *b {de1} Teil-Ganzes-System *a {en1} whole-and-part system *a {fr1} ensemble partie-tout *a \J Nocio-sistemo (9) formata per unu el la ontologiaj rilatoj (vidu 9), nome per la parteca-tuteca rilato. Ekzemploj: \ILa flaŭro de la mondo aŭ de regiono analizita laŭ geografia distribuo de la plantoj; la tutaĵo de nocioj respondantaj al la partoj de maŝino, aŭ al la landoj, provincoj aŭ distriktoj de kontinento.\i (=85/299) *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; \W 85/297 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 12 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} miks/it/a noci/o-sistem/o *b {de1} gemischtes Begriffssystem *a {en1} mixed system of concepts *a {fr1} ensemble de notions mixtes *a \J Nocio-sistemo (85/295) formata per pli ol unu rilat-tipo (=85/295), precipe per la kombino de ®sistemo de super- kaj sub-nocioj (85/296) kun ®sistemo de partoj kaj tutoj (85/297). Ekzemplo: \ILa nocioj klasifitaj en la Universala Decimala Klasifiko (UDK)\i. *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; \W 85/298 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 13 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} sekvenc/o de noci/oj *b {eo2} noci/o-seri/o *b {de1} Begriffsreihe *a {en1} series of concepts *a {fr1} série de notions *a \J Sinsekvo de parencaj nocioj (85/288), en kiu ĉiu nocio havas nur unu senperan antaŭanton kaj unu senperan sekvanton. Unu aŭ pluraj nocio-serioj formas nocio-sistemon (85/295). Serio estas lineara sistemo. En "horizontala serio" la nocioj estas kunordigitaj, t.e. ili havas la saman ®gradon de abstrakteco (../...) aŭ subdivido. Tia serio estiĝas per varioj de karakterizaĵo (85/289). En "vertikala serio" la nocioj estas subordigitaj unu al la aliaj. Ekzemploj de logika\-- serio (1): (1.1) Horizontala: \Iĉiuj specioj de plant-genro; la gradoj de militistaj rangoj aŭ de temperaturo, diversaj grandoj, ktp.\i (1.2) Vertikala: \Ila specioj, la genro, la familio kaj la klaso al kiu iu planto apartenas.\i Ekzemploj de ontologia\---serio (2): (2.1) Horizontala: \Ila kapo, kolumo, tigo kaj fina ekstremaĵo de bolto.\i (2.2) Vertikala: \Ila tabelo de geologiaj epokoj; la sinsekvo de (viraj) antaŭuloj de homo.\i *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; \W 85/299 \w\--- Rim: ei: "sekvenco" havas iom pli malvastan sencon ol "serio". Laŭ la ekzemploj donitaj en PIV ekzistas strikta rilato inter la membroj de "sekvenco": la bildoj, scenoj aŭ ludkartoj devas sekvi iun antaŭe aranĝitan ordon. Tio taŭgas por kelkaj el la ekzemploj donitaj en (85/299), sed ne por ĉiuj. Tial ambaŭ terminoj estis menciitaj. Aliaj ekzemploj: Horizontala logika serio: \Ila naciaj lingvoj\i. Vertikala logika serio: \Idialekto, regiona lingvo, nacia lingvo, Esperanto.\i Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 14 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} klasif**/it/a noci/o-sistem/o *b {eo2} klasifik/o *b*ĉ {eo3} klas/it/a noci/o-sistem/o *c {eo4} klasif**/o *c {de1} klassifiziertes Begriffssystem *a {de2} Klassifikation *a {en1} classified system of concepts *a {en2} classification *a {fr1} ensemble classifié de notions *a {fr2} classification *a \J Nocio-sistemo (85/295), kies strukturo estas specifita. Ekzemploj: \Ila klasifiko de plantoj; la Universala Decimala Klasifiko (UDK).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c pok; *ĉ PIV; \W 85/300 \w\--- =ApD5.11 #562-566 Rim: ei: Mi opinias, ke utilus distingi inter "klasifiko" (= kompleksa strukturita nocio-sistemo) kaj simpla "klasifo". Se mi ordigas librojn en privata aŭ kluba biblioteko, aŭ por la libro-katalogo de UEA, tiam mi klasifas ilin (Butler verkis libron kun la titolo "Klasifo de Esperantaj temoj"), sed se mi atribuas al ili la UDK-nomojn, tiam mi klasifikas ilin. Same oni povus en Esperanto distingi inter klasifado kaj klasifikado de plantoj. pok: (en let al ei (87-04-29): klasifi ! klasi; klasifiki ! klasifi; klasifita nocio-sistemo ! klasifa nocio-sistemo (afero de belgusto, apenaŭ motivebla). wor (90-07-19): La celoj de ĉi tiu rimarkigo estas du: 1. Bremsi emon fari nemotivitan rompon kun nia tradicia lingvo. 2. Esploreti kiaj ekzistas motivoj por ŝanĝoj bazitaj ne precipe sur gustoj. Konstatoj: 1. Temas pri du nociaroj neŭtrale nomeblaj "1" kaj "2". Nociaro 1 prias ordigojn sen referenco al ia jam ekzistanta ÷o. Nociaro 2 prias la atribuadon el jama ÷o al fenomenaro. 2. Produkto nocia de la ago de nociaro 1 estas kreo de ÷o. Jaman tian produkton postulas nociaro 2. Tial iu termino ÷o emfazas rilaton kun nociaro 1 kaj para alia emfazas rilaton kun nociaro 2. 3. Ambaŭ nociaroj ampleksas plurajn nociojn. Krom baza nocio, "klaso", traktindas: ago (kp. kisi), agado-nomo (kp. kisado), fakto aŭ ago kiel tuto (kp. kiso), rezulto (kp. kisitulo) kaj produkto (kp. intimo). 4. La proponoj kompariĝas jene: (interkrampe aperas konjektoj.) (Mll: n-s -- nocio-sistemo; tr -- transitiva verbo; ad -- agado-nomo; -o -- fakto; it -- rezulto; np -- nocia produkto.) Tradicio: Proponoj: PIV Eo1+2 Eo3+4 (ei<1>) (pok, ei<2>) Baza nocio: klaso klaso klaso Terminaro por Nociaro 1 (sen antaŭa sistemo): tr klasi, klasifi klasi enklasigi ad klasado klasifado klasado -o --, enklasigo klasifo -- [= 1a truo] it (klasitaĵo) (klasifitaĵo), (klasitaĵo) Produkto nocia de la ago de nociaro 1 -- 85/300: np (klasita n-s) klasifita n-s klasita n-s, {eo3} {eo1} {eo3} klasifa n-s, klasifiko klasifiko klasifo {eo2} (Eo2} {eo4} Terminaro por Nociaro 2 (per antaŭa sistemo): tr klasifiki klasifiki klasifi ad klasifikado klasifikado klasifado -o -- -- -- [= 2a truo] it (klasifikitaĵo) (klasifikitaĵo) (klasifitaĵo) 5. La PIV-a terminaro havas du "truojn"; ne eblas nomi la simplajn agojn tutajn (kp. kiso), ĉar "klaso" kaj "klasifiko" estas ali-sence okupataj. PIV aludas pansaĵon ("enklasigo") por la 1-a truo. Sed por la 2-a truo oni devas kontentiĝi je "klasifikado". 6. ei<1> por nociaro 2 kaj parte por ÷o ("klasifiko") uzas la PIV-ajn terminojn. Estas malavantaĝo, ke la 2-a truo restas vaka. Por nociaro 1 ei<1> uzas ne-PIV-an stamon: "klasif". Tio havas la avantaĝon ŝtopi la 1-an truon; eblas: "la Butlera klasifo de temoj" por "la Butlera ago klasifi la temojn". PIV-e eblis nur "la Butlera enklasigo de temoj". (Nekonante la verkon de Butler mi atentas nur la komenton de ei.) 7. pok&ei<2> reiras al la PIV-a nociaro 1. Por nociaro 2 kaj por ÷ foriĝas la balasta sufikso "-ik". Ak kun ei, ke tio estas avantaĝa (laŭ la laŭmode strikta difino pri "-ik"). Estas malavantaĝo, ke denove estas du truoj. Aliaj Problemoj: 1. La sona diferenco inter la terminoj por la 2 nociaroj duoniĝas (de la tradicia dusilaba "ifik") al nur unu silabo: "-ik" ĉe ei<1> kaj "-if" ĉe pok&ei<2>. Nek "-ik" nek "-if" havas en Esperanto signifon kaj akceptitan kaj laŭcelan. Mi inklinas pensi, ke tia duoniĝo malfaciligus la lernadon kaj uzon. La terminoj proksimiĝas esti paronimoj. 2. La PIV-aj terminoj por 85/300 sedube estus Eo3+2. Tio ĝis nun en 85/300 estis senreliefa! Ni neniam elektu sen klare prezenti kaj kompari la tradiciajn formojn kaj sistemon. 3. Oni rekonas simile bonaj la du proponojn, Eo1+2 kaj Eo3+4. Sed tio, dum unu kongruas kun PIV-aj terminoj por nociaro 2 kaj la alia kun PIV-aj terminoj por nociaro 1! Por kio do oni volas fari ŝanĝon? 4. Mi ne komprenas, kial ni voĉdonu surbaze precipe de plaĉo kaj gusto. Kvazaŭ Esperanto ne havas tradicion kaj ne havas PIV-on! Oportunoj kaj Sugestoj: Mi vidas du sufiĉe motiveblajn solvojn: 1. Resti ĉe la PIV-aj terminoj. Avantaĝoj: a) tradicio; b) longeco de la sona diferenco, kiu faciligas memori kiu estas kiu; c) ŝparo de nia energio por pli gravaj aferoj. Malavantaĝoj: a) truoj kie estu ago-nomo en la terminaroj; b) uzo de sendifina "-if" kaj uzo de ne laŭmoda "ik". 2. Restante ĉe la PIV-a solvo por nociaro 1 (Avantaĝo: tradicio. Malavantaĝo: truo (ŝtopebla per "enklasigo").), Esperantigi la terminojn de nociaro 2. T.e., fortranĉi (aŭ redifini) la sufikson "ik" kies laŭmoda signifo apenaŭ taŭgas, kaj fortranĉi (aŭ difini) la sufikson "if". Se ni fortranĉus kaj "ik" kaj "if"-on, ni povas anstataŭigi ilin per io jam difinita. Ebla tia propono: Logika kandidato estas la sufikso "-iz". Eta vastigo de ties signifo <1> allasus la sencon: "apliko (aŭ atribuo) de jam ekzistantaj nocioj". PIV jam, spite al ĝia propra analizo, faras tion per "karakterizi". Terminoj tiaj estus: Klarigo Termino Produkto de Nociaro 1: ÷ klas/ita noci/o-sistem/o ÷ klas/iz/a noci/o-sistem/o ÷ klas/iz/o-sistem/o Nociaro 2: ago klas/iz/i agado klas/iz/ad/o nomo de agotuto klas/iz/o rezulto klas/iz/it/aĵ/o Avantaĝoj: 1. forigo de ĉiuj sendifinaj balastaĵoj (if, ik); 2. Uzo de la difino-hava sufikso ("iz"), 2a) kio kongruas la spiriton de Esperanto, 2b) kaj faciligas memori kiu vorto estas kiu; 3. pro la verbeco de "iz", konservo de "klasizo" por la simpla ago tiel ŝtopante la duan truon. Malavantaĝo: nova uzo de morta sufikso emas ŝoki. Aliaj ŝanĝoj konjekteblas, sed eble ne egale facile motiveblas. ei (92-11-18): Komuniku viajn preferojn respondante la enketilon (p.1675, #562-566) «93-11-13» \j 15 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} desegn/a prezent/o de klasifik/o *b {eo2} desegn/a prezent/o de klasif**/o *c {eo3} grafik/a prezent/o de klasif**/o *ĉ {eo4} arb/a prezent/o de klasifik/o *d {de1} grafische Darstellung einer Klassifikation *a {en1} graphical representation of a classification *a {fr1} représentation graphique d'une classification *a \J Tabelo de nocioj (85/288), kiu formas nocio-sistemon (85/295), en kiu la interrilatoj inter la nocioj estas montrataj per piramidsimila aranĝo (= per genealogia arbo). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c pok; *ĉ go; *d wor; \W 85/301 \w\--- =ApE85 #012 Rim: ei: Pri {eo1} aŭ {eo2} =85/300. Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Pli konsekvenca ol {eo2} estas {eo3}, ĉar (sen metaforo) la prezento ne desegnas. Pli klara ol ambaŭ estas {eo4}. Mi sentas la vorton "tabelo" en la difino neoportuna, ĉar ĝi pensigas pri la ne-arba (ne-piramidsimila) ŝak-tabula aranĝo de la tabel-vortoj -- sed mi ne trovas klaran subtenon por tiu sento en PIV. «93-11-13» \j 16 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} klas/it/a noci/o-list/o *b {eo2} sistem/a list/o de noci/oj *b {eo3} ŝtup/a list/o de noci/oj *c {de1} Begriffsverzeichnis *a {en1} schedule of concepts *a {fr1} liste systématique de notions *a \J Listo de nocioj (85/288), kiuj formas nocio-sistemon (85/295), en kiu la interrilatoj inter la nocioj estas montrataj per lineara sinsekvo kombinita per laŭŝtupa aranĝo, kiu utiligas diversajn tipografiajn litertipojn aŭ notacion. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/302 \w\--- =ApE85 #013 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): La signifon de la vorto "sistemo" precizigas la resto de la termino {eo2}. Ju pli la komponantaj vortoj (kiel "sistema") ricevas signifon de la tuta termino (kiel {eo2}), des pli tiu tuta temino ŝajnas lernenda kvazaŭ aparta vorto. Kaj des malpli la tuta termino sin motivas. Metaforaj vortoj, kiuj komparas konkretaĵojn ("ŝtupa") igas la uzadon pli flua kaj tuje klara. «93-11-13» \j 17 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} fak/o (2) de scio *c EVIT *ĉ {eo2} stud-objekt/o *b {eo3} stud-kamp/o *b {eo4} stud-teren/o *ĉ {eo5} stud-sfer/o *ĉ {de1} Wissensgebiet *a {en1} field (of knowledge) *a {en2} subject (field) *a {fr1} domaine (du savoir) *a \J Specialigita ago-sfero de homa menso. \I Ekzemploj:\i Iu branĉo de scienco; la labor-metodo de iu aparta profesio. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV (2); *ĉ go; \W 85/303 \w\--- =ApE85 #014 Rim: ei: Tiu ĉi nocio estas simile difinita en ISO/N53: =[86/002]. go: {eo1} ne estas rekomendinda, ĉar "fako" = A. \Ibranch\i, ne \Ifield\i. wor (90-07-19): Kongrue al PIV ak go pri la signifo de "fako". La diferenco inter "fako" kaj "kampo" estas perspektiva. La difino supra taŭgas (sed ne sufiĉas) kaj por "fako" (branĉo) kaj por "kampo". Por klare difini la du nociojn oni bezonas kontrastajn difinojn kaj ekzemplojn: kampo <5>: Tutaĵo de la aferoj pri iu temo, kiujn povas atingi ies agado. fako <2*>: Aparta dividaĵo de kampo; subkampo. En la ekzemploj la vorto "de" en grupo K havas sencon malsaman ol havas la vorto "de" en grupo F: Grupo K kampo de la praktiko = kampo Praktiko; kampo de E-sta diskutado = kampo E. Diskutado; kampo de la historio = kampo Historio; kampo de ́emio = kampo Ĥemio. Grupo F ekz: fako de ́emio estas fako Bióemio; fako de historio estas fako Antikva Historio; fako de scienco estas fako Ĥemio; fako de scio estas fako Arto. En grupo K temas pri konsisto (La kompo de ́emio konsistas el ́emio; PAG 133C.e), dum en grupo F temas pri posedo (Fakon de ́emio (ekz, bióemio) posedas ́emio; PAG 133A.c). Interkrampe estas ekzemplaj propra-nomaj ekvivalentoj (PAG 133 Rim III). Ŝajnas al mi, ke la esenco de la diferenco inter la signifoj de "kampo" kaj "fako" kuŝas en tio, ke ili funkciigas malsamajn signifojn de la vorto "de". =93/003 [94-02-26] \j 18 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} kamp-specif/a noci/o (en difinita stud-kampo) *b {eo2} speci/a noci/o (en difinita sfero) *c {de1} spezieller Begriff (in einem bestimmten Wissensgebiet) *a {en1} specific concept (in a given field) *a {fr1} notion propre (au domaine en question) *a \J Nocio (85/288) apartenanta ĉefe al unu stud-kampo (85/303). Ekzemploj: \I En aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocioj "aŭtomobilo" kaj "limuzino"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/304 \w\--- =ApE85 #015 Rim: ei: Tre simile difinita en ISO/N53: =86/005. {eo2} Estas miskomprenebla kiel nocio rilatanta al botanika aŭ zoologia specio. «93-11-13» \j 19 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} prunt/e-pren/it/a noci/o *b {eo2} prunt-noci/o *c {de1} geliehener Begriff *a {en1} borrowed concept *a {fr1} notion empruntée *a \J Nocio (85/288) ofte uzata en difinita stud-kampo (85/303), sed apartenanta ĉefe al alia fako. Ekzemploj: \IEn aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocioj "lubrikiga oleo", "fuelo" kaj "ŝafto".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/305 \w\--- =ApE85 #016 Rim: ei: Preskaŭ sama difino en ISO/N53: =86/006. «93-11-13» \j 20 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o trans difin/it/a sfer/o *c {eo2} noci/o super/ant/a difin/it/an stud-kamp/on *b {eo3} super'kamp/a noci/o *ĉ {de1} über das Wissensgebiet hinausreichender Begriff *a {en1} concept exceeding the given field *a {fr1} notion dépassant le domaine *a \J Nocio (85/288) apartenanta al pli larĝa stud-kampo (85/303), de kiu donita stud-objekto formas parton. Ekzemplo: \IEn aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocio "rado"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/306 \w\--- =ApE85 #017 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (1990-07-19): {eo1} laŭ mi taŭgas al ia supernocio de {eo3}. «93-11-13» \j 2.1.3 Tipoj de karakterizaĵoj (n-roj 21 ĝis 25) 21 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} intrinsek**/a karakteriz/aĵ/o *b EVIT *b {eo2} esenc/e propr/a karakteriz/aĵ/o *b {eo3} intrins**/a karakteriz/aĵ/o *c*b {eo4} en/o-pri/a karakteriz/aĵ/o *c {eo5} en/o-tem/a karakteriz/aĵ/o *c {de1} inhärentes Merkmal *a {en1} intrinsic characteristic *a {en2} inherent characteristic *a {fr1} caractère intrinsèque *a {fr2} caractère inhérent *a \J Karakterizaĵo (85/289) apartenanta al objekto mem kaj ne al ĝiaj rilatoj al aliaj objektoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/307 \w\--- =ApE85 #018 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): A. Ŝajnas al mi malkonsilinde bonvenigi balastaĵon "-ek": 1. Se "-ik" estas ĝenerale evitinda pro ebla konfuzo kun tekniko, "-ek" estas simile evitinda pro ebla konfuzo kun speco de rapideco. Depende de la resto de la vorto, eble pli evitinda; 2. Cele al tio, ke Esperanto estu facila, ni kutime strebas, ke ĝiaj vortoj estu kiom eble plej antaŭkonjekteblaj. Se lasi flanke teknikojn, se la vortoj, kiuj en Eŭropaj lingvoj finiĝas per "-ic", montriĝas en Esperanto jen stumpaj (En. \Isonic\i -->"sona") kaj jen finiĝantaj per "-ek" tio estas malfacilaĵo. 3. Nuna akcepto de {eo1} simple rezultigos laŭ mi, ke iam poste oni stumpigos ĝin. B. {eo2} havas unuavidan allogon, sed mi ne sukcesis ricevi de ĝi la difinitan signifon surbaze de nia gramatiko kun la PIV-aj difinoj de la apartaj vortoj (t.e. klaran ®rezultan signifon (85/370)), kio implicas, ke ĝi estus aparte lernenda kiel nova radiko aŭ idiomaĵo. C. Kiel purisma paro kion pri "eno-pria karakterizaĵo" kaj "ekstero-pria karakterizaĵo"? ei (91-08-09): Mi markis mian unuan proponon EVIT. Je ĝi malplaĉis al mi ĉefe, ke oni povus esti misgvidata pensi pri iu seka afero. {eo3} nun ŝajnas al mi preferinda, sed {eo2} eblus, se iu volas nepre eviti neologismon. La signifo de {eo4} kaj {eo5} por mi ne estus divenebla. «93-11-13» \j 22 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} ekstrinsek**/a karakteriz/aĵ/o *b EVIT *b {eo2} ne esenc/e propr/a karakteriz/aĵ/o *b {eo3} ekstrins**/a karakteriz/aĵ/o *c*b {eo4} ekster/o-pri/a karakteriz/aĵ/o *c {eo5} ekster/o-tem/a karakteriz/aĵ/o *c {de1} nicht weseneigenes Merkmal *a {en1} extrinsic characteristic *a {fr1} caractère extrinsèque *a \J Karakterizaĵo (85/289) de objekto nur pro ties rilatoj al aliaj objektoj. Oftaj tipoj de ̧oj estas la ®karakterizaĵo de origino (85/309) kaj la ®karakterizaĵo de celo (85/310). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/308 \w\--- =ApE85 #019 Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. we preferas "adhera karaktro" kaj por (85/307) "inhera karaktro". - "karakterizaĵo" ŝajnas al mi pli klara ol "karaktro", kiu jam estas hiperonimo (86/008) por majuskla aŭ minuskla litero, cifero, interpunkcia signo kaj por speciala tipografia signo kiel @, #, &, ktp. (=85/452). "Adhera" impresas min kiel tro "glua". "adhera karaktro" laŭ mi estas "e", kiu formas ligaturon kun "a". La karakterizaĵoj de celo kaj origino ne estas algluitaj al la nocio, sed troviĝas ekstere de ĝi. La inventinto de objekto ne adheras al ĝi! wor (90-07-19): =85/307. Mi akordas kun ei pri "adhera" k pri "karaktro"; aliaj solvoj per "-her-" (aŭ "-trins-") ne devus havi la saman problemon. ei (91-08-09): =85/307. «93-11-13» \j 23 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o de origin/o *b EVIT *b {eo2} karakteriz/aĵ/o pri origin/o *c {de1} Herkunftsmerkmal *a {en1} characteristic of origin *a {fr1} caractère de provenance *a \J ®Ekstrinsa karakterizaĵo (85/308), kiu indikas kie, per kiu aŭ kiel objekto estiĝis, uziĝis aŭ konatiĝis. Ekzemploj: \ILa malkovrinto, inventinto aŭ priskribinto de objekto, ĝia produktinto aŭ liverinto, la loko de produktado (urbo, lando), la fabrikad-maniero.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/309 \w\--- Rim: ei (91-08-09): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Mi markis mian unuan terminon EVIT, ĉar {eo2} pli trafe priskribas la nocion. «93-11-13» \j 24 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o de cel/o *b EVIT *b {eo2} karakteriz/aĵ/o pri cel/o *c {de1} Zweckmerkmal *a {en1} characteristic of purpose *a {fr1} caractère de destination *a {fr2} caractère d'emploi *a \J ®Ekstrinsa karakterizaĵo (85/308), kiu indikas la celon de iu objekto. Ekzemploj: \ILa uzo-maniero; la apliko-fako; la loko aŭ situo en muntaĵo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/310 \w\--- Rim: ei (91-08-09): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Mi markis mian unuan terminon EVIT, ĉar {eo2} pli trafe priskribas la nocion. «93-11-13» \j 25 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} ekvivalent/aj karakteriz/aĵ/oj *b {de1} äquivalente Merkmale *a {en1} equivalent characteristics *a {fr1} caractères équivalents *a \J Malsamaj karakterizaĵoj (85/289), kiuj tamen estas substitueblaj inter si en difinita nocio-enhavo (85/290) sen ŝanĝo de la nocio-amplekso (85/293). La inter-ŝanĝebleco de karakterizaĵoj estas kaŭzata per hazarda ®ontologia rilato (=85/295) ne per logika ekvivalento. Ekzemploj: \ILa karakterizaĵoj "egallatera" (= havanta egalajn laterojn) kaj "egal-angula" (= havanta egalajn angulojn) en la nocio "egallatera [egal-angula] triangulo"; "konveksa lenso" = "konverĝiga lenso".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/311 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 2.1.4 Kombino de nocioj (n-ro 26) 26 {U1} 001.411.6 (+) {T1} RBN {eo1} losuril**/o *b EVIT *b {eo2} losukomb**/o *b EVIT *b {eo3} log**-sum/o *ĉ {eo4} log**-sum/ig/o *ĉ {de1} Disjunktion *a*c {de2} logische Addition *a {de3} Umfangsvereinigung *c {en1} disjunction *a*c {en2} logical addition *a {fr1} disjonction *a*c {fr2} addition logique *a \J Adicio de la nocio-ampleksoj (85/293) de kelkaj nocioj (85/288). La rezulto estas supernocio (85/291) de la originaj nocioj, kaj tiuj estas subnocioj (85/292) de la rezulta nocio. Ekzemplo: \Ilogsumigo de la subnocioj "knabo" kaj "knabino" kreas la supernocion "infano".\i *b laŭ *a Difino de {eo3} laŭ (88/030): Rilato (88/682) formita per la ®logika sumo (89/048) de du unuoj. Difino de {eo4} laŭ (88/031): La kombinado de du nocioj (88/026) per kreo de ilia ®logika sumo (88/048). *b laŭ *c Fon: *a R1087; *b ei; *c Termi-of-doc; *ĉ wor; \W 85/312 \w\--- Rim: ei (89-11-23): Uzu {eo3} se vi volas indiki rilaton inter du nocioj; uzu {eo4} se vi volas indiki la procezon, per kiu integriĝis aŭ kombiniĝis du nocioj. Ekz-e homo = viro aŭ virino. wor (90-07-19): Mi akordas kun la divido en du registraĵojn. La terminojn {eo3} kaj {eo4} mi trovas multege pli tuje klaraj, facile memoreblaj kaj uzeblaj. (Laŭ mi, /log/ ja estas la radiko de log**/ik/o, spite la pretendon de PIV.) ei (91-08-09): Mi akordas kun wor kaj tial markis terminojn {eo1} kaj {eo2} EVIT. «93-11-13» \j 2.2 Difinoj (n-roj 27 ĝis 30) 27 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o (1) *b*c {de1} Definition *a {en1} definition *a {fr1} définition *a \J Pervorta priskribo de nocio (85/288). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/313 \w\--- Rim: =93/028 [94-02-26] \j 28 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per super'noci/o kaj diferenc/o *b {eo2} difin/o per noci/o-en'hav/o *b {eo3} difin/o (1) (en ĝia klasika signifo) *b {de1} Definition durch Gattungsbegriff und Unterschied *a {de2} Definition durch Intension *a {de3} Definition durch Konnotation *a {de4} intensionale Definition *a {de5} Definition (in klassischem Sinn) *a {en1} definition by genus and difference *a {en2} definition by intension *a {en3} definition by connotation *a {en4} intensional definition *a {en5} definition (in its classical meaning) *a {fr1} définition spécifique *a {fr2} définition (au sens classique) *a \J Determino de la nocio-enhavo (85/290) de nocio (85/288). Ekzemplo: \I"Aera flug-aparato" estas iu ajn aer-subtenata veturilo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/314 \w\--- Rim: =[86/030] =93/029 [94-02-26] \j 29 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per noci-ampleks/o *b {eo2} difin/o per signif-etend/iĝ/o *b {eo3} difin/o per signif-amplekso *c {eo4} difin/o per ekzempl/oj *ĉ {de1} Definition durch Extension *a {de2} Definition durch Denotation *a {de3} extensionale Definition *a {en1} definition by extension *a {en2} definition by denotation *a {en3} extensional definition *a {fr1} définition générique *a \J Difino per determino de la nocio-amplekso (85/293) de nocio (85/288). Ekzemplo: \ILa nocio "aera flug-aparato" entenas balonojn, ®direkteblajn balonojn [zepelinojn], kajtojn, glisilojn kaj flugmaŝinojn.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; *ĉ wor; \W 85/315 \w\--- =ApE85 #020 Rim: ei (89-12-16): =[85/293, 86/031] =93/030 [94-02-26] \j 30 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per kun'tekst/o *b {eo2} kun'tekst/a difin/o *b {de1} Definition durch Kontext *a {de2} kontextuale Definition *a {en1} definition by context *a {en2} contextual definition *a {fr1} définition par l'emploi *a \J Difino (85/313) per ekzemplo de vera apliko, tio estas per subkomprenata ekvacio. La difinota termino (85/317) estas montrata en frazo, kies tuta signifo estas konata aŭ povas esti divenata. Ekzemplo: \ILi vojaĝis de Eŭropo al Ameriko en 24 horoj uzante ... (avion).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/316 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 3. TERMINOJ (n-roj 31 ĝis 94) 3.1 Ĝeneralaĵoj (n-roj 31 ĝis 38) 31 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o (1) (por nocio) *b*c {de1} Terminus (für einen Begriff) *a {en1} term (for a concept) *a {fr1} terme *a \J Iu ajn konvencia simbolo por nocio (85/288), kiu konsistas el prononceblaj sonoj aŭ el ties skriba reprezentaĵo (=el literoj). Termino povas esti vorto (85/352) aŭ vortgrupo (85/358). Ekzemploj por ÷o en 85/318,319. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/317 \w\--- Rim: =[86/036] =93/035 [94-02-26] \j 32 {U1} 001.420 (+) {U2} 801.316.4 {T1} RBN {eo1} teknik/a termin/o *b {eo2} teĥnik/a termin/o *c {eo3} fak/a termin/o *b {de1} Terminus technicus *a {en1} technical term *a {fr1} terme technique *a \J Termino (85/317) kies uzo kaj signifo (85/369) estas limigata al specialistoj de difinita stud-kampo (85/303). Ekzemploj: \Irivoluo; nombro de rivoluoj; nombro de rivoluoj dum tempo-unuo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; \W 85/318 \w\--- =ApE85 #021 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 33 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} ĝeneral/a termin/o *b EVIT *b {eo2} komun-lingv/a termin/o *b {eo3} komun-lingv/a vort/o *b {de1} allgemeiner Terminus *a {en1} general term *a {fr1} terme commun *a \J Termino (85/317) formanta parton de la komuna lingvo. Ekzemploj: \Inumero; tempo; per; de.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/319 \w\--- Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. =88/106. «93-11-13» \j 34 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} prefer/at/a termin/o *b {de1} Vorzugsterminus *a {en1} preferred term *a {fr1} terme à employer de préférence *a \J Termino (85/317) rekomendita en norm-verko. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/320 \w\--- Rim: =[86/063] =93/066 [94-02-26] \j 35 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} permes/it/a termin/o *b {de1} zulässiger Terminus *a {en1} preferred term *a {fr1} terme toléré *a \J Termino (85/317), kies uzo kiel sinonimo (85/378) de ®preferata termino (85/320) estas permesita en norm-verko. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/321 \w\--- Rim: =[86/064] =93/067 [94-02-26] \j 36 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} ne'rekomend/it/a termin/o *b {eo2} ne'norm/a termin/o *c {eo3} evit/ind/a termin/o *ĉ {de1} abgelehnter Terminus *a {en1} deprecated term *a {fr1} terme à éviter *a \J Termino (85/317), kiu laŭ norm-verko estas evitinda. En Britaj norm-verkoj ekzistas ankoraŭ kategorio inter nerekomenditaj kaj ®permesitaj terminoj (85/321). Ĝi nomiĝas "alternativaj terminoj". Tiuj terminoj ne estas malbonaj sed superfluaj, kaj ili estas eliminendaj iom post iom. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; *ĉ go; \W 85/322 \w\--- =ApE85 #022 Rim: ei: Laŭ mi {eo2} ne estas trafa traduko, ĉar ĝi povas signifi, ke la termino ne troviĝas en norm-verko. Multaj bonaj terminoj ne troviĝas en normverkoj. Kontraste al tio la supra difino klare indikas, ke la termino estas taksita "evitinda" en norm-verko. =[86/065] =93/068 [94-02-26] \j 37 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/o <2> *b {eo2} nomenklatur/o (1) *b {eo3} terminologi/o (1) *c EVIT *b {eo4} termin/o-proviz/o *b {de1} Terminologie *a {de2} Nomenklatur *a {en1} terminology *a {en2} nomenclature *a {fr1} terminologie *a \J La kolekto de terminoj (85/317) prezentanta nociosistemon (85/295) precipe en speciala stud-kampo (85/303). En kelkaj kampoj {eo1} kaj {eo2} ne estas plene sinonimaj (85/378). En biologio, ekz-e, nomenklaturo rilatas al la nomoj de plantoj kaj bestoj; terminaro, kontraŭe, rilatas al iliaj partoj kaj ecoj. *b laŭ *a Aro da terminoj uzataj en unu scienco aŭ tekniko: \Ibona, kompleta ÷o estas nepra kondiĉo de progreso.\i *c Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/323 \w\--- =ApE85 #023 Rim: ei (88-12-16): Laŭ PIV "terminaro" estas nur vortaro, tamen mi opinas, ke pro la strukturo de nia lingvo "terminaro" devas esti ankaŭ la termino por ĉi tiu nocio. =86/087 wor (90-07-19): Mi akordas kun ei, ke ni akceptu {eo1}. Por "terminaro" la PIV-a difino ĉe "-ar/" unuavice pensigas pri 85/323. Strikte akcepti la difinon ĉe "terminaro" do parte faras el ĝi idiotismon. Plie, se ni konsekvence donus preferon al la 4-a difino ĉe "-ar/", ni devus kredemi, ke "homaro" signifas telefon-libron! Aliflanke, por eviti konfuzon, mi foje diras: "terminara libro". =93/031, =93/032 [94-02-26] \j 38 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/o <2> *b {de1} Terminologie (Wissenschaft) *a {en1} terminology (science) *a {fr1} terminologie *a \J Stud-kampo, kiu okupiĝas pri la formado kaj nomado de nocioj (85/288), aŭ kiel speciala stud-objekto aŭ kiel komunaĵo de ĉiuj stud-objektoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/324 \w\--- =ApE85 #024 Rim: Laŭ PIV {eo1} estas: "Aro de la terminoj, uzataj en unu scienco aŭ tekniko: \Ibona, kompleta terminologio estas nepra kondiĉo de progreso.\i Mi opinias, ke la termino por ĉi tiu nocio devus esti "terminaro". Se oni etnolingve atribuas diversajn signifojn al {en1}, {fr1}, {de1}, tio ne signifas, ke ankaŭ ni devus fari tion. =[86/100] =93/121 [94-02-26] \j 3.2 Ekstera formo de terminoj (n-roj 39 ĝis 49) 39 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} ekster/a form/o (de termino) *b {de1} äußere Form (eines Terminus) *a {en1} external form (of a term) *a {fr1} forme (d'un terme) *a \J La tutaĵo de sonoj aŭ fonemoj (85/327) aŭ de literoj, kiuj konsistigas terminon (85/317). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/325 \w\--- Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Mankas referenco al mala termino aŭ nocio, "interna formo ..." aŭ "ena formo ...". Tia referenco utilus por ĝuste enfokusigi la signifon. Pro tiu manko kaj pro la difino de "termino" ĉe 85/317 la vorto "ekstera" ŝajnas pleonasma. ei (91-08-09): Temas pri traduko de verko, en kiu la mala termino ne ekzistas. Mi ĝojus, se iu kreus ĝin kaj registrus ĝin en Pekoteko. «93-11-13» \j 40 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} son-form/o *b {eo2} prononc/a form/o *c {eo3} fonetik/a form/o *c {eo4} akustik/a form/o *c {eo5} fonetism/a form/o *b {eo6} fonet**/a form/o *ĉ {de1} phonetische Form *a {en1} phon(et)ic form *a {fr1} forme phonique *a \J La ®ekstera formo (85/325) de termino (85/317) formita per sonoj aŭ fonemoj (85/327). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/326 \w\--- =ApE85 #025 Rim:: ei (89-06-04): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Se la simpla {eo1}, kiu formas belan paron kun {eo1} de 85/328, ne ŝajnas esti sufiĉe scienca por iu apliko, mi preferas terminon {eo5}, ĉar la nocio rilatas nek al branĉo de gramatiko nek al branĉo de fiziko, sed al la sona konsisto de vorto, do laŭ PIV al fonetismo. wor (90-07-19): Divers-punkte: 1. Mi akordas kun ei. Krom {eo1}, plej taŭgas por la difino {eo5}. 2. {eo1} estas svaga kaj la difino estas ĝenerala. 3. La kritiko de ei kontraŭ {eo3,4} baziĝas sur la uzo de sufikso "-ik", dum ne temas pri teĥniko. Post stumpigo restas "akust**a" kaj "fonet**a". 4. Akustika fonetiko estas fako de fonetiko, kiu studas la karakterizaĵojn de parolaj sonoj en la aero. Taŭga termino por la parola son-formo en la aero estas "akust**a fonet**a formo" aŭ mll-e "akust**a formo". "Akust**a formo" do estas hiponimo (86/010) de la nocio. 5. Akustika fonetiko tradicie ankaŭ studas la aŭdajn karakterizaĵojn de parolaj sonoj. Tiakaze "akust**a formo" denove estas hiponimo de la nocio. 6. "Fonet**a formo" ŝajnas pli konsekvenca nomo por la nocio ol estas {eo5}. Se "-iko" mispensigas pri teĥniko, ankaŭ "-ismo" mispensigas pri filosofio. 7. Ankaŭ {eo2} estas hiponimo por la nocio de ĉi tiu komplekso, ĉar ĉe {eo2} temas pri la enbuŝaj karakterizaĵoj. 8. Mi akordas kun ei, ke "sonformo" formas belan paron kun "skribformo". Estas tre utile laŭ mi, ĉiam celi tiajn belajn parojn. Sed bv ankaŭ noti, ke la nuna paro ne estas perfekta, ĉar "son/" traktiĝas substantive, dum "skrib/" traktiĝas verbe. 9. La difino per la vortoj "de termino" limigas la terminojn al la fako terminologio. Sed ĉiuj tiuj terminoj {eo1-5} apartenas al nocioj superkampaj (85/306). Tia difino riskas, ke terminologio kaj ĝia (laŭ mi) superkampo, lingvistiko, malsame difinos samajn terminojn. Se temas pri zorgo ne fari pretendojn ekster la nune traktata kampo (terminologio), mi plenkore aprobas. Tiaokaze, klare estus komenci difinojn per la etikedaj vortoj: "(En terminologio)". 10. Se oni preferus alternativan terminon surbaze nur de nesufiĉa scienceco de {eo1} kaj opinius ĝin (ekz. {eo5}) samsignifa, tio efikus, (a) ke {eo1} estas egale precizaj kaj (b) ke "sufiĉe scienca" signifus sufiĉe pufe impona. ei (91-08-09): wor pravas, ke estus bone enkonduki difinojn de la "Terminologia Vortaro" (85/287 - 85/381) per (En terminologio:), precipe se iu kopias iun komplekson por utiligi ĝin en argumento pri iu ne terminologia afero. La UDK-numero 001.4 indikas la kampon "terminologio", tamen probable malmultaj izantoj de la verko scias tion. {eo6} nun ŝajnas al mi preferinda, tamen "foneta" estas unue difinenda. «93-11-13» \j 41 {U1} 001.421 (+) {U2} 801.41 {T1} RBN {eo1} fonem/o (1) *b*c {de1} Phonem *a {en1} phoneme *a {fr1} phonème *a \J Iu ajn distinga son-elemento en donita lingvo, se eble prezentata per unu litero. Du aŭ pli da malsamaj sonoj formas en lingvo nur unu fonemon, se ili estas interŝanĝeblaj en parolataj vortoj sen signifoŝanĝo. Ekzemplo: \IEn la Franca la sonoj "l" kaj "r" estas du fonemoj, ĉar vortoj kiel F "galant" kaj F "garant" prezentas malsamajn nociojn. En la Japana kontraŭe la sonoj "l" kaj "r" formas nur unu fonemon; ili povas esti interŝanĝataj sen signifoŝanĝo de vorto.\i *b*ĉ laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; *ĉ wor; \W 85/327 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 42 {U1} 001.421 (+) {U2} 003.081 {T1} RBN {eo1} skrib-form/o *b {eo2} grafik/a form/o *c {eo3} grafi**/o [1] *c {eo4} grafism/a form/o *b {de1} geschriebene Form *a {de2} schriftliche Form *a {de3} Schriftform *a {en1} written form *a {fr1} forme graphique *a {fr2} graphie *a \J La ®ekstera formo (85/325) de termino (85/317) formita per literoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/328 \w\--- =ApE85 #026 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. La termino "grafismo" estas laŭ PIV unu el la signifoj de la ambigua "grafiko", tial {eo4} sajnas al mi preferinda, se la simpla {eo1}, kiu formas belan paron kun {eo1} de 85/326, ne sufiĉas. «93-11-13» \j 43 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} prototip/o <3> *b {eo2} prototip/a form/o *b {de1} Prototypform *a {de2} Prototyp *a {en1} prototype form *a {en2} prototyp *a {fr1} (forme) prototype *a \J La modelo, laŭ kiu estas formita la ®ekstera formo (85/325) de aliaj vortoj. Por vortoj konstruitaj el Grekaj aŭ Latinaj morfemoj (85/345) la prototipo prezentas tiun evolu-stadion, kiu ankoraŭ ne montras naciajn apartaĵojn, sed de kiu la naciaj formoj povas esti derivataj per regula transponado (85/330). Ekzemplo: \ILa prototipo "radi/a/t/or" respondas al la sekvantaj naciaj (etno-lingvaj) formoj, kiuj estas same regulaj: AGR: radiator, F: radiateur, I: radiatore, H: radiador.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/329 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 44 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} transpon/ad/o <3> *b {eo2} trans'pren/ad/o *b {de1} Transposition *a {en1} transposition *a {fr1} transposition *a \J La regula asimilo el iu lingvo de la ®ekstera formo (85/325) de vortoj (85/352,353), kiuj estis regule konstruitaj en alia lingvo el Grekaj aŭ Latinaj morfemoj. Por ekzemploj =85/329. b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/330 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 45 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/it/a termin/o *b {eo2} stump/ig/it/a termin/o *c {de1} abgekürzter Terminus *a {en1} abbreviated term *a {fr1} terme abrégé *a \J Termino (85/317) formita per ellaso de unu aŭ pluraj partoj el donita termino. Ĝi estas aŭ mallongigita son-formo (85/326) aŭ prononcata mallongigo (85/332). Ekzemploj de mallongigitaj son-formoj: \Iaŭto (=aŭtomobilo), buso (= aŭtobuso).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor laŭ PIV; \W 85/331 \w\--- Rim: =86/044 wor (90-07-19): {eo2} estas pli kolora ol {eo1}. Tio helpos nin teni nin vekaj. =93/044 [94-02-26] \j 46 {U1} 003.083 {U2} 801.18 {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/o *b {de1} Abkürzung *a {en1} abbreviation *a {fr1} abréviation *a \J Mallongigita skrib-formo (85/328) de termino (85/317). Multaj mallongigoj estas ankaŭ prononcataj, t.e. uzataj kiel ®mallongigitaj terminoj (85/331). Ekzemploj de ne-prononcataj mallongigoj: \Is-ro (=sinjoro); Ca (=kalcio); sin (=sinuso).\i Ekzemploj de literumataj mallongigoj: \Iktp. (kotopo = kaj tiel plu); UN (Uno = Unuiĝintaj Nacioj); PV (Povo = Plena Vortaro); PIV (Poivo = Plena Ilustrita Vortaro)\i. Ekzemploj de prononcataj mallongigoj: =85/333. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/332 \w\--- Rim: =[86/045] =93/045 [94-02-26] \j 47 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} akronim''/o (1) *b*c {de1} Akronym \In\i *a*c {de2} Kurzwort \In\i *c {en1} acronym *a*c {Es1} palabras siglas *c {Es2} sigla *c {fr1} acronyme \Im\i *c {fr2} mot-sigle *a*c \J Origine mallongigo (85/332) formita el komencaj literoj (aŭ silaboj) de kelkaj vortoj (85/353) kaj uzata kiel parolata vorto, t.e. kiel ®mallongigita termino (85/331). Ekzemploj: \IUnesko (= UNESKO); lasero (= lum-amplifo per stimulata eligo de radioj); UEA; SAT; KELI; PIV.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c BibTer; \W 85/333 \w\--- Rim: =[86/046, 86/047] =93/047 [94-02-26] \j 48 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} liter/a simbol/o *b {de1} Buchstabensymbol *a {en1} letter symbol *a {fr1} symbole littéral *a \J Simbolo por nocio (85/288) konsistanta el unu aŭ pluraj literoj skribataj sen punkto(j); precipe simbolo, kiu indikas fundamentan sciencan nocion (kvanton, uniton [unuon], kemian elementon, ktp.). Ekzemploj: \Icm (=centimetro); kg (=kilogramo); h (=horo).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/334 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 49 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} grafik/a simbol/o *b {de1} grafisches Symbol *a {en1} graphical symbol *a {fr1} symbole graphique *a \J Desegneto reprezentanta (89/306) nocion (85/288). Ekzemploj: \IFulma sago kiel avert-simbolo kontraŭ elektromortigo. Du interligitaj ringoj kiel simbolo por edzeco.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/335 \w\--- Rim: ei (91-07-14): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. En 86/128 troviĝas la sama termino kun iom alia difino. «93-11-13» \j 3.3 Skribado [ortografio] (n-roj 50-53) 50 {U1} 001.422 (+) {U2} 801.14 {T1} RBN {eo1} fonetik/a ortografi/o *b {eo2} fonetik/a alfabet/o *b {eo3} laŭ'son/a skrib-sistem/o *c {eo4} laŭ'son/a notaci/o *c {eo5} laŭ'son/a ortografi/o *c {eo6} laŭ'son/a alfabet/o *c {de1} phonetische Schrift *a {de2} phonetisches Alphabet *a {en1} phonetic spelling *a {en2} phonetic writing *a {en3} phonetic alphabet *a {fr1} écriture phonétique *a {fr2} alphabet phonétique *a \J Sistemo de literoj (aŭ ĝia uzo), en kiu unu litero interrespondas al aŭ difinita sono aŭ difinita fonemo (85/327). Ekzemplo de fonetika ortografio (strikte fonetika alfabeto): \ILa alfabeto de la Internacia Fonetika Asocio.\i Ekzemploj de proksimume fonetikaj ortografioj ("fonemaj alfabetoj"): \ILa Esperanto-alfabeto (uzata en la "logatoms" establitaj por la mezurado de kompren-ebleco fare de la Internacia Konsultiĝa Komitato pri Telegrafio kaj Telefonio); la Cirila alfabeto.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/336 \w\--- =ApE85 #027 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Esperantigu kaj difinu "logatoms". Anstataŭ "Cirila" uzu la formon "Kirila". ei: "logatoms" ne estas difinita en la originalaj etnolingvaj versioj de ĉi tiu norm-verko, do mi ne povas doni la difinon. Kiu povus helpi? "Cirila" troviĝas en PIV. Kial devii de ĝi? wor (90-07-19): Laŭ la nuna difino, temas pri svagaj ®komun-lingvaj terminoj (85/319) laŭ mi evitindaj, kiuj nomas supernocion de du ®teĥnikaj terminoj (85/318): fonemika notacio aŭ ortografio -- fonema alfabeto fonetika notacio aŭ ortografio -- fonet**a alfabeto Poststreke estas laŭ mi proponindaj ekvivalentoj. Uzo de la vorto "proksimume" en la difino efikas erarige. La "proksimumeco" reciprokas. La du fakoj kaj ortografioj havas sendependajn celojn; nek unu nek la alia celas esti proksimuma versio de la alia. Ekzistas aliaj. Aparte menciinda estas: silabika notacio aŭ ortografio -- silabaro en kiu la simbolata sono estas silabo. Pli taŭgaj terminoj por la svaga ĝenerala nocio, ÷o, estas {eo3-6}. «93-11-13» \j 51 {U1} 001.422 (+) {T1} RBN {eo1} histori/a ortografi/o *b {eo2} etimologi/a ortografi/o *b {de1} historische Schreibung *a {de2} etymologische Schreibung *a {en1} historical spelling *a {en2} etymological spelling *a {fr1} écriture historique *a {fr2} écriture étymologique *a \J Ortografia sistemo en kiu iuj fonemoj (85/327) estas skribataj malsame depende de la vort-origino. Ekzemploj: (Angla:) \Ifool\i, sed \Iphonetic.\i (Franca:) \Ifou\i, sed \Iphonétique\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/337 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 52 {U1} 001.422 (+) {T1} RBN {eo1} trans'liter/ad/o *b*c {de1} Transliteration *a {en1} transliteration *a {fr1} translittération *a \J Transformado de teksto, litero post litero, en alian alfabeton sen konsidero pri la aktuala prononco de la sonoj. Ekzemplo: \ILa internacia ISO-sistemo por transliterado de literoj el la Cirila alfabeto en la Latinan.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/338 \w\--- Rim: =[86/097] =93/105 [94-02-26] \j 53 {U1} 001.422 (+) {U2} 003.035 {T1} RBN {eo1} trans'skrib/ad/o (1) *b {eo2} trans'skrib/o *b {de1} Transkription *a {en1} transcription *a {fr1} transcription *a \J Transformado de teksto al alia alfabeto por indiki la proksimuman prononcon al la leganto. Ekzemploj: \ITransskribo per ®fonetika alfabeto (85/336). Transskribo de Rusaj nomoj en ĵurnaloj, kiuj uzas la Latinan alfabeton.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b we; \W 85/339 \w\--- Rim: we: {eo1} substrekas la agon, {eo2} la rezulton. =93/106 [94-02-26] \j 3.4 Interna formo de terminoj (n-roj 54 ĝis 82) 54 {U1} 001.425 (+) {T1} RBN {eo1} laŭ'morfem/a senc/o de termin/o *c {eo2} laŭ'struktur/a senc/o de termin/o *ĉ {eo3} laŭ'ŝajn/a senc/o de termin/o *ĉ {eo4} morfem-seri/a senc/o de termin/o *ĉ {de1} innere Form *a {de2} buchstäbliche Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} internal form *a {en2} literal meaning (of a term) *a {fr1} sens littéral (d'un terme) *a \J Baza signifo de ®kompleksa termino (85/342) aŭ de ®transigita termino (85/366). La ̧ de kompleksa termino determinas ĝian strukturon. La ̧ de transigita termino estas ĝia ®primara senco (85/367). Ekzemploj: \ILa ÷ de la termino "ĉeval-povo" estas la kombinaĵo de la du nocioj "ĉevalo" kaj "povo" en tiu ĉi ordo, kaj sen difino de la rilatoj ekzistantaj inter ili. Laŭmorfeme la signifo de la termino "kapo" (de ŝlosilo aŭ kejlo) estas la "kapo de besto".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/340 \w\--- =ApE85 #028 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 55 {U1} 001.425 (+) {T1} RBN {eo1} motiv/it/a termin/o *b {eo2} tra'vid/ebl/a termin/o *c {eo3} sin'motiv/a termin/o *c {eo4} sin'klar/ig/a termin/o *c {de1} motivierter Terminus *a {en1} motivated term *a {fr1} terme motivé *a \J Termino (85/317) kies ®rezulta senco (85/370) estas derivita de ĝia ®laŭmorfema senco (85/340) aŭ de ĝia son-formo (86/326). Je la unua okazo la motivita termino estas ®kompleksa termino (85/342) aŭ ®transigita termino (85/366), je la dua okazo onomatopea vorto. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/341 \w\--- =ApE85 #029 Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): {eo2} aludas, ke oni rekte vidas la sencon sen vidi la terminon. {eo3} kaj {eo4} diras, ke estas la termino mem, kiu sin motivas, ne ia eksteraĵo. «93-11-13» \j 3.4.1 Gramatika analizo de kompleksaj terminoj (n-ro 56 ĝis 74) 56 {U1} 001.4251 (+) {T1} RBN {eo1} kompleks/a termin/o *b {eo2} morfem-kombin/aĵ/o *b {eo3} vort-kombin/aĵ/o *b {de1} komplexer Terminus *a {de2} komplexe Form *a {de3} Morphemkombination *a {de4} Wortkombination *a {en1} complex term *a {en2} complex form *a {en3} combination of morphemes *a {en4} word combination *a {fr1} terme complexe *a {fr2} forme complexe *a {fr3} combinaison de morphèmes *a Termino (85/317) enhavanta kelkajn leksemojn (85/346). Ĝi estas aŭ ®kunmetita vorto (85/354), aŭ ®derivita vorto (85/355) aŭ vortkomplekso (85/353). Ekzemploj: =85/354,355,359,360. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/342 \w\--- Rim: =[86/058] =93/061 [94-02-26] \j 57 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o-analiz/o *b {eo2} gramatik/a analiz/o (de termino) *c {eo3} struktur/a analiz/o de termin/o *ĉ {de1} Analyse der grammatischen Form (eines Terminus) *a {de2} grammatische Analyse (eines Terminus) *a {en1} analysis of the grammatical form (of a term) *a {en2} grammatical analysis (of a term) *a {fr1} analyse de la forme grammaticale (d'un terme) *a {fr2} analyse grammaticale (d'un terme) *a \J Disigo de ®kompleksa termino (85/342) en ĝiaj komponantoj (85/344). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/343 \w\--- =ApE85 #030 Rim: ei (89-06-05): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Kvankam en la terminoj en la etnaj lingvoj troviĝas la vorto "gramatika", la difino diras nur, ke termino estas disigita en siaj komponantoj. Tial laŭ mi {eo1} pli klare indikas, pri kio temas. Vidu la aplikon de tiu termino en 85/344. wor (90-07-19): Ŝajnas al mi, ke temas pri du nocioj: unu de la difino kaj la alia de la terminoj. Pri tiu de la donita difino: sufiĉus diri "termin/o-dis/ig/o", ĉar temas pri "iaj elementoj". En tio mankas postulo pri gramatikaj kriterioj pri senpereco. PIV-e analizo <2> celas al specoj kaj funkcioj, kio signifas inter-elementajn rilatojn aŭ gramatikon. Se temos pri disigo en senperajn komponantojn, tio unuvorte estas gramatika. Pri tiu de la terminoj: la vorto gramatiko celas, ke la disigo analize klarigu gramatikan strukturon -- ekz. per konstato de la senperaj komponantoj. La plena termino do povas esti: "gramatika analizo de termino"; {eo1} kaj "gramatika analizo" estas mallongigoj. Iom pli preciza estus {eo3}. «93-11-13» \j 58 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} kompon/ant/o (de termino) *b {de1} Bestandteil *a {de2} Konstituente *a {de3} Komponente (eines Terminus) *a {en1} constituent *a {en2} component (of a term) *a {fr1} composant (d'un terme) *a \J Iu ajn parto de ®kompleksa termino (85/342), kiu havas propran signifon (85/369). Komponanto estas aŭ nedividebla elemento, morfemo (85/345), aŭ denove kompleksa termino. La unua paŝo de termino-analizo (85/343) apartigas la "tuj ekkoneblajn komponantojn" [senperaj komponantoj]. Kutime ekzistas du. Ekzemplo: \ILa oblikva streko en la termino "skrapatoro / por tranĉado de rapidumaj dentoj" apartigas la du tuj ekkoneblajn komponantojn.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/344 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Ĉi tie temas pri analizo laŭ senperaj komponantoj, kiu konstatigante arbo-strukturon de la analizato, laŭ mi konstatigas gramatikan informon. Ĝi do ne kuniras kun la difino en 85/343. ei (92-01-27): Ŝajnas al mi, ke mi atribuas pli malvastan sencon al gramatiko ol go kaj wor. «93-11-13» \j 59 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} morfem/o <2> *b {eo2} fin/a kompon/ant/o (de termino) *b {de1} letzte Konstituente (eines Terminus) *a {de2} Morphem *a {de3} Wortelement *a {en1} ultimate constituent (of a term) *a {en2} morpheme *a {en3} word element *a {fr1} morphème *a \J Iu ajn nedividebla komponanto de termino (85/317); t.e. komponanto, kiu ne povas esti disigata en aliajn elementojn sen perdo de ĝia signifo (85/369). Morfemo povas esti radiko (85/347), aŭ afikso (85/348), aŭ finaĵo (85/351). Ekzemplo: \IEn la termino "skrap/ator/o / por / tranĉ/ad/o / de rapid/um/a/j / dent/o/j" la morfemoj estas apartigitaj per oblikvaj strekoj. \i*b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/345 \w\--- Rim: =86/051 wor (90-07-19): La vorto "fina" en {eo2} estas ambigua, ĉar ĝi mispensigis min pri morfemo <1>. =93/054 [94-02-26] \j 60 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a morfem/o *b EVIT *b {eo2} leksem**/o *b {eo3} leksikon/a morfem/o *b {de1} terminologisches Morphem *a {en1} terminological morpheme *a {fr1} morphème terminologique *a \J Iu ajn morfemo (85/345), kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn; t.e. iu, kiu ne estas finaĵo (85/351). Ĝi estas radiko (85/347) aŭ afikso (85/348). *b laŭ *a Iu ajn morfemo, kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn; t.e. morfemo, kiu ne estas finaĵo. En Esperanto ĝi estas radiko, parto de radiko aŭ afikso. \ILa vorto "hidrozoo" ekzistas el la du ÷oj ("hidro" kaj "zo") kaj el la finaĵo "o".\i *b Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/346 \w\--- =ApE85 #031 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. kav (88-04-30): La difino devus esti modifita: "Ajna morfemo, kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn. Ĝi estas radikero, afikso aŭ radiko, sed ne finaĵo. Ekz-e "hidrozoo" konsistas el la du leksemoj "hidro-" kaj "-zo-" ambaŭ interpretendaj en Esperanto kiel leksemaj radikeroj, ne afiksoj. ei: La termino "radikero" ne ekzistas en PIV; tie tiu leksemo nomiĝas "vortero". Estas diskutinde, ĉu ni en Esperanto bezonas plian terminon, kiu ne ekzistas etno-lingve. Nek en PIV nek en PAG mi trovis difinon por "radikero" aŭ "vortero". Ĉu la difino por "radiko" ne estas sufiĉe vasta por esti aplikebla ankaŭ por "hidro-" kaj "-zo-"? (=85/347), PAG, p371: "La radikoj estas silaboj aŭ silabaroj, kiuj signas ian koncepton: objekton, nocion." Krome la sufikso -er/ indikas konsistigan elementon de de kutime homogena substanco. Nek "radikero" nek "vortero" estus homogenaj. go: Forigu {eo2}. ei (89-06-05): Kial? Laŭ mia memoro {eo2} estis uzata de sze kaj ankaŭ de aliaj lingvikistoj. Sed mi vane serĉis fontojn. Kiu povus komuniki al mi aplikojn de {eo2}, por ke mi povu aldoni ilin? Ne estis mi, kiu inventis la terminon "leksemo", ankaŭ kav uzis ĝin en la diskuto. Kvankam mi origine proponis la terminon {eo1} mi nun opinias, ke ĝi estas evitinda, ĉar ĝi pensigas, ke temas pri morfemo, kiun terminologoj aplikas, kiuj studas la nociojn kaj terminojn troviĝantajn en fakaj lingvoj (=86/100). Oni uzas etnolingve \Iterminologisch, terminological, terminologique\i, ĉar oni atribuas al \ITerminologie, terminology, terminologie\i la signifon de "terminaro", kion mi taksas evitinda (=85/323). wor (90-07-19): Ne estas certe, ĉu {eo2} taŭgas por ĉi tiu komplekso. Sencon de Angla \Ilexeme\i difinas Pei66: "Signifo-porta parolata formo (vorto aŭ stamo) kiu estas ero de vortprovizo, abstraktita de frazaj vortoj; kompleta gramatika formo. Sinonimo: leksa monemo (En. \Ilexical moneme\i)". Tiel radiko kun siaj fleksioj estus unu leksemo (ekz: skrib-, skribi, skribadi, skribas, skribis, skribota, ekskribi, ...). Derivaĵo kun siaj fleksioj konstituus alian leksemon (ekz: skribist-, skribisto, skribistoj, skribista, ...). Tia leksemo estas pli vasta ol la nocio de tiu ĉi komplekso; en Esperanto ĝi ampleksas radikojn, sufiksoidojn, prefiksoidojn kaj radikalojn. ei (91-08-09): En miaj Anglaj konsult-libroj nur listigis la terminon \Ilexeme\i (=88/113). Sed per la tute nova Germana mi lernis, ke la vorto \ILexem\i venis en la Germanan lingvon tra la Rusa kaj signifas: \I"Einheit des Wortschatzes, die die begriffliche Bedeutung trägt. Bestandteil des Lexikons (3)".\i "Unuo de vokablaro [1] (88/189), kiu portas la nocian sencon. Konsistiga parto de leksikono <3> (88/181)". Kaj "Lexikon (3)" estis difinita en : \I"3a Gesamtheit der selbständigen bedeutungstragenden Einheiten einer Sprache: Wortschatz im Unterschied zur Grammatik einer Sprache; 3b (in der generativen Grammatik:) Sammlung der Lexikoneinheiten einer Sprache".\i 3a Tutaĵo de la memstaraj signifon portantaj unuoj en iu lingvo: la vorttrezoro kontraste al la gramatiko de iu lingvo. 3b (en generativa gramatiko:) Kolekto de leksikonaj unuoj de unu lingvo." Al mi nun ŝajnas, ke kav donis tre bonan ekzemplon por "leksemo" en nia lingvo, kiu parte akordiĝas kun la malklara difino de Pei, escepte, ke ne temas pri "kompleta gramatika formo". Tial wor atribuas malsaman signifon al la termino. Estus interese scii, kiun sencon oni atribuas en la Rusa lingvo al tiu ĉi vorto. Mi suspektas, ke temas pri "memstara signifon portanta unuo en iu lingvo, kiu povus esti ankaŭ radik-parto, kiel la de kav donita ekzemplo montras. Laŭ tiu interpreto mi prezentis en la difin-kampo ankaŭ alian al Esperanto adaptitan difinon por "leksemo", kiun ni pro 88/181 povus nomi ankaŭ "leksikona morfemo". Tiukaze fonemo, morfemo kaj leksemo estus ĉiuj diversaj specoj de monemoj, de la plej malgrandaj konsistigaj elementoj de lingvo, kio faciligus memori ilin. «93-11-13» \j 61 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} radik/o (3) *b*c {de1} Stamm *a {de2} Wurzel *a {en1} stem *a {en2} root *a {fr1} racine *a {fr2} radical *a \J Leksemo (85/346), kiu povas esti uzata memstare kiel vorto (85/352), radik-vorto (85/356) - aŭ kiel bazo por ®derivita vorto (85/355). Ekzemploj: \ILa vortoj "en", "dek". En la vortoj "t r a n ĉ /ado" kaj "s k r a p /atoro" la radikoj estas interspacigitaj.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/347 \w\--- Rim: =86/049, [86/050] =93/053 [94-02-26] \j 62 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} afiks/o (1) *b*c {de1} Affix *a {en1} affix *a {fr1} affixe *a \J Leksemo (85/346), kiu «en etnaj lingvoj» ĝenerale estas nur alpendaĵo al radiko (85/347). Afikso estas sufikso (85/349) aŭ prefikso (85/350). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/348 \w\--- Rim: =86/052 go: Ankoraŭ unu speco de afikso estas "infikso" interne de vorto. ei: Jes, sed en tiu ĉi difino, kiu estas traduko de norm-verko, mi ne rajtas aldoni tion. La difino de "infiks/o" troviĝas en PIV, do ne necesas krei apartan Pekoteko-komplekson. =93/055 [94-02-26] \j 63 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} sufiks/o (1) *b*c {de1} Suffix *a {en1} suffix *a {fr1} suffixe *a \J Afikso (85/348), kiu rekte sekvas radikon (85/347) aŭ alian sufikson. Ekzemplo: \IEn la vorto "skrap/ator/o" la leksemo "ator" estas sufikso indikanta grandparte aŭtomate funkciantan maŝinon.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/349 \w\--- Rim: =[86/054] =93/057 [94-02-26] \j 64 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} prefiks/o (1) *b*c {de1} Präfix {en1} prefix {fr1} préfixe \J Afikso (85/348), kiu rekte antaŭiras radikon (85/347) aŭ alian prefikson. Ekzemplo: \IEn la vorto "antaŭiras" la morfemo "antaŭ" estas prefikso indikanta pliproksimecon en spaco aŭ tempo, aŭ "apartenanta al la fronto"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/350 \w\--- Rim: =[86/053] =93/056 [94-02-26] \j 65 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} fin/aĵ/o (1) *b*c {de1} Endung *a {en1} ending *a {en2} termination *a {fr1} désinence *a \J Fina morfemo (85/345) de vorto (85/352,353), kiu esprimas gramatikan fleksion, t.e. la kazon kaj nombron de substantivoj, la tempon [tenson] kaj modon de verboj. Ekzemploj: \IEn la vortoj "rapid/um/a/j" kaj "dent/o/j" la morfemo "j" indikas la pluralon.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/351 \w\--- Rim: go: Estas bezonata ankaŭ morfemo havanta la samajn funkciojn ĉe la komenco de vorto; eble "komencaĵo". =[86/055] =93/058 [94-02-26] \j 66 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.316.0 (+) {T1} RBN {eo1} vort/o <6> *b*c {eo2} vort/o en sintaks/a senc/o *b {de1} Wort *a {de2} Wort im syntaktischen Sinn *a {en1} word *a {en2} word in syntactic sense *a {fr1} mot (du point de vue syntaxique) *a \J Termino (85/317), kiu ne estas kompleksa (sed radik-vorto 85/356), aŭ kiu estas ®nesintaksa vortgrupo (85/360). En la Angla lingvo vorto en sintaksa senco povas esti skribata ofte kiel unu aŭ pli da ®ortografiaj vortoj (85/353), ekz-e: \I"slideway"\i aŭ: \I"slide way"\i « = glitejo». *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/352 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu {eo1}. ei: Mi konsentas, ke {eo2} pli precize indikas la nocion, sed en ĉiutaga vivo oni ja uzas por tiu nocio la terminon {eo1}. Ĉar oni same agas etno-lingve, {eo1} ne estas foriginda. «93-11-13» \j 67 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.316.0 (+) {T1} RBN {eo1} ortografi/a vort/o *b {eo2} vort/o (1) *b*c {de1} orthografisches Wort *a {de2} Wort *a {en1} orthographic word *a {en2} word *a {fr1} mot (du point de vue orthographique) *a \J Termino (85/317), kies skrib-formo (85/328) estas apartigita de la alia teksto per du spacetoj unu post la alia. Ekzemploj: A: \Islideway; slide-way;\i F: \Iglissière; chemin;\i G: \IBahn\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/353 \w\--- Rim: ei: Tio estas la laŭvorta traduko laŭ A, F kaj G, kiu tamen ne faras sencon al mi, ĉar la en la orginala Angla teksto donitaj ekzemploj ne montras tiujn du spacetojn. Ĉu la difino ne devus teksti: "... per du spacetoj unu antaŭ kaj la alia post la termino?" Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu "vorto". ei: vidu mian rimarkigon en 85/352. =93/049 [94-02-26] \j 68 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} kun'met/it/a vort/o *b {de1} zusammengesetztes Wort *a {de2} Zusammensetzung *a {de3} Kompositum *a {en1} compound *a {en2} compound word *a {fr1} mot composé *a \J Vorto - ®ortografia vorto (85/353) aŭ antaŭ ĉio ®vorto en sintaksa senco (85/352), kies senperaj komponantoj (=85/344) estas radikoj (85/347) aŭ derivaĵoj (85/355). Ekzemploj: \Islide way; slideway; gvidrelo; gvid-relo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/354 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. =93/062 [94-02-26] \j 69 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} deriv/aĵ/o (1) *b*c {eo2} deriv/it/a vort/o *b {de1} abgeleitetes Wort *a {de2} Ableitung *a {de3} Derivation *a {en1} derivative *a {en2} derivative word *a {en3} derived word *a {fr1} mot dérivé *a \J ®Ortografia vorto (85/353), en kiu unu « en Esperanto estas aldonenda: aŭ pli » el la ®senperaj komponantoj (=85/344) estas afikso(j) (85/348). Ekzemploj: \Iskrap/ator/o; antaŭ'ir/i. \i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/355 \w\--- Rim: =[86/056] =93/059 [94-02-26] \j 70 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} radik-vort/o *b {de1} Stammwort *a {de2} Wurzelwort *a {en1} root-word *a {en2} morpheme-word *a {fr1} mot-racine *a \J ®Ortografia vorto (85/353), kiu konsistas el unu sola leksemo (85/346), el radiko (85/347). « En Esperanto radik-vorto enhavas aŭ ne enhavas gramatikan finaĵon (65) » Ekzemploj: \Itermin/o; vort/oj; rel/on; unu; por.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/356 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 71 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} vort-famili/o *b {de1} Wortfamilie *a {en1} word family *a {fr1} famille de mots *a \J Grupo de ®derivitaj vortoj (85/355) el unu sama radiko kaj de kunmetitaj vortoj (85/354) kun tiu radiko. Ekzemploj: \Ipatr/o; patr/in/o; bo'patr/o; bo'ge'patr/oj; patr/uj/o; patr/o-land/o.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/357 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 72 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} vort-grup/o *b {de1} Phrase *a {de2} Wortgruppe *a {en1} phrase *a {en2} word group *a {fr1} locution *a {fr2} groupe (de mots) *a \J Termino (85/317) konsistanta el kelkaj ®ortografiaj vortoj (85/353). Ekzemploj: =85/359, 360. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/358 \w\--- Rim: =86/060, 88/122 wor (90-07-19): Nek {en1}, nek {en2} devas konsisti el pli ol unu ortografiaj vortoj. Por mi ankaŭ ne "vort-grupo" tion devas. Klariga analogio: molekulo ne devas havi pli ol unu atomo. «93-11-13» \j 73 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} sintaks/a vort-grup/o *b {de1} syntaktische Phrase *a {en1} syntactic phrase *a {fr1} groupe syntaxique (de mots) *a \J Vort-grupo (85/358), kies komponantoj (85/344) estas sintakse interligataj, t.e. per rilato karakteriza por fraz-strukturoj. Ekzemploj: \I Skrapatoro por tranĉado de rapidumaj dentoj; tranĉado de dentoj; konikaj dentoj.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/359 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 74 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} ne'sintaks/a vort-grup/o *b {de1} asyntaktische Phrase *a {en1} asyntactic phrase *a {fr1} groupe asyntaxique (de mots) *a \J Vort-grupo (85/358), kies komponantoj (85/344) estas nesintakse interligataj, t.e. per rilato karakteriza por la strukturo de ®kunmetitaj vortoj (85/354). « Nesintaksaj vort-grupoj ne ekzistas en Esperanto.» Ili estas maloftaj en la Franca, Germana kaj Rusa, sed ne en la Angla. Ekzemplo: \I La nesintaksa vort-grupo "slide way" estas sinonima kun la ortografia vorto (85/353) "slideway". \i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/360 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 3.4.2 Terminologia analizo de kompleksaj terminoj (n-roj 75 ĝis 79) 75 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a signif/o-analiz/o (de termino) *b {de1} terminologische Analyse (eines Terminus) *a {de2} terminologische Analyse der Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} terminological analysis (of a term) *a {en2} terminological analysis of the meaning (of a term) *a {fr1} analyse terminologique (du sens) (d'un terme) *a \J La studo pri la signifo (85/369) de la komponantoj (85/344) de ®kompleksa termino (85/342), pri la implicitaj ideoj, kaj pri la ®rezulta signifo (85/370) de la termino. Ekzemplo: =85/363. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/361 \w\--- Rim: =86/102. wor (90-07-19): Bv. kompari (85/343) kaj noti, ke ĉi tie analizo ne egalas dismeton. «93-11-13» \j 76 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} determin/it/a kompon/ant/o *b {de1} bestimmte Konstituente *a {de2} bestimmtes Glied *a {en1} determined constituent *a {en2} determined member *a {fr1} composant déterminé *a \J La baza komponanto (85/344) de ®kompleksa termino (85/342). Ĝi estas la superordigita nocio (85/291) por la ®rezulta signifo (85/370) de la termino. Ekzemplo: =85/363. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/362 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 77 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} determin/ant/a kompon/ant/o *b {de1} bestimmende Konstituente *a {de2} bestimmendes Glied *a {de3} Bestimmungsglied *a {en1} determining constituent *a {en2} determining member *a {en3} sub-member *a {fr1} composant déterminant *a \J La al ®kompleksa termino (85/342) aldonita komponanto. Ĝi indikas karakterizaĵon (85/289), kiu transformas la superordigitan nocion (85/291), kiu estas specifita per ®determinita komponanto (85/362), en subordigitan nocion (85/292). \I Ekzemplo:\i En la termino "rabot-maŝino" la komponanto "maŝino" estas la ®determinita komponanto (76), la resto de la termino estas la determinanta komponanto. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/363 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 78 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} logik/a radik/o (en vort-familio) *b {de1} logische Wurzel (einer Wortfamilie) *a {en1} logical root (of a word family) *a {fr1} racine logique (d'une famille de mots) *a \J Radiko (85/347) de vort-familio (85/357), indikanta fundamentan nocion (85/288) komunan al la tuta familio. Ĝenerale la logikan radikon formas radik-vorto (85/356). En kelkaj lingvoj tamen ne ekzistas radik-vorto, aŭ ĝi ekzistas nur etimologie. \I Ekzemploj:\i La radik-vortoj de la «Anglaj» vort- familioj "eruption, eruptive" kaj "intelligent, intelligence" estis uzataj en la Latina (erumpere, intelligere); en la Franca tamen ili malaperis. En la Angla nur la modifita radik-vorto "erupt" restis. «Sed en Esperanto ekzistas la radiko "erupci/" kaj la radik-vortoj "erupcio, erupcia, erupcii".» *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/364 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 79 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/aj termin/oj *b {de1} systematische Termini *a {en1} systematic terms *a {fr1} termes systématiques *a \J Serio de ®kompleksaj terminoj (56), kies strukturo reflektas la strukturon de nocio-sistemo (9).\I Ekzemploj:\i La kemiaj terminoj \I metano, etano, propano, butano, pentano, heksano, heptano, oktano ktp.; eteno/etileno, propeno/ propileno,\i... ktp. (La terminoj finiĝantaj per -ileno estas pli malnovaj, sed en etnaj lingvoj ankoraŭ pli uzataj ol tiuj finiĝantaj per -eno, kvankam la lastaj estas rekomenditaj de la Internacia Unio por Pura kaj Aplikata Kemio.) *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/365 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): La senco de "sistema" ĉi tie ŝajnas malpli vasta ol tiu en 85/300 kaj 85/302. «93-11-13» \j 3.4.3 Senco-transigo (n-roj 80 ĝis 82) 80 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} trans'ig/it/a termin/o *b {de1} übertragener Terminus *a {en1} transferred term *a {fr1} terme transféré *a \J Termino (31) uzata kun modifita ("transigita", 82) senco. \I Ekzemploj:\i Vidu 82. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/366 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 81 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} primar/a senc/o *b {eo2} baz/a senc/o *b {eo3} origin/a senc/o *b {eo4} primar/a signif/o *b {eo5} baz/a signif/o *b {eo6} origin/a signif/o *b {de1} ursprüngliche Bedeutung*a {en1} primary meaning *a {en2} basic meaning *a {en3} original meaning *a {en4} primary sense *a {en5} basic sense *a {en6} original sense *a {fr1} sens propre *a \J La primitiva signifo de ®transigita termino (80).\I Ekzemplo:\i Vidu 82. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/367 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu {eo1}, {eo2}, {eo3}, uzu nur "signifo". ei: Laŭ la difino de 85/367 la terminoj kun "senco" estas pli trafaj, ĉar ĝin PIV difinas: "Maniero, kiel vorto aŭ frazo estas komprenota", dum signifo: "Esenca kaj kerna ideo montrita de io". "Oni povas paroli pri la signifo de signo, sed ne pri ties senco. Celo de Pekoteko estas indiki ĉiujn eblajn tradukojn por difinitaj nocioj. Do {eo1-3} devus resti. «93-11-13» \j 82 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} trans'ig/it/a senc/o *b {eo2} trans'ig/it/a signif/o *b {de1} übertragene Bedeutung *a {en1} transferred meaning *a {fr1} sens transféré *a \J La ®rezulta signifo (84) de ®transigita termino (80). Transigita senco naskiĝas el la ®primara senco (81) aŭ per signifo-limigo (specialigo), per simileco (metaforo) aŭ per proksimeco (metonimio). Ekzemploj: \IEl "kamero" (=ĉambreto) naskiĝis "kamero" (= fermita spaco en aparato) (signifo-limigo); el "kapo" (de besto) venis "kapo" (de bolto) (metaforo); "veneno" estas proksima al "morto", tial: verŝi al iu la morton (metonimio).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/368 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Kial ne allasi, ke transigita senco naskiĝu el alia jam ekzistanta transigita senco? Kial ankaŭ ne allasi peron de signifo-vastigo? ei (91-08-10): Ĉar tiu ĉi registraĵo estas traduko de norm-verko. Sed nenio malhalpas proponi alian difinon en alia nocio-komplekso. «93-11-13» \j 3.5 Interrespondado inter termino kaj nocio (nroj 83 ĝis 94) 83 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} signif/o (1) *b*c {eo2} senc/o (1) *b*c {de1} Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} meaning (of a term) *a {en2} significance (of a term) *a {en3} sense (of a term) *a {fr1} sens (d'un terme) *a {fr2} signification (d'un terme) *a \J Nocio (85/288) respondanta al iu termino (85/317). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/369 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 84 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} rezult/a senc/o (de termino) *b {eo2} rezult/a signif/o (de termino) *b {de1} resultierende Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} resultant meaning (of a term) *a {fr1} sens résultant (d'un terme) *a \J Signifo (85/36983) de ®kompleksa termino (85/342) aŭ de ®transigita termino (85/366) kiel rezulto de ®terminologia signifoanalizo (85/361). Antonimo: ®laŭmorfema senco (85/340). Ekzemplo: =85/368. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/370 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 85 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-nom/o *b {eo2} nom/o (de nocio) *b {de1} verbale Bezeichnung *a {de2} Bezeichnung *a {de3} Name (eines Begriffs) *a {en1} verbal designation *a {en2} designation *a {en3} name (of a concept) *a {fr1} dénomination *a {fr2} appellation *a {fr3} nom (d'une notion) *a \J Termino (85/317), kiu respondas al iu nocio (85/288). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/371 \w\--- Rim: ei: =93/036 [94-02-26] \j 86 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} unu-senc/a (termino) *b {eo2} unu-signif/a (termino) *b {de1} einwertig (ein Terminus) *a {de2} monovalent *a {en1} one-valued (a term) *a {en2} single-valued (a term) *a {en3} monovalent (a term) *a {fr1} à un seul sens (terme) *a {fr2} monovalent *a \J Havanta nur unu solan sencon [signifon] (85/369). Substantivo indikanta tiun kvaliton: unu-senceco [unusignifeco]. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/372 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 87 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} monosemi**/a (termino) *b {de1} monosem (ein Terminus) *a {en1} monosemantic (a term) *a {en2} monosemous (a term) *a {fr1} monosémique *a \J Ne estanta polisemia (85/375). Substantivo indikanta tiun kvaliton: monosemio. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/373 \w\--- Rim: =86/038 ei: Kio estas la diferenco inter 85/372 kaj 373?, =85/375. =93/037 [94-02-26] \j 88 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} plur'signif/a (termino) *b {eo2} plur'senc/a (termino) *b {de1} mehrwertig (ein Terminus) *a {de2} multivalent (ein Terminus) *a {de3} plurivalent (ein Terminus) *a {en1} many-valued (a term) *a {en2} multiple-valued (a term) *a {en3} plurivalent (a term) *a {fr1} à plusieurs sens (terme) *a {fr2} plurivalent *a \J Havanta du aŭ pli da signifoj [sencoj] (85/369). Substantivo indikanta tiun ĉi kvaliton: plursenceco. Polisemio (=85/375) aŭ homonimio (=85/376) havas la kvaliton de plursenceco. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/374 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 89 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} polisemi**/a (termino) *b {de1} polysem (ein Terminus) *a {en1} polysemantic (a term) *a {en2} polysemous (a term) *a {fr1} polysémique (terme) *a \J Havanta du aŭ pli da interdependaj sencoj (85/369). Substantivo indikanta tiun kvaliton: polisemio. Polisemia termino estas nomata "polisemo". Polisemion kaŭzas senco-transigo (=85/368) aŭ malsama interpreto de ®kompleksa termino (85/342). Ekzemplo: \ILa vorto "kapo" povas indiki parton de vivanta korpo aŭ parton de objekto.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/375 \w\--- Rim: =86/040 go: Kion signifas "interdependaj sencoj?" Ĉu la kvin signifoj de "kanono" en PIV estas interdependaj aŭ sendependaj? ei: Mi tradukis : \IHaving two or more interdependet meanings/ Qui a plusieurs sens interdépendants.\i En la ekzemploj donitaj \Ihead/talon \itemas pri transigitaj signifoj. La tri signifoj de "kanono" en PIV laŭ mia opinio estas sendependaj, ĉar ne temas pri transigitaj signifoj. =93/040 [94-02-26] \j 90 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} homonim/aj (terminoj) *b {de1} homonym (mehrere Termini) *a {en1} homonymous (several terms) *a {fr1} homonymes (adj. termes) *a \J Identaj laŭ ilia ekstera formo (85/326 aŭ 328), sed malsimilaj laŭ origino kaj signifoj (85/369). Du homonimoj estas "homofonoj" aŭ "homografoj" depende ĉu identas iliaj son-formoj (85/326) aŭ skrib-formoj (85/328). Tiu ĉi difino respondas al la uzado en la plej multaj lingvoj. La Anglaj terminoj "homonymous" kaj "homonyms" tamen multe pli ofte estas uzataj en la pli mallarĝa signifo de homofona kaj homofono. Ekzemploj: \IA: "son"(=filo) "sun" (=suno) estas homofonoj.\i « Homofonoj ne ekzistas en Esperanto.» La du Anglaj vortoj "tear" prononcataj aŭ kiel "tir" (=larmo) aŭ kiel "ter" (=ŝiri) estas homografoj. « Ankaŭ homografoj ne ekzistas en Esperanto. Tamen ekzistas en ĝi malmultaj veraj homonimoj: ero (=parto), ero (=erao).» Rimarkigo: Ofte oni ne distingas en terminologia leksikografio inter homonimoj kaj diversaj signifoj de polisemoj (=85/375). Ĉi-okaze la termino homonimo estas pli larĝsence uzata kaj entenas ambaŭ terminojn. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/376 \w\--- Rim: =86/041 go: Homofonoj ja ekzistas en Esperanto: "bato" kaj "bat'o"; "koro" kaj "kor'o". Ankaŭ homografoj troviĝas en la lingvo: "ero" (elemento de objekto) kaj "ero" (jarkalkulo). Ankoraŭ du ekzemploj: "vasko" (gentnomo) kaj "vasko" (konkego de fontano); kaj "basko" (gentnomo) kaj "basko" (parto de vesto). ei: "bat'o", "kor'o" estis provoj de Zamenhof per artefikaĵo eviti homonimojn. Laŭ mia scio feliĉe neniu post Zamenhof aplikis tiun trukon ĉe aliaj vortoj por eviti homonimecon, ĉar lerni tiujn distingojn estus pli malfacila ol je paronimoj. go evidente miskomprenis la signifon de "homografo". La 9-a Regulo de la 16-regula gramatiketo de Esperanto postulas: "Ĉiu vorto estas legata, kiel ĝi estas skribita". Tial ne povas ekzisti en nia lingvo vortoj, kiuj estas same skribitaj sed malsame prononcataj, kiel ekz-e en la Angla \Ilead\i, kiu estas prononcenda "li:d", se temas pri gvida funkcio aŭ rolo, kaj "led", se temas pri plumbo (= homografoj). "ero" estas homonimo kaj ne homografo, kiel mi menciis supre. "vasko" kaj "basko" estas homonimoj kaj ne homografoj, se oni skribas ilin kiel go. Ili fariĝas homofonoj, se oni distingas la gento-nomojn per majusklaj komencaj literoj, kio ŝajnas al mi rekomendinda. =93/041 [94-02-26] \j 91 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} ambigu/a (termino) *b*c {de1} mehrdeutig (ein Terminus) *a {de2} uneindeutig *a {en1} ambiguous (a term) *a {en2} equivocal (a term) *a {fr1} équivoque (adj., terme) *a \J Havanta kelkajn signifojn (85/374), kiuj povus trafi eĉ en kunteksto (85/381). Antonimo: malambigua. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/377 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 92 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} sinonim/aj (terminoj) *b*c {de1} synonym (mehrere Termini) *a {en1} synonymous (several terms) *a {fr1} synonymes (adj., termes) *a \J Havantaj la saman signifon (85/369) - ekzakte aŭ proksimume - sed malsamajn ®eksterajn formojn (85/325). Substantivo: sinonimo. Ekzemploj: \I gazono - razeno; cefalalgio - kapdoloro.\i Rimarkigo: La plej multaj sinonimoj estas nur kvazaŭ-sinonimoj (85/379). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/378 \w\--- Rim: =[86/039] =93/039 [94-02-26] \j 93 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} kvazaŭ-sinonim/aj (terminoj) *b {de1} quasi-synonym (mehrere Termini) *a {en1} quasi-synonymous (several terms *a) {fr1} quasi-synonymes (adj., termes) *a \J Havantaj preskaŭ la saman signifon, sed malsamajn ®eksterajn formojn (85/325). Ekzemploj: \Iemblemo - simbolo; kalva - senhara. \i*b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/379 \w\--- Rim: =86/039 «93-11-13» \j 94 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} respond/a ali/lingv/a termin/o *b {eo2} traduk/a ekvivalent/o *c {eo3} fremd-lingv/a ekvivalent/o *c {eo4} laŭ'termin/a traduk/o *ĉ {eo5} laŭ'vort-grup/a traduk/o *ĉ {de1} fremdes Äquivalent *a {de2} Übersetzungsäquivalent *a {de3} entsprechender fremdsprachiger Terminus *a {de4} fremde Entsprechung *a {en1} foreign equivalent *a {en2} translational equivalent *a {en3} corresponding foreign term *a {fr1} équivalent étranger *a \J Termino el alia lingvo havanta la saman ®rezultan signifon (85/370). La ®laŭmorfemaj sencoj (85/340) de du respondaj terminoj povas esti malsamaj; tiuokaze unu ne estas "traduko" de la alia. Ekzemplo: \ILa Franca ekvivalento de la Angla termino "head" (of a key) (=ŝlosil-kapo) estas "talon", kies laŭmorfema traduko estus "kalkano"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/380 \w\--- =ApE85 #032 Rim: =93/042 [94-02-26] \j 4. Vortaroj, glosaroj kaj terminaroj (Estos havebla en suplemento al tiu ISO-rekomendo.) 5. Apliko-kondiĉoj de terminoj (nro 94a) 94a {U1} 001.427 (+) {T1} RBN {eo1} kun'tekst/o (de termino) *b {de1} Kontext (eines Terminus) *a {en1} context (of a term) *a {fr1} contexte (d'un terme) *a \J La teksto ĉirkaŭanta la terminon (85/317) aŭ la situacio, en kiu la termino estas uzata. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/381 \w\--- Rim: =[86/081] =93/089 [94-02-27] \j {U1} 501 {U2} 53.085 {U3} 681.32 {T1} KBE {eo1} diĝit''/a *a*b*c *d {eo2} cifer/ec/a *g {de1} digital *d*f*ĝ {en1} digital *c*ĉ {fr1} numérique *ĉ {fr2} digital(e) *h*i {Nl1} digitaal *ĵ \J Funkcianta per, respondanta al, aŭ alimaniere rilatanta al la uzado de nekontinuaj unuoj (ili povas esti ciferoj) por prezenti aritmetikajn nombrojn, alproksimiĝojn al nombroj de kontinuo, aŭ por prezenti logikajn esprimojn aŭ variablojn. Antonimo: analoga (85/412). *e Apartenanta al dataoj (85/476), kiuj estas prezentataj per ciferoj. *e laŭ ĉ. Apartenanta al dataoj en formo de ciferoj. (85/487) *e laŭ *j. Fon: *a SV 69/13a; *b IK 84/3; *c Comp; *ĉ GES/NGI-12; *d KBT; *e ei; *f Mikro-comp-Lex; *g Cab; *ĝ iwt-Wö; *h TANDY; *i ShZ; *j McGraw; *ĵ DEE; \W 85/382 \w\--- Rim: pok: La malkontinuaj unuoj matematike ekvivalentas al ciferoj, kio pravigas la metaforon {eo2}, uzatan en Ru kaj Fr (male al En kaj De). ei: pok pravas: la Esperanta termino por la Angla \Idigit\i estas "cifero" (=88/073). Tamen {eo1} estas laŭ mi preferinda, ĉar temas pri ofte ankaŭ en aliaj fakoj aplikata nova nocio, kiu meritas apartan radikon: diĝita horloĝo, diĝitigita bildo, diĝita sonregistraĵo. Mi intencas publikigi registraĵ-serion en kiu {eo1} pli taŭgas ol {eo2}. «91-08-09» \j {U1} 681.327.28 {T1} KCA {eo1} blat/o <2> *a {eo2} ĉip/o (1) *b*c*d {eo3} split/o <3> *j {de1} Chip *f*ĝ*h {de2} Halbleiterchip *ĥ {en1} chip *e {fi1} siru *j {fr1} puce *ĉ {fr2} microplaquette *ĉ {fr3} pastille *ĉ \J Duonpreta duonkonduktanta aranĝaĵo, formita substrato (85/433), en kiu troviĝas jam ĉiuj aktivaj kaŭ (85/409) pasivaj elementoj de transistoro, diodo, ico (85/410), ktp., produktitaj per procedoj de difuzado, pasivigo, maskado, foto-rezistado kaŭ ®epitaksia kreskado. (89/274). Se ÷o estas provizita per kontaktiloj oni nomu ĝin integrita cirkvitaro aŭ ico (85/410), sed fak-ĵargone la vorto ÷o estas uzata ankaŭ kiel sinonimo por ico. Ekzistas jenaj tipoj: logikaj ÷oj (89/275), memor-÷oj (89/276), sur-÷aj komputiloj (89/277), andikoj (89/278), special-celaj ÷oj (89/279), programeraj ÷oj (89/280) bit-diskaj ÷oj (89/281) *g laŭ *i; Fon: *a hal, AkSt85,p315; *b IK85/2; *c SV77/25c; *ĉ GES/NGI-12; *d PIVS *f CHIP; *g ei; *ĝ iwt-Wö; *h Mikro-comp-Lex, *ĥ CE; *i ComGlo; *j rau en EP94/4,p1; \W 85/383 \w\--- =ApD3.7 #516, =ApE85 #033 Rim: «94-01-30» \j {U1} 159.955.1 {T1} REA {eo1} kognitiv**/a *a*b {de1} kognitiv {en1} cognitive {fr1} \J Konscia (pri si mem kaj la ĉirkaŭo); heŭristike komprenkapabla, pens-kapabla. *a Fon: *a AkSt85,p315; *b E-log2,p212; \W 85/384 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 771.42 {U2} 778.1 {T1} LEC {eo1} mask/o <7> *a {de1} Kopiermaske *d {en1} masking frame *b {fr1} cache *c \J Maldiafana folio el kartono, plasto aŭ metalo uzata de fotografisto por ÷i <4>, por ke sur la kopio aŭ printaĵo (85/001) aperu nur parto de la reproduktota bildo aŭ teksto. =85/387. EB 112/22. *a Fon: *a SV 72/25a; *b DB-En; *c DB-Fr; *d DB-De; \W 85/385 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 621.391.7 {U2} 681.325.53 {T1} KEE {eo1} mask/o <8> *a {de1} Maske \If\i *b {en1} mask *b*c {fr1} masque *c \J 8a Karto tratruita per rektanguletoj, laŭ interkonsentita distribuo, por elstarigi nur la en tiuj "fenestroj" aperantajn vortojn aŭ simbolojn, ekz-e por povi legi sekretan mesaĝon kaŝitan interne de banala teksto. 8b Analoga sistemo por elektronika elfiltrado de informoj. *a Karaktro-paterno (89/087) uzata por determini la retenon aŭ eliminon de partoj de alia karaktro-paterno. *ĉ laŭ *c Fon: *a hal AkSt85,p315; *b iwt-Wö; *c GES/NGI-12; *ĉ ei; \W 85/386 \w\--- Rim: «91-01-11» \j {U1} 771.42 {U2} 778.1 {T1} LEC {eo1} mask/o-kadr/o *a {de1} Abdeckrahmen *d {de2} Vergrößerungsrahmen *d {en1} composing frame *b {en2} enlargement frame *b {fr1} cadre de recouvrement *c {fr2} cadre d'agrandissement *c \J Parto de projekcia print-aparato (85/001), kiu forprenas la ne reproduktotan bild-parton. EB 112/34. *a Fon: *a SV72/25a; *b DB-En; *c DB-Fr; *d DB-De \W 85/387 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 681.326.3 {T1} KEG {eo1} metagraf**/i \Itr\i *a {eo2} kompil/i <2> *b {eo3} kompiler/i *b {eo4} kompil/um/i *c*e {de1} kompilieren *f {de2} übersetzen *d*f {de3} umwandeln *f {en1} compile *ĉ {fr1} compiler *ĉ \J Prepari komputoran programon pere de alilingva programo. Transskribi programon. (el: meta = trans; graf' = skrib') *a Traduki komputoran programon el problem-orientita lingvo (86/180) al komputor-orientita lingvo (86/179). *e laŭ ĉ Fon: *a hal (AkSt85,p315); *b Comp; *c KKV; *ĉ GES/NGI-12; *d Mikro-comp-Lex; *e ei; *f iwt-Wö; \W 85/388 \w\--- =ApE85 #034 Rim: ei: "metagrafi" indikas per Grekaj radikoj nenion alian ol "transskribi". Tial tiu termino laŭ mi ne estas sufiĉe priskriba. {eo2} havas en nia lingvo jam tute alian signifon, kiu povus kaŭzi miskomprenon. {eo3} (= uzi kompileron ) eblus. Sed la termino "kompilero" mispensigas pri ero de kompila laboro (=85/389). Tial, kvankam mi klopodas eviti la -um-vortojn, la termino "kompilumi" ŝajnas al mi la plej taŭga. wor (90-07-19): Pri {eo1}: Laŭ mi ne sufiĉe analizita. Uzo de "graf" mem ŝajnas ne PIV-a. Pri {eo3}: Malkonsilinda, ĉar Anglisma k ĉar "-er" vole nevole estas sufikso ("kompil" ja estas radiko kun koncerna senco). Tiu "-er" havas mortan sencon pri ilo. Ak ei pri konfuzeblo kun viva senco pri elemento. Pri {eo4}: La sufikso /-um/, kiam ne sistema (85/365) (ekz: nazumo, kolumo, plandumo, ...), estas laŭ mi afiksa paronimigilo. Por lingvo-uzanto paronimoj estas multe pli konfuzaj ol estas homonimoj. Se oni nun akceptos {eo4}-n, la sufikso "-um" vole nevole laŭ mi poste forfalos. Pri {eo2}: Angle ÷i kaj kompili (1) maksimume estas "homonimaj"; tio miasperte ne konfuzas la lingvo-uzanton. Fakte, ÷i estas ekzemplo aŭ hiponimo de kompili (1), ĉar la maŝino ja deprenas el aliaj pretaj fontoj instrukciar-blokojn k, kunmetante tiujn blokojn laŭ plano priskribita en la "tradukata" teksto, verkas neoriginale. Tio estas multe pli simpla agado ol tradukado -- ĝi proksimas al transkribado. Ŝajnas do pli logike forigi numeron "<2>" en {eo2}, ĉar "kompili (1)" jam ampleksas la celatan sencon. Trafa serĉo por nova termino por 85/388 el la perspektivo, traduki, celu laŭ mi la jenajn karakterizaĵojn: 1. stamo ne pli longa ol estas "kompil/"; 2. evito de paronimoj; 3. sinmotiveco: (a) aludo al tradukado; (b) aludo al direkto de tradukado -- de blokaj diroj al ties eroj (tian aludon faras {eo2}). Iuj eblaĵoj: "fajnduki" (el "fajnige traduki"), erduki (erige traduki), erigi kaj malbloki (surbaze de bloko <3>. ei (91-08-10): Mi ne konsentas kun wor: kompili <2> estas tute alispeca agado ol kompili (1), kiu nepre meritas distingan terminon: Se mi per apliko de makrooj (89/317) duon-aŭtomate kompilas indekson por Pekoteko-terminoj pere de mia komputoro, tiam tio estas tute alispeca agado ol konverti programon aŭ registraĵon al maŝin-kodo. Se oni ŝpareme uzas "-um/" ĝi ja estas utila -- neniu dirus "nazo" aŭ "kolo" anstataŭ "nazumo" aŭ "kolumo", kaj same mi ne opinias, ke "-um" forfalos el "kompilumi". Ni zorgu, ke nia lingvo ne fariĝu same ambigua kiel la Angla. Ni povas kontraŭi tiuspecan degeneradon, la Angla-lingvanoj ne, ĉar ili uzas dekomence ambiguajn terminojn. Tio povos esti decida avantaĝo por Esperanto. wor (91-11-11): "um" en "kompilumi" kaj "um" en "nazumo", "kolumo" ktp ne estas laŭ mi kompareblaj, ĉar, kiel mi atentigis supre en 90-07-19, tiuj lastaj estas sistemaj kaj ilia "um" signifas ion kiel: 'portaĵo destinita por la koncerna korpoparto'. ei (91-12-31): La baza difino por "-um/" laŭ PIV. estas: \ISuf. sen difinita senco\i. Do ĝi estas utiligebla ĉiucele por atribui novan distingindan signifon al iu ajn vorto. Ne ĝenas, ke krome ekzistas kvar difineblaj signifoj de "-um/". Kontraste al la de wor proponitaj novaj terminoj {eo4} estas facile memorigebla, ĉar \Ito compile\i estas internacie vaste konata. «91-12-31» \j {U1} 681.326.3 {T1} KEG {eo1} kompiler/o (1) *a {eo2} kompil/il/o *b*c*d {eo3} kompil/um/ap**/o *e {de1} Kompilierer *d*f*ĝ {de2} Übersetzer *f {de3} Compiler *ĝ {en1} compiler *d {fr1} compilateur *ĉ*d {fr2} programme de compilation *ĉ \J Programo, kiu tradukas altnivelan komputoran lingvon en absolutan kodaĵon aŭ en asemblan lingvon (85/450). La fonto-kodaĵo metata en la ÷on estas priskribo de algoritmo (91/017) aŭ programo en al iu problemo adaptita program-lingvo. La eliranta kodaĵo estas la ekvivalenta priskribo de la algoritmo en maŝin-taŭga lingvo. *e laŭ *g Fon: *a PIV; *b Comp; *c IK 84/3; *ĉ GES/NGI-12; *d KBT; *e ei; *f Mikro-comp-Lex; *g COMPUT; *ĝ iwt-Wö; \W 85/389 \w\--- =ApE85 #035 Rim: ei (88-12-16): {eo1} ne plaĉas al mi, ĉar ĝi pensigas pri ero de kompilaĵo; {eo2} ne plaĉas al mi, ĉar temus pri ilo, kiu "kompilas" (= verki ne originale). Mi rekomendus uzi la sufikson -il- kiel eble plej malofte (=89/380), kaj trovi por specialaj iloj novajn vortojn aŭ sufiksojn. Por komputora programo mi elpensis la sufikson -ap-. (85/432). wor (1990-07-19): Pri {eo2}: Ĝis ĝenerala (esperinda) akcepto de -ap-, {eo2} estas laŭ mi konvena, ĉar logika. Laŭ mi, ÷o ja estas ilo (=tio, kio servas por efektivigi ion) uzata de la maŝino por kompili <1> (=verki ne originale); (=85/388). Pri "-il": Laŭ mia kompreno pri Esperantismo, sub intergenta interkompreno ĉefcelo estas Klaro. Post tio en ordinara teksto pli gravas Facilo ol Precizo, dum en teĥnika faka teksto pli gravas Precizo ol Facilo. Do, en ordinara teksto -il- estas preferinda ĉiam, kiam la rezulta senco en kunteksto ne tiom ampleksas, ke klareco difektiĝas. Tiaokaze, oni bezonus hiponimon. En preciza teĥnika teksto tamen oni povas prave preferi hiponimon. Konklude: "kompililo" eksterfake, kaj "kompilapo" enfake. «91-08-10» \j {U1} 621.394.67 {U2} 681.3.023.42 (+) {T1} KED {eo1} modem''/o (1) *a*b {de1} Modem *b*f {de2} MODEM *e {de3} Akustikkoppler \Im\i *f {en1} modem *c*ĉ {fr1} modem *c*ĉ \J Akronimo el "modulatoro" kaj "demodulatoro" (=malmodulatoro). Aparato por konverti diĝitajn (85/382) signalojn al analogaj (85/390) signaloj taŭgaj por transmisio tra analoga komunik-kanalo (=modulado) kaj por rekonverti la ricevitajn analogajn signalojn al diĝitaj (= malmodulado). Oni dezajnas (85/411) ÷ojn por akordigi ilin kun naciaj kaj internaciaj normoj, por ke aparatoj de diversaj fabrikintoj povu "paroli" al aparatoj de aliaj fabrikintoj. *d laŭ *c Fon: *a Comp; *b KTB; *c COMPUT; *ĉ GES/NGI-12; *d ei; *e Mikro-comp-Lex; *f iwt-Wö; \W 85/390 \w\--- Rim: «93-11-13» \j {U1} 6 {U2} 621.3 {U3} 681.3 {T1} KEE {T2} KGM {eo1} modjul''/o (1,2) *a*b {eo2} modul/o <5> *c*ĉ*d {de1} Modul \Im\i *d*f {de2} Baustein \Im\i *f {de3} Funktionseinheit \If\i *f {de4} Baukasten \Im\i *g {de5} Element \In\i *g {en1} module *e*f {fr1} module *e \J 1. Disigebla kaj kun aliaj ÷oj interŝanĝebla materia parto de kompleksa sistemo. ÷a konstruado de domoj kaj mebloj; ÷a ŝranko EB#44/25; sur-Luniĝa ÷o. Evidente tiu ĉi nocio estas tre ĝenerala: kartoĉoj estas cilindraj ÷oj; komputoraj kartoj, diskedoj, kasedoj, ĉiuj estas disigeblaj kaj interŝanĝeblaj kaj pro tio ÷oj. Pli ĝeneralan nocion havas unaĵo (89/044), kiu ne devas esti interŝanĝebla, do laŭnorme farita. Aliflanke unaĵo neniam estas programo. *a 2. Programo, kiu estas apartigebla kaj identigebla, ekz. ŝargapo (85/441) aŭ rezult-modjulo (85/456). ÷a programado; *a laŭ *e. Fon: *a ei en AkSt85,p.241 kaj en EB; *b PIVS; *c Comp; *ĉ IK 84/3; *d KBT; *e GES/NGI-12; *f Mikro-comp-Lex; *g iwt-Wö; \W 85/391 \w\--- =ApE85 #036 Rim: ei: {eo2} laŭ mia opinio ne taŭgas por tiu nocio, ĉar "modulo" havas jam kvar aliajn signifojn en PIV, kaj krome ekzistas la verbo "moduli" kun ankoraŭ aliaj sencoj. Ekzistas nun multaj aliaj module konstruitaj skatoloj aŭ ujoj utiligataj por stori dataojn. Por ili mi proponas la novan akronimon modujo (91/003). «91-03-06» \j {U1} 681.327.634 {T1} KDE {eo1} mol-disk/o *a*d {eo2} disk/et/o (1) *b*c*h {eo3} disked**/o *d*i {eo4} fleks/ebl/a disk/o *ĝ*h {eo5} fleks/a disk/o *ĥ {eo6} supl/a disk/o *ĥ {de1} Floppy-Disk *f*g {de2} Diskette *f*g {de3} Floppy *g {en1} floppy disk (in an 8'' square envelope) *ĉ*e* {en2} diskette *b*e {en3} minifloppy (in a 5 1/4'' square envelope) *ĉ {en4} microfloppy (in a rigid 3 1/2'' cartridge) *ĉ {fr1} disque souple *e {fr2} disquette *e {fr3} minidisque *e \J Elkomputorigebla stor-medio (94/672), unuopa ronda fleksebla disko interne de kvadrata ujo aŭ mujo (91/003) uzata en multaj komputoroj kaj teksto-prilaboraj sistemoj. Same kiel magneta bendo ÷o estas registrebla, forviŝebla kaj reuzebla denove kaj denove. Kp: durdisko (85/393) *d laŭ *ĉ Fon: *a hal en AkSt85,p.316; *b Comp; *c IK; *ĉ ComGlo; *d ei; *e GES/NGI-12; *f Mikro-comp-Lex; *g iwt-Wö; *ĝ pre en WEs88,p79; *h PIVS; *ĥ wor; *i @pfei93-01-06; *j \W 85/392 \w\--- =ApE85 #037 Rim: ei (94-02-20): Ŝajnas al mi nun preferinde atribui laŭ *i al ĉiuj tiuspecaj stor-medioj la terminon {eo3}, ĉar la stor-medioj mem povas esti molaj aŭ flekseblaj, sed ili troviĝas en pli-malpli rigidaj ujoj. «94-02-28» \j {U1} 681.327.635 (+) {T1} KDE {eo1} dur-disk/o *a*ĉ*i {eo2} Winchester-disk/o *b EVIT *ĉ {eo3} vinĉestr**/o *e EVIT *ĉ {eo4} vinĉestr**/a disk/o *g EVIT *ĉ {eo5} firm-disk/o *ĝ EVIT *ĉ {eo6} mal'mol/a disk/o *h {eo7} rigid-disk/o *j {eo8} disk/o <4> *ĵ*l EVIT *ĉ {de1} Magnetplatte \If\i *d*f*k {de2} Hartplatte \If\i *k {en1} hard disk *c*d*k {en2} metallic disk *c {en3} magnetic disk *k {fr1} disque dur *ĥ \J Ne el disko-drajvo (85/394) elprenebla disko por magneta registrado kune kun la drajva hardvo (85/398). La dur-disko mem konsistas el unu aŭ pluraj diskoj unu super la alia el dura aluminia substrato (85/433) kovrita per aparte maldika magnetigebla tavolo. Pro la maldiko de la magnetigebla tavolo oni atingas multe pli grandan storivon ol ĉe diskedo (85/392). Al la hardvo de la durdiska drajvo apartenas flosantaj kapoj (87/500). ÷a drajvo estas havebla ankaŭ sur karto, kiun oni metas kiel aliajn kartojn en personan komputoron por pligrandigi ties komputivon (=÷ako 89/172). Ekzistas krome elpreneblaj ÷oj, kiujn oni povas sendi per la poŝto, la t.n. data-pakoj (90/294) enmeteblaj en data-pakingon. Tiuj datapakoj fakte estas kompletaj drajvoj, en kiuj neelpreneble troviĝas ÷o. La plej novaj ÷oj estas moveblaj ÷oj, kiuj similas al data-pakoj, sed ili ne bezonas data-pakingon, nur kablon konektendan al la kablingo por la printatoro, kaj 12-voltan kurento-provizilon. Tiel oni facile povas movi grandan kvanton da dataoj de unu komputoro al alia. *ĉ Fon: *a hal en AkSt85,p316; *b IK 84/3,p48; *c COMPUT; *ĉ ei; *d Mikro-comp-Lex; *e pok en letero al ei 87-07-19; *f iwt-Wö; *g kav; *ĝ pre en WEs88, p79; *h MpP8; *ĥ WP5.1Fr; *i PIVS; *j wor; *ĵ @pfei93-01-06; *k CE; *l MON94/2,p12; \W 85/393 \w\--- =ApE85 #038 Rim: ei: Enkonduki vortojn kun ne-Esperantaj literoj laŭ mi ne estas rekomendinda. Mi ankaŭ rekomendus nek la neologismon de pok nek la terminon de kav, ĉar la termino \IWinchester disk\i jam arkaiĝis en la Angla. Ankaŭ {eo5} ne taŭgas, ĉar durdiskoj ne estas firmaj (laŭ PIV: "tiel fiksita, ke ne eblas ŝanceliĝo"). Tute male: Malavantaĵo de malnovaj durdiskaj drajvoj estis, ke ili estis tre sensivaj kontraŭ malgrandaj skuoj. (Tial iliaj dum uzado flosantaj lego- aŭ registro-kapoj estas "parkadendaj" dum neuzo de drajvo.) ei (94-02-20): Nepre evitinda ŝajnas al mi ankaŭ la termino {eo8}, ĉar la disko mem estas nur relative malgranda parto en tiu ĉi komplika periferia aparato, kiu nepre devus havi klare distingeblan nomon, precipe se oni provas, kiel en la Monato-artikolo, klarigi la funkciadon de komputoro al komencantoj. «94-02-20» \j {U1} 681.327.634 {T1} KDE {eo1} disk/o-drajv''/o *a*l {eo2} disk-aparat/o *b {eo3} disk/il/o *c {eo4} disk/et-funkci/ig/il/o *ĉ {eo5} fleks/ebl/a disk/il/o *d {eo6} fleks/ebl/a disk-unu/o *e {eo7} disk-unu/o *f {eo8} disk/o-staci/o *k {eo9} disk-funk**/ig/il/o *n {eo10} disked**/il/o *o {eo11} disked**-aparat/o *a {eo12} disked**-unaĵ**/o *a {de1} Laufwerk *h {de2} Diskettenlaufwerk *h {de3} Plattenlaufwerk *h*j*ĵ {en1} disk drive *g {en2} disk unit *g {fr1} mécanisme d'entraÉnement de disques *i {fr2} unité de disquettes *m \J Periferia aparato konektebla al aŭ konstruita en komputoro, kun rotaci-mekanismo, lego- kaj registro-kapoj kaj cirkvitaroj. ÷o servas por registri dataojn (85/476) sur magnetaj aŭ optikaj diskoj kaj por legi ilin. =85/385 *a Fon: *a ei; *b IK83 p38; *c IK84/1 p42; *ĉ IK85/2 p59; *d IK84/2 p19; *e IK83 p4; *f Comp; *g COMPUT; *h CHIP; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ iwt-Wö; *k mau; *l PIVS; *m WP5.1Fr Ini.p6; *n wor; *o MON94/2,12; \W 85/394 \w\--- =ApE85 #039, #040 Rim: ei: Neologismo ŝajnas al mi preferinda, ĉar "drajvo" utilas por multaj aliaj nocioj. "diski" laŭ BU,KR,WE signifas per numerdisko sur telefon-aparato elekti telefon-abonanton. Do "diskilo" devus esti nun ekzistanta aparato. kiu faciligas tiun elekton. "Disketfunkciigilo" ankaŭ ne taŭgas, ĉar disko neniam funkcias, do oni ne povus funkciigi ĝin. "Unuo" laŭ PIV estas abstrakta aŭ difinita kvanto. "stacio" estas loko, kie haltas publikaj trafikiloj, por ŝargi aŭ malŝargi pasaĝerojn aŭ varojn. En benzin-stacio oni provizas sin per benzino, per la nocio de ĉi tiu komplekso oni ne provizas sin per diskoj, tial {eo8} laŭ mi ne trafas. Per ĝi oni ankaŭ ne povus traduki kompleksojn 85/395 kaj 85/396. W. Prent (WEs 88/9, p.79) opinias, ke "disko-aparato" estus taŭga. Laŭ mi tiu esprimo estas multe tro ĝenerala. Diskoaparato estas ankaŭ gramofono, disko-gurdo (EB 306/8), disko-ŝanĝilo (EB 306/32), disko-turnilo (EB 237/14), codoroma (89/164) legatoro (89/159) kaj multaj aliaj aparatoj, kiuj utiligas diskojn. Drajvo (85/395) ne ĉiam estas aparato, kiun oni uzas kun diskoj. Ĝi povas esti parto de komputora memoro, kiun la programo tiel prezentas al la centra procesoro, ke tiu ĉi traktas ĝin kvazaŭ ĝi estus diskeda aŭ durdiska aparato. (=85/396) wor (90-07-19): Mi akordas kun ei pri {eo5,6, 7} kaj malforte pri {eo2,3,4,8}. {eo4-6} estas tro longaj. Pri {eo2,3}: Mi akordas kun ei, ke ili estas ne precizaj. Tamen ili estas laŭ mi ĝustaj kaj uzeblaj eksterfake. Pri {eo3}: temas pri mll de io, kiel "disk/o-uz/il/o" aŭ disk/o-turn/il/o" aŭ {eo4}. Pri {eo4}: Disketo estas artefaritaĵo al kiu uzanto atribuas celon. G^i do estas ilo (=tio, kio servas por efektivigi ion). Kiam artefaritaĵo aŭ ilo difektiĝas kaj tial ne plu povas plenumi sian celon, oni diras, ke ĝi ne funkcias. Kiam disketo ne estas difekta kaj ja plenumas sian celon, kial oni ne diru, ke ĝi funkcias (=Plenumi la propran difinitan taskon)? Pri {eo9}: Mll de {eo4} sen la balastaĵo "ci". Pri {eo1} (=85/395). ei (91-08-10): Kvankam PIV atribuas funkciadon al ĝenerale ĉia ilo, mi havas la impreson, ke oni en la vere uzata lingvo ne faras tion. Se mi ekzemple volas fosi per ŝpato, kaj mi konstatas, ke mi ne povus plenumi tiun laboron, ĉar fosota grundo estas tro malmola, mi ne dirus "la ŝpato ne funkcias", sed "ŝpato ne estas utiligebla por tiu ĉi laboro." Mi almenaŭ neniam dirus pri gramofona disko, ke ĝi ne funkcias, se ĝi difektiĝis kaj se pro tio la nadlo restas ĉiam en la sama kanelo. Mi dirus: "La disko ne plu estas uzebla". Sed se la turn-mekanismo ne turnas la diskon, tiam mi ja dirus, ke la gramofono ne funkcias. Analogie diskodrajvo povas funkcii aŭ ne, sed neniam disko. Mi ne opinias, ke ni devus elimini ĉiun balastaĵon. Oni laŭ mia opinio pli facile memoros "funkcii" ol "funki". Tiu ĉi estus falsa amiko por Germanoj, kiuj opinius, ke temas pri radio-telegrafado. wor (91-11-11): Se fosota grundo tro malmolas, nur ironie mi povus diri, ke "la ŝpato ne funkcias". Malmoleco de grundo ne estas difekto de ilo, ŝpato. Se, kontraŭe, dum grundo sufiĉe molas, la tranĉa eĝo estas tro ŝirita kaj kurbigita, tiam mi certe diras, ke "La ŝpato ne funkcias". Verŝajne, proponinto de {eo4} ne atribuas la saman nocion al "funkcii", kiel ei. Pli grave: S^ajnas al mi nekonsilinde ŝanĝi la vastecon de PIV-a vorto sen aparta Pekoteka registraĵo "korektanta" PIV-on. Plej grave: "funkcii" estas komun-lingva vorto; laŭ mi, PIV-an konstaton pri tiesa signifo oni povas dementi nur per pli profunda esploro ol tiu de PIV. ei (91-12-31): Jen tipa ekzemplo, kiel la denaska lingvo influas. En la Germana mi uzus la el la Franca pruntitan \Ifunktionieren\i nur, se temus pri pli-malpli komplika aparato, kiu plenumas sian funkcion per kunago de diversaj teknikaj procedoj. Sed en la Angla \Ito function\i simple signifas "plenumi specifan agon", tial por Usonano "La ŝpato ne funkcias" ŝajnas esti tute bona frazo. La problemon kaŭzas ne sufiĉe preciza difino en PIV: \IPlenumi la propran difinitan taskon, pp organo, maŝino k ĝenerale ĉia ilo aŭ organizo.\i "...ĉia ilo" subtenus la opinion de wor, sed la poste indikitaj ekzemploj montras, ke nek ŝpato nek disko estas funkciigeblaj. Laŭ mi la Esperanta difino devus akordiĝi kun la Franca difino: (\IFONCTIONNER Remplir sa fonction; être mis en action: machine qui fontionne automatiquement\i). Bv. en la enketilo indiki, la signifon, kiun ni devus atribui al "funkcii (2)". ei (94-03-03): Post mia akcepto de "diskedo" (85/392) {eo10} eble estas akceptebla, ĉar "diskedo" estas multe pli specifa termino ol la simpla "disko". Tamen mi jam ofte konsilis la kiel eble plej ŝpareman aplikon de la tre vast-signifa "-il/" (89/380). Tial {eo11) aŭ {eo12} ŝajnas al mi preferindaj, se oni nepre volas eviti la terminon {eo1}. «94-03-03» \j {U1} 681.327.11 {T1} KEE {eo1} drajv''/o *a*d {de1} Laufwerk *b*c {en1} drive *b {fr1} répertoire *e \J Parto de komputora sistemo aŭ de ĝia memoro, izolita de aliaj ÷oj. Ĝi povas esti periferia aparato aŭ mekanismo konstruita en la komputoro mem por manipuli persistanan memoron (85/472). Ĝi povas ankaŭ esti per programo apartigita parto de la efemera memoro (85/415). Komputoro povas havi unu, du, tri aŭ pli da ÷oj: A-÷o, B-÷o, C-÷o, ktp. Prompto (85/413) vidigas al la komputoranto, ke la komputoro atendas ordonon kaj al kiu ÷o ĝi estas konektita. Je ekfunkciigo komputoro estas konektita al la defaŭlta ÷o (85/414), kiu kutime estas la A-÷o, kaj kiun la maprodo (85/403) DOS indikas per: A>. En DOS oni povas ŝanĝi la ÷ojn per komando, kiu konsistas el dupunkto post la litero de la dezirata ÷o: A:, B:, C:. ÷o-specoj: disko-÷o (85/394) diskeda aŭ durdiska; magnet-bend-÷o (86/166); ram-÷o (85/396). *a Fon: *a Letriks; *b Mikro-comp-Lex; *c iwt-Wö; *d PIVS; *e WP5.1Fr-Ini.p6; \W 85/395 \w\--- Rim: wor: (90-07-19) Pri la difino: La donita difino estas miksaĵo de nocioj, difinoj, komentoj, kaj komentoj pri marka normo, kiuj pli konvene trakiĝu aparte unu de la aliaj. Provo al pli bona difino: Difino: Parto de komputora sistemo aŭ de ties memoro, izolita de aliaj ÷oj. Kom: Subnocioj: ÷ [a]: periferia aparato aŭ mekanismo konstruita en la komputoro mem por manipuli neefemeran memoron. Ekz: disko-÷o (85/394) moldiska aŭ durdiska; magnet-bend-÷o (86/166). ÷ [b]: per programo apartigita parto de la efemera memoro. Ekz: ram-÷o (85/396). Kom: Pri ÷oj ĝenerale: Komputoro povas havi unu, du, tri aŭ pli da ÷oj. Prompto (85/413) vidigas al la komputoranto, ke la komputoro atendas ordonon kaj al kiu ÷o ĝi estas (idee) konektita. Je ekfunkciigo komputoro estas (idee) konektita al la defaŭlta ÷o (85/414), kiun oni povas ŝanĝi per komando. Kom: Pri IBM-a maproda (85/403) normo DOS: La ÷oj nomiĝas A-÷o, B-÷o, C-÷o, ktp. La defaŭlta ÷o kutime estas A-÷o. DOS indikas ĝin per: A>, ktp. La komando por ŝanĝi ÷on konsistas el dupunkto post la litero de la dezirata ÷o: A:, B:, C:. Mi celis objektivan reformulon kaj mi sentas la rezulton ankoraŭ pliboniginda. Ekz: 1. La difina frazo ne sufiĉe limigas la nocion. Ekz. la elektran draton al la muro oni sendube ne konsideras ÷o. 2. La difino entenu ĉiujn karakterizaĵojn, kiujn komune entenas la diversaj subnocioj. Ilin bone konstati postulas kompletan liston de subnocioj. Plibonigo eble entenu la vorton "manipuli". Pri la nocio: 3. Ŝajnas, ke la sola kialo por la nocio ÷o estas ke ÷ [a] kaj ÷ [b] prezentiĝas same al la uzanto. Se jes, el tiu perspektivo, ÷o estas posteno aŭ iluzio, kaj ÷o [a] kaj ÷o [b] plenumantoj. Ĝuste kiel viro kaj virino ne estas hiponimoj de instruisto, tiel ÷o [a] kaj ÷o [b] ne konsideriĝu subnocioj de ÷o. Tiaokaze, la terminoj por ÷o [a] (=85/394), (=86/166) kaj ÷o [b] (=85/396) ne entenu la vorton "drajvo". 4. Iomete maltrankviligas min, ke nocio pri aĵo, ÷[a], kaj nocio pri ties simulaĵo, ÷[b], ĉi tie ŝajnas prezentiĝi kiel subnocioj de la sama nocio ÷o. Ĉu terminologoj ĝenerale akceptas tion en nocio-sistemo? Se jes, ĉu ÷[a] kaj ÷[b] havas la saman ®gradon de abstrakteco (=85/299)? Pri {eo1}: 5. Mi kredas malkonsilinda la elekton de Angle-devena termino post kontrolo de nur du lingvoj! (a) Kiam ne eblas purisma solvo kaj ne ekzistas Eŭrope internacia formo, tiam ni nepre pli bone kontrolu la plej gravajn ne-Eŭropajn lingvojn. (b) Mi kredas ĝenerale evitinda plian similigon de Esperanto al la Angla. ei (91-08-10): Mi volonte konsentas, ke la difino estas pliboniginda, kaj mi dankas pro la klopodoj de wor. La problemo pri tiu nocio-komplekso estas, ke mi ĝis nun vane serĉis en miaj multaj konsult-libroj tradukindan difinon. Mi trovis difinojn por "disko-drajvo", sed ne por drajvo ĝenerale. La nocio estas tiel baza, ke ĝi troviĝas en neniu glosaro de iom detala instrulibro pri komputorado, kaj ankaŭ ne en komputika libro por komencantoj, kiu ĝenerale klarigas, kiel komputoroj funkcias. Eĉ , en kiu mi preskaŭ ĉiam trovis utiligeblajn difinojn, neniel helpis. Tie estis trovebla difino nur por \Idisk drive\i. Sub \Idrive\i sole menciis nociojn de tiu termino nur en la kampoj de elektroniko (=ekscito), mekanika inĝeriko, minado kaj psikologio. Tial mi sentis min devigita, mem krei la difinon. Ankaŭ mia literaturo en aliaj lingvoj ne helpis min. Por la ĝenerala nocio de {en1} la termino {de1} ofte ne taŭgas. En {en1} estis tradukita per \IAntrieb\i, kio estus la Germana termino por la nocio de "pel-instalaĵo". Ankaŭ la termino {fr1}, kiun mi trovis en la Franc-Kanada versio de Vopo 5.1, kaj kiu signifas tradukita al Esperanto "repertuaro", ŝajnas esti maltrafa termino-elekto. Mi volonte enkondukus radikojn el aliaj lingvoj. Sed komputoroj estas fabrikataj ĉefe en Anglalingvaj landoj, aŭ almenaŭ oni aldonas uzo-instrukciojn preskaŭ nur en la Angla. Ni ne povos atendi, ĝis oni eble en iu lingvo kreos pli konvenajn terminojn. Se ni volas konkuri kun la Angla, niaj terminoj devas esti pretaj tuj, kiam oni bezonas ilin por iu novaĵo. Do ne estas eviteble, ke ni uzos la Anglan kiel font-lingvon por Esperantaj terminoj. Ankaŭ en etnaj lingvoj oni komence uzas Anglajn terminojn, kiuj estas multe pli ĝenaj tie, ĉar Anglaj terminoj devigas la homojn lerni la Anglan prononcon, dum ni en Esperanto povas devigi la homojn prononci niajn terminojn kiel Esperantajn vortojn. Cetere, ĝis nun mi ne trovis etnolingvan tradukon de Angla termino, kiu estus servinta kiel pli taŭga elirbazo por Esperanta termino. Do atendado ne estus helpinta. Ni teoriumu pri tiaj aferoj, tamen ni ne neglektu nian ĉefan taskon: rapide provizi uzeblajn terminojn, por ke ni povu apliki nian lingvon en ĉiuj novaj fakoj. «91-08-10» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDD {T2} KEG {eo1} ram-drajv''/o *a*d {de1} virtuelles Diskettenlaufwerk \In\i *c {de2} virtuelles Laufwerk \In\i *c {en1} RAM drive *f {en2} electronic drive {en3} dynamic drive {en4} semidisk *f {en5} virtual disk *b*c*g {en6} memory drive *c {en7} RAM disk *g {en8} E-disk *g {en9} emulated disk *g {en10} pseudo disk *g {fr1} diske virtuel *e \J Drajvo (85/395) kreita per programo en la ramo (85/393). ÷o rapidigas data-traktadon, ĉar neniu mekana (87/237) funkciado kiel en disko-drajvo (85/394) necesas, nur data transigo en la memoro. *a laŭ *g Fon: *a ei; *b WP5.1p458; *c iwt-Wö; *d PIVS; *e WP5.1Frp476; *f PMH; *g ComGlo; \W 85/396 \w\--- Rim: «92-01-05» \j {U1} 681.327.2 {T1} KDD {eo1} ram/o <3> *a*ĥ {eo2} RAM- *b {eo3} operaci/a stor''/o *c {eo4} operativ**/a stor''/o *ĉ {eo5} ajn-vic/a stor''/o *d*k {eo6} ajn-vic/a memor/o *a*k {eo7} konvenci/a memor/o *a {eo8} set''/ebl/a stor''/o *q {de1} Randomspeicher *d*ĵ {de2} Speicher mit wahlfreiem Zugriff *d*j {de3} Direktzugriffsspeicher *ĵ {de4} RAM *j {de5} Schreib-/Lesespeicher *j*ĵ {en1} random-access memory *g*h*i*ĵ {en2} RAM *g*h*i {en3} random access storage *i {en4} random access store *d*ĵ {en5} read-write memory *i {en6} direct access storage *i*ĵ {en7} conventional memory *l {fr1} mémoire à accès sélectif *i {fr2} mémoire à accès direct *h*i {fr3} mémoire vive *h*i {fr4} mémoire active *i {fr5} mémoire conventionelle *m {fr6} RAM *m {fr7} antémémoire *m {Nl1} RAM *p {Nl2} interne geheugen *p \J Legebla kaj registrebla memoro en komputoro, en kiu la baza memorero (91/018) kapablas registri unu biton da informo. Larĝaj memoroj estas formitaj kiel dudimensiaj memorer-aroj. Individua memorero estas identigebla per laŭvicaj kaj laŭkolumnaj adresoj, kiuj estas derivitaj per malkodigo de adresvorto provizita de la uzanto. En ÷o ĉiu memorero estas sendependa de la aliaj memoreroj kaj povas esti alirata en iu ajn sinsekvo dum sama tempoperiodo, tial la nomo: "random access" = ajnvica. ÷o estas kutime efemera memoro (85/415) kaj uzata por dumtempa enmemorigo de dataoj (85/476) aŭ programoj. *a laŭ *g. Fon: *a ei; *b IK83 p41; *c IK85/2 p23; *ĉ IK84/3, p15; *d KKV; *e Comp; *f KTB; *g COMPUT; *h GS1; *ĥ PIVS; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ iwt-Wö; *k pok; *l WP5.1p455; *m WP5.1Fr,p475; *p DOS-hl; *q wor; \W 85/397 \w\--- =ApE85 #041 Rim: ei (89/12/10): =86/140, 86/187. Laŭ *i {en1} kaj {en5} estas sinonimoj, tamen oni uzas diversajn terminojn por substreki diversajn ecojn de la sama objekto. wor (90-07-19): {en1-4} estas misnomoj en la Angla, ĉar ankaŭ ROM estas ajnvica. Tial al mi ŝajnas malkonsilindaj {eo5,6} por la nuna nocio. {eo5,6} konvenas por la supernocio de RAM kaj ROM. Manke de referenco al registraĵo pri "operativa" aŭ "operat-", {eo4} estas laŭ mi evitinda. Ĝi ŝajnas paronimo de "operacio", do denove evitinda. La fina parto "-iv" estas aŭ balastaĵao aŭ sufikso. Balastaĵoj ne estas enkondukindaj -- paronimo eĉ malpli. Ĝis kiam ni trovos plene kontentigan solvon {eo2} ŝajnas taŭga provizoraĵo. Pri {eo8} =85/451. «91-08-10» \j {U1} 681.322.25 (+) {T1} KDG {eo1} rigid/aĵ/ar/o *a {eo2} hardvar/o (1) *b*c {eo3} aparat/ar/o *b*ĉ*d {eo4} maŝin-var/o *f {eo5} il-var/o *g {eo6} hard**/o *ĥ {eo7} hardv**/o *h {eo8} aparat/aĵ/o *ĝ {eo9} mal'mol/aĵ/o *l {eo10} durv**/o *k {de1} Hardware *j {de2} materielle Ware *ĉ {en1} hardware *e*i {fr1} matériel *e*i {Nl1} hardware *k \J La materia parto de komputora sistemo, inkluzive de a) elektraj, b) elektronikaj, c) elektro-mekanikaj kaj ĉ) mekanaj konstru-elementoj. Ekzemploj: por a): ŝaltiloj; por b): icoj (85/410), monitoroj (85/416); por c): diskodrajvoj (85/394); por ĉ): komputora kesto. (=85/399) *h Fon: *a hal en AkSt.85 p316; *b Comp; *c PIV; *ĉ KBT; *d KKV; *e GS1; *f al en letero al ei (86-06-20); *g al en letero al ei (86-07-24) kaj en cirkulero 153 de la Akademio; *ĝ bcu; *h ei; *ĥ tau; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *k wor; *l ton en publika diskuto dum Esperantologio-konferenco 1990; \W 85/398 \w\--- =ApE85 #042 Rim: ei: Mia difino estis tradukita laŭ diversaj Anglalingvaj verkoj. Ĝi estas pli preciza ol tiu de *ĉ: \IĈiuj teknikaj partoj de komputilo\i, ĉar sub ÷o oni komprenas ne nur "teknikajn partojn", sed ankaŭ kompletajn aparatojn, ekz-e la komputoron mem, aŭ aparatojn konektotajn al komputoro, ekz. printatoron, monitoron, modemon. PIV difinas pli trafe (bedaŭrinde - ĉar "hard/" ne estas Esperanta prefikso - sub la radiko "var`"): \IKonvencia nomo por montri ĉiujn fizikajn elementojn de informadika sistemo, komputero ks.\i Pure Esperanta termino ŝajnas al mi preferinda al la ĝis nun kutime uzata tro Anglisma "hardvaro" . Tamen ankaŭ {eo1} ne ŝajnas al mi kontentiga, ĉar ne ĉiu ÷o estas rigida. Moldiskoj, konekto-kabloj kaj multaj aliaj partoj de komputora sistemo estas flekseblaj. {eo3} ne sufiĉe precize priskribas la enhavon de la nocio, ĉar simplajn konstru-elementojn ni ne nomas "aparato". En troviĝas krome "materialo" kaj "ilaro" kiel eblaj tradukoj por la Angla termino. Ambaŭ certe ne taŭgas, precipe ĉar en oni uzas la sufikson -il- por indiki ankaŭ programon. Do "ilaro" estus interpretebla ankaŭ kiel "programaro"! Ankaŭ la proponoj de al ({eo4}, {eo5}) laŭ mi ne taŭgas. Mia difino klarigas, ke temas nek pri maŝinoj nek pri iloj. bcu: Eĉ unu ŝraŭbo povas esti "hardware", sed tio estas "aĵo" kaj ne "aro"; tiu termino havas amas-karakteron, almenaŭ en la angla. Do mi proponas {eo8} anstataŭ {eo3}. ei: {eo6} estis rekomendita al mi de s-ro Tautorat, kiam mi vizitis Berlinon en 1987. Por la mala nocio li uzis "softo". Mi uzis tiun terminon kelkfoje, sed ankaŭ ĝi ne kontentigis min, ĉar ĝi mise pensigas pri iu hardeco. Mi nun preferas la terminon {eo7}, laŭ kiu oni analogie povas formi la terminojn: softvo (85/399), ŝarvo (89/074), firmvo (89/087), frivo (89/112), komvo (89/165), grupvo (89/181), kiuj sufiĉe similas al la Anglalingvaj originaloj kaj tial estas facile memorigeblaj, sed kiuj tamen ne impresas kiel Anglismoj kaj kaj ankaŭ ne havas la malavantaĝojn de la aliaj proponoj. Mi tial rekomendas, provu tiujn ĉi terminojn. Sed estu selektema kelkfoje {eo3} povas esti pli taŭga, ĉar ne tiel ĝenerala kiel {eo7}: \INi ankoraŭ ne finis nian transloĝiĝon, sed ni jam movis la aparataron. \i ei: (90-08-30) Pri {eo9} vidu Rim. en 85/399. wor (90-07-19): {eo10} estas pli klara, pli sinmotiva, pli purisma k malpli Anglisma ol formoj kun "hard". Ĝi evitas pensigon pri hardeco kaj havas la avantaĝojn de la v-familio de ei (hardvo, ŝarvo, ktp). Laŭ mi ĝi estas pli klara kaj pli facile prononcebla ol "hardvo". wor (91-11-11): Starigo de la v-familio egalas starigi terminon -v**/o kiel teĥnika termino en la fako komputiko. G^ia signifo: 'aĵo aŭ afero, kiu, laŭ koncerna difino, manifestas koncernan econ (de flank-elemento). ei (91-12-31): Ne ĉiu "hardvo" estas "dura" (ekz-e konekto-kablo). Laŭ mi "-v**/" neniam povas fariĝi vera sufikso, ĉar forpreninte la literon, oni ne ĉiam ricevas Esperantan radikon. Ĝi do estas nur radik-fina konsonanto, kiu en fako komputiko indikas grupon da programoj aŭ materiaĵoj. Ĵus mi trovis pliajn tiajn terminojn en la Angla: \Ibusinessware, gameware, learningware, homeware\i , kiujn ni povus traduki per "negocvo, ludvo, lernvo kaj hejmvo". «91-12-31» \j {U1} 681.3.06 {T1} KEE {eo1} supl/aĵ/ar/o *a {eo2} softvar/o (1) *b*c {eo3} program/ar/o *b*d*e {eo4} program-var/o *f {eo5} mens-var/o *g {eo6} soft**/o *ĥ {eo7} softv**/o *ĉ {eo8} program/aĵ/o *ĝ {eo9} mol/aĵ/o *l {eo10} farv**/o *ĵ {de1} Software *j {de2} immaterielle Ware *d {en1} software *h*i {fr1} périlogie *d {fr2} logiciel *h*i {Nl1} software *k \J Ĝenerala termino por tiuj partoj de komputora sistemo, kiuj ne estas palpeblaj aŭ materiaj, sed kiuj tamen povas esti vendataj pere de palpeblaj diskoj aŭ bendoj. La termino estas plej ofte uzata por programoj kontraste al 85/398. Kvankam la nocio de ĉi tiu komplekso kutime estas komerce havebla ÷o, oni komprenas sub ĝi ne nur funkci-pretajn sed ankaŭ nur sur papero ellaboritajn programojn. Oni distingas inter sistema ÷o, la programaro bezonata por ebligi la uzadon de komputora sistemo, kaj aplika ÷o aŭ aplik-programoj, kiuj plenumas taskojn utilajn al la fin-uzanto. *ĉ Fon: *a hal en AkSt.85 p316; *b Comp; *c PIV; *ĉ ei; *d KBT; *e KKV; *f al en letero al ei 86-06-19; *g al en letero al ei 86-07-24 kaj en Cirk 153 de la Akademio; *ĝ bcu; *h GS1; *ĥ tau; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ wor; *k MMC; *l ton en publika diskuto dum Esperantologio-konferenco 1990; \W 85/399 \w\--- =ApE85 #043 Rim: ei: PIV difinas sub "var/o": \I "soft÷o: Konvencia nomo por montri la tuton de la programoj necesaj por utiligi informadikan sistemon, komputeron ks (=interelektroniko)\i. KBT difinas: \I Ĉiuj programoj por la komputilo konsistantaj el la funkciadsistemoj kaj la programoj uzeblaj por ĝeneralaj problemoj.\i Tamen {eo3} ŝajnas al mi iom tro ĝenerala termino, ĉar iun ajn aron da programoj ni nomas "programaro". hal difinas sian terminon en AkSt85: \IŜanĝataj, plejparte ne metalaj, partoj de elektronika instalaĵo; akcesoraĵoj de komputoro; programaro. Ekzemple, se magnetofono estas rigidaĵo, la kasedo aŭ bendo, kiun oni metas en ĝin, estas suplaĵo.\i Tiu difino korekte atentigas pri tio, ke oni uzas la vorton "software" en la Angla ne nur sur la kampo de komputoriko, sed en la elektronika industrio ĝenerale. Oni ekz-e malrekomendis la aĉeton de tipo da videomagnetofonoj, ĉar por ili ne estas havebla sufiĉe da "software". En la difino de hal estas i.a.malĝuste, ke kasedo aŭ bendo estas suplaĵo. La bendo kaj la kasedo mem estas (laŭ hal) "rigidaĵo", nur la sur la rigidaĵo registritaj programoj estas "suplaĵo". {eo4} ŝajnas al mi pli trafa ol {eo5}, ĉar ankaŭ maŝinoj kaj iloj estas produkto de mensa laboro. Sed kiel ni nomu la aliajn ankoraŭ ne tradukitajn komputikajn terminojn kun "ware" je la fino? Ekz. "firmware" (programoj neforviŝeble registritaj), "shareware" (programoj por ŝari (89/021), kiujn ĉiu rajtas kopii kaj libere uzi kaj por kiuj oni libervole pagu por registriĝo al la program-aŭtoro)? Diskutinda ŝajnas al mi, ĉu ni naturisme nomu ilin softvar/o, hardvar/o, firmvar/o kaj ŝarvar/o (kiel kompletaj radikoj + finaĵo) aŭ ĉu ni kreu ilin per kunmeto kun la vorto "varo", aŭ ĉu ni kreu el Esperantaj radikoj tute novajn terminojn. Pli facile memorigeblaj estas verŝajne la naturismaj neologismoj, kaj tial mi pledus por ili, sed ili ja malplaĉas al Esperantistoj, kiuj unue renkontas ilin, pro ilia evidenta Anglalingva deveno. En KBT oni donis kiel Germanan tradukon "immaterielle Ware", kiu sendube korekte esprimas la sencon de la nocio, tamen, kvankam mi abonis por tuta jaro la Germanan fakrevuon "Chip", mi legis en ĝi nur la terminon "Software". Evidente tiu termino ŝajnis pli taŭga al la artikol-verkintoj kaj anoncintoj. Mi tial ne mirus, se ankaŭ en nia lingvo "softvaro" kaj "hardvaro" venkus. Tio certe okazos, se ne iu povos proponi pli taŭgajn terminojn. bcu: Eĉ unu linio de kodaĵo estas "software", sed tio estas "aĵo" kaj ne "aro". Vidu miajn komentojn pri 85/398. Mi preferus eviti la radikon "varo", ĉar oni ofte produktas tion ne por vendi. ei: Mi konsentas kun bcu pri evitindo de la radiko var', tamen mi hezitas apliki la sufikson -aĵ/ por ĉi tiuj du nocioj: aparato jam estas io konkreta, kiel aĵ/ povus fari ĝin ankoraŭ pli konkreta? Se unu linio da kodaĵo same kiel kompleksega programaro estas "software", kial la konkretiga sufikso -aĵ/ indiku tion? La ĝeneraleco de la nocioj 85/398 kaj 399 malfaciligas al ni apliki iun el niaj nunaj sufiksoj. ei (1989-12-01): La terminoj de tau (softo kaj hardo) donis al mi la ideon krei {eo7}. Legu pri tio en 85/398. ei: (90-08-30) ton esprimis la opinion, ke {eo9} kaj "malmolaĵo" taŭgus por nocioj 85/398 kaj 85/399. Mi opinias, ke tiuj terminoj estas tro ĝeneralaj por indiki tiujn ĉi tre specifajn nociojn. "Molaĵo" povus esti iu ajn mola objekto, ekz-e spongo, kato, viandopeco, ŝlimo, ĵeleo. Atribui terminon kun tiel ĝenerala nocio al la nocio de "programo aŭ programaro" laŭ mia sento devas kaŭzi konfuzon. Krome la nocio de 85/398 konsistas ofte el molaj objektoj (moldisko, konektilaro). Estus konfuzige atribui al tiuj objektoj la terminon "malmolaĵo", ĉar tio ĉi laŭ mia kompreno estas iu ajn malmola objekto, ekz-e ŝtono, koralo, ŝtalo, diamanto. La termino-proponojn de ton mi ĝis nun nenie renkontis en nia faka literaturo, kaj mi certe ne rekomendas ilin. wor (90-07-19): Bv legi miajn komentojn en 85/398, kiuj plejparte validas ankaŭ ĉi tie. La termino {eo10} esprimu esencon kaj estu bela paro kun tiu de 85/398. Flanke, pri {de2}: Estus interese scii, ĉu oni sentas la malsukceson rezulto de ĝia longeco kompare kun {de1}? Pri {en1}: Dum televida intervjuo la ĉefministro de Singapuro parolante pri triamonda evoluigo uzis la vortojn "hardware" kaj "software" por fabrikoj, vojoj, telefonoj unuflanke kaj eduko kaj kutimoj aliflanke. ei (91-08-10): La propono de wor "durvo" por \Ihardware\i plaĉis al mi, sed al mi ŝajnas, ke ĝi ne formas belan paron kun "farvo". Analogie al durdisko/moldisko ni devus diri "molvo". Sed ĉu ni per tio ne tro distanciĝus de la originaj terminoj? Mi opinias, ke "hardvo" kaj "softvo" estas multe pli facile memorigeblaj. Ĝuste ĉar \Ihardware\i kaj \Isoftware\i nun estas aplikataj ne nur en la kampo de informado-sciencoj (88/011), ni bezonas trafajn terminojn en nia lingvo por tiuj nocioj. Mi petas pensu pri ĉiuj argumentoj kaj proponoj kaj indiku viajn preferojn, por ke niaj rekomendoj baziĝu sur firma grundo. «93-11-13» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} data''_baz/ap**/ar/o *a {de1} Datenbanksoftware \If\i *c {en1} database program *b {en2} data base software *c {fr1} {nl1} database programmatuur *ĉ \J Programaro por krei kaj mastrumi ®databazajn dosierojn (89/105) kaj tiel databazon (89/142). La plej uzata ÷o estas \IdBase III\i aŭ \IdBase IV\i. Pli malmultekostaj estas la 3-diska ŝarvo (89/074) \IPC-File:dB\i aŭ la ÷o, kiu troviĝas en la programaro \IPC Tools\i. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p279; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/100 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} desegn/ap**/o *a {de1} Zeichenprogramm \In\i *c {en1} drawing program *b {en2} graphics program *b {fr1} {nl1} tekenprogramma *ĉ \J Programo por fari ilustraĵojn, teknikajn desegnaĵojn aŭ grafikaĵojn. Ŝarvo (89/074): \IPC-Key-Draw\i (3 diskoj). *a Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p17; *c pb; *ĉ es InfWoord[ei]; \W 89/101 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.67 (+) {T1} KEG {eo1} tri-dimensi/a desegn/ap**/o *a {de1} dreidimensionales Zeichenprogramm \In\i *c {en1} three-dimensional drawing program *b {fr1} {nl1} drie-dimensionaal tekenprogramma *ĉ \J Programo por desegni 3-dimensiajn objektojn, kiujn oni povas movi, rotacii, pligrandigi aŭ malpligrandigi. Ŝarvo (89/074): \IImage-3D\i. *a Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p16; *c pb; *ĉ es InfWoord[ei]; \W 89/102 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} difin- kaj sinonim-vortar/ap**/o *a {de1} {en1} RAM-resident dictionary/thesaurus {fr1} {nl1} verklarende synoniemenlijst *c \J Elektronika vortara programo, kiu enhavas difinojn kaj sinonimojn. En la softvo (85/399) \ICHOICE WORDS\i estas registritaj la difinoj por 80 000 Anglaj vortoj kaj pli ol 470 000 sinonimoj. Ĝi funkcias kun 35 skribapoj (85/442). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p158; *c es[ei]; \W 89/103 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} instru/ap**/o *a {de1} Tutorsystem \In\i *c {en1} tutorial *b {en2} tutorial system *c {en3} courseware *ĉ {fr1} {nl1} lessen *d \J Komputora programo por instrui ion. ÷oj por maprodo (85/403) DOS troviĝas en la ŝarvoj (89/074) \IThe DOS Learning System\i kaj \IComputer/DS-TUTOR\i. La version 5.0 de Vopo oni povas lerni per la ŝarvo \IWordPerfect 5.0 Learning\i (2 diskoj). Ekzistas ankaŭ programo, por ke oni povu prepari siajn proprajn ÷ojn: \ITUTOR.COM\i. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ReaSol89/11; *c CE; *ĉ she en letero al ei; *d esWP5.1NlGb[ei]; \W 89/104 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} data''_baz/a dosier/o *a {de1} Datenbankdatei \If\i *c*ĉ {en1} database file *b {fr1} {nl1} databasebestand *d \J Dosiero (85/434) en databazo (89/142). Ĝi konsistas el dareoj (85/445), el kiuj ĉiu konsistas el strikte difinitaj kampoj. ̧o ekz-e povas enhavi liston de klientoj. Se oni surekranigas ĝin, aperas fenestro (86/189) en kiu aperas ĉiam samloke: nomo, adreso, urbo, ŝtato, poŝt-kodaĵo, telefon-numero, kaj iuj rimarkoj. Por aliaj dosier-specoj =85/434. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p280; *c CE=Datenbank, =Datei; *ĉ pb; *d es InfWoord[ei]; \W 89/105 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} dur-disk/a dosier-ord/ig/ap**/o kaj ŝarg/ap**/o *a {de1} {en1} hard disk file organizer {fr1} {nl1} bestandsorganisatie-programma voor harde schijf *c \J Softvo (85/399) por interligi programajn dosierojn kun tekstaj aŭ dataaj dosieroj. Ĝi ebligas per unu klavofrapo ŝargi la komputoran memoron per dosiero kune kun la por tiu dosiero bezonata aplikapo (85/401), transigi tekstojn inter dosieroj de diversaj aplikapoj, kaj reordigi dosierojn sur dur-disko. \IVIEWLINK\i estas tiuspeca softvo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p113; *c es[ei]; \W 89/106 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.15 (+) {T1} KEG {eo1} data''-kun'prem/ap**/o *a {de1} Datenverdichtungsprogramm \In\i *c {en1} compressor *b {fr1} {nl1} comprimeerprogramma *d \J Programo por kunpremi registraĵojn, por ŝpari spacon sur disko aŭ transsendo-tempon. Al ĝi apartenas alia programo, kiu malkunpremas la kunpremitajn registraĵojn, se oni bezonas legi aŭ prilabori ilin. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE=Datenverdichtung; *ĉ pb; *d es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/107 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} dur-disk/a kaŝ-memor/ap**/o *a {de1} Schattenspeicherprogramm \In\i *ĉ {de2} Schnellpufferspeicherprogramm \In\i *ĉ {en1} hard disk cache program *c {en2} disk cacher *b {fr1} \J Programo por krei kaŝ-memoron, en rezervita ramo-parto (85/397), en ®etendita memoro (89/288) aŭ en ®ekspansiigita memoro (89/180). Se iu registraĵo estas legata, larĝa data-bloko estas kopiata en la kaŝ-memoron. Se poste la sama data-bloko estas bezonata, la programo ne devas legi ĝin de la registraĵo, sed ĝi povas multe pli rapide kopii ĝin el la kaŝ-memoro. Ankaŭ je registrado la en la kaŝ-memoro troviĝantaj data-blokoj ebligas pli rapidan tasko-plenumon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b Hard,p341; *c Reklamilo de TC! Power; *ĉ CE=Schattenspeicher; \W 89/108 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.15 (+) {T1} KEG {eo1} en'ram''/a fenestr/o-redakt/ap**/o *a {de1} {en1} memory resident window editor *b {fr1} {nl1} vensterzet-programma *c \J Programo por krei kaj redakti enramajn (85/397) fenestrojn (86/189), kiuj estas aldoneblaj al iu ajn programo por regi ties funkciojn. \IFlash-Up\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p96; *c es[ei]; \W 89/109 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} kalendar/ap**/o *a {de1} {en1} infinite calendar *b {en2} calendar maker *c {fr1} {nl1} calender *ĉ \J Programo por surekranigi aŭ printi kalendaron por iu ajn monato aŭ jaro, en kiu oni povas fari notojn. \IMultiplus\i enhavas tiuspecan programon. \ICalendar Maker\i estas tiuspeca ŝarvo (89/074). *a. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p167; *c ReaSol89/11,p22; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/110 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} etiked/ap**/o *a {de1} {en1} label printing program *b {en2} Labels feature *c {fr1} {nl1} label-printprogramma *ĉ \J Programo por produkti diversspecajn etikedojn. La ŝarvo (89/074) \IMr. Label\i kapablas importi dataojn de tekstaj dosieroj (85/434) por adresi kovertojn, kaj por printi adres-, dosier- kaj disk-etikedojn. *a laŭ *b. \IWordPerfect 5.1\i enhavas ankaŭ ÷on. *c Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p22; *c WP-5.1,p349; *ĉ es[ei]; \W 89/111 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.062 (+) {T1} KEG {eo1} friv**/o *a {de1} {en1} freeware *b {en2} public domain software *b {fr1} \J Softvo (85/399), kiun oni rajtas senpage uzi. (=89/074, 89/087) *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 89/112 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} faktur/ap**/ar/o *a {de1} Fakturierprogramm \In\i *c {en1} invoicing program *b {fr1} {nl1} factureerprogramma *ĉ \J Programaro apartenanta al kontada softvo (85/399), ekz-e \IProfitwise\i, servanta por prepari fakturojn, aldoni mesaĝojn al ili, kaj por pere de la inventaria (89/113) modjulo (85/391) aŭtomate remendi stokon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p154; *c CE=Fakturierung; *ĉ es[ei]; \W 89/113 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} financ/a kalkul/ap**/o *a {de1} {en1} financial calculator *b {fr1} {nl1} financieel rekenprogramma *c \J Kalkul-programo speciale taŭga por financaj kalkuloj. ̧o estas parto de la programaro \IPC TOOLS\i. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p425; *c esInfWoord [ei]; \W 89/114 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} mastr/um/ap**/ar/o por person/aj financ/oj *a {de1} {en1} personal finance manager *c {en2} money management program *b {fr1} {nl1} persoonlijke financïen-beheerder *ĉ \J Programaro por individua persono por i.a.: * mastrumi ies kontantan kaj surbankan monon kaj ties kredit-kartojn; * prepari ies buĝeton kaj por kompari ĝin kun la veraj rezultoj; * printi ĉekojn, financajn deklarojn kaj ĝeneralan kontlibron; * taksi pagotajn impostojn; * analizi financajn opciojn. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p37,p133; *c PeCo89/12,p59 Money Counts; *ĉ es[ei]; \W 89/115 \w\----- Rim: =89/116 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} financ/ap**/ar/o *a {de1} Finanzbuchhaltungs-Software \If\i *c {en1} financial software *b {fr1} {nl1} financieprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399) por prepari financajn raportojn, pri enspezoj kaj elspezoj, pri ludonitaj posedaĵoj, labor-kostoj, pagendaj fakturoj, ricevotaj kontoj. Ĝi eĉ skribas ĉekojn kaj rekalkulas la konto-balancojn. \IQuicken\i estas tiuspeca financa softvo. *a Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p221; *c CE; *ĉ es[ei]; \W 89/116 \w\----- Rim: =89/115 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**-kre/ap**/ar/o *a {de1} Software \If\i für Formularentwurf \Im\i *c {en1} form design software *b {fr1} {nl1} formulier-ontwerpprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399), por faciligi la kreadon de formularioj (87/126). Inter la programaroj de \IFormTool\i ekzistas jam 120 predezajnitaj (85/411) formularioj, taŭgaj por adapti ilin al specialaj bezonoj. Per malmultaj klavo-frapoj oni povas ŝanĝi kadrojn, retojn kaj rearanĝi ilin. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p124; *c CE=Formularentwurf; *ĉ es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/117 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**-plen/ig/ap**/o *a {de1} {en1} form filler *b {fr1} {nl1} formulier-invuller *c \J Programo por faciligi la plenigon de jam presitaj formularioj (87/126). La programo \IFormFiller\i lokas plenigendajn spacojn en formulario per tio, ke ĝi printas kradon sur ĝin. De tiu krado ĝi kreas aŭtomate "mastro-ŝablonon", kiu difinas kampojn por ĉiu respondenda demando. Utiligantoj de la programo simple klavas por movi de unu kampo al la neksta (87/682). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p115; *c es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/118 \w\----- Rim: =89/119 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**/ap**/o *a {de1} {en1} forms program {fr1} {nl1} formulierprogramma *c \J Programo por krei formulariojn (87/126) kaj por plenigi ilin (=89/117,118). La programaro \IFormWorx\i ebligas facilan teksto-enigon en jam presitajn aŭ fotokopiitajn formulariojn, kiuj estis dezajnitaj per ĉi tiu programo, aŭ la printadon de jam plenigitaj formularioj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p22; *c es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/119 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} genealogi/ap**/ar/o *a {de1} {en1} genealogy system *b {fr1} {nl1} genealogisch programma *c \J Programaro por sisteme aranĝi gravajn dokumentojn kaj okazintaĵojn en historio de familio. La ÷o \IFamily Reunion\i kreas malgrandan databazon (89/142) da informoj, kiun povas aranĝi en diversaj formatoj de genealogiaj arboj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p122; *c es[ei]; \W 89/120 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} grafik/aĵ-kre/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für graphische Eingabe *c {en1} graph utility *b {fr1} {nl1} graaf-utiliteit *ĉ \J Program por krei divers-specajn grafikaĵojn rekte de dataaroj. La programo \IGraph-in-the-Box\i surekranigas kaj printas 11 diversajn grafikaĵ-tipojn pere de nombroj kaptitaj rekte de la ekrano. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p23; *c CE=Eingabe, graphische; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/121 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} grafik/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für Bildverarbeitung *c {en1} program for mixing text with pictures *b {fr1} {nl1} grafisch/beeld met tekst/programma *ĉ \J Grafika programo por printi tekston kun borderoj, grafikaĵoj kaj ilustraĵoj. Se temas pri multe da teksto, oni uzu je la programo \IFontasy\i skribapon por surdiskigi la tekston en ASCII-formato, kiun \IFontasy\i poste formatigas sur la ekrano aldonante la grafikaĵojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b Fontasy; *c CE=Bildverarbeitung; *ĉ es[ei]; \W 89/122 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} grafologi/ap**/o *a {de1} {en1} handwriting analyser *b {fr1} {nl1} handschrift analyseerprogramma *c \J Programo por analizi manskribon por malkaŝi ies personecon. La programo \IWrite n' Tell\i produktas por la analizanto facile respondeblajn demandojn. Laŭ ricevitaj respondoj ĝi kompilas multpaĝan raporton. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,p62; *c es[ei]; \W 89/123 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} grup-produkt/iv/ec- pli'grand/ig/ap**/ar/o *a {de1} {en1} group productivity software *b {fr1} {nl1} groepsproductiviteit programmatuur *c \J Programaro por pligrandigi la produktivon de per komputora reto kunligata labor-grupo. La softvo (85/399) \IOffice Works\i plenumas 5 funkciojn: 1. Elektronikaj mesaĝoj al personoj konektitaj al via reto kaj pere de telekopio (89/182), telekso (89/183) aŭ ordinara poŝto al aliaj personoj. 2. Ŝedjulado (89/125) de labortaskoj kaj kunvenoj per aŭtomata trovado de la minimume konfliktantaj tempoj, per provizora notado de tiuj tempoj, kaj petante konfirmon de la koncernaj personoj. 3. Dosier-kontrolado. Aŭtomate indeksanta sistemo por komputoraj kaj paperaj dosieroj, programoj kaj aliaj oficejaĵoj. 4. Databazo (89/142) por nomoj, adresoj, telefon-numeroj de klientoj, vendistoj kaj aliaj personoj. Per tiu ĉi programo oni povas selekti, ordigi kaj printi kovertojn aŭ adresetikedojn. 5. Telefonaj mesaĝoj. La programaro informas vin pri respondendaj telefonaj mesaĝoj. Oni ricevos ĉiujn gravajn informojn: daton kaj tempon, nomon kaj numeron de la telefoninto, kaj la tekston de la mesaĝo. La programo eĉ povas numerumi la numeron de la telefoninto. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p107; *c es[ei]; \W 89/124 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 65.012.2 {U2} 681.3.065.69 (+) {T1} AFZ {eo1} ŝedjul**/i *a {de1} terminieren *c {en1} schedule \Itr\i *b {fr1} {nl1} scheduleren *ĉ \J Prepari ÷on aŭ enmeti ion en ÷on, tempo-plani. ÷o 1. Nombro da taskoj aŭ okazontaĵoj kutime laŭtempe listigitaj kaj kun la daŭro atribuita al ĉiu. 2. Farindaĵoj dum tempo-periodo. *a laŭ *b. ÷apo ÷-programo (A: \Ischeduler\i; G: \IZeitzuordnungsprogramm\i); ÷apo por dungitoj (89/141); ÷ita bontenado Bontenado de maŝinoj aŭ aparatoj laŭ ÷o. (A: \Ischeduled maintenance\i) *a Fon: *a ei; *b Rand; *c Wah; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/125 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.71 (+) {T1} KEG {eo1} impost-deklar/ap**/ar/o *a {de1} Steuererklärungssoftware \If\i *a {en1} income tax return preparation software *b {fr1} {nl1} aangifte programma *c \J Softvo (85/399) por faciligi impost-deklarojn. La programaro \ITax Shop\i sur-ekranigas tekstojn, kiuj similas al la veraj impost-formularioj (87/126), kaj post enmeto de la dataoj, ĝi kalkulas la pagendan imposton. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p84; *c esCIB91/3,p17[ei]; \W 89/126 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} integr/it/a kont/ad/ap**/ar/o *a {de1} integriertes Abrechnungssystem \In\i *c {en1} integrated accounting system *b {fr1} {nl1} geïntegreerd accountantsprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399), en kiu estas integritaj diversaj kontadapoj. En \IBedford's integrated accounting system\i ekz-e troviĝas jenaj kontadapoj: ĉeflibrapo (89/017), salajro-pagapo (89/159), kontadapo por pagontaj klientoj (89/138), kontadapo por pagotaj fakturoj (89/138), stok-kontadapo (89/162), laborkost-kontadapo (89/181). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p243; *c cE@; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/127 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.68 (+) {T1} KEG {eo1} inter'skrib/ap**/a dosier- konvert/ap**/ar/o *a {de1} Umsetzprogramm \In\i *c {en1} conversion program *c {fr1} {nl1} conversieprogramma *ĉ \J Programoj por konverti dosierojn al la formatoj de diversaj skribapoj (85/442) aŭ tekstoprilaboraj programoj. La softvo (85/399) \IWord For Word\i povas konverti 25 paĝojn da registraĵoj dum unu minuto al iu alia formato de 12 teksto-prilaborapoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p124; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/128 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {U2} 681.3.065.70 (+) {T1} KEG {eo1} invest-konsil/ap**/o *a {de1} {en1} personal investment system {en2} portfolio manager {fr1} {nl1} investeringsprogramma *c \J Fon: *a ei; *b ?; *c es[ei]; \W 89/129 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} kalkul/ap**/o *a {de1} Rechnerprogramm \In\i *ĉ {en1} calculator *b*c {nl1} rekenprogramma *d \J Kalkul-programo por ĝeneralaj aŭ specialaj celoj. ÷o por financaj komputadoj, ÷o por \------ programistoj, ÷o por sciencaj komputadoj, \------ ÷o por statistikaj komputadoj, ÷o por\----------- unito-konvertado. *a laŭ *b kaj *c. Fon: *a ei; *b PC Tools; *c PeCo89/3; *ĉ CE; *d es[ei]; \W 89/130 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} kalori-kalkul/ap**/o *a {de1} {en1} program for weight control *b {fr1} \J Programo por konsili sanigan dieton. La programo \IDietHelper\i kalkulas manĝitajn kaloriojn kaj registras la konsumon de kuir-salo, kolesterolo, fibroj kaj de 20 aliaj nutraĵ-elementoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,62; \W 89/131 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} katalog/ad/ap**/o *a {de1} Katalogprogramm \In\i *c {en1} cataloging program *b {fr1} {nl1} catalogusprogramma *ĉ \J Databazapo (89/100) por prepari katalogojn pri libroj, diskoj, kasedoj ktp. La programo \ISuperCat\i povas katalogi laŭ temoj, aŭtoroj, artistoj, komponistoj, titoloj ktp. *a Fon: *a ei; *b PeCo89/11,62; *c CE=Katalog; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/132 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KDA {eo1} komputor''-help/at/a dezajn'' -sistem/o *a {eo2} kohed**/o *a {de1} rechnerunterstützter Entwurf \Im\i *c {de2} CAD *c {en1} computer assisted design *b {en2} CAD *b {en3} computer-aided design *c {fr1} {nl1} automatisch ontwerpsysteem *ĉ \J Kohedo-sistemo konsistas el alt-kapablaj personaj komputoroj, kiuj utiligas por dezajnado (85/411) kohedo-softvon (89/136) kaj enigatorojn (85/404) kiel diĝitigan tabuleton (89/191) kaj skenatorojn (87/327). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/133 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} kivivi-e-kiviros**-ebl/ig/ap**/o *a {eo2} real-vid/ig/ap**/o *d {eo3} pridprek**/ap**/o *e {de1} Wysiwyg *c {de2} Programm \In\i für druckidentische Bildschirmdarstellung *e {de3} WYSIWYG-Programm \In\i" *e {en1} preview utility *b {en2} WYSIWYG (pron.:wiziwig) preview utility *b*ĉ {fr1} \J Programo por surekranigi printotan tekston, kiu aspektu precize tiel, kiel ĝi poste printiĝos. En la Angla oni nomas tiun econ sloganece \IWYSIWYG - What You See Is What You Get\i, kiun ni povus traduki Esperanten per "kivivi-e-kiviros" (kion vi vidas estas kion vi ricevos). Tiu ĉi programo ekzistas kiel subprogramo en teksto-prilaborapoj (85/442) kaj ankaŭ kiel memstara programo en \IPrintVision\i. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo??; *c CE; *ĉ BYTE89/12,p372; *d es[ei]; *e pb; \W 89/134 \w\----- =ApE89 #268 Rim: pb (91-04-13): 1 Mi proponas deiri ne de traduko de la Angla WYSIWYG, oportune nur en tiu lingvo, ĉar ĉiu vorto konsistas el nur unu silabo, sed de - eble akronime mallongigita - priskriba termino, kiel 1.1 ekran-bildo egala al printaĵo, 1.2 ekran-prezento identa al printota teksto, 1.3 print-identa sur-ekrana tekst-prezento, 1.4 print-identa prezento sur la ekrano; do: pridprek**/o. Malpli longe, pli bone prononcebla k eble pli facile memorebla ol la tre Volapukeca {eo1}. 2 Laŭ mi {de1} estas malĝusta, ĉar ĝi celas nur la tekst-prezenton sur la ekrano, k ne la programon, kiu ebligas tion. Do devus esti "WYSIWYG-Progamm \In\i". ei (91-09-10): Certe ankoraŭ multaj aliaj traduk-proponoj eblas, kaj eble ni trovos iun, kiu klare estos preferata. Bv, voĉdoni kaj fari proponojn. «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} klav-instru/ap**/o *a {de1} {en1} typing program *b {en2} typing instructor *c {fr1} {nl1} typeprogramma *ĉ \J Programo, kiu instruas rapidan kaj akuratan tuŝ-tajpadon aŭ tuŝ-klavadon. La programo \IMavis Beacon Teaches Typing\i enhavas horloĝon kaj metronomon, ĉar ritma tajpado helpas al nov-tajpantoj rapidigi kaj akuratigi la tajpadon. La programo \ITYPING INSTRUCTOR Encore\i vidigas la klavaron sur la ekrano, kaj diagnozas rapidon kaj akuraton de ĉiu fingro kaj klavo. *a laŭ *b*c. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p118; *c PeCo89/1,p75; *ĉ es laŭ VDwoord[ei]; \W 89/135 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} kohed**/o-softv**/o *a {de1} CAD Software *c {en1} CAD software *b {fr1} {nl1} CAD-programmatur *ĉ \J Softvo (85/399) por kohedo (89/133). Ĝin oni preparis por ĝenerala aŭ specialigita uzado, ekz-e por arkitekturo, aŭ dezajnado (85/411) de elektraj aŭ mekanaj aparatoj. Ĝi estas ankaŭ utiligata por produkti presitajn konduktilarojn (89/193) kaj icojn (85/410). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE=CAD; *ĉ es[ei]; \W 89/136 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} klip-memor/ap**/o *a {de1} {en1} clipboard application program *b {fr1} {nl1} prikbord-utiliteit *c \J Programo, kiu ebligas la konservadon kaj retrovon de notoj, kiujn oni povas per tiu ĉi programo kopii inter diversaj aplikapoj (85/401). Temas do pri elektronika versio de klip-tabuleto. Fon: *a ei; *b PCTools,p407; *c es[ei]; \W 89/137 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} kont/ad/ap**/o *a {de1} Abrechnungsprogramm \In\i *ĉ {de2} Buchhaltungsprogramm \In\i *ĉ {en1} accounting program *b {en2} money management program *b {fr1} {nl1} boekhoudprogramma *d \J Programo por faciligi kontadon. Ekzistas multaj diversaj ÷oj por specialaj celoj: persona ÷o (89/146); ÷o por salajroj (89/159); ÷o por deprezeblaj (../...) posedaĵoj \Ifixed assets program\i; ÷o por labor-kostoj \Ijob costing program\i; ÷o por pagotaj fakturoj \I accounts payable program\i; ÷o por pagontaj klientoj \Iaccounts receivable program\i; laborkost-÷o (89/181). *a laŭ *b+c. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p37; *c PeCo89/3,p154; *ĉ CE; *d es laŭ VDwoord[ei]; \W 89/138 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} kre/ap**/ar/o por ekspansi/ig/it/a memor/o *a {de1} {en1} expanded memory simulator *b {en2} expanded memory builder *c {en3} expanded memory software *c {fr1} {nl1} geheugenuitbreidingsprogramma *ĉ \J Softvo (85/399), kiu ebligas utiligon de etendita memoro (89/288) por ®ekspansiigita memor-specifo (89/180), kaj kiu utiligas spacon sur dur-disko por imiti ekspansiigitan memoron. Tiuspecaj programoj estas: \IAboveDISC\i kaj \ITC! POWER\i. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p112; *c TC!Power; *ĉ es laŭ InfWoord; \W 89/139 \w\----- Rim: =89/172 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.68 (+) {T1} KEG {eo1} kre/ap**/ar/o por jur/aj dokument/oj *a {de1} {en1} program to prepare legal documents {fr1} {nl1} wetboekprogramma *c \J Softvo (85/399) por krei jurajn dokumentojn por kutimaj situacioj. Utiligante demando- kaj respondo-metodon specialaj programoj intervjuas la komputoranton ĝis ĉiuj bezonataj dataoj (85/476) estas donitaj, post tio ĝi povas surekranigi kaj printi la pretajn dokumentojn. \IPersonal Lawyer\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p123; *c es[ei]; \W 89/140 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.69 (+) {T1} KEG {eo1} ŝedjul**/ap**/o por dung/it/oj *a {de1} Zeitzuordnungsprogramm \In\i für Angestellte *c {en1} scheduling program for employees *b {fr1} \J Programo por ŝedjuli (89/125) dungitojn. \IWho Works When\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,223; *c CE=Zeitzuordnungsprogramm; \W 89/141 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 336.717.16 {U2} 681.3.065.21 (+) {T1} KBE {eo1} data''_baz/o *a {eo2} datum**-bank/o *g {de1} Datenbank \If\i *c {de2} Datenbasis \If\i *c {en1} database *b*ĉ {en2} data base *c*d {en3} data bank *d {fr1} base de données *ĉ {nl1} database *e {nl2} kaartenbak *f \J Kolekto da logike interrilatantaj dareoj (85/445) aŭ dosieroj (85/434). En ÷o kuniĝis multegaj dareoj antaŭe storitaj en apartaj dosieroj, tiel ke komuna arego da dareoj servas kiel sola centra dosiero por multaj aplikapoj (85/401). *a laŭ *d. Fon: *a ei; *b PCTools,p280; *c iwt-Wö; *ĉ COMPUT; *d WebComp; *e esInfwoord[ei]; *f esInfWoord[ei]; *g IK85/1,18[ei]; \W 89/142 \w\----- =ApE89 #269 Rim: ei (92-05-16): "bazo (2)" laŭ mi trafas por tiu ĉi nocio pli ol iu el la signifoj de "banko". «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.53 {T1} KEG {eo1} lud/ap**/o *a {de1} {en1} computer game *b {fr1} {nl1} computerspel *c \J Komputora lud-programo. Ekzistas tre diversaj specoj. La ŝarvo (89/074) \IGraphic-Less Games 1, \iinter kies ludoj troviĝas ĝemelo (../...) de la Rusa \ITetris\i, kaj al kiu Esperantaj klarigoj estas aldonitaj, estas havebla laŭ la kutimaj kondiĉoj de la Terminologia Centro. Ankaŭ la ŝarvo \IEd's Chess\i estas havebla, sed sen Esperantaj klarigoj. Kiu ŝatus aldoni ilin? *a Fon: *a ei; *b ReaSol; *c esCIB-pc busware[ei]; \W 89/143 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} mend/o-plen/um/ap**/ar/o *a {de1} {en1} order fulfillment software *b {en2} order fulfillment system *c {fr1} {nl1} bestellingen-utiliteit *ĉ \J Softvo (85/399) por faciligi plenumadon de mendoj. \IEasy Order\i provizas i.a.: facile uzeblan mendo-registradon, rapidan databazan serĉadon, konfirmadon de kredit-kartoj, faktur-printadon, printadon de kredit-karta debetilo, printadon de eksped-etikedo, printadon de eksped-listo, remendo-opcion. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,68; *c Selective Software, Summer 1991,p22; *ĉ es[ei]; \W 89/144 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.64 (+) {T1} KEG {eo1} menu/o-kre/ap**/o *a {de1} {en1} menu maker {fr1} {nl1} menu maker *c \J Programo por krei menuojn (85/446), kiuj estas aldoneblaj al propraj programoj kaj al aĉetita softvo (85/399). \IFlash-Up\i estas tiuspeca programo. Per la ŝarvo (89/074) \IAutomenu\i oni povas facile krei menuojn, kiuj faciligas la selektadon de programoj, per kiuj oni deziras ŝargi komputoron. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p96; *c es[ei]; \W 89/145 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.062 (+) {T1} KEG {eo1} tosoro**/ap**/o *a {eo2} ram-loĝ/ant/a program/o *a {de1} {en1} TSR program *b {en2} terminate and stay resident program *b {fr1} \J Programo ĉiam restanta en la ramo (85/397) de komputoro por ke ĝi estu aktivigebla iam ajn. Skribtablaj ilapoj (89/060), Letrikso (89/078) kaj Termekso (89/067) estas tiuspecaj programoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 89/146 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} negoc-aŭgur/ap**/o *a {de1} {en1} program for business forecasts {fr1} \J Softvo (85/399), kiu helpas fari negocajn decidojn laŭ la dum la lastaj jaroj kreitaj dataoj: Kiom da varoj estos venditaj? Kiom da pecoj aŭ materialo oni aĉetu? Kiom altaj estos la elspezoj? Kiom da kontanta mono estos bezonata? La softvo \ITrendSetter Expert\i nur devas scii, kie la lastjaraj dataoj troviĝas, kiun tempo-periodon ĝi aŭguru, kaj kien ĝi metu la rezultojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p204; \W 89/147 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.64 (+) {T1} KEG {eo1} not-al'don/ap**/o *a {de1} {en1} help note annotator *b {fr1} \J Programo kiu aldonas al menuoj helpajn informojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,96; \W 89/148 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} tosoro**-mastr/um/ap**/o *a {de1} {en1} manager for RAM-resident programs *b {fr1} \J Programo por mastrumi ram-loĝantajn programojn (=85/397) aŭ tosoroapojn (89/146 \ITSR = Terminate and Stay Resident\i). La programo \IPopDrop\i ebligas forigi, anstataŭigi kaj eĉ malaktivigi tosoroapojn sen restarto de la sistemo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,118; \W 89/149 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 (+) {T1} KEG {eo1} bateri/o-kontrol/ap**/o *a {de1} {en1} program for monitoring laptop batteries *b {fr1} \J Programo por montri kiom longe baterio en ®surfemura komputoreto (89/151) povos ankoraŭ liveri sufiĉe da tensio. \IBattery Watch\i *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,110; \W 89/150 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3-182.4 {T1} KDB {eo1} sur'femur/a komputor''/et/o *a {eo2} laptop**/o *a {eo3} not-libr/a komputor''/et/o *a {eo4} man-plat/a komputor''/et/o *a {de1} mobiler Mikrorechner \Im\i *ĉ {en1} laptop computer *b {en2} laptop *c {en3} notebook computer *e {en4} palmtop *f {fr1} {nl1} schootcomputer *d \J Portebla komputoreto pezanta malpli ol 5 kilogramojn, kiu havas propran kurento-provizon. ÷oj utiligas ordinarajn pilojn aŭ reŝargeblajn bateriojn. Se ret-kurento estas havebla, transformilo por alterna kurento provizas la bezonatan rekt-kurentan tension. La vidigiloj de ÷oj estas kutime likrivoj (85/460). Ĉar intertempe oni produktis ankoraŭ pli malpezajn komputoretojn, kiujn la fabrikintoj baptis {en3} kaj {en4}, mi proponas por ili la terminojn {eo3} kaj {eo4}. {eo3} estas komputoreto, kiu pezas malpli ol 3,6 kg kaj kiu ne estas pli granda ol not-libro. {eo4} estas tiel malgranda, ke neniu suspektus, ke temas pri plenkapabla komputoro: Vi povus teni kaj funkciigi la aparaton sur via man-plato. La sternapo (85/440) Lotus 1-2-3 troviĝas en la aparateto sur rom-ĉipo (85/473). Malavantaĝo de tiel eta komputoreto kompreneble estas, ke ĝia klavaro estas tro malgranda por ebligi konvenan klavadon. *a laŭ *b*e*f Fon: *a ei; *b ComGlo; *c PeCo89/11; *ĉ CE; *d esInfWoord [ei]; *e BYTE91/2; *f BYTE91/5; \W 89/151 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} print''/ator-mastr/um/ap**/o *a {eo2} print''-spool**/ap**/o *a {de1} Ausspulprogramm \In\i für Drucker *c {en1} printer management toolkit *b {en2} print spooling utility *b {fr1} {nl1} print spooling utiliteit *d \J Programo por pli efike utiligi printatoron. La programo \IPrintRite\i spoolas (89/154) print-taskojn al disko kaj kunpremas ilin tiel ebligante al aplikapoj (85/401) funkcii en normala rapido dum printado. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,119; *c CE=Ausspulen; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/152 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.60 (+) {T1} KEG {eo1} program-kre/ap**/o *a {de1} Programmgenerator \Im\i *c {en1} program generator *c {fr1} {nl1} programmagenerator *ĉ \J Softvo (85/399) por ne-programisto por generi programojn. Kun la softvo \IClarion Personal Developer\i venas ok modelaj pretaj aplikapoj (85/401), kiujn oni povas ŝanĝi, kaj kiuj donas ideojn por evoluigi proprajn programojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,10; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/153 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.22.22 (+) {T1} KEE {eo1} spool**/i *a {de1} spulen *c {de2} spoolen *c {en1} spool ♦ to *b {fr1} {nl1} spoolen *ĉ \J Utiligi ®neĉefan memoron (85/470) kiel bufron (85/453) por malgrandigi prokrastojn dum data-traktado, kiam dataoj estas transigataj inter periferiaj aparatoj kaj la procesoro(j) de komputoro. ÷ado (93/136); print-÷apo (89/152). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b GES/NGI-12; *c iwt-Wö; *ĉ es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/154 \w\----- Rim: ei: {en1} kaj {eo1} estas akronimoj (85/333) formitaj el \Isimultaneous peripheral operation on line\i (simultana periferia funkciado malaŭtonoma). Ŝajnas al mi preferinde krei distingan neologismon kaj ne uzi "spuli" aŭ "ŝpuli", por eviti la miskomprenon, ke temas pri nocio simila al "bobeni". «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} prunt-kalkul/ap**/ar/o *a {de1} {en1} program for loan calculations *b {fr1} \J Softvo (85/399) por kalkuli prunto-kostojn. Per \IAmortizer Plus\i oni povas kalkuli la kostojn de pruntoj kun variaj interezoj, la bezonatajn pagojn je samaj pagoj, kaj fine oni povas printi profesiajn amortizo-tabelojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,p223; \W 89/155 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 {T1} KEG {eo1} rapid/ig/ap**/o por data''-trans'ig/o *a {de1} {en1} disk performance utility *b {en2} disk accelerator *c {fr1} \J Programo por plirapidigi legadon de dur- aŭ moldiskoj. Ĝi kreas kaŝ-bufreton (89/082) de elektebla grando, en kiu ĝi storas dataojn, por ke la centra procesoro povu pli rapide legi ripete bezonatajn dataojn, ol se ĝi devus legi ilin de disko. Do ne temas pli plirapidigo de la disko-drajvo, sed per truko por malpliofte bezoni ĝin. La programo similas al tiu de 89/108. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p121 FAST! *c Flash; \W 89/156 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 {T1} KEG {eo1} raport/ap**/o *a {de1} {en1} report writing program *b {fr1} \J Subprogramo por kompili raporton pri okazintaj komput-procedoj. En la programaro \IPC Librarian\i ekz-e troviĝas ÷o, kiu aŭtomate listigas ĉiujn periodojn dum kiuj dosieroj estis arkivitaj kaj kiuj dosieroj troviĝas sur ĉiu arkivo-disko. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PC LIB; \W 89/157 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.69 (+) {T1} KEG {eo1} rendevu-ŝedjul**/ap**/o *a {de1} Terminplanungsprogramm \In\i *c {en1} appointment scheduler *b {fr1} {nl1} afspraak utiliteit *ĉ \J Programo por ŝedjuli (89/125) rendevuojn. La ÷o de \IPC Tools\i eĉ per alarm-signo atentigas pri okazonta rendevuo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p319; *c CE=Terminplanung; *ĉ es[ei]; \W 89/158 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.12 {T1} KDE {eo1} leg/ator/o *a {de1} Lesegerät \In\i *c {en1} reader *b {fr1} {nl1} leeseenheid *ĉ \J Enigatoro (85/404) kiel trukarta ÷o, magnet-karta ÷o, opkarea ÷o (89/250), stri-kodaĵo-÷o (89/251). Mikrofilm-legilo (88/336) ne estas ÷o, ĉar ĝi ne aŭtomate enigas tekston en iun komput-sistemon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/159 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} kript/ig/ap**/o *a {de1} Datenverschlüsselungsprogramm \In\i *c {en1} encryption system *b {fr1} {nl1} encryptieprogramma *ĉ \J Programo, kiu kriptigas registraĵojn, por ke nur personoj, kiuj scias iun pasvorton, povu legi kaj utiligi ilin. Al ĉiu ÷o devas aparteni el÷o, kiun tiuj personoj post registro de la pasvorto devas apliki, antaŭ ol ili povas legi kaj utiligi la registraĵojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p483; *c CE=Verschlüsselung; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/160 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.3 (+) {T1} KEG {eo1} statistik/ap**/ar/o *a {de1} Statistikprogrammpaket \In\i *c {en1} statistical analysis package *b {fr1} {nl1} statistisch analysesysteem *ĉ \J Softvo (85/399) por statistike analizi dataojn kaj por trakti ilin per statistikaj procedoj. La ŝarvo (89/074) \IKwikstat\i (2 diskoj) sen Esperantaj klarigoj estas havebla de la Terminologia Centro. *a Fon: *a ei; *b ??; *c CE=Statistikprogramm; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/161 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} inventari**/ap**/o *a {de1} Inventurprogramm \In\i *c {en1} inventory program *b {fr1} {nl1} inventarisprogramma *ĉ \J Programo por librotenadi inventarion (89/198) de firmao. Fon: *a ei; *b PeCo89/12,p193; *c CE=Inventur; *ĉ es[ei]; \W 89/162 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.9 (+) {T1} KEE {eo1} tekst/o-dare**/a dosier/o *a {de1} Textdatei \If\i *c {en1} text data file *b {en2} text file *ĉ {fr1} {nl1} tekstbestand *ĉ \J Dosiero (85/434) konsistanta el teksto-dareoj (85/445), el kiuj ĉiu povas havi sian propran kamp-aranĝon. Tio distingas ilin de data-dareoj, kiuj ĉiuj havas la saman strukturon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b TERMEX; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/163 \w\----- Rim: =89/067 «93-12-07» \j {U1} 681.327.68 {T1} KDE {eo1} codorom**/o *a*ĉ {de1} CD-ROM *c {de2} Bildplatte \If\i *c {en1} CD-ROM *b {en2} Compact Disk - Read Only Memory *b {fr1} {nl1} CD-ROM *d \J Komputora stor(85/471)-disko en la sama grando kiel kompakta muzika disko. Komputoranto povas ĝin legi sed nenion sur ĝi registri. Sur ÷o povas troviĝi ĉirkaŭ 550 megabajtoj (89/185) da diĝitaj dataoj. ÷oj estas utiligataj por ampleksaj enciklopedioj, vortaroj ktp. =codoi-formato (89/169). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ BibTer; *d es InfWoord[ei]; \W 89/164 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'komputor''/ap**/ar/o *a {eo2} komv**/o *a {de1} Datenfernverarbeitungssoftware \If\i *c {de2} Comware \If\i *c {en1} remote computing software *b {en2} comware *c {fr1} \J Softvo (85/399) por telekomputorado. La programaro \ICO/SESSION 4.0\i permesus en hotelĉambro funkciigi per laptopo (89/151) la komputoron en la oficejo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/12,p136; *c CE; \W 89/165 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'komunik/ap**/ar/o *a {de1} Telekommunikationssoftware \If\i *c {en1} telecommunications software *b {fr1} {nl1} telecommunicatie programmatuur *ĉ \J Softvo (85/399) por perkomputora telekomunikado, se modemo (85/390) estas konektita al la komputoro. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p347; *c CE; *ĉ es[ei]; \W 89/166 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'pag/ap**/o *a {de1} {en1} program for paying bills electronically *b {fr1} {nl1} elektronisch betaalsysteem *c \J Programo por pagi fakturojn elektronike. \ICheckFree\i estas nomo de tiuspeca programo. *a Fon: *a ei; *b ??; *c esInfWoord[ei]; \W 89/167 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.011 (+) {T1} KDA {eo1} medi/o <3> *a {de1} Betriebsgegebenheiten \If,pl\i *b {de2} Betriebsumgebung \If\i *b {de3} Umgebung \If\i *b*ĉ {en1} environment *c*ĉ {fr1} {nl1} omgeving *d \J La komputora sistemo en kiu aplikapoj (85/401) estas funkciantaj. Al ĝi apartenas la hardvo (85/398) kaj softvo (85/399) [mastrumaparo (85/402), data-komunikapoj (89/169) kaj data-bazapoj (89/100)]. *a laŭ *c. =softva inĝerik-medio (89/042) *a Fon: *a ei; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ CE; *d es InfWoord[ei]; \W 89/168 \w\----- Rim: ei: {en1} estas ofte uzata sinonime kun nur mastrumaparo, kion ni evitu en Esperanto. Tial ne: \ITiu ĉi programo funkcias en UNIX-medio\i. Sed: \ITiu ĉi programo funkcias en UNIX-mastrumaparo\i. «93-12-07» \j {U1} 681.3.022 {T1} KDG {eo1} codoi**-format/o *a {de1} {en1} CD-I *b {en2} Compact Disc-Interactive *b {fr1} {nl1} CD-I *c \J Norm-formato (86/190) por kompaktaj diskoj, kiu enhavas normojn por muzikaj diskoj, codoromaj (89/164) diskoj, video(87/424)-bildoj kaj vivigitaj grafikaĵoj. La ÷o zorgas pri 552 megabajtoj (89/185) da dataoj kaj provizas multoblajn nivelojn de aŭdio- (87/030) kaj video-formatoj. 72 minutoj da altfidela stereo-aŭdio povas esti registritaj kiel sur kompakta aŭdio-disko, sed ĝis 19 horoj da aŭdio povas esti registritaj je pli malalta fideleco, kiu similas al tiu de ordinara radio-elsendo. Oni planas utiligi la ÷on por du-direktaj edukado kaj ludoj, kaj por larĝaj data-bazoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c esCIB91/2,p16[ei]; \W 89/169 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.022 (+) {T1} KEG {eo1} temp/um/ap**/o kaj faktur/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für Arbeitszeitkontrolle \If\i *c {en1} time & billing system *b {fr1} \J Softvo (89/399) por tempumi (87/655) labor-periodojn kaj por produkti laŭ la uzita tempo fakturojn kaj raportojn. \ITimeSlip III\i *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p245; *c CE=Arbeitszeitkontrolle; \W 89/170 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.2 {T1} KBB {eo1} domoa**/o *a {de1} direkter Speicherzugriff \Im\i *b {en1} direct memory access *b*c*ĉ {en2} DMA *c {en3} dma *ĉ {fr1} {nl1} directe geheugeninvoer *d \J La utiligo de speciala hardvo (85/398) por rekta transigo de dataoj al kaj de memoroj por minimumigi la tempoperdon, kiun kaŭzus program-regataj data-transigoj. *a laŭ *ĉ. Fon: *a ei; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ McGraw; *d esInfWoord[ei]; \W 89/171 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.049.75 {T1} KDG {eo1} -ak**/o *a {eo2} kart/o <7> *a {eo3} pres/it/a kondukt/il/aro kun ĉip/oj por ... *a {eo4} kart/o kun pres/it/a kondukt/il/ar/o *a {eo5} adapt/il/o *j EVIT *a {de1} Einsteckkarte \If\i *ĉ {de2} Einsteckplatine \If\i *ĉ {de3} Erweiterungsplatine \If\i *ĝ {de4} Platine \If\i *ĝ {en1} plug-in board *b {en2} slot-board *c {en3} circuit card *ĝ {en4} plugin card *ĝ {en5} printed circuit board *i {fr1} carte \If\i *h {nl1} kaart *ĥ \J Teknika sufikso por indiki komputoran karton (=89/193), hardvon (85/398) por plenumi diversajn taskojn. durdisk÷o = surkarta durdiska (85/393) drajvo (85/395); modem÷o = surkarta modemo (85/390); memor-ekspansiig÷o, ram-pliig÷o karto por ekspansiigi la memoron (=89/139); erar-serĉ÷o por PS/2 (karto por stori erar-serĉan softvon sur skrib-protektita ramo *g); ÷o-286 (karto por aldoni 286-sistemon al IBoMo-kongrua komputoro); disko-duoblig÷o (karto por duobligi la storivon de dur- kaj moldiskoj); akci-konsult÷apo 89/068; sistemig÷o (\ISlot Card Systemizer\i *d; karto ebliganta konektivon de komputora reto al periferiaj aparatoj kaj komputoregoj); fram-kapt÷o (\Iframe grabber board\i *e \Ivideo frame grabber\i *f - karto por diĝita bild-traktado); transputor÷o (karto por ebligi paralelan data-traktadon en persona komputoro *f). video÷o 89/173. *a Fon: *a ei; *b BYTE 90/1,421; *c BYTE 90/1,100; *ĉ iwt-Wö; *d BYTE 89/12,69; *e BYTE 89/12,79; *f BYTE 89/12,288; *g BYTE 89/12,317; *ĝ CE; *h esMIDI-Lex-Fr[ei]; *ĥ esInfWoord[ei]; *i ComGlo; *j MON94/2,p12; \W 89/172 \w\----- =ApE89 #270 Rim: ei (94-03-03): {eo5} estas evitinda, ĉar multe tro ĝenerala termino. «94-03-03» \j {U1} 621.382.5 (+) {T1} KDC {eo1} video'''ak**/o *a {de1} Videoplatine \If\i *c {en1} video card *b {fr1} {nl1} video-kaart *ĉ \J Komputora karto por ebligi diĝitan traktadon de video-bildoj. *a Fon: *a ei; *b VGAWONDER; *c CE=Platine; *ĉ es[ei]; \W 89/173 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.053 {U2} 681.3.056 {T1} KBB {eo1} logik/a ŝov/o *e {de1} logisches Schieben \In\i *ĉ {en1} logic shift *b {en2} logical shift *b {fr1} décalage logique *b {nl1} logische schuifbewerking *d {nl2} schuifbewerkingsopdracht *d \J Ŝovo <3> (86/197), kiu egale efikas sur ĉiuj karaktroj en komput-vorto (86/167). Ĉiuj enkondukitaj bitoj estas nulaj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b COMPUT; *c GES/NGI-12; *ĉ CE; *d es InfWoord[ei]; *e Comput; \W 89/174 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.053 {T1} KBB {eo1} cikl/a ŝov/o *d*e {eo3} ring/ec/a ŝov/o *d {de1} Ringschieben \In\i *c {en1} circular shift *b*c {en2} cyclic shift *c {fr1} {nl1} cirkelverschuiving *ĉ \J Ŝovo <3> (86/197), en kiu la bitoj forŝovitaj je unu flanko de komput-vorto (86/167) estas enkondukitaj je la alia flanko. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b COMPUT; *c McGraw; *ĉ es[ei]; *d Comp; *e MMES[pok]; \W 89/175 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 537.311 {U2} 541.28 {U3} 543.2 {T1} KGF {eo1} port/ant/o <2> *a*b {eo2} ŝarg/it/a partikl/o *b {de1} Ladungsträger \Im\i *a {de2} geladenes Teilchen \In\i *b {en1} carrier *a {en2} charged particle *b {fr1} porteur \Im\i électrisé *b {nl1} gegevensdrager *ĉ {nl2} geheugenmedium *ĉ \J Ĝenerala nomo donita al elektre ŝargitaj partikloj kiel elektronoj, pozitonoj, ionoj, mezonoj. Etendit-signife la termino estas ankaŭ uzita por la "truoj" en duon-konduktantoj. *c laŭ *b Fon: *a SV72/12b; *b TC77/1; *c ei; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/176 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 538.567 {U2} 621.376 {T1} UCZ {eo1} port/ant/o <3> *a {de1} Träger \Im\i *a {en1} carrier *a {fr1} onde porteuse *b {fr2} fréquence porteuse *b \J Modulebla rekta kurento aŭ alterna fizika grando (ekz-e portanta tensio, frekvenco, ondo, kurento) utiligata por transsendi signalojn <4> (87/624) per modulado de la ÷o. *a Fon: *a SV 72/12c *b br; \W 89/177 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 543.52 {U2} 621.039 {T1} SCG {eo1} port/ant/o <4,5> *a {de1} Träger \Im\i *a {en1} carrier *a {fr1} entraÉneur \Im\i *a {fr2} porteur \Im\i *a {nl1} drager *b \J 4 Kemia elemento, tre etkvanta, kiun oni kun radioaktivaj izotopoj de la sama elemento miksis, por ricevi peseblajn kvantojn por kemiaj procedoj. 5 Substanco en pesebla kvanto, kiu post kuniĝo kun nepesebla kvanto de alia substanco kunprenas tiun alian substancon tra kemi-fizika procedo, precipe tra precipitiĝo. *a Fon: *a br; *b esVDwoord[ei]; \W 89/178 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 796.57.063 {T1} LFF {eo1} strajk**-zon/o *a {de1} Fehlschlagzone \If\i <*ĉ> {en1} strike zone *b {fr1} \J En basbalo (87/039) la rektangula areo super la hejm-slabo (EB275/40) de la genuoj ĝis la ŝultroj de la batanto (EB275/46). =strajko (89/041, 87/264) *a laŭ *c Fon: *a ei; *b EncyBrit2,p740; *c Rand; *ĉ MuSa; \W 89/179 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.28 {T1} KDD {eo1} ekspansi/ig/it/a memor-specif/o *a {eo2} emoso**/o *a {de1} {en1} expanded memory *b*c {en2} Expanded Memory Specification *b {en3} EMS *b {fr1} extension mémoire *ĉ \J Teknika artifiko por venki la memor-limojn de IBoMo-kongruaj personaj komputoroj je uzo de la maprodo (85/403) DOS. ÷o povas pligrandigi la memoron, en kiu DOS-aj aplikapoj (85/401) kapablas funkcii de 1 al 32 megabajtoj. En 8086- kaj 80286-komputoroj oni akiras ÷on per enmeto de emosoako (89/172). Por ke programo povu utiligi ÷on ĝi devas esti verkita laŭ ÷o-normo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c WP5.1,p544; *ĉ WP5.1Fr, p475; \W 89/180 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 {T1} KEG {eo1} grupv**/o *a {de1} {en1} groupware *b {fr1} \J Softvo ebliganta komunan utiligon de hardvo kaj interŝanĝon de dataoj inter grupo da komputoristoj. Fon: *a ei; *b Computer Chronicle, 1990-01-21 \W 89/181 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.397.12 {T1} UDJ {eo1} tele'kopi-sistem/o *a {de1} Faksimile *c {de2} Bildtelegraphie \If\i *c {en1} facsimile *b {en2} fax *b {en3} phototelegraphy *b {en4} telephotography *b {fr1} {nl1} fax *ĉ \J Interkomunika sistemo en kiu telekopi-sendatoro (\Ifacsimile transmitter\i *b) skenas (87/326) foton, mapon aŭ alian grafikaĵon, kiun ĝi konvertas al telekopi-signaloj (\Ifacsimile signal\i *b) kaj je taŭga tempo sendas al aliloka(j) telekopi-ricevatoro(j) (\Ifacsimile receiver\i *b), kiu(j) produktas telekopio(j)n (89/189). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b McGraw; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/182 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.394.625 {T1} UDI {eo1} teleks''/o *a {de1} Fernschreiben \In\i *c {en1} telegraph exchange *c {en2} telex *b {en2} TEX *b {fr1} Télex *e {nl1} telex *d \J Tutmonda interkomunika sistemo, kiu provizas rektajn interkonektojn inter teletajpatoroj por sendi kaj ricevi informojn. *a laŭ *b. ÷i utiligi ÷on. *ĉ Fon: *a ei; *b McGraw; *c CE; *ĉ PIVS; *d es InfWoord[ei]; *e esPetLar[ei]; \W 89/183 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 513 {T1} SAZ {eo1} fraktal**/o *a*c {de1} {en1} fractal *b {fr1} {nl1} fractal *ĉ \J Geometria figuro kun tiuspeca strukturo, ke pligrandigo per donita faktoro reproduktas la originalan figuron. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b McGraw; *c Fok88/2; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/184 \w\----- Rim: Bonega artikolo pri ÷oj troviĝas en Fokuso 88/2. «91-07-29» \j {U1} 681.3.042 {T1} KEE {eo1} mega'bajt''/o *a {eo2} mb *a {de1} Megabyte *c {de2} MByte *c {en1} megabyte *b {en2} MB *b {en3} Mb *b {en4} Mbyte *b {en5} M-byte *b {fr1} Mégaoctet *ĉ {nl1} Megabyte *d \J Stor-unito por proksimume unu miliono da bajtoj (86/166), sed precize por 1048 576 bajtoj. gigabajto egalas al mil ÷oj, terabajto egalas al miliono da ÷oj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esMIDI-Lex-Fr[ei]; *d esInfWoord[ei]; \W 89/185 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.323 {T1} KGE {eo1} kamp-efik/a transistor/o #215 *a {eo2} ket**/o *a {de1} Feldeffekttransistor \Im\i *b {en1} field-effect transistor *c {en2} fet *c {en3} FET *ĉ {en4} metal-oxide semiconductor field-effect transistor *c {en5} mos fet *c {fr1} transistor à effet de champ {nl1} veldeffect-transistor *d \J Transistoro (89/196) en kiu la rezistanco de kurento en duonkonduktanto, al kiu estas konektitaj du elektrodoj <2> - =fonto kaj =drenilo, kiuj respondas al katodo kaj anodo en tubo (4) - estas regataj per tensio aplikata al izolite de la duonkonduktanto muntitaj reg-elektrodoj (=pordo). La "mankregiono", la regiono de la mankantaj ŝarg-portantoj, estas ŝanĝita per la ŝanĝiĝanta elektra kampo. Se tiu regiono pligrandiĝas, malpliiĝas la konduktanta sekco-areo kaj pro tio la konduktanco de la =kanalo <8>. Laŭ la speco de la izolaĵo inter reg-elektrodo kaj duonkonduktanto oni distingas inter ordinara ÷o (izolaĵo: NP-transiro) kaj mosket**/o (izolaĵo: metaloksido A: mosfet) Fon: *a ei; *b UDK 1974; *c Markus; *ĉ McGraw; *d esInfWoord[ei]; \W 89/186 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} emitor''/o #214 *a*b {de1} Emitter \Im\i *a {en1} emitter *a {fr1} émetteur \Im\i *a {nl1} emitter *c \J 1 Regiono sur transistoro (89/196) el kiu ŝargportantoj <2>, kiuj maloftas en la bazo <13> (89/192) estas emisiitaj en la bazon. La ÷o respondas krude al la katodo en elektronika tubo. 2 La elektrodo konektita al ĉi tiu regiono. Fon: *a SV76/5a; *b PIVS; *c esInfWoord[ei]; \W 89/187 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} kolektor''/o #214 *a*b {de1} Kollektor \Im\i *a {en1} collector *a {fr1} collecteur \Im\i *a {nl1} collector *c \J 1 Duonkonduktanta regiono sur transistoro (89/196) tra kiu primara fluo de ŝarg-portantoj (89/176) forfluas de la bazo (89/192). La ÷o respondas krude al anodo en elektronika tubo. 2 La borno (89/199) konektita al ĉi tiu regiono. Fon: *a SV76/5c; *b PIVS; *c esInfWoord[ei]; \W 89/188 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.397.12 {T1} UDE {eo1} tele'kopi/o *a {de1} Fernkopie \If\i *c {de2} Fax *c {en1} facsimile *b {en2} fax *b {en3} telephoto *b {en4} wirephoto *b {en5} radiophoto *b {fr1} téléphoto *ĉ {nl1} telefoto *d {nl2} facsimile *d \J Foto aŭ kopio de dokumento sendita pere de telekopia sistemo (89/182). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b MacGraw; *c CE; *ĉ es laŭ PetLar[ei] *d esInfWoord[ei]; \W 89/189 \w\----- Rim: ei (91-07-29): "faksimilo" en Eo ne estas sendita per telekopia sistemo. «93-12-07» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDE {eo1} mus/o <2> *a {de1} Maus \If\i *c {de2} Abrollgerät \In\i *c {en1} mouse *b {fr1} souris \If\i *ĉ {nl1} muis *b*ĉ \J Grafika enigatoro (85/404) en kiu troviĝas regiloj por movi la kursoron (85/435) sur komputora ekrano. La ÷o iam havis formon de muso (1) kaj la kablo, kiu konektas ĝin al la komputoro, formis la musan voston. Se oni movas la muson sur tablo-supro, la kursoro moviĝas konforme sur la ekrano; seria ÷o estas konektita al la norma seria konektingo (\Istandard serial port\i); busa ÷o estas konektita al karto (89/172) metita en unu el la komputor-kartaj kontaktingoj. Ĉiuj musoj havas minimume unu butonon, la plej multaj havas du, kaj kelkaj havas tri butonojn; mekana ÷o havas sube pilkon, kiun oni rulas sur tablosupro; optika ÷o uzas optikan sensoron (89/195) anstataŭ rulantan pilkon. Ĝin oni rulas sur speciala tabulo, kiu enhavas reton por ke oni povu kalibri la sensorojn al mus-movetoj. =89/191. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/190 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDE {eo1} diĝit''/ig/a tabul/et/o *a {de1} {en1} digitizer tablet *b {en2} graphics tablet *b {fr1} {nl1} digitaliseertableau *c \J Grafika enigatoro (85/404), kiu funkcias kiel desegno-tabuleto. Ĝi estas uzebla por desegni novajn bildojn aŭ por paŭsi jam ekzistantajn, kiujn la tabuleto diĝitigas (85/382), por ke la bildoj fariĝu pritrakteblaj per komputoro. Se uzanto desegnas bildon kontaktante la tabuleton per skribil-simila instrumento, nomata kursoro <2> (90/394), kiu estas ligita al la ÷o per drato, tiam kursoro sur la ekrano desegnas la samajn strekojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c esInfWoord[ei]; \W 89/191 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} baz/o <13> #214 *a {de1} {en1} base *b {fr1} {nl1} basis *c \J Tiu regiono, kiu situas inter emitoro (89/187) kaj kolektoro (89/188) de transistoro, kaj sur kiun la emitoro emisias ŝarg-portantojn (89/176), kiuj maloftas en la ÷o. *a Fon: *a PIVS; *b McGraw; *c esInfWoord[ei]; \W 89/192 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.049.75 {U2} 681.3.010.2 {T1} KGE {eo1} pres/it/a kondukt/il/ar/o *a {de1} gedruckte Schaltung \If\i *a {en1} printed circuit *a {fr1} circuit \Im\i imprimé *a {nl1} gedrukte schakeling *c \J Unaĵo (89/044) en elektronika aparato, en kiu konduktiloj kaj kelkaj cirkvitaj elementoj kiel fiks-valoraj kondensiloj kaj induktiloj estas produktitaj el konduktiva materialo, kiu per presad-simila procedo estas demetita sur izolantan bazon. Al ̧o estas facile aldoneblaj elektraj kaj elektronikaj komponantoj (89/194). En komputoro ̧o posedas kontakto-striojn, kaj estas nomata simple "karto" (89/172). *b Fon: *a SV75/48b; *b ei; *c esInfWoord[ei]; \W 89/193 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.01 {T1} KGC {eo1} kompon/ant/o <3> *a {de1} Bauelement \In\i *a {de2} Baustein \Im\i *a {de3} Bauteil \Im\i *a {en1} component *a {en2} element *a {en3} device *a {fr1} élément \Im\i *a {fr2} composant \Im\i *a {nl1} component *b \J Iu ajn elemento de elektra aŭ elektronika cirkvito, havanta distingeblaj elektrajn karakterizaĵojn kaj bornojn (89/199) al kiuj oni povas konekti aŭ luti aliajn ÷ojn. aktiva ÷o: ÷o, kiu kapablas regi tensiojn aŭ kurentojn por kaŭzi amplifadon aŭ komutadon, ekz-e diodo, feromagneta kerno en induktilo, transduktoro (89/197), elektrona tubo, transistoro (89/196). pasiva ÷o: ÷o, kiu ne kaŭzas amplifadon aŭ komutadon, ekz-e rezistilo, kondensilo, konduktilo. elektronika ÷o (89/200) *a. Fon: *a SV76/7c; *b esInfWoord[ei]; \W 89/194 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 53.082 {T1} SCA {eo1} sensor/o <1> *a {eo2} leg/il/o <1> *d {eo3} akir/il/o <1> *d {eo4} kapt/il/o <3> *d {de1} Meßfühler \Im\i *c {de2} Fühler \Im\i *c {de3} Sensor \Im\i *ĉ {en1} sensor *b {en2} sensing element *b {en3} primary detector *b {fr1} \J Ĝenerala nomo por unaĵo (89/044), kiu sensas aŭ absolutajn valorojn de fizika grando (89/210) kiel temperaturo, aerpremo, lum- aŭ son-intenso, aŭ ŝanĝojn de tiuj grandoj, kaj kiu konvertas la ŝanĝojn al utiligebla enmet-signalo por inform-kolektanta sistemo. Televida kamerao estas tial ÷o kaj transduktoro speciala tipo de ÷o. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; *c Poly; *ĉ iwt-Wö; *d Comp; \W 89/195 \w\----- Rim: «91-07-16» \j {U1} 621.382.3 {T1} KGC {eo1} transistor/o (1) #214 *a {de1} Transistor \Im\i *a {en1} transsistor *a {fr1} transistor \Im\i *a {nl1} transistor *c \J Aktiva komponanto <3> (89/194), konsistanta el duon-konduktanto (kutime germaniumo aŭ silicio) kun tri aŭ pli da elektrodoj <2> (87/465). Konduktado okazas per portantoj <2> (89/193) (elektronoj aŭ pozitivaj truoj). ÷oj povas plenumi praktike ĉiujn funkciojn de elektronika tubo. La ĉefaj elektrodoj de ÷o estas bazo <13> (89/192), kolektoro (89/188) kaj emitoro (89/187). Nomi en faka lingvo radio-ricevilon, en kiu troviĝas ÷oj, simple "transistoro" ne estu rekomendata, kvankam PIV atribuis tiun duan signifon al la vorto. Tamen, la en PIV donita ekzemplo \Ila ÷oj ŝanĝis la kondiĉojn de la politikaj militoj\i restas ĝusta, ĉar la invento de ÷oj ebligis la produktadon de malmultekostaj radio-riceviloj. *b Fon: *a SV76/16a; *b ei; *c esInfWoord[ei]; \W 89/196 \w\----- Rim: =keto (89/186), =ico (85/410). «91-07-29» \j {U1} 621.318.43 {U2} 621.375.3 {T1} IBF {eo1} transduktor/o (1) #213 *a*b {eo2} magnet/a amplif/il/o *a {de1} Transduktor \Im\i *a {de2} magnetischer Verstärker \Im\i *a {en1} transductor *a {en2} magnetic amplifier *a {en3} saturable core reactor *a {fr1} transducteur magnétique *a {nl1} transductor *c \J Unaĵo (89/044) konsistanta el unu aŭ kelkaj feromagnetaj boben-kernoj kun volvaĵoj, per kiuj alterna tensio aŭ kurento povas esti variigata aŭ amplifata per kontinua tensio aŭ kurento, uzanta saturiĝ-fenomenojn en magneta cirkvito. *a Fon: *a SV76/32a; *b PIV; *c esDEE[ei]; \W 89/197 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 347.719 {U2} 347.728.1 {U3} 657.371 {T1} HHA {eo1} inventari**/o *a {eo2} inventar/o (1) *b {de1} Bestandsverzeichnis \In\i *a {de2} Inventar \In\i *a {en1} inventory *a {fr1} inventaire \Im\i *a {nl1} inventaris *c \J Detala etato sinsekve mencianta ĉiujn objektojn, varojn kaj valorojn, kiuj apartenas al iu persono, societo, firmao k.s., ekz-e por kunmeti bilancon aŭ en kazo de bankroto aŭ morto. ÷i: starigi ÷on. Fon: *a SV75/34c; *b PIV; *c esVDwoord[ei]; \W 89/198 \w\----- =ApE89 #271 Rim: ei: Kvankam oni uzis por tiu ĉi nocio ĝis nun la terminon {eo2}, kiu estas Zamenhofa, prof. Ŝaponjiĉ, Jugoslavio, rekomendis laŭ la modelo sekretaro = sekretario la terminon {eo1}, ĉar {eo2} estas miskomprenebla kiel aro da inventoj troviĝanta en patent-oficejo. «93-12-07» \j {U1} 621.315.68 {T1} IFZ {eo1} born/o (1) *a {de1} Stromanschluß \Im\i *a {en1} terminal *a {fr1} borne \If\i *a {nl1} aansluitklem *b {nl2} klem *b \J Iu ajn ekstremaĵo en elektra aparato aŭ de elektronika komponanto, al kiu oni faras elektrajn konektojn (lutajn, ŝraŭbajn, klemajn aŭ volvajn). EB 332/31a. bateria ÷o EB 192/39; tri÷a kablofina mufo EB 147/33; alttensiaj muf÷egoj EB 146/43. =klemo, =ĵako, =lut-koŝeto. *a Fon: *a SV81/30a; *b esVDwoord[ei]; \W 89/199 \w\----- Rim: ei: Tiu ĉi difino estas pli ĝenerala ol en PIV. «91-07-29» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} data''_baz/ap**/ar/o *a {de1} Datenbanksoftware \If\i *c {en1} database program *b {en2} data base software *c {fr1} {nl1} database programmatuur *ĉ \J Programaro por krei kaj mastrumi ®databazajn dosierojn (89/105) kaj tiel databazon (89/142). La plej uzata ÷o estas \IdBase III\i aŭ \IdBase IV\i. Pli malmultekostaj estas la 3-diska ŝarvo (89/074) \IPC-File:dB\i aŭ la ÷o, kiu troviĝas en la programaro \IPC Tools\i. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p279; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/100 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} desegn/ap**/o *a {de1} Zeichenprogramm \In\i *c {en1} drawing program *b {en2} graphics program *b {fr1} {nl1} tekenprogramma *ĉ \J Programo por fari ilustraĵojn, teknikajn desegnaĵojn aŭ grafikaĵojn. Ŝarvo (89/074): \IPC-Key-Draw\i (3 diskoj). *a Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p17; *c pb; *ĉ es InfWoord[ei]; \W 89/101 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.67 (+) {T1} KEG {eo1} tri-dimensi/a desegn/ap**/o *a {de1} dreidimensionales Zeichenprogramm \In\i *c {en1} three-dimensional drawing program *b {fr1} {nl1} drie-dimensionaal tekenprogramma *ĉ \J Programo por desegni 3-dimensiajn objektojn, kiujn oni povas movi, rotacii, pligrandigi aŭ malpligrandigi. Ŝarvo (89/074): \IImage-3D\i. *a Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p16; *c pb; *ĉ es InfWoord[ei]; \W 89/102 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} difin- kaj sinonim-vortar/ap**/o *a {de1} {en1} RAM-resident dictionary/thesaurus {fr1} {nl1} verklarende synoniemenlijst *c \J Elektronika vortara programo, kiu enhavas difinojn kaj sinonimojn. En la softvo (85/399) \ICHOICE WORDS\i estas registritaj la difinoj por 80 000 Anglaj vortoj kaj pli ol 470 000 sinonimoj. Ĝi funkcias kun 35 skribapoj (85/442). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p158; *c es[ei]; \W 89/103 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} instru/ap**/o *a {de1} Tutorsystem \In\i *c {en1} tutorial *b {en2} tutorial system *c {en3} courseware *ĉ {fr1} {nl1} lessen *d \J Komputora programo por instrui ion. ÷oj por maprodo (85/403) DOS troviĝas en la ŝarvoj (89/074) \IThe DOS Learning System\i kaj \IComputer/DS-TUTOR\i. La version 5.0 de Vopo oni povas lerni per la ŝarvo \IWordPerfect 5.0 Learning\i (2 diskoj). Ekzistas ankaŭ programo, por ke oni povu prepari siajn proprajn ÷ojn: \ITUTOR.COM\i. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ReaSol89/11; *c CE; *ĉ she en letero al ei; *d esWP5.1NlGb[ei]; \W 89/104 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} data''_baz/a dosier/o *a {de1} Datenbankdatei \If\i *c*ĉ {en1} database file *b {fr1} {nl1} databasebestand *d \J Dosiero (85/434) en databazo (89/142). Ĝi konsistas el dareoj (85/445), el kiuj ĉiu konsistas el strikte difinitaj kampoj. ̧o ekz-e povas enhavi liston de klientoj. Se oni surekranigas ĝin, aperas fenestro (86/189) en kiu aperas ĉiam samloke: nomo, adreso, urbo, ŝtato, poŝt-kodaĵo, telefon-numero, kaj iuj rimarkoj. Por aliaj dosier-specoj =85/434. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p280; *c CE=Datenbank, =Datei; *ĉ pb; *d es InfWoord[ei]; \W 89/105 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} dur-disk/a dosier-ord/ig/ap**/o kaj ŝarg/ap**/o *a {de1} {en1} hard disk file organizer {fr1} {nl1} bestandsorganisatie-programma voor harde schijf *c \J Softvo (85/399) por interligi programajn dosierojn kun tekstaj aŭ dataaj dosieroj. Ĝi ebligas per unu klavofrapo ŝargi la komputoran memoron per dosiero kune kun la por tiu dosiero bezonata aplikapo (85/401), transigi tekstojn inter dosieroj de diversaj aplikapoj, kaj reordigi dosierojn sur dur-disko. \IVIEWLINK\i estas tiuspeca softvo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p113; *c es[ei]; \W 89/106 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.15 (+) {T1} KEG {eo1} data''-kun'prem/ap**/o *a {de1} Datenverdichtungsprogramm \In\i *c {en1} compressor *b {fr1} {nl1} comprimeerprogramma *d \J Programo por kunpremi registraĵojn, por ŝpari spacon sur disko aŭ transsendo-tempon. Al ĝi apartenas alia programo, kiu malkunpremas la kunpremitajn registraĵojn, se oni bezonas legi aŭ prilabori ilin. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE=Datenverdichtung; *ĉ pb; *d es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/107 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} dur-disk/a kaŝ-memor/ap**/o *a {de1} Schattenspeicherprogramm \In\i *ĉ {de2} Schnellpufferspeicherprogramm \In\i *ĉ {en1} hard disk cache program *c {en2} disk cacher *b {fr1} \J Programo por krei kaŝ-memoron, en rezervita ramo-parto (85/397), en ®etendita memoro (89/288) aŭ en ®ekspansiigita memoro (89/180). Se iu registraĵo estas legata, larĝa data-bloko estas kopiata en la kaŝ-memoron. Se poste la sama data-bloko estas bezonata, la programo ne devas legi ĝin de la registraĵo, sed ĝi povas multe pli rapide kopii ĝin el la kaŝ-memoro. Ankaŭ je registrado la en la kaŝ-memoro troviĝantaj data-blokoj ebligas pli rapidan tasko-plenumon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b Hard,p341; *c Reklamilo de TC! Power; *ĉ CE=Schattenspeicher; \W 89/108 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.15 (+) {T1} KEG {eo1} en'ram''/a fenestr/o-redakt/ap**/o *a {de1} {en1} memory resident window editor *b {fr1} {nl1} vensterzet-programma *c \J Programo por krei kaj redakti enramajn (85/397) fenestrojn (86/189), kiuj estas aldoneblaj al iu ajn programo por regi ties funkciojn. \IFlash-Up\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p96; *c es[ei]; \W 89/109 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} kalendar/ap**/o *a {de1} {en1} infinite calendar *b {en2} calendar maker *c {fr1} {nl1} calender *ĉ \J Programo por surekranigi aŭ printi kalendaron por iu ajn monato aŭ jaro, en kiu oni povas fari notojn. \IMultiplus\i enhavas tiuspecan programon. \ICalendar Maker\i estas tiuspeca ŝarvo (89/074). *a. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p167; *c ReaSol89/11,p22; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/110 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} etiked/ap**/o *a {de1} {en1} label printing program *b {en2} Labels feature *c {fr1} {nl1} label-printprogramma *ĉ \J Programo por produkti diversspecajn etikedojn. La ŝarvo (89/074) \IMr. Label\i kapablas importi dataojn de tekstaj dosieroj (85/434) por adresi kovertojn, kaj por printi adres-, dosier- kaj disk-etikedojn. *a laŭ *b. \IWordPerfect 5.1\i enhavas ankaŭ ÷on. *c Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p22; *c WP-5.1,p349; *ĉ es[ei]; \W 89/111 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.062 (+) {T1} KEG {eo1} friv**/o *a {de1} {en1} freeware *b {en2} public domain software *b {fr1} \J Softvo (85/399), kiun oni rajtas senpage uzi. (=89/074, 89/087) *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 89/112 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} faktur/ap**/ar/o *a {de1} Fakturierprogramm \In\i *c {en1} invoicing program *b {fr1} {nl1} factureerprogramma *ĉ \J Programaro apartenanta al kontada softvo (85/399), ekz-e \IProfitwise\i, servanta por prepari fakturojn, aldoni mesaĝojn al ili, kaj por pere de la inventaria (89/113) modjulo (85/391) aŭtomate remendi stokon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p154; *c CE=Fakturierung; *ĉ es[ei]; \W 89/113 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} financ/a kalkul/ap**/o *a {de1} {en1} financial calculator *b {fr1} {nl1} financieel rekenprogramma *c \J Kalkul-programo speciale taŭga por financaj kalkuloj. ̧o estas parto de la programaro \IPC TOOLS\i. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p425; *c esInfWoord [ei]; \W 89/114 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} mastr/um/ap**/ar/o por person/aj financ/oj *a {de1} {en1} personal finance manager *c {en2} money management program *b {fr1} {nl1} persoonlijke financïen-beheerder *ĉ \J Programaro por individua persono por i.a.: * mastrumi ies kontantan kaj surbankan monon kaj ties kredit-kartojn; * prepari ies buĝeton kaj por kompari ĝin kun la veraj rezultoj; * printi ĉekojn, financajn deklarojn kaj ĝeneralan kontlibron; * taksi pagotajn impostojn; * analizi financajn opciojn. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p37,p133; *c PeCo89/12,p59 Money Counts; *ĉ es[ei]; \W 89/115 \w\----- Rim: =89/116 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} financ/ap**/ar/o *a {de1} Finanzbuchhaltungs-Software \If\i *c {en1} financial software *b {fr1} {nl1} financieprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399) por prepari financajn raportojn, pri enspezoj kaj elspezoj, pri ludonitaj posedaĵoj, labor-kostoj, pagendaj fakturoj, ricevotaj kontoj. Ĝi eĉ skribas ĉekojn kaj rekalkulas la konto-balancojn. \IQuicken\i estas tiuspeca financa softvo. *a Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p221; *c CE; *ĉ es[ei]; \W 89/116 \w\----- Rim: =89/115 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**-kre/ap**/ar/o *a {de1} Software \If\i für Formularentwurf \Im\i *c {en1} form design software *b {fr1} {nl1} formulier-ontwerpprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399), por faciligi la kreadon de formularioj (87/126). Inter la programaroj de \IFormTool\i ekzistas jam 120 predezajnitaj (85/411) formularioj, taŭgaj por adapti ilin al specialaj bezonoj. Per malmultaj klavo-frapoj oni povas ŝanĝi kadrojn, retojn kaj rearanĝi ilin. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p124; *c CE=Formularentwurf; *ĉ es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/117 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**-plen/ig/ap**/o *a {de1} {en1} form filler *b {fr1} {nl1} formulier-invuller *c \J Programo por faciligi la plenigon de jam presitaj formularioj (87/126). La programo \IFormFiller\i lokas plenigendajn spacojn en formulario per tio, ke ĝi printas kradon sur ĝin. De tiu krado ĝi kreas aŭtomate "mastro-ŝablonon", kiu difinas kampojn por ĉiu respondenda demando. Utiligantoj de la programo simple klavas por movi de unu kampo al la neksta (87/682). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p115; *c es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/118 \w\----- Rim: =89/119 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**/ap**/o *a {de1} {en1} forms program {fr1} {nl1} formulierprogramma *c \J Programo por krei formulariojn (87/126) kaj por plenigi ilin (=89/117,118). La programaro \IFormWorx\i ebligas facilan teksto-enigon en jam presitajn aŭ fotokopiitajn formulariojn, kiuj estis dezajnitaj per ĉi tiu programo, aŭ la printadon de jam plenigitaj formularioj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p22; *c es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/119 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} genealogi/ap**/ar/o *a {de1} {en1} genealogy system *b {fr1} {nl1} genealogisch programma *c \J Programaro por sisteme aranĝi gravajn dokumentojn kaj okazintaĵojn en historio de familio. La ÷o \IFamily Reunion\i kreas malgrandan databazon (89/142) da informoj, kiun povas aranĝi en diversaj formatoj de genealogiaj arboj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p122; *c es[ei]; \W 89/120 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} grafik/aĵ-kre/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für graphische Eingabe *c {en1} graph utility *b {fr1} {nl1} graaf-utiliteit *ĉ \J Program por krei divers-specajn grafikaĵojn rekte de dataaroj. La programo \IGraph-in-the-Box\i surekranigas kaj printas 11 diversajn grafikaĵ-tipojn pere de nombroj kaptitaj rekte de la ekrano. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p23; *c CE=Eingabe, graphische; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/121 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} grafik/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für Bildverarbeitung *c {en1} program for mixing text with pictures *b {fr1} {nl1} grafisch/beeld met tekst/programma *ĉ \J Grafika programo por printi tekston kun borderoj, grafikaĵoj kaj ilustraĵoj. Se temas pri multe da teksto, oni uzu je la programo \IFontasy\i skribapon por surdiskigi la tekston en ASCII-formato, kiun \IFontasy\i poste formatigas sur la ekrano aldonante la grafikaĵojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b Fontasy; *c CE=Bildverarbeitung; *ĉ es[ei]; \W 89/122 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} grafologi/ap**/o *a {de1} {en1} handwriting analyser *b {fr1} {nl1} handschrift analyseerprogramma *c \J Programo por analizi manskribon por malkaŝi ies personecon. La programo \IWrite n' Tell\i produktas por la analizanto facile respondeblajn demandojn. Laŭ ricevitaj respondoj ĝi kompilas multpaĝan raporton. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,p62; *c es[ei]; \W 89/123 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} grup-produkt/iv/ec- pli'grand/ig/ap**/ar/o *a {de1} {en1} group productivity software *b {fr1} {nl1} groepsproductiviteit programmatuur *c \J Programaro por pligrandigi la produktivon de per komputora reto kunligata labor-grupo. La softvo (85/399) \IOffice Works\i plenumas 5 funkciojn: 1. Elektronikaj mesaĝoj al personoj konektitaj al via reto kaj pere de telekopio (89/182), telekso (89/183) aŭ ordinara poŝto al aliaj personoj. 2. Ŝedjulado (89/125) de labortaskoj kaj kunvenoj per aŭtomata trovado de la minimume konfliktantaj tempoj, per provizora notado de tiuj tempoj, kaj petante konfirmon de la koncernaj personoj. 3. Dosier-kontrolado. Aŭtomate indeksanta sistemo por komputoraj kaj paperaj dosieroj, programoj kaj aliaj oficejaĵoj. 4. Databazo (89/142) por nomoj, adresoj, telefon-numeroj de klientoj, vendistoj kaj aliaj personoj. Per tiu ĉi programo oni povas selekti, ordigi kaj printi kovertojn aŭ adresetikedojn. 5. Telefonaj mesaĝoj. La programaro informas vin pri respondendaj telefonaj mesaĝoj. Oni ricevos ĉiujn gravajn informojn: daton kaj tempon, nomon kaj numeron de la telefoninto, kaj la tekston de la mesaĝo. La programo eĉ povas numerumi la numeron de la telefoninto. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p107; *c es[ei]; \W 89/124 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 65.012.2 {U2} 681.3.065.69 (+) {T1} AFZ {eo1} ŝedjul**/i *a {de1} terminieren *c {en1} schedule \Itr\i *b {fr1} {nl1} scheduleren *ĉ \J Prepari ÷on aŭ enmeti ion en ÷on, tempo-plani. ÷o 1. Nombro da taskoj aŭ okazontaĵoj kutime laŭtempe listigitaj kaj kun la daŭro atribuita al ĉiu. 2. Farindaĵoj dum tempo-periodo. *a laŭ *b. ÷apo ÷-programo (A: \Ischeduler\i; G: \IZeitzuordnungsprogramm\i); ÷apo por dungitoj (89/141); ÷ita bontenado Bontenado de maŝinoj aŭ aparatoj laŭ ÷o. (A: \Ischeduled maintenance\i) *a Fon: *a ei; *b Rand; *c Wah; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/125 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.71 (+) {T1} KEG {eo1} impost-deklar/ap**/ar/o *a {de1} Steuererklärungssoftware \If\i *a {en1} income tax return preparation software *b {fr1} {nl1} aangifte programma *c \J Softvo (85/399) por faciligi impost-deklarojn. La programaro \ITax Shop\i sur-ekranigas tekstojn, kiuj similas al la veraj impost-formularioj (87/126), kaj post enmeto de la dataoj, ĝi kalkulas la pagendan imposton. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p84; *c esCIB91/3,p17[ei]; \W 89/126 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} integr/it/a kont/ad/ap**/ar/o *a {de1} integriertes Abrechnungssystem \In\i *c {en1} integrated accounting system *b {fr1} {nl1} geïntegreerd accountantsprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399), en kiu estas integritaj diversaj kontadapoj. En \IBedford's integrated accounting system\i ekz-e troviĝas jenaj kontadapoj: ĉeflibrapo (89/017), salajro-pagapo (89/159), kontadapo por pagontaj klientoj (89/138), kontadapo por pagotaj fakturoj (89/138), stok-kontadapo (89/162), laborkost-kontadapo (89/181). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p243; *c cE@; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/127 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.68 (+) {T1} KEG {eo1} inter'skrib/ap**/a dosier- konvert/ap**/ar/o *a {de1} Umsetzprogramm \In\i *c {en1} conversion program *c {fr1} {nl1} conversieprogramma *ĉ \J Programoj por konverti dosierojn al la formatoj de diversaj skribapoj (85/442) aŭ tekstoprilaboraj programoj. La softvo (85/399) \IWord For Word\i povas konverti 25 paĝojn da registraĵoj dum unu minuto al iu alia formato de 12 teksto-prilaborapoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p124; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/128 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {U2} 681.3.065.70 (+) {T1} KEG {eo1} invest-konsil/ap**/o *a {de1} {en1} personal investment system {en2} portfolio manager {fr1} {nl1} investeringsprogramma *c \J Fon: *a ei; *b ?; *c es[ei]; \W 89/129 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} kalkul/ap**/o *a {de1} Rechnerprogramm \In\i *ĉ {en1} calculator *b*c {nl1} rekenprogramma *d \J Kalkul-programo por ĝeneralaj aŭ specialaj celoj. ÷o por financaj komputadoj, ÷o por \------ programistoj, ÷o por sciencaj komputadoj, \------ ÷o por statistikaj komputadoj, ÷o por\----------- unito-konvertado. *a laŭ *b kaj *c. Fon: *a ei; *b PC Tools; *c PeCo89/3; *ĉ CE; *d es[ei]; \W 89/130 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} kalori-kalkul/ap**/o *a {de1} {en1} program for weight control *b {fr1} \J Programo por konsili sanigan dieton. La programo \IDietHelper\i kalkulas manĝitajn kaloriojn kaj registras la konsumon de kuir-salo, kolesterolo, fibroj kaj de 20 aliaj nutraĵ-elementoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,62; \W 89/131 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} katalog/ad/ap**/o *a {de1} Katalogprogramm \In\i *c {en1} cataloging program *b {fr1} {nl1} catalogusprogramma *ĉ \J Databazapo (89/100) por prepari katalogojn pri libroj, diskoj, kasedoj ktp. La programo \ISuperCat\i povas katalogi laŭ temoj, aŭtoroj, artistoj, komponistoj, titoloj ktp. *a Fon: *a ei; *b PeCo89/11,62; *c CE=Katalog; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/132 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KDA {eo1} komputor''-help/at/a dezajn'' -sistem/o *a {eo2} kohed**/o *a {de1} rechnerunterstützter Entwurf \Im\i *c {de2} CAD *c {en1} computer assisted design *b {en2} CAD *b {en3} computer-aided design *c {fr1} {nl1} automatisch ontwerpsysteem *ĉ \J Kohedo-sistemo konsistas el alt-kapablaj personaj komputoroj, kiuj utiligas por dezajnado (85/411) kohedo-softvon (89/136) kaj enigatorojn (85/404) kiel diĝitigan tabuleton (89/191) kaj skenatorojn (87/327). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/133 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} kivivi-e-kiviros**-ebl/ig/ap**/o *a {eo2} real-vid/ig/ap**/o *d {eo3} pridprek**/ap**/o *e {de1} Wysiwyg *c {de2} Programm \In\i für druckidentische Bildschirmdarstellung *e {de3} WYSIWYG-Programm \In\i" *e {en1} preview utility *b {en2} WYSIWYG (pron.:wiziwig) preview utility *b*ĉ {fr1} \J Programo por surekranigi printotan tekston, kiu aspektu precize tiel, kiel ĝi poste printiĝos. En la Angla oni nomas tiun econ sloganece \IWYSIWYG - What You See Is What You Get\i, kiun ni povus traduki Esperanten per "kivivi-e-kiviros" (kion vi vidas estas kion vi ricevos). Tiu ĉi programo ekzistas kiel subprogramo en teksto-prilaborapoj (85/442) kaj ankaŭ kiel memstara programo en \IPrintVision\i. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo??; *c CE; *ĉ BYTE89/12,p372; *d es[ei]; *e pb; \W 89/134 \w\----- =ApE89 #268 Rim: pb (91-04-13): 1 Mi proponas deiri ne de traduko de la Angla WYSIWYG, oportune nur en tiu lingvo, ĉar ĉiu vorto konsistas el nur unu silabo, sed de - eble akronime mallongigita - priskriba termino, kiel 1.1 ekran-bildo egala al printaĵo, 1.2 ekran-prezento identa al printota teksto, 1.3 print-identa sur-ekrana tekst-prezento, 1.4 print-identa prezento sur la ekrano; do: pridprek**/o. Malpli longe, pli bone prononcebla k eble pli facile memorebla ol la tre Volapukeca {eo1}. 2 Laŭ mi {de1} estas malĝusta, ĉar ĝi celas nur la tekst-prezenton sur la ekrano, k ne la programon, kiu ebligas tion. Do devus esti "WYSIWYG-Progamm \In\i". ei (91-09-10): Certe ankoraŭ multaj aliaj traduk-proponoj eblas, kaj eble ni trovos iun, kiu klare estos preferata. Bv, voĉdoni kaj fari proponojn. «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} klav-instru/ap**/o *a {de1} {en1} typing program *b {en2} typing instructor *c {fr1} {nl1} typeprogramma *ĉ \J Programo, kiu instruas rapidan kaj akuratan tuŝ-tajpadon aŭ tuŝ-klavadon. La programo \IMavis Beacon Teaches Typing\i enhavas horloĝon kaj metronomon, ĉar ritma tajpado helpas al nov-tajpantoj rapidigi kaj akuratigi la tajpadon. La programo \ITYPING INSTRUCTOR Encore\i vidigas la klavaron sur la ekrano, kaj diagnozas rapidon kaj akuraton de ĉiu fingro kaj klavo. *a laŭ *b*c. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p118; *c PeCo89/1,p75; *ĉ es laŭ VDwoord[ei]; \W 89/135 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} kohed**/o-softv**/o *a {de1} CAD Software *c {en1} CAD software *b {fr1} {nl1} CAD-programmatur *ĉ \J Softvo (85/399) por kohedo (89/133). Ĝin oni preparis por ĝenerala aŭ specialigita uzado, ekz-e por arkitekturo, aŭ dezajnado (85/411) de elektraj aŭ mekanaj aparatoj. Ĝi estas ankaŭ utiligata por produkti presitajn konduktilarojn (89/193) kaj icojn (85/410). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE=CAD; *ĉ es[ei]; \W 89/136 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} klip-memor/ap**/o *a {de1} {en1} clipboard application program *b {fr1} {nl1} prikbord-utiliteit *c \J Programo, kiu ebligas la konservadon kaj retrovon de notoj, kiujn oni povas per tiu ĉi programo kopii inter diversaj aplikapoj (85/401). Temas do pri elektronika versio de klip-tabuleto. Fon: *a ei; *b PCTools,p407; *c es[ei]; \W 89/137 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} kont/ad/ap**/o *a {de1} Abrechnungsprogramm \In\i *ĉ {de2} Buchhaltungsprogramm \In\i *ĉ {en1} accounting program *b {en2} money management program *b {fr1} {nl1} boekhoudprogramma *d \J Programo por faciligi kontadon. Ekzistas multaj diversaj ÷oj por specialaj celoj: persona ÷o (89/146); ÷o por salajroj (89/159); ÷o por deprezeblaj (../...) posedaĵoj \Ifixed assets program\i; ÷o por labor-kostoj \Ijob costing program\i; ÷o por pagotaj fakturoj \I accounts payable program\i; ÷o por pagontaj klientoj \Iaccounts receivable program\i; laborkost-÷o (89/181). *a laŭ *b+c. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p37; *c PeCo89/3,p154; *ĉ CE; *d es laŭ VDwoord[ei]; \W 89/138 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} kre/ap**/ar/o por ekspansi/ig/it/a memor/o *a {de1} {en1} expanded memory simulator *b {en2} expanded memory builder *c {en3} expanded memory software *c {fr1} {nl1} geheugenuitbreidingsprogramma *ĉ \J Softvo (85/399), kiu ebligas utiligon de etendita memoro (89/288) por ®ekspansiigita memor-specifo (89/180), kaj kiu utiligas spacon sur dur-disko por imiti ekspansiigitan memoron. Tiuspecaj programoj estas: \IAboveDISC\i kaj \ITC! POWER\i. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p112; *c TC!Power; *ĉ es laŭ InfWoord; \W 89/139 \w\----- Rim: =89/172 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.68 (+) {T1} KEG {eo1} kre/ap**/ar/o por jur/aj dokument/oj *a {de1} {en1} program to prepare legal documents {fr1} {nl1} wetboekprogramma *c \J Softvo (85/399) por krei jurajn dokumentojn por kutimaj situacioj. Utiligante demando- kaj respondo-metodon specialaj programoj intervjuas la komputoranton ĝis ĉiuj bezonataj dataoj (85/476) estas donitaj, post tio ĝi povas surekranigi kaj printi la pretajn dokumentojn. \IPersonal Lawyer\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p123; *c es[ei]; \W 89/140 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.69 (+) {T1} KEG {eo1} ŝedjul**/ap**/o por dung/it/oj *a {de1} Zeitzuordnungsprogramm \In\i für Angestellte *c {en1} scheduling program for employees *b {fr1} \J Programo por ŝedjuli (89/125) dungitojn. \IWho Works When\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,223; *c CE=Zeitzuordnungsprogramm; \W 89/141 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 336.717.16 {U2} 681.3.065.21 (+) {T1} KBE {eo1} data''_baz/o *a {eo2} datum**-bank/o *g {de1} Datenbank \If\i *c {de2} Datenbasis \If\i *c {en1} database *b*ĉ {en2} data base *c*d {en3} data bank *d {fr1} base de données *ĉ {nl1} database *e {nl2} kaartenbak *f \J Kolekto da logike interrilatantaj dareoj (85/445) aŭ dosieroj (85/434). En ÷o kuniĝis multegaj dareoj antaŭe storitaj en apartaj dosieroj, tiel ke komuna arego da dareoj servas kiel sola centra dosiero por multaj aplikapoj (85/401). *a laŭ *d. Fon: *a ei; *b PCTools,p280; *c iwt-Wö; *ĉ COMPUT; *d WebComp; *e esInfwoord[ei]; *f esInfWoord[ei]; *g IK85/1,18[ei]; \W 89/142 \w\----- =ApE89 #269 Rim: ei (92-05-16): "bazo (2)" laŭ mi trafas por tiu ĉi nocio pli ol iu el la signifoj de "banko". «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.53 {T1} KEG {eo1} lud/ap**/o *a {de1} {en1} computer game *b {fr1} {nl1} computerspel *c \J Komputora lud-programo. Ekzistas tre diversaj specoj. La ŝarvo (89/074) \IGraphic-Less Games 1, \iinter kies ludoj troviĝas ĝemelo (../...) de la Rusa \ITetris\i, kaj al kiu Esperantaj klarigoj estas aldonitaj, estas havebla laŭ la kutimaj kondiĉoj de la Terminologia Centro. Ankaŭ la ŝarvo \IEd's Chess\i estas havebla, sed sen Esperantaj klarigoj. Kiu ŝatus aldoni ilin? *a Fon: *a ei; *b ReaSol; *c esCIB-pc busware[ei]; \W 89/143 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} mend/o-plen/um/ap**/ar/o *a {de1} {en1} order fulfillment software *b {en2} order fulfillment system *c {fr1} {nl1} bestellingen-utiliteit *ĉ \J Softvo (85/399) por faciligi plenumadon de mendoj. \IEasy Order\i provizas i.a.: facile uzeblan mendo-registradon, rapidan databazan serĉadon, konfirmadon de kredit-kartoj, faktur-printadon, printadon de kredit-karta debetilo, printadon de eksped-etikedo, printadon de eksped-listo, remendo-opcion. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,68; *c Selective Software, Summer 1991,p22; *ĉ es[ei]; \W 89/144 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.64 (+) {T1} KEG {eo1} menu/o-kre/ap**/o *a {de1} {en1} menu maker {fr1} {nl1} menu maker *c \J Programo por krei menuojn (85/446), kiuj estas aldoneblaj al propraj programoj kaj al aĉetita softvo (85/399). \IFlash-Up\i estas tiuspeca programo. Per la ŝarvo (89/074) \IAutomenu\i oni povas facile krei menuojn, kiuj faciligas la selektadon de programoj, per kiuj oni deziras ŝargi komputoron. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p96; *c es[ei]; \W 89/145 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.062 (+) {T1} KEG {eo1} tosoro**/ap**/o *a {eo2} ram-loĝ/ant/a program/o *a {de1} {en1} TSR program *b {en2} terminate and stay resident program *b {fr1} \J Programo ĉiam restanta en la ramo (85/397) de komputoro por ke ĝi estu aktivigebla iam ajn. Skribtablaj ilapoj (89/060), Letrikso (89/078) kaj Termekso (89/067) estas tiuspecaj programoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 89/146 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} negoc-aŭgur/ap**/o *a {de1} {en1} program for business forecasts {fr1} \J Softvo (85/399), kiu helpas fari negocajn decidojn laŭ la dum la lastaj jaroj kreitaj dataoj: Kiom da varoj estos venditaj? Kiom da pecoj aŭ materialo oni aĉetu? Kiom altaj estos la elspezoj? Kiom da kontanta mono estos bezonata? La softvo \ITrendSetter Expert\i nur devas scii, kie la lastjaraj dataoj troviĝas, kiun tempo-periodon ĝi aŭguru, kaj kien ĝi metu la rezultojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p204; \W 89/147 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.64 (+) {T1} KEG {eo1} not-al'don/ap**/o *a {de1} {en1} help note annotator *b {fr1} \J Programo kiu aldonas al menuoj helpajn informojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,96; \W 89/148 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} tosoro**-mastr/um/ap**/o *a {de1} {en1} manager for RAM-resident programs *b {fr1} \J Programo por mastrumi ram-loĝantajn programojn (=85/397) aŭ tosoroapojn (89/146 \ITSR = Terminate and Stay Resident\i). La programo \IPopDrop\i ebligas forigi, anstataŭigi kaj eĉ malaktivigi tosoroapojn sen restarto de la sistemo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,118; \W 89/149 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 (+) {T1} KEG {eo1} bateri/o-kontrol/ap**/o *a {de1} {en1} program for monitoring laptop batteries *b {fr1} \J Programo por montri kiom longe baterio en ®surfemura komputoreto (89/151) povos ankoraŭ liveri sufiĉe da tensio. \IBattery Watch\i *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,110; \W 89/150 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3-182.4 {T1} KDB {eo1} sur'femur/a komputor''/et/o *a {eo2} laptop**/o *a {eo3} not-libr/a komputor''/et/o *a {eo4} man-plat/a komputor''/et/o *a {de1} mobiler Mikrorechner \Im\i *ĉ {en1} laptop computer *b {en2} laptop *c {en3} notebook computer *e {en4} palmtop *f {fr1} {nl1} schootcomputer *d \J Portebla komputoreto pezanta malpli ol 5 kilogramojn, kiu havas propran kurento-provizon. ÷oj utiligas ordinarajn pilojn aŭ reŝargeblajn bateriojn. Se ret-kurento estas havebla, transformilo por alterna kurento provizas la bezonatan rekt-kurentan tension. La vidigiloj de ÷oj estas kutime likrivoj (85/460). Ĉar intertempe oni produktis ankoraŭ pli malpezajn komputoretojn, kiujn la fabrikintoj baptis {en3} kaj {en4}, mi proponas por ili la terminojn {eo3} kaj {eo4}. {eo3} estas komputoreto, kiu pezas malpli ol 3,6 kg kaj kiu ne estas pli granda ol not-libro. {eo4} estas tiel malgranda, ke neniu suspektus, ke temas pri plenkapabla komputoro: Vi povus teni kaj funkciigi la aparaton sur via man-plato. La sternapo (85/440) Lotus 1-2-3 troviĝas en la aparateto sur rom-ĉipo (85/473). Malavantaĝo de tiel eta komputoreto kompreneble estas, ke ĝia klavaro estas tro malgranda por ebligi konvenan klavadon. *a laŭ *b*e*f Fon: *a ei; *b ComGlo; *c PeCo89/11; *ĉ CE; *d esInfWoord [ei]; *e BYTE91/2; *f BYTE91/5; \W 89/151 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} print''/ator-mastr/um/ap**/o *a {eo2} print''-spool**/ap**/o *a {de1} Ausspulprogramm \In\i für Drucker *c {en1} printer management toolkit *b {en2} print spooling utility *b {fr1} {nl1} print spooling utiliteit *d \J Programo por pli efike utiligi printatoron. La programo \IPrintRite\i spoolas (89/154) print-taskojn al disko kaj kunpremas ilin tiel ebligante al aplikapoj (85/401) funkcii en normala rapido dum printado. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,119; *c CE=Ausspulen; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/152 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.60 (+) {T1} KEG {eo1} program-kre/ap**/o *a {de1} Programmgenerator \Im\i *c {en1} program generator *c {fr1} {nl1} programmagenerator *ĉ \J Softvo (85/399) por ne-programisto por generi programojn. Kun la softvo \IClarion Personal Developer\i venas ok modelaj pretaj aplikapoj (85/401), kiujn oni povas ŝanĝi, kaj kiuj donas ideojn por evoluigi proprajn programojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,10; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/153 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.22.22 (+) {T1} KEE {eo1} spool**/i *a {de1} spulen *c {de2} spoolen *c {en1} spool ♦ to *b {fr1} {nl1} spoolen *ĉ \J Utiligi ®neĉefan memoron (85/470) kiel bufron (85/453) por malgrandigi prokrastojn dum data-traktado, kiam dataoj estas transigataj inter periferiaj aparatoj kaj la procesoro(j) de komputoro. ÷ado (93/136); print-÷apo (89/152). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b GES/NGI-12; *c iwt-Wö; *ĉ es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/154 \w\----- Rim: ei: {en1} kaj {eo1} estas akronimoj (85/333) formitaj el \Isimultaneous peripheral operation on line\i (simultana periferia funkciado malaŭtonoma). Ŝajnas al mi preferinde krei distingan neologismon kaj ne uzi "spuli" aŭ "ŝpuli", por eviti la miskomprenon, ke temas pri nocio simila al "bobeni". «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} prunt-kalkul/ap**/ar/o *a {de1} {en1} program for loan calculations *b {fr1} \J Softvo (85/399) por kalkuli prunto-kostojn. Per \IAmortizer Plus\i oni povas kalkuli la kostojn de pruntoj kun variaj interezoj, la bezonatajn pagojn je samaj pagoj, kaj fine oni povas printi profesiajn amortizo-tabelojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,p223; \W 89/155 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 {T1} KEG {eo1} rapid/ig/ap**/o por data''-trans'ig/o *a {de1} {en1} disk performance utility *b {en2} disk accelerator *c {fr1} \J Programo por plirapidigi legadon de dur- aŭ moldiskoj. Ĝi kreas kaŝ-bufreton (89/082) de elektebla grando, en kiu ĝi storas dataojn, por ke la centra procesoro povu pli rapide legi ripete bezonatajn dataojn, ol se ĝi devus legi ilin de disko. Do ne temas pli plirapidigo de la disko-drajvo, sed per truko por malpliofte bezoni ĝin. La programo similas al tiu de 89/108. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p121 FAST! *c Flash; \W 89/156 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 {T1} KEG {eo1} raport/ap**/o *a {de1} {en1} report writing program *b {fr1} \J Subprogramo por kompili raporton pri okazintaj komput-procedoj. En la programaro \IPC Librarian\i ekz-e troviĝas ÷o, kiu aŭtomate listigas ĉiujn periodojn dum kiuj dosieroj estis arkivitaj kaj kiuj dosieroj troviĝas sur ĉiu arkivo-disko. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PC LIB; \W 89/157 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.69 (+) {T1} KEG {eo1} rendevu-ŝedjul**/ap**/o *a {de1} Terminplanungsprogramm \In\i *c {en1} appointment scheduler *b {fr1} {nl1} afspraak utiliteit *ĉ \J Programo por ŝedjuli (89/125) rendevuojn. La ÷o de \IPC Tools\i eĉ per alarm-signo atentigas pri okazonta rendevuo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p319; *c CE=Terminplanung; *ĉ es[ei]; \W 89/158 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.12 {T1} KDE {eo1} leg/ator/o *a {de1} Lesegerät \In\i *c {en1} reader *b {fr1} {nl1} leeseenheid *ĉ \J Enigatoro (85/404) kiel trukarta ÷o, magnet-karta ÷o, opkarea ÷o (89/250), stri-kodaĵo-÷o (89/251). Mikrofilm-legilo (88/336) ne estas ÷o, ĉar ĝi ne aŭtomate enigas tekston en iun komput-sistemon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/159 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} kript/ig/ap**/o *a {de1} Datenverschlüsselungsprogramm \In\i *c {en1} encryption system *b {fr1} {nl1} encryptieprogramma *ĉ \J Programo, kiu kriptigas registraĵojn, por ke nur personoj, kiuj scias iun pasvorton, povu legi kaj utiligi ilin. Al ĉiu ÷o devas aparteni el÷o, kiun tiuj personoj post registro de la pasvorto devas apliki, antaŭ ol ili povas legi kaj utiligi la registraĵojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p483; *c CE=Verschlüsselung; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/160 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.3 (+) {T1} KEG {eo1} statistik/ap**/ar/o *a {de1} Statistikprogrammpaket \In\i *c {en1} statistical analysis package *b {fr1} {nl1} statistisch analysesysteem *ĉ \J Softvo (85/399) por statistike analizi dataojn kaj por trakti ilin per statistikaj procedoj. La ŝarvo (89/074) \IKwikstat\i (2 diskoj) sen Esperantaj klarigoj estas havebla de la Terminologia Centro. *a Fon: *a ei; *b ??; *c CE=Statistikprogramm; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/161 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} inventari**/ap**/o *a {de1} Inventurprogramm \In\i *c {en1} inventory program *b {fr1} {nl1} inventarisprogramma *ĉ \J Programo por librotenadi inventarion (89/198) de firmao. Fon: *a ei; *b PeCo89/12,p193; *c CE=Inventur; *ĉ es[ei]; \W 89/162 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.9 (+) {T1} KEE {eo1} tekst/o-dare**/a dosier/o *a {de1} Textdatei \If\i *c {en1} text data file *b {en2} text file *ĉ {fr1} {nl1} tekstbestand *ĉ \J Dosiero (85/434) konsistanta el teksto-dareoj (85/445), el kiuj ĉiu povas havi sian propran kamp-aranĝon. Tio distingas ilin de data-dareoj, kiuj ĉiuj havas la saman strukturon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b TERMEX; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/163 \w\----- Rim: =89/067 «93-12-07» \j {U1} 681.327.68 {T1} KDE {eo1} codorom**/o *a*ĉ {de1} CD-ROM *c {de2} Bildplatte \If\i *c {en1} CD-ROM *b {en2} Compact Disk - Read Only Memory *b {fr1} {nl1} CD-ROM *d \J Komputora stor(85/471)-disko en la sama grando kiel kompakta muzika disko. Komputoranto povas ĝin legi sed nenion sur ĝi registri. Sur ÷o povas troviĝi ĉirkaŭ 550 megabajtoj (89/185) da diĝitaj dataoj. ÷oj estas utiligataj por ampleksaj enciklopedioj, vortaroj ktp. =codoi-formato (89/169). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ BibTer; *d es InfWoord[ei]; \W 89/164 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'komputor''/ap**/ar/o *a {eo2} komv**/o *a {de1} Datenfernverarbeitungssoftware \If\i *c {de2} Comware \If\i *c {en1} remote computing software *b {en2} comware *c {fr1} \J Softvo (85/399) por telekomputorado. La programaro \ICO/SESSION 4.0\i permesus en hotelĉambro funkciigi per laptopo (89/151) la komputoron en la oficejo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/12,p136; *c CE; \W 89/165 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'komunik/ap**/ar/o *a {de1} Telekommunikationssoftware \If\i *c {en1} telecommunications software *b {fr1} {nl1} telecommunicatie programmatuur *ĉ \J Softvo (85/399) por perkomputora telekomunikado, se modemo (85/390) estas konektita al la komputoro. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p347; *c CE; *ĉ es[ei]; \W 89/166 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'pag/ap**/o *a {de1} {en1} program for paying bills electronically *b {fr1} {nl1} elektronisch betaalsysteem *c \J Programo por pagi fakturojn elektronike. \ICheckFree\i estas nomo de tiuspeca programo. *a Fon: *a ei; *b ??; *c esInfWoord[ei]; \W 89/167 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.011 (+) {T1} KDA {eo1} medi/o <3> *a {de1} Betriebsgegebenheiten \If,pl\i *b {de2} Betriebsumgebung \If\i *b {de3} Umgebung \If\i *b*ĉ {en1} environment *c*ĉ {fr1} {nl1} omgeving *d \J La komputora sistemo en kiu aplikapoj (85/401) estas funkciantaj. Al ĝi apartenas la hardvo (85/398) kaj softvo (85/399) [mastrumaparo (85/402), data-komunikapoj (89/169) kaj data-bazapoj (89/100)]. *a laŭ *c. =softva inĝerik-medio (89/042) *a Fon: *a ei; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ CE; *d es InfWoord[ei]; \W 89/168 \w\----- Rim: ei: {en1} estas ofte uzata sinonime kun nur mastrumaparo, kion ni evitu en Esperanto. Tial ne: \ITiu ĉi programo funkcias en UNIX-medio\i. Sed: \ITiu ĉi programo funkcias en UNIX-mastrumaparo\i. «93-12-07» \j {U1} 681.3.022 {T1} KDG {eo1} codoi**-format/o *a {de1} {en1} CD-I *b {en2} Compact Disc-Interactive *b {fr1} {nl1} CD-I *c \J Norm-formato (86/190) por kompaktaj diskoj, kiu enhavas normojn por muzikaj diskoj, codoromaj (89/164) diskoj, video(87/424)-bildoj kaj vivigitaj grafikaĵoj. La ÷o zorgas pri 552 megabajtoj (89/185) da dataoj kaj provizas multoblajn nivelojn de aŭdio- (87/030) kaj video-formatoj. 72 minutoj da altfidela stereo-aŭdio povas esti registritaj kiel sur kompakta aŭdio-disko, sed ĝis 19 horoj da aŭdio povas esti registritaj je pli malalta fideleco, kiu similas al tiu de ordinara radio-elsendo. Oni planas utiligi la ÷on por du-direktaj edukado kaj ludoj, kaj por larĝaj data-bazoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c esCIB91/2,p16[ei]; \W 89/169 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.022 (+) {T1} KEG {eo1} temp/um/ap**/o kaj faktur/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für Arbeitszeitkontrolle \If\i *c {en1} time & billing system *b {fr1} \J Softvo (89/399) por tempumi (87/655) labor-periodojn kaj por produkti laŭ la uzita tempo fakturojn kaj raportojn. \ITimeSlip III\i *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p245; *c CE=Arbeitszeitkontrolle; \W 89/170 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.2 {T1} KBB {eo1} domoa**/o *a {de1} direkter Speicherzugriff \Im\i *b {en1} direct memory access *b*c*ĉ {en2} DMA *c {en3} dma *ĉ {fr1} {nl1} directe geheugeninvoer *d \J La utiligo de speciala hardvo (85/398) por rekta transigo de dataoj al kaj de memoroj por minimumigi la tempoperdon, kiun kaŭzus program-regataj data-transigoj. *a laŭ *ĉ. Fon: *a ei; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ McGraw; *d esInfWoord[ei]; \W 89/171 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.049.75 {T1} KDG {eo1} -ak**/o *a {eo2} kart/o <7> *a {eo3} pres/it/a kondukt/il/aro kun ĉip/oj por ... *a {eo4} kart/o kun pres/it/a kondukt/il/ar/o *a {eo5} adapt/il/o *j EVIT *a {de1} Einsteckkarte \If\i *ĉ {de2} Einsteckplatine \If\i *ĉ {de3} Erweiterungsplatine \If\i *ĝ {de4} Platine \If\i *ĝ {en1} plug-in board *b {en2} slot-board *c {en3} circuit card *ĝ {en4} plugin card *ĝ {en5} printed circuit board *i {fr1} carte \If\i *h {nl1} kaart *ĥ \J Teknika sufikso por indiki komputoran karton (=89/193), hardvon (85/398) por plenumi diversajn taskojn. durdisk÷o = surkarta durdiska (85/393) drajvo (85/395); modem÷o = surkarta modemo (85/390); memor-ekspansiig÷o, ram-pliig÷o karto por ekspansiigi la memoron (=89/139); erar-serĉ÷o por PS/2 (karto por stori erar-serĉan softvon sur skrib-protektita ramo *g); ÷o-286 (karto por aldoni 286-sistemon al IBoMo-kongrua komputoro); disko-duoblig÷o (karto por duobligi la storivon de dur- kaj moldiskoj); akci-konsult÷apo 89/068; sistemig÷o (\ISlot Card Systemizer\i *d; karto ebliganta konektivon de komputora reto al periferiaj aparatoj kaj komputoregoj); fram-kapt÷o (\Iframe grabber board\i *e \Ivideo frame grabber\i *f - karto por diĝita bild-traktado); transputor÷o (karto por ebligi paralelan data-traktadon en persona komputoro *f). video÷o 89/173. *a Fon: *a ei; *b BYTE 90/1,421; *c BYTE 90/1,100; *ĉ iwt-Wö; *d BYTE 89/12,69; *e BYTE 89/12,79; *f BYTE 89/12,288; *g BYTE 89/12,317; *ĝ CE; *h esMIDI-Lex-Fr[ei]; *ĥ esInfWoord[ei]; *i ComGlo; *j MON94/2,p12; \W 89/172 \w\----- =ApE89 #270 Rim: ei (94-03-03): {eo5} estas evitinda, ĉar multe tro ĝenerala termino. «94-03-03» \j {U1} 621.382.5 (+) {T1} KDC {eo1} video'''ak**/o *a {de1} Videoplatine \If\i *c {en1} video card *b {fr1} {nl1} video-kaart *ĉ \J Komputora karto por ebligi diĝitan traktadon de video-bildoj. *a Fon: *a ei; *b VGAWONDER; *c CE=Platine; *ĉ es[ei]; \W 89/173 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.053 {U2} 681.3.056 {T1} KBB {eo1} logik/a ŝov/o *e {de1} logisches Schieben \In\i *ĉ {en1} logic shift *b {en2} logical shift *b {fr1} décalage logique *b {nl1} logische schuifbewerking *d {nl2} schuifbewerkingsopdracht *d \J Ŝovo <3> (86/197), kiu egale efikas sur ĉiuj karaktroj en komput-vorto (86/167). Ĉiuj enkondukitaj bitoj estas nulaj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b COMPUT; *c GES/NGI-12; *ĉ CE; *d es InfWoord[ei]; *e Comput; \W 89/174 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.053 {T1} KBB {eo1} cikl/a ŝov/o *d*e {eo3} ring/ec/a ŝov/o *d {de1} Ringschieben \In\i *c {en1} circular shift *b*c {en2} cyclic shift *c {fr1} {nl1} cirkelverschuiving *ĉ \J Ŝovo <3> (86/197), en kiu la bitoj forŝovitaj je unu flanko de komput-vorto (86/167) estas enkondukitaj je la alia flanko. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b COMPUT; *c McGraw; *ĉ es[ei]; *d Comp; *e MMES[pok]; \W 89/175 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 537.311 {U2} 541.28 {U3} 543.2 {T1} KGF {eo1} port/ant/o <2> *a*b {eo2} ŝarg/it/a partikl/o *b {de1} Ladungsträger \Im\i *a {de2} geladenes Teilchen \In\i *b {en1} carrier *a {en2} charged particle *b {fr1} porteur \Im\i électrisé *b {nl1} gegevensdrager *ĉ {nl2} geheugenmedium *ĉ \J Ĝenerala nomo donita al elektre ŝargitaj partikloj kiel elektronoj, pozitonoj, ionoj, mezonoj. Etendit-signife la termino estas ankaŭ uzita por la "truoj" en duon-konduktantoj. *c laŭ *b Fon: *a SV72/12b; *b TC77/1; *c ei; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/176 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 538.567 {U2} 621.376 {T1} UCZ {eo1} port/ant/o <3> *a {de1} Träger \Im\i *a {en1} carrier *a {fr1} onde porteuse *b {fr2} fréquence porteuse *b \J Modulebla rekta kurento aŭ alterna fizika grando (ekz-e portanta tensio, frekvenco, ondo, kurento) utiligata por transsendi signalojn <4> (87/624) per modulado de la ÷o. *a Fon: *a SV 72/12c *b br; \W 89/177 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 543.52 {U2} 621.039 {T1} SCG {eo1} port/ant/o <4,5> *a {de1} Träger \Im\i *a {en1} carrier *a {fr1} entraÉneur \Im\i *a {fr2} porteur \Im\i *a {nl1} drager *b \J 4 Kemia elemento, tre etkvanta, kiun oni kun radioaktivaj izotopoj de la sama elemento miksis, por ricevi peseblajn kvantojn por kemiaj procedoj. 5 Substanco en pesebla kvanto, kiu post kuniĝo kun nepesebla kvanto de alia substanco kunprenas tiun alian substancon tra kemi-fizika procedo, precipe tra precipitiĝo. *a Fon: *a br; *b esVDwoord[ei]; \W 89/178 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 796.57.063 {T1} LFF {eo1} strajk**-zon/o *a {de1} Fehlschlagzone \If\i <*ĉ> {en1} strike zone *b {fr1} \J En basbalo (87/039) la rektangula areo super la hejm-slabo (EB275/40) de la genuoj ĝis la ŝultroj de la batanto (EB275/46). =strajko (89/041, 87/264) *a laŭ *c Fon: *a ei; *b EncyBrit2,p740; *c Rand; *ĉ MuSa; \W 89/179 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.28 {T1} KDD {eo1} ekspansi/ig/it/a memor-specif/o *a {eo2} emoso**/o *a {de1} {en1} expanded memory *b*c {en2} Expanded Memory Specification *b {en3} EMS *b {fr1} extension mémoire *ĉ \J Teknika artifiko por venki la memor-limojn de IBoMo-kongruaj personaj komputoroj je uzo de la maprodo (85/403) DOS. ÷o povas pligrandigi la memoron, en kiu DOS-aj aplikapoj (85/401) kapablas funkcii de 1 al 32 megabajtoj. En 8086- kaj 80286-komputoroj oni akiras ÷on per enmeto de emosoako (89/172). Por ke programo povu utiligi ÷on ĝi devas esti verkita laŭ ÷o-normo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c WP5.1,p544; *ĉ WP5.1Fr, p475; \W 89/180 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 {T1} KEG {eo1} grupv**/o *a {de1} {en1} groupware *b {fr1} \J Softvo ebliganta komunan utiligon de hardvo kaj interŝanĝon de dataoj inter grupo da komputoristoj. Fon: *a ei; *b Computer Chronicle, 1990-01-21 \W 89/181 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.397.12 {T1} UDJ {eo1} tele'kopi-sistem/o *a {de1} Faksimile *c {de2} Bildtelegraphie \If\i *c {en1} facsimile *b {en2} fax *b {en3} phototelegraphy *b {en4} telephotography *b {fr1} {nl1} fax *ĉ \J Interkomunika sistemo en kiu telekopi-sendatoro (\Ifacsimile transmitter\i *b) skenas (87/326) foton, mapon aŭ alian grafikaĵon, kiun ĝi konvertas al telekopi-signaloj (\Ifacsimile signal\i *b) kaj je taŭga tempo sendas al aliloka(j) telekopi-ricevatoro(j) (\Ifacsimile receiver\i *b), kiu(j) produktas telekopio(j)n (89/189). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b McGraw; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/182 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.394.625 {T1} UDI {eo1} teleks''/o *a {de1} Fernschreiben \In\i *c {en1} telegraph exchange *c {en2} telex *b {en2} TEX *b {fr1} Télex *e {nl1} telex *d \J Tutmonda interkomunika sistemo, kiu provizas rektajn interkonektojn inter teletajpatoroj por sendi kaj ricevi informojn. *a laŭ *b. ÷i utiligi ÷on. *ĉ Fon: *a ei; *b McGraw; *c CE; *ĉ PIVS; *d es InfWoord[ei]; *e esPetLar[ei]; \W 89/183 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 513 {T1} SAZ {eo1} fraktal**/o *a*c {de1} {en1} fractal *b {fr1} {nl1} fractal *ĉ \J Geometria figuro kun tiuspeca strukturo, ke pligrandigo per donita faktoro reproduktas la originalan figuron. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b McGraw; *c Fok88/2; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/184 \w\----- Rim: Bonega artikolo pri ÷oj troviĝas en Fokuso 88/2. «91-07-29» \j {U1} 681.3.042 {T1} KEE {eo1} mega'bajt''/o *a {eo2} mb *a {de1} Megabyte *c {de2} MByte *c {en1} megabyte *b {en2} MB *b {en3} Mb *b {en4} Mbyte *b {en5} M-byte *b {fr1} Mégaoctet *ĉ {nl1} Megabyte *d \J Stor-unito por proksimume unu miliono da bajtoj (86/166), sed precize por 1048 576 bajtoj. gigabajto egalas al mil ÷oj, terabajto egalas al miliono da ÷oj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esMIDI-Lex-Fr[ei]; *d esInfWoord[ei]; \W 89/185 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.323 {T1} KGE {eo1} kamp-efik/a transistor/o #215 *a {eo2} ket**/o *a {de1} Feldeffekttransistor \Im\i *b {en1} field-effect transistor *c {en2} fet *c {en3} FET *ĉ {en4} metal-oxide semiconductor field-effect transistor *c {en5} mos fet *c {fr1} transistor à effet de champ {nl1} veldeffect-transistor *d \J Transistoro (89/196) en kiu la rezistanco de kurento en duonkonduktanto, al kiu estas konektitaj du elektrodoj <2> - =fonto kaj =drenilo, kiuj respondas al katodo kaj anodo en tubo (4) - estas regataj per tensio aplikata al izolite de la duonkonduktanto muntitaj reg-elektrodoj (=pordo). La "mankregiono", la regiono de la mankantaj ŝarg-portantoj, estas ŝanĝita per la ŝanĝiĝanta elektra kampo. Se tiu regiono pligrandiĝas, malpliiĝas la konduktanta sekco-areo kaj pro tio la konduktanco de la =kanalo <8>. Laŭ la speco de la izolaĵo inter reg-elektrodo kaj duonkonduktanto oni distingas inter ordinara ÷o (izolaĵo: NP-transiro) kaj mosket**/o (izolaĵo: metaloksido A: mosfet) Fon: *a ei; *b UDK 1974; *c Markus; *ĉ McGraw; *d esInfWoord[ei]; \W 89/186 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} emitor''/o #214 *a*b {de1} Emitter \Im\i *a {en1} emitter *a {fr1} émetteur \Im\i *a {nl1} emitter *c \J 1 Regiono sur transistoro (89/196) el kiu ŝargportantoj <2>, kiuj maloftas en la bazo <13> (89/192) estas emisiitaj en la bazon. La ÷o respondas krude al la katodo en elektronika tubo. 2 La elektrodo konektita al ĉi tiu regiono. Fon: *a SV76/5a; *b PIVS; *c esInfWoord[ei]; \W 89/187 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} kolektor''/o #214 *a*b {de1} Kollektor \Im\i *a {en1} collector *a {fr1} collecteur \Im\i *a {nl1} collector *c \J 1 Duonkonduktanta regiono sur transistoro (89/196) tra kiu primara fluo de ŝarg-portantoj (89/176) forfluas de la bazo (89/192). La ÷o respondas krude al anodo en elektronika tubo. 2 La borno (89/199) konektita al ĉi tiu regiono. Fon: *a SV76/5c; *b PIVS; *c esInfWoord[ei]; \W 89/188 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.397.12 {T1} UDE {eo1} tele'kopi/o *a {de1} Fernkopie \If\i *c {de2} Fax *c {en1} facsimile *b {en2} fax *b {en3} telephoto *b {en4} wirephoto *b {en5} radiophoto *b {fr1} téléphoto *ĉ {nl1} telefoto *d {nl2} facsimile *d \J Foto aŭ kopio de dokumento sendita pere de telekopia sistemo (89/182). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b MacGraw; *c CE; *ĉ es laŭ PetLar[ei] *d esInfWoord[ei]; \W 89/189 \w\----- Rim: ei (91-07-29): "faksimilo" en Eo ne estas sendita per telekopia sistemo. «93-12-07» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDE {eo1} mus/o <2> *a {de1} Maus \If\i *c {de2} Abrollgerät \In\i *c {en1} mouse *b {fr1} souris \If\i *ĉ {nl1} muis *b*ĉ \J Grafika enigatoro (85/404) en kiu troviĝas regiloj por movi la kursoron (85/435) sur komputora ekrano. La ÷o iam havis formon de muso (1) kaj la kablo, kiu konektas ĝin al la komputoro, formis la musan voston. Se oni movas la muson sur tablo-supro, la kursoro moviĝas konforme sur la ekrano; seria ÷o estas konektita al la norma seria konektingo (\Istandard serial port\i); busa ÷o estas konektita al karto (89/172) metita en unu el la komputor-kartaj kontaktingoj. Ĉiuj musoj havas minimume unu butonon, la plej multaj havas du, kaj kelkaj havas tri butonojn; mekana ÷o havas sube pilkon, kiun oni rulas sur tablosupro; optika ÷o uzas optikan sensoron (89/195) anstataŭ rulantan pilkon. Ĝin oni rulas sur speciala tabulo, kiu enhavas reton por ke oni povu kalibri la sensorojn al mus-movetoj. =89/191. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/190 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDE {eo1} diĝit''/ig/a tabul/et/o *a {de1} {en1} digitizer tablet *b {en2} graphics tablet *b {fr1} {nl1} digitaliseertableau *c \J Grafika enigatoro (85/404), kiu funkcias kiel desegno-tabuleto. Ĝi estas uzebla por desegni novajn bildojn aŭ por paŭsi jam ekzistantajn, kiujn la tabuleto diĝitigas (85/382), por ke la bildoj fariĝu pritrakteblaj per komputoro. Se uzanto desegnas bildon kontaktante la tabuleton per skribil-simila instrumento, nomata kursoro <2> (90/394), kiu estas ligita al la ÷o per drato, tiam kursoro sur la ekrano desegnas la samajn strekojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c esInfWoord[ei]; \W 89/191 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} baz/o <13> #214 *a {de1} {en1} base *b {fr1} {nl1} basis *c \J Tiu regiono, kiu situas inter emitoro (89/187) kaj kolektoro (89/188) de transistoro, kaj sur kiun la emitoro emisias ŝarg-portantojn (89/176), kiuj maloftas en la ÷o. *a Fon: *a PIVS; *b McGraw; *c esInfWoord[ei]; \W 89/192 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.049.75 {U2} 681.3.010.2 {T1} KGE {eo1} pres/it/a kondukt/il/ar/o *a {de1} gedruckte Schaltung \If\i *a {en1} printed circuit *a {fr1} circuit \Im\i imprimé *a {nl1} gedrukte schakeling *c \J Unaĵo (89/044) en elektronika aparato, en kiu konduktiloj kaj kelkaj cirkvitaj elementoj kiel fiks-valoraj kondensiloj kaj induktiloj estas produktitaj el konduktiva materialo, kiu per presad-simila procedo estas demetita sur izolantan bazon. Al ̧o estas facile aldoneblaj elektraj kaj elektronikaj komponantoj (89/194). En komputoro ̧o posedas kontakto-striojn, kaj estas nomata simple "karto" (89/172). *b Fon: *a SV75/48b; *b ei; *c esInfWoord[ei]; \W 89/193 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.01 {T1} KGC {eo1} kompon/ant/o <3> *a {de1} Bauelement \In\i *a {de2} Baustein \Im\i *a {de3} Bauteil \Im\i *a {en1} component *a {en2} element *a {en3} device *a {fr1} élément \Im\i *a {fr2} composant \Im\i *a {nl1} component *b \J Iu ajn elemento de elektra aŭ elektronika cirkvito, havanta distingeblaj elektrajn karakterizaĵojn kaj bornojn (89/199) al kiuj oni povas konekti aŭ luti aliajn ÷ojn. aktiva ÷o: ÷o, kiu kapablas regi tensiojn aŭ kurentojn por kaŭzi amplifadon aŭ komutadon, ekz-e diodo, feromagneta kerno en induktilo, transduktoro (89/197), elektrona tubo, transistoro (89/196). pasiva ÷o: ÷o, kiu ne kaŭzas amplifadon aŭ komutadon, ekz-e rezistilo, kondensilo, konduktilo. elektronika ÷o (89/200) *a. Fon: *a SV76/7c; *b esInfWoord[ei]; \W 89/194 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 53.082 {T1} SCA {eo1} sensor/o <1> *a {eo2} leg/il/o <1> *d {eo3} akir/il/o <1> *d {eo4} kapt/il/o <3> *d {de1} Meßfühler \Im\i *c {de2} Fühler \Im\i *c {de3} Sensor \Im\i *ĉ {en1} sensor *b {en2} sensing element *b {en3} primary detector *b {fr1} \J Ĝenerala nomo por unaĵo (89/044), kiu sensas aŭ absolutajn valorojn de fizika grando (89/210) kiel temperaturo, aerpremo, lum- aŭ son-intenso, aŭ ŝanĝojn de tiuj grandoj, kaj kiu konvertas la ŝanĝojn al utiligebla enmet-signalo por inform-kolektanta sistemo. Televida kamerao estas tial ÷o kaj transduktoro speciala tipo de ÷o. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; *c Poly; *ĉ iwt-Wö; *d Comp; \W 89/195 \w\----- Rim: «91-07-16» \j {U1} 621.382.3 {T1} KGC {eo1} transistor/o (1) #214 *a {de1} Transistor \Im\i *a {en1} transsistor *a {fr1} transistor \Im\i *a {nl1} transistor *c \J Aktiva komponanto <3> (89/194), konsistanta el duon-konduktanto (kutime germaniumo aŭ silicio) kun tri aŭ pli da elektrodoj <2> (87/465). Konduktado okazas per portantoj <2> (89/193) (elektronoj aŭ pozitivaj truoj). ÷oj povas plenumi praktike ĉiujn funkciojn de elektronika tubo. La ĉefaj elektrodoj de ÷o estas bazo <13> (89/192), kolektoro (89/188) kaj emitoro (89/187). Nomi en faka lingvo radio-ricevilon, en kiu troviĝas ÷oj, simple "transistoro" ne estu rekomendata, kvankam PIV atribuis tiun duan signifon al la vorto. Tamen, la en PIV donita ekzemplo \Ila ÷oj ŝanĝis la kondiĉojn de la politikaj militoj\i restas ĝusta, ĉar la invento de ÷oj ebligis la produktadon de malmultekostaj radio-riceviloj. *b Fon: *a SV76/16a; *b ei; *c esInfWoord[ei]; \W 89/196 \w\----- Rim: =keto (89/186), =ico (85/410). «91-07-29» \j {U1} 621.318.43 {U2} 621.375.3 {T1} IBF {eo1} transduktor/o (1) #213 *a*b {eo2} magnet/a amplif/il/o *a {de1} Transduktor \Im\i *a {de2} magnetischer Verstärker \Im\i *a {en1} transductor *a {en2} magnetic amplifier *a {en3} saturable core reactor *a {fr1} transducteur magnétique *a {nl1} transductor *c \J Unaĵo (89/044) konsistanta el unu aŭ kelkaj feromagnetaj boben-kernoj kun volvaĵoj, per kiuj alterna tensio aŭ kurento povas esti variigata aŭ amplifata per kontinua tensio aŭ kurento, uzanta saturiĝ-fenomenojn en magneta cirkvito. *a Fon: *a SV76/32a; *b PIV; *c esDEE[ei]; \W 89/197 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 347.719 {U2} 347.728.1 {U3} 657.371 {T1} HHA {eo1} inventari**/o *a {eo2} inventar/o (1) *b {de1} Bestandsverzeichnis \In\i *a {de2} Inventar \In\i *a {en1} inventory *a {fr1} inventaire \Im\i *a {nl1} inventaris *c \J Detala etato sinsekve mencianta ĉiujn objektojn, varojn kaj valorojn, kiuj apartenas al iu persono, societo, firmao k.s., ekz-e por kunmeti bilancon aŭ en kazo de bankroto aŭ morto. ÷i: starigi ÷on. Fon: *a SV75/34c; *b PIV; *c esVDwoord[ei]; \W 89/198 \w\----- =ApE89 #271 Rim: ei: Kvankam oni uzis por tiu ĉi nocio ĝis nun la terminon {eo2}, kiu estas Zamenhofa, prof. Ŝaponjiĉ, Jugoslavio, rekomendis laŭ la modelo sekretaro = sekretario la terminon {eo1}, ĉar {eo2} estas miskomprenebla kiel aro da inventoj troviĝanta en patent-oficejo. «93-12-07» \j {U1} 621.315.68 {T1} IFZ {eo1} born/o (1) *a {de1} Stromanschluß \Im\i *a {en1} terminal *a {fr1} borne \If\i *a {nl1} aansluitklem *b {nl2} klem *b \J Iu ajn ekstremaĵo en elektra aparato aŭ de elektronika komponanto, al kiu oni faras elektrajn konektojn (lutajn, ŝraŭbajn, klemajn aŭ volvajn). EB 332/31a. bateria ÷o EB 192/39; tri÷a kablofina mufo EB 147/33; alttensiaj muf÷egoj EB 146/43. =klemo, =ĵako, =lut-koŝeto. *a Fon: *a SV81/30a; *b esVDwoord[ei]; \W 89/199 \w\----- Rim: ei: Tiu ĉi difino estas pli ĝenerala ol en PIV. «91-07-29» \j {U1} 53.087 {U2} 615.475 {U3} 621.3.087 {T1} {eo1} -skop**/ *a {de1} -skop *a {en1} -scope *a {fr1} -scope *a \J Teknika sufikso uzata por formi terminojn, kiuj ebligas observi la fenomenon aŭ organon, kiun la radiko indikas: \Ibronko÷o; cisto÷o EB#26/50; vagino÷o EB#110/11; laringo÷o EB#26/61; oftalmo÷o EB#26/33; oscilo÷o EB#237/32; retino÷o EB#109/12; spektro÷o; ovo÷o EB#75/46.\i La sufikso troviĝas kiel vortfinaĵo jam en internaciaj terminoj kiel \Iepidiaskopo, periskopo, teleskopo, mikroskopo\. ÷io: Scienco aŭ arto por utiligi la koncernan aparaton: \Iradio÷ia aparato EB#29/39; \i *a Fon: *a SV81/19b; \W 94/611 \w\---- Rim: ei (94-01-02): =-graf/ (94/612). Mi preferis registri tiun termino-elementon kiel sufikson per "-skop/" kaj ne kiel vortfinaĵon per "-oskop/o", kvankam tiel finiĝas ĉiuj de mi listigitaj ekzemploj kaj kvankam PIV registras "-olog/o, -olog/io", ĉar la Greka vorto, de kiu deriviĝis la termino-elemento estas \3skop\1 kaj ne \3oskop\1. La o-ojn oni laŭ mia opinio aldonis al la radikoj por faciligi la prononcon. Pro la sama kaŭzo la kapvorto en PIV devus esti "-log/" «94-01-02» \j {U1} 53.087.6 {U2} 615.475 {U3} 621.3/087.6 {T1} {eo1} -graf/ *a {de1} -graph *a {en1} -graph *a {fr1} -graphe *a \J Teknika kaj scienca sufikso indikanta: 1. praktikanton de arto aŭ tekniko: \Igeo÷o, tipo÷o.\i 2. aparaton, kiu desegnas, skribas, strekas grafikaĵon (aŭ -gramon) de fenomeno aŭ organo, kiun la radiko indikas: \Ibaro÷o, encefalo÷o, galvano÷o EB#11/44, higro÷o EB#10/54, pluvo÷o EB#10/42, rapido÷o EB#205/56; tensio÷o EB#147/8; termo÷o EB#10/19, 10/55. *a Fon: *a SV81/19c; \W 94/612 \w\---- Rim: =-skop/ (94/611). «94-01-02» \j {U1} 539.184 {T1} {eo1} ekscit/i <5> \Itr\i *a {de1} anregen *b {en1} excite ý to {fr1} \J (pp. gaso) Sanĝi strukturon en gasaj atomoj aŭ molekuloj per transigo de elektronoj al pli altaj energi-niveloj. =ekscito de gaso (94/081). Fon: *a ei; *b DK-Hand; \W 94/613 \w\---- Rim: \j {U1} "737.2" {U2} 539.186 {T1} {eo1} metastabil/a stat/o *a {de1} metastabiler Zustand \Im\i *a*ĉ {en1} metastable state *a*c {fr1} *a \J 1 Speciala stato de pseŭdoekvilibro: sistemo akiris pli da energio ol estas bezonata por ĝia =®normala stato (94/616), kaj tamen ĝi ankoraŭ ne fariĝis malstabila. Se oni ekz-e tre singarde varmigas akvon ĉe ordinara aerpremo oni povas varmigi ĝin kelkajn gradojn ĝis super ĝia normala bol-punkto (ĝis 105°C) kaj tamen ĝi ne bolas. En tiu ekzemplo de ̧ nura perturbeto povas kaŭzi eksplodon al vaporo, sed tiu perturbeto devas veni de ekstera fonto. *a 2a (en atom-fiziko:) Ekscitita (94/613) stato de kiu ĉiuj eblaj kvantumizitaj transiĝoj al pli malaltaj energi-niveloj estas laŭ la kvantum-teorio malpermesitaj. *b laŭ *a 2b (en kvantum-mekaniko:) Ekscitita =®stacionara energi-stato (94/616) kun kutime longa daŭro. *b laŭ *c Fon: *a SV70-15A; *b ei; *c McGraw; *ĉ BrockEnzy; \W 94/614 \w\---- Rim: =®metastabila ekvilibro (94/615). \j {U1} 532.782 {U2} 541.121 {T1} {eo1} metastabil/a ekvilibr/o *a {de1} metastabiles Gleichgewicht *a {en1} metastable equilibrium *b {fr1} équilibre \Im\i métastable \J 1 (en fiziko:) Kondiĉo, en kiu sistemo revenas al ekvilibro post eta (ne larĝa) perturbo; modelo de ̧ estas pilko sur kaveto sur la supro de monto. 2 (en fizika kemio:) Stato de pseŭdoekvilibro havanta pli altan liberan energion ol en vera ekvilibra stato. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; \W 94/615 \w\---- Rim: =®metastabila stato (94/614) \j {U1} 530.145 {U2} 535.14 {U3} 539.14 {T1} {eo1} stacionar**/a stat/o *a {de1} stationärer Zustand \Im\i *b {en1} stationary state *b {fr1} état \Im\i stationnaire *b \J Unu el la nekontinuaj energi-statoj, en kiuj kvantumizita partiklo aŭ sistemo povas ekzisti laŭ la kvantum-teorio. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Nucle#3556; \W 94/616 \w\---- Rim: \j {U1} 531.36 {T1} {eo1} metastabil/a *c {de1} metastabil *a {en1} metastable {fr1} métastable *b \J Duonstabila; iranta nur tre malrapide al la stabila stato, se ne efikas specialaj kaŭzoj. *c Adjektivo indikanta, ke sistemo teorie ne estas stabila, sed ke ĝi aperas tia pro tre malrapida transformiĝo de la sistemo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b PetLar91; *c PIV; \W 94/617 \w\---- Rim: Tiuj ĉi difinoj ne ŝajnas al mi trafaj pro =÷a stato (94/614), =÷a ekvilibro (94/618). \j {U1} "731" {U2} 534.51 {T1} {eo1} stacionar**/a *a {de1} stationäre {en1} stationary {fr1} stationnaire \J Restanta en la sama kondiĉo aŭ stato, ne ŝanĝanta. *a = ÷a ondo (94/619), = ÷a stato (94/616); kp: senmova, neforlokebla. *a Fon: *a ei; *b \W 94/618 \w\---- Rim: \j {U1} 534.51 {U2} 535.12 {T1} {eo1} stacionar**/a ond/o *a {de1} stehende Welle \If\i *d {de2} stationäre Welle \If\i * {en1} stationary wave *b {en2} standing wave *b {fr1} onde stationnaire *ĉ \J Ondo, en kiu la proporcio de la ®momenta valoro (94/620) de iu punkto al la momenta valoro de iu ajn alia punkto de la ondo ne ŝanĝiĝas dum la tempo. *a laŭ *b Fenomeno de interfero pro supermeto de du vibradoj de samaj fekvenco kaj amplitudo. *a laŭ *ĉ Fon: *a ei; *b McGraw; *c DUD-U; *ĉ PetLar91; *d DK-Hand; \W 94/619 \w\---- Rim: \j {U1} 534.51 {U2} 538.567 {T1} {eo1} moment/a valor/o *a {de1} {en1} instantaneous value *b {fr1} \J La valoro de sinusa aŭ alimaniere varianta kvanto, je specifa momento. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; \W 94/620 \w\---- Rim: \j {U1} 537.525 {T1} {eo1} koron-efluv/o *a*b*d {eo2} kron-efluv/o *c*ĉ EVIT *a {de1} Korona(entladung) \If\i *d {en1} corona (discharge) *b {en2} corona effect *ĉ {fr1} effluve \Im\i couronne *b {fr2} décharge \If\i en aigrette *b \J Efluvo malforte lumanta, aspektanta kiel =korono (1). Ĝi okazas, se la elektra tensio je la supraĵo de konduktilo fariĝas pli alta ol la trarompa tensio de la aero. En la plej proksima ĉirkaŭaĵo de la konduktilo pro tio la aero joniĝas kaj elektra malŝargo okazas. Ĉe pintoj kaj akraj eĝoj la ÷o estas ĝena fenomeno. Por malpliigi la perdon de elektra energio oni uzas kavajn konduktilojn kun pli granda diametro. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b SV75/46a; *c PIV; *ĉ BU; *d TW; \W 94/621 \w\---- Rim: \j {U1} 523.755 {T1} {eo1} koron/o (1) *a*b {de1} Sonnenkorona \If\i *a {de2} Corona \If\i *a {de3} Korona \If\i *a {en1} corona (of the sun) *a {fr1} couronne (solaire) \If\i *a \J La lumanta alt-temperatura atmosfero de la Suno videbla dum plena eklipso. La brilo de ÷o malpliiĝas rapide en pli granda distanco de la Suna disko: en la distanco de unu Suna diametro, mezurita de la rando de la Suna disko, la ÷a brilo estas malpli ol 1% de la brilo en la apudeco de la Suna disko. Pro la alta temperaturo de la ÷o (ĉ 2000 000°K) tiu ĉi daŭre "forvaporiĝas" produktanta fluon de elektre ŝargitaj partikloj, kiun oni nomas "Suna vento". *ĉ laŭ *a Fon: *a SV75/45b; *b PIV; *c PetLar91; *ĉ ei; \W 94/622 \w\---- Rim: \j {U1} 551.593.64 {T1} {eo1} koron/o <2> *a {de1} Korona \If\i *a {de2} Kranz \Im\i *b {en1} corona *a {fr1} corona \If\i *a \J Serio de unu aŭ pluraj koloraj ringoj ene bluaj. ekstere ruĝaj, de relative eta diametro, en kies centro troviĝas la Suno aŭ la Luno, kaŭzita per difrakto de lum-radioj, se oni rigardas la ĉiel-korpojn tra maldensa nubo konsistanta el akvo-gutoj. Se la nubo konsistas el glaci-kristaloj, oni povas observi la fenomenon de haloo. *a Fon: *a U61; *b DK-Hand; \W 94/623 \w\---- Rim: ei (94-01-02): en FL#41.9 la termino \Iflash (au collecteur)\i estis tradukita per "korona sparkado (ĉe motor-komutilo)"; "korona" ĉi tie certe estas erara, ĉar tiu ĉi sparkado similas nek al korono (1) nek al korono <2>. Tamen oni povus nomi tiun sparkadon: "efluva sparkado" =efluvo (2). \j {U1} 621.3.032.2.015 {T1} {eo1} bias**/o *a {eo2} krad/a antaŭ'tensi/o *c {de1} Gittervorspannung \If\i *a {de2} Vorspannung \If\i *a {en1} grid bias *a*b {en2} bias (voltage) *a*b {en3} C bias *b {en4} direct grid bias *b {fr1} polarisation \If\i de grille *a {fr2} tension de polarisation *a \J Relative konstanta tensio aplikata al krado aŭ borno de elektronika komponanto (tubo aŭ duon-konduktilo) por atingi la por la funkciado deziratan potencialon. bias/i \Itr\i Apliki biason al krado aŭ borno de elektronika komponanto. *a Fon: *a SV75/26b; *b McGraw; *c TW; \W 94/624 \w\---- Rim: \j {U1} 534.24 {T1} {eo1} mod/o <5> *a {de1} Betrieb \Im\i *b {en1} mode *b {fr1} mode *b \J Stato de vibranta sistemo, kiu respondas al unu el eblaj resonanc-frekvencoj. Ne ĉiuj disipiĝivaj sistemoj havas modojn. En magnetrono (../...) la Ò-÷o (94/405) estas dezirinda funkci-kondiĉo, kiu estas akirita, se la radio-frekvencaj potencialoj de alternaj anodoj havas malajn polarecojn. Fon: *a ei; *b 94/405; \W 94/625 \w\---- Rim: \j {U1} 621.385.83 {T1} {eo1} de'fleks/i (moviĝantajn partiklojn) *a {de1} ablenken *a {en1} deflect ý to *a {fr1} \J Ŝanĝi la direkton de moviĝantaj elektre ŝargitaj pertikloj per elektraj aŭ magnetaj kampoj. ÷-bobeno EB#236/25; generatoro de ÷-pulsoj EB#237/17 *a Fon: *a ei; \W 94/626 \w\---- Rim: \j {U1} .004.1 {U2} 538.551.4 {U3} 621.1.018 {U4} 621.43.018 {T1} {eo1} eficienc**/o *a {de1} Wirksamkeit \If\i *c {de2} Wirkungsgrad \Im\i *c {de3} Nutzleistung \If\i *c {de4} Ausbeute \If\i *ĉ {en1} efficiency *b {fr1} \J 1 Mezuro de varmo-eligo per unuo de fuelo, se ĉiuj oksidiĝeblaj materialoj en la fuelo estis brulitaj. 2 Proporcio inter uzebla energio provizita fare de dinamika sistemo kaj la energio liverita al la sistemo dum specifita funkci-periodo. (En nuklea fiziko:) La probablo, ke tiko (94/628) estos registrita en komptil-tubo (87/202) se specifita partiklo (94/629) aŭ radiado falas sur detektilon. (En fiziko ĝenerale:) La proporcio, kutime esprimita kiel procento, inter la utila povumo eligita el unaĵo (89/044) kaj la povumo enigita en la unaĵon. (En termodinamiko:) La proporcio inter la laboro plenumita pere de ®termika motoro (94/630) kaj la varmego absorbita per la maŝino. Tiun ÷on oni nomis ankaŭ termika ÷o. *a laŭ *b*ĉ Fon: *a ei; *b McGraw; *c MuSa; *ĉ Nucle#1056; \W 94/627 \w\---- Rim: \j {U1} 539.1.074 {U2} 621.387.4 {T1} {eo1} tik/o <3> *a {eo2} nombr/ad/er/aĵ/o *a {eo3} kompt**/er/aĵ/o *a {de1} Zählung \If\i *c {en1} count *b {es1} cuenta \If\i *c {es2} recuento \Im\i *c {fr1} comptage \Im\i *c {fr2} coup \Im\i *c {it1} conteggio \Im\i *c {nl1} telling \If\i *c {nl2} tik \Im\i *c \J (en nuklea fiziko:) Unuopa reago de la nombrad-sistemo en radiad-komptilo (87/202). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; *c Nucle#758; \W 94/628 \w\---- Rim: \j {U1} 539.1.074 {T1} 621.387.4 {eo1} en'fal/ant/a partikl/o *a {eo2} kolizi/ant/a partikl/o *a {de1} einfallendes Teilchen \In\i *b {en1} incident particle *b {en2} bombarding particle *b {en3} colliding particle *b {es1} partícula \If\i incidente *b {fr1} particule \If\i incidente *b {it1} particella \If\i incidente *b {nl1} botsend deeltje \In\i *b {nl2} invallend deeltje \In\i *b \J Partiklo (87/573) kolizianta kun alia partiklo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Nucl#1779; \W 94/629 \w\---- Rim: \j {U1} 621.4 {T1} {eo1} termik/a motor/o *a {de1} Wärmekraftmaschine *c {en1} heat engine *b*c {fr1} moteur thermique *c \J Motoro, kiu konvertas varmo-energion al mekana (87/237) energio. (En termodinamiko:) Termodinamika sistemo en kiu cikla procedo okazas, dum kiu la sistemo plenumas pozitivan kvanton da laboro: iom da varmego fluas en la sistemon, pli malgranda kvanto elfluas dum ĉiu ciklo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; \W 94/630 \w\---- Rim: \jĈerpaĵo el "Esperanto en Superaj Lernejoj" eldonita de ??? , 1993, Shao Rong (Soliva): "Ekrigardo al terminoj de supera eduko" (paĝo 28) 1. Institucioj de supera eduko: {U1} 378.4/.6 {T1} {eo1} super/a lern/ej/o *a {de1} Hochschule *b {en1} {fr1} école supérieure *c {fr2} grande école *ĉ \J Institucio de supera eduko karakterizita aparte per enir-selekto, ĝenerale per konkursoj aŭ titoloj, per alta stud-nivelo kaj per reduktita nombro da studentoj. *b laŭ *ĉ Specoj de superaj lernejoj estas universitatoj (94/632), institutoj (94/633) kaj kolegioj (94/634). *b Fon: *a PIV; *b ei; *c shao-6; *ĉ PetLar91; \W 94/631 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.4 {T1} {eo1} univ**/o *a {eo2} universitat/o *b {de1} Universität *c {en1} university *c {fr1} université *c \J Centro de supera instruado, dividita en fakoj (fakultatoj), kie oni instruas la diversajn branĉojn de la sciencoj kaj artoj, kaj kiuj aljuĝas titolojn (magistreco, licencio, doktoreco). *b Fon: *a shao-5; *b PIV; *c shao-6; \W 94/632 \w\---- Rim: ei (94-01-03): {eo1} estas interesa mallongigo. Ankaŭ etnolingve Germanaj studentoj uzas similan mallongigon: \I"Uni"\i, tamen, se neniu divid-streko estas uzata, la proponita mallongigo faras, la termino-nocion pli malfacile komprenebla en kunmetitaj terminoj. Oni mislegos: univin-struisto, ĉar aron da konsonantoj ĉiu leganto "mense apartigas". Teksto-komprenon iom da redundeco faciligas. Tial mi preferas la terminon {eo2} kaj "universitata instruisto". Tio validas ankaŭ por {eo1} en 94/633. «94-01-02» \j {U1} 378.5 {T1} {eo1} inst**/o *a {eo2} alt'lern/ej/o *b*c {eo3} institut/o *c {de1} Hochschule \If\i *b {de2} Institut \In\i *b {en1} institute *ĉ {en2} college *ĉ {fr1} institut \J Nomo de diversaj institucioj, precipe uzata pri altjernejoj, aŭ korporacioj sciencaj kaj artistaj. *c Institucio, kiu ofte kiel parto de altlernejo servas por scienca laboro, esplorado kaj edukado. *e laŭ *d Fon: *a shao-5; *b fied- ; *c PIV; *ĉ shao-6; *d DUD-U; *e ei; \W 94/633 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.094 {U2} 378.637.113 {T1} {eo1} normal/a inst**/o *a {eo2} alt'lern/ej/o por instru/ist/oj *b {de1} Lehrerbildungsanstalt \If\i *c {en1} normal school *c {en2} college of education {Br} *c {en3} teachers college {US} *c {fr1} \J Fon: *a shao-6; *b ei; *c MuSa; \W 94/634 \w\---- Rim: ei (94-01-02): La nocion de {eo1} mi ne kapablis imagi, ĉar {en1} ne estis konata al mi, kaj ĉar oni en Kanado uzas nur la terminon {en3}. Ĝis nun mi komprenis "instituton" (94/633) kiel difinita de , sed laŭ PIV la vorto povus servi ankaŭ por tiu ĉi nocio. Tamen ŝajnas al mi preferinde, ne uzi la terminon "instituto" kiel sinonimon por "alt-lernejo". «94-01-02» \j {U1} 377.8 {T1} {eo1} por'instru/ist/a inst**/o *a {eo2} alt'lern/ej/o por plua eduk/ad/o de instru/ist/oj *b {de1} Lehrerfortbildungsanstalt \If\i (?) *b {en1} {fr1} \J Insto, kie oni bakas plu instruistojn el mezaj lernejoj. *a Fon: *a shao-6; *b ei; \W 94/635 \w\---- Rim: ei (94-01-02): La terminojn {eo2} kaj {de1} mi kreis mem, kvankam mi dubas ĉu en Kanado kaj Germanio vere ekzistas tia altlernejo. Laŭ mia impreso edukaj instancoj aranĝas nur seminariojn por jam pretaj instruistoj -- eble en altlernejoj por instruistoj -- por ke tiuj povu akiri pliajn spertojn. Tamen, se en Ĉinio tiaj altlernejoj ekzistas, oni nepre kreu por ĝi terminon kiel {eo2}, kiu estas universale komprenebla ankaŭ por homoj, en kies landoj tiaj altlernejoj ne ekzistas. «94-01-02» \j {U1} 378.094 {T1} {eo1} kolegi/o (2),<5,6> *a {de1} College \In\i *d {en1} college *b {fr1} \J 2 (en Anglujo:) Supera lernejo ĉe universitato. *a Memstara institucio ekstere de pli malnova universitato, kiu plenumas esplorajn kaj instruajn taskojn, kaj kiu formas loĝ- kaj viv-komunumon de instruantoj kaj lernantoj. *c laŭ *ĉ 5 (en Anglujo:) Privata mez-grada lernejo kun internulejo. *c laŭ *ĉ 6 (en Usono:) Prepara lernejo por universitato. *c laŭ *ĉ Fon: *a PIV; *b WE; *c ei; *ĉ DUD-U; *d Brock-Enzy; \W 94/636 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 373.5 {T1} {eo1} kolegi/o (3,4) *a {de1} Collège \In\i *c {de2} höhere Schule *b {en1} {fr1} collège *ĉ \J 3 Mezgrada lernejo, gvidata de Jezuitoj. 4 (en Francujo, Belgio kaj Franca parto de Svislando:) Mezgrada lernejo. *a Fon: *a PIV; *b DUD-U; *c Brock-Enzy; *ĉ PuDan; \W 94/637 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 301.186.1 {T1} {eo1} kolegi/o (1) *a {de1} Kolleg \In\i *b {de2} Kollegium *c {en1} {fr1} collège *ĉ \J Aro da personoj plenumantaj religian oficon: \Ila ÷o de la pontifikoj, de la aŭguroj, de la kardinaloj. *a Fon: *a PIV; *b Brock-Enzy; *c DK-Hand; *ĉ PuDan; \W 94/638 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.125.7 {T1} {eo1} instru-asist/ant/o (por diplomitaj studentoj) *b {de1} {en1} graduate assistant *a {en2} teaching assistant *a {fr1} assistant (à l'enseignement) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei: \W 94/639 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} rang/o de universitat/a diplom/it/o *b {de1} {en1} graduate degree *a {fr1} grade supérieur *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/640 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.2 {T1} {eo1} universitat/a diplom/o *b {de1} {en1} graduate diploma *a {fr1} diplôme universitaire supérieur (deŭième et troisième cycle) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/641 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.145 {T1} {eo1} program/o por diplom/it/aj student/oj *b {de1} {en1} graduate program *a {fr1} programme de deŭième cycle (maÉtrise) ou de troisième cycle (doctorat) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/642 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.145 {T1} {eo1} lern/ej/o por diplom/it/aj student/oj *b {de1} {en1} graduate school *a {en2} school of graduate studies *a {fr1} école des études supérieures *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/643 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} doktor/iĝ/ont/a student/o *b {de1} {en1} graduate student (doctoral) *a {fr1} étudiant de troisième cycle *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/644 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} magistr/iĝ/onta student/o *b {de1} {en1} graduate student (master's) *a {fr1} étudiant de deŭième cycle *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/645 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.141 {T1} {eo1} universitat-nivel/a stud/ad/o *b {de1} {en1} graduate studies *a {fr1} études supérieures *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/646 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.279.8 {U2} 378.2 {T1} {eo1} ceremoni/o de diplom-distribu/o *b {de1} {en1} graduation *a {en2} commencement *a {en3} convocation (in the sence of ceremony) *a {fr1} collation des grades *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/647 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.125.7 {T1} {eo1} student/o-konsil/ant/o *b {de1} {en1} guidance counselor *a {en2} guidance counsellor *a {fr1} conseiller d'orientation scolaire *a {fr2} conseiller en orientation *a (fr3} orienteur *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/648 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.147 {T1} {eo1} duon-kurs/o *b {de1} {en1} half course *a {en2} half-credit course *a {fr1} demi-cours *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/649 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.262 {T1} {eo1} diplom/o por du/a-grad/a fin-stud/ad/o *b {de1} {en1} High School Leaving Certificate (Que) *a {fr1} certificat de fin d'études secondaires (Que) *a {fr2} diplôme de fin d'études secondaires *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/650 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.262 {T1} {eo1} diplom/o por du/a-grad/a fin-stud/ad/o *b {de1} {en1} Secondary School Graduation Diploma *a {en2} S.S.G.D. *a {fr1} diplôme d'études secondaires (Ont) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/651 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378 {T1} {eo1} super/a eduk/ad/o *b {de1} höhere Erziehung *b {en1} higher education *a {fr1} enseignement supérieur *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/652 \w\---- Rim: {en1} indikas en Kanado kutime nur universitatan studadon, sed en Usono {en1} estas ĝenerala termino por ĉiuspeca studado post fino de dua-grada eduko. En Kebekio (fr1} ne indikas universitatan instruadon. *b laŭ *a «94-01-02» \j {U1} 378.147 {T1} {eo1} stud-programo kun special/iĝ/o *b {de1} {en1} honour course *a {en2} honours program *a {en3} honours course *a {fr1} programme spécialisé *a {fr2} programme de spécialisation *a (fr3} programme d'études avec spécialisation *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/653 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.24 {T1} {eo1} special/a kredit-poent/o *b {de1} {en1} honour credit *a {en2} honours credit *a {fr1} crédit spécialisé *a \J Kredit-poento (94/655), al kiu estas atribuita pli alta valoro, ĉar ĝi estis akirita en pli malfacila ®stud-programo kun specialiĝo (94/653). *b Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/654 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.261 {T1} {eo1} kredit-poent/o *b {de1} Punkt \Im\i *ĉ {en1} credit *a*c {fr1} unité *c {fr2} crédit *c \J Oficiala akcepto kaj registro de plenumita laboro de lernanto en specifa kurso. *b laŭ *a Por sukcesi en universitataj kursoj studentoj en Kanado aŭ Usono devas kolekti certan nombron da kredit-poentoj. *b Fon: *a Rand; *b ei; *c Gloss-378; *ĉ DK-Hand; \W 94/655 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} bakalaŭr/ec/o kun special/iĝ/o *b {de1} {en1} honours bachelor *a {en2} honours degree *a {fr1} baccalauréat spécialisé *a {fr2} baccalauréat avec spécialisation *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/656 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.147 {T1} {eo1} kurs/o kun special/iĝ/o *b {de1} {en1} honours course *a {en2} honour course *a {en3} honours program *a {fr1} programme spécialisé *a {fr2} programme de spécialisation *a (fr3} programme d'études avec spécialisation *a \J Iom pli malfacila universitata kurso, kiu traktas ankaŭ temojn por specialisto. *b Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/657 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 634.0.53 {T1} {eo1} arb/iz/i \Itr\i *a {de1} bestocken \Itr\i *a*b {de2} bedecken (eine Fläche mit Bäumen) *c {en1} stock (with trees) ý to *b {en2} afforest (large area) ý to *b {fr1} \J Kovri senarbigitan areon per arbo-plantoj. Bone ÷izita areo. *ĉ laŭ *c Fon: *a ull; *b MuSa; *c DUD-U; *ĉ ei; \W 94/658 \w\---- Rim: \j {U1} 636.084.22 {T1} {eo1} met/i paŝt/o-best/ojn sur are/on *a {de1} bestocken (das Gebiet mit Rindern) \Itr\i *b {de2} mit Weidevieh \In\i besetzen *b {en1} {fr1} \J Fon: *a ei; *b DUD-U; \W 94/659 \w\---- Rim: \j {U1} 581.144.3 {T1} {eo1} kresk/ig/i flank-ŝos/ojn (de malsupre) *a {de1} bestocken ý sich *b {de2} Seitentriebe ausbilden (von unten her) *b {en1} tiller ý to *b {fr1} \J La tritiko bone kreskigis flank-ŝosojn. (\Ider Weizen hat sich gut bestockt; the wheat has tillered well\i) *b Fon: *a ei; *b MuSa; \W 94/660 \w\---- Rim: \j {U1} 634.0.232.4 {T1} {eo1} arb/iz/it/a *a {de1} bestockt \Iadj\i *b {en1} timbered *b {en2} stocked *b {en3} wooded *b {en4} forested *b {fr1} \J Fon: *a ull; *b MuSa; \W 94/661 \w\---- Rim: \j {U1} 634.0.5 {T1} {eo1} arb/o-stok/o (de areo) *a {de1} Bestockung \If\i *b {de2} Baumbestand \Im\i (einer Fläche) *b {en1} growing stock *b {en2} standing timber *b {en3} forest cover *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b MuSa; \W 94/662 \w\---- Rim: \j {U1} 634.0.2 {T1} {eo1} arb/ar/-establ/o *a {de1} Bestockung \If\i *b {de2} Begründung eines Waldbestandes *b {en1} establishment (of a forest) *b {fr1} \J Fon: *a ; *b MuSa; \W 94/663 \w\---- Rim: \j {U1} 633 {T1} {eo1} pri'plant/i (io/n per io) *a {de1} bestocken (etwas mit etwas) *b {en1} plant (something with something) ý to *b {fr1} \J Fon: *a ; *b \W 94/664 \w\---- Rim: \j {U1} 502.7 {T1} {eo1} imisi**/o *a {de1} Immission \If\i *a*b {en1} immission *a {fr1} \J 1. La efiko de emisiaĵoj (94/666) sur la vivo-medion. 2. La eniĝo de emisiaĵoj en ekologiajn sistemon aŭ organismojn. *a Fon: *a ull; *b DUD-U; \W 94/665 \w\---- Rim: ei (94-02-16): {eo1} ne estis trovebla en miaj multaj faklibroj. \j {U1} 502.7 {T1} {eo1} emisi/i <3> *a {de1} emittieren *b {de2} ablassen (in die Luft) *b {en1} emit ý to {fr1} \J Eligi medio-damaĝajn substancojn en la aeron. ÷aĵo La eligo de tiuspecaj substancoj aŭ radiadoj en la atmosferon. Fon: *a ei; *b DUD-U; \W 94/666 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} depoz**/i *a {de1} {en1} {fr1} \J Fon: *a ull; *b \W 94/667 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} depoz**/aĵ/o *a {de1} Deposition \If\i * {en1} {fr1} \J ÷aĵo distingiĝas de "deponaĵo" per tio: Fon: *a ull; *b \W 94/668 \w\---- Rim: \j {U1} 801.25 {T1} {eo1} ekspekt/i <1> *a*b*c*ĉ {de1} erwarten *ĉ {en1} expect ý to *a*b {en2} count on ý to *b {en3} look forward to (as due or likely to happen) ý to *b {fr1} s'attendre á (qc, á ce que) *c {fr2} compter (que) *c \J Opinii, ke io okazos. \IMi ne ÷os vin\i (= mi apenaŭs supozas, ke vi venos). \INe ÷u miraklojn\i (= ne kredu, ke ili okazos). Atendi sen÷e. *b Fon: *a FU; *b BU; *c GD; ĉ EV; \W 94/669 \w\---- Rim: ei (94-02-17): La fontindikoj montras, ke temas pri tre malnova sed tre utila neologismo, ĉar la nocio kutime atribuita al "atendi (1-2)" tute malsamas de la nocio de "atendi (3-5 = ÷i). «94-02-17» \j {U1} 519.28 {T1} {eo1} ekspekt/o (1,2) *a*b*ĉ {de1} Erwartung \If\i *c {en1} expectancy *a {fr1} \J Limo de la averaĝo, kiam la nombro da observoj senfine grandiĝas. *b 1.(de stokasta variablo kun diskreta distribuo) La produtsumo de la diversaj valoroj de la variablo kaj la respondaj probabloj. 2. (de stokasta variablo kun absolute kontinua distribuo) La integralo de la produto de la variablo kaj ĝia probablodenso. *ĉ viv-÷o (G: Lebenserwartung) *c Fon: *a WE; *b U54; *c WG; *ĉ PIV; \W 94/670 \w\---- Rim: «94-02-17» \j {U1} {T1} {eo1} medi/o <3> *a {de1} {en1} medium *b {en2} media (plural of medium) *b {fr1} \J Fon: *a ; *b \W 94/671 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} stor''-medi/o *a {de1} Speichermedium \In\i *c {en1} storage medium *b*c {en2} recording medium *b {fr1} \J Substanco utiligata por registrado kaj konservado de dataoj. Hodiaŭ jenaj ÷oj estas uzataj: 1. Papero en formo de surpaperaj dokumentoj aŭ dosieroj, tru-kartoj, tru-bendoj (../...), etikedoj (../...), mark-formularioj (../...); 2. Elektromagnete ŝanĝeblaj substancoj en formo de ®magnetigeblaj tavol-storoj (94/673) aŭ ®magnetaj vezik-storoj (94/...) el'ig/ebl/a ÷o Fon: *a ei; *b CE; \W 94/672 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} magnet/ig/ebl/a tavol-stor''/o *a {de1} Magnetschichtspeicher \Im\i *b {de2} magnetomotorische Speicher *b {en1} magnetic coating storage *b {fr1} \J Grupo de ®eksteraj storoj (85/470) je kiuj firmaj aŭ flekseblaj portantoj ricevis maldikan tavolon de magnetigeblaj substancoj, en kiuj punktecaj magnet-kampoj per indukto estas kreeblaj, legeblaj kaj supermeteblaj. La portantojn oni kondukas kun difinita skrib-lego-rapido sub la skrib-lego-kapoj bezonata por ebligi indukton. Tial Germanoj nomas tiujn storojn ankaŭ {de2}. Ĉiuj tiuj storoj apartenas al la grupo de ®persistaj storoj (85/472) kaj konservas la magnet-kampojn ankaŭ se la stormedioj estis elaparatigitaj. Al la ̧oj apartenas: 1. magnet-bendoj, 2. magnet-kasedoj (87/847); 3. magnet-tamburoj; 4. dur-diskoj (85/393); 5. diskedoj (85/392). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/673 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} duon'kondukt/a stor''/o *a {de1} Halbleiterspeicher \Im\i *b {en1} semiconductor memory *b {fr1} \J Stor-tipo nuntempe ofte uzata kiel interna memoro de la ®centra procesoro (85/457). Ĝi anstataŭigis la ĝis 1975 uzatan ferit-kernan storon. Kost-favora produktado de ̧oj ebligis fabrikadon de memor-ĉipoj (89/276) kun granda kapacito, miniaturigon de komputoraj cirkvitoj kaj redukton de alir-tempo (94/675). Malavantaĝo de ̧oj estas, ke ili ne estas ®persistaj storoj (85/472). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/674 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} al'ir-temp/o *a {de1} Zugriffszeit \If\i *b {en1} access time *b {fr1} \J La tempo bezonata por skribi aŭ legi iun memoron. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/675 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} magnet/a vezik-stor''/o *a {de1} Magnetblasenspeicher \Im\i *b {en1} magnetic bubble memory *b {en2} magnetic bubble storage *b {fr1} \J Tipo de ®magneta storo (94/677), kiu ne utiligas mekane (87/237) movatajn agregaĵojn, kio utilas por ofte movataj aparatoj. En maldikaj folioj el nikel-feraj kombinaĵoj kun maloftaj teroj oni povas realigi du direktojn de magnetigo, en kiuj cilindraj magnet-kampoj, kiujn oni nomis "magnet-vezikoj" (ĉ 0,02 mm grandaj) povas esti movataj. En vertikala direkto oni atingas per permanentaj magnetoj, ke la vezikoj formiĝas kaj persistas. En la horizontala direkto la vezikoj, kies kamp-intenso estas ŝanĝebla, estas movataj sur morditaj vojoj. Tio okazas per rotacianta magnet-kampo, kiu cirkuligas la vezikojn je difinita rapido sur firmaj orbitoj. Je difinita material-loko oni povas determini, ĉu je difinita tempo-punkto troviĝis tie veziko (binara unu) aŭ ne (binara nulo). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/676 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} magnet/a stor''/o *a {de1} Magnetspeicher \Im\i *b {en1} magnetic memory *b {en2} magnetic storage *b {fr1} \J Ĉiuj storoj (85/471), je kiuj magnetaj kampoj estas utiligataj por stori signalojn aŭ signojn, kiuj estas interpreteblaj kiel dataoj (85/476), tekstoj, ilustraĵoj aŭ lingvo. La magnetaj signoj estas estigitaj, legataj kaj transskribataj per indukto. Oni distingas inter ®persistaj storoj (85/472) kaj ®efemeraj storoj (85/415). Al la persistaj storoj apartenas la ®magnetigeblaj tavol-storoj (94/673), la magnetaj vezik-storoj (94/676) kaj la neefemeraj ®duonkonduktaj storoj (94/674). Al la efemeraj storoj apartenas la ®temp-prokrastaj storoj (94/678) kaj parto de la duonkonduktaj storoj. Fon: *a ei; *b CE; \W 94/677 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} temp-prokrast/a stor''/o *a {de1} Laufzeitspeicher \Im\i *b {en1} delay-time storage *b {fr1} \J Storo (85/471), en kiu tra medio (94/671) pasantaj signaloj estas samtempe utiligataj por storado. La signaloj kuras kutime en cirkle aranĝitaj medioj kaj estas konstante refreŝigendaj, ĉar alikaze ili same kiel en ®efemeraj storoj (85/415) malaperus. Ĝenerale ili havas malgrandan stor-kapablon kun la escepto de ®magnetaj vezik-storoj (94/676). Fon: *a ei; *b CE; \W 94/678 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} ekspansi/a fend/o *a {eo2} kart/ing/o *ĉ {de1} Erweiterungssteckplatz \Im\i *b {de2} Steckplatz \Im\i *d {de3} Steckschlitz \Im\i *d {de4} Einbauplatz \Im\i *d {en1} expansion slot *b*c {en2} card slot *d {fr1} \J Ingo en komputoro aŭ alia elektronika aparato por ebligi enŝtopon de karto (94/681) kun presita konduktilaro. La nombro de ̧oj determinas estontajn eblajn plikapabligojn interne de ekzistanta sistemo. En persona komputoro la ̧oj estas konektitaj al la komputora buso (85/461). *ĉ laŭ *d Fon: *a rr en MON94/2,p12; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ ei; *d CE; \W 94/679 \w\---- Rim:ei (94-02-21): {eo1} estas fendo en ponto-planko por ebligi ekspansion dum varmegaj tagoj. «94-02-21» \j {U1} 681.327.2 {T1} KDD {eo1} stok/i <2> *a EVIT *c {eo2} stor''/i *b*c*g {eo3} konserv/i <4> *c {eo4} registr/i (4) *ĉ {eo5} sur'disked**/i *c {eo6} en'komputor''/ig/i EVIT *c {eo7} en'komput/il/ig/i EVIT *c {de1} Text speichern *e {de2} Text aufzeichnen *e {en1} save ý to *d {en2} write to disk ý to *d {fr1} sauvegarder *f \J Registri en iu ®persista memoro (85/472) dataojn (85/476), kiuj troviĝas en iu ®efemera memoro (85/415). *c Fon: *a MON94/2,p12; *b PIVS; *c ei; ĉ PIV; *d ComGlo; *e WP-Ke-G; *f WP5.1Fr,p590; *g KKV; \W 94/680 \w\---- Rim: ei (94-03-03): En la plej nova Monato 94/2,p12 mi trovis la evitindan terminon "stoki" anstataŭ la kutimajn "konservi", "registri" aŭ "stori"; laŭ PIV "stoko" estas iu ajn kvanto da krudmaterialoj, kaj "stoki" signifas teni iun ajn provizon da krudmaterialoj. Pri laŭorda tenado tiu termino nenion diras. Pro tio ne estas bone, plivastigi la signifon de {eo1}. Ĝuste la nocio de laŭorda tenado estas esenca, por ke oni facile retrovi bezonatan registraĵon. La termino "stapli" estus pli taŭga, sed kial selekti terminon, kiu rilatas al varo? Temas ĉi tie pri dataoj, do pri pli ĝenerala nocio. Kial la redaktinto de la artikolo ne selektis iun el la uzadataj terminoj {eo2-5}, kiuj ĉiuj estus pli taŭgaj? Pri termino-manko por tiu ĉi nocio ni ne povas plendi. Bedaŭrinde oni kelkfoje uzas por la sama nocio ankaŭ la terminojn {eo6} aŭ {eo7}. Ambaŭ estas misgvidaj, ĉar ili pensigas, ke la registrita teksto post "enkomputorigo" troviĝas ie en la komputoro. Tio ĉi nur okazas, se oni registris ĝin sur durdiskon. Pli kutime estas la surdiskedado. Ni zorgu, ke nia lingvo restu laŭeble logika. «94-03-03» \j {U1} {T1} {eo1} konekt/ej/o *a*ĉ {eo2} ŝtop/il/ing/o *a {eo3} ĵak/o *a {de1} Buchse \If\i *d {en1} socket *b*d {en2} jack *d {fr1} \J Unaĵo (89/044) por akcepti diversajn specojn de ŝtopiloj, kiuj faciligas konekti kaj malkonekti per kabloj diversajn aparatojn al komputoro. *c Fon: *a PIV; *b ComGlo; *c ei; *ĉ MON94/2,p12; *d CE; \W 94/681 \w\---- Rim: ei (94-03-03): {eo1} troviĝas en PIV ="deira konektejo", tamen en MON94/2,p12 temas pri ilo je pri iu loko. «94-03-03» \j {U1} {T1} {eo1} konekt/il/o *a {eo2} ŝtop/il/o (2) aŭ ŝtop/il/ing/o *a {de1} Stecker {en1} connector *b {en2} plug or socket *b {fr1} \J Organo per kiu oni konektas. Inter konektiloj oni povas distingi inter "ŝtopilo", "ŝtopilingo" kaj ĵako. *c laŭ *a Fon: *a PIV; *b ComGlo; *c ei; \W 94/682 \w\---- Rim: «94-03-03» \j 6.1.4\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} rapid/ec/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Geschwindigkeitsservomechanismus *a {en1} speed servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme à action cinématique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies ®elira grando (89/210) estas rapido aŭ movofrekvenco (85/059). *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/200 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «91-08-08» \j 6.1.5\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} fort/o-servo**'meĥanism/o *a {de1} Kraftservomechanismus *a {en1} force servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme à transformation de force *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies elira grando estas forto aŭ momanto. *a Fon: *a Hidr; \W 85/201 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.6\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} unu-koordinat/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Einkoordinaten-Servomechanismus *a {en1} one-coordinate servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme rectiligne *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196) kun unu regata elira membro. *a Fon: *a Hidr; \W 85/202 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «91-08-08» \j 6.1.7\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} du-koordinat/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Zweikoordinaten-Servomechanismus *a {en1} two-coordinate servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme cartésien *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196) kun du regataj reciproke kuplitaj eliraj membroj. *a Fon: *a Hidr; \W 85/203 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.8\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} plur'koordinat/a servo**'meĥanism/o *a {de1} Mehrkoordinaten-Servomechanismus *a {en1} multi-coordinate servomechanism *b {fr1} servo-mécanisme combiné multiple *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196) kombinita el kelkaj unukoordinataj aŭ dukoordinataj servomeĥanismoj. *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/204 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.9\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} servo**'meĥanism/o reg/at/a per string/ad/o *a {de1} drosselgesteuerter Servomechanismus *a {en1} throttle-valve-controlled servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme à constriction *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies elira grando estas regata per ŝanĝo de rezistoj (85/039) kontraŭ movo de likvo. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/205 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.10\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} servo**'meĥanism/o reg/at/a per vari/ig/o de geometri/a volumen/o *a {de1} volumengesteuerter Servomechanismus *a {en1} variable displacement controlled mechanism *a {fr1} servo-mécanisme à variation de volume *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), kies elira grando estas regata per ŝanĝo de ®geometria volumeno (85/072) de pumpilo (85/070) aŭ de hidraŭmotoro (85/071), eventuale de ambaŭ konvertiloj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/206 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.11\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} meĥan**/a-hidraŭl**/a servo**'-meĥanism/o *a {de1} mechanisch-hydraulischer Servomechanismus *a {en1} mechanic-hydraulic servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme hydromécanique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), ĉe kiu por transigo kaj prilaboro de reg-signaloj estas uzataj meĥanaj (87/237) elementoj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/207 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.12\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} pneŭmat/a-hidraŭl**/a servo**'-meĥanism/o *a {de1} pneumohydraulischer Servomechanismus *a {en1} pneumatic-hydraulic servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme hydropneumatique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), ĉe kiu por transigo kaj prilaboro de reg-signaloj estas uzataj plejparte pneŭmataj elementoj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/208 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.1.13\--- {U1} 62-821.151 (+) {T1} SCC {eo1} elektr/a-hidraŭl**/a servo**'-meĥanism/o *a {de1} elektrohydraulischer Servomechanismus *a {en1} electro-hydraulic servomechanism *a {fr1} servo-mécanisme hydroélectrique *a \J ®Hidraŭla servomeĥanismo (85/196), ĉe kiu por transigo kaj prilaboro de reg-signaloj estas uzataj plejparte elektraj elementoj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/209 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.2\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a amplif/il/o *a {de1} hydraulischer Verstärker *a {en1} hydraulic amplifier *a {fr1} amplificateur hydraulique *a \J Hidraŭelemento (85/024) reganta flukvanton (85/035) aŭ ®premon de likvo (85/032), distingiĝanta per regado de elira povumo per malplipova enira grando. *a Fon: *a Hidr; \W 85/210 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.1\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} duz/a amplif/il/o *a {de1} Strahlrohrventil *a {en1} jet-pipe valve *a {fr1} amplificateur à tuyére *a \J Amplifilo, kies enira grando estas la devio de duzo kaj elira grando estas la prem-diferenco en du aperturoj situantaj antaŭ la duzo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/211 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.2\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} duz-klap/a amplif/il/o *a {de1} Düse-Prallplatten-Ventil *a {en1} flapper-and-nozzle valve *a {fr1} amplificateur buse-palette *a \J Amplifilo, kies enira grando estas devio de klapo kaj elira grando estas la premo antaŭ la duzo, eventuale la prem-diferenco antaŭ du duzoj ĉe simetria aranĝo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/212 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.3\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} nadl/a amplif/il/o *a {de1} Verstärker mit Nadeldrossel *a {en1} needle-valve amplifier *a {fr1} amplificateur à aiguille *a \J Amplifilo, kies enira grando (89/210) estas aksa devio de nadlo kaj elira grando estas la premo antaŭ la nadlo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/213 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.2.4\--- {U1} 62-821.152 (+) {T1} SCC {eo1} amplif/il/o kun nadl/o kaj klap/o *a {de1} Verstärker mit Nadeldrossel und beweglicher Prallplatte *a {en1} moving screen amplifier *a {fr1} amplificateur aiguille-palette *a \J Amplifilo, kies enira grando (89/210) estas devio de nadlo kaj elira grando estas la prem-diferenco inter du aperturoj malantaŭ la klapo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/214 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.3\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} reg/ant/a glit-valv/o *a {de1} Steuerkolbenschieber *a {en1} directional control valve *a {fr1} distributeur à commande à tiroir *a \J Hidraŭelemento (85/024) reganta mov-direkton kaj movofrekvencon (85/059) de servomotoro (85/488) per disbranĉigo de fluo. La enira signalo efikas je piŝto, kies predifinitan (89/524) devion oni reguligas pere de retrokuplo, kiun prezentas meĥana (87/237) kunigo de la valvokorpo kun la elira membro de servomotoro. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/215 \w\--- Rim: «91-08-08» \j 6.3.1\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} unu-eĝ/a regant/a glit-valv/o *a {de1} Einkantensteuerschieber *a {en1} directional control valve with one throttling orifice *a {fr1} distributeur à commande à une arête active *a \J ®Reganta glitvalvo (85/215) kun unu variigebla rezisto (85/038) kontraŭ movo de likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/216 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.3.2\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} du-eĝ/a regant/a glit-valv/o *a {de1} Zweikantenschieber *a {en1} directional control valve with two throttling orifices *a {fr1} distributeur à commande à deŭ arêtes actives *a \J ®Reganta glitvalvo (85/215) kun du ŝanĝeblaj, reciproke kuplitaj rezistoj (85/038) kontraŭ movo de likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/217 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.3.3\--- {U1} 62-821.153 (+) {T1} SCC {eo1} kvar-eĝ/a reg/ant/a glit-valv/o *a {de1} Vierkantenschieber *a {en1} directional control valve with four throttling orifices *a {fr1} distributeur à commande à quatre arêtes actives *a \J ®Reganta glitvalvo (85/215) kun kvar ŝanĝeblaj, reciproke kuplitaj rezistoj (85/038) kontraŭ movo de likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/218 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 6.4\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} hydraulisches Servoventil *a {en1} hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydraulique *a \J Plurŝtupa ®hidraŭla amplifilo (85/208). *a Fon: *a Hidr; \W 85/219 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.4.1\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} meĥan**/a-hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} mechanisch-hydraulisches Servoventil *a {en1} mechanical-hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydromécanique *a \J Servovalvo (85/219), kies enira signalo estas meĥana (87/237) devio. *a Fon: *a Hidr; \W 85/220 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.4.2\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} pneŭmat/a-hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} pneumohydraulisches Servoventil *a {en1} pneumatic-hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydropneumatique *a \J Servovalvo (85/219), kies enira signalo estas premo aŭ prem-diferenco de gaso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/221 \w\--- Rim: ei: Mi korektis {de1} al pneumo... =servo/ (85/490) «90-09-26» \j 6.4.3\--- {U1} 62-821.154 (+) {T1} SCC {eo1} elektr/a-hidraŭl**/a servo**'valv/o *a {de1} elektrohydraulisches Servoventil *a {en1} electro-hydraulic servovalve *a {fr1} servovalve hydroélectrique *a \J Servovalvo (85/219), kies enira signalo estas kurento aŭ tensio, eventuale diferenco inter kurentoj aŭ tensioj. *a Fon: *a Hidr; \W 85/222 \w\--- Rim: ei: =servo/ (85/490) «90-09-26» \j HIDRAŬLAJ SxOVMEHxANISMOJ\------ 7.1\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} ŝov/o <2> *a {de1} Vorschub *a {en1} feed *a {fr1} course *a {fr2} avance *a \J Cikle ripetebla, fermita relativa movo, destinita por fari parton de donita teĥnologia procedo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/223 \w\--- Rim: ei: por fari parton ! por fariĝi parto «87-05-10» \j 7.2\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} labor-ŝov/o *a {de1} Arbeitsvorschub *a {en1} work feed *a {fr1} course utile *a \J Sxovo (85/223) realiganta teĥnologian operacion. *a Fon: *a Hidr; \W 85/224 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.3\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} sen'ag/a ŝov/o *a {de1} Leerlaufvorschub *a {en1} idle feed *a {fr1} course morte *a \J Sxovo (85/223), dum kiu oni realigas helpan operacion. *a Fon: *a Hidr; \W 85/225 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.4\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} ŝov-rapid/o *a {de1} Vorschubgeschwindigkeit *a {en1} feed rate *a {fr1} vitesse moyenne d'avance (de course) *a \J Distanco, kiun ŝovata objekto [maŝin-parto, instrumento] trairas dum temp-unuo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/226 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.5\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} nombr/o de ŝov-rapid/um/oj *a {de1} Zahl der Vorschubstufen *a {en1} number of feed gears *b {en2} feed rate *a {fr1} choix de vitesses d'avance *a \J Nombro de elekteblaj ŝov-rapidumoj, kiujn iu konkreta ilmaŝino provizas. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/227 \w\--- Rim: «90-02-28» \j 7.6\--- {U1} 62-821.107 (+) {T1} SCC {eo1} ŝov/o-frekvenc/o *a {de1} Vorschubfrequenz *a {en1} feed frequency *a {fr1} fréquence de courses *a \J Nombro da ŝovoj (85/208) okazintaj dum temp-unuo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/228 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 7.7\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a ŝov-meĥanism/o *a {de1} hydraulischer Vorschubantrieb *a {en1} hydraulic feed drive *a {fr1} mécanisme hydraulique d'avance *a \J Meĥanismo realiganta ŝovadon per hidraŭla (87/150) transmisio. Rim.: Hiponimoj (86/010): fikstena ̧, prema ̧, leva ̧, ferma ̧, injekta ̧, alŝova ̧ ktp. *b laŭ *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/229 \w\--- Rim: «91-06-26» \j 7.8\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a ŝov-blok/o *a {eo2} hidraŭl**/a ŝov-unaĵ**/o *b {de1} hydraulische Vorschubeinheit *a {en1} hydraulic feed unit *a {fr1} bloc hydraulique d'avance *a \J ®Hidraŭla ŝov-meĥanismo (85/229), kies komponantoj estas aranĝitaj en unu korpo, aŭ kies korpoj estas firme kunigitaj. *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/230 \w\--- =ApE85 #003 Rim: ei: "unaĵo" (89/044) ŝajnas al mi pli klara ol "bloko". {eo1} donas la falsan impreson, ke iu bloko estas hidraŭle ŝovata. «90-09-26» \j 7.9\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭl**/a modjul**/a ŝov-blok/o *b {eo2} hidraŭl**/a ŝov-modjul**/o *c {de1} hydraulische Baukastenvorschubeinheit *a {en1} hydraulic agregate feed unit *a {en2} hydraulic modular feed unit *b {fr1} bloc hydraulique d'avance modulaire *a \J ®Hidraŭla ŝovbloko (85/230) interŝanĝebla per aliaj modjuloj (85/391) kun diferencaj eliraj parametroj, sed kun identaj konekto-dimensioj. *a ®Hidraŭla ŝov-unaĵo (85/230) interŝanĝebla per aliaj ŝov-unaĵoj kun diferencaj eliraj parametroj, sed kun identaj konekto-dimensioj. *c Fon: *a Hidr; *b ryb; *c ei; \W 85/231 \w\--- =ApE85 #004 Rim: ei: Komparu la difinojn de modjulo kaj unaĵo (89/044), tial {eo2} sufiĉas. «90-09-26» \j 7.10\--- {U1} 62-821.16 (+) {T1} SCC {eo1} hidraŭ**'meĥan**/a ŝov-meĥanism/o *a {de1} hydromechanischer Vorschubanbtrieb *a {en1} hydromechanic feed drive *a {fr1} mécanisme hydromécanique d'avance *a \J ®Hidraŭla ŝovmeĥanismo (85/229), al kies elirejo estas konektita ordinara meĥanismo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/232 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8. ELEMENTOJ KAJ EKIPAJxOJ\------ POR PREPARADO DE LIKVO\------- 8.1\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} filtr/il/o <4> *a {eo2} likv/o-filtr/il/o *a {de1} Filter *a {de2} Flüssigkeitsfilter *a {en1} filter *a {fr1} filtre *a \J Cirkvitero, per kiu oni malgrandigas la enhavon de malpuraĵoj en likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/233 \w\--- Rim: wor(91-10-10): En la difino estus pli klara: "...la enhavon je malpuraĵoj en likvo", ĉar ne temas pri tio, kion la malpuraĵoj enhavas. La PIV-aj ekzemploj estas: "La enhavo de la libro ne egalvaloras ĝian prezenton." kaj "...mineralo kun granda enhavo je kupro". «91-11-03» \j 8.2\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} tra'flua filtr/il/o *a {de1} Durchflussfilter *a {en1} flow filter *a {fr1} filtre à couche *a \J Purigilo de likvo, en kiu malpuraĵoj estas kaptataj dum trafluo tra tralasiva (permeabla) vando. *a Fon: *a Hidr; \W 85/234 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.3\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} apart/ig/il/o <1> *a {de1} Abtrennfilter *a {en1} separator *a {fr1} séparateur *a \J Purigilo de likvo, en kiu malpuraĵoj estas forigataj per efiko de eksteraj fortoj. *a Fon: *a Hidr; \W 85/235 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.4\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} ret/a filtr/il/o *a {de1} Drahtsiebfilter *a {en1} wire-mesh filter *a {fr1} filtre à tamis métallique *a \J Traflua filtrilo (85/234), en kiu malpuraĵoj estas kaptataj sur reta (teksaĵa) vando. *a Fon: *a Hidr; \W 85/236 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.5\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} lamen/ar/a filtr/il/o *a {de1} Spaltfilter *a {en1} edge-type filter *a {fr1} filtre à lamelles *a \J Traflua filtrilo (85/234), en kiu malpuraĵoj estas kaptataj dum trafluo tra mallarĝaj interspacoj en la filtra korpo, konsistanta el maldikaj lamenoj.*a Fon: *a Hidr; \W 85/237 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.6\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} por/a filtr/il/o *a {eo2} filtr/il/o kun por/a muj**/o *c {de1} Filter mit porösem Einsatz *a {en1} filter with porous cartridge *a {fr1} filtre à cartouche poreuse *a \J Traflua purigilo, en kiu malpuraĵoj estas kaptataj dum trafluo tra pora materialo, ekz. tra enmetaĵo el kunbakita metalpulvoro k.s. *a Fon: *a Hidr; *b ryb; *c ei; \W 85/238 \w\--- Rim: ei (91-08-08): =mujo (91/003). «91-08-08» \j 8.7\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} gravit/a apart/ig/il/o *a {de1} Ablagerungsfilter *a {en1} gravity filter *a {fr1} décanteur *a \J Apartiga purigilo, en kiu malpuraĵoj sedimentas per efikado de gravito. *a Fon: *a Hidr; \W 85/239 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.8\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} centrifug/a apart/ig/il/o *a {de1} Zentrifugalabscheider *a {en1} centrifugal filter *a {fr1} essoreuse filtrante *a \J Apartiga purigilo, en kiu malpuraĵoj estas apartigataj per centrifuga forto. *a Fon: *a Hidr; \W 85/240 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.9\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} magnet/a apart/ig/il/o *a {de1} Magnetfilter *a {en1} magnetic filter *a {fr1} filtre magnétique *a \J Apartiga purigilo, en kiu feromagnetaj malpuraĵoj estas apartigataj per magneta kampo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/241 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.10\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} varm/o-trans'ig/il/o <2> *a {eo2} vatr**/o [2] *a*b {de1} Wärmeaustauscher *a {en1} heat exchanger *a {fr1} echangeur de chaleur *a \J Elemento destinita por transirigi varmon de unu al alia substanco en hidraŭlaj aplikadoj plej ofte el oleo al akvo aŭ aero. *a Fon: *a Hidr; *b ei; \W 85/242 \w\--- =ApE85 #005 Rim: ei: =85/491. «90-09-26» \j 8.11\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} mal'varm/ig/il/o *a {eo2} frid/ig/il/o *a {de1} Kühler *a {en1} cooler *a {fr1} réfrigerant *a \J Varmotransigilo (85/242) destinita por forkondukado de varmo el likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/243 \w\--- Rim: ei: {eo1} servas por forkonduki la varmon ĝis estas atingita maksimume la temperaturo de la ĉirkaŭanta medio, dum {eo2} servas por akiri pli malaltajn temperaturojn en iu likvo. «90-09-27» \j 8.12\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} varm/ig/il/o *a {de1} Erwärmer *a {en1} heater *a {fr1} réchauffeur *a \J Varmotransigilo (85/242) destinita por alkondukado de varmo en likvon. *a Fon: *a Hidr; \W 85/244 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.13\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} per-likv/a mal'varm/ig/il/o *a {de1} Flüssigkeitskühler *a {en1} fluid cooled heat exchanger *a {fr1} réfrigerant à liquide *a \J Malvarmigilo (85/243), kies malvarmiga substanco estas likvo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/245 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 8.14\--- {U1} 62-821.17 (+) {T1} SCC {eo1} per-gas/a mal'varm/ig/il/o *a {de1} Gaskühler *a {en1} gas-cooled heat exchanger *a {fr1} réfrigerant à gaz *a \J Malvarmigilo (85/243), kies malvarmiga substanco estas gaso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/246 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9. KONDUKILOJ DE LIKVO KAJ ILIAJ PARTOJ\------ 9.1\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} konduk/il/o <5> *a {de1} Leitung *a {en1} line *a {fr1} conduite *a \J Elemento servanta en hidraŭlaj (87/150) kaj pneŭmataj cirkvitoj por kondukado de energio-portanto (likvo aŭ gaso). *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/247 \w\--- Rim: «89-04-07» \j 9.2\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} ĉef/a konduk/il/o *a {de1} Hauptleitung *a {en1} main line *a {fr1} conduite maitresse *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu likvo fluas el pumpilo aŭ akumulilo al hidraŭmotoro. *a Fon: *a Hidr; \W 85/248 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.3\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} help/a konduk/il/o *a {de1} Hilfsleitung *a {en1} aŭiliary line *a {fr1} conduite aŭilliare *a \J Kondukilo (85/247) servanta por konekti cirkviterojn al la ĉefa kondukilo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/249 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.4\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} reg/a konduk/il/o *a {de1} Steuerleitung *a {en1} control line *a {fr1} conduite de commande *a \J Kondukilo (85/247) servanta por transigi regsignalojn. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/250 \w\--- Rim: «89-04-07» \j 9.5\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} en'ir/a konduk/il/o *a {eo2} al'flu/a konduk/il/o *a {de1} Eingangsleitung *a {en1} inlet line *a {fr1} conduite d'alimentation *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu fluas likvo en cirkviteron. *a Fon: *a Hidr; \W 85/251 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.6\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} el'ir/a konduk/il/o *a {eo2} el'flu/a konduk/il/o *a {de1} Ausgangsleitung *a {en1} output line *a {fr1} conduite de sortie *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu fluas likvo el cirkvitero. *a Fon: *a Hidr; \W 85/252 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.7\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} lik/aĵ/a konduk/il/o *a {eo2} dren/a konduk/il/o *a {de1} Leckölleitung *a {en1} drain line *a {fr1} conduite des fuites *a \J Kondukilo (85/247), tra kiu likvo tralikiĝinta pro lik-permeablo de cirkvitero forfluas al rezervujo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/253 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.8\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} re'turn/a konduk/il/o *a {de1} Rückleitung *a {en1} return line *a {fr1} conduite de retour *a \J Elira kondukilo (85/247) , tra kiu likvo refluas al la rezervujo, el kiu ĝi venis. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/254 \w\--- Rim: «91-08-08» \j 9.9\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} tub-konduk/il/o *a {eo2} tub/o (1) *a {de1} Rohrleitung *a {en1} pipe line *a {fr1} tuyauterie *a \J Kondukilo (85/247) ne ebliganta reciprokan moviĝon de elementoj per ĝi konektitaj. *b Fon: *a Hidr; *b ryb; \W 85/255 \w\--- Rim: «91-08-08» \j 9.10\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} teleskop/a junt/o *a {de1} Teleskoprohrverbindung *a {en1} telescopic connection *a {fr1} joint télescopique *a \J Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan laŭaksan ŝoviĝon aŭ turniĝon de du partoj de tubo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/256 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.11\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} artik/a junt/o *a {de1} Rohrgelenk *a {en1} swivel joint *a {fr1} joint articulé {fr2} joint à genouillère *a \J Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan angulan turniĝon de du partoj de tubo en ebeno aŭ spaco. *a Fon: *a Hidr; \W 85/257 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.12\--- {U1} 542.26 {U2} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} hos''/o *a*b {eo2} fleks/ebl/a tub/o *a*b {de1} Schlauch *a {en1} hose *a {fr1} tuyau souple *a \J Kondukilo ebliganta reciprokan moviĝadon de per ĝi konektitaj elementoj. *a Fleksebla tubo el kaŭĉuko, plasto aŭ metalo. EB#135/48, 138/44, 171/54, 191/6,7; ÷duŝilo EB#51/4, 262/45; aer-÷o EB#185/36, 190/29, 203/39, 224/21; vapor-÷o EB#203/38; akvo-÷ EB#113/38. *b Fon: *a Hidr; *b PIVS; \W 85/258 \w\--- =ApE85 #006 Rim: «87-08-13» \j 9.13\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} lik-imun/ig/a element/o *a {de1} Dichtungselement *a {en1} seat element *a {fr1} élément d'étanchéité *a \J Elemento servanta por lik-imunigo de juntoj pere de sia elasteco aŭ deformeblo. Oni distingas elementojn por lik-imunigo de moveblaj juntoj [manumoj, lik-imunigaj ŝaft-ringoj] kaj de nemoveblaj juntoj (junt-ringoj kaj diversformaj junt-platoj el junt/enz/o(j)). *a Fon: *a Hidr; \W 85/259 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.14\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/o *a {de1} Rohrverbindung durch Gewinde *a {en1} pipe thread joint *a {fr1} raccordement d'tuyauterie à vis *a \J Tubjunto, ĉe kiu por kunigi estas uzita ŝraŭbumo (85/007). *a Fon: *a Hidr; \W 85/260 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o *a {de1} Rohrverschraubung *a {en1} pipe thread connection *a {fr1} raccord union *a \J Parto de kondukilo servanta por kunigi aŭ du partojn de tubo reciproke, aŭ tubon alkonekti al hidraŭelemento (85/024). *a Fon: *a Hidr; \W 85/261 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.1\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o *a {de1} Rohrverschraubung mit Überwurfmutter *a {en1} pipe thread connection with cap nut *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) *a \J Tub-juntilo, kiu por alfikso de tubo uzas juntilan ŝraŭbingon. *a Fon: *a Hidr; \W 85/262 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.2\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o kaj veld/ot/a junt-konus/o *a {de1} Schweisskugelverschraubung *a {en1} pipe thread connection with cap nut and welded cone *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) et embout conique à souder *a \J Tubjuntilo kun juntila ŝraŭbingo, al kiu oni alfiksas tubon pere de veldota junt-konuso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/263 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.3\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o kaj lutota junt-konuso *a {de1} Lötkugelverschraubung *a {en1} pipe thread connection with cap nut and brazed cone *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) et embout conique à braser *a \J Tub-juntilo kun juntila ŝraŭbingo, al kiu oni fiksas tubon pere de lutota junt-konuso. *a Fon: *a Hidr; \W 85/264 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.15.4\--- {U1} 62-821.181 (+) {T1} SCC {eo1} ŝraŭb/um/a tub-junt/il/o kun junt/il/a ŝraŭb/ing/o kaj en'tranĉ/a ring/o *a {de1} Schneidringverschraubung *a {en1} pipe thread connection with cap nut and cut ring *a {fr1} raccord union avec écrou (à chapeau) à baue sertie *a \J Tub-juntilo kun juntila ŝraŭbingo, al kiu oni fiksas tubon pere de entranĉa ringo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/265 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.16\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} flanĝ/a tub-junt/o *a {de1} Flanschverbindung *a {en1} flange joint *a {fr1} raccord à brides *a \J Tubjunto, ĉe kiu por kunigo oni uzas flanĝojn fiksitajn ĉe la tub-ekstremoj, ekz. per veldado, per surŝraŭbado, tuboborderado k.s.. *a Fon: *a Hidr; \W 85/266 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.17\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} rapid-kupl/a fiting/o *a {de1} Schnellkupplung *a {en1} quick-disconnect coupling *a {fr1} raccord rapide {fr2} coupler rapide *a \J Elemento ebliganta rapidan kuplon kaj malkuplon de du partoj de hoso (85/258), sen uzo de helpiloj aŭ ilaro. En malkuplita stato ĝi malebligas elfluon de likvo aŭ gaso el la kondukilo. *a Fon: *a Hidr; \W 85/267 \w\--- Rim: «87-08-13» \j 9.18\--- {U1} 62-821.18 (+) {T1} SCC {eo1} aer-el'las/a valv/o *a {de1} Entlüftungsventil *a {en1} bleeding valve *a {fr1} soupape purgeur d'air *a \J Valvo instalita sur la plej altaj lokoj de hidraŭla sistemo kaj servanta por ellasado de aero el kondukiloj aŭ elementoj. Oni konstruas ĝin aŭ kiel permane regatan, aŭ kiel aŭtomate funkciantan. *a Fon: *a Hidr; \W 85/268 \w\--- Rim: «87-08-13» \j GLOSARO EL: "MONDO DE TRAVIVAJxOJ"\------------ de Tibor Sekelj, Edistudio, Pizo, Italujo, 1981 {U1} 340.12 {T1} FDA {eo1} anun**/o *a {de1} ungeschriebenes Recht {en1} {fr1} \J (el araba) Neskribita, kutima leĝo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/269 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 294.527 {U2} 613.71 {T1} RDC {eo1} asan**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sanskrito) Korpa pozo praktikata de joganoj. *a Fon: *a Mondo; \W 85/270 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 613.81 {U2} 397(8) {T1} RFP {eo1} ĉiĉ**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sudamerika indiĝena) Duonfermentita aŭ fermentita trinkaĵo el maĉita maizo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/271 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 347 : 800.866 {T1} FDA {eo1} ĉomb**/o *a {de1} beweglicher Besitz *b {en1} {fr1} \J (el sŭahilia) La tuto de moveblaj havaĵoj de persono. *a Fon: *a Mondo; *b ei; \W 85/272 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 681.818 {U2} 397 {T1} LOD {eo1} diĝeridu**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el aŭstralia indiĝena) Aŭstralia blovinstrumento el simpla ligna tubo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/273 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 551.481.2 {T1} SDN {eo1} fadam**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el haŭsa) Marĉo kun densa vegetaĵaro. *a Fon: *a Mondo; \W 85/274 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 683.93 {U2} 397 {T1} RLC {eo1} ĝik**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sŭahilia) Aperta fajrujo meze de la domo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/275 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {T1} RLC {eo1} malok**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el brazilia indiĝena) Komuna domo de tribo, klano aŭ vilaĝo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/276 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 299.6 {T1} RDO {T2} RLC {eo1} mugang**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el sŭahilia) Indiĝena religia estro, konanto de tradicioj, kun sorĉkapablo uzata nur favore al la komunumo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/277 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} (=082) {T1} RLC {eo1} olaĝ**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el joruba) Indiĝeno asimilita al okcidenta civilizo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/278 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} (=2) {T1} RLC {eo1} pakeh**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el maoria) Blankulo, iom admirata iom malamata. *a Fon: *a Mondo; \W 85/279 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 391.2 {T1} TNB {eo1} puropur**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el melanezia) Jupo el pendantaj strioj de herbo aŭ alia materialo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/280 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {T1} DNA {eo1} ramuh**/o *a {eo2} palafit/o (2) *b {de1} Pfahlbauhütte *c {en1} pile dwelling *ĉ {en2} pile house *ĉ {fr1} hutte sur pilotis *d \J (el indonezia) Loĝdomo sur fostoj. EB#335/33. *a Fon: *a Mondo; *b PIV; *c DB-De; *ĉ DB-En; *d DB-Fr; \W 85/281 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 801.25 {T1} RLC {eo1} sapam**/i *a {de1} {en1} {fr1} \J (el joruba) Fuĝi por sin kaŝi de danĝero. *a Fon: *a Mondo; \W 85/282 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 801.25 {T1} RLC {eo1} svejalt**/i *a {de1} {en1} {fr1} \J (el ĉina) Malrapide, heziteme iri, pro timo aŭ singardo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/283 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {U2} 633.52 {T1} RLC {eo1} tap**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el polinezia) Subŝela teksaĵo de iuj arboj, en Polinezio uzata por vestaĵo, kovrilo ktp. *a Fon: *a Mondo; \W 85/284 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 397 {T1} RLC {eo1} toa**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el maoria) Plenaĝa, plenforta viro ĉiam preta por batalo. *a Fon: *a Mondo; \W 85/285 \w\--- Rim: «87-08-13» \j {U1} 801.25 {T1} RLC {eo1} tutus**/i *a {de1} {en1} grope about in dark ý to *b {fr1} {Sŭ1} tatusa *b \J (el sŭahilia) Palpe marŝi aŭ serĉi en mallumo aŭ kun fermitaj okuloj. *a Fon: *a Mondo; *b worCSEP[ei]; \W 85/286 \w\--- Rim: «1988-11-06» Provtraduko de ISO RECOMMENDATION R 1087\--------- VOCABULARY OF TERMINOLOGY\------------------- 1-a eldono, 1969: \WTERMINOLOGIA VORTARO\w\------------------------ Je la traduko kunlaboris: Rüdiger Eichholz, Conrad Fisher, d-ro Erich Dieter Krause kaj inĝ. Jan Werner. La tradukon kaj komentojn surdiskigis R. Eichholz. En 1990 ISO nuligis tiun ĉi rekomendon kaj anstataŭigis ĝin per la rekomendo "Terminology principles and co-ordination", kies terminojn mi publikigis en termino-kompleksoj 93/001 ĝis 93/129. Mi decidis tial ne plu aldoni ion al la komentoj pri kompleksoj 85/288 ĝis 85/380 kaj 86/001 ĝis 86/106. Anstaŭe mi referencis al la terminoj en la 1993-a serio, en kiu la diskuto pri la malnovaj nocioj povas esti daŭrigata. La "fermon" de nocio-komplekso mi indikas per grase printita fina dato kaj per tio, ke tiu ĉi dato ne plu estas ĉirkaŭita per duoblaj pintaj krampoj sed per rektaj krampoj. Se nocio-kompleksoj mankas en la nova rekomendo, oni rajtas aldoni ankoraŭ komentojn al la malnovaj kompleksoj. Tial en ili la duoblaj pintaj krampoj restas. \j 1. LA UNIVERSO (n-ro 1)\----- 1 {U1} 001.40 (+) {T1} RBN {eo1} individu/a objekt/o *b {eo2} apart/a objekt/o *b {eo3} individu/o <2> *b {de1} individuelles Objekt *a {de2} Einzelobjekt *a {de3} Individuum *a {en1} individual object *a {en2} particular object *a {en3} individual *a {fr1} objet individuel *a {fr2} individu *a \J Iu ajn fenomeno en la ekstera aŭ interna mondo, kiu estas observata (aŭ estas observebla) fare de homo je donita momento. Ekzemploj: \ISokrato kiel tuŝebla, vivanta persono; tiu ĉi arbo en nia ĝardeno; difinita loko sur tiu ĉi arbo; la falo de tiu arbo; tiu korpa aŭ psika doloro, kiun mi sentas je iu momento, tiu percepto aŭ mensa imago. \i*b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; \W 85/287 \w\--- Rim: ei: En ISO/N53 la nocio ricevis pli simplan difinon kaj la termino estas simple "objekto" =[86/001]. =93/002 [94-02-26] \j 2. NOCIOJ KAJ DIFINOJ (n-roj 2 ĝis 30)\-------- 2.1 Nocioj kaj nocio-sistemoj (n-roj 2 ĝis 26)\----2.1.1 Nocioj (n-roj 2 ĝis 8)\------ 2 {U1} 001.411.1 (+) {U2} 161.1 {T1} RBN {eo1} noci/o (2) *b*c {de1} Begriff *a {en1} concept *a {fr1} notion *a {fr2} concept *a \J Iu ajn pens-elemento, ĝenerale esprimita per termino (85/317), ®litera simbolo (85/334) aŭ per iu ajn alia simbolo. Nocioj povas esti la mensaj prezentaĵoj ne nur de estaĵoj aŭ objektoj (esprimataj per substantivoj), sed pli larĝ-signife ankaŭ de kvalitoj (esprimataj per adjektivoj aŭ substantivoj), de agoj (esprimataj per verboj aŭ substantivoj), kaj eĉ de lokoj, situacioj aŭ rilatoj (esprimataj per adverboj, prepozicioj, konjunkcioj aŭ substantivoj). Nocio povas reprezenti nur unu ®individuan objekton (85/287) aŭ - per abstraktado - ĉiujn individuojn, kiuj komune havas iujn karakterizaĵojn (85/289). Krome nocio povas estiĝi el kombino de aliaj nocioj eĉ sen rilato al realeco. La nombro de nocioj (reprezentataj per terminoj), kiuj povas esti kombinataj por formi novan nocion (terminon) estas limigita per la fakto, ke en propozicio nocio povas esti nur aŭ subjekto aŭ predikato, sed ne ambaŭ kune. Ekzemploj: \ILa nocioj esprimataj per la terminoj Sokrato, Grekujo; homo, martelo, kruc-martelo; ronda, rondeco, magneta permeablo; rotacii, rivoluo, nombro de rivoluoj dum temp-unuo; spaco, forto, kvadrata radiko; super, antaŭ, dum; centaŭro, Neptuno\i (la planedo jam konata per kalkulado antaŭ ĝia malkovro),\I ekasilicio\i (t.e. la kemia elemento prognozita fare de Mendelevo en lia perioda sistemo, poste nomita\I germaniumo\i). *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TerKu; \W 85/288 \w\--- Rim: ei: En ISO/N53 tiu ĉi nocio ricevis pli mallongan difinon =[86/004]. =93/005 [94-02-26] \j 3 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o (1) (de nocio) *b*ĉ {eo2} indic/o <4> *c*d {eo3} trajt/o <2> *e {eo4} atribut/o <3> *e {de1} Merkmal \In\i (eines Begriffes) *a*f {de2} Charakteristikum \In\i *f {de3} Eigenschaft \If\i *f {en1} characteristic (of a concept) *a*f {en2} quality *f {en3} property *f {es1} caracteristica *f {es2} cualidad *f {es3} carácter *f {es4} propiedad *f {fr1} caractère *a*f {fr2} caractéristique (d'une notion) *a*f {fr3} qualité *f {ru1} \2priznak\1\-- *f {ru2} \2svojstvo\1\--- *f {ru3} \2harakteristika\1\---- *f \J Iu ajn el la ecoj, kiuj konsistigas nocion (85/288). Ekzemplo: \IInter la karakterizaĵoj de la nocio "arbo" troviĝas reproduktivo, ligna trunko kaj disbranĉiĝo je certa alto.\i Kelkaj karakterizaĵ-tipoj, precipe karakterizaĵoj rilatantaj al materiaj objektoj, estas nomitaj sub 85/307 ĝis 85/311. *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TerKu; *ĉ al; *d dehl; *e pok; *f Termi-of-doc; \W 85/289 \w\--- =ApE85 #007 Rim: ei: Je 86-10-16 mi skribis post studo de la verko \ITerminologia Kurso\i al we: \IVian novan "indico de nocio" mi aldonos ĉe 85/289 kaj 86/014, kvankam ĝi tute ne plaĉas al mi. "Indico" jam havas du bazajn tute malsamajn signifojn (indikaĵo kaj cifero aŭ nombro), krome en komputiko oni uzas super- kaj sub-indico. Aldoni ankoraŭ alian signifon al "indico" ne ŝajnas al mi rekomendinda. Ankaŭ la Franca uzas "caractère, caractéristique". Mi ne povas kompreni, kion vi havas kontraŭ "karakterizaĵo".\i we respondis (86-10-23): \IKARAKTERIZ/AJx-O estas laŭ PIV 1 "Io, kio karakterizas". La fonta verbo signifas 1. Montri, difini la karakteron de io, 2. Konsistigi, estigi la karakteron de io. Sume-resume eblas aserti, ke KARAKTERIZAJxO montras, difinas aŭ konsistigas, estigas la karakteron de io. Sed tio ne estas en la angla "characteristic", sed "characterization". La angla "characteristic" estas unu karakter/iz/a trajto. Kaj unu trajto ne prezentas karakteron, tio bezonas la sumon aŭ almenaŭ cewrtan konvene elektitan aron de trajtoj, kiuj nur kune montras, difinas aŭ konsistigas la karakteron de io. Se ni nepre volus ĉerpi el la angla, ni povus doni al la Ea karakteristiko novan signifon. Gxi estus akceptebla. /Flanka mencio: Karakterizilo ne indas pro la kialo de mi eksplikita en la antaŭparolo de "Terminologia kurso", ĉe la Szerdahelyi-propono de "markilo"./\i ei: La Angla \Icharacteristic\i havas jenajn signifojn: 1. kiel adjektivo: karakteriza, 2. kiel substantivo: \Ia distinguishing feature or quality, \ido: distinga trajto aŭ kvalito. Laŭ mi por tiu nocio tre bone taŭgas karakterizaĵo = io, kio karakterizas, do montras, difinas la karakteron (6) de io. 3. kiel substantivo: \Ithe integral part of a common logarithm, \ido: = karakteristiko. Mi tute ne komprenas, kial vi devus doni al "karakteristiko" alian signifon, se oni akceptos "karakterizaĵo" por la nocio de 85/289, por kiu en "Terminology of documentation" por la Rusa jena traduko estas indikita: \2 harakteristika\1 kaj por la Hispana: \Icaracterística, carácter.\i En la Germana oni aldonis \ICharakteristikum, Eigenschaft. \iDo etnolingva vorto rilatanta al la radiko karakteriz' estas sendube plej ofte uzata por priskribi la nocion de 85/289. La Anglan \Icharacterization\i ni tradukas en Esperanto per karakterizado. Mi konsentas kun vi: Unu karakterizaĵo ne sufiĉas por difini tutan karakteron. Tio estas klare esprimita ankaŭ en la ISO-difino. Do laŭ mi viaj kontraŭargumentoj ne estas trafaj. En via ANTAŬPAROLO al \ITerminologia Kurso\i vi riproĉas al "karakterizaĵo", ke "ĝi estas tro larĝsignifa komuna nomo". En mia menso ĝi kreas precize la ĝustan bildon, male via "indico" estas laŭ PIV 1. indikaĵo por io \Iruĝa koloro de grundo estas ÷o pri fereco; ÷oj de kulpeco. 2. logaritmo de rilatumo. 3.karakterizanta nombro aŭ grando. Tial "indico" kreas en mi maltrafan bildon. Ankaŭ vi certe ne dirus: "karakterizaĵoj de kulpeco". Temas pri malsamaj nocioj, kiuj certe devus ricevi apartajn terminojn. dehl preferas nun la terminon indico anstataŭ karakterizaĵo, "ĉar ĝi estas la pli konciza."(ol {eo1}) (87-02-07). pok skribis en letero al ei: "trajto estas la rekta traduko de la greka etimo, do interne internacia; mi proponis ĝin en BI, n-ro 152, junio 83, p.12. Atributo ŝajnas la plej trafa vorto." ei: En Termi-of-doc {eo4} estas hiponimo (86/010) de {eo1} (=88/022). Do ankaŭ ĝi ne taŭgas. En ISO/N53 tiu nocio ricevis novan difinon (=86/014). wor (90-07-12): PIV ne ĉiam estas kiom eble plej klara kaj konsekvenca. Gxia difino \IIo, kio [montras, difinas, konsistigas aŭ estigas la karakteron de io]\i ŝajnas subteni we-on. Sed ĝia ekzemplo "la arbitreco estas la karakterizaĵo de ĉiu ludo" subtenas ei-on. Por {eo1} ankaŭ estas tio: sentebla diferenco inter la sencoj de "-o" kaj "-aĵo". (Kp: manĝo -- manĝaĵo", idiomo -- idiomaĵo, lingvo -- lingvaĵo, mondo -- mondaĵo, vero -- veraĵo, bono -- bonaĵo, belo -- belaĵo, bovo -- bovaĵo.) Tiuj paroj, ne strikte analogaj inter si, ilustras tre ĝeneralan rilaton, laŭ kiu, la unua membro de ĉiu paro povas iel enteni plurajn ekzemplojn da la dua membro, dum inversa interpreto impresas bizara. Analoge la PIV-a difino de "karakterizaĵo" tia, kian klarigas we, taŭgas prefere al "karakterizo", dum konvenas al "karakterizaĵo" la nocio de ÷o tia, kiel klarigis ei. La vorto "karaktero" troviĝas en grupo 7 de la Baza Radikaro Oficiala, dum "trajto" troviĝas nur poste en grupo 8 kaj "atributo"n mi tie ne trovis. Do "karaktero" kaj "karakterizaĵo" estas pli komunaj kaj taŭgaj por parolo ordinara, Tamen en tiaj diskutoj, kie abunde bezoniĝas la nocio, mi preferas pli mallongan kaj ne-perifrazan formon: {eo3}. =93/014 [94-02-26] \j 4 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-en'hav/o *b {eo2} en'hav/o (2) *c*ĉ*d {de1} Inhalt \Im\i (eines Begriffes) *a {de2} Intension \If\i (eines Begriffes) *a {de3} Begriffsinhalt \Im\i *f {en1} connotation *a*f {en2} intension (of a concept) *a*e*f {es1} intensión *f {fr1} compréhension (d'une notion) *a*f {ru1} \2soderxanie (pon/ti/)\1\--- *f \J La tutaĵo de ĉiuj karakterizaĵoj (85/289), kiuj formas nocion. *b laŭ *a. La kompleto de ĉiuj atributoj (88/022), kiuj formas klason (88/706) aŭ nocion. *b laŭ *f. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TerKu; *ĉ pok; *d go; *e Fel,p116; *f Termi-of-doc (88/041); \W 85/290 \w\--- Rim: wor (90-07-12): Laŭ mia kompreno {en1} por 85/290 estas fak-termino de logiko. Ekster tio, ĝi signifas 'tiujn signifojn, kiuj ne estas parto de difino de vorto'; ekz. por ni "verda" signifas Esperantia-n. ei (92-03-10): =86/016. Sxajnas al mi utile aldoni la ekzemplon por la nocio de tiu ĉi komplekso, kiun mi tradukis laŭ *e: \ILa nocio-enhavo de aeroplano ampleksas jenajn karakterizaĵojn: aer-veturilo pli peza ol aero, pelata per fizika povo, havanta portajn surfacaĵojn, kiuj restas fiksitaj sub donitaj flug-kondiĉoj.\i =93/016 [94-02-26] \j 5 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} super'ord/ig/it/a noci/o *b {eo2} super'ord/it/a noci/o *c {eo3} super'ord/a noci/o *ĉ {eo4} super'noci/o *ĉ {de1} Gattung \If\i (von ...) *a {en1} genus (of ...) *a {fr1} genre (par rapport à ...) *a \J La nocio a estas superordigita nocio de b, se b posedas la samajn karakterizaĵojn (3) kiel a, kaj unu aŭ pli da kromaj karakterizaĵoj. Ekzemplo: \ILa nocio "arbo" estas superordigita nocio de "pom-arbo"\i. *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TermKu; *ĉ wor; \W 85/291 \w\--- =ApE85 #008 Rim: ei: En ISO/N53 {en1} fariĝis nerekomendita termino (=86/008), tial la antaŭa "genra nocio" ne plu ŝajnas al mi rekomendinda. "ordi" troviĝas en PIV apud "ordigi", tial {eo2} estas uzebla, tamen "ordigi" estas pli kutima. PIV mencias nur kunordigi, malordigi, subordigi, kaj ne tiujn verbojn sen "ig". El 85/291 fariĝis du nocio-kompleksoj: 86/007 + 86/008. wor (90-07-12): {eo1} kaj {eo2} ambaŭ ĝustas je antaŭa ago. Tiu povus esti la enklasiga ago mem, sed tiu ago ŝajnas esence ekstertema. Se a estas ÷o de b pro tio, ke b posedas ĉiujn trajtojn de a plus aliajn, tio estas la esenco de la nocio, kiun komuniku la termino. Kial ne plej simple diri "superorda nocio" aŭ "supernocio". La oportuno por la lingvo kiel tuto ŝajnas al mi pli grava ol konjektetebla maloportuno por botanikistoj. =93/007 [94-02-26] \j 6 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} sub'noci/o (de ...) *b {eo2} sub'ord/ig/it/a nocio *b {eo3} sub'ord/it/a noci/o *c {eo4} speci/a noci/o (de ...) *ĉ {de1} Art \If\i (von ...) *a {en1} species (of ...) *a {fr1} espèce (par rapport à ...) *a \J Nocio b estas subordigita nocio de a, se a estas superordigita nocio (5) de b. \I Ekzemplo:\i La nocio "pom-arbo" estas subordigita nocio de "arbo". *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TermKu; *ĉ go; \W 85/292 \w\--- =ApE85 #009 Rim: ei: Cxar {en1} en ISO/N53 fariĝis nerekomendinda termino (el ĝi fariĝis du nocio-kompleksoj: 86/010 kaj 86/011) ankaŭ {eo4} ne plu estas konsiderinda. "ordi" estas Zamenhofa, tial oni ankaŭ rajtas uzi {eo3}, tamen "ordigi" ŝajnas al mi pli kutima. =93/010 [94-02-26] \j 7 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-ampleks/o *b {eo2} ampleks/o (3) *c {eo3} spec/ar-ampleks/o de noci/o *d {eo4} spec/ar-ampleks/o *d {eo5} spec/ar/o *d {de1} Umfang \Im\i *a {de2} Begriffsumfang \Im\i *ĉ {de3} Extension \If\i *a {en1} extension \F1\f (by resemblance) *a {en2} denotation *a {fr1} extension \F1\f (par ressemblance) *a {ru1} \2ob=e^³m (pon/ti/)\1\---- *ĉ \J La tutaĵo de ĉiuj imageblaj subnocioj (85/292) de nocio (85/288) konsiderataj aparte. Ankaŭ la tutaĵo de ĉiuj ®individuaj objektoj (85/287) iam inkluditaj en tiu nocio. Cxiuj specifaj nocioj konsiderataj devas havi la saman gradon de abstrakteco (=85/299). Ekzemplo: \ILa nocio-amplekso de la plantgenro "abio" inkludas (laŭ la nuna scio) 30 speciojn, inter ili ekz. "Abio Blanka", "Abio Kaŭkaza" (el Kaŭkazo) kaj "Abio Balzama" (el Kanado).\i *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c TermKu; *ĉ Termi-of-doc 12-14; *d wor; *e Fel,p116; \W 85/293 \w\--- =ApE85 #010 Rim: wor (90-07-12): =mian komenton en 85/294. ei (91-08-08): La majuskligo de la arbo-nomoj en la ekzemploj estis ŝanĝita. (Detaloj pri skribado de plantnomoj estas troveblaj sur paĝo 610). ei (92-03-10): Mi aldonas ankoraŭ alian ekzemplon, kiun mi tradukis laŭ *e: \ILa nocio-amplekso de aer-veturilo pli peza ol aero estas: aeroplano, glis-avio, kajto, helikoptero, ornitoptero (aeroplano, kies flugiloj batas, kiel tiuj de birdo).\i =[86/017]. =93/017 [94-02-26] \j 8 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-ampleks/o laŭ konsist/o *b {eo2} signif/o-ampleks/o *c {eo3} part/ar-ampleks/o de noci/o *ĉ {eo4} part/ar-ampleks/o *ĉ {eo5} part/ar/o *ĉ {de1} Extension\F2\f (nach Zusammensetzung) *a {en1} extension\F2\f (by composition) *a {fr1} extension\F2\f (par composition) *a \J La tutaĵo de ĉiuj partoj de iu kunaĵo, kiuj estas aparte konsiderataj. Ekzemplo: \ICxiuj radoj de radaro, eĉ se ĝi estas malmuntita.\i *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; *ĉ wor; \W 85/294 \w\--- =ApE85 #011 Rim: ei: Laŭ ISO/N53 oni uzu terminon {en1} ne por partecaj nocioj (=86/017). wor (90-10-10): La nocia diferenco inter ÷-o kaj 85/293 estas grava. Sed la terminoj estas ne-klaraj. Tial mi proponas terminojn {eo3}-{eo5}. {eo3} estas plej preciza; {eo5} plej oportuna. 86/017 ŝajnas al mi supernocio de kaj 85/294 kaj 85/295. =93/017 [94-02-26] \j 2.1.2 Nocio-sistemoj (n-roj 9 ĝis 20) 9 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-sistem/o *b {de1} Begriffssystem *a {en1} system of concepts *a {fr1} ensemble de notions liées *a \J Nociaro interligata per logikaj aŭ ontologiaj rilatoj. Tia sistemo konsistas el horizontalaj aŭ vertikalaj serioj de nocioj (=85/299), aŭ almenaŭ el unu tia serio. L o g i k a j rilatoj baziĝas sur simileco de nocioj. Tipe ili formas ®sistemon de super- kaj sub-nocioj (85/296). O n t o l o g i a j rilatoj baziĝas sur la apudeco, t.e. sur la kontakto - en spaco kaj tempo - de la individuoj (85/287), kiujn la nocioj prezentas. La tipoj de ontologiaj sistemoj plej gravaj en teknologio estas la ®sistemo de partoj kaj tutoj (85/297) kaj la evolua sistemo (ekz-e la genealogia tabelo de individua besto, de produkto aŭ de lingvo). Ekzemploj: =85/296,297,298,299. *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; \W 85/295 \w\--- Rim: ei: Pli mallonga difino en ISO/53: (=86/028). wor: (91-10-10) Ne estas tute klare en la difino, ĉu "horizontalaj aŭ vertikalaj" ankaŭ permesas al sistemo konsisti el horizontalaj kaj vertikalaj serioj". Ekzemple, la perioda tabelo de elementoj konsistas el horizontalaj kaj vertikalaj serioj. Alia ekzemplo: Anglo \>Franco \>Germano \>Ruso \>Usonano Mejĝr \>Miterand \>Kol \>Gorbaĉof \>Buŝ Iuj serioj estas vertikalaj, aliaj horizontalaj. La tuto konsistas el ambaŭ. ei (91-11-03): Mi opinias, ke horizontala aŭ vertikala ne aludas, kiel io estas registrita en tabelo, sed kiel 85/299 montras, ĉu la serio konsistas el sub- kaj superordigitaj nocioj (vertikala serio) aŭ el samnivelaj terminoj (horizontala serio). Tial "kaj" ne estas aplikebla. =93/027 [94-02-26] \j 10 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/o de super- kaj sub-noci/oj *b {eo2} sistem/o genr/o-speci/o *c {de1} Gattung-Art-System *a {en1} genus-species system *a {fr1} ensemble espèce-genre *a \J Nocio-sistemo (85/295) formata per logika rilato nome per la genra-specifa rilato (=85/291, 292). Ekzemplo: \ILa flaŭro de la mondo aŭ de regiono analizita laŭ la parenceco de la plantoj\i. (=85/299) *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c go; \W 85/296 \w\--- Rim: ei: =85/291,292. Laŭ la pli nova ISO/N53 la Angla termino \Igenus\i estu aplikata nur al objektoj sed ne al nocioj. Tial laŭ mia opinio ankaŭ la Esperanta "genro" estas evitinda por karakterizi nociojn. Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 11 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/o de part/oj kaj tut/oj *b {de1} Teil-Ganzes-System *a {en1} whole-and-part system *a {fr1} ensemble partie-tout *a \J Nocio-sistemo (9) formata per unu el la ontologiaj rilatoj (vidu 9), nome per la parteca-tuteca rilato. Ekzemploj: \ILa flaŭro de la mondo aŭ de regiono analizita laŭ geografia distribuo de la plantoj; la tutaĵo de nocioj respondantaj al la partoj de maŝino, aŭ al la landoj, provincoj aŭ distriktoj de kontinento.\i (=85/299) *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; \W 85/297 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 12 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} miks/it/a noci/o-sistem/o *b {de1} gemischtes Begriffssystem *a {en1} mixed system of concepts *a {fr1} ensemble de notions mixtes *a \J Nocio-sistemo (85/295) formata per pli ol unu rilat-tipo (=85/295), precipe per la kombino de ®sistemo de super- kaj sub-nocioj (85/296) kun ®sistemo de partoj kaj tutoj (85/297). Ekzemplo: \ILa nocioj klasifitaj en la Universala Decimala Klasifiko (UDK)\i. *b laŭ *a. Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; \W 85/298 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 13 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} sekvenc/o de noci/oj *b {eo2} noci/o-seri/o *b {de1} Begriffsreihe *a {en1} series of concepts *a {fr1} série de notions *a \J Sinsekvo de parencaj nocioj (85/288), en kiu ĉiu nocio havas nur unu senperan antaŭanton kaj unu senperan sekvanton. Unu aŭ pluraj nocio-serioj formas nocio-sistemon (85/295). Serio estas lineara sistemo. En "horizontala serio" la nocioj estas kunordigitaj, t.e. ili havas la saman ®gradon de abstrakteco (../...) aŭ subdivido. Tia serio estiĝas per varioj de karakterizaĵo (85/289). En "vertikala serio" la nocioj estas subordigitaj unu al la aliaj. Ekzemploj de logika\-- serio (1): (1.1) Horizontala: \Iĉiuj specioj de plant-genro; la gradoj de militistaj rangoj aŭ de temperaturo, diversaj grandoj, ktp.\i (1.2) Vertikala: \Ila specioj, la genro, la familio kaj la klaso al kiu iu planto apartenas.\i Ekzemploj de ontologia\---serio (2): (2.1) Horizontala: \Ila kapo, kolumo, tigo kaj fina ekstremaĵo de bolto.\i (2.2) Vertikala: \Ila tabelo de geologiaj epokoj; la sinsekvo de (viraj) antaŭuloj de homo.\i *b laŭ *a Fon: *a 1087/69; *b ei; *c we; \W 85/299 \w\--- Rim: ei: "sekvenco" havas iom pli malvastan sencon ol "serio". Laŭ la ekzemploj donitaj en PIV ekzistas strikta rilato inter la membroj de "sekvenco": la bildoj, scenoj aŭ ludkartoj devas sekvi iun antaŭe aranĝitan ordon. Tio taŭgas por kelkaj el la ekzemploj donitaj en (85/299), sed ne por ĉiuj. Tial ambaŭ terminoj estis menciitaj. Aliaj ekzemploj: Horizontala logika serio: \Ila naciaj lingvoj\i. Vertikala logika serio: \Idialekto, regiona lingvo, nacia lingvo, Esperanto.\i Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. «94-02-26» \j 14 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} klasif**/it/a noci/o-sistem/o *b {eo2} klasifik/o *b*ĉ {eo3} klas/it/a noci/o-sistem/o *c {eo4} klasif**/o *c {de1} klassifiziertes Begriffssystem *a {de2} Klassifikation *a {en1} classified system of concepts *a {en2} classification *a {fr1} ensemble classifié de notions *a {fr2} classification *a \J Nocio-sistemo (85/295), kies strukturo estas specifita. Ekzemploj: \Ila klasifiko de plantoj; la Universala Decimala Klasifiko (UDK).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c pok; *ĉ PIV; \W 85/300 \w\--- =ApD5.11 #562-566 Rim: ei: Mi opinias, ke utilus distingi inter "klasifiko" (= kompleksa strukturita nocio-sistemo) kaj simpla "klasifo". Se mi ordigas librojn en privata aŭ kluba biblioteko, aŭ por la libro-katalogo de UEA, tiam mi klasifas ilin (Butler verkis libron kun la titolo "Klasifo de Esperantaj temoj"), sed se mi atribuas al ili la UDK-nomojn, tiam mi klasifikas ilin. Same oni povus en Esperanto distingi inter klasifado kaj klasifikado de plantoj. pok: (en let al ei (87-04-29): klasifi ! klasi; klasifiki ! klasifi; klasifita nocio-sistemo ! klasifa nocio-sistemo (afero de belgusto, apenaŭ motivebla). wor (90-07-19): La celoj de ĉi tiu rimarkigo estas du: 1. Bremsi emon fari nemotivitan rompon kun nia tradicia lingvo. 2. Esploreti kiaj ekzistas motivoj por ŝanĝoj bazitaj ne precipe sur gustoj. Konstatoj: 1. Temas pri du nociaroj neŭtrale nomeblaj "1" kaj "2". Nociaro 1 prias ordigojn sen referenco al ia jam ekzistanta ÷o. Nociaro 2 prias la atribuadon el jama ÷o al fenomenaro. 2. Produkto nocia de la ago de nociaro 1 estas kreo de ÷o. Jaman tian produkton postulas nociaro 2. Tial iu termino ÷o emfazas rilaton kun nociaro 1 kaj para alia emfazas rilaton kun nociaro 2. 3. Ambaŭ nociaroj ampleksas plurajn nociojn. Krom baza nocio, "klaso", traktindas: ago (kp. kisi), agado-nomo (kp. kisado), fakto aŭ ago kiel tuto (kp. kiso), rezulto (kp. kisitulo) kaj produkto (kp. intimo). 4. La proponoj kompariĝas jene: (interkrampe aperas konjektoj.) (Mll: n-s -- nocio-sistemo; tr -- transitiva verbo; ad -- agado-nomo; -o -- fakto; it -- rezulto; np -- nocia produkto.) Tradicio: Proponoj: PIV Eo1+2 Eo3+4 (ei<1>) (pok, ei<2>) Baza nocio: klaso klaso klaso Terminaro por Nociaro 1 (sen antaŭa sistemo): tr klasi, klasifi klasi enklasigi ad klasado klasifado klasado -o --, enklasigo klasifo -- [= 1a truo] it (klasitaĵo) (klasifitaĵo), (klasitaĵo) Produkto nocia de la ago de nociaro 1 -- 85/300: np (klasita n-s) klasifita n-s klasita n-s, {eo3} {eo1} {eo3} klasifa n-s, klasifiko klasifiko klasifo {eo2} (Eo2} {eo4} Terminaro por Nociaro 2 (per antaŭa sistemo): tr klasifiki klasifiki klasifi ad klasifikado klasifikado klasifado -o -- -- -- [= 2a truo] it (klasifikitaĵo) (klasifikitaĵo) (klasifitaĵo) 5. La PIV-a terminaro havas du "truojn"; ne eblas nomi la simplajn agojn tutajn (kp. kiso), ĉar "klaso" kaj "klasifiko" estas ali-sence okupataj. PIV aludas pansaĵon ("enklasigo") por la 1-a truo. Sed por la 2-a truo oni devas kontentiĝi je "klasifikado". 6. ei<1> por nociaro 2 kaj parte por ÷o ("klasifiko") uzas la PIV-ajn terminojn. Estas malavantaĝo, ke la 2-a truo restas vaka. Por nociaro 1 ei<1> uzas ne-PIV-an stamon: "klasif". Tio havas la avantaĝon ŝtopi la 1-an truon; eblas: "la Butlera klasifo de temoj" por "la Butlera ago klasifi la temojn". PIV-e eblis nur "la Butlera enklasigo de temoj". (Nekonante la verkon de Butler mi atentas nur la komenton de ei.) 7. pok&ei<2> reiras al la PIV-a nociaro 1. Por nociaro 2 kaj por ÷ foriĝas la balasta sufikso "-ik". Ak kun ei, ke tio estas avantaĝa (laŭ la laŭmode strikta difino pri "-ik"). Estas malavantaĝo, ke denove estas du truoj. Aliaj Problemoj: 1. La sona diferenco inter la terminoj por la 2 nociaroj duoniĝas (de la tradicia dusilaba "ifik") al nur unu silabo: "-ik" ĉe ei<1> kaj "-if" ĉe pok&ei<2>. Nek "-ik" nek "-if" havas en Esperanto signifon kaj akceptitan kaj laŭcelan. Mi inklinas pensi, ke tia duoniĝo malfaciligus la lernadon kaj uzon. La terminoj proksimiĝas esti paronimoj. 2. La PIV-aj terminoj por 85/300 sedube estus Eo3+2. Tio ĝis nun en 85/300 estis senreliefa! Ni neniam elektu sen klare prezenti kaj kompari la tradiciajn formojn kaj sistemon. 3. Oni rekonas simile bonaj la du proponojn, Eo1+2 kaj Eo3+4. Sed tio, dum unu kongruas kun PIV-aj terminoj por nociaro 2 kaj la alia kun PIV-aj terminoj por nociaro 1! Por kio do oni volas fari ŝanĝon? 4. Mi ne komprenas, kial ni voĉdonu surbaze precipe de plaĉo kaj gusto. Kvazaŭ Esperanto ne havas tradicion kaj ne havas PIV-on! Oportunoj kaj Sugestoj: Mi vidas du sufiĉe motiveblajn solvojn: 1. Resti ĉe la PIV-aj terminoj. Avantaĝoj: a) tradicio; b) longeco de la sona diferenco, kiu faciligas memori kiu estas kiu; c) ŝparo de nia energio por pli gravaj aferoj. Malavantaĝoj: a) truoj kie estu ago-nomo en la terminaroj; b) uzo de sendifina "-if" kaj uzo de ne laŭmoda "ik". 2. Restante ĉe la PIV-a solvo por nociaro 1 (Avantaĝo: tradicio. Malavantaĝo: truo (ŝtopebla per "enklasigo").), Esperantigi la terminojn de nociaro 2. T.e., fortranĉi (aŭ redifini) la sufikson "ik" kies laŭmoda signifo apenaŭ taŭgas, kaj fortranĉi (aŭ difini) la sufikson "if". Se ni fortranĉus kaj "ik" kaj "if"-on, ni povas anstataŭigi ilin per io jam difinita. Ebla tia propono: Logika kandidato estas la sufikso "-iz". Eta vastigo de ties signifo <1> allasus la sencon: "apliko (aŭ atribuo) de jam ekzistantaj nocioj". PIV jam, spite al ĝia propra analizo, faras tion per "karakterizi". Terminoj tiaj estus: Klarigo Termino Produkto de Nociaro 1: ÷ klas/ita noci/o-sistem/o ÷ klas/iz/a noci/o-sistem/o ÷ klas/iz/o-sistem/o Nociaro 2: ago klas/iz/i agado klas/iz/ad/o nomo de agotuto klas/iz/o rezulto klas/iz/it/aĵ/o Avantaĝoj: 1. forigo de ĉiuj sendifinaj balastaĵoj (if, ik); 2. Uzo de la difino-hava sufikso ("iz"), 2a) kio kongruas la spiriton de Esperanto, 2b) kaj faciligas memori kiu vorto estas kiu; 3. pro la verbeco de "iz", konservo de "klasizo" por la simpla ago tiel ŝtopante la duan truon. Malavantaĝo: nova uzo de morta sufikso emas ŝoki. Aliaj ŝanĝoj konjekteblas, sed eble ne egale facile motiveblas. ei (92-11-18): Komuniku viajn preferojn respondante la enketilon (p.1675, #562-566) «93-11-13» \j 15 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} desegn/a prezent/o de klasifik/o *b {eo2} desegn/a prezent/o de klasif**/o *c {eo3} grafik/a prezent/o de klasif**/o *ĉ {eo4} arb/a prezent/o de klasifik/o *d {de1} grafische Darstellung einer Klassifikation *a {en1} graphical representation of a classification *a {fr1} représentation graphique d'une classification *a \J Tabelo de nocioj (85/288), kiu formas nocio-sistemon (85/295), en kiu la interrilatoj inter la nocioj estas montrataj per piramidsimila aranĝo (= per genealogia arbo). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c pok; *ĉ go; *d wor; \W 85/301 \w\--- =ApE85 #012 Rim: ei: Pri {eo1} aŭ {eo2} =85/300. Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Pli konsekvenca ol {eo2} estas {eo3}, ĉar (sen metaforo) la prezento ne desegnas. Pli klara ol ambaŭ estas {eo4}. Mi sentas la vorton "tabelo" en la difino neoportuna, ĉar ĝi pensigas pri la ne-arba (ne-piramidsimila) ŝak-tabula aranĝo de la tabel-vortoj -- sed mi ne trovas klaran subtenon por tiu sento en PIV. «93-11-13» \j 16 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} klas/it/a noci/o-list/o *b {eo2} sistem/a list/o de noci/oj *b {eo3} ŝtup/a list/o de noci/oj *c {de1} Begriffsverzeichnis *a {en1} schedule of concepts *a {fr1} liste systématique de notions *a \J Listo de nocioj (85/288), kiuj formas nocio-sistemon (85/295), en kiu la interrilatoj inter la nocioj estas montrataj per lineara sinsekvo kombinita per laŭŝtupa aranĝo, kiu utiligas diversajn tipografiajn litertipojn aŭ notacion. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/302 \w\--- =ApE85 #013 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): La signifon de la vorto "sistemo" precizigas la resto de la termino {eo2}. Ju pli la komponantaj vortoj (kiel "sistema") ricevas signifon de la tuta termino (kiel {eo2}), des pli tiu tuta temino ŝajnas lernenda kvazaŭ aparta vorto. Kaj des malpli la tuta termino sin motivas. Metaforaj vortoj, kiuj komparas konkretaĵojn ("ŝtupa") igas la uzadon pli flua kaj tuje klara. «93-11-13» \j 17 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} fak/o (2) de scio *c EVIT *ĉ {eo2} stud-objekt/o *b {eo3} stud-kamp/o *b {eo4} stud-teren/o *ĉ {eo5} stud-sfer/o *ĉ {de1} Wissensgebiet *a {en1} field (of knowledge) *a {en2} subject (field) *a {fr1} domaine (du savoir) *a \J Specialigita ago-sfero de homa menso. \I Ekzemploj:\i Iu branĉo de scienco; la labor-metodo de iu aparta profesio. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV (2); *ĉ go; \W 85/303 \w\--- =ApE85 #014 Rim: ei: Tiu ĉi nocio estas simile difinita en ISO/N53: =[86/002]. go: {eo1} ne estas rekomendinda, ĉar "fako" = A. \Ibranch\i, ne \Ifield\i. wor (90-07-19): Kongrue al PIV ak go pri la signifo de "fako". La diferenco inter "fako" kaj "kampo" estas perspektiva. La difino supra taŭgas (sed ne sufiĉas) kaj por "fako" (branĉo) kaj por "kampo". Por klare difini la du nociojn oni bezonas kontrastajn difinojn kaj ekzemplojn: kampo <5>: Tutaĵo de la aferoj pri iu temo, kiujn povas atingi ies agado. fako <2*>: Aparta dividaĵo de kampo; subkampo. En la ekzemploj la vorto "de" en grupo K havas sencon malsaman ol havas la vorto "de" en grupo F: Grupo K kampo de la praktiko = kampo Praktiko; kampo de E-sta diskutado = kampo E. Diskutado; kampo de la historio = kampo Historio; kampo de ĥemio = kampo Hxemio. Grupo F ekz: fako de ĥemio estas fako Bioĥemio; fako de historio estas fako Antikva Historio; fako de scienco estas fako Hxemio; fako de scio estas fako Arto. En grupo K temas pri konsisto (La kompo de ĥemio konsistas el ĥemio; PAG 133C.e), dum en grupo F temas pri posedo (Fakon de ĥemio (ekz, bioĥemio) posedas ĥemio; PAG 133A.c). Interkrampe estas ekzemplaj propra-nomaj ekvivalentoj (PAG 133 Rim III). Sxajnas al mi, ke la esenco de la diferenco inter la signifoj de "kampo" kaj "fako" kuŝas en tio, ke ili funkciigas malsamajn signifojn de la vorto "de". =93/003 [94-02-26] \j 18 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} kamp-specif/a noci/o (en difinita stud-kampo) *b {eo2} speci/a noci/o (en difinita sfero) *c {de1} spezieller Begriff (in einem bestimmten Wissensgebiet) *a {en1} specific concept (in a given field) *a {fr1} notion propre (au domaine en question) *a \J Nocio (85/288) apartenanta ĉefe al unu stud-kampo (85/303). Ekzemploj: \I En aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocioj "aŭtomobilo" kaj "limuzino"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/304 \w\--- =ApE85 #015 Rim: ei: Tre simile difinita en ISO/N53: =86/005. {eo2} Estas miskomprenebla kiel nocio rilatanta al botanika aŭ zoologia specio. «93-11-13» \j 19 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} prunt/e-pren/it/a noci/o *b {eo2} prunt-noci/o *c {de1} geliehener Begriff *a {en1} borrowed concept *a {fr1} notion empruntée *a \J Nocio (85/288) ofte uzata en difinita stud-kampo (85/303), sed apartenanta ĉefe al alia fako. Ekzemploj: \IEn aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocioj "lubrikiga oleo", "fuelo" kaj "ŝafto".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/305 \w\--- =ApE85 #016 Rim: ei: Preskaŭ sama difino en ISO/N53: =86/006. «93-11-13» \j 20 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o trans difin/it/a sfer/o *c {eo2} noci/o super/ant/a difin/it/an stud-kamp/on *b {eo3} super'kamp/a noci/o *ĉ {de1} über das Wissensgebiet hinausreichender Begriff *a {en1} concept exceeding the given field *a {fr1} notion dépassant le domaine *a \J Nocio (85/288) apartenanta al pli larĝa stud-kampo (85/303), de kiu donita stud-objekto formas parton. Ekzemplo: \IEn aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocio "rado"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/306 \w\--- =ApE85 #017 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (1990-07-19): {eo1} laŭ mi taŭgas al ia supernocio de {eo3}. «93-11-13» \j 2.1.3 Tipoj de karakterizaĵoj (n-roj 21 ĝis 25) 21 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} intrinsek**/a karakteriz/aĵ/o *b EVIT *b {eo2} esenc/e propr/a karakteriz/aĵ/o *b {eo3} intrins**/a karakteriz/aĵ/o *c*b {eo4} en/o-pri/a karakteriz/aĵ/o *c {eo5} en/o-tem/a karakteriz/aĵ/o *c {de1} inhärentes Merkmal *a {en1} intrinsic characteristic *a {en2} inherent characteristic *a {fr1} caractère intrinsèque *a {fr2} caractère inhérent *a \J Karakterizaĵo (85/289) apartenanta al objekto mem kaj ne al ĝiaj rilatoj al aliaj objektoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/307 \w\--- =ApE85 #018 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): A. Sxajnas al mi malkonsilinde bonvenigi balastaĵon "-ek": 1. Se "-ik" estas ĝenerale evitinda pro ebla konfuzo kun tekniko, "-ek" estas simile evitinda pro ebla konfuzo kun speco de rapideco. Depende de la resto de la vorto, eble pli evitinda; 2. Cele al tio, ke Esperanto estu facila, ni kutime strebas, ke ĝiaj vortoj estu kiom eble plej antaŭkonjekteblaj. Se lasi flanke teknikojn, se la vortoj, kiuj en Eŭropaj lingvoj finiĝas per "-ic", montriĝas en Esperanto jen stumpaj (En. \Isonic\i -->"sona") kaj jen finiĝantaj per "-ek" tio estas malfacilaĵo. 3. Nuna akcepto de {eo1} simple rezultigos laŭ mi, ke iam poste oni stumpigos ĝin. B. {eo2} havas unuavidan allogon, sed mi ne sukcesis ricevi de ĝi la difinitan signifon surbaze de nia gramatiko kun la PIV-aj difinoj de la apartaj vortoj (t.e. klaran ®rezultan signifon (85/370)), kio implicas, ke ĝi estus aparte lernenda kiel nova radiko aŭ idiomaĵo. C. Kiel purisma paro kion pri "eno-pria karakterizaĵo" kaj "ekstero-pria karakterizaĵo"? ei (91-08-09): Mi markis mian unuan proponon EVIT. Je ĝi malplaĉis al mi ĉefe, ke oni povus esti misgvidata pensi pri iu seka afero. {eo3} nun ŝajnas al mi preferinda, sed {eo2} eblus, se iu volas nepre eviti neologismon. La signifo de {eo4} kaj {eo5} por mi ne estus divenebla. «93-11-13» \j 22 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} ekstrinsek**/a karakteriz/aĵ/o *b EVIT *b {eo2} ne esenc/e propr/a karakteriz/aĵ/o *b {eo3} ekstrins**/a karakteriz/aĵ/o *c*b {eo4} ekster/o-pri/a karakteriz/aĵ/o *c {eo5} ekster/o-tem/a karakteriz/aĵ/o *c {de1} nicht weseneigenes Merkmal *a {en1} extrinsic characteristic *a {fr1} caractère extrinsèque *a \J Karakterizaĵo (85/289) de objekto nur pro ties rilatoj al aliaj objektoj. Oftaj tipoj de ̧oj estas la ®karakterizaĵo de origino (85/309) kaj la ®karakterizaĵo de celo (85/310). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/308 \w\--- =ApE85 #019 Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. we preferas "adhera karaktro" kaj por (85/307) "inhera karaktro". - "karakterizaĵo" ŝajnas al mi pli klara ol "karaktro", kiu jam estas hiperonimo (86/008) por majuskla aŭ minuskla litero, cifero, interpunkcia signo kaj por speciala tipografia signo kiel @, #, &, ktp. (=85/452). "Adhera" impresas min kiel tro "glua". "adhera karaktro" laŭ mi estas "e", kiu formas ligaturon kun "a". La karakterizaĵoj de celo kaj origino ne estas algluitaj al la nocio, sed troviĝas ekstere de ĝi. La inventinto de objekto ne adheras al ĝi! wor (90-07-19): =85/307. Mi akordas kun ei pri "adhera" k pri "karaktro"; aliaj solvoj per "-her-" (aŭ "-trins-") ne devus havi la saman problemon. ei (91-08-09): =85/307. «93-11-13» \j 23 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o de origin/o *b EVIT *b {eo2} karakteriz/aĵ/o pri origin/o *c {de1} Herkunftsmerkmal *a {en1} characteristic of origin *a {fr1} caractère de provenance *a \J ®Ekstrinsa karakterizaĵo (85/308), kiu indikas kie, per kiu aŭ kiel objekto estiĝis, uziĝis aŭ konatiĝis. Ekzemploj: \ILa malkovrinto, inventinto aŭ priskribinto de objekto, ĝia produktinto aŭ liverinto, la loko de produktado (urbo, lando), la fabrikad-maniero.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/309 \w\--- Rim: ei (91-08-09): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Mi markis mian unuan terminon EVIT, ĉar {eo2} pli trafe priskribas la nocion. «93-11-13» \j 24 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o de cel/o *b EVIT *b {eo2} karakteriz/aĵ/o pri cel/o *c {de1} Zweckmerkmal *a {en1} characteristic of purpose *a {fr1} caractère de destination *a {fr2} caractère d'emploi *a \J ®Ekstrinsa karakterizaĵo (85/308), kiu indikas la celon de iu objekto. Ekzemploj: \ILa uzo-maniero; la apliko-fako; la loko aŭ situo en muntaĵo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/310 \w\--- Rim: ei (91-08-09): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Mi markis mian unuan terminon EVIT, ĉar {eo2} pli trafe priskribas la nocion. «93-11-13» \j 25 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} ekvivalent/aj karakteriz/aĵ/oj *b {de1} äquivalente Merkmale *a {en1} equivalent characteristics *a {fr1} caractères équivalents *a \J Malsamaj karakterizaĵoj (85/289), kiuj tamen estas substitueblaj inter si en difinita nocio-enhavo (85/290) sen ŝanĝo de la nocio-amplekso (85/293). La inter-ŝanĝebleco de karakterizaĵoj estas kaŭzata per hazarda ®ontologia rilato (=85/295) ne per logika ekvivalento. Ekzemploj: \ILa karakterizaĵoj "egallatera" (= havanta egalajn laterojn) kaj "egal-angula" (= havanta egalajn angulojn) en la nocio "egallatera [egal-angula] triangulo"; "konveksa lenso" = "konverĝiga lenso".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/311 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 2.1.4 Kombino de nocioj (n-ro 26) 26 {U1} 001.411.6 (+) {T1} RBN {eo1} losuril**/o *b EVIT *b {eo2} losukomb**/o *b EVIT *b {eo3} log**-sum/o *ĉ {eo4} log**-sum/ig/o *ĉ {de1} Disjunktion *a*c {de2} logische Addition *a {de3} Umfangsvereinigung *c {en1} disjunction *a*c {en2} logical addition *a {fr1} disjonction *a*c {fr2} addition logique *a \J Adicio de la nocio-ampleksoj (85/293) de kelkaj nocioj (85/288). La rezulto estas supernocio (85/291) de la originaj nocioj, kaj tiuj estas subnocioj (85/292) de la rezulta nocio. Ekzemplo: \Ilogsumigo de la subnocioj "knabo" kaj "knabino" kreas la supernocion "infano".\i *b laŭ *a Difino de {eo3} laŭ (88/030): Rilato (88/682) formita per la ®logika sumo (89/048) de du unuoj. Difino de {eo4} laŭ (88/031): La kombinado de du nocioj (88/026) per kreo de ilia ®logika sumo (88/048). *b laŭ *c Fon: *a R1087; *b ei; *c Termi-of-doc; *ĉ wor; \W 85/312 \w\--- Rim: ei (89-11-23): Uzu {eo3} se vi volas indiki rilaton inter du nocioj; uzu {eo4} se vi volas indiki la procezon, per kiu integriĝis aŭ kombiniĝis du nocioj. Ekz-e homo = viro aŭ virino. wor (90-07-19): Mi akordas kun la divido en du registraĵojn. La terminojn {eo3} kaj {eo4} mi trovas multege pli tuje klaraj, facile memoreblaj kaj uzeblaj. (Laŭ mi, /log/ ja estas la radiko de log**/ik/o, spite la pretendon de PIV.) ei (91-08-09): Mi akordas kun wor kaj tial markis terminojn {eo1} kaj {eo2} EVIT. «93-11-13» \j 2.2 Difinoj (n-roj 27 ĝis 30) 27 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o (1) *b*c {de1} Definition *a {en1} definition *a {fr1} définition *a \J Pervorta priskribo de nocio (85/288). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/313 \w\--- Rim: =93/028 [94-02-26] \j 28 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per super'noci/o kaj diferenc/o *b {eo2} difin/o per noci/o-en'hav/o *b {eo3} difin/o (1) (en ĝia klasika signifo) *b {de1} Definition durch Gattungsbegriff und Unterschied *a {de2} Definition durch Intension *a {de3} Definition durch Konnotation *a {de4} intensionale Definition *a {de5} Definition (in klassischem Sinn) *a {en1} definition by genus and difference *a {en2} definition by intension *a {en3} definition by connotation *a {en4} intensional definition *a {en5} definition (in its classical meaning) *a {fr1} définition spécifique *a {fr2} définition (au sens classique) *a \J Determino de la nocio-enhavo (85/290) de nocio (85/288). Ekzemplo: \I"Aera flug-aparato" estas iu ajn aer-subtenata veturilo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/314 \w\--- Rim: =[86/030] =93/029 [94-02-26] \j 29 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per noci-ampleks/o *b {eo2} difin/o per signif-etend/iĝ/o *b {eo3} difin/o per signif-amplekso *c {eo4} difin/o per ekzempl/oj *ĉ {de1} Definition durch Extension *a {de2} Definition durch Denotation *a {de3} extensionale Definition *a {en1} definition by extension *a {en2} definition by denotation *a {en3} extensional definition *a {fr1} définition générique *a \J Difino per determino de la nocio-amplekso (85/293) de nocio (85/288). Ekzemplo: \ILa nocio "aera flug-aparato" entenas balonojn, ®direkteblajn balonojn [zepelinojn], kajtojn, glisilojn kaj flugmaŝinojn.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; *ĉ wor; \W 85/315 \w\--- =ApE85 #020 Rim: ei (89-12-16): =[85/293, 86/031] =93/030 [94-02-26] \j 30 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per kun'tekst/o *b {eo2} kun'tekst/a difin/o *b {de1} Definition durch Kontext *a {de2} kontextuale Definition *a {en1} definition by context *a {en2} contextual definition *a {fr1} définition par l'emploi *a \J Difino (85/313) per ekzemplo de vera apliko, tio estas per subkomprenata ekvacio. La difinota termino (85/317) estas montrata en frazo, kies tuta signifo estas konata aŭ povas esti divenata. Ekzemplo: \ILi vojaĝis de Eŭropo al Ameriko en 24 horoj uzante ... (avion).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/316 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 3. TERMINOJ (n-roj 31 ĝis 94) 3.1 Gxeneralaĵoj (n-roj 31 ĝis 38) 31 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o (1) (por nocio) *b*c {de1} Terminus (für einen Begriff) *a {en1} term (for a concept) *a {fr1} terme *a \J Iu ajn konvencia simbolo por nocio (85/288), kiu konsistas el prononceblaj sonoj aŭ el ties skriba reprezentaĵo (=el literoj). Termino povas esti vorto (85/352) aŭ vortgrupo (85/358). Ekzemploj por ÷o en 85/318,319. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/317 \w\--- Rim: =[86/036] =93/035 [94-02-26] \j 32 {U1} 001.420 (+) {U2} 801.316.4 {T1} RBN {eo1} teknik/a termin/o *b {eo2} teĥnik/a termin/o *c {eo3} fak/a termin/o *b {de1} Terminus technicus *a {en1} technical term *a {fr1} terme technique *a \J Termino (85/317) kies uzo kaj signifo (85/369) estas limigata al specialistoj de difinita stud-kampo (85/303). Ekzemploj: \Irivoluo; nombro de rivoluoj; nombro de rivoluoj dum tempo-unuo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; \W 85/318 \w\--- =ApE85 #021 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 33 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} ĝeneral/a termin/o *b EVIT *b {eo2} komun-lingv/a termin/o *b {eo3} komun-lingv/a vort/o *b {de1} allgemeiner Terminus *a {en1} general term *a {fr1} terme commun *a \J Termino (85/317) formanta parton de la komuna lingvo. Ekzemploj: \Inumero; tempo; per; de.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/319 \w\--- Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. =88/106. «93-11-13» \j 34 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} prefer/at/a termin/o *b {de1} Vorzugsterminus *a {en1} preferred term *a {fr1} terme à employer de préférence *a \J Termino (85/317) rekomendita en norm-verko. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/320 \w\--- Rim: =[86/063] =93/066 [94-02-26] \j 35 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} permes/it/a termin/o *b {de1} zulässiger Terminus *a {en1} preferred term *a {fr1} terme toléré *a \J Termino (85/317), kies uzo kiel sinonimo (85/378) de ®preferata termino (85/320) estas permesita en norm-verko. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/321 \w\--- Rim: =[86/064] =93/067 [94-02-26] \j 36 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} ne'rekomend/it/a termin/o *b {eo2} ne'norm/a termin/o *c {eo3} evit/ind/a termin/o *ĉ {de1} abgelehnter Terminus *a {en1} deprecated term *a {fr1} terme à éviter *a \J Termino (85/317), kiu laŭ norm-verko estas evitinda. En Britaj norm-verkoj ekzistas ankoraŭ kategorio inter nerekomenditaj kaj ®permesitaj terminoj (85/321). Gxi nomiĝas "alternativaj terminoj". Tiuj terminoj ne estas malbonaj sed superfluaj, kaj ili estas eliminendaj iom post iom. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; *ĉ go; \W 85/322 \w\--- =ApE85 #022 Rim: ei: Laŭ mi {eo2} ne estas trafa traduko, ĉar ĝi povas signifi, ke la termino ne troviĝas en norm-verko. Multaj bonaj terminoj ne troviĝas en normverkoj. Kontraste al tio la supra difino klare indikas, ke la termino estas taksita "evitinda" en norm-verko. =[86/065] =93/068 [94-02-26] \j 37 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/o <2> *b {eo2} nomenklatur/o (1) *b {eo3} terminologi/o (1) *c EVIT *b {eo4} termin/o-proviz/o *b {de1} Terminologie *a {de2} Nomenklatur *a {en1} terminology *a {en2} nomenclature *a {fr1} terminologie *a \J La kolekto de terminoj (85/317) prezentanta nociosistemon (85/295) precipe en speciala stud-kampo (85/303). En kelkaj kampoj {eo1} kaj {eo2} ne estas plene sinonimaj (85/378). En biologio, ekz-e, nomenklaturo rilatas al la nomoj de plantoj kaj bestoj; terminaro, kontraŭe, rilatas al iliaj partoj kaj ecoj. *b laŭ *a Aro da terminoj uzataj en unu scienco aŭ tekniko: \Ibona, kompleta ÷o estas nepra kondiĉo de progreso.\i *c Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/323 \w\--- =ApE85 #023 Rim: ei (88-12-16): Laŭ PIV "terminaro" estas nur vortaro, tamen mi opinas, ke pro la strukturo de nia lingvo "terminaro" devas esti ankaŭ la termino por ĉi tiu nocio. =86/087 wor (90-07-19): Mi akordas kun ei, ke ni akceptu {eo1}. Por "terminaro" la PIV-a difino ĉe "-ar/" unuavice pensigas pri 85/323. Strikte akcepti la difinon ĉe "terminaro" do parte faras el ĝi idiotismon. Plie, se ni konsekvence donus preferon al la 4-a difino ĉe "-ar/", ni devus kredemi, ke "homaro" signifas telefon-libron! Aliflanke, por eviti konfuzon, mi foje diras: "terminara libro". =93/031, =93/032 [94-02-26] \j 38 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/o <2> *b {de1} Terminologie (Wissenschaft) *a {en1} terminology (science) *a {fr1} terminologie *a \J Stud-kampo, kiu okupiĝas pri la formado kaj nomado de nocioj (85/288), aŭ kiel speciala stud-objekto aŭ kiel komunaĵo de ĉiuj stud-objektoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/324 \w\--- =ApE85 #024 Rim: Laŭ PIV {eo1} estas: "Aro de la terminoj, uzataj en unu scienco aŭ tekniko: \Ibona, kompleta terminologio estas nepra kondiĉo de progreso.\i Mi opinias, ke la termino por ĉi tiu nocio devus esti "terminaro". Se oni etnolingve atribuas diversajn signifojn al {en1}, {fr1}, {de1}, tio ne signifas, ke ankaŭ ni devus fari tion. =[86/100] =93/121 [94-02-26] \j 3.2 Ekstera formo de terminoj (n-roj 39 ĝis 49) 39 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} ekster/a form/o (de termino) *b {de1} äußere Form (eines Terminus) *a {en1} external form (of a term) *a {fr1} forme (d'un terme) *a \J La tutaĵo de sonoj aŭ fonemoj (85/327) aŭ de literoj, kiuj konsistigas terminon (85/317). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/325 \w\--- Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Mankas referenco al mala termino aŭ nocio, "interna formo ..." aŭ "ena formo ...". Tia referenco utilus por ĝuste enfokusigi la signifon. Pro tiu manko kaj pro la difino de "termino" ĉe 85/317 la vorto "ekstera" ŝajnas pleonasma. ei (91-08-09): Temas pri traduko de verko, en kiu la mala termino ne ekzistas. Mi ĝojus, se iu kreus ĝin kaj registrus ĝin en Pekoteko. «93-11-13» \j 40 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} son-form/o *b {eo2} prononc/a form/o *c {eo3} fonetik/a form/o *c {eo4} akustik/a form/o *c {eo5} fonetism/a form/o *b {eo6} fonet**/a form/o *ĉ {de1} phonetische Form *a {en1} phon(et)ic form *a {fr1} forme phonique *a \J La ®ekstera formo (85/325) de termino (85/317) formita per sonoj aŭ fonemoj (85/327). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/326 \w\--- =ApE85 #025 Rim:: ei (89-06-04): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Se la simpla {eo1}, kiu formas belan paron kun {eo1} de 85/328, ne ŝajnas esti sufiĉe scienca por iu apliko, mi preferas terminon {eo5}, ĉar la nocio rilatas nek al branĉo de gramatiko nek al branĉo de fiziko, sed al la sona konsisto de vorto, do laŭ PIV al fonetismo. wor (90-07-19): Divers-punkte: 1. Mi akordas kun ei. Krom {eo1}, plej taŭgas por la difino {eo5}. 2. {eo1} estas svaga kaj la difino estas ĝenerala. 3. La kritiko de ei kontraŭ {eo3,4} baziĝas sur la uzo de sufikso "-ik", dum ne temas pri teĥniko. Post stumpigo restas "akust**a" kaj "fonet**a". 4. Akustika fonetiko estas fako de fonetiko, kiu studas la karakterizaĵojn de parolaj sonoj en la aero. Taŭga termino por la parola son-formo en la aero estas "akust**a fonet**a formo" aŭ mll-e "akust**a formo". "Akust**a formo" do estas hiponimo (86/010) de la nocio. 5. Akustika fonetiko tradicie ankaŭ studas la aŭdajn karakterizaĵojn de parolaj sonoj. Tiakaze "akust**a formo" denove estas hiponimo de la nocio. 6. "Fonet**a formo" ŝajnas pli konsekvenca nomo por la nocio ol estas {eo5}. Se "-iko" mispensigas pri teĥniko, ankaŭ "-ismo" mispensigas pri filosofio. 7. Ankaŭ {eo2} estas hiponimo por la nocio de ĉi tiu komplekso, ĉar ĉe {eo2} temas pri la enbuŝaj karakterizaĵoj. 8. Mi akordas kun ei, ke "sonformo" formas belan paron kun "skribformo". Estas tre utile laŭ mi, ĉiam celi tiajn belajn parojn. Sed bv ankaŭ noti, ke la nuna paro ne estas perfekta, ĉar "son/" traktiĝas substantive, dum "skrib/" traktiĝas verbe. 9. La difino per la vortoj "de termino" limigas la terminojn al la fako terminologio. Sed ĉiuj tiuj terminoj {eo1-5} apartenas al nocioj superkampaj (85/306). Tia difino riskas, ke terminologio kaj ĝia (laŭ mi) superkampo, lingvistiko, malsame difinos samajn terminojn. Se temas pri zorgo ne fari pretendojn ekster la nune traktata kampo (terminologio), mi plenkore aprobas. Tiaokaze, klare estus komenci difinojn per la etikedaj vortoj: "(En terminologio)". 10. Se oni preferus alternativan terminon surbaze nur de nesufiĉa scienceco de {eo1} kaj opinius ĝin (ekz. {eo5}) samsignifa, tio efikus, (a) ke {eo1} estas egale precizaj kaj (b) ke "sufiĉe scienca" signifus sufiĉe pufe impona. ei (91-08-09): wor pravas, ke estus bone enkonduki difinojn de la "Terminologia Vortaro" (85/287 - 85/381) per (En terminologio:), precipe se iu kopias iun komplekson por utiligi ĝin en argumento pri iu ne terminologia afero. La UDK-numero 001.4 indikas la kampon "terminologio", tamen probable malmultaj izantoj de la verko scias tion. {eo6} nun ŝajnas al mi preferinda, tamen "foneta" estas unue difinenda. «93-11-13» \j 41 {U1} 001.421 (+) {U2} 801.41 {T1} RBN {eo1} fonem/o (1) *b*c {de1} Phonem *a {en1} phoneme *a {fr1} phonème *a \J Iu ajn distinga son-elemento en donita lingvo, se eble prezentata per unu litero. Du aŭ pli da malsamaj sonoj formas en lingvo nur unu fonemon, se ili estas interŝanĝeblaj en parolataj vortoj sen signifoŝanĝo. Ekzemplo: \IEn la Franca la sonoj "l" kaj "r" estas du fonemoj, ĉar vortoj kiel F "galant" kaj F "garant" prezentas malsamajn nociojn. En la Japana kontraŭe la sonoj "l" kaj "r" formas nur unu fonemon; ili povas esti interŝanĝataj sen signifoŝanĝo de vorto.\i *b*ĉ laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; *ĉ wor; \W 85/327 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 42 {U1} 001.421 (+) {U2} 003.081 {T1} RBN {eo1} skrib-form/o *b {eo2} grafik/a form/o *c {eo3} grafi**/o [1] *c {eo4} grafism/a form/o *b {de1} geschriebene Form *a {de2} schriftliche Form *a {de3} Schriftform *a {en1} written form *a {fr1} forme graphique *a {fr2} graphie *a \J La ®ekstera formo (85/325) de termino (85/317) formita per literoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/328 \w\--- =ApE85 #026 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. La termino "grafismo" estas laŭ PIV unu el la signifoj de la ambigua "grafiko", tial {eo4} sajnas al mi preferinda, se la simpla {eo1}, kiu formas belan paron kun {eo1} de 85/326, ne sufiĉas. «93-11-13» \j 43 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} prototip/o <3> *b {eo2} prototip/a form/o *b {de1} Prototypform *a {de2} Prototyp *a {en1} prototype form *a {en2} prototyp *a {fr1} (forme) prototype *a \J La modelo, laŭ kiu estas formita la ®ekstera formo (85/325) de aliaj vortoj. Por vortoj konstruitaj el Grekaj aŭ Latinaj morfemoj (85/345) la prototipo prezentas tiun evolu-stadion, kiu ankoraŭ ne montras naciajn apartaĵojn, sed de kiu la naciaj formoj povas esti derivataj per regula transponado (85/330). Ekzemplo: \ILa prototipo "radi/a/t/or" respondas al la sekvantaj naciaj (etno-lingvaj) formoj, kiuj estas same regulaj: AGR: radiator, F: radiateur, I: radiatore, H: radiador.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/329 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 44 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} transpon/ad/o <3> *b {eo2} trans'pren/ad/o *b {de1} Transposition *a {en1} transposition *a {fr1} transposition *a \J La regula asimilo el iu lingvo de la ®ekstera formo (85/325) de vortoj (85/352,353), kiuj estis regule konstruitaj en alia lingvo el Grekaj aŭ Latinaj morfemoj. Por ekzemploj =85/329. b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/330 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 45 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/it/a termin/o *b {eo2} stump/ig/it/a termin/o *c {de1} abgekürzter Terminus *a {en1} abbreviated term *a {fr1} terme abrégé *a \J Termino (85/317) formita per ellaso de unu aŭ pluraj partoj el donita termino. Gxi estas aŭ mallongigita son-formo (85/326) aŭ prononcata mallongigo (85/332). Ekzemploj de mallongigitaj son-formoj: \Iaŭto (=aŭtomobilo), buso (= aŭtobuso).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor laŭ PIV; \W 85/331 \w\--- Rim: =86/044 wor (90-07-19): {eo2} estas pli kolora ol {eo1}. Tio helpos nin teni nin vekaj. =93/044 [94-02-26] \j 46 {U1} 003.083 {U2} 801.18 {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/o *b {de1} Abkürzung *a {en1} abbreviation *a {fr1} abréviation *a \J Mallongigita skrib-formo (85/328) de termino (85/317). Multaj mallongigoj estas ankaŭ prononcataj, t.e. uzataj kiel ®mallongigitaj terminoj (85/331). Ekzemploj de ne-prononcataj mallongigoj: \Is-ro (=sinjoro); Ca (=kalcio); sin (=sinuso).\i Ekzemploj de literumataj mallongigoj: \Iktp. (kotopo = kaj tiel plu); UN (Uno = Unuiĝintaj Nacioj); PV (Povo = Plena Vortaro); PIV (Poivo = Plena Ilustrita Vortaro)\i. Ekzemploj de prononcataj mallongigoj: =85/333. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/332 \w\--- Rim: =[86/045] =93/045 [94-02-26] \j 47 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} akronim''/o (1) *b*c {de1} Akronym \In\i *a*c {de2} Kurzwort \In\i *c {en1} acronym *a*c {Es1} palabras siglas *c {Es2} sigla *c {fr1} acronyme \Im\i *c {fr2} mot-sigle *a*c \J Origine mallongigo (85/332) formita el komencaj literoj (aŭ silaboj) de kelkaj vortoj (85/353) kaj uzata kiel parolata vorto, t.e. kiel ®mallongigita termino (85/331). Ekzemploj: \IUnesko (= UNESKO); lasero (= lum-amplifo per stimulata eligo de radioj); UEA; SAT; KELI; PIV.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c BibTer; \W 85/333 \w\--- Rim: =[86/046, 86/047] =93/047 [94-02-26] \j 48 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} liter/a simbol/o *b {de1} Buchstabensymbol *a {en1} letter symbol *a {fr1} symbole littéral *a \J Simbolo por nocio (85/288) konsistanta el unu aŭ pluraj literoj skribataj sen punkto(j); precipe simbolo, kiu indikas fundamentan sciencan nocion (kvanton, uniton [unuon], kemian elementon, ktp.). Ekzemploj: \Icm (=centimetro); kg (=kilogramo); h (=horo).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/334 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 49 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} grafik/a simbol/o *b {de1} grafisches Symbol *a {en1} graphical symbol *a {fr1} symbole graphique *a \J Desegneto reprezentanta (89/306) nocion (85/288). Ekzemploj: \IFulma sago kiel avert-simbolo kontraŭ elektromortigo. Du interligitaj ringoj kiel simbolo por edzeco.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/335 \w\--- Rim: ei (91-07-14): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. En 86/128 troviĝas la sama termino kun iom alia difino. «93-11-13» \j 3.3 Skribado [ortografio] (n-roj 50-53) 50 {U1} 001.422 (+) {U2} 801.14 {T1} RBN {eo1} fonetik/a ortografi/o *b {eo2} fonetik/a alfabet/o *b {eo3} laŭ'son/a skrib-sistem/o *c {eo4} laŭ'son/a notaci/o *c {eo5} laŭ'son/a ortografi/o *c {eo6} laŭ'son/a alfabet/o *c {de1} phonetische Schrift *a {de2} phonetisches Alphabet *a {en1} phonetic spelling *a {en2} phonetic writing *a {en3} phonetic alphabet *a {fr1} écriture phonétique *a {fr2} alphabet phonétique *a \J Sistemo de literoj (aŭ ĝia uzo), en kiu unu litero interrespondas al aŭ difinita sono aŭ difinita fonemo (85/327). Ekzemplo de fonetika ortografio (strikte fonetika alfabeto): \ILa alfabeto de la Internacia Fonetika Asocio.\i Ekzemploj de proksimume fonetikaj ortografioj ("fonemaj alfabetoj"): \ILa Esperanto-alfabeto (uzata en la "logatoms" establitaj por la mezurado de kompren-ebleco fare de la Internacia Konsultiĝa Komitato pri Telegrafio kaj Telefonio); la Cirila alfabeto.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/336 \w\--- =ApE85 #027 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Esperantigu kaj difinu "logatoms". Anstataŭ "Cirila" uzu la formon "Kirila". ei: "logatoms" ne estas difinita en la originalaj etnolingvaj versioj de ĉi tiu norm-verko, do mi ne povas doni la difinon. Kiu povus helpi? "Cirila" troviĝas en PIV. Kial devii de ĝi? wor (90-07-19): Laŭ la nuna difino, temas pri svagaj ®komun-lingvaj terminoj (85/319) laŭ mi evitindaj, kiuj nomas supernocion de du ®teĥnikaj terminoj (85/318): fonemika notacio aŭ ortografio -- fonema alfabeto fonetika notacio aŭ ortografio -- fonet**a alfabeto Poststreke estas laŭ mi proponindaj ekvivalentoj. Uzo de la vorto "proksimume" en la difino efikas erarige. La "proksimumeco" reciprokas. La du fakoj kaj ortografioj havas sendependajn celojn; nek unu nek la alia celas esti proksimuma versio de la alia. Ekzistas aliaj. Aparte menciinda estas: silabika notacio aŭ ortografio -- silabaro en kiu la simbolata sono estas silabo. Pli taŭgaj terminoj por la svaga ĝenerala nocio, ÷o, estas {eo3-6}. «93-11-13» \j 51 {U1} 001.422 (+) {T1} RBN {eo1} histori/a ortografi/o *b {eo2} etimologi/a ortografi/o *b {de1} historische Schreibung *a {de2} etymologische Schreibung *a {en1} historical spelling *a {en2} etymological spelling *a {fr1} écriture historique *a {fr2} écriture étymologique *a \J Ortografia sistemo en kiu iuj fonemoj (85/327) estas skribataj malsame depende de la vort-origino. Ekzemploj: (Angla:) \Ifool\i, sed \Iphonetic.\i (Franca:) \Ifou\i, sed \Iphonétique\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/337 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 52 {U1} 001.422 (+) {T1} RBN {eo1} trans'liter/ad/o *b*c {de1} Transliteration *a {en1} transliteration *a {fr1} translittération *a \J Transformado de teksto, litero post litero, en alian alfabeton sen konsidero pri la aktuala prononco de la sonoj. Ekzemplo: \ILa internacia ISO-sistemo por transliterado de literoj el la Cirila alfabeto en la Latinan.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/338 \w\--- Rim: =[86/097] =93/105 [94-02-26] \j 53 {U1} 001.422 (+) {U2} 003.035 {T1} RBN {eo1} trans'skrib/ad/o (1) *b {eo2} trans'skrib/o *b {de1} Transkription *a {en1} transcription *a {fr1} transcription *a \J Transformado de teksto al alia alfabeto por indiki la proksimuman prononcon al la leganto. Ekzemploj: \ITransskribo per ®fonetika alfabeto (85/336). Transskribo de Rusaj nomoj en ĵurnaloj, kiuj uzas la Latinan alfabeton.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b we; \W 85/339 \w\--- Rim: we: {eo1} substrekas la agon, {eo2} la rezulton. =93/106 [94-02-26] \j 3.4 Interna formo de terminoj (n-roj 54 ĝis 82) 54 {U1} 001.425 (+) {T1} RBN {eo1} laŭ'morfem/a senc/o de termin/o *c {eo2} laŭ'struktur/a senc/o de termin/o *ĉ {eo3} laŭ'ŝajn/a senc/o de termin/o *ĉ {eo4} morfem-seri/a senc/o de termin/o *ĉ {de1} innere Form *a {de2} buchstäbliche Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} internal form *a {en2} literal meaning (of a term) *a {fr1} sens littéral (d'un terme) *a \J Baza signifo de ®kompleksa termino (85/342) aŭ de ®transigita termino (85/366). La ̧ de kompleksa termino determinas ĝian strukturon. La ̧ de transigita termino estas ĝia ®primara senco (85/367). Ekzemploj: \ILa ÷ de la termino "ĉeval-povo" estas la kombinaĵo de la du nocioj "ĉevalo" kaj "povo" en tiu ĉi ordo, kaj sen difino de la rilatoj ekzistantaj inter ili. Laŭmorfeme la signifo de la termino "kapo" (de ŝlosilo aŭ kejlo) estas la "kapo de besto".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/340 \w\--- =ApE85 #028 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 55 {U1} 001.425 (+) {T1} RBN {eo1} motiv/it/a termin/o *b {eo2} tra'vid/ebl/a termin/o *c {eo3} sin'motiv/a termin/o *c {eo4} sin'klar/ig/a termin/o *c {de1} motivierter Terminus *a {en1} motivated term *a {fr1} terme motivé *a \J Termino (85/317) kies ®rezulta senco (85/370) estas derivita de ĝia ®laŭmorfema senco (85/340) aŭ de ĝia son-formo (86/326). Je la unua okazo la motivita termino estas ®kompleksa termino (85/342) aŭ ®transigita termino (85/366), je la dua okazo onomatopea vorto. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/341 \w\--- =ApE85 #029 Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): {eo2} aludas, ke oni rekte vidas la sencon sen vidi la terminon. {eo3} kaj {eo4} diras, ke estas la termino mem, kiu sin motivas, ne ia eksteraĵo. «93-11-13» \j 3.4.1 Gramatika analizo de kompleksaj terminoj (n-ro 56 ĝis 74) 56 {U1} 001.4251 (+) {T1} RBN {eo1} kompleks/a termin/o *b {eo2} morfem-kombin/aĵ/o *b {eo3} vort-kombin/aĵ/o *b {de1} komplexer Terminus *a {de2} komplexe Form *a {de3} Morphemkombination *a {de4} Wortkombination *a {en1} complex term *a {en2} complex form *a {en3} combination of morphemes *a {en4} word combination *a {fr1} terme complexe *a {fr2} forme complexe *a {fr3} combinaison de morphèmes *a Termino (85/317) enhavanta kelkajn leksemojn (85/346). Gxi estas aŭ ®kunmetita vorto (85/354), aŭ ®derivita vorto (85/355) aŭ vortkomplekso (85/353). Ekzemploj: =85/354,355,359,360. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/342 \w\--- Rim: =[86/058] =93/061 [94-02-26] \j 57 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o-analiz/o *b {eo2} gramatik/a analiz/o (de termino) *c {eo3} struktur/a analiz/o de termin/o *ĉ {de1} Analyse der grammatischen Form (eines Terminus) *a {de2} grammatische Analyse (eines Terminus) *a {en1} analysis of the grammatical form (of a term) *a {en2} grammatical analysis (of a term) *a {fr1} analyse de la forme grammaticale (d'un terme) *a {fr2} analyse grammaticale (d'un terme) *a \J Disigo de ®kompleksa termino (85/342) en ĝiaj komponantoj (85/344). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/343 \w\--- =ApE85 #030 Rim: ei (89-06-05): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Kvankam en la terminoj en la etnaj lingvoj troviĝas la vorto "gramatika", la difino diras nur, ke termino estas disigita en siaj komponantoj. Tial laŭ mi {eo1} pli klare indikas, pri kio temas. Vidu la aplikon de tiu termino en 85/344. wor (90-07-19): Sxajnas al mi, ke temas pri du nocioj: unu de la difino kaj la alia de la terminoj. Pri tiu de la donita difino: sufiĉus diri "termin/o-dis/ig/o", ĉar temas pri "iaj elementoj". En tio mankas postulo pri gramatikaj kriterioj pri senpereco. PIV-e analizo <2> celas al specoj kaj funkcioj, kio signifas inter-elementajn rilatojn aŭ gramatikon. Se temos pri disigo en senperajn komponantojn, tio unuvorte estas gramatika. Pri tiu de la terminoj: la vorto gramatiko celas, ke la disigo analize klarigu gramatikan strukturon -- ekz. per konstato de la senperaj komponantoj. La plena termino do povas esti: "gramatika analizo de termino"; {eo1} kaj "gramatika analizo" estas mallongigoj. Iom pli preciza estus {eo3}. «93-11-13» \j 58 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} kompon/ant/o (de termino) *b {de1} Bestandteil *a {de2} Konstituente *a {de3} Komponente (eines Terminus) *a {en1} constituent *a {en2} component (of a term) *a {fr1} composant (d'un terme) *a \J Iu ajn parto de ®kompleksa termino (85/342), kiu havas propran signifon (85/369). Komponanto estas aŭ nedividebla elemento, morfemo (85/345), aŭ denove kompleksa termino. La unua paŝo de termino-analizo (85/343) apartigas la "tuj ekkoneblajn komponantojn" [senperaj komponantoj]. Kutime ekzistas du. Ekzemplo: \ILa oblikva streko en la termino "skrapatoro / por tranĉado de rapidumaj dentoj" apartigas la du tuj ekkoneblajn komponantojn.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/344 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Cxi tie temas pri analizo laŭ senperaj komponantoj, kiu konstatigante arbo-strukturon de la analizato, laŭ mi konstatigas gramatikan informon. Gxi do ne kuniras kun la difino en 85/343. ei (92-01-27): Sxajnas al mi, ke mi atribuas pli malvastan sencon al gramatiko ol go kaj wor. «93-11-13» \j 59 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} morfem/o <2> *b {eo2} fin/a kompon/ant/o (de termino) *b {de1} letzte Konstituente (eines Terminus) *a {de2} Morphem *a {de3} Wortelement *a {en1} ultimate constituent (of a term) *a {en2} morpheme *a {en3} word element *a {fr1} morphème *a \J Iu ajn nedividebla komponanto de termino (85/317); t.e. komponanto, kiu ne povas esti disigata en aliajn elementojn sen perdo de ĝia signifo (85/369). Morfemo povas esti radiko (85/347), aŭ afikso (85/348), aŭ finaĵo (85/351). Ekzemplo: \IEn la termino "skrap/ator/o / por / tranĉ/ad/o / de rapid/um/a/j / dent/o/j" la morfemoj estas apartigitaj per oblikvaj strekoj. \i*b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/345 \w\--- Rim: =86/051 wor (90-07-19): La vorto "fina" en {eo2} estas ambigua, ĉar ĝi mispensigis min pri morfemo <1>. =93/054 [94-02-26] \j 60 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a morfem/o *b EVIT *b {eo2} leksem**/o *b {eo3} leksikon/a morfem/o *b {de1} terminologisches Morphem *a {en1} terminological morpheme *a {fr1} morphème terminologique *a \J Iu ajn morfemo (85/345), kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn; t.e. iu, kiu ne estas finaĵo (85/351). Gxi estas radiko (85/347) aŭ afikso (85/348). *b laŭ *a Iu ajn morfemo, kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn; t.e. morfemo, kiu ne estas finaĵo. En Esperanto ĝi estas radiko, parto de radiko aŭ afikso. \ILa vorto "hidrozoo" ekzistas el la du ÷oj ("hidro" kaj "zo") kaj el la finaĵo "o".\i *b Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/346 \w\--- =ApE85 #031 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. kav (88-04-30): La difino devus esti modifita: "Ajna morfemo, kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn. Gxi estas radikero, afikso aŭ radiko, sed ne finaĵo. Ekz-e "hidrozoo" konsistas el la du leksemoj "hidro-" kaj "-zo-" ambaŭ interpretendaj en Esperanto kiel leksemaj radikeroj, ne afiksoj. ei: La termino "radikero" ne ekzistas en PIV; tie tiu leksemo nomiĝas "vortero". Estas diskutinde, ĉu ni en Esperanto bezonas plian terminon, kiu ne ekzistas etno-lingve. Nek en PIV nek en PAG mi trovis difinon por "radikero" aŭ "vortero". Cxu la difino por "radiko" ne estas sufiĉe vasta por esti aplikebla ankaŭ por "hidro-" kaj "-zo-"? (=85/347), PAG, p371: "La radikoj estas silaboj aŭ silabaroj, kiuj signas ian koncepton: objekton, nocion." Krome la sufikso -er/ indikas konsistigan elementon de de kutime homogena substanco. Nek "radikero" nek "vortero" estus homogenaj. go: Forigu {eo2}. ei (89-06-05): Kial? Laŭ mia memoro {eo2} estis uzata de sze kaj ankaŭ de aliaj lingvikistoj. Sed mi vane serĉis fontojn. Kiu povus komuniki al mi aplikojn de {eo2}, por ke mi povu aldoni ilin? Ne estis mi, kiu inventis la terminon "leksemo", ankaŭ kav uzis ĝin en la diskuto. Kvankam mi origine proponis la terminon {eo1} mi nun opinias, ke ĝi estas evitinda, ĉar ĝi pensigas, ke temas pri morfemo, kiun terminologoj aplikas, kiuj studas la nociojn kaj terminojn troviĝantajn en fakaj lingvoj (=86/100). Oni uzas etnolingve \Iterminologisch, terminological, terminologique\i, ĉar oni atribuas al \ITerminologie, terminology, terminologie\i la signifon de "terminaro", kion mi taksas evitinda (=85/323). wor (90-07-19): Ne estas certe, ĉu {eo2} taŭgas por ĉi tiu komplekso. Sencon de Angla \Ilexeme\i difinas Pei66: "Signifo-porta parolata formo (vorto aŭ stamo) kiu estas ero de vortprovizo, abstraktita de frazaj vortoj; kompleta gramatika formo. Sinonimo: leksa monemo (En. \Ilexical moneme\i)". Tiel radiko kun siaj fleksioj estus unu leksemo (ekz: skrib-, skribi, skribadi, skribas, skribis, skribota, ekskribi, ...). Derivaĵo kun siaj fleksioj konstituus alian leksemon (ekz: skribist-, skribisto, skribistoj, skribista, ...). Tia leksemo estas pli vasta ol la nocio de tiu ĉi komplekso; en Esperanto ĝi ampleksas radikojn, sufiksoidojn, prefiksoidojn kaj radikalojn. ei (91-08-09): En miaj Anglaj konsult-libroj nur listigis la terminon \Ilexeme\i (=88/113). Sed per la tute nova Germana mi lernis, ke la vorto \ILexem\i venis en la Germanan lingvon tra la Rusa kaj signifas: \I"Einheit des Wortschatzes, die die begriffliche Bedeutung trägt. Bestandteil des Lexikons (3)".\i "Unuo de vokablaro [1] (88/189), kiu portas la nocian sencon. Konsistiga parto de leksikono <3> (88/181)". Kaj "Lexikon (3)" estis difinita en : \I"3a Gesamtheit der selbständigen bedeutungstragenden Einheiten einer Sprache: Wortschatz im Unterschied zur Grammatik einer Sprache; 3b (in der generativen Grammatik:) Sammlung der Lexikoneinheiten einer Sprache".\i 3a Tutaĵo de la memstaraj signifon portantaj unuoj en iu lingvo: la vorttrezoro kontraste al la gramatiko de iu lingvo. 3b (en generativa gramatiko:) Kolekto de leksikonaj unuoj de unu lingvo." Al mi nun ŝajnas, ke kav donis tre bonan ekzemplon por "leksemo" en nia lingvo, kiu parte akordiĝas kun la malklara difino de Pei, escepte, ke ne temas pri "kompleta gramatika formo". Tial wor atribuas malsaman signifon al la termino. Estus interese scii, kiun sencon oni atribuas en la Rusa lingvo al tiu ĉi vorto. Mi suspektas, ke temas pri "memstara signifon portanta unuo en iu lingvo, kiu povus esti ankaŭ radik-parto, kiel la de kav donita ekzemplo montras. Laŭ tiu interpreto mi prezentis en la difin-kampo ankaŭ alian al Esperanto adaptitan difinon por "leksemo", kiun ni pro 88/181 povus nomi ankaŭ "leksikona morfemo". Tiukaze fonemo, morfemo kaj leksemo estus ĉiuj diversaj specoj de monemoj, de la plej malgrandaj konsistigaj elementoj de lingvo, kio faciligus memori ilin. «93-11-13» \j 61 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} radik/o (3) *b*c {de1} Stamm *a {de2} Wurzel *a {en1} stem *a {en2} root *a {fr1} racine *a {fr2} radical *a \J Leksemo (85/346), kiu povas esti uzata memstare kiel vorto (85/352), radik-vorto (85/356) - aŭ kiel bazo por ®derivita vorto (85/355). Ekzemploj: \ILa vortoj "en", "dek". En la vortoj "t r a n ĉ /ado" kaj "s k r a p /atoro" la radikoj estas interspacigitaj.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/347 \w\--- Rim: =86/049, [86/050] =93/053 [94-02-26] \j 62 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} afiks/o (1) *b*c {de1} Affix *a {en1} affix *a {fr1} affixe *a \J Leksemo (85/346), kiu «en etnaj lingvoj» ĝenerale estas nur alpendaĵo al radiko (85/347). Afikso estas sufikso (85/349) aŭ prefikso (85/350). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/348 \w\--- Rim: =86/052 go: Ankoraŭ unu speco de afikso estas "infikso" interne de vorto. ei: Jes, sed en tiu ĉi difino, kiu estas traduko de norm-verko, mi ne rajtas aldoni tion. La difino de "infiks/o" troviĝas en PIV, do ne necesas krei apartan Pekoteko-komplekson. =93/055 [94-02-26] \j 63 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} sufiks/o (1) *b*c {de1} Suffix *a {en1} suffix *a {fr1} suffixe *a \J Afikso (85/348), kiu rekte sekvas radikon (85/347) aŭ alian sufikson. Ekzemplo: \IEn la vorto "skrap/ator/o" la leksemo "ator" estas sufikso indikanta grandparte aŭtomate funkciantan maŝinon.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/349 \w\--- Rim: =[86/054] =93/057 [94-02-26] \j 64 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} prefiks/o (1) *b*c {de1} Präfix {en1} prefix {fr1} préfixe \J Afikso (85/348), kiu rekte antaŭiras radikon (85/347) aŭ alian prefikson. Ekzemplo: \IEn la vorto "antaŭiras" la morfemo "antaŭ" estas prefikso indikanta pliproksimecon en spaco aŭ tempo, aŭ "apartenanta al la fronto"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/350 \w\--- Rim: =[86/053] =93/056 [94-02-26] \j 65 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} fin/aĵ/o (1) *b*c {de1} Endung *a {en1} ending *a {en2} termination *a {fr1} désinence *a \J Fina morfemo (85/345) de vorto (85/352,353), kiu esprimas gramatikan fleksion, t.e. la kazon kaj nombron de substantivoj, la tempon [tenson] kaj modon de verboj. Ekzemploj: \IEn la vortoj "rapid/um/a/j" kaj "dent/o/j" la morfemo "j" indikas la pluralon.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/351 \w\--- Rim: go: Estas bezonata ankaŭ morfemo havanta la samajn funkciojn ĉe la komenco de vorto; eble "komencaĵo". =[86/055] =93/058 [94-02-26] \j 66 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.316.0 (+) {T1} RBN {eo1} vort/o <6> *b*c {eo2} vort/o en sintaks/a senc/o *b {de1} Wort *a {de2} Wort im syntaktischen Sinn *a {en1} word *a {en2} word in syntactic sense *a {fr1} mot (du point de vue syntaxique) *a \J Termino (85/317), kiu ne estas kompleksa (sed radik-vorto 85/356), aŭ kiu estas ®nesintaksa vortgrupo (85/360). En la Angla lingvo vorto en sintaksa senco povas esti skribata ofte kiel unu aŭ pli da ®ortografiaj vortoj (85/353), ekz-e: \I"slideway"\i aŭ: \I"slide way"\i « = glitejo». *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/352 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu {eo1}. ei: Mi konsentas, ke {eo2} pli precize indikas la nocion, sed en ĉiutaga vivo oni ja uzas por tiu nocio la terminon {eo1}. Cxar oni same agas etno-lingve, {eo1} ne estas foriginda. «93-11-13» \j 67 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.316.0 (+) {T1} RBN {eo1} ortografi/a vort/o *b {eo2} vort/o (1) *b*c {de1} orthografisches Wort *a {de2} Wort *a {en1} orthographic word *a {en2} word *a {fr1} mot (du point de vue orthographique) *a \J Termino (85/317), kies skrib-formo (85/328) estas apartigita de la alia teksto per du spacetoj unu post la alia. Ekzemploj: A: \Islideway; slide-way;\i F: \Iglissière; chemin;\i G: \IBahn\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/353 \w\--- Rim: ei: Tio estas la laŭvorta traduko laŭ A, F kaj G, kiu tamen ne faras sencon al mi, ĉar la en la orginala Angla teksto donitaj ekzemploj ne montras tiujn du spacetojn. Cxu la difino ne devus teksti: "... per du spacetoj unu antaŭ kaj la alia post la termino?" Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu "vorto". ei: vidu mian rimarkigon en 85/352. =93/049 [94-02-26] \j 68 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} kun'met/it/a vort/o *b {de1} zusammengesetztes Wort *a {de2} Zusammensetzung *a {de3} Kompositum *a {en1} compound *a {en2} compound word *a {fr1} mot composé *a \J Vorto - ®ortografia vorto (85/353) aŭ antaŭ ĉio ®vorto en sintaksa senco (85/352), kies senperaj komponantoj (=85/344) estas radikoj (85/347) aŭ derivaĵoj (85/355). Ekzemploj: \Islide way; slideway; gvidrelo; gvid-relo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/354 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. =93/062 [94-02-26] \j 69 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} deriv/aĵ/o (1) *b*c {eo2} deriv/it/a vort/o *b {de1} abgeleitetes Wort *a {de2} Ableitung *a {de3} Derivation *a {en1} derivative *a {en2} derivative word *a {en3} derived word *a {fr1} mot dérivé *a \J ®Ortografia vorto (85/353), en kiu unu « en Esperanto estas aldonenda: aŭ pli » el la ®senperaj komponantoj (=85/344) estas afikso(j) (85/348). Ekzemploj: \Iskrap/ator/o; antaŭ'ir/i. \i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/355 \w\--- Rim: =[86/056] =93/059 [94-02-26] \j 70 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} radik-vort/o *b {de1} Stammwort *a {de2} Wurzelwort *a {en1} root-word *a {en2} morpheme-word *a {fr1} mot-racine *a \J ®Ortografia vorto (85/353), kiu konsistas el unu sola leksemo (85/346), el radiko (85/347). « En Esperanto radik-vorto enhavas aŭ ne enhavas gramatikan finaĵon (65) » Ekzemploj: \Itermin/o; vort/oj; rel/on; unu; por.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/356 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 71 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} vort-famili/o *b {de1} Wortfamilie *a {en1} word family *a {fr1} famille de mots *a \J Grupo de ®derivitaj vortoj (85/355) el unu sama radiko kaj de kunmetitaj vortoj (85/354) kun tiu radiko. Ekzemploj: \Ipatr/o; patr/in/o; bo'patr/o; bo'ge'patr/oj; patr/uj/o; patr/o-land/o.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/357 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 72 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} vort-grup/o *b {de1} Phrase *a {de2} Wortgruppe *a {en1} phrase *a {en2} word group *a {fr1} locution *a {fr2} groupe (de mots) *a \J Termino (85/317) konsistanta el kelkaj ®ortografiaj vortoj (85/353). Ekzemploj: =85/359, 360. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/358 \w\--- Rim: =86/060, 88/122 wor (90-07-19): Nek {en1}, nek {en2} devas konsisti el pli ol unu ortografiaj vortoj. Por mi ankaŭ ne "vort-grupo" tion devas. Klariga analogio: molekulo ne devas havi pli ol unu atomo. «93-11-13» \j 73 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} sintaks/a vort-grup/o *b {de1} syntaktische Phrase *a {en1} syntactic phrase *a {fr1} groupe syntaxique (de mots) *a \J Vort-grupo (85/358), kies komponantoj (85/344) estas sintakse interligataj, t.e. per rilato karakteriza por fraz-strukturoj. Ekzemploj: \I Skrapatoro por tranĉado de rapidumaj dentoj; tranĉado de dentoj; konikaj dentoj.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/359 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 74 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} ne'sintaks/a vort-grup/o *b {de1} asyntaktische Phrase *a {en1} asyntactic phrase *a {fr1} groupe asyntaxique (de mots) *a \J Vort-grupo (85/358), kies komponantoj (85/344) estas nesintakse interligataj, t.e. per rilato karakteriza por la strukturo de ®kunmetitaj vortoj (85/354). « Nesintaksaj vort-grupoj ne ekzistas en Esperanto.» Ili estas maloftaj en la Franca, Germana kaj Rusa, sed ne en la Angla. Ekzemplo: \I La nesintaksa vort-grupo "slide way" estas sinonima kun la ortografia vorto (85/353) "slideway". \i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/360 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 3.4.2 Terminologia analizo de kompleksaj terminoj (n-roj 75 ĝis 79) 75 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a signif/o-analiz/o (de termino) *b {de1} terminologische Analyse (eines Terminus) *a {de2} terminologische Analyse der Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} terminological analysis (of a term) *a {en2} terminological analysis of the meaning (of a term) *a {fr1} analyse terminologique (du sens) (d'un terme) *a \J La studo pri la signifo (85/369) de la komponantoj (85/344) de ®kompleksa termino (85/342), pri la implicitaj ideoj, kaj pri la ®rezulta signifo (85/370) de la termino. Ekzemplo: =85/363. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/361 \w\--- Rim: =86/102. wor (90-07-19): Bv. kompari (85/343) kaj noti, ke ĉi tie analizo ne egalas dismeton. «93-11-13» \j 76 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} determin/it/a kompon/ant/o *b {de1} bestimmte Konstituente *a {de2} bestimmtes Glied *a {en1} determined constituent *a {en2} determined member *a {fr1} composant déterminé *a \J La baza komponanto (85/344) de ®kompleksa termino (85/342). Gxi estas la superordigita nocio (85/291) por la ®rezulta signifo (85/370) de la termino. Ekzemplo: =85/363. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/362 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 77 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} determin/ant/a kompon/ant/o *b {de1} bestimmende Konstituente *a {de2} bestimmendes Glied *a {de3} Bestimmungsglied *a {en1} determining constituent *a {en2} determining member *a {en3} sub-member *a {fr1} composant déterminant *a \J La al ®kompleksa termino (85/342) aldonita komponanto. Gxi indikas karakterizaĵon (85/289), kiu transformas la superordigitan nocion (85/291), kiu estas specifita per ®determinita komponanto (85/362), en subordigitan nocion (85/292). \I Ekzemplo:\i En la termino "rabot-maŝino" la komponanto "maŝino" estas la ®determinita komponanto (76), la resto de la termino estas la determinanta komponanto. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/363 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 78 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} logik/a radik/o (en vort-familio) *b {de1} logische Wurzel (einer Wortfamilie) *a {en1} logical root (of a word family) *a {fr1} racine logique (d'une famille de mots) *a \J Radiko (85/347) de vort-familio (85/357), indikanta fundamentan nocion (85/288) komunan al la tuta familio. Gxenerale la logikan radikon formas radik-vorto (85/356). En kelkaj lingvoj tamen ne ekzistas radik-vorto, aŭ ĝi ekzistas nur etimologie. \I Ekzemploj:\i La radik-vortoj de la «Anglaj» vort- familioj "eruption, eruptive" kaj "intelligent, intelligence" estis uzataj en la Latina (erumpere, intelligere); en la Franca tamen ili malaperis. En la Angla nur la modifita radik-vorto "erupt" restis. «Sed en Esperanto ekzistas la radiko "erupci/" kaj la radik-vortoj "erupcio, erupcia, erupcii".» *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/364 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 79 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/aj termin/oj *b {de1} systematische Termini *a {en1} systematic terms *a {fr1} termes systématiques *a \J Serio de ®kompleksaj terminoj (56), kies strukturo reflektas la strukturon de nocio-sistemo (9).\I Ekzemploj:\i La kemiaj terminoj \I metano, etano, propano, butano, pentano, heksano, heptano, oktano ktp.; eteno/etileno, propeno/ propileno,\i... ktp. (La terminoj finiĝantaj per -ileno estas pli malnovaj, sed en etnaj lingvoj ankoraŭ pli uzataj ol tiuj finiĝantaj per -eno, kvankam la lastaj estas rekomenditaj de la Internacia Unio por Pura kaj Aplikata Kemio.) *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/365 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): La senco de "sistema" ĉi tie ŝajnas malpli vasta ol tiu en 85/300 kaj 85/302. «93-11-13» \j 3.4.3 Senco-transigo (n-roj 80 ĝis 82) 80 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} trans'ig/it/a termin/o *b {de1} übertragener Terminus *a {en1} transferred term *a {fr1} terme transféré *a \J Termino (31) uzata kun modifita ("transigita", 82) senco. \I Ekzemploj:\i Vidu 82. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/366 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 81 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} primar/a senc/o *b {eo2} baz/a senc/o *b {eo3} origin/a senc/o *b {eo4} primar/a signif/o *b {eo5} baz/a signif/o *b {eo6} origin/a signif/o *b {de1} ursprüngliche Bedeutung*a {en1} primary meaning *a {en2} basic meaning *a {en3} original meaning *a {en4} primary sense *a {en5} basic sense *a {en6} original sense *a {fr1} sens propre *a \J La primitiva signifo de ®transigita termino (80).\I Ekzemplo:\i Vidu 82. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/367 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu {eo1}, {eo2}, {eo3}, uzu nur "signifo". ei: Laŭ la difino de 85/367 la terminoj kun "senco" estas pli trafaj, ĉar ĝin PIV difinas: "Maniero, kiel vorto aŭ frazo estas komprenota", dum signifo: "Esenca kaj kerna ideo montrita de io". "Oni povas paroli pri la signifo de signo, sed ne pri ties senco. Celo de Pekoteko estas indiki ĉiujn eblajn tradukojn por difinitaj nocioj. Do {eo1-3} devus resti. «93-11-13» \j 82 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} trans'ig/it/a senc/o *b {eo2} trans'ig/it/a signif/o *b {de1} übertragene Bedeutung *a {en1} transferred meaning *a {fr1} sens transféré *a \J La ®rezulta signifo (84) de ®transigita termino (80). Transigita senco naskiĝas el la ®primara senco (81) aŭ per signifo-limigo (specialigo), per simileco (metaforo) aŭ per proksimeco (metonimio). Ekzemploj: \IEl "kamero" (=ĉambreto) naskiĝis "kamero" (= fermita spaco en aparato) (signifo-limigo); el "kapo" (de besto) venis "kapo" (de bolto) (metaforo); "veneno" estas proksima al "morto", tial: verŝi al iu la morton (metonimio).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/368 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Kial ne allasi, ke transigita senco naskiĝu el alia jam ekzistanta transigita senco? Kial ankaŭ ne allasi peron de signifo-vastigo? ei (91-08-10): Cxar tiu ĉi registraĵo estas traduko de norm-verko. Sed nenio malhalpas proponi alian difinon en alia nocio-komplekso. «93-11-13» \j 3.5 Interrespondado inter termino kaj nocio (nroj 83 ĝis 94) 83 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} signif/o (1) *b*c {eo2} senc/o (1) *b*c {de1} Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} meaning (of a term) *a {en2} significance (of a term) *a {en3} sense (of a term) *a {fr1} sens (d'un terme) *a {fr2} signification (d'un terme) *a \J Nocio (85/288) respondanta al iu termino (85/317). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/369 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 84 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} rezult/a senc/o (de termino) *b {eo2} rezult/a signif/o (de termino) *b {de1} resultierende Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} resultant meaning (of a term) *a {fr1} sens résultant (d'un terme) *a \J Signifo (85/36983) de ®kompleksa termino (85/342) aŭ de ®transigita termino (85/366) kiel rezulto de ®terminologia signifoanalizo (85/361). Antonimo: ®laŭmorfema senco (85/340). Ekzemplo: =85/368. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/370 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 85 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-nom/o *b {eo2} nom/o (de nocio) *b {de1} verbale Bezeichnung *a {de2} Bezeichnung *a {de3} Name (eines Begriffs) *a {en1} verbal designation *a {en2} designation *a {en3} name (of a concept) *a {fr1} dénomination *a {fr2} appellation *a {fr3} nom (d'une notion) *a \J Termino (85/317), kiu respondas al iu nocio (85/288). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/371 \w\--- Rim: ei: =93/036 [94-02-26] \j 86 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} unu-senc/a (termino) *b {eo2} unu-signif/a (termino) *b {de1} einwertig (ein Terminus) *a {de2} monovalent *a {en1} one-valued (a term) *a {en2} single-valued (a term) *a {en3} monovalent (a term) *a {fr1} à un seul sens (terme) *a {fr2} monovalent *a \J Havanta nur unu solan sencon [signifon] (85/369). Substantivo indikanta tiun kvaliton: unu-senceco [unusignifeco]. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/372 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 87 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} monosemi**/a (termino) *b {de1} monosem (ein Terminus) *a {en1} monosemantic (a term) *a {en2} monosemous (a term) *a {fr1} monosémique *a \J Ne estanta polisemia (85/375). Substantivo indikanta tiun kvaliton: monosemio. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/373 \w\--- Rim: =86/038 ei: Kio estas la diferenco inter 85/372 kaj 373?, =85/375. =93/037 [94-02-26] \j 88 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} plur'signif/a (termino) *b {eo2} plur'senc/a (termino) *b {de1} mehrwertig (ein Terminus) *a {de2} multivalent (ein Terminus) *a {de3} plurivalent (ein Terminus) *a {en1} many-valued (a term) *a {en2} multiple-valued (a term) *a {en3} plurivalent (a term) *a {fr1} à plusieurs sens (terme) *a {fr2} plurivalent *a \J Havanta du aŭ pli da signifoj [sencoj] (85/369). Substantivo indikanta tiun ĉi kvaliton: plursenceco. Polisemio (=85/375) aŭ homonimio (=85/376) havas la kvaliton de plursenceco. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/374 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 89 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} polisemi**/a (termino) *b {de1} polysem (ein Terminus) *a {en1} polysemantic (a term) *a {en2} polysemous (a term) *a {fr1} polysémique (terme) *a \J Havanta du aŭ pli da interdependaj sencoj (85/369). Substantivo indikanta tiun kvaliton: polisemio. Polisemia termino estas nomata "polisemo". Polisemion kaŭzas senco-transigo (=85/368) aŭ malsama interpreto de ®kompleksa termino (85/342). Ekzemplo: \ILa vorto "kapo" povas indiki parton de vivanta korpo aŭ parton de objekto.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/375 \w\--- Rim: =86/040 go: Kion signifas "interdependaj sencoj?" Cxu la kvin signifoj de "kanono" en PIV estas interdependaj aŭ sendependaj? ei: Mi tradukis : \IHaving two or more interdependet meanings/ Qui a plusieurs sens interdépendants.\i En la ekzemploj donitaj \Ihead/talon \itemas pri transigitaj signifoj. La tri signifoj de "kanono" en PIV laŭ mia opinio estas sendependaj, ĉar ne temas pri transigitaj signifoj. =93/040 [94-02-26] \j 90 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} homonim/aj (terminoj) *b {de1} homonym (mehrere Termini) *a {en1} homonymous (several terms) *a {fr1} homonymes (adj. termes) *a \J Identaj laŭ ilia ekstera formo (85/326 aŭ 328), sed malsimilaj laŭ origino kaj signifoj (85/369). Du homonimoj estas "homofonoj" aŭ "homografoj" depende ĉu identas iliaj son-formoj (85/326) aŭ skrib-formoj (85/328). Tiu ĉi difino respondas al la uzado en la plej multaj lingvoj. La Anglaj terminoj "homonymous" kaj "homonyms" tamen multe pli ofte estas uzataj en la pli mallarĝa signifo de homofona kaj homofono. Ekzemploj: \IA: "son"(=filo) "sun" (=suno) estas homofonoj.\i « Homofonoj ne ekzistas en Esperanto.» La du Anglaj vortoj "tear" prononcataj aŭ kiel "tir" (=larmo) aŭ kiel "ter" (=ŝiri) estas homografoj. « Ankaŭ homografoj ne ekzistas en Esperanto. Tamen ekzistas en ĝi malmultaj veraj homonimoj: ero (=parto), ero (=erao).» Rimarkigo: Ofte oni ne distingas en terminologia leksikografio inter homonimoj kaj diversaj signifoj de polisemoj (=85/375). Cxi-okaze la termino homonimo estas pli larĝsence uzata kaj entenas ambaŭ terminojn. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/376 \w\--- Rim: =86/041 go: Homofonoj ja ekzistas en Esperanto: "bato" kaj "bat'o"; "koro" kaj "kor'o". Ankaŭ homografoj troviĝas en la lingvo: "ero" (elemento de objekto) kaj "ero" (jarkalkulo). Ankoraŭ du ekzemploj: "vasko" (gentnomo) kaj "vasko" (konkego de fontano); kaj "basko" (gentnomo) kaj "basko" (parto de vesto). ei: "bat'o", "kor'o" estis provoj de Zamenhof per artefikaĵo eviti homonimojn. Laŭ mia scio feliĉe neniu post Zamenhof aplikis tiun trukon ĉe aliaj vortoj por eviti homonimecon, ĉar lerni tiujn distingojn estus pli malfacila ol je paronimoj. go evidente miskomprenis la signifon de "homografo". La 9-a Regulo de la 16-regula gramatiketo de Esperanto postulas: "Cxiu vorto estas legata, kiel ĝi estas skribita". Tial ne povas ekzisti en nia lingvo vortoj, kiuj estas same skribitaj sed malsame prononcataj, kiel ekz-e en la Angla \Ilead\i, kiu estas prononcenda "li:d", se temas pri gvida funkcio aŭ rolo, kaj "led", se temas pri plumbo (= homografoj). "ero" estas homonimo kaj ne homografo, kiel mi menciis supre. "vasko" kaj "basko" estas homonimoj kaj ne homografoj, se oni skribas ilin kiel go. Ili fariĝas homofonoj, se oni distingas la gento-nomojn per majusklaj komencaj literoj, kio ŝajnas al mi rekomendinda. =93/041 [94-02-26] \j 91 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} ambigu/a (termino) *b*c {de1} mehrdeutig (ein Terminus) *a {de2} uneindeutig *a {en1} ambiguous (a term) *a {en2} equivocal (a term) *a {fr1} équivoque (adj., terme) *a \J Havanta kelkajn signifojn (85/374), kiuj povus trafi eĉ en kunteksto (85/381). Antonimo: malambigua. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/377 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 92 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} sinonim/aj (terminoj) *b*c {de1} synonym (mehrere Termini) *a {en1} synonymous (several terms) *a {fr1} synonymes (adj., termes) *a \J Havantaj la saman signifon (85/369) - ekzakte aŭ proksimume - sed malsamajn ®eksterajn formojn (85/325). Substantivo: sinonimo. Ekzemploj: \I gazono - razeno; cefalalgio - kapdoloro.\i Rimarkigo: La plej multaj sinonimoj estas nur kvazaŭ-sinonimoj (85/379). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/378 \w\--- Rim: =[86/039] =93/039 [94-02-26] \j 93 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} kvazaŭ-sinonim/aj (terminoj) *b {de1} quasi-synonym (mehrere Termini) *a {en1} quasi-synonymous (several terms *a) {fr1} quasi-synonymes (adj., termes) *a \J Havantaj preskaŭ la saman signifon, sed malsamajn ®eksterajn formojn (85/325). Ekzemploj: \Iemblemo - simbolo; kalva - senhara. \i*b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/379 \w\--- Rim: =86/039 «93-11-13» \j 94 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} respond/a ali/lingv/a termin/o *b {eo2} traduk/a ekvivalent/o *c {eo3} fremd-lingv/a ekvivalent/o *c {eo4} laŭ'termin/a traduk/o *ĉ {eo5} laŭ'vort-grup/a traduk/o *ĉ {de1} fremdes Äquivalent *a {de2} Übersetzungsäquivalent *a {de3} entsprechender fremdsprachiger Terminus *a {de4} fremde Entsprechung *a {en1} foreign equivalent *a {en2} translational equivalent *a {en3} corresponding foreign term *a {fr1} équivalent étranger *a \J Termino el alia lingvo havanta la saman ®rezultan signifon (85/370). La ®laŭmorfemaj sencoj (85/340) de du respondaj terminoj povas esti malsamaj; tiuokaze unu ne estas "traduko" de la alia. Ekzemplo: \ILa Franca ekvivalento de la Angla termino "head" (of a key) (=ŝlosil-kapo) estas "talon", kies laŭmorfema traduko estus "kalkano"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/380 \w\--- =ApE85 #032 Rim: =93/042 [94-02-26] \j 4. Vortaroj, glosaroj kaj terminaroj (Estos havebla en suplemento al tiu ISO-rekomendo.) 5. Apliko-kondiĉoj de terminoj (nro 94a) 94a {U1} 001.427 (+) {T1} RBN {eo1} kun'tekst/o (de termino) *b {de1} Kontext (eines Terminus) *a {en1} context (of a term) *a {fr1} contexte (d'un terme) *a \J La teksto ĉirkaŭanta la terminon (85/317) aŭ la situacio, en kiu la termino estas uzata. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/381 \w\--- Rim: =[86/081] =93/089 [94-02-27] \j {U1} 501 {U2} 53.085 {U3} 681.32 {T1} KBE {eo1} diĝit''/a *a*b*c *d {eo2} cifer/ec/a *g {de1} digital *d*f*ĝ {en1} digital *c*ĉ {fr1} numérique *ĉ {fr2} digital(e) *h*i {Nl1} digitaal *ĵ \J Funkcianta per, respondanta al, aŭ alimaniere rilatanta al la uzado de nekontinuaj unuoj (ili povas esti ciferoj) por prezenti aritmetikajn nombrojn, alproksimiĝojn al nombroj de kontinuo, aŭ por prezenti logikajn esprimojn aŭ variablojn. Antonimo: analoga (85/412). *e Apartenanta al dataoj (85/476), kiuj estas prezentataj per ciferoj. *e laŭ ĉ. Apartenanta al dataoj en formo de ciferoj. (85/487) *e laŭ *j. Fon: *a SV 69/13a; *b IK 84/3; *c Comp; *ĉ GES/NGI-12; *d KBT; *e ei; *f Mikro-comp-Lex; *g Cab; *ĝ iwt-Wö; *h TANDY; *i ShZ; *j McGraw; *ĵ DEE; \W 85/382 \w\--- Rim: pok: La malkontinuaj unuoj matematike ekvivalentas al ciferoj, kio pravigas la metaforon {eo2}, uzatan en Ru kaj Fr (male al En kaj De). ei: pok pravas: la Esperanta termino por la Angla \Idigit\i estas "cifero" (=88/073). Tamen {eo1} estas laŭ mi preferinda, ĉar temas pri ofte ankaŭ en aliaj fakoj aplikata nova nocio, kiu meritas apartan radikon: diĝita horloĝo, diĝitigita bildo, diĝita sonregistraĵo. Mi intencas publikigi registraĵ-serion en kiu {eo1} pli taŭgas ol {eo2}. «91-08-09» \j {U1} 681.327.28 {T1} KCA {eo1} blat/o <2> *a {eo2} ĉip/o (1) *b*c*d {eo3} split/o <3> *j {de1} Chip *f*ĝ*h {de2} Halbleiterchip *ĥ {en1} chip *e {fi1} siru *j {fr1} puce *ĉ {fr2} microplaquette *ĉ {fr3} pastille *ĉ \J Duonpreta duonkonduktanta aranĝaĵo, formita substrato (85/433), en kiu troviĝas jam ĉiuj aktivaj kaŭ (85/409) pasivaj elementoj de transistoro, diodo, ico (85/410), ktp., produktitaj per procedoj de difuzado, pasivigo, maskado, foto-rezistado kaŭ ®epitaksia kreskado. (89/274). Se ÷o estas provizita per kontaktiloj oni nomu ĝin integrita cirkvitaro aŭ ico (85/410), sed fak-ĵargone la vorto ÷o estas uzata ankaŭ kiel sinonimo por ico. Ekzistas jenaj tipoj: logikaj ÷oj (89/275), memor-÷oj (89/276), sur-÷aj komputiloj (89/277), andikoj (89/278), special-celaj ÷oj (89/279), programeraj ÷oj (89/280) bit-diskaj ÷oj (89/281) *g laŭ *i; Fon: *a hal, AkSt85,p315; *b IK85/2; *c SV77/25c; *ĉ GES/NGI-12; *d PIVS *f CHIP; *g ei; *ĝ iwt-Wö; *h Mikro-comp-Lex, *ĥ CE; *i ComGlo; *j rau en EP94/4,p1; \W 85/383 \w\--- =ApD3.7 #516, =ApE85 #033 Rim: «94-01-30» \j {U1} 159.955.1 {T1} REA {eo1} kognitiv**/a *a*b {de1} kognitiv {en1} cognitive {fr1} \J Konscia (pri si mem kaj la ĉirkaŭo); heŭristike komprenkapabla, pens-kapabla. *a Fon: *a AkSt85,p315; *b E-log2,p212; \W 85/384 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 771.42 {U2} 778.1 {T1} LEC {eo1} mask/o <7> *a {de1} Kopiermaske *d {en1} masking frame *b {fr1} cache *c \J Maldiafana folio el kartono, plasto aŭ metalo uzata de fotografisto por ÷i <4>, por ke sur la kopio aŭ printaĵo (85/001) aperu nur parto de la reproduktota bildo aŭ teksto. =85/387. EB 112/22. *a Fon: *a SV 72/25a; *b DB-En; *c DB-Fr; *d DB-De; \W 85/385 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 621.391.7 {U2} 681.325.53 {T1} KEE {eo1} mask/o <8> *a {de1} Maske \If\i *b {en1} mask *b*c {fr1} masque *c \J 8a Karto tratruita per rektanguletoj, laŭ interkonsentita distribuo, por elstarigi nur la en tiuj "fenestroj" aperantajn vortojn aŭ simbolojn, ekz-e por povi legi sekretan mesaĝon kaŝitan interne de banala teksto. 8b Analoga sistemo por elektronika elfiltrado de informoj. *a Karaktro-paterno (89/087) uzata por determini la retenon aŭ eliminon de partoj de alia karaktro-paterno. *ĉ laŭ *c Fon: *a hal AkSt85,p315; *b iwt-Wö; *c GES/NGI-12; *ĉ ei; \W 85/386 \w\--- Rim: «91-01-11» \j {U1} 771.42 {U2} 778.1 {T1} LEC {eo1} mask/o-kadr/o *a {de1} Abdeckrahmen *d {de2} Vergrößerungsrahmen *d {en1} composing frame *b {en2} enlargement frame *b {fr1} cadre de recouvrement *c {fr2} cadre d'agrandissement *c \J Parto de projekcia print-aparato (85/001), kiu forprenas la ne reproduktotan bild-parton. EB 112/34. *a Fon: *a SV72/25a; *b DB-En; *c DB-Fr; *d DB-De \W 85/387 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 681.326.3 {T1} KEG {eo1} metagraf**/i \Itr\i *a {eo2} kompil/i <2> *b {eo3} kompiler/i *b {eo4} kompil/um/i *c*e {de1} kompilieren *f {de2} übersetzen *d*f {de3} umwandeln *f {en1} compile *ĉ {fr1} compiler *ĉ \J Prepari komputoran programon pere de alilingva programo. Transskribi programon. (el: meta = trans; graf' = skrib') *a Traduki komputoran programon el problem-orientita lingvo (86/180) al komputor-orientita lingvo (86/179). *e laŭ ĉ Fon: *a hal (AkSt85,p315); *b Comp; *c KKV; *ĉ GES/NGI-12; *d Mikro-comp-Lex; *e ei; *f iwt-Wö; \W 85/388 \w\--- =ApE85 #034 Rim: ei: "metagrafi" indikas per Grekaj radikoj nenion alian ol "transskribi". Tial tiu termino laŭ mi ne estas sufiĉe priskriba. {eo2} havas en nia lingvo jam tute alian signifon, kiu povus kaŭzi miskomprenon. {eo3} (= uzi kompileron ) eblus. Sed la termino "kompilero" mispensigas pri ero de kompila laboro (=85/389). Tial, kvankam mi klopodas eviti la -um-vortojn, la termino "kompilumi" ŝajnas al mi la plej taŭga. wor (90-07-19): Pri {eo1}: Laŭ mi ne sufiĉe analizita. Uzo de "graf" mem ŝajnas ne PIV-a. Pri {eo3}: Malkonsilinda, ĉar Anglisma k ĉar "-er" vole nevole estas sufikso ("kompil" ja estas radiko kun koncerna senco). Tiu "-er" havas mortan sencon pri ilo. Ak ei pri konfuzeblo kun viva senco pri elemento. Pri {eo4}: La sufikso /-um/, kiam ne sistema (85/365) (ekz: nazumo, kolumo, plandumo, ...), estas laŭ mi afiksa paronimigilo. Por lingvo-uzanto paronimoj estas multe pli konfuzaj ol estas homonimoj. Se oni nun akceptos {eo4}-n, la sufikso "-um" vole nevole laŭ mi poste forfalos. Pri {eo2}: Angle ÷i kaj kompili (1) maksimume estas "homonimaj"; tio miasperte ne konfuzas la lingvo-uzanton. Fakte, ÷i estas ekzemplo aŭ hiponimo de kompili (1), ĉar la maŝino ja deprenas el aliaj pretaj fontoj instrukciar-blokojn k, kunmetante tiujn blokojn laŭ plano priskribita en la "tradukata" teksto, verkas neoriginale. Tio estas multe pli simpla agado ol tradukado -- ĝi proksimas al transkribado. Sxajnas do pli logike forigi numeron "<2>" en {eo2}, ĉar "kompili (1)" jam ampleksas la celatan sencon. Trafa serĉo por nova termino por 85/388 el la perspektivo, traduki, celu laŭ mi la jenajn karakterizaĵojn: 1. stamo ne pli longa ol estas "kompil/"; 2. evito de paronimoj; 3. sinmotiveco: (a) aludo al tradukado; (b) aludo al direkto de tradukado -- de blokaj diroj al ties eroj (tian aludon faras {eo2}). Iuj eblaĵoj: "fajnduki" (el "fajnige traduki"), erduki (erige traduki), erigi kaj malbloki (surbaze de bloko <3>. ei (91-08-10): Mi ne konsentas kun wor: kompili <2> estas tute alispeca agado ol kompili (1), kiu nepre meritas distingan terminon: Se mi per apliko de makrooj (89/317) duon-aŭtomate kompilas indekson por Pekoteko-terminoj pere de mia komputoro, tiam tio estas tute alispeca agado ol konverti programon aŭ registraĵon al maŝin-kodo. Se oni ŝpareme uzas "-um/" ĝi ja estas utila -- neniu dirus "nazo" aŭ "kolo" anstataŭ "nazumo" aŭ "kolumo", kaj same mi ne opinias, ke "-um" forfalos el "kompilumi". Ni zorgu, ke nia lingvo ne fariĝu same ambigua kiel la Angla. Ni povas kontraŭi tiuspecan degeneradon, la Angla-lingvanoj ne, ĉar ili uzas dekomence ambiguajn terminojn. Tio povos esti decida avantaĝo por Esperanto. wor (91-11-11): "um" en "kompilumi" kaj "um" en "nazumo", "kolumo" ktp ne estas laŭ mi kompareblaj, ĉar, kiel mi atentigis supre en 90-07-19, tiuj lastaj estas sistemaj kaj ilia "um" signifas ion kiel: 'portaĵo destinita por la koncerna korpoparto'. ei (91-12-31): La baza difino por "-um/" laŭ PIV. estas: \ISuf. sen difinita senco\i. Do ĝi estas utiligebla ĉiucele por atribui novan distingindan signifon al iu ajn vorto. Ne ĝenas, ke krome ekzistas kvar difineblaj signifoj de "-um/". Kontraste al la de wor proponitaj novaj terminoj {eo4} estas facile memorigebla, ĉar \Ito compile\i estas internacie vaste konata. «91-12-31» \j {U1} 681.326.3 {T1} KEG {eo1} kompiler/o (1) *a {eo2} kompil/il/o *b*c*d {eo3} kompil/um/ap**/o *e {de1} Kompilierer *d*f*ĝ {de2} Übersetzer *f {de3} Compiler *ĝ {en1} compiler *d {fr1} compilateur *ĉ*d {fr2} programme de compilation *ĉ \J Programo, kiu tradukas altnivelan komputoran lingvon en absolutan kodaĵon aŭ en asemblan lingvon (85/450). La fonto-kodaĵo metata en la ÷on estas priskribo de algoritmo (91/017) aŭ programo en al iu problemo adaptita program-lingvo. La eliranta kodaĵo estas la ekvivalenta priskribo de la algoritmo en maŝin-taŭga lingvo. *e laŭ *g Fon: *a PIV; *b Comp; *c IK 84/3; *ĉ GES/NGI-12; *d KBT; *e ei; *f Mikro-comp-Lex; *g COMPUT; *ĝ iwt-Wö; \W 85/389 \w\--- =ApE85 #035 Rim: ei (88-12-16): {eo1} ne plaĉas al mi, ĉar ĝi pensigas pri ero de kompilaĵo; {eo2} ne plaĉas al mi, ĉar temus pri ilo, kiu "kompilas" (= verki ne originale). Mi rekomendus uzi la sufikson -il- kiel eble plej malofte (=89/380), kaj trovi por specialaj iloj novajn vortojn aŭ sufiksojn. Por komputora programo mi elpensis la sufikson -ap-. (85/432). wor (1990-07-19): Pri {eo2}: Gxis ĝenerala (esperinda) akcepto de -ap-, {eo2} estas laŭ mi konvena, ĉar logika. Laŭ mi, ÷o ja estas ilo (=tio, kio servas por efektivigi ion) uzata de la maŝino por kompili <1> (=verki ne originale); (=85/388). Pri "-il": Laŭ mia kompreno pri Esperantismo, sub intergenta interkompreno ĉefcelo estas Klaro. Post tio en ordinara teksto pli gravas Facilo ol Precizo, dum en teĥnika faka teksto pli gravas Precizo ol Facilo. Do, en ordinara teksto -il- estas preferinda ĉiam, kiam la rezulta senco en kunteksto ne tiom ampleksas, ke klareco difektiĝas. Tiaokaze, oni bezonus hiponimon. En preciza teĥnika teksto tamen oni povas prave preferi hiponimon. Konklude: "kompililo" eksterfake, kaj "kompilapo" enfake. «91-08-10» \j {U1} 621.394.67 {U2} 681.3.023.42 (+) {T1} KED {eo1} modem''/o (1) *a*b {de1} Modem *b*f {de2} MODEM *e {de3} Akustikkoppler \Im\i *f {en1} modem *c*ĉ {fr1} modem *c*ĉ \J Akronimo el "modulatoro" kaj "demodulatoro" (=malmodulatoro). Aparato por konverti diĝitajn (85/382) signalojn al analogaj (85/390) signaloj taŭgaj por transmisio tra analoga komunik-kanalo (=modulado) kaj por rekonverti la ricevitajn analogajn signalojn al diĝitaj (= malmodulado). Oni dezajnas (85/411) ÷ojn por akordigi ilin kun naciaj kaj internaciaj normoj, por ke aparatoj de diversaj fabrikintoj povu "paroli" al aparatoj de aliaj fabrikintoj. *d laŭ *c Fon: *a Comp; *b KTB; *c COMPUT; *ĉ GES/NGI-12; *d ei; *e Mikro-comp-Lex; *f iwt-Wö; \W 85/390 \w\--- Rim: «93-11-13» \j {U1} 6 {U2} 621.3 {U3} 681.3 {T1} KEE {T2} KGM {eo1} modjul''/o (1,2) *a*b {eo2} modul/o <5> *c*ĉ*d {de1} Modul \Im\i *d*f {de2} Baustein \Im\i *f {de3} Funktionseinheit \If\i *f {de4} Baukasten \Im\i *g {de5} Element \In\i *g {en1} module *e*f {fr1} module *e \J 1. Disigebla kaj kun aliaj ÷oj interŝanĝebla materia parto de kompleksa sistemo. ÷a konstruado de domoj kaj mebloj; ÷a ŝranko EB#44/25; sur-Luniĝa ÷o. Evidente tiu ĉi nocio estas tre ĝenerala: kartoĉoj estas cilindraj ÷oj; komputoraj kartoj, diskedoj, kasedoj, ĉiuj estas disigeblaj kaj interŝanĝeblaj kaj pro tio ÷oj. Pli ĝeneralan nocion havas unaĵo (89/044), kiu ne devas esti interŝanĝebla, do laŭnorme farita. Aliflanke unaĵo neniam estas programo. *a 2. Programo, kiu estas apartigebla kaj identigebla, ekz. ŝargapo (85/441) aŭ rezult-modjulo (85/456). ÷a programado; *a laŭ *e. Fon: *a ei en AkSt85,p.241 kaj en EB; *b PIVS; *c Comp; *ĉ IK 84/3; *d KBT; *e GES/NGI-12; *f Mikro-comp-Lex; *g iwt-Wö; \W 85/391 \w\--- =ApE85 #036 Rim: ei: {eo2} laŭ mia opinio ne taŭgas por tiu nocio, ĉar "modulo" havas jam kvar aliajn signifojn en PIV, kaj krome ekzistas la verbo "moduli" kun ankoraŭ aliaj sencoj. Ekzistas nun multaj aliaj module konstruitaj skatoloj aŭ ujoj utiligataj por stori dataojn. Por ili mi proponas la novan akronimon modujo (91/003). «91-03-06» \j {U1} 681.327.634 {T1} KDE {eo1} mol-disk/o *a*d {eo2} disk/et/o (1) *b*c*h {eo3} disked**/o *d*i {eo4} fleks/ebl/a disk/o *ĝ*h {eo5} fleks/a disk/o *ĥ {eo6} supl/a disk/o *ĥ {de1} Floppy-Disk *f*g {de2} Diskette *f*g {de3} Floppy *g {en1} floppy disk (in an 8'' square envelope) *ĉ*e* {en2} diskette *b*e {en3} minifloppy (in a 5 1/4'' square envelope) *ĉ {en4} microfloppy (in a rigid 3 1/2'' cartridge) *ĉ {fr1} disque souple *e {fr2} disquette *e {fr3} minidisque *e \J Elkomputorigebla stor-medio (94/672), unuopa ronda fleksebla disko interne de kvadrata ujo aŭ mujo (91/003) uzata en multaj komputoroj kaj teksto-prilaboraj sistemoj. Same kiel magneta bendo ÷o estas registrebla, forviŝebla kaj reuzebla denove kaj denove. Kp: durdisko (85/393) *d laŭ *ĉ Fon: *a hal en AkSt85,p.316; *b Comp; *c IK; *ĉ ComGlo; *d ei; *e GES/NGI-12; *f Mikro-comp-Lex; *g iwt-Wö; *ĝ pre en WEs88,p79; *h PIVS; *ĥ wor; *i @pfei93-01-06; *j \W 85/392 \w\--- =ApE85 #037 Rim: ei (94-02-20): Sxajnas al mi nun preferinde atribui laŭ *i al ĉiuj tiuspecaj stor-medioj la terminon {eo3}, ĉar la stor-medioj mem povas esti molaj aŭ flekseblaj, sed ili troviĝas en pli-malpli rigidaj ujoj. «94-02-28» \j {U1} 681.327.635 (+) {T1} KDE {eo1} dur-disk/o *a*ĉ*i {eo2} Winchester-disk/o *b EVIT *ĉ {eo3} vinĉestr**/o *e EVIT *ĉ {eo4} vinĉestr**/a disk/o *g EVIT *ĉ {eo5} firm-disk/o *ĝ EVIT *ĉ {eo6} mal'mol/a disk/o *h {eo7} rigid-disk/o *j {eo8} disk/o <4> *ĵ*l EVIT *ĉ {de1} Magnetplatte \If\i *d*f*k {de2} Hartplatte \If\i *k {en1} hard disk *c*d*k {en2} metallic disk *c {en3} magnetic disk *k {fr1} disque dur *ĥ \J Ne el disko-drajvo (85/394) elprenebla disko por magneta registrado kune kun la drajva hardvo (85/398). La dur-disko mem konsistas el unu aŭ pluraj diskoj unu super la alia el dura aluminia substrato (85/433) kovrita per aparte maldika magnetigebla tavolo. Pro la maldiko de la magnetigebla tavolo oni atingas multe pli grandan storivon ol ĉe diskedo (85/392). Al la hardvo de la durdiska drajvo apartenas flosantaj kapoj (87/500). ÷a drajvo estas havebla ankaŭ sur karto, kiun oni metas kiel aliajn kartojn en personan komputoron por pligrandigi ties komputivon (=÷ako 89/172). Ekzistas krome elpreneblaj ÷oj, kiujn oni povas sendi per la poŝto, la t.n. data-pakoj (90/294) enmeteblaj en data-pakingon. Tiuj datapakoj fakte estas kompletaj drajvoj, en kiuj neelpreneble troviĝas ÷o. La plej novaj ÷oj estas moveblaj ÷oj, kiuj similas al data-pakoj, sed ili ne bezonas data-pakingon, nur kablon konektendan al la kablingo por la printatoro, kaj 12-voltan kurento-provizilon. Tiel oni facile povas movi grandan kvanton da dataoj de unu komputoro al alia. *ĉ Fon: *a hal en AkSt85,p316; *b IK 84/3,p48; *c COMPUT; *ĉ ei; *d Mikro-comp-Lex; *e pok en letero al ei 87-07-19; *f iwt-Wö; *g kav; *ĝ pre en WEs88, p79; *h MpP8; *ĥ WP5.1Fr; *i PIVS; *j wor; *ĵ @pfei93-01-06; *k CE; *l MON94/2,p12; \W 85/393 \w\--- =ApE85 #038 Rim: ei: Enkonduki vortojn kun ne-Esperantaj literoj laŭ mi ne estas rekomendinda. Mi ankaŭ rekomendus nek la neologismon de pok nek la terminon de kav, ĉar la termino \IWinchester disk\i jam arkaiĝis en la Angla. Ankaŭ {eo5} ne taŭgas, ĉar durdiskoj ne estas firmaj (laŭ PIV: "tiel fiksita, ke ne eblas ŝanceliĝo"). Tute male: Malavantaĵo de malnovaj durdiskaj drajvoj estis, ke ili estis tre sensivaj kontraŭ malgrandaj skuoj. (Tial iliaj dum uzado flosantaj lego- aŭ registro-kapoj estas "parkadendaj" dum neuzo de drajvo.) ei (94-02-20): Nepre evitinda ŝajnas al mi ankaŭ la termino {eo8}, ĉar la disko mem estas nur relative malgranda parto en tiu ĉi komplika periferia aparato, kiu nepre devus havi klare distingeblan nomon, precipe se oni provas, kiel en la Monato-artikolo, klarigi la funkciadon de komputoro al komencantoj. «94-02-20» \j {U1} 681.327.634 {T1} KDE {eo1} disk/o-drajv''/o *a*l {eo2} disk-aparat/o *b {eo3} disk/il/o *c {eo4} disk/et-funkci/ig/il/o *ĉ {eo5} fleks/ebl/a disk/il/o *d {eo6} fleks/ebl/a disk-unu/o *e {eo7} disk-unu/o *f {eo8} disk/o-staci/o *k {eo9} disk-funk**/ig/il/o *n {eo10} disked**/il/o *o {eo11} disked**-aparat/o *a {eo12} disked**-unaĵ**/o *a {de1} Laufwerk *h {de2} Diskettenlaufwerk *h {de3} Plattenlaufwerk *h*j*ĵ {en1} disk drive *g {en2} disk unit *g {fr1} mécanisme d'entraÉnement de disques *i {fr2} unité de disquettes *m \J Periferia aparato konektebla al aŭ konstruita en komputoro, kun rotaci-mekanismo, lego- kaj registro-kapoj kaj cirkvitaroj. ÷o servas por registri dataojn (85/476) sur magnetaj aŭ optikaj diskoj kaj por legi ilin. =85/385 *a Fon: *a ei; *b IK83 p38; *c IK84/1 p42; *ĉ IK85/2 p59; *d IK84/2 p19; *e IK83 p4; *f Comp; *g COMPUT; *h CHIP; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ iwt-Wö; *k mau; *l PIVS; *m WP5.1Fr Ini.p6; *n wor; *o MON94/2,12; \W 85/394 \w\--- =ApE85 #039, #040 Rim: ei: Neologismo ŝajnas al mi preferinda, ĉar "drajvo" utilas por multaj aliaj nocioj. "diski" laŭ BU,KR,WE signifas per numerdisko sur telefon-aparato elekti telefon-abonanton. Do "diskilo" devus esti nun ekzistanta aparato. kiu faciligas tiun elekton. "Disketfunkciigilo" ankaŭ ne taŭgas, ĉar disko neniam funkcias, do oni ne povus funkciigi ĝin. "Unuo" laŭ PIV estas abstrakta aŭ difinita kvanto. "stacio" estas loko, kie haltas publikaj trafikiloj, por ŝargi aŭ malŝargi pasaĝerojn aŭ varojn. En benzin-stacio oni provizas sin per benzino, per la nocio de ĉi tiu komplekso oni ne provizas sin per diskoj, tial {eo8} laŭ mi ne trafas. Per ĝi oni ankaŭ ne povus traduki kompleksojn 85/395 kaj 85/396. W. Prent (WEs 88/9, p.79) opinias, ke "disko-aparato" estus taŭga. Laŭ mi tiu esprimo estas multe tro ĝenerala. Diskoaparato estas ankaŭ gramofono, disko-gurdo (EB 306/8), disko-ŝanĝilo (EB 306/32), disko-turnilo (EB 237/14), codoroma (89/164) legatoro (89/159) kaj multaj aliaj aparatoj, kiuj utiligas diskojn. Drajvo (85/395) ne ĉiam estas aparato, kiun oni uzas kun diskoj. Gxi povas esti parto de komputora memoro, kiun la programo tiel prezentas al la centra procesoro, ke tiu ĉi traktas ĝin kvazaŭ ĝi estus diskeda aŭ durdiska aparato. (=85/396) wor (90-07-19): Mi akordas kun ei pri {eo5,6, 7} kaj malforte pri {eo2,3,4,8}. {eo4-6} estas tro longaj. Pri {eo2,3}: Mi akordas kun ei, ke ili estas ne precizaj. Tamen ili estas laŭ mi ĝustaj kaj uzeblaj eksterfake. Pri {eo3}: temas pri mll de io, kiel "disk/o-uz/il/o" aŭ disk/o-turn/il/o" aŭ {eo4}. Pri {eo4}: Disketo estas artefaritaĵo al kiu uzanto atribuas celon. G^i do estas ilo (=tio, kio servas por efektivigi ion). Kiam artefaritaĵo aŭ ilo difektiĝas kaj tial ne plu povas plenumi sian celon, oni diras, ke ĝi ne funkcias. Kiam disketo ne estas difekta kaj ja plenumas sian celon, kial oni ne diru, ke ĝi funkcias (=Plenumi la propran difinitan taskon)? Pri {eo9}: Mll de {eo4} sen la balastaĵo "ci". Pri {eo1} (=85/395). ei (91-08-10): Kvankam PIV atribuas funkciadon al ĝenerale ĉia ilo, mi havas la impreson, ke oni en la vere uzata lingvo ne faras tion. Se mi ekzemple volas fosi per ŝpato, kaj mi konstatas, ke mi ne povus plenumi tiun laboron, ĉar fosota grundo estas tro malmola, mi ne dirus "la ŝpato ne funkcias", sed "ŝpato ne estas utiligebla por tiu ĉi laboro." Mi almenaŭ neniam dirus pri gramofona disko, ke ĝi ne funkcias, se ĝi difektiĝis kaj se pro tio la nadlo restas ĉiam en la sama kanelo. Mi dirus: "La disko ne plu estas uzebla". Sed se la turn-mekanismo ne turnas la diskon, tiam mi ja dirus, ke la gramofono ne funkcias. Analogie diskodrajvo povas funkcii aŭ ne, sed neniam disko. Mi ne opinias, ke ni devus elimini ĉiun balastaĵon. Oni laŭ mia opinio pli facile memoros "funkcii" ol "funki". Tiu ĉi estus falsa amiko por Germanoj, kiuj opinius, ke temas pri radio-telegrafado. wor (91-11-11): Se fosota grundo tro malmolas, nur ironie mi povus diri, ke "la ŝpato ne funkcias". Malmoleco de grundo ne estas difekto de ilo, ŝpato. Se, kontraŭe, dum grundo sufiĉe molas, la tranĉa eĝo estas tro ŝirita kaj kurbigita, tiam mi certe diras, ke "La ŝpato ne funkcias". Verŝajne, proponinto de {eo4} ne atribuas la saman nocion al "funkcii", kiel ei. Pli grave: S^ajnas al mi nekonsilinde ŝanĝi la vastecon de PIV-a vorto sen aparta Pekoteka registraĵo "korektanta" PIV-on. Plej grave: "funkcii" estas komun-lingva vorto; laŭ mi, PIV-an konstaton pri tiesa signifo oni povas dementi nur per pli profunda esploro ol tiu de PIV. ei (91-12-31): Jen tipa ekzemplo, kiel la denaska lingvo influas. En la Germana mi uzus la el la Franca pruntitan \Ifunktionieren\i nur, se temus pri pli-malpli komplika aparato, kiu plenumas sian funkcion per kunago de diversaj teknikaj procedoj. Sed en la Angla \Ito function\i simple signifas "plenumi specifan agon", tial por Usonano "La ŝpato ne funkcias" ŝajnas esti tute bona frazo. La problemon kaŭzas ne sufiĉe preciza difino en PIV: \IPlenumi la propran difinitan taskon, pp organo, maŝino k ĝenerale ĉia ilo aŭ organizo.\i "...ĉia ilo" subtenus la opinion de wor, sed la poste indikitaj ekzemploj montras, ke nek ŝpato nek disko estas funkciigeblaj. Laŭ mi la Esperanta difino devus akordiĝi kun la Franca difino: (\IFONCTIONNER Remplir sa fonction; être mis en action: machine qui fontionne automatiquement\i). Bv. en la enketilo indiki, la signifon, kiun ni devus atribui al "funkcii (2)". ei (94-03-03): Post mia akcepto de "diskedo" (85/392) {eo10} eble estas akceptebla, ĉar "diskedo" estas multe pli specifa termino ol la simpla "disko". Tamen mi jam ofte konsilis la kiel eble plej ŝpareman aplikon de la tre vast-signifa "-il/" (89/380). Tial {eo11) aŭ {eo12} ŝajnas al mi preferindaj, se oni nepre volas eviti la terminon {eo1}. «94-03-03» \j {U1} 681.327.11 {T1} KEE {eo1} drajv''/o *a*d {de1} Laufwerk *b*c {en1} drive *b {fr1} répertoire *e \J Parto de komputora sistemo aŭ de ĝia memoro, izolita de aliaj ÷oj. Gxi povas esti periferia aparato aŭ mekanismo konstruita en la komputoro mem por manipuli persistanan memoron (85/472). Gxi povas ankaŭ esti per programo apartigita parto de la efemera memoro (85/415). Komputoro povas havi unu, du, tri aŭ pli da ÷oj: A-÷o, B-÷o, C-÷o, ktp. Prompto (85/413) vidigas al la komputoranto, ke la komputoro atendas ordonon kaj al kiu ÷o ĝi estas konektita. Je ekfunkciigo komputoro estas konektita al la defaŭlta ÷o (85/414), kiu kutime estas la A-÷o, kaj kiun la maprodo (85/403) DOS indikas per: A>. En DOS oni povas ŝanĝi la ÷ojn per komando, kiu konsistas el dupunkto post la litero de la dezirata ÷o: A:, B:, C:. ÷o-specoj: disko-÷o (85/394) diskeda aŭ durdiska; magnet-bend-÷o (86/166); ram-÷o (85/396). *a Fon: *a Letriks; *b Mikro-comp-Lex; *c iwt-Wö; *d PIVS; *e WP5.1Fr-Ini.p6; \W 85/395 \w\--- Rim: wor: (90-07-19) Pri la difino: La donita difino estas miksaĵo de nocioj, difinoj, komentoj, kaj komentoj pri marka normo, kiuj pli konvene trakiĝu aparte unu de la aliaj. Provo al pli bona difino: Difino: Parto de komputora sistemo aŭ de ties memoro, izolita de aliaj ÷oj. Kom: Subnocioj: ÷ [a]: periferia aparato aŭ mekanismo konstruita en la komputoro mem por manipuli neefemeran memoron. Ekz: disko-÷o (85/394) moldiska aŭ durdiska; magnet-bend-÷o (86/166). ÷ [b]: per programo apartigita parto de la efemera memoro. Ekz: ram-÷o (85/396). Kom: Pri ÷oj ĝenerale: Komputoro povas havi unu, du, tri aŭ pli da ÷oj. Prompto (85/413) vidigas al la komputoranto, ke la komputoro atendas ordonon kaj al kiu ÷o ĝi estas (idee) konektita. Je ekfunkciigo komputoro estas (idee) konektita al la defaŭlta ÷o (85/414), kiun oni povas ŝanĝi per komando. Kom: Pri IBM-a maproda (85/403) normo DOS: La ÷oj nomiĝas A-÷o, B-÷o, C-÷o, ktp. La defaŭlta ÷o kutime estas A-÷o. DOS indikas ĝin per: A>, ktp. La komando por ŝanĝi ÷on konsistas el dupunkto post la litero de la dezirata ÷o: A:, B:, C:. Mi celis objektivan reformulon kaj mi sentas la rezulton ankoraŭ pliboniginda. Ekz: 1. La difina frazo ne sufiĉe limigas la nocion. Ekz. la elektran draton al la muro oni sendube ne konsideras ÷o. 2. La difino entenu ĉiujn karakterizaĵojn, kiujn komune entenas la diversaj subnocioj. Ilin bone konstati postulas kompletan liston de subnocioj. Plibonigo eble entenu la vorton "manipuli". Pri la nocio: 3. Sxajnas, ke la sola kialo por la nocio ÷o estas ke ÷ [a] kaj ÷ [b] prezentiĝas same al la uzanto. Se jes, el tiu perspektivo, ÷o estas posteno aŭ iluzio, kaj ÷o [a] kaj ÷o [b] plenumantoj. Gxuste kiel viro kaj virino ne estas hiponimoj de instruisto, tiel ÷o [a] kaj ÷o [b] ne konsideriĝu subnocioj de ÷o. Tiaokaze, la terminoj por ÷o [a] (=85/394), (=86/166) kaj ÷o [b] (=85/396) ne entenu la vorton "drajvo". 4. Iomete maltrankviligas min, ke nocio pri aĵo, ÷[a], kaj nocio pri ties simulaĵo, ÷[b], ĉi tie ŝajnas prezentiĝi kiel subnocioj de la sama nocio ÷o. Cxu terminologoj ĝenerale akceptas tion en nocio-sistemo? Se jes, ĉu ÷[a] kaj ÷[b] havas la saman ®gradon de abstrakteco (=85/299)? Pri {eo1}: 5. Mi kredas malkonsilinda la elekton de Angle-devena termino post kontrolo de nur du lingvoj! (a) Kiam ne eblas purisma solvo kaj ne ekzistas Eŭrope internacia formo, tiam ni nepre pli bone kontrolu la plej gravajn ne-Eŭropajn lingvojn. (b) Mi kredas ĝenerale evitinda plian similigon de Esperanto al la Angla. ei (91-08-10): Mi volonte konsentas, ke la difino estas pliboniginda, kaj mi dankas pro la klopodoj de wor. La problemo pri tiu nocio-komplekso estas, ke mi ĝis nun vane serĉis en miaj multaj konsult-libroj tradukindan difinon. Mi trovis difinojn por "disko-drajvo", sed ne por drajvo ĝenerale. La nocio estas tiel baza, ke ĝi troviĝas en neniu glosaro de iom detala instrulibro pri komputorado, kaj ankaŭ ne en komputika libro por komencantoj, kiu ĝenerale klarigas, kiel komputoroj funkcias. Eĉ , en kiu mi preskaŭ ĉiam trovis utiligeblajn difinojn, neniel helpis. Tie estis trovebla difino nur por \Idisk drive\i. Sub \Idrive\i sole menciis nociojn de tiu termino nur en la kampoj de elektroniko (=ekscito), mekanika inĝeriko, minado kaj psikologio. Tial mi sentis min devigita, mem krei la difinon. Ankaŭ mia literaturo en aliaj lingvoj ne helpis min. Por la ĝenerala nocio de {en1} la termino {de1} ofte ne taŭgas. En {en1} estis tradukita per \IAntrieb\i, kio estus la Germana termino por la nocio de "pel-instalaĵo". Ankaŭ la termino {fr1}, kiun mi trovis en la Franc-Kanada versio de Vopo 5.1, kaj kiu signifas tradukita al Esperanto "repertuaro", ŝajnas esti maltrafa termino-elekto. Mi volonte enkondukus radikojn el aliaj lingvoj. Sed komputoroj estas fabrikataj ĉefe en Anglalingvaj landoj, aŭ almenaŭ oni aldonas uzo-instrukciojn preskaŭ nur en la Angla. Ni ne povos atendi, ĝis oni eble en iu lingvo kreos pli konvenajn terminojn. Se ni volas konkuri kun la Angla, niaj terminoj devas esti pretaj tuj, kiam oni bezonas ilin por iu novaĵo. Do ne estas eviteble, ke ni uzos la Anglan kiel font-lingvon por Esperantaj terminoj. Ankaŭ en etnaj lingvoj oni komence uzas Anglajn terminojn, kiuj estas multe pli ĝenaj tie, ĉar Anglaj terminoj devigas la homojn lerni la Anglan prononcon, dum ni en Esperanto povas devigi la homojn prononci niajn terminojn kiel Esperantajn vortojn. Cetere, ĝis nun mi ne trovis etnolingvan tradukon de Angla termino, kiu estus servinta kiel pli taŭga elirbazo por Esperanta termino. Do atendado ne estus helpinta. Ni teoriumu pri tiaj aferoj, tamen ni ne neglektu nian ĉefan taskon: rapide provizi uzeblajn terminojn, por ke ni povu apliki nian lingvon en ĉiuj novaj fakoj. «91-08-10» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDD {T2} KEG {eo1} ram-drajv''/o *a*d {de1} virtuelles Diskettenlaufwerk \In\i *c {de2} virtuelles Laufwerk \In\i *c {en1} RAM drive *f {en2} electronic drive {en3} dynamic drive {en4} semidisk *f {en5} virtual disk *b*c*g {en6} memory drive *c {en7} RAM disk *g {en8} E-disk *g {en9} emulated disk *g {en10} pseudo disk *g {fr1} diske virtuel *e \J Drajvo (85/395) kreita per programo en la ramo (85/393). ÷o rapidigas data-traktadon, ĉar neniu mekana (87/237) funkciado kiel en disko-drajvo (85/394) necesas, nur data transigo en la memoro. *a laŭ *g Fon: *a ei; *b WP5.1p458; *c iwt-Wö; *d PIVS; *e WP5.1Frp476; *f PMH; *g ComGlo; \W 85/396 \w\--- Rim: «92-01-05» \j {U1} 681.327.2 {T1} KDD {eo1} ram/o <3> *a*ĥ {eo2} RAM- *b {eo3} operaci/a stor''/o *c {eo4} operativ**/a stor''/o *ĉ {eo5} ajn-vic/a stor''/o *d*k {eo6} ajn-vic/a memor/o *a*k {eo7} konvenci/a memor/o *a {eo8} set''/ebl/a stor''/o *q {de1} Randomspeicher *d*ĵ {de2} Speicher mit wahlfreiem Zugriff *d*j {de3} Direktzugriffsspeicher *ĵ {de4} RAM *j {de5} Schreib-/Lesespeicher *j*ĵ {en1} random-access memory *g*h*i*ĵ {en2} RAM *g*h*i {en3} random access storage *i {en4} random access store *d*ĵ {en5} read-write memory *i {en6} direct access storage *i*ĵ {en7} conventional memory *l {fr1} mémoire à accès sélectif *i {fr2} mémoire à accès direct *h*i {fr3} mémoire vive *h*i {fr4} mémoire active *i {fr5} mémoire conventionelle *m {fr6} RAM *m {fr7} antémémoire *m {Nl1} RAM *p {Nl2} interne geheugen *p \J Legebla kaj registrebla memoro en komputoro, en kiu la baza memorero (91/018) kapablas registri unu biton da informo. Larĝaj memoroj estas formitaj kiel dudimensiaj memorer-aroj. Individua memorero estas identigebla per laŭvicaj kaj laŭkolumnaj adresoj, kiuj estas derivitaj per malkodigo de adresvorto provizita de la uzanto. En ÷o ĉiu memorero estas sendependa de la aliaj memoreroj kaj povas esti alirata en iu ajn sinsekvo dum sama tempoperiodo, tial la nomo: "random access" = ajnvica. ÷o estas kutime efemera memoro (85/415) kaj uzata por dumtempa enmemorigo de dataoj (85/476) aŭ programoj. *a laŭ *g. Fon: *a ei; *b IK83 p41; *c IK85/2 p23; *ĉ IK84/3, p15; *d KKV; *e Comp; *f KTB; *g COMPUT; *h GS1; *ĥ PIVS; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ iwt-Wö; *k pok; *l WP5.1p455; *m WP5.1Fr,p475; *p DOS-hl; *q wor; \W 85/397 \w\--- =ApE85 #041 Rim: ei (89/12/10): =86/140, 86/187. Laŭ *i {en1} kaj {en5} estas sinonimoj, tamen oni uzas diversajn terminojn por substreki diversajn ecojn de la sama objekto. wor (90-07-19): {en1-4} estas misnomoj en la Angla, ĉar ankaŭ ROM estas ajnvica. Tial al mi ŝajnas malkonsilindaj {eo5,6} por la nuna nocio. {eo5,6} konvenas por la supernocio de RAM kaj ROM. Manke de referenco al registraĵo pri "operativa" aŭ "operat-", {eo4} estas laŭ mi evitinda. Gxi ŝajnas paronimo de "operacio", do denove evitinda. La fina parto "-iv" estas aŭ balastaĵao aŭ sufikso. Balastaĵoj ne estas enkondukindaj -- paronimo eĉ malpli. Gxis kiam ni trovos plene kontentigan solvon {eo2} ŝajnas taŭga provizoraĵo. Pri {eo8} =85/451. «91-08-10» \j {U1} 681.322.25 (+) {T1} KDG {eo1} rigid/aĵ/ar/o *a {eo2} hardvar/o (1) *b*c {eo3} aparat/ar/o *b*ĉ*d {eo4} maŝin-var/o *f {eo5} il-var/o *g {eo6} hard**/o *ĥ {eo7} hardv**/o *h {eo8} aparat/aĵ/o *ĝ {eo9} mal'mol/aĵ/o *l {eo10} durv**/o *k {de1} Hardware *j {de2} materielle Ware *ĉ {en1} hardware *e*i {fr1} matériel *e*i {Nl1} hardware *k \J La materia parto de komputora sistemo, inkluzive de a) elektraj, b) elektronikaj, c) elektro-mekanikaj kaj ĉ) mekanaj konstru-elementoj. Ekzemploj: por a): ŝaltiloj; por b): icoj (85/410), monitoroj (85/416); por c): diskodrajvoj (85/394); por ĉ): komputora kesto. (=85/399) *h Fon: *a hal en AkSt.85 p316; *b Comp; *c PIV; *ĉ KBT; *d KKV; *e GS1; *f al en letero al ei (86-06-20); *g al en letero al ei (86-07-24) kaj en cirkulero 153 de la Akademio; *ĝ bcu; *h ei; *ĥ tau; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *k wor; *l ton en publika diskuto dum Esperantologio-konferenco 1990; \W 85/398 \w\--- =ApE85 #042 Rim: ei: Mia difino estis tradukita laŭ diversaj Anglalingvaj verkoj. Gxi estas pli preciza ol tiu de *ĉ: \ICxiuj teknikaj partoj de komputilo\i, ĉar sub ÷o oni komprenas ne nur "teknikajn partojn", sed ankaŭ kompletajn aparatojn, ekz-e la komputoron mem, aŭ aparatojn konektotajn al komputoro, ekz. printatoron, monitoron, modemon. PIV difinas pli trafe (bedaŭrinde - ĉar "hard/" ne estas Esperanta prefikso - sub la radiko "var`"): \IKonvencia nomo por montri ĉiujn fizikajn elementojn de informadika sistemo, komputero ks.\i Pure Esperanta termino ŝajnas al mi preferinda al la ĝis nun kutime uzata tro Anglisma "hardvaro" . Tamen ankaŭ {eo1} ne ŝajnas al mi kontentiga, ĉar ne ĉiu ÷o estas rigida. Moldiskoj, konekto-kabloj kaj multaj aliaj partoj de komputora sistemo estas flekseblaj. {eo3} ne sufiĉe precize priskribas la enhavon de la nocio, ĉar simplajn konstru-elementojn ni ne nomas "aparato". En troviĝas krome "materialo" kaj "ilaro" kiel eblaj tradukoj por la Angla termino. Ambaŭ certe ne taŭgas, precipe ĉar en oni uzas la sufikson -il- por indiki ankaŭ programon. Do "ilaro" estus interpretebla ankaŭ kiel "programaro"! Ankaŭ la proponoj de al ({eo4}, {eo5}) laŭ mi ne taŭgas. Mia difino klarigas, ke temas nek pri maŝinoj nek pri iloj. bcu: Eĉ unu ŝraŭbo povas esti "hardware", sed tio estas "aĵo" kaj ne "aro"; tiu termino havas amas-karakteron, almenaŭ en la angla. Do mi proponas {eo8} anstataŭ {eo3}. ei: {eo6} estis rekomendita al mi de s-ro Tautorat, kiam mi vizitis Berlinon en 1987. Por la mala nocio li uzis "softo". Mi uzis tiun terminon kelkfoje, sed ankaŭ ĝi ne kontentigis min, ĉar ĝi mise pensigas pri iu hardeco. Mi nun preferas la terminon {eo7}, laŭ kiu oni analogie povas formi la terminojn: softvo (85/399), ŝarvo (89/074), firmvo (89/087), frivo (89/112), komvo (89/165), grupvo (89/181), kiuj sufiĉe similas al la Anglalingvaj originaloj kaj tial estas facile memorigeblaj, sed kiuj tamen ne impresas kiel Anglismoj kaj kaj ankaŭ ne havas la malavantaĝojn de la aliaj proponoj. Mi tial rekomendas, provu tiujn ĉi terminojn. Sed estu selektema kelkfoje {eo3} povas esti pli taŭga, ĉar ne tiel ĝenerala kiel {eo7}: \INi ankoraŭ ne finis nian transloĝiĝon, sed ni jam movis la aparataron. \i ei: (90-08-30) Pri {eo9} vidu Rim. en 85/399. wor (90-07-19): {eo10} estas pli klara, pli sinmotiva, pli purisma k malpli Anglisma ol formoj kun "hard". Gxi evitas pensigon pri hardeco kaj havas la avantaĝojn de la v-familio de ei (hardvo, ŝarvo, ktp). Laŭ mi ĝi estas pli klara kaj pli facile prononcebla ol "hardvo". wor (91-11-11): Starigo de la v-familio egalas starigi terminon -v**/o kiel teĥnika termino en la fako komputiko. G^ia signifo: 'aĵo aŭ afero, kiu, laŭ koncerna difino, manifestas koncernan econ (de flank-elemento). ei (91-12-31): Ne ĉiu "hardvo" estas "dura" (ekz-e konekto-kablo). Laŭ mi "-v**/" neniam povas fariĝi vera sufikso, ĉar forpreninte la literon, oni ne ĉiam ricevas Esperantan radikon. Gxi do estas nur radik-fina konsonanto, kiu en fako komputiko indikas grupon da programoj aŭ materiaĵoj. Jxus mi trovis pliajn tiajn terminojn en la Angla: \Ibusinessware, gameware, learningware, homeware\i , kiujn ni povus traduki per "negocvo, ludvo, lernvo kaj hejmvo". «91-12-31» \j {U1} 681.3.06 {T1} KEE {eo1} supl/aĵ/ar/o *a {eo2} softvar/o (1) *b*c {eo3} program/ar/o *b*d*e {eo4} program-var/o *f {eo5} mens-var/o *g {eo6} soft**/o *ĥ {eo7} softv**/o *ĉ {eo8} program/aĵ/o *ĝ {eo9} mol/aĵ/o *l {eo10} farv**/o *ĵ {de1} Software *j {de2} immaterielle Ware *d {en1} software *h*i {fr1} périlogie *d {fr2} logiciel *h*i {Nl1} software *k \J Gxenerala termino por tiuj partoj de komputora sistemo, kiuj ne estas palpeblaj aŭ materiaj, sed kiuj tamen povas esti vendataj pere de palpeblaj diskoj aŭ bendoj. La termino estas plej ofte uzata por programoj kontraste al 85/398. Kvankam la nocio de ĉi tiu komplekso kutime estas komerce havebla ÷o, oni komprenas sub ĝi ne nur funkci-pretajn sed ankaŭ nur sur papero ellaboritajn programojn. Oni distingas inter sistema ÷o, la programaro bezonata por ebligi la uzadon de komputora sistemo, kaj aplika ÷o aŭ aplik-programoj, kiuj plenumas taskojn utilajn al la fin-uzanto. *ĉ Fon: *a hal en AkSt.85 p316; *b Comp; *c PIV; *ĉ ei; *d KBT; *e KKV; *f al en letero al ei 86-06-19; *g al en letero al ei 86-07-24 kaj en Cirk 153 de la Akademio; *ĝ bcu; *h GS1; *ĥ tau; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ wor; *k MMC; *l ton en publika diskuto dum Esperantologio-konferenco 1990; \W 85/399 \w\--- =ApE85 #043 Rim: ei: PIV difinas sub "var/o": \I "soft÷o: Konvencia nomo por montri la tuton de la programoj necesaj por utiligi informadikan sistemon, komputeron ks (=interelektroniko)\i. KBT difinas: \I Cxiuj programoj por la komputilo konsistantaj el la funkciadsistemoj kaj la programoj uzeblaj por ĝeneralaj problemoj.\i Tamen {eo3} ŝajnas al mi iom tro ĝenerala termino, ĉar iun ajn aron da programoj ni nomas "programaro". hal difinas sian terminon en AkSt85: \ISxanĝataj, plejparte ne metalaj, partoj de elektronika instalaĵo; akcesoraĵoj de komputoro; programaro. Ekzemple, se magnetofono estas rigidaĵo, la kasedo aŭ bendo, kiun oni metas en ĝin, estas suplaĵo.\i Tiu difino korekte atentigas pri tio, ke oni uzas la vorton "software" en la Angla ne nur sur la kampo de komputoriko, sed en la elektronika industrio ĝenerale. Oni ekz-e malrekomendis la aĉeton de tipo da videomagnetofonoj, ĉar por ili ne estas havebla sufiĉe da "software". En la difino de hal estas i.a.malĝuste, ke kasedo aŭ bendo estas suplaĵo. La bendo kaj la kasedo mem estas (laŭ hal) "rigidaĵo", nur la sur la rigidaĵo registritaj programoj estas "suplaĵo". {eo4} ŝajnas al mi pli trafa ol {eo5}, ĉar ankaŭ maŝinoj kaj iloj estas produkto de mensa laboro. Sed kiel ni nomu la aliajn ankoraŭ ne tradukitajn komputikajn terminojn kun "ware" je la fino? Ekz. "firmware" (programoj neforviŝeble registritaj), "shareware" (programoj por ŝari (89/021), kiujn ĉiu rajtas kopii kaj libere uzi kaj por kiuj oni libervole pagu por registriĝo al la program-aŭtoro)? Diskutinda ŝajnas al mi, ĉu ni naturisme nomu ilin softvar/o, hardvar/o, firmvar/o kaj ŝarvar/o (kiel kompletaj radikoj + finaĵo) aŭ ĉu ni kreu ilin per kunmeto kun la vorto "varo", aŭ ĉu ni kreu el Esperantaj radikoj tute novajn terminojn. Pli facile memorigeblaj estas verŝajne la naturismaj neologismoj, kaj tial mi pledus por ili, sed ili ja malplaĉas al Esperantistoj, kiuj unue renkontas ilin, pro ilia evidenta Anglalingva deveno. En KBT oni donis kiel Germanan tradukon "immaterielle Ware", kiu sendube korekte esprimas la sencon de la nocio, tamen, kvankam mi abonis por tuta jaro la Germanan fakrevuon "Chip", mi legis en ĝi nur la terminon "Software". Evidente tiu termino ŝajnis pli taŭga al la artikol-verkintoj kaj anoncintoj. Mi tial ne mirus, se ankaŭ en nia lingvo "softvaro" kaj "hardvaro" venkus. Tio certe okazos, se ne iu povos proponi pli taŭgajn terminojn. bcu: Eĉ unu linio de kodaĵo estas "software", sed tio estas "aĵo" kaj ne "aro". Vidu miajn komentojn pri 85/398. Mi preferus eviti la radikon "varo", ĉar oni ofte produktas tion ne por vendi. ei: Mi konsentas kun bcu pri evitindo de la radiko var', tamen mi hezitas apliki la sufikson -aĵ/ por ĉi tiuj du nocioj: aparato jam estas io konkreta, kiel aĵ/ povus fari ĝin ankoraŭ pli konkreta? Se unu linio da kodaĵo same kiel kompleksega programaro estas "software", kial la konkretiga sufikso -aĵ/ indiku tion? La ĝeneraleco de la nocioj 85/398 kaj 399 malfaciligas al ni apliki iun el niaj nunaj sufiksoj. ei (1989-12-01): La terminoj de tau (softo kaj hardo) donis al mi la ideon krei {eo7}. Legu pri tio en 85/398. ei: (90-08-30) ton esprimis la opinion, ke {eo9} kaj "malmolaĵo" taŭgus por nocioj 85/398 kaj 85/399. Mi opinias, ke tiuj terminoj estas tro ĝeneralaj por indiki tiujn ĉi tre specifajn nociojn. "Molaĵo" povus esti iu ajn mola objekto, ekz-e spongo, kato, viandopeco, ŝlimo, ĵeleo. Atribui terminon kun tiel ĝenerala nocio al la nocio de "programo aŭ programaro" laŭ mia sento devas kaŭzi konfuzon. Krome la nocio de 85/398 konsistas ofte el molaj objektoj (moldisko, konektilaro). Estus konfuzige atribui al tiuj objektoj la terminon "malmolaĵo", ĉar tio ĉi laŭ mia kompreno estas iu ajn malmola objekto, ekz-e ŝtono, koralo, ŝtalo, diamanto. La termino-proponojn de ton mi ĝis nun nenie renkontis en nia faka literaturo, kaj mi certe ne rekomendas ilin. wor (90-07-19): Bv legi miajn komentojn en 85/398, kiuj plejparte validas ankaŭ ĉi tie. La termino {eo10} esprimu esencon kaj estu bela paro kun tiu de 85/398. Flanke, pri {de2}: Estus interese scii, ĉu oni sentas la malsukceson rezulto de ĝia longeco kompare kun {de1}? Pri {en1}: Dum televida intervjuo la ĉefministro de Singapuro parolante pri triamonda evoluigo uzis la vortojn "hardware" kaj "software" por fabrikoj, vojoj, telefonoj unuflanke kaj eduko kaj kutimoj aliflanke. ei (91-08-10): La propono de wor "durvo" por \Ihardware\i plaĉis al mi, sed al mi ŝajnas, ke ĝi ne formas belan paron kun "farvo". Analogie al durdisko/moldisko ni devus diri "molvo". Sed ĉu ni per tio ne tro distanciĝus de la originaj terminoj? Mi opinias, ke "hardvo" kaj "softvo" estas multe pli facile memorigeblaj. Gxuste ĉar \Ihardware\i kaj \Isoftware\i nun estas aplikataj ne nur en la kampo de informado-sciencoj (88/011), ni bezonas trafajn terminojn en nia lingvo por tiuj nocioj. Mi petas pensu pri ĉiuj argumentoj kaj proponoj kaj indiku viajn preferojn, por ke niaj rekomendoj baziĝu sur firma grundo. «93-11-13» \j 14 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} klasif**/it/a noci/o-sistem/o *b {eo2} klasifik/o *b*ĉ {eo3} klas/it/a noci/o-sistem/o *c {eo4} klasif**/o *c {de1} klassifiziertes Begriffssystem *a {de2} Klassifikation *a {en1} classified system of concepts *a {en2} classification *a {fr1} ensemble classifié de notions *a {fr2} classification *a \J Nocio-sistemo (85/295), kies strukturo estas specifita. Ekzemploj: \Ila klasifiko de plantoj; la Universala Decimala Klasifiko (UDK).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c pok; *ĉ PIV; \W 85/300 \w\--- =ApD5.11 #562-566 Rim: ei: Mi opinias, ke utilus distingi inter "klasifiko" (= kompleksa strukturita nocio-sistemo) kaj simpla "klasifo". Se mi ordigas librojn en privata aŭ kluba biblioteko, aŭ por la libro-katalogo de UEA, tiam mi klasifas ilin (Butler verkis libron kun la titolo "Klasifo de Esperantaj temoj"), sed se mi atribuas al ili la UDK-nomojn, tiam mi klasifikas ilin. Same oni povus en Esperanto distingi inter klasifado kaj klasifikado de plantoj. pok: (en let al ei (87-04-29): klasifi ! klasi; klasifiki ! klasifi; klasifita nocio-sistemo ! klasifa nocio-sistemo (afero de belgusto, apenaŭ motivebla). wor (90-07-19): La celoj de ĉi tiu rimarkigo estas du: 1. Bremsi emon fari nemotivitan rompon kun nia tradicia lingvo. 2. Esploreti kiaj ekzistas motivoj por ŝanĝoj bazitaj ne precipe sur gustoj. Konstatoj: 1. Temas pri du nociaroj neŭtrale nomeblaj "1" kaj "2". Nociaro 1 prias ordigojn sen referenco al ia jam ekzistanta ÷o. Nociaro 2 prias la atribuadon el jama ÷o al fenomenaro. 2. Produkto nocia de la ago de nociaro 1 estas kreo de ÷o. Jaman tian produkton postulas nociaro 2. Tial iu termino ÷o emfazas rilaton kun nociaro 1 kaj para alia emfazas rilaton kun nociaro 2. 3. Ambaŭ nociaroj ampleksas plurajn nociojn. Krom baza nocio, "klaso", traktindas: ago (kp. kisi), agado-nomo (kp. kisado), fakto aŭ ago kiel tuto (kp. kiso), rezulto (kp. kisitulo) kaj produkto (kp. intimo). 4. La proponoj kompariĝas jene: (interkrampe aperas konjektoj.) (Mll: n-s -- nocio-sistemo; tr -- transitiva verbo; ad -- agado-nomo; -o -- fakto; it -- rezulto; np -- nocia produkto.) Tradicio: Proponoj: PIV Eo1+2 Eo3+4 (ei<1>) (pok, ei<2>) Baza nocio: klaso klaso klaso Terminaro por Nociaro 1 (sen antaŭa sistemo): tr klasi, klasifi klasi enklasigi ad klasado klasifado klasado -o --, enklasigo klasifo -- [= 1a truo] it (klasitaĵo) (klasifitaĵo), (klasitaĵo) Produkto nocia de la ago de nociaro 1 -- 85/300: np (klasita n-s) klasifita n-s klasita n-s, {eo3} {eo1} {eo3} klasifa n-s, klasifiko klasifiko klasifo {eo2} (Eo2} {eo4} Terminaro por Nociaro 2 (per antaŭa sistemo): tr klasifiki klasifiki klasifi ad klasifikado klasifikado klasifado -o -- -- -- [= 2a truo] it (klasifikitaĵo) (klasifikitaĵo) (klasifitaĵo) 5. La PIV-a terminaro havas du "truojn"; ne eblas nomi la simplajn agojn tutajn (kp. kiso), ĉar "klaso" kaj "klasifiko" estas ali-sence okupataj. PIV aludas pansaĵon ("enklasigo") por la 1-a truo. Sed por la 2-a truo oni devas kontentiĝi je "klasifikado". 6. ei<1> por nociaro 2 kaj parte por ÷o ("klasifiko") uzas la PIV-ajn terminojn. Estas malavantaĝo, ke la 2-a truo restas vaka. Por nociaro 1 ei<1> uzas ne-PIV-an stamon: "klasif". Tio havas la avantaĝon ŝtopi la 1-an truon; eblas: "la Butlera klasifo de temoj" por "la Butlera ago klasifi la temojn". PIV-e eblis nur "la Butlera enklasigo de temoj". (Nekonante la verkon de Butler mi atentas nur la komenton de ei.) 7. pok&ei<2> reiras al la PIV-a nociaro 1. Por nociaro 2 kaj por ÷ foriĝas la balasta sufikso "-ik". Ak kun ei, ke tio estas avantaĝa (laŭ la laŭmode strikta difino pri "-ik"). Estas malavantaĝo, ke denove estas du truoj. Aliaj Problemoj: 1. La sona diferenco inter la terminoj por la 2 nociaroj duoniĝas (de la tradicia dusilaba "ifik") al nur unu silabo: "-ik" ĉe ei<1> kaj "-if" ĉe pok&ei<2>. Nek "-ik" nek "-if" havas en Esperanto signifon kaj akceptitan kaj laŭcelan. Mi inklinas pensi, ke tia duoniĝo malfaciligus la lernadon kaj uzon. La terminoj proksimiĝas esti paronimoj. 2. La PIV-aj terminoj por 85/300 sedube estus Eo3+2. Tio ĝis nun en 85/300 estis senreliefa! Ni neniam elektu sen klare prezenti kaj kompari la tradiciajn formojn kaj sistemon. 3. Oni rekonas simile bonaj la du proponojn, Eo1+2 kaj Eo3+4. Sed tio, dum unu kongruas kun PIV-aj terminoj por nociaro 2 kaj la alia kun PIV-aj terminoj por nociaro 1! Por kio do oni volas fari ŝanĝon? 4. Mi ne komprenas, kial ni voĉdonu surbaze precipe de plaĉo kaj gusto. Kvazaŭ Esperanto ne havas tradicion kaj ne havas PIV-on! Oportunoj kaj Sugestoj: Mi vidas du sufiĉe motiveblajn solvojn: 1. Resti ĉe la PIV-aj terminoj. Avantaĝoj: a) tradicio; b) longeco de la sona diferenco, kiu faciligas memori kiu estas kiu; c) ŝparo de nia energio por pli gravaj aferoj. Malavantaĝoj: a) truoj kie estu ago-nomo en la terminaroj; b) uzo de sendifina "-if" kaj uzo de ne laŭmoda "ik". 2. Restante ĉe la PIV-a solvo por nociaro 1 (Avantaĝo: tradicio. Malavantaĝo: truo (ŝtopebla per "enklasigo").), Esperantigi la terminojn de nociaro 2. T.e., fortranĉi (aŭ redifini) la sufikson "ik" kies laŭmoda signifo apenaŭ taŭgas, kaj fortranĉi (aŭ difini) la sufikson "if". Se ni fortranĉus kaj "ik" kaj "if"-on, ni povas anstataŭigi ilin per io jam difinita. Ebla tia propono: Logika kandidato estas la sufikso "-iz". Eta vastigo de ties signifo <1> allasus la sencon: "apliko (aŭ atribuo) de jam ekzistantaj nocioj". PIV jam, spite al ĝia propra analizo, faras tion per "karakterizi". Terminoj tiaj estus: Klarigo Termino Produkto de Nociaro 1: ÷ klas/ita noci/o-sistem/o ÷ klas/iz/a noci/o-sistem/o ÷ klas/iz/o-sistem/o Nociaro 2: ago klas/iz/i agado klas/iz/ad/o nomo de agotuto klas/iz/o rezulto klas/iz/it/aĵ/o Avantaĝoj: 1. forigo de ĉiuj sendifinaj balastaĵoj (if, ik); 2. Uzo de la difino-hava sufikso ("iz"), 2a) kio kongruas la spiriton de Esperanto, 2b) kaj faciligas memori kiu vorto estas kiu; 3. pro la verbeco de "iz", konservo de "klasizo" por la simpla ago tiel ŝtopante la duan truon. Malavantaĝo: nova uzo de morta sufikso emas ŝoki. Aliaj ŝanĝoj konjekteblas, sed eble ne egale facile motiveblas. ei (92-11-18): Komuniku viajn preferojn respondante la enketilon (p.1675, #562-566) «93-11-13» \j 15 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} desegn/a prezent/o de klasifik/o *b {eo2} desegn/a prezent/o de klasif**/o *c {eo3} grafik/a prezent/o de klasif**/o *ĉ {eo4} arb/a prezent/o de klasifik/o *d {de1} grafische Darstellung einer Klassifikation *a {en1} graphical representation of a classification *a {fr1} représentation graphique d'une classification *a \J Tabelo de nocioj (85/288), kiu formas nocio-sistemon (85/295), en kiu la interrilatoj inter la nocioj estas montrataj per piramidsimila aranĝo (= per genealogia arbo). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c pok; *ĉ go; *d wor; \W 85/301 \w\--- =ApE85 #012 Rim: ei: Pri {eo1} aŭ {eo2} =85/300. Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Pli konsekvenca ol {eo2} estas {eo3}, ĉar (sen metaforo) la prezento ne desegnas. Pli klara ol ambaŭ estas {eo4}. Mi sentas la vorton "tabelo" en la difino neoportuna, ĉar ĝi pensigas pri la ne-arba (ne-piramidsimila) ŝak-tabula aranĝo de la tabel-vortoj -- sed mi ne trovas klaran subtenon por tiu sento en PIV. «93-11-13» \j 16 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} klas/it/a noci/o-list/o *b {eo2} sistem/a list/o de noci/oj *b {eo3} ŝtup/a list/o de noci/oj *c {de1} Begriffsverzeichnis *a {en1} schedule of concepts *a {fr1} liste systématique de notions *a \J Listo de nocioj (85/288), kiuj formas nocio-sistemon (85/295), en kiu la interrilatoj inter la nocioj estas montrataj per lineara sinsekvo kombinita per laŭŝtupa aranĝo, kiu utiligas diversajn tipografiajn litertipojn aŭ notacion. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/302 \w\--- =ApE85 #013 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): La signifon de la vorto "sistemo" precizigas la resto de la termino {eo2}. Ju pli la komponantaj vortoj (kiel "sistema") ricevas signifon de la tuta termino (kiel {eo2}), des pli tiu tuta temino ŝajnas lernenda kvazaŭ aparta vorto. Kaj des malpli la tuta termino sin motivas. Metaforaj vortoj, kiuj komparas konkretaĵojn ("ŝtupa") igas la uzadon pli flua kaj tuje klara. «93-11-13» \j 17 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} fak/o (2) de scio *c EVIT *ĉ {eo2} stud-objekt/o *b {eo3} stud-kamp/o *b {eo4} stud-teren/o *ĉ {eo5} stud-sfer/o *ĉ {de1} Wissensgebiet *a {en1} field (of knowledge) *a {en2} subject (field) *a {fr1} domaine (du savoir) *a \J Specialigita ago-sfero de homa menso. \I Ekzemploj:\i Iu branĉo de scienco; la labor-metodo de iu aparta profesio. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV (2); *ĉ go; \W 85/303 \w\--- =ApE85 #014 Rim: ei: Tiu ĉi nocio estas simile difinita en ISO/N53: =[86/002]. go: {eo1} ne estas rekomendinda, ĉar "fako" = A. \Ibranch\i, ne \Ifield\i. wor (90-07-19): Kongrue al PIV ak go pri la signifo de "fako". La diferenco inter "fako" kaj "kampo" estas perspektiva. La difino supra taŭgas (sed ne sufiĉas) kaj por "fako" (branĉo) kaj por "kampo". Por klare difini la du nociojn oni bezonas kontrastajn difinojn kaj ekzemplojn: kampo <5>: Tutaĵo de la aferoj pri iu temo, kiujn povas atingi ies agado. fako <2*>: Aparta dividaĵo de kampo; subkampo. En la ekzemploj la vorto "de" en grupo K havas sencon malsaman ol havas la vorto "de" en grupo F: Grupo K kampo de la praktiko = kampo Praktiko; kampo de E-sta diskutado = kampo E. Diskutado; kampo de la historio = kampo Historio; kampo de ĥemio = kampo Hxemio. Grupo F ekz: fako de ĥemio estas fako Bioĥemio; fako de historio estas fako Antikva Historio; fako de scienco estas fako Hxemio; fako de scio estas fako Arto. En grupo K temas pri konsisto (La kompo de ĥemio konsistas el ĥemio; PAG 133C.e), dum en grupo F temas pri posedo (Fakon de ĥemio (ekz, bioĥemio) posedas ĥemio; PAG 133A.c). Interkrampe estas ekzemplaj propra-nomaj ekvivalentoj (PAG 133 Rim III). Sxajnas al mi, ke la esenco de la diferenco inter la signifoj de "kampo" kaj "fako" kuŝas en tio, ke ili funkciigas malsamajn signifojn de la vorto "de". =93/003 [94-02-26] \j 18 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} kamp-specif/a noci/o (en difinita stud-kampo) *b {eo2} speci/a noci/o (en difinita sfero) *c {de1} spezieller Begriff (in einem bestimmten Wissensgebiet) *a {en1} specific concept (in a given field) *a {fr1} notion propre (au domaine en question) *a \J Nocio (85/288) apartenanta ĉefe al unu stud-kampo (85/303). Ekzemploj: \I En aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocioj "aŭtomobilo" kaj "limuzino"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/304 \w\--- =ApE85 #015 Rim: ei: Tre simile difinita en ISO/N53: =86/005. {eo2} Estas miskomprenebla kiel nocio rilatanta al botanika aŭ zoologia specio. «93-11-13» \j 19 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} prunt/e-pren/it/a noci/o *b {eo2} prunt-noci/o *c {de1} geliehener Begriff *a {en1} borrowed concept *a {fr1} notion empruntée *a \J Nocio (85/288) ofte uzata en difinita stud-kampo (85/303), sed apartenanta ĉefe al alia fako. Ekzemploj: \IEn aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocioj "lubrikiga oleo", "fuelo" kaj "ŝafto".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/305 \w\--- =ApE85 #016 Rim: ei: Preskaŭ sama difino en ISO/N53: =86/006. «93-11-13» \j 20 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o trans difin/it/a sfer/o *c {eo2} noci/o super/ant/a difin/it/an stud-kamp/on *b {eo3} super'kamp/a noci/o *ĉ {de1} über das Wissensgebiet hinausreichender Begriff *a {en1} concept exceeding the given field *a {fr1} notion dépassant le domaine *a \J Nocio (85/288) apartenanta al pli larĝa stud-kampo (85/303), de kiu donita stud-objekto formas parton. Ekzemplo: \IEn aŭtomobila inĝeriko (89/052) la nocio "rado"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/306 \w\--- =ApE85 #017 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (1990-07-19): {eo1} laŭ mi taŭgas al ia supernocio de {eo3}. «93-11-13» \j 2.1.3 Tipoj de karakterizaĵoj (n-roj 21 ĝis 25) 21 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} intrinsek**/a karakteriz/aĵ/o *b EVIT *b {eo2} esenc/e propr/a karakteriz/aĵ/o *b {eo3} intrins**/a karakteriz/aĵ/o *c*b {eo4} en/o-pri/a karakteriz/aĵ/o *c {eo5} en/o-tem/a karakteriz/aĵ/o *c {de1} inhärentes Merkmal *a {en1} intrinsic characteristic *a {en2} inherent characteristic *a {fr1} caractère intrinsèque *a {fr2} caractère inhérent *a \J Karakterizaĵo (85/289) apartenanta al objekto mem kaj ne al ĝiaj rilatoj al aliaj objektoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/307 \w\--- =ApE85 #018 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): A. Sxajnas al mi malkonsilinde bonvenigi balastaĵon "-ek": 1. Se "-ik" estas ĝenerale evitinda pro ebla konfuzo kun tekniko, "-ek" estas simile evitinda pro ebla konfuzo kun speco de rapideco. Depende de la resto de la vorto, eble pli evitinda; 2. Cele al tio, ke Esperanto estu facila, ni kutime strebas, ke ĝiaj vortoj estu kiom eble plej antaŭkonjekteblaj. Se lasi flanke teknikojn, se la vortoj, kiuj en Eŭropaj lingvoj finiĝas per "-ic", montriĝas en Esperanto jen stumpaj (En. \Isonic\i -->"sona") kaj jen finiĝantaj per "-ek" tio estas malfacilaĵo. 3. Nuna akcepto de {eo1} simple rezultigos laŭ mi, ke iam poste oni stumpigos ĝin. B. {eo2} havas unuavidan allogon, sed mi ne sukcesis ricevi de ĝi la difinitan signifon surbaze de nia gramatiko kun la PIV-aj difinoj de la apartaj vortoj (t.e. klaran ®rezultan signifon (85/370)), kio implicas, ke ĝi estus aparte lernenda kiel nova radiko aŭ idiomaĵo. C. Kiel purisma paro kion pri "eno-pria karakterizaĵo" kaj "ekstero-pria karakterizaĵo"? ei (91-08-09): Mi markis mian unuan proponon EVIT. Je ĝi malplaĉis al mi ĉefe, ke oni povus esti misgvidata pensi pri iu seka afero. {eo3} nun ŝajnas al mi preferinda, sed {eo2} eblus, se iu volas nepre eviti neologismon. La signifo de {eo4} kaj {eo5} por mi ne estus divenebla. «93-11-13» \j 22 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} ekstrinsek**/a karakteriz/aĵ/o *b EVIT *b {eo2} ne esenc/e propr/a karakteriz/aĵ/o *b {eo3} ekstrins**/a karakteriz/aĵ/o *c*b {eo4} ekster/o-pri/a karakteriz/aĵ/o *c {eo5} ekster/o-tem/a karakteriz/aĵ/o *c {de1} nicht weseneigenes Merkmal *a {en1} extrinsic characteristic *a {fr1} caractère extrinsèque *a \J Karakterizaĵo (85/289) de objekto nur pro ties rilatoj al aliaj objektoj. Oftaj tipoj de ̧oj estas la ®karakterizaĵo de origino (85/309) kaj la ®karakterizaĵo de celo (85/310). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/308 \w\--- =ApE85 #019 Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. we preferas "adhera karaktro" kaj por (85/307) "inhera karaktro". - "karakterizaĵo" ŝajnas al mi pli klara ol "karaktro", kiu jam estas hiperonimo (86/008) por majuskla aŭ minuskla litero, cifero, interpunkcia signo kaj por speciala tipografia signo kiel @, #, &, ktp. (=85/452). "Adhera" impresas min kiel tro "glua". "adhera karaktro" laŭ mi estas "e", kiu formas ligaturon kun "a". La karakterizaĵoj de celo kaj origino ne estas algluitaj al la nocio, sed troviĝas ekstere de ĝi. La inventinto de objekto ne adheras al ĝi! wor (90-07-19): =85/307. Mi akordas kun ei pri "adhera" k pri "karaktro"; aliaj solvoj per "-her-" (aŭ "-trins-") ne devus havi la saman problemon. ei (91-08-09): =85/307. «93-11-13» \j 23 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o de origin/o *b EVIT *b {eo2} karakteriz/aĵ/o pri origin/o *c {de1} Herkunftsmerkmal *a {en1} characteristic of origin *a {fr1} caractère de provenance *a \J ®Ekstrinsa karakterizaĵo (85/308), kiu indikas kie, per kiu aŭ kiel objekto estiĝis, uziĝis aŭ konatiĝis. Ekzemploj: \ILa malkovrinto, inventinto aŭ priskribinto de objekto, ĝia produktinto aŭ liverinto, la loko de produktado (urbo, lando), la fabrikad-maniero.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/309 \w\--- Rim: ei (91-08-09): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Mi markis mian unuan terminon EVIT, ĉar {eo2} pli trafe priskribas la nocion. «93-11-13» \j 24 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o de cel/o *b EVIT *b {eo2} karakteriz/aĵ/o pri cel/o *c {de1} Zweckmerkmal *a {en1} characteristic of purpose *a {fr1} caractère de destination *a {fr2} caractère d'emploi *a \J ®Ekstrinsa karakterizaĵo (85/308), kiu indikas la celon de iu objekto. Ekzemploj: \ILa uzo-maniero; la apliko-fako; la loko aŭ situo en muntaĵo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/310 \w\--- Rim: ei (91-08-09): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Mi markis mian unuan terminon EVIT, ĉar {eo2} pli trafe priskribas la nocion. «93-11-13» \j 25 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} ekvivalent/aj karakteriz/aĵ/oj *b {de1} äquivalente Merkmale *a {en1} equivalent characteristics *a {fr1} caractères équivalents *a \J Malsamaj karakterizaĵoj (85/289), kiuj tamen estas substitueblaj inter si en difinita nocio-enhavo (85/290) sen ŝanĝo de la nocio-amplekso (85/293). La inter-ŝanĝebleco de karakterizaĵoj estas kaŭzata per hazarda ®ontologia rilato (=85/295) ne per logika ekvivalento. Ekzemploj: \ILa karakterizaĵoj "egallatera" (= havanta egalajn laterojn) kaj "egal-angula" (= havanta egalajn angulojn) en la nocio "egallatera [egal-angula] triangulo"; "konveksa lenso" = "konverĝiga lenso".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/311 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 2.1.4 Kombino de nocioj (n-ro 26) 26 {U1} 001.411.6 (+) {T1} RBN {eo1} losuril**/o *b EVIT *b {eo2} losukomb**/o *b EVIT *b {eo3} log**-sum/o *ĉ {eo4} log**-sum/ig/o *ĉ {de1} Disjunktion *a*c {de2} logische Addition *a {de3} Umfangsvereinigung *c {en1} disjunction *a*c {en2} logical addition *a {fr1} disjonction *a*c {fr2} addition logique *a \J Adicio de la nocio-ampleksoj (85/293) de kelkaj nocioj (85/288). La rezulto estas supernocio (85/291) de la originaj nocioj, kaj tiuj estas subnocioj (85/292) de la rezulta nocio. Ekzemplo: \Ilogsumigo de la subnocioj "knabo" kaj "knabino" kreas la supernocion "infano".\i *b laŭ *a Difino de {eo3} laŭ (88/030): Rilato (88/682) formita per la ®logika sumo (89/048) de du unuoj. Difino de {eo4} laŭ (88/031): La kombinado de du nocioj (88/026) per kreo de ilia ®logika sumo (88/048). *b laŭ *c Fon: *a R1087; *b ei; *c Termi-of-doc; *ĉ wor; \W 85/312 \w\--- Rim: ei (89-11-23): Uzu {eo3} se vi volas indiki rilaton inter du nocioj; uzu {eo4} se vi volas indiki la procezon, per kiu integriĝis aŭ kombiniĝis du nocioj. Ekz-e homo = viro aŭ virino. wor (90-07-19): Mi akordas kun la divido en du registraĵojn. La terminojn {eo3} kaj {eo4} mi trovas multege pli tuje klaraj, facile memoreblaj kaj uzeblaj. (Laŭ mi, /log/ ja estas la radiko de log**/ik/o, spite la pretendon de PIV.) ei (91-08-09): Mi akordas kun wor kaj tial markis terminojn {eo1} kaj {eo2} EVIT. «93-11-13» \j 2.2 Difinoj (n-roj 27 ĝis 30) 27 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o (1) *b*c {de1} Definition *a {en1} definition *a {fr1} définition *a \J Pervorta priskribo de nocio (85/288). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/313 \w\--- Rim: =93/028 [94-02-26] \j 28 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per super'noci/o kaj diferenc/o *b {eo2} difin/o per noci/o-en'hav/o *b {eo3} difin/o (1) (en ĝia klasika signifo) *b {de1} Definition durch Gattungsbegriff und Unterschied *a {de2} Definition durch Intension *a {de3} Definition durch Konnotation *a {de4} intensionale Definition *a {de5} Definition (in klassischem Sinn) *a {en1} definition by genus and difference *a {en2} definition by intension *a {en3} definition by connotation *a {en4} intensional definition *a {en5} definition (in its classical meaning) *a {fr1} définition spécifique *a {fr2} définition (au sens classique) *a \J Determino de la nocio-enhavo (85/290) de nocio (85/288). Ekzemplo: \I"Aera flug-aparato" estas iu ajn aer-subtenata veturilo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/314 \w\--- Rim: =[86/030] =93/029 [94-02-26] \j 29 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per noci-ampleks/o *b {eo2} difin/o per signif-etend/iĝ/o *b {eo3} difin/o per signif-amplekso *c {eo4} difin/o per ekzempl/oj *ĉ {de1} Definition durch Extension *a {de2} Definition durch Denotation *a {de3} extensionale Definition *a {en1} definition by extension *a {en2} definition by denotation *a {en3} extensional definition *a {fr1} définition générique *a \J Difino per determino de la nocio-amplekso (85/293) de nocio (85/288). Ekzemplo: \ILa nocio "aera flug-aparato" entenas balonojn, ®direkteblajn balonojn [zepelinojn], kajtojn, glisilojn kaj flugmaŝinojn.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; *ĉ wor; \W 85/315 \w\--- =ApE85 #020 Rim: ei (89-12-16): =[85/293, 86/031] =93/030 [94-02-26] \j 30 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per kun'tekst/o *b {eo2} kun'tekst/a difin/o *b {de1} Definition durch Kontext *a {de2} kontextuale Definition *a {en1} definition by context *a {en2} contextual definition *a {fr1} définition par l'emploi *a \J Difino (85/313) per ekzemplo de vera apliko, tio estas per subkomprenata ekvacio. La difinota termino (85/317) estas montrata en frazo, kies tuta signifo estas konata aŭ povas esti divenata. Ekzemplo: \ILi vojaĝis de Eŭropo al Ameriko en 24 horoj uzante ... (avion).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/316 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 3. TERMINOJ (n-roj 31 ĝis 94) 3.1 Gxeneralaĵoj (n-roj 31 ĝis 38) 31 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o (1) (por nocio) *b*c {de1} Terminus (für einen Begriff) *a {en1} term (for a concept) *a {fr1} terme *a \J Iu ajn konvencia simbolo por nocio (85/288), kiu konsistas el prononceblaj sonoj aŭ el ties skriba reprezentaĵo (=el literoj). Termino povas esti vorto (85/352) aŭ vortgrupo (85/358). Ekzemploj por ÷o en 85/318,319. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/317 \w\--- Rim: =[86/036] =93/035 [94-02-26] \j 32 {U1} 001.420 (+) {U2} 801.316.4 {T1} RBN {eo1} teknik/a termin/o *b {eo2} teĥnik/a termin/o *c {eo3} fak/a termin/o *b {de1} Terminus technicus *a {en1} technical term *a {fr1} terme technique *a \J Termino (85/317) kies uzo kaj signifo (85/369) estas limigata al specialistoj de difinita stud-kampo (85/303). Ekzemploj: \Irivoluo; nombro de rivoluoj; nombro de rivoluoj dum tempo-unuo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; \W 85/318 \w\--- =ApE85 #021 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 33 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} ĝeneral/a termin/o *b EVIT *b {eo2} komun-lingv/a termin/o *b {eo3} komun-lingv/a vort/o *b {de1} allgemeiner Terminus *a {en1} general term *a {fr1} terme commun *a \J Termino (85/317) formanta parton de la komuna lingvo. Ekzemploj: \Inumero; tempo; per; de.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/319 \w\--- Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. =88/106. «93-11-13» \j 34 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} prefer/at/a termin/o *b {de1} Vorzugsterminus *a {en1} preferred term *a {fr1} terme à employer de préférence *a \J Termino (85/317) rekomendita en norm-verko. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/320 \w\--- Rim: =[86/063] =93/066 [94-02-26] \j 35 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} permes/it/a termin/o *b {de1} zulässiger Terminus *a {en1} preferred term *a {fr1} terme toléré *a \J Termino (85/317), kies uzo kiel sinonimo (85/378) de ®preferata termino (85/320) estas permesita en norm-verko. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/321 \w\--- Rim: =[86/064] =93/067 [94-02-26] \j 36 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} ne'rekomend/it/a termin/o *b {eo2} ne'norm/a termin/o *c {eo3} evit/ind/a termin/o *ĉ {de1} abgelehnter Terminus *a {en1} deprecated term *a {fr1} terme à éviter *a \J Termino (85/317), kiu laŭ norm-verko estas evitinda. En Britaj norm-verkoj ekzistas ankoraŭ kategorio inter nerekomenditaj kaj ®permesitaj terminoj (85/321). Gxi nomiĝas "alternativaj terminoj". Tiuj terminoj ne estas malbonaj sed superfluaj, kaj ili estas eliminendaj iom post iom. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c we; *ĉ go; \W 85/322 \w\--- =ApE85 #022 Rim: ei: Laŭ mi {eo2} ne estas trafa traduko, ĉar ĝi povas signifi, ke la termino ne troviĝas en norm-verko. Multaj bonaj terminoj ne troviĝas en normverkoj. Kontraste al tio la supra difino klare indikas, ke la termino estas taksita "evitinda" en norm-verko. =[86/065] =93/068 [94-02-26] \j 37 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/o <2> *b {eo2} nomenklatur/o (1) *b {eo3} terminologi/o (1) *c EVIT *b {eo4} termin/o-proviz/o *b {de1} Terminologie *a {de2} Nomenklatur *a {en1} terminology *a {en2} nomenclature *a {fr1} terminologie *a \J La kolekto de terminoj (85/317) prezentanta nociosistemon (85/295) precipe en speciala stud-kampo (85/303). En kelkaj kampoj {eo1} kaj {eo2} ne estas plene sinonimaj (85/378). En biologio, ekz-e, nomenklaturo rilatas al la nomoj de plantoj kaj bestoj; terminaro, kontraŭe, rilatas al iliaj partoj kaj ecoj. *b laŭ *a Aro da terminoj uzataj en unu scienco aŭ tekniko: \Ibona, kompleta ÷o estas nepra kondiĉo de progreso.\i *c Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/323 \w\--- =ApE85 #023 Rim: ei (88-12-16): Laŭ PIV "terminaro" estas nur vortaro, tamen mi opinas, ke pro la strukturo de nia lingvo "terminaro" devas esti ankaŭ la termino por ĉi tiu nocio. =86/087 wor (90-07-19): Mi akordas kun ei, ke ni akceptu {eo1}. Por "terminaro" la PIV-a difino ĉe "-ar/" unuavice pensigas pri 85/323. Strikte akcepti la difinon ĉe "terminaro" do parte faras el ĝi idiotismon. Plie, se ni konsekvence donus preferon al la 4-a difino ĉe "-ar/", ni devus kredemi, ke "homaro" signifas telefon-libron! Aliflanke, por eviti konfuzon, mi foje diras: "terminara libro". =93/031, =93/032 [94-02-26] \j 38 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/o <2> *b {de1} Terminologie (Wissenschaft) *a {en1} terminology (science) *a {fr1} terminologie *a \J Stud-kampo, kiu okupiĝas pri la formado kaj nomado de nocioj (85/288), aŭ kiel speciala stud-objekto aŭ kiel komunaĵo de ĉiuj stud-objektoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/324 \w\--- =ApE85 #024 Rim: Laŭ PIV {eo1} estas: "Aro de la terminoj, uzataj en unu scienco aŭ tekniko: \Ibona, kompleta terminologio estas nepra kondiĉo de progreso.\i Mi opinias, ke la termino por ĉi tiu nocio devus esti "terminaro". Se oni etnolingve atribuas diversajn signifojn al {en1}, {fr1}, {de1}, tio ne signifas, ke ankaŭ ni devus fari tion. =[86/100] =93/121 [94-02-26] \j 3.2 Ekstera formo de terminoj (n-roj 39 ĝis 49) 39 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} ekster/a form/o (de termino) *b {de1} äußere Form (eines Terminus) *a {en1} external form (of a term) *a {fr1} forme (d'un terme) *a \J La tutaĵo de sonoj aŭ fonemoj (85/327) aŭ de literoj, kiuj konsistigas terminon (85/317). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/325 \w\--- Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Mankas referenco al mala termino aŭ nocio, "interna formo ..." aŭ "ena formo ...". Tia referenco utilus por ĝuste enfokusigi la signifon. Pro tiu manko kaj pro la difino de "termino" ĉe 85/317 la vorto "ekstera" ŝajnas pleonasma. ei (91-08-09): Temas pri traduko de verko, en kiu la mala termino ne ekzistas. Mi ĝojus, se iu kreus ĝin kaj registrus ĝin en Pekoteko. «93-11-13» \j 40 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} son-form/o *b {eo2} prononc/a form/o *c {eo3} fonetik/a form/o *c {eo4} akustik/a form/o *c {eo5} fonetism/a form/o *b {eo6} fonet**/a form/o *ĉ {de1} phonetische Form *a {en1} phon(et)ic form *a {fr1} forme phonique *a \J La ®ekstera formo (85/325) de termino (85/317) formita per sonoj aŭ fonemoj (85/327). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/326 \w\--- =ApE85 #025 Rim:: ei (89-06-04): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Se la simpla {eo1}, kiu formas belan paron kun {eo1} de 85/328, ne ŝajnas esti sufiĉe scienca por iu apliko, mi preferas terminon {eo5}, ĉar la nocio rilatas nek al branĉo de gramatiko nek al branĉo de fiziko, sed al la sona konsisto de vorto, do laŭ PIV al fonetismo. wor (90-07-19): Divers-punkte: 1. Mi akordas kun ei. Krom {eo1}, plej taŭgas por la difino {eo5}. 2. {eo1} estas svaga kaj la difino estas ĝenerala. 3. La kritiko de ei kontraŭ {eo3,4} baziĝas sur la uzo de sufikso "-ik", dum ne temas pri teĥniko. Post stumpigo restas "akust**a" kaj "fonet**a". 4. Akustika fonetiko estas fako de fonetiko, kiu studas la karakterizaĵojn de parolaj sonoj en la aero. Taŭga termino por la parola son-formo en la aero estas "akust**a fonet**a formo" aŭ mll-e "akust**a formo". "Akust**a formo" do estas hiponimo (86/010) de la nocio. 5. Akustika fonetiko tradicie ankaŭ studas la aŭdajn karakterizaĵojn de parolaj sonoj. Tiakaze "akust**a formo" denove estas hiponimo de la nocio. 6. "Fonet**a formo" ŝajnas pli konsekvenca nomo por la nocio ol estas {eo5}. Se "-iko" mispensigas pri teĥniko, ankaŭ "-ismo" mispensigas pri filosofio. 7. Ankaŭ {eo2} estas hiponimo por la nocio de ĉi tiu komplekso, ĉar ĉe {eo2} temas pri la enbuŝaj karakterizaĵoj. 8. Mi akordas kun ei, ke "sonformo" formas belan paron kun "skribformo". Estas tre utile laŭ mi, ĉiam celi tiajn belajn parojn. Sed bv ankaŭ noti, ke la nuna paro ne estas perfekta, ĉar "son/" traktiĝas substantive, dum "skrib/" traktiĝas verbe. 9. La difino per la vortoj "de termino" limigas la terminojn al la fako terminologio. Sed ĉiuj tiuj terminoj {eo1-5} apartenas al nocioj superkampaj (85/306). Tia difino riskas, ke terminologio kaj ĝia (laŭ mi) superkampo, lingvistiko, malsame difinos samajn terminojn. Se temas pri zorgo ne fari pretendojn ekster la nune traktata kampo (terminologio), mi plenkore aprobas. Tiaokaze, klare estus komenci difinojn per la etikedaj vortoj: "(En terminologio)". 10. Se oni preferus alternativan terminon surbaze nur de nesufiĉa scienceco de {eo1} kaj opinius ĝin (ekz. {eo5}) samsignifa, tio efikus, (a) ke {eo1} estas egale precizaj kaj (b) ke "sufiĉe scienca" signifus sufiĉe pufe impona. ei (91-08-09): wor pravas, ke estus bone enkonduki difinojn de la "Terminologia Vortaro" (85/287 - 85/381) per (En terminologio:), precipe se iu kopias iun komplekson por utiligi ĝin en argumento pri iu ne terminologia afero. La UDK-numero 001.4 indikas la kampon "terminologio", tamen probable malmultaj izantoj de la verko scias tion. {eo6} nun ŝajnas al mi preferinda, tamen "foneta" estas unue difinenda. «93-11-13» \j 41 {U1} 001.421 (+) {U2} 801.41 {T1} RBN {eo1} fonem/o (1) *b*c {de1} Phonem *a {en1} phoneme *a {fr1} phonème *a \J Iu ajn distinga son-elemento en donita lingvo, se eble prezentata per unu litero. Du aŭ pli da malsamaj sonoj formas en lingvo nur unu fonemon, se ili estas interŝanĝeblaj en parolataj vortoj sen signifoŝanĝo. Ekzemplo: \IEn la Franca la sonoj "l" kaj "r" estas du fonemoj, ĉar vortoj kiel F "galant" kaj F "garant" prezentas malsamajn nociojn. En la Japana kontraŭe la sonoj "l" kaj "r" formas nur unu fonemon; ili povas esti interŝanĝataj sen signifoŝanĝo de vorto.\i *b*ĉ laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; *ĉ wor; \W 85/327 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 42 {U1} 001.421 (+) {U2} 003.081 {T1} RBN {eo1} skrib-form/o *b {eo2} grafik/a form/o *c {eo3} grafi**/o [1] *c {eo4} grafism/a form/o *b {de1} geschriebene Form *a {de2} schriftliche Form *a {de3} Schriftform *a {en1} written form *a {fr1} forme graphique *a {fr2} graphie *a \J La ®ekstera formo (85/325) de termino (85/317) formita per literoj. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/328 \w\--- =ApE85 #026 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. La termino "grafismo" estas laŭ PIV unu el la signifoj de la ambigua "grafiko", tial {eo4} sajnas al mi preferinda, se la simpla {eo1}, kiu formas belan paron kun {eo1} de 85/326, ne sufiĉas. «93-11-13» \j 43 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} prototip/o <3> *b {eo2} prototip/a form/o *b {de1} Prototypform *a {de2} Prototyp *a {en1} prototype form *a {en2} prototyp *a {fr1} (forme) prototype *a \J La modelo, laŭ kiu estas formita la ®ekstera formo (85/325) de aliaj vortoj. Por vortoj konstruitaj el Grekaj aŭ Latinaj morfemoj (85/345) la prototipo prezentas tiun evolu-stadion, kiu ankoraŭ ne montras naciajn apartaĵojn, sed de kiu la naciaj formoj povas esti derivataj per regula transponado (85/330). Ekzemplo: \ILa prototipo "radi/a/t/or" respondas al la sekvantaj naciaj (etno-lingvaj) formoj, kiuj estas same regulaj: AGR: radiator, F: radiateur, I: radiatore, H: radiador.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/329 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 44 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} transpon/ad/o <3> *b {eo2} trans'pren/ad/o *b {de1} Transposition *a {en1} transposition *a {fr1} transposition *a \J La regula asimilo el iu lingvo de la ®ekstera formo (85/325) de vortoj (85/352,353), kiuj estis regule konstruitaj en alia lingvo el Grekaj aŭ Latinaj morfemoj. Por ekzemploj =85/329. b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/330 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 45 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/it/a termin/o *b {eo2} stump/ig/it/a termin/o *c {de1} abgekürzter Terminus *a {en1} abbreviated term *a {fr1} terme abrégé *a \J Termino (85/317) formita per ellaso de unu aŭ pluraj partoj el donita termino. Gxi estas aŭ mallongigita son-formo (85/326) aŭ prononcata mallongigo (85/332). Ekzemploj de mallongigitaj son-formoj: \Iaŭto (=aŭtomobilo), buso (= aŭtobuso).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor laŭ PIV; \W 85/331 \w\--- Rim: =86/044 wor (90-07-19): {eo2} estas pli kolora ol {eo1}. Tio helpos nin teni nin vekaj. =93/044 [94-02-26] \j 46 {U1} 003.083 {U2} 801.18 {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/o *b {de1} Abkürzung *a {en1} abbreviation *a {fr1} abréviation *a \J Mallongigita skrib-formo (85/328) de termino (85/317). Multaj mallongigoj estas ankaŭ prononcataj, t.e. uzataj kiel ®mallongigitaj terminoj (85/331). Ekzemploj de ne-prononcataj mallongigoj: \Is-ro (=sinjoro); Ca (=kalcio); sin (=sinuso).\i Ekzemploj de literumataj mallongigoj: \Iktp. (kotopo = kaj tiel plu); UN (Uno = Unuiĝintaj Nacioj); PV (Povo = Plena Vortaro); PIV (Poivo = Plena Ilustrita Vortaro)\i. Ekzemploj de prononcataj mallongigoj: =85/333. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/332 \w\--- Rim: =[86/045] =93/045 [94-02-26] \j 47 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} akronim''/o (1) *b*c {de1} Akronym \In\i *a*c {de2} Kurzwort \In\i *c {en1} acronym *a*c {Es1} palabras siglas *c {Es2} sigla *c {fr1} acronyme \Im\i *c {fr2} mot-sigle *a*c \J Origine mallongigo (85/332) formita el komencaj literoj (aŭ silaboj) de kelkaj vortoj (85/353) kaj uzata kiel parolata vorto, t.e. kiel ®mallongigita termino (85/331). Ekzemploj: \IUnesko (= UNESKO); lasero (= lum-amplifo per stimulata eligo de radioj); UEA; SAT; KELI; PIV.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c BibTer; \W 85/333 \w\--- Rim: =[86/046, 86/047] =93/047 [94-02-26] \j 48 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} liter/a simbol/o *b {de1} Buchstabensymbol *a {en1} letter symbol *a {fr1} symbole littéral *a \J Simbolo por nocio (85/288) konsistanta el unu aŭ pluraj literoj skribataj sen punkto(j); precipe simbolo, kiu indikas fundamentan sciencan nocion (kvanton, uniton [unuon], kemian elementon, ktp.). Ekzemploj: \Icm (=centimetro); kg (=kilogramo); h (=horo).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/334 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 49 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} grafik/a simbol/o *b {de1} grafisches Symbol *a {en1} graphical symbol *a {fr1} symbole graphique *a \J Desegneto reprezentanta (89/306) nocion (85/288). Ekzemploj: \IFulma sago kiel avert-simbolo kontraŭ elektromortigo. Du interligitaj ringoj kiel simbolo por edzeco.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/335 \w\--- Rim: ei (91-07-14): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. En 86/128 troviĝas la sama termino kun iom alia difino. «93-11-13» \j 3.3 Skribado [ortografio] (n-roj 50-53) 50 {U1} 001.422 (+) {U2} 801.14 {T1} RBN {eo1} fonetik/a ortografi/o *b {eo2} fonetik/a alfabet/o *b {eo3} laŭ'son/a skrib-sistem/o *c {eo4} laŭ'son/a notaci/o *c {eo5} laŭ'son/a ortografi/o *c {eo6} laŭ'son/a alfabet/o *c {de1} phonetische Schrift *a {de2} phonetisches Alphabet *a {en1} phonetic spelling *a {en2} phonetic writing *a {en3} phonetic alphabet *a {fr1} écriture phonétique *a {fr2} alphabet phonétique *a \J Sistemo de literoj (aŭ ĝia uzo), en kiu unu litero interrespondas al aŭ difinita sono aŭ difinita fonemo (85/327). Ekzemplo de fonetika ortografio (strikte fonetika alfabeto): \ILa alfabeto de la Internacia Fonetika Asocio.\i Ekzemploj de proksimume fonetikaj ortografioj ("fonemaj alfabetoj"): \ILa Esperanto-alfabeto (uzata en la "logatoms" establitaj por la mezurado de kompren-ebleco fare de la Internacia Konsultiĝa Komitato pri Telegrafio kaj Telefonio); la Cirila alfabeto.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/336 \w\--- =ApE85 #027 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Esperantigu kaj difinu "logatoms". Anstataŭ "Cirila" uzu la formon "Kirila". ei: "logatoms" ne estas difinita en la originalaj etnolingvaj versioj de ĉi tiu norm-verko, do mi ne povas doni la difinon. Kiu povus helpi? "Cirila" troviĝas en PIV. Kial devii de ĝi? wor (90-07-19): Laŭ la nuna difino, temas pri svagaj ®komun-lingvaj terminoj (85/319) laŭ mi evitindaj, kiuj nomas supernocion de du ®teĥnikaj terminoj (85/318): fonemika notacio aŭ ortografio -- fonema alfabeto fonetika notacio aŭ ortografio -- fonet**a alfabeto Poststreke estas laŭ mi proponindaj ekvivalentoj. Uzo de la vorto "proksimume" en la difino efikas erarige. La "proksimumeco" reciprokas. La du fakoj kaj ortografioj havas sendependajn celojn; nek unu nek la alia celas esti proksimuma versio de la alia. Ekzistas aliaj. Aparte menciinda estas: silabika notacio aŭ ortografio -- silabaro en kiu la simbolata sono estas silabo. Pli taŭgaj terminoj por la svaga ĝenerala nocio, ÷o, estas {eo3-6}. «93-11-13» \j 51 {U1} 001.422 (+) {T1} RBN {eo1} histori/a ortografi/o *b {eo2} etimologi/a ortografi/o *b {de1} historische Schreibung *a {de2} etymologische Schreibung *a {en1} historical spelling *a {en2} etymological spelling *a {fr1} écriture historique *a {fr2} écriture étymologique *a \J Ortografia sistemo en kiu iuj fonemoj (85/327) estas skribataj malsame depende de la vort-origino. Ekzemploj: (Angla:) \Ifool\i, sed \Iphonetic.\i (Franca:) \Ifou\i, sed \Iphonétique\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/337 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 52 {U1} 001.422 (+) {T1} RBN {eo1} trans'liter/ad/o *b*c {de1} Transliteration *a {en1} transliteration *a {fr1} translittération *a \J Transformado de teksto, litero post litero, en alian alfabeton sen konsidero pri la aktuala prononco de la sonoj. Ekzemplo: \ILa internacia ISO-sistemo por transliterado de literoj el la Cirila alfabeto en la Latinan.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; \W 85/338 \w\--- Rim: =[86/097] =93/105 [94-02-26] \j 53 {U1} 001.422 (+) {U2} 003.035 {T1} RBN {eo1} trans'skrib/ad/o (1) *b {eo2} trans'skrib/o *b {de1} Transkription *a {en1} transcription *a {fr1} transcription *a \J Transformado de teksto al alia alfabeto por indiki la proksimuman prononcon al la leganto. Ekzemploj: \ITransskribo per ®fonetika alfabeto (85/336). Transskribo de Rusaj nomoj en ĵurnaloj, kiuj uzas la Latinan alfabeton.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b we; \W 85/339 \w\--- Rim: we: {eo1} substrekas la agon, {eo2} la rezulton. =93/106 [94-02-26] \j 3.4 Interna formo de terminoj (n-roj 54 ĝis 82) 54 {U1} 001.425 (+) {T1} RBN {eo1} laŭ'morfem/a senc/o de termin/o *c {eo2} laŭ'struktur/a senc/o de termin/o *ĉ {eo3} laŭ'ŝajn/a senc/o de termin/o *ĉ {eo4} morfem-seri/a senc/o de termin/o *ĉ {de1} innere Form *a {de2} buchstäbliche Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} internal form *a {en2} literal meaning (of a term) *a {fr1} sens littéral (d'un terme) *a \J Baza signifo de ®kompleksa termino (85/342) aŭ de ®transigita termino (85/366). La ̧ de kompleksa termino determinas ĝian strukturon. La ̧ de transigita termino estas ĝia ®primara senco (85/367). Ekzemploj: \ILa ÷ de la termino "ĉeval-povo" estas la kombinaĵo de la du nocioj "ĉevalo" kaj "povo" en tiu ĉi ordo, kaj sen difino de la rilatoj ekzistantaj inter ili. Laŭmorfeme la signifo de la termino "kapo" (de ŝlosilo aŭ kejlo) estas la "kapo de besto".\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/340 \w\--- =ApE85 #028 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 55 {U1} 001.425 (+) {T1} RBN {eo1} motiv/it/a termin/o *b {eo2} tra'vid/ebl/a termin/o *c {eo3} sin'motiv/a termin/o *c {eo4} sin'klar/ig/a termin/o *c {de1} motivierter Terminus *a {en1} motivated term *a {fr1} terme motivé *a \J Termino (85/317) kies ®rezulta senco (85/370) estas derivita de ĝia ®laŭmorfema senco (85/340) aŭ de ĝia son-formo (86/326). Je la unua okazo la motivita termino estas ®kompleksa termino (85/342) aŭ ®transigita termino (85/366), je la dua okazo onomatopea vorto. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c wor; \W 85/341 \w\--- =ApE85 #029 Rim: ei (88-12-16): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): {eo2} aludas, ke oni rekte vidas la sencon sen vidi la terminon. {eo3} kaj {eo4} diras, ke estas la termino mem, kiu sin motivas, ne ia eksteraĵo. «93-11-13» \j 3.4.1 Gramatika analizo de kompleksaj terminoj (n-ro 56 ĝis 74) 56 {U1} 001.4251 (+) {T1} RBN {eo1} kompleks/a termin/o *b {eo2} morfem-kombin/aĵ/o *b {eo3} vort-kombin/aĵ/o *b {de1} komplexer Terminus *a {de2} komplexe Form *a {de3} Morphemkombination *a {de4} Wortkombination *a {en1} complex term *a {en2} complex form *a {en3} combination of morphemes *a {en4} word combination *a {fr1} terme complexe *a {fr2} forme complexe *a {fr3} combinaison de morphèmes *a Termino (85/317) enhavanta kelkajn leksemojn (85/346). Gxi estas aŭ ®kunmetita vorto (85/354), aŭ ®derivita vorto (85/355) aŭ vortkomplekso (85/353). Ekzemploj: =85/354,355,359,360. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/342 \w\--- Rim: =[86/058] =93/061 [94-02-26] \j 57 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o-analiz/o *b {eo2} gramatik/a analiz/o (de termino) *c {eo3} struktur/a analiz/o de termin/o *ĉ {de1} Analyse der grammatischen Form (eines Terminus) *a {de2} grammatische Analyse (eines Terminus) *a {en1} analysis of the grammatical form (of a term) *a {en2} grammatical analysis (of a term) *a {fr1} analyse de la forme grammaticale (d'un terme) *a {fr2} analyse grammaticale (d'un terme) *a \J Disigo de ®kompleksa termino (85/342) en ĝiaj komponantoj (85/344). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/343 \w\--- =ApE85 #030 Rim: ei (89-06-05): Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. Kvankam en la terminoj en la etnaj lingvoj troviĝas la vorto "gramatika", la difino diras nur, ke termino estas disigita en siaj komponantoj. Tial laŭ mi {eo1} pli klare indikas, pri kio temas. Vidu la aplikon de tiu termino en 85/344. wor (90-07-19): Sxajnas al mi, ke temas pri du nocioj: unu de la difino kaj la alia de la terminoj. Pri tiu de la donita difino: sufiĉus diri "termin/o-dis/ig/o", ĉar temas pri "iaj elementoj". En tio mankas postulo pri gramatikaj kriterioj pri senpereco. PIV-e analizo <2> celas al specoj kaj funkcioj, kio signifas inter-elementajn rilatojn aŭ gramatikon. Se temos pri disigo en senperajn komponantojn, tio unuvorte estas gramatika. Pri tiu de la terminoj: la vorto gramatiko celas, ke la disigo analize klarigu gramatikan strukturon -- ekz. per konstato de la senperaj komponantoj. La plena termino do povas esti: "gramatika analizo de termino"; {eo1} kaj "gramatika analizo" estas mallongigoj. Iom pli preciza estus {eo3}. «93-11-13» \j 58 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} kompon/ant/o (de termino) *b {de1} Bestandteil *a {de2} Konstituente *a {de3} Komponente (eines Terminus) *a {en1} constituent *a {en2} component (of a term) *a {fr1} composant (d'un terme) *a \J Iu ajn parto de ®kompleksa termino (85/342), kiu havas propran signifon (85/369). Komponanto estas aŭ nedividebla elemento, morfemo (85/345), aŭ denove kompleksa termino. La unua paŝo de termino-analizo (85/343) apartigas la "tuj ekkoneblajn komponantojn" [senperaj komponantoj]. Kutime ekzistas du. Ekzemplo: \ILa oblikva streko en la termino "skrapatoro / por tranĉado de rapidumaj dentoj" apartigas la du tuj ekkoneblajn komponantojn.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/344 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Cxi tie temas pri analizo laŭ senperaj komponantoj, kiu konstatigante arbo-strukturon de la analizato, laŭ mi konstatigas gramatikan informon. Gxi do ne kuniras kun la difino en 85/343. ei (92-01-27): Sxajnas al mi, ke mi atribuas pli malvastan sencon al gramatiko ol go kaj wor. «93-11-13» \j 59 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} morfem/o <2> *b {eo2} fin/a kompon/ant/o (de termino) *b {de1} letzte Konstituente (eines Terminus) *a {de2} Morphem *a {de3} Wortelement *a {en1} ultimate constituent (of a term) *a {en2} morpheme *a {en3} word element *a {fr1} morphème *a \J Iu ajn nedividebla komponanto de termino (85/317); t.e. komponanto, kiu ne povas esti disigata en aliajn elementojn sen perdo de ĝia signifo (85/369). Morfemo povas esti radiko (85/347), aŭ afikso (85/348), aŭ finaĵo (85/351). Ekzemplo: \IEn la termino "skrap/ator/o / por / tranĉ/ad/o / de rapid/um/a/j / dent/o/j" la morfemoj estas apartigitaj per oblikvaj strekoj. \i*b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/345 \w\--- Rim: =86/051 wor (90-07-19): La vorto "fina" en {eo2} estas ambigua, ĉar ĝi mispensigis min pri morfemo <1>. =93/054 [94-02-26] \j 60 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a morfem/o *b EVIT *b {eo2} leksem**/o *b {eo3} leksikon/a morfem/o *b {de1} terminologisches Morphem *a {en1} terminological morpheme *a {fr1} morphème terminologique *a \J Iu ajn morfemo (85/345), kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn; t.e. iu, kiu ne estas finaĵo (85/351). Gxi estas radiko (85/347) aŭ afikso (85/348). *b laŭ *a Iu ajn morfemo, kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn; t.e. morfemo, kiu ne estas finaĵo. En Esperanto ĝi estas radiko, parto de radiko aŭ afikso. \ILa vorto "hidrozoo" ekzistas el la du ÷oj ("hidro" kaj "zo") kaj el la finaĵo "o".\i *b Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/346 \w\--- =ApE85 #031 Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. kav (88-04-30): La difino devus esti modifita: "Ajna morfemo, kiu esprimas pli ol nur sintaksajn rilatojn. Gxi estas radikero, afikso aŭ radiko, sed ne finaĵo. Ekz-e "hidrozoo" konsistas el la du leksemoj "hidro-" kaj "-zo-" ambaŭ interpretendaj en Esperanto kiel leksemaj radikeroj, ne afiksoj. ei: La termino "radikero" ne ekzistas en PIV; tie tiu leksemo nomiĝas "vortero". Estas diskutinde, ĉu ni en Esperanto bezonas plian terminon, kiu ne ekzistas etno-lingve. Nek en PIV nek en PAG mi trovis difinon por "radikero" aŭ "vortero". Cxu la difino por "radiko" ne estas sufiĉe vasta por esti aplikebla ankaŭ por "hidro-" kaj "-zo-"? (=85/347), PAG, p371: "La radikoj estas silaboj aŭ silabaroj, kiuj signas ian koncepton: objekton, nocion." Krome la sufikso -er/ indikas konsistigan elementon de de kutime homogena substanco. Nek "radikero" nek "vortero" estus homogenaj. go: Forigu {eo2}. ei (89-06-05): Kial? Laŭ mia memoro {eo2} estis uzata de sze kaj ankaŭ de aliaj lingvikistoj. Sed mi vane serĉis fontojn. Kiu povus komuniki al mi aplikojn de {eo2}, por ke mi povu aldoni ilin? Ne estis mi, kiu inventis la terminon "leksemo", ankaŭ kav uzis ĝin en la diskuto. Kvankam mi origine proponis la terminon {eo1} mi nun opinias, ke ĝi estas evitinda, ĉar ĝi pensigas, ke temas pri morfemo, kiun terminologoj aplikas, kiuj studas la nociojn kaj terminojn troviĝantajn en fakaj lingvoj (=86/100). Oni uzas etnolingve \Iterminologisch, terminological, terminologique\i, ĉar oni atribuas al \ITerminologie, terminology, terminologie\i la signifon de "terminaro", kion mi taksas evitinda (=85/323). wor (90-07-19): Ne estas certe, ĉu {eo2} taŭgas por ĉi tiu komplekso. Sencon de Angla \Ilexeme\i difinas Pei66: "Signifo-porta parolata formo (vorto aŭ stamo) kiu estas ero de vortprovizo, abstraktita de frazaj vortoj; kompleta gramatika formo. Sinonimo: leksa monemo (En. \Ilexical moneme\i)". Tiel radiko kun siaj fleksioj estus unu leksemo (ekz: skrib-, skribi, skribadi, skribas, skribis, skribota, ekskribi, ...). Derivaĵo kun siaj fleksioj konstituus alian leksemon (ekz: skribist-, skribisto, skribistoj, skribista, ...). Tia leksemo estas pli vasta ol la nocio de tiu ĉi komplekso; en Esperanto ĝi ampleksas radikojn, sufiksoidojn, prefiksoidojn kaj radikalojn. ei (91-08-09): En miaj Anglaj konsult-libroj nur listigis la terminon \Ilexeme\i (=88/113). Sed per la tute nova Germana mi lernis, ke la vorto \ILexem\i venis en la Germanan lingvon tra la Rusa kaj signifas: \I"Einheit des Wortschatzes, die die begriffliche Bedeutung trägt. Bestandteil des Lexikons (3)".\i "Unuo de vokablaro [1] (88/189), kiu portas la nocian sencon. Konsistiga parto de leksikono <3> (88/181)". Kaj "Lexikon (3)" estis difinita en : \I"3a Gesamtheit der selbständigen bedeutungstragenden Einheiten einer Sprache: Wortschatz im Unterschied zur Grammatik einer Sprache; 3b (in der generativen Grammatik:) Sammlung der Lexikoneinheiten einer Sprache".\i 3a Tutaĵo de la memstaraj signifon portantaj unuoj en iu lingvo: la vorttrezoro kontraste al la gramatiko de iu lingvo. 3b (en generativa gramatiko:) Kolekto de leksikonaj unuoj de unu lingvo." Al mi nun ŝajnas, ke kav donis tre bonan ekzemplon por "leksemo" en nia lingvo, kiu parte akordiĝas kun la malklara difino de Pei, escepte, ke ne temas pri "kompleta gramatika formo". Tial wor atribuas malsaman signifon al la termino. Estus interese scii, kiun sencon oni atribuas en la Rusa lingvo al tiu ĉi vorto. Mi suspektas, ke temas pri "memstara signifon portanta unuo en iu lingvo, kiu povus esti ankaŭ radik-parto, kiel la de kav donita ekzemplo montras. Laŭ tiu interpreto mi prezentis en la difin-kampo ankaŭ alian al Esperanto adaptitan difinon por "leksemo", kiun ni pro 88/181 povus nomi ankaŭ "leksikona morfemo". Tiukaze fonemo, morfemo kaj leksemo estus ĉiuj diversaj specoj de monemoj, de la plej malgrandaj konsistigaj elementoj de lingvo, kio faciligus memori ilin. «93-11-13» \j 61 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} radik/o (3) *b*c {de1} Stamm *a {de2} Wurzel *a {en1} stem *a {en2} root *a {fr1} racine *a {fr2} radical *a \J Leksemo (85/346), kiu povas esti uzata memstare kiel vorto (85/352), radik-vorto (85/356) - aŭ kiel bazo por ®derivita vorto (85/355). Ekzemploj: \ILa vortoj "en", "dek". En la vortoj "t r a n ĉ /ado" kaj "s k r a p /atoro" la radikoj estas interspacigitaj.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/347 \w\--- Rim: =86/049, [86/050] =93/053 [94-02-26] \j 62 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} afiks/o (1) *b*c {de1} Affix *a {en1} affix *a {fr1} affixe *a \J Leksemo (85/346), kiu «en etnaj lingvoj» ĝenerale estas nur alpendaĵo al radiko (85/347). Afikso estas sufikso (85/349) aŭ prefikso (85/350). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/348 \w\--- Rim: =86/052 go: Ankoraŭ unu speco de afikso estas "infikso" interne de vorto. ei: Jes, sed en tiu ĉi difino, kiu estas traduko de norm-verko, mi ne rajtas aldoni tion. La difino de "infiks/o" troviĝas en PIV, do ne necesas krei apartan Pekoteko-komplekson. =93/055 [94-02-26] \j 63 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} sufiks/o (1) *b*c {de1} Suffix *a {en1} suffix *a {fr1} suffixe *a \J Afikso (85/348), kiu rekte sekvas radikon (85/347) aŭ alian sufikson. Ekzemplo: \IEn la vorto "skrap/ator/o" la leksemo "ator" estas sufikso indikanta grandparte aŭtomate funkciantan maŝinon.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/349 \w\--- Rim: =[86/054] =93/057 [94-02-26] \j 64 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} prefiks/o (1) *b*c {de1} Präfix {en1} prefix {fr1} préfixe \J Afikso (85/348), kiu rekte antaŭiras radikon (85/347) aŭ alian prefikson. Ekzemplo: \IEn la vorto "antaŭiras" la morfemo "antaŭ" estas prefikso indikanta pliproksimecon en spaco aŭ tempo, aŭ "apartenanta al la fronto"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/350 \w\--- Rim: =[86/053] =93/056 [94-02-26] \j 65 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} fin/aĵ/o (1) *b*c {de1} Endung *a {en1} ending *a {en2} termination *a {fr1} désinence *a \J Fina morfemo (85/345) de vorto (85/352,353), kiu esprimas gramatikan fleksion, t.e. la kazon kaj nombron de substantivoj, la tempon [tenson] kaj modon de verboj. Ekzemploj: \IEn la vortoj "rapid/um/a/j" kaj "dent/o/j" la morfemo "j" indikas la pluralon.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/351 \w\--- Rim: go: Estas bezonata ankaŭ morfemo havanta la samajn funkciojn ĉe la komenco de vorto; eble "komencaĵo". =[86/055] =93/058 [94-02-26] \j 66 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.316.0 (+) {T1} RBN {eo1} vort/o <6> *b*c {eo2} vort/o en sintaks/a senc/o *b {de1} Wort *a {de2} Wort im syntaktischen Sinn *a {en1} word *a {en2} word in syntactic sense *a {fr1} mot (du point de vue syntaxique) *a \J Termino (85/317), kiu ne estas kompleksa (sed radik-vorto 85/356), aŭ kiu estas ®nesintaksa vortgrupo (85/360). En la Angla lingvo vorto en sintaksa senco povas esti skribata ofte kiel unu aŭ pli da ®ortografiaj vortoj (85/353), ekz-e: \I"slideway"\i aŭ: \I"slide way"\i « = glitejo». *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/352 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu {eo1}. ei: Mi konsentas, ke {eo2} pli precize indikas la nocion, sed en ĉiutaga vivo oni ja uzas por tiu nocio la terminon {eo1}. Cxar oni same agas etno-lingve, {eo1} ne estas foriginda. «93-11-13» \j 67 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.316.0 (+) {T1} RBN {eo1} ortografi/a vort/o *b {eo2} vort/o (1) *b*c {de1} orthografisches Wort *a {de2} Wort *a {en1} orthographic word *a {en2} word *a {fr1} mot (du point de vue orthographique) *a \J Termino (85/317), kies skrib-formo (85/328) estas apartigita de la alia teksto per du spacetoj unu post la alia. Ekzemploj: A: \Islideway; slide-way;\i F: \Iglissière; chemin;\i G: \IBahn\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/353 \w\--- Rim: ei: Tio estas la laŭvorta traduko laŭ A, F kaj G, kiu tamen ne faras sencon al mi, ĉar la en la orginala Angla teksto donitaj ekzemploj ne montras tiujn du spacetojn. Cxu la difino ne devus teksti: "... per du spacetoj unu antaŭ kaj la alia post la termino?" Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu "vorto". ei: vidu mian rimarkigon en 85/352. =93/049 [94-02-26] \j 68 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} kun'met/it/a vort/o *b {de1} zusammengesetztes Wort *a {de2} Zusammensetzung *a {de3} Kompositum *a {en1} compound *a {en2} compound word *a {fr1} mot composé *a \J Vorto - ®ortografia vorto (85/353) aŭ antaŭ ĉio ®vorto en sintaksa senco (85/352), kies senperaj komponantoj (=85/344) estas radikoj (85/347) aŭ derivaĵoj (85/355). Ekzemploj: \Islide way; slideway; gvidrelo; gvid-relo.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/354 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53 kaj ankaŭ ne en R 1087 de 1990. =93/062 [94-02-26] \j 69 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} deriv/aĵ/o (1) *b*c {eo2} deriv/it/a vort/o *b {de1} abgeleitetes Wort *a {de2} Ableitung *a {de3} Derivation *a {en1} derivative *a {en2} derivative word *a {en3} derived word *a {fr1} mot dérivé *a \J ®Ortografia vorto (85/353), en kiu unu « en Esperanto estas aldonenda: aŭ pli » el la ®senperaj komponantoj (=85/344) estas afikso(j) (85/348). Ekzemploj: \Iskrap/ator/o; antaŭ'ir/i. \i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/355 \w\--- Rim: =[86/056] =93/059 [94-02-26] \j 70 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} radik-vort/o *b {de1} Stammwort *a {de2} Wurzelwort *a {en1} root-word *a {en2} morpheme-word *a {fr1} mot-racine *a \J ®Ortografia vorto (85/353), kiu konsistas el unu sola leksemo (85/346), el radiko (85/347). « En Esperanto radik-vorto enhavas aŭ ne enhavas gramatikan finaĵon (65) » Ekzemploj: \Itermin/o; vort/oj; rel/on; unu; por.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/356 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 71 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} vort-famili/o *b {de1} Wortfamilie *a {en1} word family *a {fr1} famille de mots *a \J Grupo de ®derivitaj vortoj (85/355) el unu sama radiko kaj de kunmetitaj vortoj (85/354) kun tiu radiko. Ekzemploj: \Ipatr/o; patr/in/o; bo'patr/o; bo'ge'patr/oj; patr/uj/o; patr/o-land/o.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/357 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 72 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} vort-grup/o *b {de1} Phrase *a {de2} Wortgruppe *a {en1} phrase *a {en2} word group *a {fr1} locution *a {fr2} groupe (de mots) *a \J Termino (85/317) konsistanta el kelkaj ®ortografiaj vortoj (85/353). Ekzemploj: =85/359, 360. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/358 \w\--- Rim: =86/060, 88/122 wor (90-07-19): Nek {en1}, nek {en2} devas konsisti el pli ol unu ortografiaj vortoj. Por mi ankaŭ ne "vort-grupo" tion devas. Klariga analogio: molekulo ne devas havi pli ol unu atomo. «93-11-13» \j 73 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} sintaks/a vort-grup/o *b {de1} syntaktische Phrase *a {en1} syntactic phrase *a {fr1} groupe syntaxique (de mots) *a \J Vort-grupo (85/358), kies komponantoj (85/344) estas sintakse interligataj, t.e. per rilato karakteriza por fraz-strukturoj. Ekzemploj: \I Skrapatoro por tranĉado de rapidumaj dentoj; tranĉado de dentoj; konikaj dentoj.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/359 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 74 {U1} 001.425.1 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} ne'sintaks/a vort-grup/o *b {de1} asyntaktische Phrase *a {en1} asyntactic phrase *a {fr1} groupe asyntaxique (de mots) *a \J Vort-grupo (85/358), kies komponantoj (85/344) estas nesintakse interligataj, t.e. per rilato karakteriza por la strukturo de ®kunmetitaj vortoj (85/354). « Nesintaksaj vort-grupoj ne ekzistas en Esperanto.» Ili estas maloftaj en la Franca, Germana kaj Rusa, sed ne en la Angla. Ekzemplo: \I La nesintaksa vort-grupo "slide way" estas sinonima kun la ortografia vorto (85/353) "slideway". \i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/360 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 3.4.2 Terminologia analizo de kompleksaj terminoj (n-roj 75 ĝis 79) 75 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a signif/o-analiz/o (de termino) *b {de1} terminologische Analyse (eines Terminus) *a {de2} terminologische Analyse der Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} terminological analysis (of a term) *a {en2} terminological analysis of the meaning (of a term) *a {fr1} analyse terminologique (du sens) (d'un terme) *a \J La studo pri la signifo (85/369) de la komponantoj (85/344) de ®kompleksa termino (85/342), pri la implicitaj ideoj, kaj pri la ®rezulta signifo (85/370) de la termino. Ekzemplo: =85/363. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/361 \w\--- Rim: =86/102. wor (90-07-19): Bv. kompari (85/343) kaj noti, ke ĉi tie analizo ne egalas dismeton. «93-11-13» \j 76 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} determin/it/a kompon/ant/o *b {de1} bestimmte Konstituente *a {de2} bestimmtes Glied *a {en1} determined constituent *a {en2} determined member *a {fr1} composant déterminé *a \J La baza komponanto (85/344) de ®kompleksa termino (85/342). Gxi estas la superordigita nocio (85/291) por la ®rezulta signifo (85/370) de la termino. Ekzemplo: =85/363. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/362 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 77 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} determin/ant/a kompon/ant/o *b {de1} bestimmende Konstituente *a {de2} bestimmendes Glied *a {de3} Bestimmungsglied *a {en1} determining constituent *a {en2} determining member *a {en3} sub-member *a {fr1} composant déterminant *a \J La al ®kompleksa termino (85/342) aldonita komponanto. Gxi indikas karakterizaĵon (85/289), kiu transformas la superordigitan nocion (85/291), kiu estas specifita per ®determinita komponanto (85/362), en subordigitan nocion (85/292). \I Ekzemplo:\i En la termino "rabot-maŝino" la komponanto "maŝino" estas la ®determinita komponanto (76), la resto de la termino estas la determinanta komponanto. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/363 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 78 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} logik/a radik/o (en vort-familio) *b {de1} logische Wurzel (einer Wortfamilie) *a {en1} logical root (of a word family) *a {fr1} racine logique (d'une famille de mots) *a \J Radiko (85/347) de vort-familio (85/357), indikanta fundamentan nocion (85/288) komunan al la tuta familio. Gxenerale la logikan radikon formas radik-vorto (85/356). En kelkaj lingvoj tamen ne ekzistas radik-vorto, aŭ ĝi ekzistas nur etimologie. \I Ekzemploj:\i La radik-vortoj de la «Anglaj» vort- familioj "eruption, eruptive" kaj "intelligent, intelligence" estis uzataj en la Latina (erumpere, intelligere); en la Franca tamen ili malaperis. En la Angla nur la modifita radik-vorto "erupt" restis. «Sed en Esperanto ekzistas la radiko "erupci/" kaj la radik-vortoj "erupcio, erupcia, erupcii".» *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/364 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 79 {U1} 001.425.2 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/aj termin/oj *b {de1} systematische Termini *a {en1} systematic terms *a {fr1} termes systématiques *a \J Serio de ®kompleksaj terminoj (56), kies strukturo reflektas la strukturon de nocio-sistemo (9).\I Ekzemploj:\i La kemiaj terminoj \I metano, etano, propano, butano, pentano, heksano, heptano, oktano ktp.; eteno/etileno, propeno/ propileno,\i... ktp. (La terminoj finiĝantaj per -ileno estas pli malnovaj, sed en etnaj lingvoj ankoraŭ pli uzataj ol tiuj finiĝantaj per -eno, kvankam la lastaj estas rekomenditaj de la Internacia Unio por Pura kaj Aplikata Kemio.) *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/365 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): La senco de "sistema" ĉi tie ŝajnas malpli vasta ol tiu en 85/300 kaj 85/302. «93-11-13» \j 3.4.3 Senco-transigo (n-roj 80 ĝis 82) 80 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} trans'ig/it/a termin/o *b {de1} übertragener Terminus *a {en1} transferred term *a {fr1} terme transféré *a \J Termino (31) uzata kun modifita ("transigita", 82) senco. \I Ekzemploj:\i Vidu 82. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/366 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 81 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} primar/a senc/o *b {eo2} baz/a senc/o *b {eo3} origin/a senc/o *b {eo4} primar/a signif/o *b {eo5} baz/a signif/o *b {eo6} origin/a signif/o *b {de1} ursprüngliche Bedeutung*a {en1} primary meaning *a {en2} basic meaning *a {en3} original meaning *a {en4} primary sense *a {en5} basic sense *a {en6} original sense *a {fr1} sens propre *a \J La primitiva signifo de ®transigita termino (80).\I Ekzemplo:\i Vidu 82. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/367 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. go: Forigu {eo1}, {eo2}, {eo3}, uzu nur "signifo". ei: Laŭ la difino de 85/367 la terminoj kun "senco" estas pli trafaj, ĉar ĝin PIV difinas: "Maniero, kiel vorto aŭ frazo estas komprenota", dum signifo: "Esenca kaj kerna ideo montrita de io". "Oni povas paroli pri la signifo de signo, sed ne pri ties senco. Celo de Pekoteko estas indiki ĉiujn eblajn tradukojn por difinitaj nocioj. Do {eo1-3} devus resti. «93-11-13» \j 82 {U1} 001.425.3 (+) {T1} RBN {eo1} trans'ig/it/a senc/o *b {eo2} trans'ig/it/a signif/o *b {de1} übertragene Bedeutung *a {en1} transferred meaning *a {fr1} sens transféré *a \J La ®rezulta signifo (84) de ®transigita termino (80). Transigita senco naskiĝas el la ®primara senco (81) aŭ per signifo-limigo (specialigo), per simileco (metaforo) aŭ per proksimeco (metonimio). Ekzemploj: \IEl "kamero" (=ĉambreto) naskiĝis "kamero" (= fermita spaco en aparato) (signifo-limigo); el "kapo" (de besto) venis "kapo" (de bolto) (metaforo); "veneno" estas proksima al "morto", tial: verŝi al iu la morton (metonimio).\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/368 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. wor (90-07-19): Kial ne allasi, ke transigita senco naskiĝu el alia jam ekzistanta transigita senco? Kial ankaŭ ne allasi peron de signifo-vastigo? ei (91-08-10): Cxar tiu ĉi registraĵo estas traduko de norm-verko. Sed nenio malhalpas proponi alian difinon en alia nocio-komplekso. «93-11-13» \j 3.5 Interrespondado inter termino kaj nocio (nroj 83 ĝis 94) 83 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} signif/o (1) *b*c {eo2} senc/o (1) *b*c {de1} Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} meaning (of a term) *a {en2} significance (of a term) *a {en3} sense (of a term) *a {fr1} sens (d'un terme) *a {fr2} signification (d'un terme) *a \J Nocio (85/288) respondanta al iu termino (85/317). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/369 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 84 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} rezult/a senc/o (de termino) *b {eo2} rezult/a signif/o (de termino) *b {de1} resultierende Bedeutung (eines Terminus) *a {en1} resultant meaning (of a term) *a {fr1} sens résultant (d'un terme) *a \J Signifo (85/36983) de ®kompleksa termino (85/342) aŭ de ®transigita termino (85/366) kiel rezulto de ®terminologia signifoanalizo (85/361). Antonimo: ®laŭmorfema senco (85/340). Ekzemplo: =85/368. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/370 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 85 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-nom/o *b {eo2} nom/o (de nocio) *b {de1} verbale Bezeichnung *a {de2} Bezeichnung *a {de3} Name (eines Begriffs) *a {en1} verbal designation *a {en2} designation *a {en3} name (of a concept) *a {fr1} dénomination *a {fr2} appellation *a {fr3} nom (d'une notion) *a \J Termino (85/317), kiu respondas al iu nocio (85/288). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/371 \w\--- Rim: ei: =93/036 [94-02-26] \j 86 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} unu-senc/a (termino) *b {eo2} unu-signif/a (termino) *b {de1} einwertig (ein Terminus) *a {de2} monovalent *a {en1} one-valued (a term) *a {en2} single-valued (a term) *a {en3} monovalent (a term) *a {fr1} à un seul sens (terme) *a {fr2} monovalent *a \J Havanta nur unu solan sencon [signifon] (85/369). Substantivo indikanta tiun kvaliton: unu-senceco [unusignifeco]. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/372 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 87 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} monosemi**/a (termino) *b {de1} monosem (ein Terminus) *a {en1} monosemantic (a term) *a {en2} monosemous (a term) *a {fr1} monosémique *a \J Ne estanta polisemia (85/375). Substantivo indikanta tiun kvaliton: monosemio. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/373 \w\--- Rim: =86/038 ei: Kio estas la diferenco inter 85/372 kaj 373?, =85/375. =93/037 [94-02-26] \j 88 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} plur'signif/a (termino) *b {eo2} plur'senc/a (termino) *b {de1} mehrwertig (ein Terminus) *a {de2} multivalent (ein Terminus) *a {de3} plurivalent (ein Terminus) *a {en1} many-valued (a term) *a {en2} multiple-valued (a term) *a {en3} plurivalent (a term) *a {fr1} à plusieurs sens (terme) *a {fr2} plurivalent *a \J Havanta du aŭ pli da signifoj [sencoj] (85/369). Substantivo indikanta tiun ĉi kvaliton: plursenceco. Polisemio (=85/375) aŭ homonimio (=85/376) havas la kvaliton de plursenceco. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/374 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 89 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} polisemi**/a (termino) *b {de1} polysem (ein Terminus) *a {en1} polysemantic (a term) *a {en2} polysemous (a term) *a {fr1} polysémique (terme) *a \J Havanta du aŭ pli da interdependaj sencoj (85/369). Substantivo indikanta tiun kvaliton: polisemio. Polisemia termino estas nomata "polisemo". Polisemion kaŭzas senco-transigo (=85/368) aŭ malsama interpreto de ®kompleksa termino (85/342). Ekzemplo: \ILa vorto "kapo" povas indiki parton de vivanta korpo aŭ parton de objekto.\i *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/375 \w\--- Rim: =86/040 go: Kion signifas "interdependaj sencoj?" Cxu la kvin signifoj de "kanono" en PIV estas interdependaj aŭ sendependaj? ei: Mi tradukis : \IHaving two or more interdependet meanings/ Qui a plusieurs sens interdépendants.\i En la ekzemploj donitaj \Ihead/talon \itemas pri transigitaj signifoj. La tri signifoj de "kanono" en PIV laŭ mia opinio estas sendependaj, ĉar ne temas pri transigitaj signifoj. =93/040 [94-02-26] \j 90 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} homonim/aj (terminoj) *b {de1} homonym (mehrere Termini) *a {en1} homonymous (several terms) *a {fr1} homonymes (adj. termes) *a \J Identaj laŭ ilia ekstera formo (85/326 aŭ 328), sed malsimilaj laŭ origino kaj signifoj (85/369). Du homonimoj estas "homofonoj" aŭ "homografoj" depende ĉu identas iliaj son-formoj (85/326) aŭ skrib-formoj (85/328). Tiu ĉi difino respondas al la uzado en la plej multaj lingvoj. La Anglaj terminoj "homonymous" kaj "homonyms" tamen multe pli ofte estas uzataj en la pli mallarĝa signifo de homofona kaj homofono. Ekzemploj: \IA: "son"(=filo) "sun" (=suno) estas homofonoj.\i « Homofonoj ne ekzistas en Esperanto.» La du Anglaj vortoj "tear" prononcataj aŭ kiel "tir" (=larmo) aŭ kiel "ter" (=ŝiri) estas homografoj. « Ankaŭ homografoj ne ekzistas en Esperanto. Tamen ekzistas en ĝi malmultaj veraj homonimoj: ero (=parto), ero (=erao).» Rimarkigo: Ofte oni ne distingas en terminologia leksikografio inter homonimoj kaj diversaj signifoj de polisemoj (=85/375). Cxi-okaze la termino homonimo estas pli larĝsence uzata kaj entenas ambaŭ terminojn. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/376 \w\--- Rim: =86/041 go: Homofonoj ja ekzistas en Esperanto: "bato" kaj "bat'o"; "koro" kaj "kor'o". Ankaŭ homografoj troviĝas en la lingvo: "ero" (elemento de objekto) kaj "ero" (jarkalkulo). Ankoraŭ du ekzemploj: "vasko" (gentnomo) kaj "vasko" (konkego de fontano); kaj "basko" (gentnomo) kaj "basko" (parto de vesto). ei: "bat'o", "kor'o" estis provoj de Zamenhof per artefikaĵo eviti homonimojn. Laŭ mia scio feliĉe neniu post Zamenhof aplikis tiun trukon ĉe aliaj vortoj por eviti homonimecon, ĉar lerni tiujn distingojn estus pli malfacila ol je paronimoj. go evidente miskomprenis la signifon de "homografo". La 9-a Regulo de la 16-regula gramatiketo de Esperanto postulas: "Cxiu vorto estas legata, kiel ĝi estas skribita". Tial ne povas ekzisti en nia lingvo vortoj, kiuj estas same skribitaj sed malsame prononcataj, kiel ekz-e en la Angla \Ilead\i, kiu estas prononcenda "li:d", se temas pri gvida funkcio aŭ rolo, kaj "led", se temas pri plumbo (= homografoj). "ero" estas homonimo kaj ne homografo, kiel mi menciis supre. "vasko" kaj "basko" estas homonimoj kaj ne homografoj, se oni skribas ilin kiel go. Ili fariĝas homofonoj, se oni distingas la gento-nomojn per majusklaj komencaj literoj, kio ŝajnas al mi rekomendinda. =93/041 [94-02-26] \j 91 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} ambigu/a (termino) *b*c {de1} mehrdeutig (ein Terminus) *a {de2} uneindeutig *a {en1} ambiguous (a term) *a {en2} equivocal (a term) *a {fr1} équivoque (adj., terme) *a \J Havanta kelkajn signifojn (85/374), kiuj povus trafi eĉ en kunteksto (85/381). Antonimo: malambigua. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV; \W 85/377 \w\--- Rim: ei: Tiu ĉi nocio ne troviĝas en ISO/N53. «93-11-13» \j 92 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} sinonim/aj (terminoj) *b*c {de1} synonym (mehrere Termini) *a {en1} synonymous (several terms) *a {fr1} synonymes (adj., termes) *a \J Havantaj la saman signifon (85/369) - ekzakte aŭ proksimume - sed malsamajn ®eksterajn formojn (85/325). Substantivo: sinonimo. Ekzemploj: \I gazono - razeno; cefalalgio - kapdoloro.\i Rimarkigo: La plej multaj sinonimoj estas nur kvazaŭ-sinonimoj (85/379). *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c PIV \W 85/378 \w\--- Rim: =[86/039] =93/039 [94-02-26] \j 93 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} kvazaŭ-sinonim/aj (terminoj) *b {de1} quasi-synonym (mehrere Termini) *a {en1} quasi-synonymous (several terms *a) {fr1} quasi-synonymes (adj., termes) *a \J Havantaj preskaŭ la saman signifon, sed malsamajn ®eksterajn formojn (85/325). Ekzemploj: \Iemblemo - simbolo; kalva - senhara. \i*b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/379 \w\--- Rim: =86/039 «93-11-13» \j 94 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} respond/a ali/lingv/a termin/o *b {eo2} traduk/a ekvivalent/o *c {eo3} fremd-lingv/a ekvivalent/o *c {eo4} laŭ'termin/a traduk/o *ĉ {eo5} laŭ'vort-grup/a traduk/o *ĉ {de1} fremdes Äquivalent *a {de2} Übersetzungsäquivalent *a {de3} entsprechender fremdsprachiger Terminus *a {de4} fremde Entsprechung *a {en1} foreign equivalent *a {en2} translational equivalent *a {en3} corresponding foreign term *a {fr1} équivalent étranger *a \J Termino el alia lingvo havanta la saman ®rezultan signifon (85/370). La ®laŭmorfemaj sencoj (85/340) de du respondaj terminoj povas esti malsamaj; tiuokaze unu ne estas "traduko" de la alia. Ekzemplo: \ILa Franca ekvivalento de la Angla termino "head" (of a key) (=ŝlosil-kapo) estas "talon", kies laŭmorfema traduko estus "kalkano"\i. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 85/380 \w\--- =ApE85 #032 Rim: =93/042 [94-02-26] \j 4. Vortaroj, glosaroj kaj terminaroj (Estos havebla en suplemento al tiu ISO-rekomendo.) 5. Apliko-kondiĉoj de terminoj (nro 94a) 94a {U1} 001.427 (+) {T1} RBN {eo1} kun'tekst/o (de termino) *b {de1} Kontext (eines Terminus) *a {en1} context (of a term) *a {fr1} contexte (d'un terme) *a \J La teksto ĉirkaŭanta la terminon (85/317) aŭ la situacio, en kiu la termino estas uzata. *b laŭ *a Fon: *a R1087; *b ei; \W 85/381 \w\--- Rim: =[86/081] =93/089 [94-02-27] \j {U1} 501 {U2} 53.085 {U3} 681.32 {T1} KBE {eo1} diĝit''/a *a*b*c *d {eo2} cifer/ec/a *g {de1} digital *d*f*ĝ {en1} digital *c*ĉ {fr1} numérique *ĉ {fr2} digital(e) *h*i {Nl1} digitaal *ĵ \J Funkcianta per, respondanta al, aŭ alimaniere rilatanta al la uzado de nekontinuaj unuoj (ili povas esti ciferoj) por prezenti aritmetikajn nombrojn, alproksimiĝojn al nombroj de kontinuo, aŭ por prezenti logikajn esprimojn aŭ variablojn. Antonimo: analoga (85/412). *e Apartenanta al dataoj (85/476), kiuj estas prezentataj per ciferoj. *e laŭ ĉ. Apartenanta al dataoj en formo de ciferoj. (85/487) *e laŭ *j. Fon: *a SV 69/13a; *b IK 84/3; *c Comp; *ĉ GES/NGI-12; *d KBT; *e ei; *f Mikro-comp-Lex; *g Cab; *ĝ iwt-Wö; *h TANDY; *i ShZ; *j McGraw; *ĵ DEE; \W 85/382 \w\--- Rim: pok: La malkontinuaj unuoj matematike ekvivalentas al ciferoj, kio pravigas la metaforon {eo2}, uzatan en Ru kaj Fr (male al En kaj De). ei: pok pravas: la Esperanta termino por la Angla \Idigit\i estas "cifero" (=88/073). Tamen {eo1} estas laŭ mi preferinda, ĉar temas pri ofte ankaŭ en aliaj fakoj aplikata nova nocio, kiu meritas apartan radikon: diĝita horloĝo, diĝitigita bildo, diĝita sonregistraĵo. Mi intencas publikigi registraĵ-serion en kiu {eo1} pli taŭgas ol {eo2}. «91-08-09» \j {U1} 681.327.28 {T1} KCA {eo1} blat/o <2> *a {eo2} ĉip/o (1) *b*c*d {eo3} split/o <3> *j {de1} Chip *f*ĝ*h {de2} Halbleiterchip *ĥ {en1} chip *e {fi1} siru *j {fr1} puce *ĉ {fr2} microplaquette *ĉ {fr3} pastille *ĉ \J Duonpreta duonkonduktanta aranĝaĵo, formita substrato (85/433), en kiu troviĝas jam ĉiuj aktivaj kaŭ (85/409) pasivaj elementoj de transistoro, diodo, ico (85/410), ktp., produktitaj per procedoj de difuzado, pasivigo, maskado, foto-rezistado kaŭ ®epitaksia kreskado. (89/274). Se ÷o estas provizita per kontaktiloj oni nomu ĝin integrita cirkvitaro aŭ ico (85/410), sed fak-ĵargone la vorto ÷o estas uzata ankaŭ kiel sinonimo por ico. Ekzistas jenaj tipoj: logikaj ÷oj (89/275), memor-÷oj (89/276), sur-÷aj komputiloj (89/277), andikoj (89/278), special-celaj ÷oj (89/279), programeraj ÷oj (89/280) bit-diskaj ÷oj (89/281) *g laŭ *i; Fon: *a hal, AkSt85,p315; *b IK85/2; *c SV77/25c; *ĉ GES/NGI-12; *d PIVS *f CHIP; *g ei; *ĝ iwt-Wö; *h Mikro-comp-Lex, *ĥ CE; *i ComGlo; *j rau en EP94/4,p1; \W 85/383 \w\--- =ApD3.7 #516, =ApE85 #033 Rim: «94-01-30» \j {U1} 159.955.1 {T1} REA {eo1} kognitiv**/a *a*b {de1} kognitiv {en1} cognitive {fr1} \J Konscia (pri si mem kaj la ĉirkaŭo); heŭristike komprenkapabla, pens-kapabla. *a Fon: *a AkSt85,p315; *b E-log2,p212; \W 85/384 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 771.42 {U2} 778.1 {T1} LEC {eo1} mask/o <7> *a {de1} Kopiermaske *d {en1} masking frame *b {fr1} cache *c \J Maldiafana folio el kartono, plasto aŭ metalo uzata de fotografisto por ÷i <4>, por ke sur la kopio aŭ printaĵo (85/001) aperu nur parto de la reproduktota bildo aŭ teksto. =85/387. EB 112/22. *a Fon: *a SV 72/25a; *b DB-En; *c DB-Fr; *d DB-De; \W 85/385 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 621.391.7 {U2} 681.325.53 {T1} KEE {eo1} mask/o <8> *a {de1} Maske \If\i *b {en1} mask *b*c {fr1} masque *c \J 8a Karto tratruita per rektanguletoj, laŭ interkonsentita distribuo, por elstarigi nur la en tiuj "fenestroj" aperantajn vortojn aŭ simbolojn, ekz-e por povi legi sekretan mesaĝon kaŝitan interne de banala teksto. 8b Analoga sistemo por elektronika elfiltrado de informoj. *a Karaktro-paterno (89/087) uzata por determini la retenon aŭ eliminon de partoj de alia karaktro-paterno. *ĉ laŭ *c Fon: *a hal AkSt85,p315; *b iwt-Wö; *c GES/NGI-12; *ĉ ei; \W 85/386 \w\--- Rim: «91-01-11» \j {U1} 771.42 {U2} 778.1 {T1} LEC {eo1} mask/o-kadr/o *a {de1} Abdeckrahmen *d {de2} Vergrößerungsrahmen *d {en1} composing frame *b {en2} enlargement frame *b {fr1} cadre de recouvrement *c {fr2} cadre d'agrandissement *c \J Parto de projekcia print-aparato (85/001), kiu forprenas la ne reproduktotan bild-parton. EB 112/34. *a Fon: *a SV72/25a; *b DB-En; *c DB-Fr; *d DB-De \W 85/387 \w\--- Rim: «88-12-16» \j {U1} 681.326.3 {T1} KEG {eo1} metagraf**/i \Itr\i *a {eo2} kompil/i <2> *b {eo3} kompiler/i *b {eo4} kompil/um/i *c*e {de1} kompilieren *f {de2} übersetzen *d*f {de3} umwandeln *f {en1} compile *ĉ {fr1} compiler *ĉ \J Prepari komputoran programon pere de alilingva programo. Transskribi programon. (el: meta = trans; graf' = skrib') *a Traduki komputoran programon el problem-orientita lingvo (86/180) al komputor-orientita lingvo (86/179). *e laŭ ĉ Fon: *a hal (AkSt85,p315); *b Comp; *c KKV; *ĉ GES/NGI-12; *d Mikro-comp-Lex; *e ei; *f iwt-Wö; \W 85/388 \w\--- =ApE85 #034 Rim: ei: "metagrafi" indikas per Grekaj radikoj nenion alian ol "transskribi". Tial tiu termino laŭ mi ne estas sufiĉe priskriba. {eo2} havas en nia lingvo jam tute alian signifon, kiu povus kaŭzi miskomprenon. {eo3} (= uzi kompileron ) eblus. Sed la termino "kompilero" mispensigas pri ero de kompila laboro (=85/389). Tial, kvankam mi klopodas eviti la -um-vortojn, la termino "kompilumi" ŝajnas al mi la plej taŭga. wor (90-07-19): Pri {eo1}: Laŭ mi ne sufiĉe analizita. Uzo de "graf" mem ŝajnas ne PIV-a. Pri {eo3}: Malkonsilinda, ĉar Anglisma k ĉar "-er" vole nevole estas sufikso ("kompil" ja estas radiko kun koncerna senco). Tiu "-er" havas mortan sencon pri ilo. Ak ei pri konfuzeblo kun viva senco pri elemento. Pri {eo4}: La sufikso /-um/, kiam ne sistema (85/365) (ekz: nazumo, kolumo, plandumo, ...), estas laŭ mi afiksa paronimigilo. Por lingvo-uzanto paronimoj estas multe pli konfuzaj ol estas homonimoj. Se oni nun akceptos {eo4}-n, la sufikso "-um" vole nevole laŭ mi poste forfalos. Pri {eo2}: Angle ÷i kaj kompili (1) maksimume estas "homonimaj"; tio miasperte ne konfuzas la lingvo-uzanton. Fakte, ÷i estas ekzemplo aŭ hiponimo de kompili (1), ĉar la maŝino ja deprenas el aliaj pretaj fontoj instrukciar-blokojn k, kunmetante tiujn blokojn laŭ plano priskribita en la "tradukata" teksto, verkas neoriginale. Tio estas multe pli simpla agado ol tradukado -- ĝi proksimas al transkribado. Sxajnas do pli logike forigi numeron "<2>" en {eo2}, ĉar "kompili (1)" jam ampleksas la celatan sencon. Trafa serĉo por nova termino por 85/388 el la perspektivo, traduki, celu laŭ mi la jenajn karakterizaĵojn: 1. stamo ne pli longa ol estas "kompil/"; 2. evito de paronimoj; 3. sinmotiveco: (a) aludo al tradukado; (b) aludo al direkto de tradukado -- de blokaj diroj al ties eroj (tian aludon faras {eo2}). Iuj eblaĵoj: "fajnduki" (el "fajnige traduki"), erduki (erige traduki), erigi kaj malbloki (surbaze de bloko <3>. ei (91-08-10): Mi ne konsentas kun wor: kompili <2> estas tute alispeca agado ol kompili (1), kiu nepre meritas distingan terminon: Se mi per apliko de makrooj (89/317) duon-aŭtomate kompilas indekson por Pekoteko-terminoj pere de mia komputoro, tiam tio estas tute alispeca agado ol konverti programon aŭ registraĵon al maŝin-kodo. Se oni ŝpareme uzas "-um/" ĝi ja estas utila -- neniu dirus "nazo" aŭ "kolo" anstataŭ "nazumo" aŭ "kolumo", kaj same mi ne opinias, ke "-um" forfalos el "kompilumi". Ni zorgu, ke nia lingvo ne fariĝu same ambigua kiel la Angla. Ni povas kontraŭi tiuspecan degeneradon, la Angla-lingvanoj ne, ĉar ili uzas dekomence ambiguajn terminojn. Tio povos esti decida avantaĝo por Esperanto. wor (91-11-11): "um" en "kompilumi" kaj "um" en "nazumo", "kolumo" ktp ne estas laŭ mi kompareblaj, ĉar, kiel mi atentigis supre en 90-07-19, tiuj lastaj estas sistemaj kaj ilia "um" signifas ion kiel: 'portaĵo destinita por la koncerna korpoparto'. ei (91-12-31): La baza difino por "-um/" laŭ PIV. estas: \ISuf. sen difinita senco\i. Do ĝi estas utiligebla ĉiucele por atribui novan distingindan signifon al iu ajn vorto. Ne ĝenas, ke krome ekzistas kvar difineblaj signifoj de "-um/". Kontraste al la de wor proponitaj novaj terminoj {eo4} estas facile memorigebla, ĉar \Ito compile\i estas internacie vaste konata. «91-12-31» \j {U1} 681.326.3 {T1} KEG {eo1} kompiler/o (1) *a {eo2} kompil/il/o *b*c*d {eo3} kompil/um/ap**/o *e {de1} Kompilierer *d*f*ĝ {de2} Übersetzer *f {de3} Compiler *ĝ {en1} compiler *d {fr1} compilateur *ĉ*d {fr2} programme de compilation *ĉ \J Programo, kiu tradukas altnivelan komputoran lingvon en absolutan kodaĵon aŭ en asemblan lingvon (85/450). La fonto-kodaĵo metata en la ÷on estas priskribo de algoritmo (91/017) aŭ programo en al iu problemo adaptita program-lingvo. La eliranta kodaĵo estas la ekvivalenta priskribo de la algoritmo en maŝin-taŭga lingvo. *e laŭ *g Fon: *a PIV; *b Comp; *c IK 84/3; *ĉ GES/NGI-12; *d KBT; *e ei; *f Mikro-comp-Lex; *g COMPUT; *ĝ iwt-Wö; \W 85/389 \w\--- =ApE85 #035 Rim: ei (88-12-16): {eo1} ne plaĉas al mi, ĉar ĝi pensigas pri ero de kompilaĵo; {eo2} ne plaĉas al mi, ĉar temus pri ilo, kiu "kompilas" (= verki ne originale). Mi rekomendus uzi la sufikson -il- kiel eble plej malofte (=89/380), kaj trovi por specialaj iloj novajn vortojn aŭ sufiksojn. Por komputora programo mi elpensis la sufikson -ap-. (85/432). wor (1990-07-19): Pri {eo2}: Gxis ĝenerala (esperinda) akcepto de -ap-, {eo2} estas laŭ mi konvena, ĉar logika. Laŭ mi, ÷o ja estas ilo (=tio, kio servas por efektivigi ion) uzata de la maŝino por kompili <1> (=verki ne originale); (=85/388). Pri "-il": Laŭ mia kompreno pri Esperantismo, sub intergenta interkompreno ĉefcelo estas Klaro. Post tio en ordinara teksto pli gravas Facilo ol Precizo, dum en teĥnika faka teksto pli gravas Precizo ol Facilo. Do, en ordinara teksto -il- estas preferinda ĉiam, kiam la rezulta senco en kunteksto ne tiom ampleksas, ke klareco difektiĝas. Tiaokaze, oni bezonus hiponimon. En preciza teĥnika teksto tamen oni povas prave preferi hiponimon. Konklude: "kompililo" eksterfake, kaj "kompilapo" enfake. «91-08-10» \j {U1} 621.394.67 {U2} 681.3.023.42 (+) {T1} KED {eo1} modem''/o (1) *a*b {de1} Modem *b*f {de2} MODEM *e {de3} Akustikkoppler \Im\i *f {en1} modem *c*ĉ {fr1} modem *c*ĉ \J Akronimo el "modulatoro" kaj "demodulatoro" (=malmodulatoro). Aparato por konverti diĝitajn (85/382) signalojn al analogaj (85/390) signaloj taŭgaj por transmisio tra analoga komunik-kanalo (=modulado) kaj por rekonverti la ricevitajn analogajn signalojn al diĝitaj (= malmodulado). Oni dezajnas (85/411) ÷ojn por akordigi ilin kun naciaj kaj internaciaj normoj, por ke aparatoj de diversaj fabrikintoj povu "paroli" al aparatoj de aliaj fabrikintoj. *d laŭ *c Fon: *a Comp; *b KTB; *c COMPUT; *ĉ GES/NGI-12; *d ei; *e Mikro-comp-Lex; *f iwt-Wö; \W 85/390 \w\--- Rim: «93-11-13» \j {U1} 6 {U2} 621.3 {U3} 681.3 {T1} KEE {T2} KGM {eo1} modjul''/o (1,2) *a*b {eo2} modul/o <5> *c*ĉ*d {de1} Modul \Im\i *d*f {de2} Baustein \Im\i *f {de3} Funktionseinheit \If\i *f {de4} Baukasten \Im\i *g {de5} Element \In\i *g {en1} module *e*f {fr1} module *e \J 1. Disigebla kaj kun aliaj ÷oj interŝanĝebla materia parto de kompleksa sistemo. ÷a konstruado de domoj kaj mebloj; ÷a ŝranko EB#44/25; sur-Luniĝa ÷o. Evidente tiu ĉi nocio estas tre ĝenerala: kartoĉoj estas cilindraj ÷oj; komputoraj kartoj, diskedoj, kasedoj, ĉiuj estas disigeblaj kaj interŝanĝeblaj kaj pro tio ÷oj. Pli ĝeneralan nocion havas unaĵo (89/044), kiu ne devas esti interŝanĝebla, do laŭnorme farita. Aliflanke unaĵo neniam estas programo. *a 2. Programo, kiu estas apartigebla kaj identigebla, ekz. ŝargapo (85/441) aŭ rezult-modjulo (85/456). ÷a programado; *a laŭ *e. Fon: *a ei en AkSt85,p.241 kaj en EB; *b PIVS; *c Comp; *ĉ IK 84/3; *d KBT; *e GES/NGI-12; *f Mikro-comp-Lex; *g iwt-Wö; \W 85/391 \w\--- =ApE85 #036 Rim: ei: {eo2} laŭ mia opinio ne taŭgas por tiu nocio, ĉar "modulo" havas jam kvar aliajn signifojn en PIV, kaj krome ekzistas la verbo "moduli" kun ankoraŭ aliaj sencoj. Ekzistas nun multaj aliaj module konstruitaj skatoloj aŭ ujoj utiligataj por stori dataojn. Por ili mi proponas la novan akronimon modujo (91/003). «91-03-06» \j {U1} 681.327.634 {T1} KDE {eo1} mol-disk/o *a*d {eo2} disk/et/o (1) *b*c*h {eo3} disked**/o *d*i {eo4} fleks/ebl/a disk/o *ĝ*h {eo5} fleks/a disk/o *ĥ {eo6} supl/a disk/o *ĥ {de1} Floppy-Disk *f*g {de2} Diskette *f*g {de3} Floppy *g {en1} floppy disk (in an 8'' square envelope) *ĉ*e* {en2} diskette *b*e {en3} minifloppy (in a 5 1/4'' square envelope) *ĉ {en4} microfloppy (in a rigid 3 1/2'' cartridge) *ĉ {fr1} disque souple *e {fr2} disquette *e {fr3} minidisque *e \J Elkomputorigebla stor-medio (94/672), unuopa ronda fleksebla disko interne de kvadrata ujo aŭ mujo (91/003) uzata en multaj komputoroj kaj teksto-prilaboraj sistemoj. Same kiel magneta bendo ÷o estas registrebla, forviŝebla kaj reuzebla denove kaj denove. Kp: durdisko (85/393) *d laŭ *ĉ Fon: *a hal en AkSt85,p.316; *b Comp; *c IK; *ĉ ComGlo; *d ei; *e GES/NGI-12; *f Mikro-comp-Lex; *g iwt-Wö; *ĝ pre en WEs88,p79; *h PIVS; *ĥ wor; *i @pfei93-01-06; *j \W 85/392 \w\--- =ApE85 #037 Rim: ei (94-02-20): Sxajnas al mi nun preferinde atribui laŭ *i al ĉiuj tiuspecaj stor-medioj la terminon {eo3}, ĉar la stor-medioj mem povas esti molaj aŭ flekseblaj, sed ili troviĝas en pli-malpli rigidaj ujoj. «94-02-28» \j {U1} 681.327.635 (+) {T1} KDE {eo1} dur-disk/o *a*ĉ*i {eo2} Winchester-disk/o *b EVIT *ĉ {eo3} vinĉestr**/o *e EVIT *ĉ {eo4} vinĉestr**/a disk/o *g EVIT *ĉ {eo5} firm-disk/o *ĝ EVIT *ĉ {eo6} mal'mol/a disk/o *h {eo7} rigid-disk/o *j {eo8} disk/o <4> *ĵ*l EVIT *ĉ {de1} Magnetplatte \If\i *d*f*k {de2} Hartplatte \If\i *k {en1} hard disk *c*d*k {en2} metallic disk *c {en3} magnetic disk *k {fr1} disque dur *ĥ \J Ne el disko-drajvo (85/394) elprenebla disko por magneta registrado kune kun la drajva hardvo (85/398). La dur-disko mem konsistas el unu aŭ pluraj diskoj unu super la alia el dura aluminia substrato (85/433) kovrita per aparte maldika magnetigebla tavolo. Pro la maldiko de la magnetigebla tavolo oni atingas multe pli grandan storivon ol ĉe diskedo (85/392). Al la hardvo de la durdiska drajvo apartenas flosantaj kapoj (87/500). ÷a drajvo estas havebla ankaŭ sur karto, kiun oni metas kiel aliajn kartojn en personan komputoron por pligrandigi ties komputivon (=÷ako 89/172). Ekzistas krome elpreneblaj ÷oj, kiujn oni povas sendi per la poŝto, la t.n. data-pakoj (90/294) enmeteblaj en data-pakingon. Tiuj datapakoj fakte estas kompletaj drajvoj, en kiuj neelpreneble troviĝas ÷o. La plej novaj ÷oj estas moveblaj ÷oj, kiuj similas al data-pakoj, sed ili ne bezonas data-pakingon, nur kablon konektendan al la kablingo por la printatoro, kaj 12-voltan kurento-provizilon. Tiel oni facile povas movi grandan kvanton da dataoj de unu komputoro al alia. *ĉ Fon: *a hal en AkSt85,p316; *b IK 84/3,p48; *c COMPUT; *ĉ ei; *d Mikro-comp-Lex; *e pok en letero al ei 87-07-19; *f iwt-Wö; *g kav; *ĝ pre en WEs88, p79; *h MpP8; *ĥ WP5.1Fr; *i PIVS; *j wor; *ĵ @pfei93-01-06; *k CE; *l MON94/2,p12; \W 85/393 \w\--- =ApE85 #038 Rim: ei: Enkonduki vortojn kun ne-Esperantaj literoj laŭ mi ne estas rekomendinda. Mi ankaŭ rekomendus nek la neologismon de pok nek la terminon de kav, ĉar la termino \IWinchester disk\i jam arkaiĝis en la Angla. Ankaŭ {eo5} ne taŭgas, ĉar durdiskoj ne estas firmaj (laŭ PIV: "tiel fiksita, ke ne eblas ŝanceliĝo"). Tute male: Malavantaĵo de malnovaj durdiskaj drajvoj estis, ke ili estis tre sensivaj kontraŭ malgrandaj skuoj. (Tial iliaj dum uzado flosantaj lego- aŭ registro-kapoj estas "parkadendaj" dum neuzo de drajvo.) ei (94-02-20): Nepre evitinda ŝajnas al mi ankaŭ la termino {eo8}, ĉar la disko mem estas nur relative malgranda parto en tiu ĉi komplika periferia aparato, kiu nepre devus havi klare distingeblan nomon, precipe se oni provas, kiel en la Monato-artikolo, klarigi la funkciadon de komputoro al komencantoj. «94-02-20» \j {U1} 681.327.634 {T1} KDE {eo1} disk/o-drajv''/o *a*l {eo2} disk-aparat/o *b {eo3} disk/il/o *c {eo4} disk/et-funkci/ig/il/o *ĉ {eo5} fleks/ebl/a disk/il/o *d {eo6} fleks/ebl/a disk-unu/o *e {eo7} disk-unu/o *f {eo8} disk/o-staci/o *k {eo9} disk-funk**/ig/il/o *n {eo10} disked**/il/o *o {eo11} disked**-aparat/o *a {eo12} disked**-unaĵ**/o *a {de1} Laufwerk *h {de2} Diskettenlaufwerk *h {de3} Plattenlaufwerk *h*j*ĵ {en1} disk drive *g {en2} disk unit *g {fr1} mécanisme d'entraÉnement de disques *i {fr2} unité de disquettes *m \J Periferia aparato konektebla al aŭ konstruita en komputoro, kun rotaci-mekanismo, lego- kaj registro-kapoj kaj cirkvitaroj. ÷o servas por registri dataojn (85/476) sur magnetaj aŭ optikaj diskoj kaj por legi ilin. =85/385 *a Fon: *a ei; *b IK83 p38; *c IK84/1 p42; *ĉ IK85/2 p59; *d IK84/2 p19; *e IK83 p4; *f Comp; *g COMPUT; *h CHIP; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ iwt-Wö; *k mau; *l PIVS; *m WP5.1Fr Ini.p6; *n wor; *o MON94/2,12; \W 85/394 \w\--- =ApE85 #039, #040 Rim: ei: Neologismo ŝajnas al mi preferinda, ĉar "drajvo" utilas por multaj aliaj nocioj. "diski" laŭ BU,KR,WE signifas per numerdisko sur telefon-aparato elekti telefon-abonanton. Do "diskilo" devus esti nun ekzistanta aparato. kiu faciligas tiun elekton. "Disketfunkciigilo" ankaŭ ne taŭgas, ĉar disko neniam funkcias, do oni ne povus funkciigi ĝin. "Unuo" laŭ PIV estas abstrakta aŭ difinita kvanto. "stacio" estas loko, kie haltas publikaj trafikiloj, por ŝargi aŭ malŝargi pasaĝerojn aŭ varojn. En benzin-stacio oni provizas sin per benzino, per la nocio de ĉi tiu komplekso oni ne provizas sin per diskoj, tial {eo8} laŭ mi ne trafas. Per ĝi oni ankaŭ ne povus traduki kompleksojn 85/395 kaj 85/396. W. Prent (WEs 88/9, p.79) opinias, ke "disko-aparato" estus taŭga. Laŭ mi tiu esprimo estas multe tro ĝenerala. Diskoaparato estas ankaŭ gramofono, disko-gurdo (EB 306/8), disko-ŝanĝilo (EB 306/32), disko-turnilo (EB 237/14), codoroma (89/164) legatoro (89/159) kaj multaj aliaj aparatoj, kiuj utiligas diskojn. Drajvo (85/395) ne ĉiam estas aparato, kiun oni uzas kun diskoj. Gxi povas esti parto de komputora memoro, kiun la programo tiel prezentas al la centra procesoro, ke tiu ĉi traktas ĝin kvazaŭ ĝi estus diskeda aŭ durdiska aparato. (=85/396) wor (90-07-19): Mi akordas kun ei pri {eo5,6, 7} kaj malforte pri {eo2,3,4,8}. {eo4-6} estas tro longaj. Pri {eo2,3}: Mi akordas kun ei, ke ili estas ne precizaj. Tamen ili estas laŭ mi ĝustaj kaj uzeblaj eksterfake. Pri {eo3}: temas pri mll de io, kiel "disk/o-uz/il/o" aŭ disk/o-turn/il/o" aŭ {eo4}. Pri {eo4}: Disketo estas artefaritaĵo al kiu uzanto atribuas celon. G^i do estas ilo (=tio, kio servas por efektivigi ion). Kiam artefaritaĵo aŭ ilo difektiĝas kaj tial ne plu povas plenumi sian celon, oni diras, ke ĝi ne funkcias. Kiam disketo ne estas difekta kaj ja plenumas sian celon, kial oni ne diru, ke ĝi funkcias (=Plenumi la propran difinitan taskon)? Pri {eo9}: Mll de {eo4} sen la balastaĵo "ci". Pri {eo1} (=85/395). ei (91-08-10): Kvankam PIV atribuas funkciadon al ĝenerale ĉia ilo, mi havas la impreson, ke oni en la vere uzata lingvo ne faras tion. Se mi ekzemple volas fosi per ŝpato, kaj mi konstatas, ke mi ne povus plenumi tiun laboron, ĉar fosota grundo estas tro malmola, mi ne dirus "la ŝpato ne funkcias", sed "ŝpato ne estas utiligebla por tiu ĉi laboro." Mi almenaŭ neniam dirus pri gramofona disko, ke ĝi ne funkcias, se ĝi difektiĝis kaj se pro tio la nadlo restas ĉiam en la sama kanelo. Mi dirus: "La disko ne plu estas uzebla". Sed se la turn-mekanismo ne turnas la diskon, tiam mi ja dirus, ke la gramofono ne funkcias. Analogie diskodrajvo povas funkcii aŭ ne, sed neniam disko. Mi ne opinias, ke ni devus elimini ĉiun balastaĵon. Oni laŭ mia opinio pli facile memoros "funkcii" ol "funki". Tiu ĉi estus falsa amiko por Germanoj, kiuj opinius, ke temas pri radio-telegrafado. wor (91-11-11): Se fosota grundo tro malmolas, nur ironie mi povus diri, ke "la ŝpato ne funkcias". Malmoleco de grundo ne estas difekto de ilo, ŝpato. Se, kontraŭe, dum grundo sufiĉe molas, la tranĉa eĝo estas tro ŝirita kaj kurbigita, tiam mi certe diras, ke "La ŝpato ne funkcias". Verŝajne, proponinto de {eo4} ne atribuas la saman nocion al "funkcii", kiel ei. Pli grave: S^ajnas al mi nekonsilinde ŝanĝi la vastecon de PIV-a vorto sen aparta Pekoteka registraĵo "korektanta" PIV-on. Plej grave: "funkcii" estas komun-lingva vorto; laŭ mi, PIV-an konstaton pri tiesa signifo oni povas dementi nur per pli profunda esploro ol tiu de PIV. ei (91-12-31): Jen tipa ekzemplo, kiel la denaska lingvo influas. En la Germana mi uzus la el la Franca pruntitan \Ifunktionieren\i nur, se temus pri pli-malpli komplika aparato, kiu plenumas sian funkcion per kunago de diversaj teknikaj procedoj. Sed en la Angla \Ito function\i simple signifas "plenumi specifan agon", tial por Usonano "La ŝpato ne funkcias" ŝajnas esti tute bona frazo. La problemon kaŭzas ne sufiĉe preciza difino en PIV: \IPlenumi la propran difinitan taskon, pp organo, maŝino k ĝenerale ĉia ilo aŭ organizo.\i "...ĉia ilo" subtenus la opinion de wor, sed la poste indikitaj ekzemploj montras, ke nek ŝpato nek disko estas funkciigeblaj. Laŭ mi la Esperanta difino devus akordiĝi kun la Franca difino: (\IFONCTIONNER Remplir sa fonction; être mis en action: machine qui fontionne automatiquement\i). Bv. en la enketilo indiki, la signifon, kiun ni devus atribui al "funkcii (2)". ei (94-03-03): Post mia akcepto de "diskedo" (85/392) {eo10} eble estas akceptebla, ĉar "diskedo" estas multe pli specifa termino ol la simpla "disko". Tamen mi jam ofte konsilis la kiel eble plej ŝpareman aplikon de la tre vast-signifa "-il/" (89/380). Tial {eo11) aŭ {eo12} ŝajnas al mi preferindaj, se oni nepre volas eviti la terminon {eo1}. «94-03-03» \j {U1} 681.327.11 {T1} KEE {eo1} drajv''/o *a*d {de1} Laufwerk *b*c {en1} drive *b {fr1} répertoire *e \J Parto de komputora sistemo aŭ de ĝia memoro, izolita de aliaj ÷oj. Gxi povas esti periferia aparato aŭ mekanismo konstruita en la komputoro mem por manipuli persistanan memoron (85/472). Gxi povas ankaŭ esti per programo apartigita parto de la efemera memoro (85/415). Komputoro povas havi unu, du, tri aŭ pli da ÷oj: A-÷o, B-÷o, C-÷o, ktp. Prompto (85/413) vidigas al la komputoranto, ke la komputoro atendas ordonon kaj al kiu ÷o ĝi estas konektita. Je ekfunkciigo komputoro estas konektita al la defaŭlta ÷o (85/414), kiu kutime estas la A-÷o, kaj kiun la maprodo (85/403) DOS indikas per: A>. En DOS oni povas ŝanĝi la ÷ojn per komando, kiu konsistas el dupunkto post la litero de la dezirata ÷o: A:, B:, C:. ÷o-specoj: disko-÷o (85/394) diskeda aŭ durdiska; magnet-bend-÷o (86/166); ram-÷o (85/396). *a Fon: *a Letriks; *b Mikro-comp-Lex; *c iwt-Wö; *d PIVS; *e WP5.1Fr-Ini.p6; \W 85/395 \w\--- Rim: wor: (90-07-19) Pri la difino: La donita difino estas miksaĵo de nocioj, difinoj, komentoj, kaj komentoj pri marka normo, kiuj pli konvene trakiĝu aparte unu de la aliaj. Provo al pli bona difino: Difino: Parto de komputora sistemo aŭ de ties memoro, izolita de aliaj ÷oj. Kom: Subnocioj: ÷ [a]: periferia aparato aŭ mekanismo konstruita en la komputoro mem por manipuli neefemeran memoron. Ekz: disko-÷o (85/394) moldiska aŭ durdiska; magnet-bend-÷o (86/166). ÷ [b]: per programo apartigita parto de la efemera memoro. Ekz: ram-÷o (85/396). Kom: Pri ÷oj ĝenerale: Komputoro povas havi unu, du, tri aŭ pli da ÷oj. Prompto (85/413) vidigas al la komputoranto, ke la komputoro atendas ordonon kaj al kiu ÷o ĝi estas (idee) konektita. Je ekfunkciigo komputoro estas (idee) konektita al la defaŭlta ÷o (85/414), kiun oni povas ŝanĝi per komando. Kom: Pri IBM-a maproda (85/403) normo DOS: La ÷oj nomiĝas A-÷o, B-÷o, C-÷o, ktp. La defaŭlta ÷o kutime estas A-÷o. DOS indikas ĝin per: A>, ktp. La komando por ŝanĝi ÷on konsistas el dupunkto post la litero de la dezirata ÷o: A:, B:, C:. Mi celis objektivan reformulon kaj mi sentas la rezulton ankoraŭ pliboniginda. Ekz: 1. La difina frazo ne sufiĉe limigas la nocion. Ekz. la elektran draton al la muro oni sendube ne konsideras ÷o. 2. La difino entenu ĉiujn karakterizaĵojn, kiujn komune entenas la diversaj subnocioj. Ilin bone konstati postulas kompletan liston de subnocioj. Plibonigo eble entenu la vorton "manipuli". Pri la nocio: 3. Sxajnas, ke la sola kialo por la nocio ÷o estas ke ÷ [a] kaj ÷ [b] prezentiĝas same al la uzanto. Se jes, el tiu perspektivo, ÷o estas posteno aŭ iluzio, kaj ÷o [a] kaj ÷o [b] plenumantoj. Gxuste kiel viro kaj virino ne estas hiponimoj de instruisto, tiel ÷o [a] kaj ÷o [b] ne konsideriĝu subnocioj de ÷o. Tiaokaze, la terminoj por ÷o [a] (=85/394), (=86/166) kaj ÷o [b] (=85/396) ne entenu la vorton "drajvo". 4. Iomete maltrankviligas min, ke nocio pri aĵo, ÷[a], kaj nocio pri ties simulaĵo, ÷[b], ĉi tie ŝajnas prezentiĝi kiel subnocioj de la sama nocio ÷o. Cxu terminologoj ĝenerale akceptas tion en nocio-sistemo? Se jes, ĉu ÷[a] kaj ÷[b] havas la saman ®gradon de abstrakteco (=85/299)? Pri {eo1}: 5. Mi kredas malkonsilinda la elekton de Angle-devena termino post kontrolo de nur du lingvoj! (a) Kiam ne eblas purisma solvo kaj ne ekzistas Eŭrope internacia formo, tiam ni nepre pli bone kontrolu la plej gravajn ne-Eŭropajn lingvojn. (b) Mi kredas ĝenerale evitinda plian similigon de Esperanto al la Angla. ei (91-08-10): Mi volonte konsentas, ke la difino estas pliboniginda, kaj mi dankas pro la klopodoj de wor. La problemo pri tiu nocio-komplekso estas, ke mi ĝis nun vane serĉis en miaj multaj konsult-libroj tradukindan difinon. Mi trovis difinojn por "disko-drajvo", sed ne por drajvo ĝenerale. La nocio estas tiel baza, ke ĝi troviĝas en neniu glosaro de iom detala instrulibro pri komputorado, kaj ankaŭ ne en komputika libro por komencantoj, kiu ĝenerale klarigas, kiel komputoroj funkcias. Eĉ , en kiu mi preskaŭ ĉiam trovis utiligeblajn difinojn, neniel helpis. Tie estis trovebla difino nur por \Idisk drive\i. Sub \Idrive\i sole menciis nociojn de tiu termino nur en la kampoj de elektroniko (=ekscito), mekanika inĝeriko, minado kaj psikologio. Tial mi sentis min devigita, mem krei la difinon. Ankaŭ mia literaturo en aliaj lingvoj ne helpis min. Por la ĝenerala nocio de {en1} la termino {de1} ofte ne taŭgas. En {en1} estis tradukita per \IAntrieb\i, kio estus la Germana termino por la nocio de "pel-instalaĵo". Ankaŭ la termino {fr1}, kiun mi trovis en la Franc-Kanada versio de Vopo 5.1, kaj kiu signifas tradukita al Esperanto "repertuaro", ŝajnas esti maltrafa termino-elekto. Mi volonte enkondukus radikojn el aliaj lingvoj. Sed komputoroj estas fabrikataj ĉefe en Anglalingvaj landoj, aŭ almenaŭ oni aldonas uzo-instrukciojn preskaŭ nur en la Angla. Ni ne povos atendi, ĝis oni eble en iu lingvo kreos pli konvenajn terminojn. Se ni volas konkuri kun la Angla, niaj terminoj devas esti pretaj tuj, kiam oni bezonas ilin por iu novaĵo. Do ne estas eviteble, ke ni uzos la Anglan kiel font-lingvon por Esperantaj terminoj. Ankaŭ en etnaj lingvoj oni komence uzas Anglajn terminojn, kiuj estas multe pli ĝenaj tie, ĉar Anglaj terminoj devigas la homojn lerni la Anglan prononcon, dum ni en Esperanto povas devigi la homojn prononci niajn terminojn kiel Esperantajn vortojn. Cetere, ĝis nun mi ne trovis etnolingvan tradukon de Angla termino, kiu estus servinta kiel pli taŭga elirbazo por Esperanta termino. Do atendado ne estus helpinta. Ni teoriumu pri tiaj aferoj, tamen ni ne neglektu nian ĉefan taskon: rapide provizi uzeblajn terminojn, por ke ni povu apliki nian lingvon en ĉiuj novaj fakoj. «91-08-10» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDD {T2} KEG {eo1} ram-drajv''/o *a*d {de1} virtuelles Diskettenlaufwerk \In\i *c {de2} virtuelles Laufwerk \In\i *c {en1} RAM drive *f {en2} electronic drive {en3} dynamic drive {en4} semidisk *f {en5} virtual disk *b*c*g {en6} memory drive *c {en7} RAM disk *g {en8} E-disk *g {en9} emulated disk *g {en10} pseudo disk *g {fr1} diske virtuel *e \J Drajvo (85/395) kreita per programo en la ramo (85/393). ÷o rapidigas data-traktadon, ĉar neniu mekana (87/237) funkciado kiel en disko-drajvo (85/394) necesas, nur data transigo en la memoro. *a laŭ *g Fon: *a ei; *b WP5.1p458; *c iwt-Wö; *d PIVS; *e WP5.1Frp476; *f PMH; *g ComGlo; \W 85/396 \w\--- Rim: «92-01-05» \j {U1} 681.327.2 {T1} KDD {eo1} ram/o <3> *a*ĥ {eo2} RAM- *b {eo3} operaci/a stor''/o *c {eo4} operativ**/a stor''/o *ĉ {eo5} ajn-vic/a stor''/o *d*k {eo6} ajn-vic/a memor/o *a*k {eo7} konvenci/a memor/o *a {eo8} set''/ebl/a stor''/o *q {de1} Randomspeicher *d*ĵ {de2} Speicher mit wahlfreiem Zugriff *d*j {de3} Direktzugriffsspeicher *ĵ {de4} RAM *j {de5} Schreib-/Lesespeicher *j*ĵ {en1} random-access memory *g*h*i*ĵ {en2} RAM *g*h*i {en3} random access storage *i {en4} random access store *d*ĵ {en5} read-write memory *i {en6} direct access storage *i*ĵ {en7} conventional memory *l {fr1} mémoire à accès sélectif *i {fr2} mémoire à accès direct *h*i {fr3} mémoire vive *h*i {fr4} mémoire active *i {fr5} mémoire conventionelle *m {fr6} RAM *m {fr7} antémémoire *m {Nl1} RAM *p {Nl2} interne geheugen *p \J Legebla kaj registrebla memoro en komputoro, en kiu la baza memorero (91/018) kapablas registri unu biton da informo. Larĝaj memoroj estas formitaj kiel dudimensiaj memorer-aroj. Individua memorero estas identigebla per laŭvicaj kaj laŭkolumnaj adresoj, kiuj estas derivitaj per malkodigo de adresvorto provizita de la uzanto. En ÷o ĉiu memorero estas sendependa de la aliaj memoreroj kaj povas esti alirata en iu ajn sinsekvo dum sama tempoperiodo, tial la nomo: "random access" = ajnvica. ÷o estas kutime efemera memoro (85/415) kaj uzata por dumtempa enmemorigo de dataoj (85/476) aŭ programoj. *a laŭ *g. Fon: *a ei; *b IK83 p41; *c IK85/2 p23; *ĉ IK84/3, p15; *d KKV; *e Comp; *f KTB; *g COMPUT; *h GS1; *ĥ PIVS; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ iwt-Wö; *k pok; *l WP5.1p455; *m WP5.1Fr,p475; *p DOS-hl; *q wor; \W 85/397 \w\--- =ApE85 #041 Rim: ei (89/12/10): =86/140, 86/187. Laŭ *i {en1} kaj {en5} estas sinonimoj, tamen oni uzas diversajn terminojn por substreki diversajn ecojn de la sama objekto. wor (90-07-19): {en1-4} estas misnomoj en la Angla, ĉar ankaŭ ROM estas ajnvica. Tial al mi ŝajnas malkonsilindaj {eo5,6} por la nuna nocio. {eo5,6} konvenas por la supernocio de RAM kaj ROM. Manke de referenco al registraĵo pri "operativa" aŭ "operat-", {eo4} estas laŭ mi evitinda. Gxi ŝajnas paronimo de "operacio", do denove evitinda. La fina parto "-iv" estas aŭ balastaĵao aŭ sufikso. Balastaĵoj ne estas enkondukindaj -- paronimo eĉ malpli. Gxis kiam ni trovos plene kontentigan solvon {eo2} ŝajnas taŭga provizoraĵo. Pri {eo8} =85/451. «91-08-10» \j {U1} 681.322.25 (+) {T1} KDG {eo1} rigid/aĵ/ar/o *a {eo2} hardvar/o (1) *b*c {eo3} aparat/ar/o *b*ĉ*d {eo4} maŝin-var/o *f {eo5} il-var/o *g {eo6} hard**/o *ĥ {eo7} hardv**/o *h {eo8} aparat/aĵ/o *ĝ {eo9} mal'mol/aĵ/o *l {eo10} durv**/o *k {de1} Hardware *j {de2} materielle Ware *ĉ {en1} hardware *e*i {fr1} matériel *e*i {Nl1} hardware *k \J La materia parto de komputora sistemo, inkluzive de a) elektraj, b) elektronikaj, c) elektro-mekanikaj kaj ĉ) mekanaj konstru-elementoj. Ekzemploj: por a): ŝaltiloj; por b): icoj (85/410), monitoroj (85/416); por c): diskodrajvoj (85/394); por ĉ): komputora kesto. (=85/399) *h Fon: *a hal en AkSt.85 p316; *b Comp; *c PIV; *ĉ KBT; *d KKV; *e GS1; *f al en letero al ei (86-06-20); *g al en letero al ei (86-07-24) kaj en cirkulero 153 de la Akademio; *ĝ bcu; *h ei; *ĥ tau; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *k wor; *l ton en publika diskuto dum Esperantologio-konferenco 1990; \W 85/398 \w\--- =ApE85 #042 Rim: ei: Mia difino estis tradukita laŭ diversaj Anglalingvaj verkoj. Gxi estas pli preciza ol tiu de *ĉ: \ICxiuj teknikaj partoj de komputilo\i, ĉar sub ÷o oni komprenas ne nur "teknikajn partojn", sed ankaŭ kompletajn aparatojn, ekz-e la komputoron mem, aŭ aparatojn konektotajn al komputoro, ekz. printatoron, monitoron, modemon. PIV difinas pli trafe (bedaŭrinde - ĉar "hard/" ne estas Esperanta prefikso - sub la radiko "var`"): \IKonvencia nomo por montri ĉiujn fizikajn elementojn de informadika sistemo, komputero ks.\i Pure Esperanta termino ŝajnas al mi preferinda al la ĝis nun kutime uzata tro Anglisma "hardvaro" . Tamen ankaŭ {eo1} ne ŝajnas al mi kontentiga, ĉar ne ĉiu ÷o estas rigida. Moldiskoj, konekto-kabloj kaj multaj aliaj partoj de komputora sistemo estas flekseblaj. {eo3} ne sufiĉe precize priskribas la enhavon de la nocio, ĉar simplajn konstru-elementojn ni ne nomas "aparato". En troviĝas krome "materialo" kaj "ilaro" kiel eblaj tradukoj por la Angla termino. Ambaŭ certe ne taŭgas, precipe ĉar en oni uzas la sufikson -il- por indiki ankaŭ programon. Do "ilaro" estus interpretebla ankaŭ kiel "programaro"! Ankaŭ la proponoj de al ({eo4}, {eo5}) laŭ mi ne taŭgas. Mia difino klarigas, ke temas nek pri maŝinoj nek pri iloj. bcu: Eĉ unu ŝraŭbo povas esti "hardware", sed tio estas "aĵo" kaj ne "aro"; tiu termino havas amas-karakteron, almenaŭ en la angla. Do mi proponas {eo8} anstataŭ {eo3}. ei: {eo6} estis rekomendita al mi de s-ro Tautorat, kiam mi vizitis Berlinon en 1987. Por la mala nocio li uzis "softo". Mi uzis tiun terminon kelkfoje, sed ankaŭ ĝi ne kontentigis min, ĉar ĝi mise pensigas pri iu hardeco. Mi nun preferas la terminon {eo7}, laŭ kiu oni analogie povas formi la terminojn: softvo (85/399), ŝarvo (89/074), firmvo (89/087), frivo (89/112), komvo (89/165), grupvo (89/181), kiuj sufiĉe similas al la Anglalingvaj originaloj kaj tial estas facile memorigeblaj, sed kiuj tamen ne impresas kiel Anglismoj kaj kaj ankaŭ ne havas la malavantaĝojn de la aliaj proponoj. Mi tial rekomendas, provu tiujn ĉi terminojn. Sed estu selektema kelkfoje {eo3} povas esti pli taŭga, ĉar ne tiel ĝenerala kiel {eo7}: \INi ankoraŭ ne finis nian transloĝiĝon, sed ni jam movis la aparataron. \i ei: (90-08-30) Pri {eo9} vidu Rim. en 85/399. wor (90-07-19): {eo10} estas pli klara, pli sinmotiva, pli purisma k malpli Anglisma ol formoj kun "hard". Gxi evitas pensigon pri hardeco kaj havas la avantaĝojn de la v-familio de ei (hardvo, ŝarvo, ktp). Laŭ mi ĝi estas pli klara kaj pli facile prononcebla ol "hardvo". wor (91-11-11): Starigo de la v-familio egalas starigi terminon -v**/o kiel teĥnika termino en la fako komputiko. G^ia signifo: 'aĵo aŭ afero, kiu, laŭ koncerna difino, manifestas koncernan econ (de flank-elemento). ei (91-12-31): Ne ĉiu "hardvo" estas "dura" (ekz-e konekto-kablo). Laŭ mi "-v**/" neniam povas fariĝi vera sufikso, ĉar forpreninte la literon, oni ne ĉiam ricevas Esperantan radikon. Gxi do estas nur radik-fina konsonanto, kiu en fako komputiko indikas grupon da programoj aŭ materiaĵoj. Jxus mi trovis pliajn tiajn terminojn en la Angla: \Ibusinessware, gameware, learningware, homeware\i , kiujn ni povus traduki per "negocvo, ludvo, lernvo kaj hejmvo". «91-12-31» \j {U1} 681.3.06 {T1} KEE {eo1} supl/aĵ/ar/o *a {eo2} softvar/o (1) *b*c {eo3} program/ar/o *b*d*e {eo4} program-var/o *f {eo5} mens-var/o *g {eo6} soft**/o *ĥ {eo7} softv**/o *ĉ {eo8} program/aĵ/o *ĝ {eo9} mol/aĵ/o *l {eo10} farv**/o *ĵ {de1} Software *j {de2} immaterielle Ware *d {en1} software *h*i {fr1} périlogie *d {fr2} logiciel *h*i {Nl1} software *k \J Gxenerala termino por tiuj partoj de komputora sistemo, kiuj ne estas palpeblaj aŭ materiaj, sed kiuj tamen povas esti vendataj pere de palpeblaj diskoj aŭ bendoj. La termino estas plej ofte uzata por programoj kontraste al 85/398. Kvankam la nocio de ĉi tiu komplekso kutime estas komerce havebla ÷o, oni komprenas sub ĝi ne nur funkci-pretajn sed ankaŭ nur sur papero ellaboritajn programojn. Oni distingas inter sistema ÷o, la programaro bezonata por ebligi la uzadon de komputora sistemo, kaj aplika ÷o aŭ aplik-programoj, kiuj plenumas taskojn utilajn al la fin-uzanto. *ĉ Fon: *a hal en AkSt.85 p316; *b Comp; *c PIV; *ĉ ei; *d KBT; *e KKV; *f al en letero al ei 86-06-19; *g al en letero al ei 86-07-24 kaj en Cirk 153 de la Akademio; *ĝ bcu; *h GS1; *ĥ tau; *i GES/NGI-12; *j Mikro-comp-Lex; *ĵ wor; *k MMC; *l ton en publika diskuto dum Esperantologio-konferenco 1990; \W 85/399 \w\--- =ApE85 #043 Rim: ei: PIV difinas sub "var/o": \I "soft÷o: Konvencia nomo por montri la tuton de la programoj necesaj por utiligi informadikan sistemon, komputeron ks (=interelektroniko)\i. KBT difinas: \I Cxiuj programoj por la komputilo konsistantaj el la funkciadsistemoj kaj la programoj uzeblaj por ĝeneralaj problemoj.\i Tamen {eo3} ŝajnas al mi iom tro ĝenerala termino, ĉar iun ajn aron da programoj ni nomas "programaro". hal difinas sian terminon en AkSt85: \ISxanĝataj, plejparte ne metalaj, partoj de elektronika instalaĵo; akcesoraĵoj de komputoro; programaro. Ekzemple, se magnetofono estas rigidaĵo, la kasedo aŭ bendo, kiun oni metas en ĝin, estas suplaĵo.\i Tiu difino korekte atentigas pri tio, ke oni uzas la vorton "software" en la Angla ne nur sur la kampo de komputoriko, sed en la elektronika industrio ĝenerale. Oni ekz-e malrekomendis la aĉeton de tipo da videomagnetofonoj, ĉar por ili ne estas havebla sufiĉe da "software". En la difino de hal estas i.a.malĝuste, ke kasedo aŭ bendo estas suplaĵo. La bendo kaj la kasedo mem estas (laŭ hal) "rigidaĵo", nur la sur la rigidaĵo registritaj programoj estas "suplaĵo". {eo4} ŝajnas al mi pli trafa ol {eo5}, ĉar ankaŭ maŝinoj kaj iloj estas produkto de mensa laboro. Sed kiel ni nomu la aliajn ankoraŭ ne tradukitajn komputikajn terminojn kun "ware" je la fino? Ekz. "firmware" (programoj neforviŝeble registritaj), "shareware" (programoj por ŝari (89/021), kiujn ĉiu rajtas kopii kaj libere uzi kaj por kiuj oni libervole pagu por registriĝo al la program-aŭtoro)? Diskutinda ŝajnas al mi, ĉu ni naturisme nomu ilin softvar/o, hardvar/o, firmvar/o kaj ŝarvar/o (kiel kompletaj radikoj + finaĵo) aŭ ĉu ni kreu ilin per kunmeto kun la vorto "varo", aŭ ĉu ni kreu el Esperantaj radikoj tute novajn terminojn. Pli facile memorigeblaj estas verŝajne la naturismaj neologismoj, kaj tial mi pledus por ili, sed ili ja malplaĉas al Esperantistoj, kiuj unue renkontas ilin, pro ilia evidenta Anglalingva deveno. En KBT oni donis kiel Germanan tradukon "immaterielle Ware", kiu sendube korekte esprimas la sencon de la nocio, tamen, kvankam mi abonis por tuta jaro la Germanan fakrevuon "Chip", mi legis en ĝi nur la terminon "Software". Evidente tiu termino ŝajnis pli taŭga al la artikol-verkintoj kaj anoncintoj. Mi tial ne mirus, se ankaŭ en nia lingvo "softvaro" kaj "hardvaro" venkus. Tio certe okazos, se ne iu povos proponi pli taŭgajn terminojn. bcu: Eĉ unu linio de kodaĵo estas "software", sed tio estas "aĵo" kaj ne "aro". Vidu miajn komentojn pri 85/398. Mi preferus eviti la radikon "varo", ĉar oni ofte produktas tion ne por vendi. ei: Mi konsentas kun bcu pri evitindo de la radiko var', tamen mi hezitas apliki la sufikson -aĵ/ por ĉi tiuj du nocioj: aparato jam estas io konkreta, kiel aĵ/ povus fari ĝin ankoraŭ pli konkreta? Se unu linio da kodaĵo same kiel kompleksega programaro estas "software", kial la konkretiga sufikso -aĵ/ indiku tion? La ĝeneraleco de la nocioj 85/398 kaj 399 malfaciligas al ni apliki iun el niaj nunaj sufiksoj. ei (1989-12-01): La terminoj de tau (softo kaj hardo) donis al mi la ideon krei {eo7}. Legu pri tio en 85/398. ei: (90-08-30) ton esprimis la opinion, ke {eo9} kaj "malmolaĵo" taŭgus por nocioj 85/398 kaj 85/399. Mi opinias, ke tiuj terminoj estas tro ĝeneralaj por indiki tiujn ĉi tre specifajn nociojn. "Molaĵo" povus esti iu ajn mola objekto, ekz-e spongo, kato, viandopeco, ŝlimo, ĵeleo. Atribui terminon kun tiel ĝenerala nocio al la nocio de "programo aŭ programaro" laŭ mia sento devas kaŭzi konfuzon. Krome la nocio de 85/398 konsistas ofte el molaj objektoj (moldisko, konektilaro). Estus konfuzige atribui al tiuj objektoj la terminon "malmolaĵo", ĉar tio ĉi laŭ mia kompreno estas iu ajn malmola objekto, ekz-e ŝtono, koralo, ŝtalo, diamanto. La termino-proponojn de ton mi ĝis nun nenie renkontis en nia faka literaturo, kaj mi certe ne rekomendas ilin. wor (90-07-19): Bv legi miajn komentojn en 85/398, kiuj plejparte validas ankaŭ ĉi tie. La termino {eo10} esprimu esencon kaj estu bela paro kun tiu de 85/398. Flanke, pri {de2}: Estus interese scii, ĉu oni sentas la malsukceson rezulto de ĝia longeco kompare kun {de1}? Pri {en1}: Dum televida intervjuo la ĉefministro de Singapuro parolante pri triamonda evoluigo uzis la vortojn "hardware" kaj "software" por fabrikoj, vojoj, telefonoj unuflanke kaj eduko kaj kutimoj aliflanke. ei (91-08-10): La propono de wor "durvo" por \Ihardware\i plaĉis al mi, sed al mi ŝajnas, ke ĝi ne formas belan paron kun "farvo". Analogie al durdisko/moldisko ni devus diri "molvo". Sed ĉu ni per tio ne tro distanciĝus de la originaj terminoj? Mi opinias, ke "hardvo" kaj "softvo" estas multe pli facile memorigeblaj. Gxuste ĉar \Ihardware\i kaj \Isoftware\i nun estas aplikataj ne nur en la kampo de informado-sciencoj (88/011), ni bezonas trafajn terminojn en nia lingvo por tiuj nocioj. Mi petas pensu pri ĉiuj argumentoj kaj proponoj kaj indiku viajn preferojn, por ke niaj rekomendoj baziĝu sur firma grundo. «93-11-13» \J Provtraduko fare de R.Eichholz de la labor-dokumento \I Working paper: Revised version of ISO 1087 "Vocabulary of terminology"\i\--------------- Reviziita de B.Golden. En la nocio-kompleksoj 86/001-106 ne estas indikitaj terminoj en la Franca kaj Germana lingvoj kvankam multaj estis konataj al mi, ĉar ili troviĝis en la Franca kaj en la Germana versioj de R 1087. Mi ne registris ilin ĉi tie, ĉar kelkaj el ili estis eble ŝanĝitaj en la Franca kaj Germana versioj de la nova labor-dokumento. Nur post kiam iu povis konsulti la Francajn kaj Germanajn versiojn de la tiu nova dokumento, la Francaj kaj Germanaj terminoj el tiuj labor-dokumentoj ŝajnas al mi enmetindaj. Gxis tio okazis, bv konsulti la kompleksojn 85/287-381, al kiuj troviĝas referencoj en la teksto, por trovi Francajn kaj Germanajn terminojn por nocio-kompleksoj 86/001-106. En 1990 ISO nuligis tiun ĉi labor-dokumenton kaj anstataŭigis ĝin per la rekomendo "Terminology principles and co-ordination", kies terminojn mi publikigis en termino-kompleksoj 93/001 ĝis 93/129. Mi decidis tial ne plu daŭrigi la publikigon de komentoj pri kompleksoj 85/288 ĝis 85/380 kaj 86/001 ĝis 86/106 kaj anstaŭe referenci al la terminoj en la 1993-a serio, en kiu la diskuto povas esti daŭrigata. La "fermon" de nocio-komplekso mi indikas en la fina dato, per tio, ke tiu ĉi dato ne plu estas ĉirkaŭita per duoblaj pintaj krampoj sed per rektaj krampoj. Se iu nocio-komplekso mankas en la nova rekomendo, oni rajtas ankoraŭ aldoni komentojn al tiuj kompleksoj kaj tial la duoblaj pintaj krampoj restas. 0 Amplekso kaj apliko-kampo Tiu ĉi internacia normo establas terminaron por terminologio (86/100) kaj ĝiaj praktikaj aplikoj. Gxi estas aplikebla al ĉiuj terminologiaj agadoj sur nacia kaj internacia niveloj. \j 1 Lingvo kaj realeco 1.1 {U1} 001.40 (+) {T1} RBN {eo1} objekt/o *b {de1} {en1} object {fr1} \J Iu parto de la observebla aŭ imagebla mondo. Rimarkigo: Objektoj povas esti materiaj aŭ nemateriaj. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/001 \w\---- Rim: (=85/287) =93/002 [94-02-26] \j 1.2 {U1} 001.40 (+) {T1} RBN {eo1} stud-kamp/o *b {de1} {en1} subject field *a {fr1} \J Parto de homa sciado, kies limoj estas difinitaj per laŭcela vidpunkto. Rimarkigo: En terminologio kaj ĝiaj praktikaj aplikoj la studkampo estas determinita per starigo de nociosistemoj. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/002 \w\---- Rim: (=85/303) =93/003 [94-02-26] \j 1.3 {U1} 001.40 (+) {T1} RBN {eo1} special/a lingv/o *b {eo2} fak/a lingv/o *b {de1} {en1} special language *a {fr1} \J Lingva subsistemo por malambigua komunikado en aparta stud-kampo uzanta terminaron (86/032) kaj aliajn lingvajn rimedojn. *b laŭ *a \J Lingvistika subsistemo por malambigua komunikado en aparta stud-kampo uzanta terminaron (86/032) kaj aliajn lingvistikajn rimedojn. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/003 \w\---- Rim: ei: \Ilinguistic\i estas ambigua termino en la Angla. Cxi tie "lingva" sufiĉas, ĉar fakaj lingvoj kutime ne estas lingvike/lingvistike prilaboritaj. =93/004 [94-02-26] \j 2 Nocio 2.1 {U1} 001.411.1 (+) {U2} 161.1 {T1} RBN {eo1} noci/o (2) *b {de1} {en1} concept *a {fr1} \J Pens-unuo kreita per tiuj karakterizaĵoj (86/014), kiuj estas atribuitaj al objekto aŭ al klaso de objektoj. Rimarkigo: Nocioj ne estas ligataj al apartaj lingvoj. Ili estas tamen influataj per socia kaj kultura fonoj. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/004 \w\---- Rim: (=85/288) =93/005 [94-02-26] \j 2.1.1 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} kamp-specif/a noci/o *c {de1} {en1} field specific concept *a {fr1} \J Nocio uzata en scio-kampo al kiu ĝi primare apartenas. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/005 \w\---- Rim: (=85/305) «93-11-14» \j 2.1.2 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} prunt/e-pren/it/a noci/o *b {de1} {en1} borrowed concept *a {fr1} \J Nocio uzata en certa kampo, sed apartenanta primare al alia kampo. (=85/305) *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/006 \w\---- Rim: =93/006 [94-02-26] \j 2.1.3 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} super'ord/ig/it/a noci/o *b {eo2} super'ord/it/a noci/o *c {eo3} super'noci/o *ĉ {de1} {en1} superordinate concept *a {fr1} \J Nocio en hierarkia sistemo, kiu estas dividebla en plurajn pli malaltrangajn nociojn, kiuj estas nomataj ®subordigitaj nocioj (86/010). Rimarkigo: La procedo, laŭ kiu tio estas farata, nomiĝas subordigo. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 86/007 \w\---- =Ap86 #095 Rim: (=85/291) ei: hiperonim**o estas la nomo de termino, kiu troviĝas en superordigita rilato al aliaj terminoj. {eo2} laŭ mi ne eblas, ĉar "ordi" signifas laŭ PIV: "fari ion orda". Ne ekzistas "subordi", nur "subordigi". go (90-09-29): Mi malsamopinias kun ei, kiu, ne trovante "subordi" en PIV, asertas, ke ĝi ne ekzistas. Mia kontraŭargumento baziĝas sur sekvaj konstatoj: 1. PIV ne registras la tutan leksikon de Esperanto, sekve la plena gamo de esprimoj kaj lingvouzo ne estas spegulita en ĝia enhavo; 2. PIV neniel estas oficiala konsultlibro, do neniu estas devigata uzi nur la vortformojn registritajn en ĝi; 3. PIV estas dudekjarojn malaktuala, ĉar la lingvo evoluis post 1970, kiam ĝi estis eldonita; kromo ankaŭ PIVS (1987) estas misa kaj mankhava; 4. PIV en la artikolo pri "ord/a" indikas, ke la verbo "ordigi" estas la ekvivalento de "ordi"; 5. "Ordi" estas transitiva verbo, do la transitiviga sufikso "-ig" estas superflua; 6. PAG (1980 - la 4-a eldono) uzas "subordita" kaj "kunordita" anstataŭ "subordigita" kaj "kunordigita", troviĝantaj en PIV. Tiuj vortformoj estis uzataj ankaŭ en la 3-a eldono de PG (1964). ei (90-10-09): Mi ne rimarkis la uzadon de "subordi" kaj "kunordi" en PAG. "Subordi" simple agacis mian lingvan senton kaj mi ankoraŭ nun opinias, ke {eo2} ne estas preferinda al {eo1}, ĉar en la difino troviĝas jena frazo: \IRimarkigo: La procedo, laŭ kiu tio estas farata, nomiĝas subordigo.\i Cxu la procedo, se oni akceptus {eo2} kiel preferindan terminon, do nomiĝu subordo? Laŭ mi tio estus konfuziga. Mi preferas apliki la Principon de Neceso kaj Sufiĉo nur, se la pli mallonga formo vere ne povus kaŭzi miskomprenojn. Cxar ambaŭ terminoj estas allaseblaj, ĉu ne estus preferinde, ke go okupiĝu pri pli gravaj aferoj kaj atentigu pri la misaĵoj kaj mankoj, kiuj laŭ lia punkto 3 troviĝas en PIV, ol perdi tiom da vortoj pri la uzado aŭ neuzado de sufikso? go (91-02-04): Via obĵeto kontraŭ "ordi" ne konvinkas min. Se vi ne volas akcepti "subordi" anstataŭ "subordigi" vi povas skribi "subordadi"; tiel la substantivo estos "subordado" anstataŭ "subordo". Mi skribis pli detale pri la demando en mia artikolo "'Ordi` aŭ 'ordigi`" (L'Esperanto, 1980, oktobro, 58 (10): 27-28), ankaŭ en Marĝene de la Lernolibro, 1982, Budapest; 44-46. =93/007 [94-02-26] \j 2.1.3.1 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} genr/a noci/o *b {de1} {en1} generic concept *a {fr1} \J Nocio en genra (89/055) rilato (86/021), kiu estas superordigita al alia nocio, nomata subnocio (86/010). Rimarkigo: La A-termino "genus" (E = genro) estu aplikata nur al objektoj ne al nocioj. Tial oni uzu nur la terminon {eo1} kaj ne "genro", se oni parolas pri superordigitaj aŭ subordigitaj nocioj. =85/291. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/008 \w\---- Rim: ei: La termino por genra nocio estas hiperonim**o. (=85/291, 85/292). go: "superordi" anstataŭu "superordigi" ĉie en Terminologia Vortaro. ei: Mi ne konsentas. En PIV ne ekzistas "ordi", nur kunmetaĵoj kun ordigi: "kunordigi", "malordigi", "subordigi". =93/008 [94-02-26] \j 2.1.3.2 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} tut/ec/a noci/o *b {eo2} tut'ampleks/a noci/o *c {de1} {en1} comprehensive concept *a {en2} integrative concept {fr1} \J Nocio en ®parteca rilato (86/022), kiu estas superordigita al alia nocio, nomita parteca nocio.(86/012) Rimarkigo: La A-termino \Iwhole\i estu aplikata nur al objektoj ne al nocioj, tial \Iwhole\i (en 85/297) fariĝis nerekomendinda por terminara uzado. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/009 \w\---- Rim: =93/009 [94-02-26] \j 2.1.4 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} sub'ord/ig/it/a noci/o *b {eo2} sub'noci/o *b {eo3} sub'ord/it/a noci/o *c {de1} {en1} subordinate concept *a {fr1} \J Nocio en hierarkia sistemo, kiu estas grupigebla kun almenaŭ unu plia samnivela nocio por formi pli altrangan nocion nomitan superordigita nocio (86/007). Rimarkigo: La procedo, laŭ kiu tio estas farata, nomiĝas superordigo. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/010 \w\---- Rim: ei: "hiponimo" estas la nomo por termino, kiu troviĝas en subnocia rilato al aliaj terminoj. Pri {eo3} vidu 86/008. =93/010 [94-02-26] \j 2.1.4.1 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} speci/a noci/o (de ...) *c {de1} {en1} specific concept *a {fr1} \J (=85/292): Nocio en genra rilato (86/021), kiu estas subordigita sub alia nocio, nomata ®genra nocio (=85/291). Rimarkigo: La Angla termino \Ispecies\i estu aplikata nur al objektoj ne al nocioj, tial \Ispecies\i (en 85/292) fariĝis nerekomendinda por terminologia uzado. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/011 \w\---- Rim: ei: La termino por specia nocio estas hiponim**o. =93/011 [94-02-26] \j 2.1.4.2 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} part/ec/a noci/o *b {de1} {en1} partitive concept *a {fr1} \J Nocio en parteca rilato, kiu estas subordigita al alia nocio, nomita ®tuteca nocio (86/009). *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/012 \w\---- Rim: =93/012 [94-02-26] \j 2.1.5 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} sam-nivel/a noci/o *b {eo2} kun'ord/it/a noci/o *c {de1} {en1} co-ordinate concept *a {fr1} \J Nocio en hierarkia sistemo, kiu troviĝas samnivele kiel unu aŭ pli da aliaj nocioj. Rimarkigo: La kunekzisto de du aŭ pli da nocioj sur la sama hierarkia nivelo, estas nomita samniveleco. *b laŭ *a kunordiĝo. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/013 \w\---- Rim: ei: = RIM en 86/007. =93/013 [94-02-26] \j 2.2 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o *b {de1} {en1} characteristic *a {fr1} \J Pensero, kiu esprimas econ de objekto, kaj kiu servas por formi kaj limigi ties nocion. Ekzemplo: \IUnu el la karakterizaĵoj de la nocio "fiŝo" estas "havi naĝilojn".\i (=85/289) *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/014 \w\---- Rim: =93/014 [94-02-26] \j 2.3 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ-tip/o *b {de1} {en1} type of characteristic *a {fr1} \J Iu kategorio de karakterizaĵoj uzata kiel kriterio por la starigo de genra nocio-sistemo. Ekzemploj: Karakterizaĵoj: ruĝa, nigra, blanka, blua. ÷o: koloro. Karakterizaĵoj: koloro, materialo, formo. ÷o: ekstera aspekto *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/015 \w\---- Rim: =93/015 [94-02-26] \j 2.4 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/ar/o (de nocio) *b {eo2} noci/o-en'hav/o *b {eo3} en'hav/o (2) (de nocio) *c {de1} {en1} intension *a*ĉ {fr1} \J Aro da karakterizaĵoj, kiuj formas nocion. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ Fel,p116; \W 86/016 \w\---- Rim: =93/016 [94-02-26] \j 2.5 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} signif/o-ampleks/o *c {eo2} noci/o-ampleks/o *b {de1} {en1} extension *a {fr1} \J La tutaĵo de ĉiuj specifaj nocioj troviĝantaj en ®genra nocio. (86/008) (=85/293, 85/294) *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/017 \w\---- Rim: =93/017 [94-02-26] \j 2.6 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} klas/o <7> *b {de1} {en1} class *a {fr1} \J La tutuĵo de ĉiuj objektoj, al kiuj nocio apartenas. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/018 \w\---- Rim: =93/018 [94-02-26] \j 2.7 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} rilat/o inter noci/oj *b {de1} {en1} relation between concepts *a {fr1} \J Iu mensa ligo inter du aŭ pli da nocioj. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/019 \w\---- Rim: =93/019 [94-02-26] \j 2.7.1 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} hierarki/a rilat/o *b {de1} {en1} hierarchical relation *a {fr1} \J Rilato inter nocioj establita per divido de ®superordigita nocio (86/007) en ®subordigitajn nociojn (86/010), per kiu estis kreita unu aŭ pli da hierarkiaj niveloj, aŭ rilato establita per la inversa procedo. Rimarkigo: Tiu procedo kondukas ankaŭ al samnivelaj/ kunorditaj nocioj (86/013). *b*c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/020 \w\---- Rim: =93/019 [94-02-26] \j 2.7.1.1 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} genr/a rilat/o *b {de1} {en1} generic relation *a {fr1} \J Hierarkia rilato, kiu baziĝas sur la parta identeco de genraj (86/008), speciaj (86/011) kaj kunordigitaj (86/013) nocioj. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/021 \w\---- Rim: =93/021 [94-02-26] \j 2.7.1.2 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} part/ec/a rilat/o *b {de1} {en1} partitive relation *a {fr1} \J Hierarkia rilato, en kiu la ®superordigita nocio (86/007) rilatas al objekto kiel tutaĵo kaj en kiu la ®subordigitaj nocioj (86/010) rilatas al ĝiaj partoj. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/022 \w\---- Rim: =93/021 [94-02-26] \j 2.7.2 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} ne'hierarki/a rilat/o *b {de1} {en1} non-hierarchical relation *a {fr1} \J Rimarkigo: Ekzistas aliaj nehierarkiaj rilatoj krom tiuj difinitaj en 86/024 kaj 86/025. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/023 \w\---- Rim: =93/022 [94-02-26] \j 2.7.2.1 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} sin'sekv/a rilat/o *b {de1} {en1} sequential relation *a {fr1} \J Dependo-rilato inter nocioj rilatantaj al objektoj, kiuj space aŭ tempe troviĝas apude. Ekzemploj: \I"kaŭzo-efiko", "produktanto-produkto", "ŝtupoj de procedo."\i *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/024 \w\---- Rim: =93/023 [94-02-26] \j 2.7.2.2 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} pragmat/a rilat/o *b {de1} {en1} pragmatic relation *a {fr1} \J Rilato inter nocioj, kiu povas esti starigata pro aparteno al komuna temo. Ekzemplo: \IEn la nocio-sistemoj pri eksedziĝaj leĝoj en kelkaj Eŭropaj landoj jenaj malsanoj - kaj nur tiuj ĉi - estas akceptitaj kiel leĝaj kialoj por eksedziĝo: - venerea malsano - gonoreo - sifiliso - ŝankro - ingvena limfogranulomo - nekuracebla mens-malsano - demenco - mania-deprimiĝa psikozo - skizofrenia paranojo. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/025 \w\---- Rim: =93/024 [94-02-26] \j 2.8 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} noci/a inter'respond/o *b {de1} {en1} concept correspondence *a {fr1} \J Grado de koincido de la nocio-enhavoj (86/016) de du aŭ pli da terminoj. Rimarkigo: Oni malkovras nocian interrespondon, se oni komparas la terminarojn (86/032) de malsamaj lingvoj, stud-kampoj, penso-skoloj ktp.. Ekzistas kvar eblecoj de nocia interrespondo: - kompleta koincido de nocio-enhavoj - inkludo de unu nocio-enhavo en la alia - parta surkovro aŭ imbrikiĝo de nocio-enhavoj - ne koincido de nocio-enhavoj. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/026 \w\---- Rim: =93/025 [94-02-26] \j 2.9 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-kamp/o *b {de1} {en1} concept field *a {fr1} \J Grupo da laŭteme rilatantaj nocioj. Rimarkigo: Gxi povas servi kiel deir-punkto por starigi nocio-sistemojn. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/027 \w\---- Rim: =93/026 [94-02-26] \j 2.10 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-sistem/o *b {de1} {en1} system of concepts *a {fr1} \J Strukturita nociaro establita laŭ la rilatoj inter la nocioj. Cxiu nocio estas determinita per sia pozicio en la nocio-sistemo. (=85/295) *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/028 \w\---- Rim: ei: go preferas: determinita de sia pozicio. Laŭ mi "per" estas pli klara, ĉar la pozicio en nocio-sistemo determinas la limojn inter kiuj iuj nocioj estas entenataj kaj pro tio distingiĝas de aliaj nocioj. Oni determinas la sencon de iu nocio per vortoj. =93/027 [94-02-26] \j 3 Difino 3.1 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o (1) *b {de1} {en1} definition *a {fr1} \J Eldiro, kiu priskribas nocion kaj ebligas ĝian diferencigon disde aliaj nocioj interne de nocio-sistemo. (=85/313, 314) *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/029 \w\---- Rim: =93/028 [94-02-26] \j 3.1.1 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per noci/o-en'havo *c {eo2} difin/o per super'noci-lim/ig/o *ĉ {de1} {en1} intensional definition *a {fr1} \J Difino baziĝanta sur la listigo de la karakterizaĵoj de nocio. (=85/314) Rimarkigo: Tiucele necesas nomi la plej proksiman ®genran nocion (86/008), kiu jam estas difinita, aŭ pri kiu oni povas supozi, ke ĝi estas ĝenerale konata, kaj aldoni la karakterizaĵojn, kiuj limigas la difinotan nocion. Ekzemplo: \Iinkandeska ampolo: Elektra ampolo, en kiu materialo kun alta fandopunkto estas per elektra kurento tiom varmigita, ke la ampolo emisias lumon.\i *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 86/030 \w\---- =Ap86 #096 Rim: ei: go preferas: "estas vamigita per elektra kurento, tiel ke la ampolo komencas emisii lumon." Lia traduko estas pli laŭvorta. Tamen, mi opinias, ke mia traduko estas preferinda, ĉar mi ne volas esprimi la manieron, sed la gradon, la intenson de la varmigo. Inkandeska ampolo ne komencu emisii lumon, ĝi daŭre emisiu ĝin. =86/007. = 93/029 [94-02-26] \j 3.1.2 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per noci/o-ampleks/o *b {eo2} difin/o per signif/o-ampleks/o *c {eo3} difin/o per sub'noci-list/ig/o *ĉ {de1} {en1} extensional definition *a {fr1} \J Difino baziĝanta sur la kompleta listigo de objektoj inkludataj en la nocio aŭ de la specifaj nocioj je la posta nivelo de abstrakteco. (=85/315) *b laŭ *a Difino bazita sur ĝisfunda listigo de objektoj aluditaj de la nocio, aŭ de la specifaj nocioj sur la sekva nivelo de abstrakteco. *c laŭ *a Rimarkigo: La unua tipo de {eo1} povas esti realigata nur per uzado de propraj nomoj. La dua tipo de {eo1} utilas nur, se la nocio konsistas el limigita aro da specifaj nocioj. *b laŭ *a. Rimarkigo: La unua {eo2} povas esti realigata nur per uzado de propraj nomoj. La dua tipo de {eo2} utilas nur, kiam nocio konsistas el limigita aro da specifaj nocioj. *c laŭ *a. Ekzemploj: (a) Skandinavio: regiono konsistanta el Danlando, Norvegio, Svedio. (b) indikumo: (en ĉi tiu normo DIN 2330) terminoj, ideografiaĵoj, numeroj kaj notacioj. *b laŭ *a (b) indik(aĵ)o (en ĉi tiu normo DIN 2330) terminoj, ideografiaĵoj, numeroj kaj notacioj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 86/031 \w\---- =Ap86 #097 Rim: =93/030 [94-02-26] \j 4 Terminaro 4.1 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/o <2> *b {eo2} termin/ologi/o (1) *ĉ EVIT *b {de1} {en1} terminology *a {fr1} \J Aro da terminoj prezentanta la nociosistemon de specifa fako. *b laŭ *a \J Aro da terminoj prezentanta la nociosistemon de specifa kampo (aŭ tereno). *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ PIV; \W 86/032 \w\---- =Ap86 #098 Rim: (=85/323) ei: En Esperanto ni nepre ne apliku la modelon de PIV kaj imitu malbonan termino-elekton en etna lingvo nur ĉar oni internacie faras tion. -olog/io (ankaŭ laŭ PIV) estas "Finaĵo de teknikaj vortoj, indikantaj ne matematikan sciencon: \Ipsik÷io\i." Do {eo2} devus en nia lingvo indiki la nocion de 86/100. Aron da terminoj, egale ĉu ĝi estas aranĝita en vortaro aŭ ne, ni devas nomi {eo1}. Vidu ankaŭ AkSt.87p97. =93/031 [94-02-26] \j 4.2 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} nomenklatur/o (1) *b {de1} {en1} nomenclature *a {fr1} \J Sistemo de terminoj, kiu estas ellaborita laŭ preestablitaj reguloj pri nomdonado. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/033 \w\---- Rim: (=85/323) =93/032 [94-02-26] \j 4.3 \>Nocio-prezento: 4.3.1 {U1} 001.411.2 (+) {T1} RBN {eo1} indik/um/o *b {eo2} indik/o <3> *c {eo3} indik/aĵ/o <2> *c {de1} {en1} designation *a {fr1} \J Iu ajn nocio-prezento. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/034\w\---- =Ap86 #099 Rim: ei: La nocio de tiu ĉi komplekso estas pli ĝenerala ol tiu de 86/035, ĉar ankaŭ man-signo povus esti {eo1}. Interpretisto por surduloj komunikas la enhavon de parolado per indikumoj kaj ne per simboloj. La Anglaj terminoj \Idesignation \ikaj \Iindication\i estas parte identaj, sed {en1} enhavas ankaŭ la nocion "nomumi, selekti iun por iu ofico", nocio kiu ne troviĝas en \Iindication\i. Same kiel ni distingas inter "nomo" kaj "nomumo" ni distingu ankaŭ inter "indiko/indikaĵo" kaj "indikmumo". go: {eo2} kaj {eo3} estas sinonimoj por anstataŭi {eo1}. =93/033 [94-02-26] \j 4.3.1.1 {U1} 001.411.2 (+) {T1} RBN {eo1} simbol/o (3) *b {de1} {en1} symbol *a {fr1} \J Indikumo (86/034) per literoj, ciferoj, piktogramoj aŭ per iu ajn kombino de ili. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/035 \w\---- Rim: ei: Do {eo1} estas skribita, printita aŭ presita indikumo. (=85/334, 85/335) =93/034 [94-02-26] \j 4.3.1.2 {U1} 001.411.2 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o (1) *b {eo2} esprim/o komun-lingv/a aŭ fak/a *b {de1} {en1} term *a {fr1} \J Indikumo (86/034) per lingva esprimo. *b laŭ *a. Nocio-indiko per lingvistika esprimo. *c laŭ *a. Rimarkigo: Termino povas konsisti el unu aŭ pli da vortoj (t.e. simpla termino, kompleksa termino aŭ terminara vort-grupo). ÷o povas eĉ enhavi simbolojn. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/036 \w\---- Rim: (=85/317) ei: Mi ne konsentas kun la revizio de go. "lingvistika esprimo" estas esprimo uzata en la fako lingvistiko. En natursciencoj oni certe ne indikas nociojn per lingvistikaj terminoj. Sxajnas al mi, ke la Anglalingva difino ne estas sufiĉe preciza, ĉar en ĝi termino povus esti ankaŭ \Iword\i (vorto). Mi difinus "termino" per: "Indikumo de faka nocio per lingva esprimo." wor (91-11-11): Mi inklinas konsenti kun ei. Kial uzi "lingvistika" tie, kie "lingva" sufiĉas? =93/035 [94-02-26] \j 4.4 \>Rilatoj inter terminoj kaj nocioj 4.4.1 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} monosemi**/o *b {de1} {en1} monosemy *a {fr1} \J Rilato inter indikumo (86/034) kaj nocio, en kiu la unua indikas nur unu nocion. *b laŭ *a Rilato inter indiko/indikaĵo (86/034) kaj nocio, en kiu la unua indikas nur unu nocion. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/037 \w\---- Rim: =[85/373] =93/037 [94-02-26] \j 4.4.2 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} mononomi**/o *b {de1} {en1} mononymy *a {fr1} \J Rilato inter indikumo (86/034) kaj nocio, en kiu la nocio havas nur unu indikumon. *b laŭ *a Rilato inter indiko/indikaĵo (86/034) kaj nocio, en kiu la nocio havas nur unu indikon/indikaĵon. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/038 \w\---- Rim: =93/038 [94-02-26] \j 4.4.3 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} sinonimi**/o *b {de1} {en1} synonymy *a {fr1} \J Rilato inter indikumo (86/034) kaj nocio, en kiu nocio havas pli ol unu indikumon. *b laŭ *a. Rilato inter indiko/indikaĵo (86/034) kaj nocio, en kiu nocio havas pli ol unu indikon/indikaĵon. *c laŭ *a. Ekzemplo: \Inatria klorido; NaCl.\i Rimarkigo 1: Tiaj indikumoj estas nomitaj sinonimoj. Rimarkigo 2: Sinonimio ekzistas nur, se temas pri precize la sama nocio, se la nocioj ne estas precize samaj, oni parolas pri kvazaŭ-sinonimio. *b laŭ *a Rimarkigo 1: Tiaj indikoj/indikaĵoj estas nomitaj sinonimoj. Rimarkigo 2: Sinonimio ekzistas nur, kiam estas kompleta interrespondado inter la nocioj; alimaniere, ĝi estas nomata kvazaŭ-sinonimio. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/039 \w\---- Rim: =[85/378] =93/093 [94-02-26] \j 4.4.4 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} polisemi**/o *b {de1} {en1} polysemy *a {fr1} \J Rilato inter indikumo (86/034) kaj nocio, en kiu unu indikumo prezentas malsamajn nociojn, kiuj havas kelkajn komunajn karakterizaĵojn. Ekzemplo: ponto: \>konstruaĵo ponto: \>komandejo sur ŝipo ponto: \>abstrakta interkomunikilo *b laŭ *a Rilato inter indiko/indikaĵo (86/034) kaj nocio, en kiu unu indiko/indikaĵo prezentas malsamajn nociojn, kiu dividas certajn karakterizaĵojn. \Ibridge: part of string instrument\i = ponteto (EB 302/50) \Ibridge: dental device\i = denta ponto / dento-ponto (EB 27/29) *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/040 \w\---- Rim: (=85/375) =93/040 [94-02-26] \j 4.4.5 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} homonimi**/o *b {de1} {en1} homonymy *a {fr1} \J Rilato inter indikumo (86/034) kaj nocio en kiu identaj indikumoj prezentas malsamajn nociojn. *b laŭ *a. \J Rilato inter indiko/indikaĵo (86/034) kaj nocio en kiu identaj indikoj/indikaĵoj prezentas malsamajn nociojn. *c laŭ *a. Rimarkigo: Homonomio povas esti subdividata en homofonio (sama laŭsona formo) kaj homografio (sama skribata formo) aŭ ambaŭ: plena homonimio. Ekzemplo: ero: \>elemento de objekto ero: \>erao *b laŭ *a Rimarkigo: Homonomio povas esti subdividata en homofonio (same parolata formo) kaj homografio (sama skribata formo) aŭ ambaŭ: plena homonimio. Ankoraŭ unu ekzemplo: \>bokso - ago de boksanto \>bokso - fiŝo (Box) *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/041 \w\---- Rim: =[85/376] =93/041 [94-02-26] \j 4.4.6 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} ekvivalent/o <4> *b {de1} {en1} equivalence *a {fr1} \J Rilato inter indikumoj (86/034) prezentantaj la saman nocion en malsamaj lingvoj. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/042 \w\---- Rim: =[85/380] =93/042 [94-02-26] \j 4.5 \>Termino-kreado *b 4.5 \>Termino-formado *c 4.5.1 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} vari/aĵ/o <5> *b*c {de1} {en1} variant *a {fr1} \J Unu el la malsamaj formoj de termino. Rimarkigo: Variaĵoj povas esti ortografiaj variaĵoj, morfologiaj variaĵoj kaj sintaksaj variaĵoj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/043 \w\---- =Ap86 #100 Rim: =93/043 [94-02-26] \j 4.5.2 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/it/a termin/o *b {de1} {en1} abbreviated term *a {fr1} \J Termino formita per ellaso de iu termin-parto, kiu tamen indikas la saman nocion. Rimarkigo: Cxiu mallongigita termino deriviĝis de nemallongigita termino. *b laŭ *a Termino rezultanta de ellaso de iu termin-parto, kiu tamen indikas la saman nocion. Rimarkigo: Cxiu mallongigita termino deriviĝis de plena (aŭ kompleta) termino. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/044 \w\---- Rim: =[85/331] =93/044 [94-02-26] \j 4.5.2.1 {U1} 001.423 (+) {U2} 003.083 {U3} 801.18 {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/o <1> *b {de1} {en1} abbreviation *a {fr1} \J Mallongigita simpla termino formita per ellaso de kelkaj el ĝiaj literoj. *b laŭ *a Mallongigita simpla termino rezultanta de ellaso de kelkaj el ĝiaj literoj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/045 \w\---- Rim: =[85/332] =93/045 [94-02-26] \j 4.5.2.2 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} inicial-vort/o *b {de1} {en1} initialism *a {fr1} \J Mallongigita kompleksa termino kreita el la unuaj literoj de la termin-elementoj (86/048). Rimarkigo: Inicial-vorto konsistas el sinsekvo de literoj prononcataj literume, silabe aŭ laŭ ambaŭ metodoj. Ekzemploj (en la Angla): \>PTT: \>post, telephone and telegraph \>radar: \>radio detection and ranging \>UEFA: \>Union of European Football \>Associations *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/046 \w\---- Rim: ei (91-06-27): "radaro" devus esti ekzemplo por akronimo (86/047), ĉar la dua litero en ĉi tiu vorto ne estas inicialo. Detalan artikolon "Inicial-vortoj kaj akronimoj" vi trovas en AkSt 88-90,p345. =93/046 [94-02-26] \j 4.5.2.3 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} akronim''/o (1) *b {de1} {en1} acronym *a {fr1} \J Mallongigita kompleksa termino kreita el literoj el la nemallongigita termino, kiuj estas kune ligataj kaj nur silabe prononcataj. *b laŭ *a. Mallongigita kompleksa termino kreita el literoj de la plena (aŭ kompleta) formo de termino, ligitaj kune en sinsekvo, kiu estas prononcata nur silabe. *c laŭ *a. Ekzemplo: algol: \>algebraically oriented language Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/047 \w\---- Rim: =93/047 [94-02-26] \j 4.5.3 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} termin-element/o *b {eo2} kompon/ant/o de termin/o *c {de1} {en1} term element *a {fr1} \J Konsistiga termino-parto, minimume morfemo (86/051). *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/048 \w\---- Rim: =93/048 [94-02-26] \j 4.5.3.1 {U1} 001.423 (+) {U2} 801.541.1 {T1} RBN {eo1} etimologi/a radik/o *b {eo2} radik/o <4> *c {de1} {en1} root *a {fr1} \J Vort-elemento formanta la etimologian bazon de vort-familio en unu aŭ kelkaj lingvoj. Rimarkigo 1: La etimologia radiko povas esti komuna al kelkaj radikoj (86/050). Rimarkigo 2: La signifo de etimologia radiko povas varii en diversaj lingvoj. *b laŭ *a Rimarkigo 1: La radiko povas esti komuna al kelkaj radikoj (86/050). Rimarkigo 2: La signifo de radiko povas varii en diversaj lingvoj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/049 \w\---- Rim: =[85/347] =93/052 [94-02-26] \j 4.5.3.2 {U1} 001.423 (+) {U2} 801.541.1 {T1} RBN {eo1} radik/o (3) *b {eo2} termin/ar/a radik/o *b {eo3} stam/o (3) *c {eo4} radikal/o (1) *c {de1} {en1} stem *a {fr1} \J Vort-elemento uzebla kiel termino mem aŭ kiel bazo de derivaĵo. Rimarkigo 1: Laŭ la analizo-tipo radiko povas «en etnaj lingvoj» inkludi aŭ ekskludi afiksojn. «En Esperanto afiksoj ĉiam estas ekskluditaj.» Rimarkigo 2: En lingviko "radiko" estas kutime malsame difinita. *b laŭ *a Rimarkigo 1: Depende de la grado (aŭ ŝtupo) de analizo, la stamo (aŭ radikalo) povas inkludi aŭ ekskludi afiksojn. Rimarkigo 2: En lingvistiko "stamo" estas kutime difinita malsame. *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/050 \w\---- Rim: ei: En la origina normverko la terminoj {en1} en 86/049 kaj 86/050 estis sinonimoj: =85/347. En Esperanto ekzistas laŭ PIV klara diferenco inter radikalo/stamo (= pik' aŭ trapikil') kaj radiko (nur pik'), sed evidente ne en la etnaj lingvoj. Cxar neniu preciza difino estis donita, ankaŭ ne eblas elekti la ĝustajn terminojn. wor (91-11-11): La diferenco en la Angla inter \Istem\i kaj \Iroot\i ofte kongruas kun la PIV-a diferenco inter "stamo" kaj "radiko". =93/053 [94-02-26] \j 4.5.3.3 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} morfem/o <2> *b {de1} {en1} morpheme *a {fr1} \J La plej malgranda sencohava unuo de lingvo. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/051 \w\---- Rim: ei: Tiu ĉi nocio estas multe pli vasta ol tiu donita en PIV. Mi rekomendas noti tion en via PIV. (=85/345). wor (91-11-11): Sxajnas al mi, ke "morfemo <2>" pli konsekvence uzas la (lingvistike) fakan sufikson "-em-" ol "morfemo (1)". Inter aliaj laŭskolaj karakterizaĵoj, tiu sufikso kutime nomas laŭ senrestaĵa analizo la nepludivideblan eron de la koncerna fenomeno-medio. =93/054 [94-02-26] \j 4.5.3.3.1 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} afiks/o (1) *b*c {de1} {en1} affix *a {fr1} \J Morfemo, kiu estas nek stamo nek finaĵo sed aldonebla antaŭ aŭ post la stamo por ŝanĝi ties signifon aŭ ties leksikan aŭ gramatikan kategorion. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b go; *c PIV; \W 86/052 \w\---- Rim: =93/055 [94-02-26] \j 4.5.3.3.1.1 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} prefiks/o (1) *b*c {de1} {en1} prefix *a {fr1} \J Afikso, kiu rekte antaŭas radikon aŭ alian prefikson. *b laŭ *a \J Afikso, kiu rekte antaŭas stamon aŭ alian prefikson. *ĉ laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c PIV; *ĉ go; \W 86/053 \w\---- Rim: wor (91-11-11): En "fuŝmalŝarĝi" la prefikso "fuŝ" antaŭas la stamon "malŝarĝ"; en la difino de go la vortoj "aŭ alian prefikson" superfluas. =93/056 [94-02-26] \j 4.5.3.3.1.2 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} sufiks/o (1) *b*c {de1} {en1} suffix *a {fr1} \J Afikso, kiu rekte sekvas radikon aŭ alian sufikson. *b laŭ *a \J Afikso, kiu rekte sekvas stamon aŭ alian sufikson. *ĉ laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c PIV; *ĉ go; \W 86/054 \w\---- Rim: wor (91-11-11): Sen la vortoj "kun aŭ sen afiksoj" la difino de go egalas tiun de ei. =93/057 [94-02-26] \j 4.5.3.3.2 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} fin/aĵ/o (1) *b*c {de1} {en1} ending *a {fr1} \J Morfemo aŭ morfemaro, kiu indikas la fleksion aŭ deklinacion de vorto. *ĉ laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c PIV; *ĉ go; \W 86/055 \w\---- Rim: Laŭ PIV: "En E-o la lasta, varia parto de vorto, kiu montras la genron, nombron, kazon, modon kaj tempon: \Ila finaĵo aŭ estas ne finaĵo, sed simpla vort-fino.\i" =93/058 [94-02-26] \j 4.5.4 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} deriv/aĵ/o (1) *b*c {de1} {en1} derivative *a {fr1} \J Vorto formita per la aldono de unu aŭ pli da afiksoj al radiko. *b laŭ *a. \J Vorto formita per la aldono de unu aŭ pli da afiksoj al stamo. *ĉ laŭ *a. Rimarkigo: La procedo laŭ kiu derivaĵoj estas kreataj nomiĝas: derivado. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c PIV; *ĉ go; \W 86/056 \w\---- Rim: ei: Vidu mian rimarkon en 86/052. =93/059 [94-02-26] \j 4.5.5 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} simpl/a termin/o *b {de1} {en1} simple term *a {fr1} \J Termino konsistanta el nur unu radiko kun aŭ sen afiksoj. *b laŭ *a. \J Termino konsistanta el nur unu stamo kun aŭ sen afiksoj. *c laŭ *a. Ekzemploj: libro, tondilo, tondilego, malfaciligi. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/057 \w\---- Rim: ei: Vidu mian rimarkon en 86/052. =93/060 [94-02-26] \j 4.5.6 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} kompleks/a termin/o *b {de1} {en1} complex term *a {fr1} \J Termino konsistanta el du aŭ pli da radikoj kun aŭ sen aliaj termin-elementoj (86/048). Ekzemploj: vetperisto, fervojo. *b laŭ *a Termino konsistanta el du aŭ pli da stamoj kun aŭ sen aliaj elementoj (86/048). Ekzemplo: vetperisto *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/058 \w\---- Rim: ei: Vidu mian rimarkon en 86/052. =93/061 [94-02-26] \j 4.5.6.1 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} kompund/a termin/o *b {eo2} kun'met/it/a termin/o *c {eo3} kompleks/a termin/o *c {de1} {en1} compound term *a {fr1} \J Kompleksa termino, kies elementoj ne estas sintakse ligataj. Ekzemplo: book fair. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *go; \W 86/059 \w\---- =Ap86 #101 Rim: ei: "Kompundaj terminoj" estas tipe por la Angla lingvo. En Esperanto ili ne ekzistas, ĉar ĉiuj termino-elementoj devige estas sintakse ligataj (=85/360). Tamen "kunmetitaj terminoj" kaj "kompleksaj terminoj" certe ekzistas en nia lingvo, kiel multaj ekzemploj en Pekoteko pruvas. Tial {eo2} kaj {eo3} ne trafas por esprimi la difinitan nocion. =93/062 [94-02-26] \j 4.5.6.2 {U1} 001.423 (+) {U2} 801.314.6 (+) {U3} 801.561.8 {T1} RBN {eo1} termin/ar/a vort-grup/o *b {eo2} termin/ar/a sintagm/o *c {de1} {en1} terminological phrase *a {fr1} \J Kompleksa termino, kies elementoj estas sintakse ligataj por formi fiksitan sinsekvon. Ekzemploj: \Ibooking a flight;\i intervagona transirejo. *b laŭ *a \J Kompleksa termino, en kiu la elementoj estas sintakse ligitaj por formi fiksitan sinsekvon. Ekzemple: rezervado de aviadil-vojaĝo (aŭ flugo). *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/060 \w\---- Rim: (=85/358, 85/359, 85/360) «93-11-14» \j 4.5.7 {U1} 001.423 (+) {U2} 800.892.2 (+) {U3} 801.316.1 {T1} RBN {eo1} neologism/o (1) *b*c {de1} {en1} neologism *a {fr1} \J Termino nove kreita aŭ antaŭ nelonge prunteprenita el fremda lingvo aŭ el alia fako. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c PIV \W 86/061 \w\---- Rim: Laŭ PIV: 1 Vorto, enkondukita en unu lingvon, kie ĝi ĝis tiam ne estis uzata. 2 (ĉe Z.) Nova formo de vorto fundamenta, uzebla paralele kun ĝi, sed neniam ĝin malaperigonta: \Ila vojo de ÷oj, kiuj ne rompus la unuecon inter la akirita k akirota\Fz\f.\i =93/063 [94-02-26] \j 4.5.8 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} prunt/e-pren/it/a termin/o *b {de1} {en1} borrowed term *a {fr1} \J Termino prunteprenita el fremda lingvo aŭ el alia fako. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/062 \w\---- Rim: =93/064 [94-02-26] \j 4.6 \>Termino-taksado 4.6.1 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} prefer/at/a termin/o *b {de1} {en1} preferred term *a {fr1} \J Termino rekomendita de aŭtoritat-hava institucio. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/063 \w\---- Rim: =[85/320] =93/066 [94-02-26] \j 4.6.2 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} permes/it/a termin/o *b {de1} {en1} admitted term *a {fr1} \J Termino akceptita de aŭtoritat-hava institucio kiel sininimo de preferata termino. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/064 \w\---- Rim: =[85/321] =93/067 [94-02-26] \j 4.6.3 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} ne'rekomend/it/a termin/o *b*c {de1} {en1} deprecated term *a {en2} rejected term {fr1} \J Termino rifuzita de aŭtoritat-hava institucio. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/065 \w\---- Rim: =[85/322] =93/068 [94-02-26] \j 4.6.4 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} arkaik/a termin/o *b {eo2} eks'mod/a termin/o *c {eo3} el'mod/iĝ/int/a termin/o *c {de1} {en1} obsolete term *a {fr1} \J Ne plu uzata termino. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/066 \w\---- Rim: ei: {eo1} estas pli malnova ol {eo2} aŭ {eo3}. Laŭ PIV: arkaika Malnoviĝinta k ne plu en uzado (precipe pp vorto, esprimo). Do tute trafe termino. =93/069 [94-02-26] \j 5 \>Vortaro 5.1 \>Preparado 5.1.1 Por la difino vidu nocio-komplekson 86/101 5.1.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a ekstrakt/ad/o *b {de1} {en1} terminological exerption *a {fr1} \J Traserĉado de korpuso (86/069) por terminoj kaj dataoj (85/476) necesaj por ilia priskribo kaj prezento. *b laŭ *a \J Traserĉado de korpuso (86/069) por terminoj kaj donitaĵoj (85/476) necesaj por ilia priskribo kaj prezento. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/067 \w\---- Rim: =93/073 [94-02-26] \j 5.1.2.1 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} font/o <5> *b {de1} {en1} source *a {fr1} \J Skriba aŭ parola registraĵo, el kiu oni ekstraktis terminarajn dataojn. *b laŭ *a \J Skriba aŭ parola dokumento, el kiu terminologiaj donitaĵoj estis ekstraktitaj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/068 \w\---- Rim: =93/074 [94-02-26] \j 5.1.2.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} korpus/o <2> *c {eo2} font/ar/o *b {de1} {en1} corpus *a {fr1} \J Fonto-kolekto pri iu temo. *b laŭ *a Kolekto da fontoj pri iu temo. *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/069 \w\---- Rim: =93/075 [94-02-26] \j 5.1.2.3 {U1} 001.431 {T1} RBN {eo1} termin-ident/ig/o *b {de1} {en1} term identification *a {fr1} \J Analizo de materialo ekstraktita el korpuso (86/069) por determini ĝian terminaran statuson. *b laŭ *a. \J Analizo de materialo ekstraktita el korpuso (86/069) por determini ĝian terminologian statuson. *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/070 \w\---- Rim: «90-01-26» \j 5.1.2.4 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} pri'labor/ot/a termin/o-list/o *b {eo2} termin/o-list/o *c {de1} {en1} term list *a {fr1} \J Termino-kolekto terminologie prilaborota. Rimarkigo: prilaborota termino-listo kutime enhavas pliajn informojn krom la nuraj terminoj. *b laŭ *a Kolekto da terminoj prilaborota por plua terminologia laboro. Rimarkigo: Termino-listo kutime inkludas pliajn informojn krom la nuraj terminoj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/071 \w\---- Rim: ei: Laŭ difino kaj posta rimarko estas tute klara, ke temas pri specifa termino-listo, tial ŝajnas al mi dezirinde aldoni adjektivon, eĉ se ĝi ne troviĝas en la Angla. «93-11-14» \j 5.1.3 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a registr/aĵ/o *b {eo2} termin/ar/a dare**/o *b {de1} {en1} terminological record *a {fr1} \J Strukturita kolekto de terminaraj dataoj (85/476) rilatantaj al unu nocio. *b laŭ *a \J Strukturita kolekto da terminologiaj donitaĵoj rilatantaj al unu nocio. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/072 \w\---- Rim: ei: En Pekoteko terminaraj registraĵoj estas strukturitaj kiel nocio-kompleksoj. =93/080 [94-02-26] \j 5.1.4 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} format/o <3> *b {de1} {en1} format *a {fr1} \J Strukturo de terminara registraĵo. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/073 \w\---- Rim: «93-11-14» \j 5.1.5 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/aj data''/oj *b {eo2} terminologi/a don/it/aĵ/o *c {de1} {en1} terminological datum *a {fr1} \J Datao (85/476) karakterizanta nocion aŭ ĝian indikumon (86/034). Rimarkigo: Terminaraj dataoj estas: gramatika etikedo, lingvo-kodaĵo, lando-kodaĵo, indico de terminologia akceptebleco, fak-etikedo, difino, kunteksto, ilustraĵo, rimarko, fonto ktp. *b laŭ *a Donitaĵo prezentanta nocion aŭ ĝian indikon/ indikaĵon (86/034). Rimarkigo: Terminologiaj donitaĵoj estas: gramatika etikedo, lingvo-kodo, lando-kodo, indico de terminologia akceptebleco, fak-etikedo, difino, kunteksto, ilustraĵo, rimarko, fonto ktp. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/074 \w\---- =Ap86 #102 Rim: ei: Laŭ PIV kod/o (2) estas sistemo de registritaj simboloj. Mi rekomendas fari distingon inter la sistemo kaj la unuopaj simboloj per tio, ke ni nomu la simbolojn "kodaĵoj". "donitaĵo" por mi estas pli ĝenerala nocio ol datao (85/476), ĝi estas iu ajn konkretaĵo donita, ekz-e la medio, en kiu iu terminologia laboro okazas. Pri "terminara : terminologia" =86/032 kaj 86/100. «93-11-14» \j 5.1.5.1 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} primar/a en'skrib/o *b {eo2} en'skrib/o-titol/o *b {eo3} kap-termin/o *ĉ {de1} {en1} main entry *a {fr1} \J Iu indikumo (86/034) de nocio-titolo antaŭ terminara registraĵo. Rimarkigo 1: Tiu ĉi titolo kutime estas termino. Rimarkigo 2: Aliaj enskriboj estas nomataj sekundaraj enskriboj. *b laŭ *a \J Iu indiko/indikaĵo (86/034) titolanta terminologian registraĵon. Rimarkigo 1: Tiu ĉi titolo kutime estas termino. Rimarkigo 2: Aliaj enskriboj estas nomataj sekundaraj enskriboj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ wor; \W 86/075 \w\---- Rim: ei (92-01-06): Cxiujn tri termino-pronojn mi taksas bonaj. =93/083 [94-02-26] \j 5.1.5.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} gramatik/a etiked/o *b {de1} {en1} grammatical label *a {fr1} \J Simbolo (86/035) donanta gramatikajn informojn pri termino. Rimarkigo: Tiuj ĉi informoj kutime konsistas el gramatika kategorio, nombro kaj genro. *b+*c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/076 \w\---- Rim: =93/084 [94-02-26] \j 5.1.5.3 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} lingv/o-kod/aĵ/o *b {eo2} lingv/o-kod/o *c {de1} {en1} language code *a {fr1} \J Kodaĵo uzata por indiki la lingvon, al kiu termino apartenas. *b laŭ *a \J Kodo uzata por indiki la lingvon, al kiu termino apartenas. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/077 \w\---- =Ap86 #103 Rim: ei: Mi rekomendas, ke ni distingu laŭ PIV inter "kodo" kaj "kodaĵo": "kodo" estas "konvencia sistemo....". Tial "lingvo-kodo" estas listo, en kiu troviĝas ĉiuj uzataj lingvo-kodaĵoj; "kodaĵo" estu pli ĝenerala termino ol "kod-vorto", ĉar je lingvo-kodaĵoj ofte temas nur pri unuopaj literoj, ekz-e: A = Angla, F = Franca. =93/085 [94-02-26] \j 5.1.5.4 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} land/o-kod/aĵ/o *b {eo2} land/o-kod/o *c {de1} {en1} country code *a {fr1} \J Kodaĵo uzata por indiki la landon, en kiu termino estas uzata. *b laŭ *a \J Kodo uzata por indiki la landon, en kiu termino estas uzata. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/078 \w\---- Rim: ei: Vidu miajn rimarkojn en 86/077. =93/086 [94-02-26] \j 5.1.5.5 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} indic/o de termin/ar/a akcept/ebl/ec/o *b {eo2} indic/o de terminologi/a akcept/ebl/ec/o *c {de1} {en1} terminological acceptability rating *a {fr1} \J Indico indikanta la takson de termino laŭ antaŭdeterminita skalo de valoroj. Rimarkigo: La sekvaj indicoj estas kutimaj: norma, preferata, permesita, nerekomendita. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/079 \w\---- Rim: =93/087 [94-02-26] \j 5.1.5.6 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} fak-etiked/o *b*c {de1} {en1} subject label *a {fr1} \J Indiko de la scio-fako, al kiu terminara registraĵo estas atribuita. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/080 \w\---- Rim: =93/088 [94-02-26] \j 5.1.5.7 difin/o vidu 3.1 (=86/029) 5.1.5.8 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} kun'tekst/o (1) *b {de1} {en1} context *a {fr1} \J Teksto aŭ parto de teksto, en kiu termino aperas. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/081 \w\---- Rim: =[85/381] =93/089 [94-02-26] \j 5.1.5.9 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} ilustr/aĵ/o (1) *b {de1} {en1} illustration *a {fr1} \J Figuro, bildo aŭ alia grafika prezento de objekto. Rimarkigo 1: Ilustraĵojn kutime akompanas teksto. Rimarkigo 2: Ilustraĵoj estas help-rimedoj por difinado kaj ne povas anstataŭi ĝin. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/082 \w\---- Rim: =93/090 [94-02-26] \j 5.1.5.10 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} rimark/ig/o <1> *b {eo2} koment/o *c {de1} {en1} note *a {en2} remark *c {en3} comment *c {fr1} \J Klarigo, kiu provizas plian informon pri iu ajn parto de terminara registraĵo. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c wor; \W 86/083 \w\---- Rim: ei (92-01-02): Mi korektis mian antaŭan "rimarko" al "rimarkigo", ĉar "rimarko" estas tio, kion oni rimarkis, sed ĉi tie temas pri komuniko de rimarko al iu alia, kion esprimas "rimarkigi" laŭ PIV. En Vopo (89/208) oni povas meti ÷ojn en elektronikan registraĵon per frapo de =89/461. =93/091 [94-02-26] \j 5.1.5.11 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} font/o-kod/aĵ/o *b {eo2} font/o-kod/o *c {de1} {en1} source code *a {fr1} \J Kodaĵo indikanta la fonton, el kiu terminara datao (85/476) estas ĉerpita. *b laŭ *a \J Kodo indikanta la fonton, el kiu terminologia donitaĵo (85/476) estas abstraktita. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/084 \w\---- =Ap86 #104 Rim: ei: Vidu miajn rimarkojn en 86/077. {en1} signifas ankaŭ ®programista program-lingvo (89/521). =93/092 [94-02-26] \j 5.2 \>Prezentado 5.2.1 {U1} 001.432 (+) {U2} 801.3 {T1} RBN {eo1} vort/ar/o (1) *b {de1} {en1} dictionary *a {fr1} \J Strukturita kolekto de leksikaj unuoj kun lingvaj informoj pri ĉiu el ili. *b laŭ *a \J Strukturita kolekto de leksikaj unuoj kun lingvistikaj informoj pri ĉiu el ili. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/085 \w\---- Rim: ei: \Ilinguistic\i en la Angla povas signifi simple "lingva" aŭ "lingvistika/lingvika". Cxi tie temas pri simplaj informoj kiel maskla aŭ transitiva, kiuj certe ne meritas la nomon "lingvistika". wor (91-11-11): Science kolektita kaj prezentita informo pri lingvaĵoj estas faka, do lingvistika. Dependas de la kvalito de la vortaro, ĉu ĝi prezentas lingvistikajn informojn aŭ nur lingvajn. ei (92-01-02): Cxi tie temas pri difino por komun-lingve uzata vorto, tial laŭ mia opinio la pli ĝenerala "lingvaj informoj" estas preferinda. =93/093 [94-02-26] \j 5.2.1.1 {U1} 001.432 (+) {U2} 801.3 {T1} RBN {eo1} termin/ar/o (1) *b {eo2} teknik/a vort/ar/o *b {eo3} terminologi/a vort/ar/o *c {de1} {en1} terminological dictionary *a {en2} technical dictionary {fr1} \J Vortaro enhavanta terminarajn dataojn (85/476) pri unu aŭ pli da specifaj fakoj. *b laŭ *a \J Vortaro enhavanta terminologiajn donitaĵojn (85/476) pri unu aŭ pli da specifaj fakoj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/086 \w\---- =Ap86 #105 Rim: ei: Tipa ekzemplo kiel oni povas erari, se oni provas imiti malbone elektitajn etnolingvajn terminojn (=86/032, 86/100). La nocio de 86/086 --kiel {en2} malkaŝas -- rilatas ne al terminoj de la fako terminologio, sed temas ĝenerale pri vortaro, en kiu troviĝas terminoj, tial nur {eo1} aŭ {eo2} estas trafaj. Ankaŭ mi unue miskomprenis la difinon tradukinte ĝin per "terminologie aranĝita vortaro". wor (91-11-11): "termino" laŭ 86/036 ne limiĝas al fakaj esprimoj. ei (92-01-02): wor pravas. Tial mi aldonis en 86/036: "esprim/o komun-lingv/a aŭ fak/a". Laŭ PIV "termino" estas "vorto aŭ esprimo speciala al iu scienco", kio taŭgas perfekte por la nocio de 86/086. =93/094 [94-02-26] \j 5.2.1.1.1 {U1} 001.432 (+) {U2} 801.3 {T1} RBN {eo1} terminologi/e el'labor/it/a termin/ar/o *b {eo2} glos/ar/o *c {eo3} vort/ar/o *c {eo4} leksikon/o *c {de1} {en1} glossary *a {en2} vocabulary *a {fr1} \J Teknika vortaro enhavanta kolekton da terminoj de speciala fako aŭ de parencaj fakoj kaj bazita sur terminologia laboro. *b laŭ *a \J Teknika vortaro enhavanta la terminologion (86/032) de speciala fako (86/002) aŭ parencaj fakoj kaj bazita sur terminologia laboro. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/087 \w\---- Rim: ei (91-06-29): {eo2} estas laŭ PIV: "Vortaro pri arkaikaj aŭ specialaj vortoj, uzitaj de unu aŭtoro aŭ troviĝantaj en unu verko." {eo3} laŭ PIV devus enhavi "ĉiujn aŭ preskaŭ ĉiujn vortojn de lingvo", sed laŭ la difino klare temas nur pri teknikaj vortoj, do terminoj. {eo4} laŭ PIV estas vortaro, en kiu troviĝas ĉiuj vortoj de unu lingvo, unu verko aŭ unu aŭtoro. Do {eo2-Eo4} ne taŭgas por la indikita nocio. (Pri la termino "terminologio" en la difino de go =86/032 aŭ AkSt87,p97,2-a kolono). =93/095 [94-02-26] \j 5.2.2 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} mikro'struktur/o *b {de1} {en1} microstructure *a {fr1} \J Aranĝo-maniero de dataoj en ĉiu artikolo (86/090) de terminaro (86/086). *b laŭ *a \J Organizado de donitaĵoj en ĉiu enskribo (86/090) de terminologia vortaro. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/088 \w\---- Rim: ei: Vidu mian rimarkon sub 86/089. =93/096 [94-02-26] \j 5.2.2.1 {U1} 001.432 (+) {U2} 801.3 {T1} RBN {eo1} kap-termin/o *e {eo2} artikol-termin/o *c {eo3} artikol-vort/o *ĉ {eo4} kap-vort/o *d {de1} Schlagwort \In\i *ĉ {de2} Stichwort \In\i *c {en1} entry term *a {fr1} \J Termino titolanta artikolon (86/090) en terminaro. *b laŭ *a Termino titolanta artikolon (86/090) en terminologia vortaro. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ KR; *d PIV; *e wor; \W 86/089 \w\---- =Ap86 #106 Rim: ei (91-06-11): Jen alia ekzemplo kiel misgvida povas esti, se oni klopodas imiti malbone elektitajn etnolingvajn terminojn anstataŭ indiki la sencon: Legante la difinon de go ĉiu devas opinii, ke la nocio de la komplekso estas la titoloj de artikoloj, kiuj troviĝas en vortaro enhavanta terminologiajn terminojn. Tamen komplekso 86/086 pruvas, ke en ĝi {en1} kaj {en2} estas sinonimoj. {eo1} laŭ mi estas pli trafa ol la aliaj terminoj, ĉar en fakvortaroj la termino titolanta artikolon konsistas ofte al pluraj vortoj. Al {eo4} atribuis aliajn signifojn (=91/016). =93/097 [94-02-26] \j 5.2.2.2 {U1} 001.432 (+) {U2} 801.3 {T1} RBN {eo1} artikol/o (4) *d {eo2} artikol/et/o *ĉ {eo3} registr/aĵ/o <1> *ĉ {de1} Eintrag \Im\i *c {en1} entry *a*c {Es1} artículo *c {fr1} article *c {fr2} entrée *c \J Parto de teknika vortaro, kiu enhavas la terminarajn dataojn (85/476) por unu nocio. Rimarkigo 1: La terminaraj dataoj povas esti donataj aŭ komplete aŭ per kruc-referenco (88/547) al alia artikolo. Rimarkigo 2: En la fakoj indeksado kaj data-prilaborado la termino {en1} estas malsame difinita (=88/517). *b laŭ *a Parto de teknika vortaro, kiu enhavas la terminologiajn donitaĵojn (85/476) rilatantajn al unu nocio. Rimarkigo 1: La terminologiaj donitaĵoj povas esti donataj aŭ komplete aŭ per kruc-referenco al alia enskribo. Rimarkigo 2: En la fakoj indeksado kaj donitaĵ-prilaborado ÷o estas malsame difinita. *c laŭ *a Cxiu unuopa enskribo en vortaro, kune kun siaj difinoj kaj aliaj materialoj. Ţ: kap-vorto (91/016), enskribo (88/517). *ĉ Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; *ĉ BibTer; *d PIV; \W 86/090 \w\---- Rim: ei: =85/445, 86/072. Nepre distingindaj en nia lingvo ŝajnas al mi la du diversaj signifoj de {en1}, pri kiuj atentigas ISO/N53. =88/517. Mi preferas la pli ĝeneralan {eo1}, ĉar en teknika vortaro ne ĉiuj artikoloj estas mallongaj. =93/098 [94-02-26] \j 5.2.3 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} makro'struktur/o *b {de1} {en1} macrostructure *a {fr1} \J La ĝenerala aranĝo de teknika vortaro. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/091 \w\---- Rim: =93/099 [94-02-26] \j 5.2.3.1 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} list/o de kap-termin/oj *b {de1} {en1} entry term list *a {fr1} \J Kolekto de kap-terminoj (86/089) de teknika vortaro. *b laŭ *a Kolekto de artikol-terminoj (86/089) de terminologia vortaro. *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/092 \w\---- Rim: ei: Vidu miajn rimarkojn sub 86/089. =93/100 [94-02-26] \j 5.2.3.2 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} sistem/a aranĝ/o *b {de1} {en1} systematic arrangement *a {fr1} \J Aranĝo de kap-terminoj (86/089) laŭ nocio-sistemo (86/028). *b laŭ *a \J Aranĝo de artikol-terminoj (86/089) en ordo bazita sur sistemo de nocioj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/093 \w\---- Rim: =93/101 [94-02-26] \j 5.2.3.3 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} alfabet/a aranĝ/o *b {de1} {en1} alphabetical arrangement *a {fr1} \J Alfabeta aranĝo de kap-terminoj (86/089). *b laŭ *a Aranĝo de artikol-terminoj (86/089) laŭ alfabeta ordo. *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/094 \w\---- Rim: =93/102 [94-02-26] \j 5.2.3.4 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} miks/it/a aranĝ/o *b {de1} {en1} mixed arrangement *a {fr1} \J Alfabeta aranĝo de kap-terminoj (86/089) interne de klasifitaj sekcioj. *b laŭ *a Laŭalfabeta aranĝo de artikol-terminoj (86/089) interne de klasifitaj sekcioj. *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/095 \w\---- Rim: =93/103 [94-02-26] \j 5.2.3.5 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} indeks/o (1) *b {de1} {en1} index *a {fr1} \J Alfabeta termino-listo en terminaro kune kun referencoj faciligantaj termino-trovon. *b laŭ *a. \J Laŭalfabeta listo de terminoj en terminologia vortaro akompanata de referencoj ebligantaj ilian retrovon. *c laŭ *a. Rimarkigo: En la fako dokumentado "indekso" estas malsame difinita (=88/584). *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/096 \w\---- Rim: =93/104 [94-02-26] \j 5.2.3.6 {U1} 001.432 (+) {U2} 003.034 {T1} RBN {eo1} trans'liter/ig/o *b {eo2} trans'liter/ad/o *b {de1} {en1} transliteration *a {fr1} \J La prezentado de literoj de iu alfabeta skrib-sistemo per literoj de alia alfabeto. *b laŭ *a \J Procedo prezentanta la literojn de iu alfabeta skrib-sistemo per literoj de alia alfabeto. *c laŭ *a. Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/097 \w\---- Rim: (=85/338) wor (91-11-11): La PIV-a vorto "transliteri /tr/" donas subtenon al {eo2}. ei (92-01-02): Laŭ mi temas pri iomete malsamaj nocioj: {eo1} indikas la rezulton de {eo2}. Mi dirus: "Estis eraroj en la transliterigo", se tajpisto kelkfoje misklavis; mi dirus "La transliterado estis erara", se fuŝa transliterada sistemo estis uzata. =93/105 [94-02-26] \j 5.2.3.7 {U1} 001.432 (+) {U2} 003.035 {T1} RBN {eo1} trans'skrib/ad/o (1) *b {de1} {en1} transcription *a {fr1} \J La prezentado de literoj de iu skribsistemo per literoj de alia skribsistemo kun konsidero de la prononco de la konvertitaj literoj. Rimarkigo: Transskribado povas esti uzata ankaŭ por ebligi la registradon de lingvoj sen skrib-sistemoj, uzanta la prononcon kiel elirpunkton. *b laŭ *a \J Procedo prezentanta la literojn de iu skribsistemo per literoj de alia skribsistemo kun konsidero de la prononco de la konvertitaj literoj. *c laŭ *a. Rimarkigo: ÷o povas esti uzata ankaŭ por ebligi la registradon de lingvoj sen skrib-sistemoj, per uzo de la prononco kiel deirpunkto. *b laŭ *a Rimarkigo: ÷o povas esti uzata ankaŭ por indiki la registradon de lingvoj sen skrib-sistemoj, per uzo de la prononco kiel deirpunkto. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/098 \w\---- Rim: =[85/339] =93/106 [94-02-26] \j 5.2.3.8 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} Latin-alfabet/ig/o *c {de1} {en1} romanization *a {fr1} \J La konvertado de ne-Latinaj skrib-sistemoj al la Latina alfabeto. *b laŭ *a. \J La konvertado de ne-latinaj skribsistemoj al la Latina alfabeto. *c laŭ *a. Rimarkigo: Oni povas atingi Latin-alfabetigon aŭ per transliterado aŭ transskribado aŭ per kombino de tiuj du metodoj laŭ la karaktero de la konvertota sistemo. *b laŭ *a Rimarkigo: Latin-alfabetigo povas esti atingita aŭ per transliterado aŭ per transskribado aŭ per kombino de tiuj du metodoj, laŭ la karaktero de la sistemo konvertota. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/099 \w\---- Rim: =93/107 [94-02-26] \j 7 \>Teoriaj fundamentoj kaj praktikaj aplikoj 7.1 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/o <2> *b {eo2} terminologi/a scienc/o *c {de1} {en1} terminology science *a {fr1} \J La scienca studado de nocioj kaj terminoj troviĝantaj en specialaj lingvoj (86/003). Rimarkigo 1: Tio ĉi inkludas teoriojn pri - nocioj - nocio-sistemoj - prezentado de nocioj per difinoj kaj terminoj - termino-kreado (laŭ go: termino-formado) - frazeologiaj aspektoj de specialaj lingvoj - principoj de terminologia kaj grafika laboroj - sistema aliro al unu aŭ pli da terminaroj. Rimarkigo 2: Por praktikaj, edukaj kaj esploraj celoj pruviĝis utile distingi inter ĝenerala teorio pri terminologio, t.e. iu ajn terminologia teorio (laŭ go: teorio en terminologia scienco), kiu kovras pli ol unu fakon aŭ pli ol unu lingvon, kaj speciala teorio pri terminologio, t.e. iu ajn terminologia teorio (laŭ go: teorio en terminologia scienco), kiu kovras nur unu fakon en unu lingvo. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/100 \w\---- Rim: ei: Por ekscii, kial mi nepre rekomendas nur la terminon {eo1} bv legi AkSt87,p97. =93/121 [94-02-26] \j 7.2 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a labor/o *b {de1} {en1} terminology work *a {fr1} \J Iu ajn agado, kiu okupiĝas pri sistematigo kaj prezentado de nocioj, aŭ pri la prezentado de terminaroj surbaze de establitaj principoj kaj metodoj. *b+c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/101 \w\---- Rim: =93/122 [94-02-26] \j 7.2.1 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a analiz/o *b {de1} {en1} terminological analysis *a {fr1} \J La sistema esploro de nocioj kaj terminoj laŭ terminologiaj principoj kaj metodoj. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; \W 86/102 \w\---- Rim: =93/123 [94-02-26] \j 7.2.2 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o-trakt/ad/o *b {eo2} terminografi**/o *c {de1} {en1} terminography *a {fr1} \J La registrado, traktado kaj prezentado de terminaraj dataoj (85/476) akiritaj per terminara esplorado. Rimarkigo: "termino-traktado" anstataŭas la pli malnovajn terminojn "terminara leksikografio" kaj "speciala leksikografio". *b laŭ *a \J La registrado, traktado kaj prezentado de terminologiaj donitaĵoj (85/476) akiritaj per terminara esplorado. Rimarkigo: "terminografio" anstataŭas la pli malnovajn terminojn "terminara leksikografio" kaj "speciala leksikografio". *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/103 \w\---- =Ap86 #107 Rim: ei: La neologismo {eo2} estas facile evitebla per la el niaj lingvo-elementoj formita {eo1}. Legu detale pri tiu nocio-komplekso en AkSt86,p94. Ne uzu la terminon {eo2} por la nocio difinita en der-e 4/1985. Ankaŭ "termino-grafiko" ne taŭgus, ĉar "grafika" fariĝis antonimo por "teksta", do mispensigus pri "per-desegna prezento de termino". =86/193, kie troviĝas alia difino por {eo2}. =93/124 [94-02-26] \j 7.3 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a norm/ig/o *b {eo2} terminologi/a norm/ig/o *c {de1} {en1} terminological standardization *a {fr1} \J Starigo de normoj pri terminaraj principoj aŭ starigo de terminaraj normoj aŭ de terminaraj sekcioj en teknikaj normoj, kaj ilia aprobo fare de aŭtoritat-hava institucio. *b laŭ *a \J Starigo de normoj pri terminologiaj principoj aŭ starigo de terminologiaj normoj aŭ de terminologiaj sekcioj en teknikaj normoj, kaj ilia aprobo fare de aŭtoritat-hava institucio. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/104 \w\---- =Ap86 #108 Rim: ei: Laŭ mia scio ekzistas normoj nur por terminaroj kaj ne por terminologiaj principoj. En neniu normigita terminaro troviĝas terminologia sekcio, sed ja terminara sekcio. =93/125 [94-02-26] \j 7.3.1 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} norm/ig/o de terminologi/aj princip/oj *b {eo2} norm/ig/o de termin/ar/aj princip/oj *b {eo3} metodologi/aj norm/oj *c {de1} {en1} standardization of terminological principles *a {fr1} \J Starigo de metodikaj normoj por terminologia laboro. Rimarkigo: Tiuspecaj normoj nomiĝas normigitaj terminologiaj principoj. *b laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/105 \w\---- Rim: ei: {eo1} substrekas la teorian aspekton, {eo2} la praktikan aspekton de planado de terminaro. {eo3} signifas "normoj pri sciencaj metodoj", sed ne indikas rilatojn al terminaro aŭ terminologio. =93/126 [94-02-26] \j 7.3.2 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} oficial/ig/o de termin/ar/o *b {eo2} norm/ig/o de terminologi/o *c {de1} {en1} standardization of terminology *a {fr1} \J La oficialigo de terminaro fare de aŭtoritat-hava institucio. Rimarkigo: Oficialigitaj terminaroj aperas en la formo de oficialigitaj vortaroj (ankaŭ nomitaj vortaraj norm-verkoj), aŭ en la terminaraj sekcioj de aliaj teknikaj norm-verkoj. *b laŭ *a Rimarkigo: Normigitaj terminaroj estas prezentitaj en la formo de normigitaj vortaroj (nomataj ankaŭ terminologiaj normoj), aŭ en la terminologiaj sekcioj de aliaj teknikaj normoj. *c laŭ *a Fon: *a ISO/N53; *b ei; *c go; \W 86/106 \w\---- Rim: ei: normo estas regulo difinanta kondiĉojn de produktado aŭ modelo kompare kun kiu oni juĝas la ĝustecon de samspecaj produktaĵoj. En ĉi tiu kompekso temas pri norm-verko, en kiu troviĝas rekomenditaj terminoj. =86/192, =93/127 [94-02-26] \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} data''_baz/ap**/ar/o *a {de1} Datenbanksoftware \If\i *c {en1} database program *b {en2} data base software *c {fr1} {nl1} database programmatuur *ĉ \J Programaro por krei kaj mastrumi ®databazajn dosierojn (89/105) kaj tiel databazon (89/142). La plej uzata ÷o estas \IdBase III\i aŭ \IdBase IV\i. Pli malmultekostaj estas la 3-diska ŝarvo (89/074) \IPC-File:dB\i aŭ la ÷o, kiu troviĝas en la programaro \IPC Tools\i. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p279; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/100 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} desegn/ap**/o *a {de1} Zeichenprogramm \In\i *c {en1} drawing program *b {en2} graphics program *b {fr1} {nl1} tekenprogramma *ĉ \J Programo por fari ilustraĵojn, teknikajn desegnaĵojn aŭ grafikaĵojn. Sxarvo (89/074): \IPC-Key-Draw\i (3 diskoj). *a Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p17; *c pb; *ĉ es InfWoord[ei]; \W 89/101 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.67 (+) {T1} KEG {eo1} tri-dimensi/a desegn/ap**/o *a {de1} dreidimensionales Zeichenprogramm \In\i *c {en1} three-dimensional drawing program *b {fr1} {nl1} drie-dimensionaal tekenprogramma *ĉ \J Programo por desegni 3-dimensiajn objektojn, kiujn oni povas movi, rotacii, pligrandigi aŭ malpligrandigi. Sxarvo (89/074): \IImage-3D\i. *a Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p16; *c pb; *ĉ es InfWoord[ei]; \W 89/102 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} difin- kaj sinonim-vortar/ap**/o *a {de1} {en1} RAM-resident dictionary/thesaurus {fr1} {nl1} verklarende synoniemenlijst *c \J Elektronika vortara programo, kiu enhavas difinojn kaj sinonimojn. En la softvo (85/399) \ICHOICE WORDS\i estas registritaj la difinoj por 80 000 Anglaj vortoj kaj pli ol 470 000 sinonimoj. Gxi funkcias kun 35 skribapoj (85/442). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p158; *c es[ei]; \W 89/103 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} instru/ap**/o *a {de1} Tutorsystem \In\i *c {en1} tutorial *b {en2} tutorial system *c {en3} courseware *ĉ {fr1} {nl1} lessen *d \J Komputora programo por instrui ion. ÷oj por maprodo (85/403) DOS troviĝas en la ŝarvoj (89/074) \IThe DOS Learning System\i kaj \IComputer/DS-TUTOR\i. La version 5.0 de Vopo oni povas lerni per la ŝarvo \IWordPerfect 5.0 Learning\i (2 diskoj). Ekzistas ankaŭ programo, por ke oni povu prepari siajn proprajn ÷ojn: \ITUTOR.COM\i. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ReaSol89/11; *c CE; *ĉ she en letero al ei; *d esWP5.1NlGb[ei]; \W 89/104 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} data''_baz/a dosier/o *a {de1} Datenbankdatei \If\i *c*ĉ {en1} database file *b {fr1} {nl1} databasebestand *d \J Dosiero (85/434) en databazo (89/142). Gxi konsistas el dareoj (85/445), el kiuj ĉiu konsistas el strikte difinitaj kampoj. ̧o ekz-e povas enhavi liston de klientoj. Se oni surekranigas ĝin, aperas fenestro (86/189) en kiu aperas ĉiam samloke: nomo, adreso, urbo, ŝtato, poŝt-kodaĵo, telefon-numero, kaj iuj rimarkoj. Por aliaj dosier-specoj =85/434. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p280; *c CE=Datenbank, =Datei; *ĉ pb; *d es InfWoord[ei]; \W 89/105 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} dur-disk/a dosier-ord/ig/ap**/o kaj ŝarg/ap**/o *a {de1} {en1} hard disk file organizer {fr1} {nl1} bestandsorganisatie-programma voor harde schijf *c \J Softvo (85/399) por interligi programajn dosierojn kun tekstaj aŭ dataaj dosieroj. Gxi ebligas per unu klavofrapo ŝargi la komputoran memoron per dosiero kune kun la por tiu dosiero bezonata aplikapo (85/401), transigi tekstojn inter dosieroj de diversaj aplikapoj, kaj reordigi dosierojn sur dur-disko. \IVIEWLINK\i estas tiuspeca softvo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p113; *c es[ei]; \W 89/106 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.15 (+) {T1} KEG {eo1} data''-kun'prem/ap**/o *a {de1} Datenverdichtungsprogramm \In\i *c {en1} compressor *b {fr1} {nl1} comprimeerprogramma *d \J Programo por kunpremi registraĵojn, por ŝpari spacon sur disko aŭ transsendo-tempon. Al ĝi apartenas alia programo, kiu malkunpremas la kunpremitajn registraĵojn, se oni bezonas legi aŭ prilabori ilin. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE=Datenverdichtung; *ĉ pb; *d es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/107 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} dur-disk/a kaŝ-memor/ap**/o *a {de1} Schattenspeicherprogramm \In\i *ĉ {de2} Schnellpufferspeicherprogramm \In\i *ĉ {en1} hard disk cache program *c {en2} disk cacher *b {fr1} \J Programo por krei kaŝ-memoron, en rezervita ramo-parto (85/397), en ®etendita memoro (89/288) aŭ en ®ekspansiigita memoro (89/180). Se iu registraĵo estas legata, larĝa data-bloko estas kopiata en la kaŝ-memoron. Se poste la sama data-bloko estas bezonata, la programo ne devas legi ĝin de la registraĵo, sed ĝi povas multe pli rapide kopii ĝin el la kaŝ-memoro. Ankaŭ je registrado la en la kaŝ-memoro troviĝantaj data-blokoj ebligas pli rapidan tasko-plenumon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b Hard,p341; *c Reklamilo de TC! Power; *ĉ CE=Schattenspeicher; \W 89/108 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.15 (+) {T1} KEG {eo1} en'ram''/a fenestr/o-redakt/ap**/o *a {de1} {en1} memory resident window editor *b {fr1} {nl1} vensterzet-programma *c \J Programo por krei kaj redakti enramajn (85/397) fenestrojn (86/189), kiuj estas aldoneblaj al iu ajn programo por regi ties funkciojn. \IFlash-Up\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p96; *c es[ei]; \W 89/109 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} kalendar/ap**/o *a {de1} {en1} infinite calendar *b {en2} calendar maker *c {fr1} {nl1} calender *ĉ \J Programo por surekranigi aŭ printi kalendaron por iu ajn monato aŭ jaro, en kiu oni povas fari notojn. \IMultiplus\i enhavas tiuspecan programon. \ICalendar Maker\i estas tiuspeca ŝarvo (89/074). *a. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p167; *c ReaSol89/11,p22; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/110 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} etiked/ap**/o *a {de1} {en1} label printing program *b {en2} Labels feature *c {fr1} {nl1} label-printprogramma *ĉ \J Programo por produkti diversspecajn etikedojn. La ŝarvo (89/074) \IMr. Label\i kapablas importi dataojn de tekstaj dosieroj (85/434) por adresi kovertojn, kaj por printi adres-, dosier- kaj disk-etikedojn. *a laŭ *b. \IWordPerfect 5.1\i enhavas ankaŭ ÷on. *c Fon: *a ei; *b ReaSol89/11,p22; *c WP-5.1,p349; *ĉ es[ei]; \W 89/111 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.062 (+) {T1} KEG {eo1} friv**/o *a {de1} {en1} freeware *b {en2} public domain software *b {fr1} \J Softvo (85/399), kiun oni rajtas senpage uzi. (=89/074, 89/087) *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 89/112 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} faktur/ap**/ar/o *a {de1} Fakturierprogramm \In\i *c {en1} invoicing program *b {fr1} {nl1} factureerprogramma *ĉ \J Programaro apartenanta al kontada softvo (85/399), ekz-e \IProfitwise\i, servanta por prepari fakturojn, aldoni mesaĝojn al ili, kaj por pere de la inventaria (89/113) modjulo (85/391) aŭtomate remendi stokon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p154; *c CE=Fakturierung; *ĉ es[ei]; \W 89/113 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} financ/a kalkul/ap**/o *a {de1} {en1} financial calculator *b {fr1} {nl1} financieel rekenprogramma *c \J Kalkul-programo speciale taŭga por financaj kalkuloj. ̧o estas parto de la programaro \IPC TOOLS\i. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p425; *c esInfWoord [ei]; \W 89/114 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} mastr/um/ap**/ar/o por person/aj financ/oj *a {de1} {en1} personal finance manager *c {en2} money management program *b {fr1} {nl1} persoonlijke financïen-beheerder *ĉ \J Programaro por individua persono por i.a.: * mastrumi ies kontantan kaj surbankan monon kaj ties kredit-kartojn; * prepari ies buĝeton kaj por kompari ĝin kun la veraj rezultoj; * printi ĉekojn, financajn deklarojn kaj ĝeneralan kontlibron; * taksi pagotajn impostojn; * analizi financajn opciojn. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p37,p133; *c PeCo89/12,p59 Money Counts; *ĉ es[ei]; \W 89/115 \w\----- Rim: =89/116 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} financ/ap**/ar/o *a {de1} Finanzbuchhaltungs-Software \If\i *c {en1} financial software *b {fr1} {nl1} financieprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399) por prepari financajn raportojn, pri enspezoj kaj elspezoj, pri ludonitaj posedaĵoj, labor-kostoj, pagendaj fakturoj, ricevotaj kontoj. Gxi eĉ skribas ĉekojn kaj rekalkulas la konto-balancojn. \IQuicken\i estas tiuspeca financa softvo. *a Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p221; *c CE; *ĉ es[ei]; \W 89/116 \w\----- Rim: =89/115 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**-kre/ap**/ar/o *a {de1} Software \If\i für Formularentwurf \Im\i *c {en1} form design software *b {fr1} {nl1} formulier-ontwerpprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399), por faciligi la kreadon de formularioj (87/126). Inter la programaroj de \IFormTool\i ekzistas jam 120 predezajnitaj (85/411) formularioj, taŭgaj por adapti ilin al specialaj bezonoj. Per malmultaj klavo-frapoj oni povas ŝanĝi kadrojn, retojn kaj rearanĝi ilin. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p124; *c CE=Formularentwurf; *ĉ es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/117 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**-plen/ig/ap**/o *a {de1} {en1} form filler *b {fr1} {nl1} formulier-invuller *c \J Programo por faciligi la plenigon de jam presitaj formularioj (87/126). La programo \IFormFiller\i lokas plenigendajn spacojn en formulario per tio, ke ĝi printas kradon sur ĝin. De tiu krado ĝi kreas aŭtomate "mastro-ŝablonon", kiu difinas kampojn por ĉiu respondenda demando. Utiligantoj de la programo simple klavas por movi de unu kampo al la neksta (87/682). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p115; *c es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/118 \w\----- Rim: =89/119 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} formulari**/ap**/o *a {de1} {en1} forms program {fr1} {nl1} formulierprogramma *c \J Programo por krei formulariojn (87/126) kaj por plenigi ilin (=89/117,118). La programaro \IFormWorx\i ebligas facilan teksto-enigon en jam presitajn aŭ fotokopiitajn formulariojn, kiuj estis dezajnitaj per ĉi tiu programo, aŭ la printadon de jam plenigitaj formularioj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p22; *c es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/119 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} genealogi/ap**/ar/o *a {de1} {en1} genealogy system *b {fr1} {nl1} genealogisch programma *c \J Programaro por sisteme aranĝi gravajn dokumentojn kaj okazintaĵojn en historio de familio. La ÷o \IFamily Reunion\i kreas malgrandan databazon (89/142) da informoj, kiun povas aranĝi en diversaj formatoj de genealogiaj arboj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p122; *c es[ei]; \W 89/120 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} grafik/aĵ-kre/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für graphische Eingabe *c {en1} graph utility *b {fr1} {nl1} graaf-utiliteit *ĉ \J Program por krei divers-specajn grafikaĵojn rekte de dataaroj. La programo \IGraph-in-the-Box\i surekranigas kaj printas 11 diversajn grafikaĵ-tipojn pere de nombroj kaptitaj rekte de la ekrano. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p23; *c CE=Eingabe, graphische; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/121 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} grafik/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für Bildverarbeitung *c {en1} program for mixing text with pictures *b {fr1} {nl1} grafisch/beeld met tekst/programma *ĉ \J Grafika programo por printi tekston kun borderoj, grafikaĵoj kaj ilustraĵoj. Se temas pri multe da teksto, oni uzu je la programo \IFontasy\i skribapon por surdiskigi la tekston en ASCII-formato, kiun \IFontasy\i poste formatigas sur la ekrano aldonante la grafikaĵojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b Fontasy; *c CE=Bildverarbeitung; *ĉ es[ei]; \W 89/122 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} grafologi/ap**/o *a {de1} {en1} handwriting analyser *b {fr1} {nl1} handschrift analyseerprogramma *c \J Programo por analizi manskribon por malkaŝi ies personecon. La programo \IWrite n' Tell\i produktas por la analizanto facile respondeblajn demandojn. Laŭ ricevitaj respondoj ĝi kompilas multpaĝan raporton. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,p62; *c es[ei]; \W 89/123 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} grup-produkt/iv/ec- pli'grand/ig/ap**/ar/o *a {de1} {en1} group productivity software *b {fr1} {nl1} groepsproductiviteit programmatuur *c \J Programaro por pligrandigi la produktivon de per komputora reto kunligata labor-grupo. La softvo (85/399) \IOffice Works\i plenumas 5 funkciojn: 1. Elektronikaj mesaĝoj al personoj konektitaj al via reto kaj pere de telekopio (89/182), telekso (89/183) aŭ ordinara poŝto al aliaj personoj. 2. Sxedjulado (89/125) de labortaskoj kaj kunvenoj per aŭtomata trovado de la minimume konfliktantaj tempoj, per provizora notado de tiuj tempoj, kaj petante konfirmon de la koncernaj personoj. 3. Dosier-kontrolado. Aŭtomate indeksanta sistemo por komputoraj kaj paperaj dosieroj, programoj kaj aliaj oficejaĵoj. 4. Databazo (89/142) por nomoj, adresoj, telefon-numeroj de klientoj, vendistoj kaj aliaj personoj. Per tiu ĉi programo oni povas selekti, ordigi kaj printi kovertojn aŭ adresetikedojn. 5. Telefonaj mesaĝoj. La programaro informas vin pri respondendaj telefonaj mesaĝoj. Oni ricevos ĉiujn gravajn informojn: daton kaj tempon, nomon kaj numeron de la telefoninto, kaj la tekston de la mesaĝo. La programo eĉ povas numerumi la numeron de la telefoninto. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p107; *c es[ei]; \W 89/124 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 65.012.2 {U2} 681.3.065.69 (+) {T1} AFZ {eo1} ŝedjul**/i *a {de1} terminieren *c {en1} schedule \Itr\i *b {fr1} {nl1} scheduleren *ĉ \J Prepari ÷on aŭ enmeti ion en ÷on, tempo-plani. ÷o 1. Nombro da taskoj aŭ okazontaĵoj kutime laŭtempe listigitaj kaj kun la daŭro atribuita al ĉiu. 2. Farindaĵoj dum tempo-periodo. *a laŭ *b. ÷apo ÷-programo (A: \Ischeduler\i; G: \IZeitzuordnungsprogramm\i); ÷apo por dungitoj (89/141); ÷ita bontenado Bontenado de maŝinoj aŭ aparatoj laŭ ÷o. (A: \Ischeduled maintenance\i) *a Fon: *a ei; *b Rand; *c Wah; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/125 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.71 (+) {T1} KEG {eo1} impost-deklar/ap**/ar/o *a {de1} Steuererklärungssoftware \If\i *a {en1} income tax return preparation software *b {fr1} {nl1} aangifte programma *c \J Softvo (85/399) por faciligi impost-deklarojn. La programaro \ITax Shop\i sur-ekranigas tekstojn, kiuj similas al la veraj impost-formularioj (87/126), kaj post enmeto de la dataoj, ĝi kalkulas la pagendan imposton. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p84; *c esCIB91/3,p17[ei]; \W 89/126 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} integr/it/a kont/ad/ap**/ar/o *a {de1} integriertes Abrechnungssystem \In\i *c {en1} integrated accounting system *b {fr1} {nl1} geïntegreerd accountantsprogrammatuur *ĉ \J Softvo (85/399), en kiu estas integritaj diversaj kontadapoj. En \IBedford's integrated accounting system\i ekz-e troviĝas jenaj kontadapoj: ĉeflibrapo (89/017), salajro-pagapo (89/159), kontadapo por pagontaj klientoj (89/138), kontadapo por pagotaj fakturoj (89/138), stok-kontadapo (89/162), laborkost-kontadapo (89/181). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p243; *c cE@; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/127 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.68 (+) {T1} KEG {eo1} inter'skrib/ap**/a dosier- konvert/ap**/ar/o *a {de1} Umsetzprogramm \In\i *c {en1} conversion program *c {fr1} {nl1} conversieprogramma *ĉ \J Programoj por konverti dosierojn al la formatoj de diversaj skribapoj (85/442) aŭ tekstoprilaboraj programoj. La softvo (85/399) \IWord For Word\i povas konverti 25 paĝojn da registraĵoj dum unu minuto al iu alia formato de 12 teksto-prilaborapoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p124; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/128 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {U2} 681.3.065.70 (+) {T1} KEG {eo1} invest-konsil/ap**/o *a {de1} {en1} personal investment system {en2} portfolio manager {fr1} {nl1} investeringsprogramma *c \J Fon: *a ei; *b ?; *c es[ei]; \W 89/129 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} kalkul/ap**/o *a {de1} Rechnerprogramm \In\i *ĉ {en1} calculator *b*c {nl1} rekenprogramma *d \J Kalkul-programo por ĝeneralaj aŭ specialaj celoj. ÷o por financaj komputadoj, ÷o por \------ programistoj, ÷o por sciencaj komputadoj, \------ ÷o por statistikaj komputadoj, ÷o por\----------- unito-konvertado. *a laŭ *b kaj *c. Fon: *a ei; *b PC Tools; *c PeCo89/3; *ĉ CE; *d es[ei]; \W 89/130 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.52 (+) {T1} KEG {eo1} kalori-kalkul/ap**/o *a {de1} {en1} program for weight control *b {fr1} \J Programo por konsili sanigan dieton. La programo \IDietHelper\i kalkulas manĝitajn kaloriojn kaj registras la konsumon de kuir-salo, kolesterolo, fibroj kaj de 20 aliaj nutraĵ-elementoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,62; \W 89/131 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.21 (+) {T1} KEG {eo1} katalog/ad/ap**/o *a {de1} Katalogprogramm \In\i *c {en1} cataloging program *b {fr1} {nl1} catalogusprogramma *ĉ \J Databazapo (89/100) por prepari katalogojn pri libroj, diskoj, kasedoj ktp. La programo \ISuperCat\i povas katalogi laŭ temoj, aŭtoroj, artistoj, komponistoj, titoloj ktp. *a Fon: *a ei; *b PeCo89/11,62; *c CE=Katalog; *ĉ es laŭ InfWoord [ei]; \W 89/132 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KDA {eo1} komputor''-help/at/a dezajn'' -sistem/o *a {eo2} kohed**/o *a {de1} rechnerunterstützter Entwurf \Im\i *c {de2} CAD *c {en1} computer assisted design *b {en2} CAD *b {en3} computer-aided design *c {fr1} {nl1} automatisch ontwerpsysteem *ĉ \J Kohedo-sistemo konsistas el alt-kapablaj personaj komputoroj, kiuj utiligas por dezajnado (85/411) kohedo-softvon (89/136) kaj enigatorojn (85/404) kiel diĝitigan tabuleton (89/191) kaj skenatorojn (87/327). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/133 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} kivivi-e-kiviros**-ebl/ig/ap**/o *a {eo2} real-vid/ig/ap**/o *d {eo3} pridprek**/ap**/o *e {de1} Wysiwyg *c {de2} Programm \In\i für druckidentische Bildschirmdarstellung *e {de3} WYSIWYG-Programm \In\i" *e {en1} preview utility *b {en2} WYSIWYG (pron.:wiziwig) preview utility *b*ĉ {fr1} \J Programo por surekranigi printotan tekston, kiu aspektu precize tiel, kiel ĝi poste printiĝos. En la Angla oni nomas tiun econ sloganece \IWYSIWYG - What You See Is What You Get\i, kiun ni povus traduki Esperanten per "kivivi-e-kiviros" (kion vi vidas estas kion vi ricevos). Tiu ĉi programo ekzistas kiel subprogramo en teksto-prilaborapoj (85/442) kaj ankaŭ kiel memstara programo en \IPrintVision\i. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo??; *c CE; *ĉ BYTE89/12,p372; *d es[ei]; *e pb; \W 89/134 \w\----- =ApE89 #268 Rim: pb (91-04-13): 1 Mi proponas deiri ne de traduko de la Angla WYSIWYG, oportune nur en tiu lingvo, ĉar ĉiu vorto konsistas el nur unu silabo, sed de - eble akronime mallongigita - priskriba termino, kiel 1.1 ekran-bildo egala al printaĵo, 1.2 ekran-prezento identa al printota teksto, 1.3 print-identa sur-ekrana tekst-prezento, 1.4 print-identa prezento sur la ekrano; do: pridprek**/o. Malpli longe, pli bone prononcebla k eble pli facile memorebla ol la tre Volapukeca {eo1}. 2 Laŭ mi {de1} estas malĝusta, ĉar ĝi celas nur la tekst-prezenton sur la ekrano, k ne la programon, kiu ebligas tion. Do devus esti "WYSIWYG-Progamm \In\i". ei (91-09-10): Certe ankoraŭ multaj aliaj traduk-proponoj eblas, kaj eble ni trovos iun, kiu klare estos preferata. Bv, voĉdoni kaj fari proponojn. «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.54 (+) {T1} KEG {eo1} klav-instru/ap**/o *a {de1} {en1} typing program *b {en2} typing instructor *c {fr1} {nl1} typeprogramma *ĉ \J Programo, kiu instruas rapidan kaj akuratan tuŝ-tajpadon aŭ tuŝ-klavadon. La programo \IMavis Beacon Teaches Typing\i enhavas horloĝon kaj metronomon, ĉar ritma tajpado helpas al nov-tajpantoj rapidigi kaj akuratigi la tajpadon. La programo \ITYPING INSTRUCTOR Encore\i vidigas la klavaron sur la ekrano, kaj diagnozas rapidon kaj akuraton de ĉiu fingro kaj klavo. *a laŭ *b*c. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p118; *c PeCo89/1,p75; *ĉ es laŭ VDwoord[ei]; \W 89/135 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.5 (+) {T1} KEG {eo1} kohed**/o-softv**/o *a {de1} CAD Software *c {en1} CAD software *b {fr1} {nl1} CAD-programmatur *ĉ \J Softvo (85/399) por kohedo (89/133). Gxin oni preparis por ĝenerala aŭ specialigita uzado, ekz-e por arkitekturo, aŭ dezajnado (85/411) de elektraj aŭ mekanaj aparatoj. Gxi estas ankaŭ utiligata por produkti presitajn konduktilarojn (89/193) kaj icojn (85/410). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE=CAD; *ĉ es[ei]; \W 89/136 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} klip-memor/ap**/o *a {de1} {en1} clipboard application program *b {fr1} {nl1} prikbord-utiliteit *c \J Programo, kiu ebligas la konservadon kaj retrovon de notoj, kiujn oni povas per tiu ĉi programo kopii inter diversaj aplikapoj (85/401). Temas do pri elektronika versio de klip-tabuleto. Fon: *a ei; *b PCTools,p407; *c es[ei]; \W 89/137 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} kont/ad/ap**/o *a {de1} Abrechnungsprogramm \In\i *ĉ {de2} Buchhaltungsprogramm \In\i *ĉ {en1} accounting program *b {en2} money management program *b {fr1} {nl1} boekhoudprogramma *d \J Programo por faciligi kontadon. Ekzistas multaj diversaj ÷oj por specialaj celoj: persona ÷o (89/146); ÷o por salajroj (89/159); ÷o por deprezeblaj (../...) posedaĵoj \Ifixed assets program\i; ÷o por labor-kostoj \Ijob costing program\i; ÷o por pagotaj fakturoj \I accounts payable program\i; ÷o por pagontaj klientoj \Iaccounts receivable program\i; laborkost-÷o (89/181). *a laŭ *b+c. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p37; *c PeCo89/3,p154; *ĉ CE; *d es laŭ VDwoord[ei]; \W 89/138 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} kre/ap**/ar/o por ekspansi/ig/it/a memor/o *a {de1} {en1} expanded memory simulator *b {en2} expanded memory builder *c {en3} expanded memory software *c {fr1} {nl1} geheugenuitbreidingsprogramma *ĉ \J Softvo (85/399), kiu ebligas utiligon de etendita memoro (89/288) por ®ekspansiigita memor-specifo (89/180), kaj kiu utiligas spacon sur dur-disko por imiti ekspansiigitan memoron. Tiuspecaj programoj estas: \IAboveDISC\i kaj \ITC! POWER\i. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p112; *c TC!Power; *ĉ es laŭ InfWoord; \W 89/139 \w\----- Rim: =89/172 «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.68 (+) {T1} KEG {eo1} kre/ap**/ar/o por jur/aj dokument/oj *a {de1} {en1} program to prepare legal documents {fr1} {nl1} wetboekprogramma *c \J Softvo (85/399) por krei jurajn dokumentojn por kutimaj situacioj. Utiligante demando- kaj respondo-metodon specialaj programoj intervjuas la komputoranton ĝis ĉiuj bezonataj dataoj (85/476) estas donitaj, post tio ĝi povas surekranigi kaj printi la pretajn dokumentojn. \IPersonal Lawyer\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p123; *c es[ei]; \W 89/140 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.69 (+) {T1} KEG {eo1} ŝedjul**/ap**/o por dung/it/oj *a {de1} Zeitzuordnungsprogramm \In\i für Angestellte *c {en1} scheduling program for employees *b {fr1} \J Programo por ŝedjuli (89/125) dungitojn. \IWho Works When\i estas tiuspeca programo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,223; *c CE=Zeitzuordnungsprogramm; \W 89/141 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 336.717.16 {U2} 681.3.065.21 (+) {T1} KBE {eo1} data''_baz/o *a {eo2} datum**-bank/o *g {de1} Datenbank \If\i *c {de2} Datenbasis \If\i *c {en1} database *b*ĉ {en2} data base *c*d {en3} data bank *d {fr1} base de données *ĉ {nl1} database *e {nl2} kaartenbak *f \J Kolekto da logike interrilatantaj dareoj (85/445) aŭ dosieroj (85/434). En ÷o kuniĝis multegaj dareoj antaŭe storitaj en apartaj dosieroj, tiel ke komuna arego da dareoj servas kiel sola centra dosiero por multaj aplikapoj (85/401). *a laŭ *d. Fon: *a ei; *b PCTools,p280; *c iwt-Wö; *ĉ COMPUT; *d WebComp; *e esInfwoord[ei]; *f esInfWoord[ei]; *g IK85/1,18[ei]; \W 89/142 \w\----- =ApE89 #269 Rim: ei (92-05-16): "bazo (2)" laŭ mi trafas por tiu ĉi nocio pli ol iu el la signifoj de "banko". «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.53 {T1} KEG {eo1} lud/ap**/o *a {de1} {en1} computer game *b {fr1} {nl1} computerspel *c \J Komputora lud-programo. Ekzistas tre diversaj specoj. La ŝarvo (89/074) \IGraphic-Less Games 1, \iinter kies ludoj troviĝas ĝemelo (../...) de la Rusa \ITetris\i, kaj al kiu Esperantaj klarigoj estas aldonitaj, estas havebla laŭ la kutimaj kondiĉoj de la Terminologia Centro. Ankaŭ la ŝarvo \IEd's Chess\i estas havebla, sed sen Esperantaj klarigoj. Kiu ŝatus aldoni ilin? *a Fon: *a ei; *b ReaSol; *c esCIB-pc busware[ei]; \W 89/143 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} mend/o-plen/um/ap**/ar/o *a {de1} {en1} order fulfillment software *b {en2} order fulfillment system *c {fr1} {nl1} bestellingen-utiliteit *ĉ \J Softvo (85/399) por faciligi plenumadon de mendoj. \IEasy Order\i provizas i.a.: facile uzeblan mendo-registradon, rapidan databazan serĉadon, konfirmadon de kredit-kartoj, faktur-printadon, printadon de kredit-karta debetilo, printadon de eksped-etikedo, printadon de eksped-listo, remendo-opcion. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,68; *c Selective Software, Summer 1991,p22; *ĉ es[ei]; \W 89/144 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.64 (+) {T1} KEG {eo1} menu/o-kre/ap**/o *a {de1} {en1} menu maker {fr1} {nl1} menu maker *c \J Programo por krei menuojn (85/446), kiuj estas aldoneblaj al propraj programoj kaj al aĉetita softvo (85/399). \IFlash-Up\i estas tiuspeca programo. Per la ŝarvo (89/074) \IAutomenu\i oni povas facile krei menuojn, kiuj faciligas la selektadon de programoj, per kiuj oni deziras ŝargi komputoron. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,p96; *c es[ei]; \W 89/145 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.062 (+) {T1} KEG {eo1} tosoro**/ap**/o *a {eo2} ram-loĝ/ant/a program/o *a {de1} {en1} TSR program *b {en2} terminate and stay resident program *b {fr1} \J Programo ĉiam restanta en la ramo (85/397) de komputoro por ke ĝi estu aktivigebla iam ajn. Skribtablaj ilapoj (89/060), Letrikso (89/078) kaj Termekso (89/067) estas tiuspecaj programoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 89/146 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.2 (+) {T1} KEG {eo1} negoc-aŭgur/ap**/o *a {de1} {en1} program for business forecasts {fr1} \J Softvo (85/399), kiu helpas fari negocajn decidojn laŭ la dum la lastaj jaroj kreitaj dataoj: Kiom da varoj estos venditaj? Kiom da pecoj aŭ materialo oni aĉetu? Kiom altaj estos la elspezoj? Kiom da kontanta mono estos bezonata? La softvo \ITrendSetter Expert\i nur devas scii, kie la lastjaraj dataoj troviĝas, kiun tempo-periodon ĝi aŭguru, kaj kien ĝi metu la rezultojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p204; \W 89/147 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.64 (+) {T1} KEG {eo1} not-al'don/ap**/o *a {de1} {en1} help note annotator *b {fr1} \J Programo kiu aldonas al menuoj helpajn informojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/3,96; \W 89/148 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.63 (+) {T1} KEG {eo1} tosoro**-mastr/um/ap**/o *a {de1} {en1} manager for RAM-resident programs *b {fr1} \J Programo por mastrumi ram-loĝantajn programojn (=85/397) aŭ tosoroapojn (89/146 \ITSR = Terminate and Stay Resident\i). La programo \IPopDrop\i ebligas forigi, anstataŭigi kaj eĉ malaktivigi tosoroapojn sen restarto de la sistemo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,118; \W 89/149 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 (+) {T1} KEG {eo1} bateri/o-kontrol/ap**/o *a {de1} {en1} program for monitoring laptop batteries *b {fr1} \J Programo por montri kiom longe baterio en ®surfemura komputoreto (89/151) povos ankoraŭ liveri sufiĉe da tensio. \IBattery Watch\i *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,110; \W 89/150 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3-182.4 {T1} KDB {eo1} sur'femur/a komputor''/et/o *a {eo2} laptop**/o *a {eo3} not-libr/a komputor''/et/o *a {eo4} man-plat/a komputor''/et/o *a {de1} mobiler Mikrorechner \Im\i *ĉ {en1} laptop computer *b {en2} laptop *c {en3} notebook computer *e {en4} palmtop *f {fr1} {nl1} schootcomputer *d \J Portebla komputoreto pezanta malpli ol 5 kilogramojn, kiu havas propran kurento-provizon. ÷oj utiligas ordinarajn pilojn aŭ reŝargeblajn bateriojn. Se ret-kurento estas havebla, transformilo por alterna kurento provizas la bezonatan rekt-kurentan tension. La vidigiloj de ÷oj estas kutime likrivoj (85/460). Cxar intertempe oni produktis ankoraŭ pli malpezajn komputoretojn, kiujn la fabrikintoj baptis {en3} kaj {en4}, mi proponas por ili la terminojn {eo3} kaj {eo4}. {eo3} estas komputoreto, kiu pezas malpli ol 3,6 kg kaj kiu ne estas pli granda ol not-libro. {eo4} estas tiel malgranda, ke neniu suspektus, ke temas pri plenkapabla komputoro: Vi povus teni kaj funkciigi la aparaton sur via man-plato. La sternapo (85/440) Lotus 1-2-3 troviĝas en la aparateto sur rom-ĉipo (85/473). Malavantaĝo de tiel eta komputoreto kompreneble estas, ke ĝia klavaro estas tro malgranda por ebligi konvenan klavadon. *a laŭ *b*e*f Fon: *a ei; *b ComGlo; *c PeCo89/11; *ĉ CE; *d esInfWoord [ei]; *e BYTE91/2; *f BYTE91/5; \W 89/151 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.61 (+) {T1} KEG {eo1} print''/ator-mastr/um/ap**/o *a {eo2} print''-spool**/ap**/o *a {de1} Ausspulprogramm \In\i für Drucker *c {en1} printer management toolkit *b {en2} print spooling utility *b {fr1} {nl1} print spooling utiliteit *d \J Programo por pli efike utiligi printatoron. La programo \IPrintRite\i spoolas (89/154) print-taskojn al disko kaj kunpremas ilin tiel ebligante al aplikapoj (85/401) funkcii en normala rapido dum printado. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/7,119; *c CE=Ausspulen; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/152 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.60 (+) {T1} KEG {eo1} program-kre/ap**/o *a {de1} Programmgenerator \Im\i *c {en1} program generator *c {fr1} {nl1} programmagenerator *ĉ \J Softvo (85/399) por ne-programisto por generi programojn. Kun la softvo \IClarion Personal Developer\i venas ok modelaj pretaj aplikapoj (85/401), kiujn oni povas ŝanĝi, kaj kiuj donas ideojn por evoluigi proprajn programojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,10; *c CE; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/153 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.22.22 (+) {T1} KEE {eo1} spool**/i *a {de1} spulen *c {de2} spoolen *c {en1} spool ♦ to *b {fr1} {nl1} spoolen *ĉ \J Utiligi ®neĉefan memoron (85/470) kiel bufron (85/453) por malgrandigi prokrastojn dum data-traktado, kiam dataoj estas transigataj inter periferiaj aparatoj kaj la procesoro(j) de komputoro. ÷ado (93/136); print-÷apo (89/152). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b GES/NGI-12; *c iwt-Wö; *ĉ es laŭ InfWoord[ei]; \W 89/154 \w\----- Rim: ei: {en1} kaj {eo1} estas akronimoj (85/333) formitaj el \Isimultaneous peripheral operation on line\i (simultana periferia funkciado malaŭtonoma). Sxajnas al mi preferinde krei distingan neologismon kaj ne uzi "spuli" aŭ "ŝpuli", por eviti la miskomprenon, ke temas pri nocio simila al "bobeni". «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} prunt-kalkul/ap**/ar/o *a {de1} {en1} program for loan calculations *b {fr1} \J Softvo (85/399) por kalkuli prunto-kostojn. Per \IAmortizer Plus\i oni povas kalkuli la kostojn de pruntoj kun variaj interezoj, la bezonatajn pagojn je samaj pagoj, kaj fine oni povas printi profesiajn amortizo-tabelojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/11,p223; \W 89/155 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 {T1} KEG {eo1} rapid/ig/ap**/o por data''-trans'ig/o *a {de1} {en1} disk performance utility *b {en2} disk accelerator *c {fr1} \J Programo por plirapidigi legadon de dur- aŭ moldiskoj. Gxi kreas kaŝ-bufreton (89/082) de elektebla grando, en kiu ĝi storas dataojn, por ke la centra procesoro povu pli rapide legi ripete bezonatajn dataojn, ol se ĝi devus legi ilin de disko. Do ne temas pli plirapidigo de la disko-drajvo, sed per truko por malpliofte bezoni ĝin. La programo similas al tiu de 89/108. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b PeCo89/7,p121 FAST! *c Flash; \W 89/156 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.069 {T1} KEG {eo1} raport/ap**/o *a {de1} {en1} report writing program *b {fr1} \J Subprogramo por kompili raporton pri okazintaj komput-procedoj. En la programaro \IPC Librarian\i ekz-e troviĝas ÷o, kiu aŭtomate listigas ĉiujn periodojn dum kiuj dosieroj estis arkivitaj kaj kiuj dosieroj troviĝas sur ĉiu arkivo-disko. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PC LIB; \W 89/157 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.69 (+) {T1} KEG {eo1} rendevu-ŝedjul**/ap**/o *a {de1} Terminplanungsprogramm \In\i *c {en1} appointment scheduler *b {fr1} {nl1} afspraak utiliteit *ĉ \J Programo por ŝedjuli (89/125) rendevuojn. La ÷o de \IPC Tools\i eĉ per alarm-signo atentigas pri okazonta rendevuo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p319; *c CE=Terminplanung; *ĉ es[ei]; \W 89/158 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.12 {T1} KDE {eo1} leg/ator/o *a {de1} Lesegerät \In\i *c {en1} reader *b {fr1} {nl1} leeseenheid *ĉ \J Enigatoro (85/404) kiel trukarta ÷o, magnet-karta ÷o, opkarea ÷o (89/250), stri-kodaĵo-÷o (89/251). Mikrofilm-legilo (88/336) ne estas ÷o, ĉar ĝi ne aŭtomate enigas tekston en iun komput-sistemon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/159 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.65 (+) {T1} KEG {eo1} kript/ig/ap**/o *a {de1} Datenverschlüsselungsprogramm \In\i *c {en1} encryption system *b {fr1} {nl1} encryptieprogramma *ĉ \J Programo, kiu kriptigas registraĵojn, por ke nur personoj, kiuj scias iun pasvorton, povu legi kaj utiligi ilin. Al ĉiu ÷o devas aparteni el÷o, kiun tiuj personoj post registro de la pasvorto devas apliki, antaŭ ol ili povas legi kaj utiligi la registraĵojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PCTools,p483; *c CE=Verschlüsselung; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/160 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.3 (+) {T1} KEG {eo1} statistik/ap**/ar/o *a {de1} Statistikprogrammpaket \In\i *c {en1} statistical analysis package *b {fr1} {nl1} statistisch analysesysteem *ĉ \J Softvo (85/399) por statistike analizi dataojn kaj por trakti ilin per statistikaj procedoj. La ŝarvo (89/074) \IKwikstat\i (2 diskoj) sen Esperantaj klarigoj estas havebla de la Terminologia Centro. *a Fon: *a ei; *b ??; *c CE=Statistikprogramm; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/161 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.22 (+) {T1} KEG {eo1} inventari**/ap**/o *a {de1} Inventurprogramm \In\i *c {en1} inventory program *b {fr1} {nl1} inventarisprogramma *ĉ \J Programo por librotenadi inventarion (89/198) de firmao. Fon: *a ei; *b PeCo89/12,p193; *c CE=Inventur; *ĉ es[ei]; \W 89/162 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.9 (+) {T1} KEE {eo1} tekst/o-dare**/a dosier/o *a {de1} Textdatei \If\i *c {en1} text data file *b {en2} text file *ĉ {fr1} {nl1} tekstbestand *ĉ \J Dosiero (85/434) konsistanta el teksto-dareoj (85/445), el kiuj ĉiu povas havi sian propran kamp-aranĝon. Tio distingas ilin de data-dareoj, kiuj ĉiuj havas la saman strukturon. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b TERMEX; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/163 \w\----- Rim: =89/067 «93-12-07» \j {U1} 681.327.68 {T1} KDE {eo1} codorom**/o *a*ĉ {de1} CD-ROM *c {de2} Bildplatte \If\i *c {en1} CD-ROM *b {en2} Compact Disk - Read Only Memory *b {fr1} {nl1} CD-ROM *d \J Komputora stor(85/471)-disko en la sama grando kiel kompakta muzika disko. Komputoranto povas ĝin legi sed nenion sur ĝi registri. Sur ÷o povas troviĝi ĉirkaŭ 550 megabajtoj (89/185) da diĝitaj dataoj. ÷oj estas utiligataj por ampleksaj enciklopedioj, vortaroj ktp. =codoi-formato (89/169). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ BibTer; *d es InfWoord[ei]; \W 89/164 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'komputor''/ap**/ar/o *a {eo2} komv**/o *a {de1} Datenfernverarbeitungssoftware \If\i *c {de2} Comware \If\i *c {en1} remote computing software *b {en2} comware *c {fr1} \J Softvo (85/399) por telekomputorado. La programaro \ICO/SESSION 4.0\i permesus en hotelĉambro funkciigi per laptopo (89/151) la komputoron en la oficejo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/12,p136; *c CE; \W 89/165 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'komunik/ap**/ar/o *a {de1} Telekommunikationssoftware \If\i *c {en1} telecommunications software *b {fr1} {nl1} telecommunicatie programmatuur *ĉ \J Softvo (85/399) por perkomputora telekomunikado, se modemo (85/390) estas konektita al la komputoro. *a Fon: *a ei; *b PCTools,p347; *c CE; *ĉ es[ei]; \W 89/166 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 (+) {T1} KEG {eo1} tele'pag/ap**/o *a {de1} {en1} program for paying bills electronically *b {fr1} {nl1} elektronisch betaalsysteem *c \J Programo por pagi fakturojn elektronike. \ICheckFree\i estas nomo de tiuspeca programo. *a Fon: *a ei; *b ??; *c esInfWoord[ei]; \W 89/167 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.011 (+) {T1} KDA {eo1} medi/o <3> *a {de1} Betriebsgegebenheiten \If,pl\i *b {de2} Betriebsumgebung \If\i *b {de3} Umgebung \If\i *b*ĉ {en1} environment *c*ĉ {fr1} {nl1} omgeving *d \J La komputora sistemo en kiu aplikapoj (85/401) estas funkciantaj. Al ĝi apartenas la hardvo (85/398) kaj softvo (85/399) [mastrumaparo (85/402), data-komunikapoj (89/169) kaj data-bazapoj (89/100)]. *a laŭ *c. =softva inĝerik-medio (89/042) *a Fon: *a ei; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ CE; *d es InfWoord[ei]; \W 89/168 \w\----- Rim: ei: {en1} estas ofte uzata sinonime kun nur mastrumaparo, kion ni evitu en Esperanto. Tial ne: \ITiu ĉi programo funkcias en UNIX-medio\i. Sed: \ITiu ĉi programo funkcias en UNIX-mastrumaparo\i. «93-12-07» \j {U1} 681.3.022 {T1} KDG {eo1} codoi**-format/o *a {de1} {en1} CD-I *b {en2} Compact Disc-Interactive *b {fr1} {nl1} CD-I *c \J Norm-formato (86/190) por kompaktaj diskoj, kiu enhavas normojn por muzikaj diskoj, codoromaj (89/164) diskoj, video(87/424)-bildoj kaj vivigitaj grafikaĵoj. La ÷o zorgas pri 552 megabajtoj (89/185) da dataoj kaj provizas multoblajn nivelojn de aŭdio- (87/030) kaj video-formatoj. 72 minutoj da altfidela stereo-aŭdio povas esti registritaj kiel sur kompakta aŭdio-disko, sed ĝis 19 horoj da aŭdio povas esti registritaj je pli malalta fideleco, kiu similas al tiu de ordinara radio-elsendo. Oni planas utiligi la ÷on por du-direktaj edukado kaj ludoj, kaj por larĝaj data-bazoj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c esCIB91/2,p16[ei]; \W 89/169 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.022 (+) {T1} KEG {eo1} temp/um/ap**/o kaj faktur/ap**/o *a {de1} Programm \In\i für Arbeitszeitkontrolle \If\i *c {en1} time & billing system *b {fr1} \J Softvo (89/399) por tempumi (87/655) labor-periodojn kaj por produkti laŭ la uzita tempo fakturojn kaj raportojn. \ITimeSlip III\i *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b PeCo89/1,p245; *c CE=Arbeitszeitkontrolle; \W 89/170 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.2 {T1} KBB {eo1} domoa**/o *a {de1} direkter Speicherzugriff \Im\i *b {en1} direct memory access *b*c*ĉ {en2} DMA *c {en3} dma *ĉ {fr1} {nl1} directe geheugeninvoer *d \J La utiligo de speciala hardvo (85/398) por rekta transigo de dataoj al kaj de memoroj por minimumigi la tempoperdon, kiun kaŭzus program-regataj data-transigoj. *a laŭ *ĉ. Fon: *a ei; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ McGraw; *d esInfWoord[ei]; \W 89/171 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.049.75 {T1} KDG {eo1} -ak**/o *a {eo2} kart/o <7> *a {eo3} pres/it/a kondukt/il/aro kun ĉip/oj por ... *a {eo4} kart/o kun pres/it/a kondukt/il/ar/o *a {eo5} adapt/il/o *j EVIT *a {de1} Einsteckkarte \If\i *ĉ {de2} Einsteckplatine \If\i *ĉ {de3} Erweiterungsplatine \If\i *ĝ {de4} Platine \If\i *ĝ {en1} plug-in board *b {en2} slot-board *c {en3} circuit card *ĝ {en4} plugin card *ĝ {en5} printed circuit board *i {fr1} carte \If\i *h {nl1} kaart *ĥ \J Teknika sufikso por indiki komputoran karton (=89/193), hardvon (85/398) por plenumi diversajn taskojn. durdisk÷o = surkarta durdiska (85/393) drajvo (85/395); modem÷o = surkarta modemo (85/390); memor-ekspansiig÷o, ram-pliig÷o karto por ekspansiigi la memoron (=89/139); erar-serĉ÷o por PS/2 (karto por stori erar-serĉan softvon sur skrib-protektita ramo *g); ÷o-286 (karto por aldoni 286-sistemon al IBoMo-kongrua komputoro); disko-duoblig÷o (karto por duobligi la storivon de dur- kaj moldiskoj); akci-konsult÷apo 89/068; sistemig÷o (\ISlot Card Systemizer\i *d; karto ebliganta konektivon de komputora reto al periferiaj aparatoj kaj komputoregoj); fram-kapt÷o (\Iframe grabber board\i *e \Ivideo frame grabber\i *f - karto por diĝita bild-traktado); transputor÷o (karto por ebligi paralelan data-traktadon en persona komputoro *f). video÷o 89/173. *a Fon: *a ei; *b BYTE 90/1,421; *c BYTE 90/1,100; *ĉ iwt-Wö; *d BYTE 89/12,69; *e BYTE 89/12,79; *f BYTE 89/12,288; *g BYTE 89/12,317; *ĝ CE; *h esMIDI-Lex-Fr[ei]; *ĥ esInfWoord[ei]; *i ComGlo; *j MON94/2,p12; \W 89/172 \w\----- =ApE89 #270 Rim: ei (94-03-03): {eo5} estas evitinda, ĉar multe tro ĝenerala termino. «94-03-03» \j {U1} 621.382.5 (+) {T1} KDC {eo1} video'''ak**/o *a {de1} Videoplatine \If\i *c {en1} video card *b {fr1} {nl1} video-kaart *ĉ \J Komputora karto por ebligi diĝitan traktadon de video-bildoj. *a Fon: *a ei; *b VGAWONDER; *c CE=Platine; *ĉ es[ei]; \W 89/173 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.053 {U2} 681.3.056 {T1} KBB {eo1} logik/a ŝov/o *e {de1} logisches Schieben \In\i *ĉ {en1} logic shift *b {en2} logical shift *b {fr1} décalage logique *b {nl1} logische schuifbewerking *d {nl2} schuifbewerkingsopdracht *d \J Sxovo <3> (86/197), kiu egale efikas sur ĉiuj karaktroj en komput-vorto (86/167). Cxiuj enkondukitaj bitoj estas nulaj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b COMPUT; *c GES/NGI-12; *ĉ CE; *d es InfWoord[ei]; *e Comput; \W 89/174 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.053 {T1} KBB {eo1} cikl/a ŝov/o *d*e {eo3} ring/ec/a ŝov/o *d {de1} Ringschieben \In\i *c {en1} circular shift *b*c {en2} cyclic shift *c {fr1} {nl1} cirkelverschuiving *ĉ \J Sxovo <3> (86/197), en kiu la bitoj forŝovitaj je unu flanko de komput-vorto (86/167) estas enkondukitaj je la alia flanko. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b COMPUT; *c McGraw; *ĉ es[ei]; *d Comp; *e MMES[pok]; \W 89/175 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 537.311 {U2} 541.28 {U3} 543.2 {T1} KGF {eo1} port/ant/o <2> *a*b {eo2} ŝarg/it/a partikl/o *b {de1} Ladungsträger \Im\i *a {de2} geladenes Teilchen \In\i *b {en1} carrier *a {en2} charged particle *b {fr1} porteur \Im\i électrisé *b {nl1} gegevensdrager *ĉ {nl2} geheugenmedium *ĉ \J Gxenerala nomo donita al elektre ŝargitaj partikloj kiel elektronoj, pozitonoj, ionoj, mezonoj. Etendit-signife la termino estas ankaŭ uzita por la "truoj" en duon-konduktantoj. *c laŭ *b Fon: *a SV72/12b; *b TC77/1; *c ei; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/176 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 538.567 {U2} 621.376 {T1} UCZ {eo1} port/ant/o <3> *a {de1} Träger \Im\i *a {en1} carrier *a {fr1} onde porteuse *b {fr2} fréquence porteuse *b \J Modulebla rekta kurento aŭ alterna fizika grando (ekz-e portanta tensio, frekvenco, ondo, kurento) utiligata por transsendi signalojn <4> (87/624) per modulado de la ÷o. *a Fon: *a SV 72/12c *b br; \W 89/177 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 543.52 {U2} 621.039 {T1} SCG {eo1} port/ant/o <4,5> *a {de1} Träger \Im\i *a {en1} carrier *a {fr1} entraÉneur \Im\i *a {fr2} porteur \Im\i *a {nl1} drager *b \J 4 Kemia elemento, tre etkvanta, kiun oni kun radioaktivaj izotopoj de la sama elemento miksis, por ricevi peseblajn kvantojn por kemiaj procedoj. 5 Substanco en pesebla kvanto, kiu post kuniĝo kun nepesebla kvanto de alia substanco kunprenas tiun alian substancon tra kemi-fizika procedo, precipe tra precipitiĝo. *a Fon: *a br; *b esVDwoord[ei]; \W 89/178 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 796.57.063 {T1} LFF {eo1} strajk**-zon/o *a {de1} Fehlschlagzone \If\i <*ĉ> {en1} strike zone *b {fr1} \J En basbalo (87/039) la rektangula areo super la hejm-slabo (EB275/40) de la genuoj ĝis la ŝultroj de la batanto (EB275/46). =strajko (89/041, 87/264) *a laŭ *c Fon: *a ei; *b EncyBrit2,p740; *c Rand; *ĉ MuSa; \W 89/179 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.327.28 {T1} KDD {eo1} ekspansi/ig/it/a memor-specif/o *a {eo2} emoso**/o *a {de1} {en1} expanded memory *b*c {en2} Expanded Memory Specification *b {en3} EMS *b {fr1} extension mémoire *ĉ \J Teknika artifiko por venki la memor-limojn de IBoMo-kongruaj personaj komputoroj je uzo de la maprodo (85/403) DOS. ÷o povas pligrandigi la memoron, en kiu DOS-aj aplikapoj (85/401) kapablas funkcii de 1 al 32 megabajtoj. En 8086- kaj 80286-komputoroj oni akiras ÷on per enmeto de emosoako (89/172). Por ke programo povu utiligi ÷on ĝi devas esti verkita laŭ ÷o-normo. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c WP5.1,p544; *ĉ WP5.1Fr, p475; \W 89/180 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 681.3.065.4 {T1} KEG {eo1} grupv**/o *a {de1} {en1} groupware *b {fr1} \J Softvo ebliganta komunan utiligon de hardvo kaj interŝanĝon de dataoj inter grupo da komputoristoj. Fon: *a ei; *b Computer Chronicle, 1990-01-21 \W 89/181 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.397.12 {T1} UDJ {eo1} tele'kopi-sistem/o *a {de1} Faksimile *c {de2} Bildtelegraphie \If\i *c {en1} facsimile *b {en2} fax *b {en3} phototelegraphy *b {en4} telephotography *b {fr1} {nl1} fax *ĉ \J Interkomunika sistemo en kiu telekopi-sendatoro (\Ifacsimile transmitter\i *b) skenas (87/326) foton, mapon aŭ alian grafikaĵon, kiun ĝi konvertas al telekopi-signaloj (\Ifacsimile signal\i *b) kaj je taŭga tempo sendas al aliloka(j) telekopi-ricevatoro(j) (\Ifacsimile receiver\i *b), kiu(j) produktas telekopio(j)n (89/189). *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b McGraw; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/182 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.394.625 {T1} UDI {eo1} teleks''/o *a {de1} Fernschreiben \In\i *c {en1} telegraph exchange *c {en2} telex *b {en2} TEX *b {fr1} Télex *e {nl1} telex *d \J Tutmonda interkomunika sistemo, kiu provizas rektajn interkonektojn inter teletajpatoroj por sendi kaj ricevi informojn. *a laŭ *b. ÷i utiligi ÷on. *ĉ Fon: *a ei; *b McGraw; *c CE; *ĉ PIVS; *d es InfWoord[ei]; *e esPetLar[ei]; \W 89/183 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 513 {T1} SAZ {eo1} fraktal**/o *a*c {de1} {en1} fractal *b {fr1} {nl1} fractal *ĉ \J Geometria figuro kun tiuspeca strukturo, ke pligrandigo per donita faktoro reproduktas la originalan figuron. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b McGraw; *c Fok88/2; *ĉ esInfWoord [ei]; \W 89/184 \w\----- Rim: Bonega artikolo pri ÷oj troviĝas en Fokuso 88/2. «91-07-29» \j {U1} 681.3.042 {T1} KEE {eo1} mega'bajt''/o *a {eo2} mb *a {de1} Megabyte *c {de2} MByte *c {en1} megabyte *b {en2} MB *b {en3} Mb *b {en4} Mbyte *b {en5} M-byte *b {fr1} Mégaoctet *ĉ {nl1} Megabyte *d \J Stor-unito por proksimume unu miliono da bajtoj (86/166), sed precize por 1048 576 bajtoj. gigabajto egalas al mil ÷oj, terabajto egalas al miliono da ÷oj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esMIDI-Lex-Fr[ei]; *d esInfWoord[ei]; \W 89/185 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.323 {T1} KGE {eo1} kamp-efik/a transistor/o #215 *a {eo2} ket**/o *a {de1} Feldeffekttransistor \Im\i *b {en1} field-effect transistor *c {en2} fet *c {en3} FET *ĉ {en4} metal-oxide semiconductor field-effect transistor *c {en5} mos fet *c {fr1} transistor à effet de champ {nl1} veldeffect-transistor *d \J Transistoro (89/196) en kiu la rezistanco de kurento en duonkonduktanto, al kiu estas konektitaj du elektrodoj <2> - =fonto kaj =drenilo, kiuj respondas al katodo kaj anodo en tubo (4) - estas regataj per tensio aplikata al izolite de la duonkonduktanto muntitaj reg-elektrodoj (=pordo). La "mankregiono", la regiono de la mankantaj ŝarg-portantoj, estas ŝanĝita per la ŝanĝiĝanta elektra kampo. Se tiu regiono pligrandiĝas, malpliiĝas la konduktanta sekco-areo kaj pro tio la konduktanco de la =kanalo <8>. Laŭ la speco de la izolaĵo inter reg-elektrodo kaj duonkonduktanto oni distingas inter ordinara ÷o (izolaĵo: NP-transiro) kaj mosket**/o (izolaĵo: metaloksido A: mosfet) Fon: *a ei; *b UDK 1974; *c Markus; *ĉ McGraw; *d esInfWoord[ei]; \W 89/186 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} emitor''/o #214 *a*b {de1} Emitter \Im\i *a {en1} emitter *a {fr1} émetteur \Im\i *a {nl1} emitter *c \J 1 Regiono sur transistoro (89/196) el kiu ŝargportantoj <2>, kiuj maloftas en la bazo <13> (89/192) estas emisiitaj en la bazon. La ÷o respondas krude al la katodo en elektronika tubo. 2 La elektrodo konektita al ĉi tiu regiono. Fon: *a SV76/5a; *b PIVS; *c esInfWoord[ei]; \W 89/187 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} kolektor''/o #214 *a*b {de1} Kollektor \Im\i *a {en1} collector *a {fr1} collecteur \Im\i *a {nl1} collector *c \J 1 Duonkonduktanta regiono sur transistoro (89/196) tra kiu primara fluo de ŝarg-portantoj (89/176) forfluas de la bazo (89/192). La ÷o respondas krude al anodo en elektronika tubo. 2 La borno (89/199) konektita al ĉi tiu regiono. Fon: *a SV76/5c; *b PIVS; *c esInfWoord[ei]; \W 89/188 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.397.12 {T1} UDE {eo1} tele'kopi/o *a {de1} Fernkopie \If\i *c {de2} Fax *c {en1} facsimile *b {en2} fax *b {en3} telephoto *b {en4} wirephoto *b {en5} radiophoto *b {fr1} téléphoto *ĉ {nl1} telefoto *d {nl2} facsimile *d \J Foto aŭ kopio de dokumento sendita pere de telekopia sistemo (89/182). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b MacGraw; *c CE; *ĉ es laŭ PetLar[ei] *d esInfWoord[ei]; \W 89/189 \w\----- Rim: ei (91-07-29): "faksimilo" en Eo ne estas sendita per telekopia sistemo. «93-12-07» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDE {eo1} mus/o <2> *a {de1} Maus \If\i *c {de2} Abrollgerät \In\i *c {en1} mouse *b {fr1} souris \If\i *ĉ {nl1} muis *b*ĉ \J Grafika enigatoro (85/404) en kiu troviĝas regiloj por movi la kursoron (85/435) sur komputora ekrano. La ÷o iam havis formon de muso (1) kaj la kablo, kiu konektas ĝin al la komputoro, formis la musan voston. Se oni movas la muson sur tablo-supro, la kursoro moviĝas konforme sur la ekrano; seria ÷o estas konektita al la norma seria konektingo (\Istandard serial port\i); busa ÷o estas konektita al karto (89/172) metita en unu el la komputor-kartaj kontaktingoj. Cxiuj musoj havas minimume unu butonon, la plej multaj havas du, kaj kelkaj havas tri butonojn; mekana ÷o havas sube pilkon, kiun oni rulas sur tablosupro; optika ÷o uzas optikan sensoron (89/195) anstataŭ rulantan pilkon. Gxin oni rulas sur speciala tabulo, kiu enhavas reton por ke oni povu kalibri la sensorojn al mus-movetoj. =89/191. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; *ĉ esInfWoord[ei]; \W 89/190 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 681.327.11 {T1} KDE {eo1} diĝit''/ig/a tabul/et/o *a {de1} {en1} digitizer tablet *b {en2} graphics tablet *b {fr1} {nl1} digitaliseertableau *c \J Grafika enigatoro (85/404), kiu funkcias kiel desegno-tabuleto. Gxi estas uzebla por desegni novajn bildojn aŭ por paŭsi jam ekzistantajn, kiujn la tabuleto diĝitigas (85/382), por ke la bildoj fariĝu pritrakteblaj per komputoro. Se uzanto desegnas bildon kontaktante la tabuleton per skribil-simila instrumento, nomata kursoro <2> (90/394), kiu estas ligita al la ÷o per drato, tiam kursoro sur la ekrano desegnas la samajn strekojn. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b ComGlo; *c esInfWoord[ei]; \W 89/191 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 621.382.3.032 {T1} KGF {eo1} baz/o <13> #214 *a {de1} {en1} base *b {fr1} {nl1} basis *c \J Tiu regiono, kiu situas inter emitoro (89/187) kaj kolektoro (89/188) de transistoro, kaj sur kiun la emitoro emisias ŝarg-portantojn (89/176), kiuj maloftas en la ÷o. *a Fon: *a PIVS; *b McGraw; *c esInfWoord[ei]; \W 89/192 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.049.75 {U2} 681.3.010.2 {T1} KGE {eo1} pres/it/a kondukt/il/ar/o *a {de1} gedruckte Schaltung \If\i *a {en1} printed circuit *a {fr1} circuit \Im\i imprimé *a {nl1} gedrukte schakeling *c \J Unaĵo (89/044) en elektronika aparato, en kiu konduktiloj kaj kelkaj cirkvitaj elementoj kiel fiks-valoraj kondensiloj kaj induktiloj estas produktitaj el konduktiva materialo, kiu per presad-simila procedo estas demetita sur izolantan bazon. Al ̧o estas facile aldoneblaj elektraj kaj elektronikaj komponantoj (89/194). En komputoro ̧o posedas kontakto-striojn, kaj estas nomata simple "karto" (89/172). *b Fon: *a SV75/48b; *b ei; *c esInfWoord[ei]; \W 89/193 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 621.3.01 {T1} KGC {eo1} kompon/ant/o <3> *a {de1} Bauelement \In\i *a {de2} Baustein \Im\i *a {de3} Bauteil \Im\i *a {en1} component *a {en2} element *a {en3} device *a {fr1} élément \Im\i *a {fr2} composant \Im\i *a {nl1} component *b \J Iu ajn elemento de elektra aŭ elektronika cirkvito, havanta distingeblaj elektrajn karakterizaĵojn kaj bornojn (89/199) al kiuj oni povas konekti aŭ luti aliajn ÷ojn. aktiva ÷o: ÷o, kiu kapablas regi tensiojn aŭ kurentojn por kaŭzi amplifadon aŭ komutadon, ekz-e diodo, feromagneta kerno en induktilo, transduktoro (89/197), elektrona tubo, transistoro (89/196). pasiva ÷o: ÷o, kiu ne kaŭzas amplifadon aŭ komutadon, ekz-e rezistilo, kondensilo, konduktilo. elektronika ÷o (89/200) *a. Fon: *a SV76/7c; *b esInfWoord[ei]; \W 89/194 \w\----- Rim: «93-12-07» \j {U1} 53.082 {T1} SCA {eo1} sensor/o <1> *a {eo2} leg/il/o <1> *d {eo3} akir/il/o <1> *d {eo4} kapt/il/o <3> *d {de1} Meßfühler \Im\i *c {de2} Fühler \Im\i *c {de3} Sensor \Im\i *ĉ {en1} sensor *b {en2} sensing element *b {en3} primary detector *b {fr1} \J Gxenerala nomo por unaĵo (89/044), kiu sensas aŭ absolutajn valorojn de fizika grando (89/210) kiel temperaturo, aerpremo, lum- aŭ son-intenso, aŭ ŝanĝojn de tiuj grandoj, kaj kiu konvertas la ŝanĝojn al utiligebla enmet-signalo por inform-kolektanta sistemo. Televida kamerao estas tial ÷o kaj transduktoro speciala tipo de ÷o. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; *c Poly; *ĉ iwt-Wö; *d Comp; \W 89/195 \w\----- Rim: «91-07-16» \j {U1} 621.382.3 {T1} KGC {eo1} transistor/o (1) #214 *a {de1} Transistor \Im\i *a {en1} transsistor *a {fr1} transistor \Im\i *a {nl1} transistor *c \J Aktiva komponanto <3> (89/194), konsistanta el duon-konduktanto (kutime germaniumo aŭ silicio) kun tri aŭ pli da elektrodoj <2> (87/465). Konduktado okazas per portantoj <2> (89/193) (elektronoj aŭ pozitivaj truoj). ÷oj povas plenumi praktike ĉiujn funkciojn de elektronika tubo. La ĉefaj elektrodoj de ÷o estas bazo <13> (89/192), kolektoro (89/188) kaj emitoro (89/187). Nomi en faka lingvo radio-ricevilon, en kiu troviĝas ÷oj, simple "transistoro" ne estu rekomendata, kvankam PIV atribuis tiun duan signifon al la vorto. Tamen, la en PIV donita ekzemplo \Ila ÷oj ŝanĝis la kondiĉojn de la politikaj militoj\i restas ĝusta, ĉar la invento de ÷oj ebligis la produktadon de malmultekostaj radio-riceviloj. *b Fon: *a SV76/16a; *b ei; *c esInfWoord[ei]; \W 89/196 \w\----- Rim: =keto (89/186), =ico (85/410). «91-07-29» \j {U1} 621.318.43 {U2} 621.375.3 {T1} IBF {eo1} transduktor/o (1) #213 *a*b {eo2} magnet/a amplif/il/o *a {de1} Transduktor \Im\i *a {de2} magnetischer Verstärker \Im\i *a {en1} transductor *a {en2} magnetic amplifier *a {en3} saturable core reactor *a {fr1} transducteur magnétique *a {nl1} transductor *c \J Unaĵo (89/044) konsistanta el unu aŭ kelkaj feromagnetaj boben-kernoj kun volvaĵoj, per kiuj alterna tensio aŭ kurento povas esti variigata aŭ amplifata per kontinua tensio aŭ kurento, uzanta saturiĝ-fenomenojn en magneta cirkvito. *a Fon: *a SV76/32a; *b PIV; *c esDEE[ei]; \W 89/197 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 347.719 {U2} 347.728.1 {U3} 657.371 {T1} HHA {eo1} inventari**/o *a {eo2} inventar/o (1) *b {de1} Bestandsverzeichnis \In\i *a {de2} Inventar \In\i *a {en1} inventory *a {fr1} inventaire \Im\i *a {nl1} inventaris *c \J Detala etato sinsekve mencianta ĉiujn objektojn, varojn kaj valorojn, kiuj apartenas al iu persono, societo, firmao k.s., ekz-e por kunmeti bilancon aŭ en kazo de bankroto aŭ morto. ÷i: starigi ÷on. Fon: *a SV75/34c; *b PIV; *c esVDwoord[ei]; \W 89/198 \w\----- =ApE89 #271 Rim: ei: Kvankam oni uzis por tiu ĉi nocio ĝis nun la terminon {eo2}, kiu estas Zamenhofa, prof. Sxaponjiĉ, Jugoslavio, rekomendis laŭ la modelo sekretaro = sekretario la terminon {eo1}, ĉar {eo2} estas miskomprenebla kiel aro da inventoj troviĝanta en patent-oficejo. «93-12-07» \j {U1} 621.315.68 {T1} IFZ {eo1} born/o (1) *a {de1} Stromanschluß \Im\i *a {en1} terminal *a {fr1} borne \If\i *a {nl1} aansluitklem *b {nl2} klem *b \J Iu ajn ekstremaĵo en elektra aparato aŭ de elektronika komponanto, al kiu oni faras elektrajn konektojn (lutajn, ŝraŭbajn, klemajn aŭ volvajn). EB 332/31a. bateria ÷o EB 192/39; tri÷a kablofina mufo EB 147/33; alttensiaj muf÷egoj EB 146/43. =klemo, =ĵako, =lut-koŝeto. *a Fon: *a SV81/30a; *b esVDwoord[ei]; \W 89/199 \w\----- Rim: ei: Tiu ĉi difino estas pli ĝenerala ol en PIV. «91-07-29» Esperanta provtraduko de \IINTERNATIONAL STANDARD ISO 1087\i\--- (Internacia Normo ISO 1087), \ITerminology principles and co-ordination\i. La normo, kiu estis preparita de la Teknika Komitato ISO/TC 37, nuligas kaj anstataŭas la ISO Rekomendon R 1087 : 1969, de kiu ĝi konstituas teknikan reviziaĵon. Ú ISO 1990 La provizoran tradukon preparis Rüdiger Eichholz. Li petas kritikojn de kaj la traduko, kaj de la Internacia Normo ISO 1087, por ke ni povu prezenti tiujn kritikojn al la landaj sekcioj de la Teknika Komitato ISO/TC 37. Ni pruvu al tiuj komitatoj, ke ili povus lerni multon de nia labor-metodo. La Esperanta traduko de la antaŭa normo estis jam registrita en Pekoteko (85/287-85/381) kaj ankaŭ tiu de la labor-dokumento por revizii la antaŭan normon (86/001-86/106). Komparante la malnovan normon, la labor-dokumenton kaj la nunan normon, oni rimarkos, kiuj ŝanĝoj estis akceptitaj. Pro la grava decido de la Teknika Komito, ke la signifo de \I"terminology"\i estu "aro da terminoj ..." (93/031) kaj ne plu "studkampo ..." (85/324) aŭ "scienca studado de nocioj ..." (93/121), la adjektiva derivaĵo \I"terminological"\i fariĝis tiel ambigua, ke kelkfoje du malsamaj Esperantaj terminoj estis bezonataj por klare esprimi la malsamajn signifojn, kiujn la etnolingvaj terminoj laŭ la akceptitaj difinoj povus havi. La en la Rim:-kampo komence troviĝanta ®signo de egaleco (=) sekvata per Pekoteko-numero referencas al nocio-komplekso kun egala aŭ preskaŭ egala nocio. Cxiuj termino-proponoj kaj eble okazinta diskuto troviĝantaj en malnovaj registraĵoj ne estas ripetataj en la 1993-a serio. Tial necesas konsulti la malnovajn registraĵojn, se oni volas informiĝi pri jam esprimitaj opinioj kaj pri ŝanĝoj en la reviziita etnolingva norm-verko. Se iu volas aldoni novajn komentojn aŭ terminojn, tiu aldonu ilin en la serio de 1993, escepte se temas pri komentoj pri jam proponitaj terminoj, kiuj ne plu troviĝas en tiu ĉi serio. Tiuj ĉi komentoj estu registritaj en la komplekso, en kiu la termino-propono aŭ la diskuto estis registrita. Ni klopodu, ke ĉiu havu la eblecon egalrajte esprimi siajn opiniojn, sed ni ne povas ripeti difinojn konstante nur pro tio, ke iu kunlaboranto preferas kelkajn aliajn terminojn en siaj difinoj (kiel ni faris en la serio de 1986). Ripeto de difino pro malsamaj uzataj terminoj okazu nur unufoje. Je venonta okazo, kiam la kunlaboranto preferas en alia difino denove la samajn terminojn, kiujn tiu antaŭe indikis, tiam la kunlaboranto notu en la Rim:-kampo de la Pekoteko-komplekso sian nom-mallongigon kun dato kaj poste: mnk= ../..., kio signifas: "Mi ne konsentas kun en difino uzata(j) termino(j). Vidu miajn rimarkojn pri tio en Pekoteko-komplekso ../...". El tio sekvas, ke la tekston de la unue verkita difino rajtas ŝanĝi nur la aŭtoro de la difino. Cxiu, kiu ne konsentas, rajtas aldoni alian difinon. Se proponita nova difino distingiĝas de la malnova(j) nur per aliaj sinonime uzataj terminoj, tiu nova difino estos registrita nur unufoje. Je postaj difinoj oni indiku malkonsenton pri en la difino uzataj terminoj per "mnk=". Tiel ni espereble povos eviti troan ŝveliĝon de la dosieroj. Pri nocioj, kiuj aperis en ISO R 1087, 1990 ni diskutu nur en tiu ĉi serio. Se en ĝi troviĝas referenciloj al samaj aŭ similaj nocioj en antaŭaj Pekoteko-kompleksoj, mi nun metis tiujn referencilojn en angulajn krampojn por indiki, ke oni ne plu aldonu tekston al tiuj ĉi kompleksoj. TERMINOLOGIA VORTARO \--------------- \j 1 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} aplik-kamp/o (de la vortaro) *a {de1} Anwendungsbereich \Im\i *a {en1} scope *b {fr1} domaine d'application *b \J Tiu ĉi Internacia Normo estigas bazan vortaron de terminologio kaj ĝiaj praktikaj aplikoj. Gxi estas aplikebla al terminologiaj agadoj sur nacia kaj internacia niveloj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/001 \w\----- Rim: «93-03-19» \j 2 Lingvo kaj reala mondo\----- 2.1 {U1} 001.40 (+) {T1} RBN {eo1} objekt/o (1,2) *c*ĉ {de1} Objekt \In\i *d {en1} object *b {fr1} objet *b \J Iu ajn parto de la perceptebla aŭ konceptebla mondo. *a laŭ *b ÷aro: Grupo de tiaj partoj havantaj komunajn ecojn. Angle: \Iset of objects\i; France: \Iun ensemble d'objets\i. *a Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c PIV; *ĉ 86/001; *d 85/287; \W 93/002 \w\----- Rim: = [85/287, 86/001] «94-02-27» \j 2.2 {U1} 001.40 (+) {T1} RBN {eo1} stud-sfer/o *c {eo2} stud-kamp/o *ĉ {de1} Wissensgebiet \In\i *c {en1} subject field *b*c {fr1} domaine *b*ĉ \J Parto de homa scio, kies limoj estas difinitaj per cel-rilata vidpunkto. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c 85/303; *ĉ 88/052; \W 93/003 \w\----- Rim: = [85/303, 86/002], 88/052. «94-02-27» \j 2.3 {U1} 001.40 (+) {U2} 800.93 {T1} RBN {eo1} fak/a lingv/o *a {de1} Fachsprache *c {en1} special language *b {fr1} langue de spécialité *b \J Lingva subsistemo por neambigua komunikado en specifa stud-sfero (93/003) utiliganta terminaron (93/031) kaj aliajn lingvajn rimedojn. *ĉ laŭ *b Fon: *a 86/003; *b 1087/90 (E/F); *c MuSa; *ĉ ei; \W 93/004 \w\----- Rim: = [86/003] «94-02-27» \j 3 Nocio 3.1 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o (2) *a {de1} Begriff \Im\i *c {en1} concept *b {fr1} notion *b \J Pens-unuo formiĝinta per abstraktado eliranta de komunaj proprecoj de objektaro (93/002). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c 85/288; \W 93/005 \w\----- Rim: = [85/288, 86/004], 88/026. «94-02-27» \j 3.1.1 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} prunt/e-pren/it/a noci/o *a {de1} geliehener Begriff \Im\i *a {en1} borrowed concept *b {fr1} notion empruntée *b \J Nocio (93/005) uzata en iu stud-sfero (93/003), sed apartenanta origine al alia stud-sfero. *c laŭ *b Fon: *a 85/305; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/006 \w\----- Rim: = [85/305, 86/006]. «94-02-27» \j 3.1.2 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} super'ord/ig/it/a noci/o *a {eo2} super'ord/it/a noci/o *a {eo3} super'nocio *a {de1} Überbegriff \Im\i *c {en1} superordinate concept *b {fr1} notion superordonnée *b \J (En hierarkia sistemo:) Nocio dividebla en nombron da pli malalt-nivelaj nocioj. *ĉ laŭ *b Fon: *a 86/007; *b 1087/90 (E/F); *c Termi-of-doc; *ĉ ei; \W 93/007 \w\----- Rim: = [85/291, 86/007], 88/054. La procedo de subdivido nomiĝas subordigo. *ĉ laŭ *b «94-02-27» \j 3.1.2.1 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} genr/a noci/o *a {de1} {en1} generic concept *b {en2} genus EVIT *b {fr1} notion générique *b {fr2} genre EVIT *b \J ®Superordigita nocio (93/007) en genra rilato (93/020) al alia nocio. *c laŭ *b Fon: *a 86/008; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/008 \w\----- Rim: = [86/008]. {en2} kaj {fr2} estas aplikeblaj nur al objektoj (93/002) kaj ne al nocioj (93/005) *c laŭ *b «94-02-27» \j 3.1.2.2 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} tut/ec/a noci/o *a {de1} {en1} comprehensive concept *b {en2} integrative concept *b {en3} whole EVIT *b {fr1} notion intégrante *b {fr2} tout EVIT *b \J ®Superordigita nocio (93/007) en parteca rilato (93/021) al alia nocio. *c laŭ *b Fon: *a 86/009; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/009 \w\----- Rim: = [86/009]. {en3} kaj {fr2} estas aplikeblaj nur al objektoj (93/002) kaj ne al nocioj (93/005) *c laŭ *b «94-02-27» \j 3.1.3 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} sub'ord/ig/it/a noci/o *a {eo2} sub'noci/o *a {eo3} sub'ord/it/a noci/o *a {de1} Unterbegriff \Im\i *d {en1} subordinate concept *b {fr1} notion subordonnée *b \J (En hierarkia nocio-sistemo:) Nocio (93/005) grupigebla kune kun minimume unu plia samnivela nocio, por krei nocion de pli alta nivelo. *c laŭ *b Fon: *a 86/010; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *d Wah; \W 93/010 \w\----- Rim: = [85/292, 86/010]. La procedo laŭ kiu tio estas farata, nomiĝas superordigo. *c laŭ *b «94-02-27» \j 3.1.3.1 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} speci/a noci/o *a {de1} {en1} specific concept *b {en2} species EVIT *b {fr1} notion spécifique *b {fr2} espèce EVIT *b \J ®Subordigita nocio (93/10) en ®genra rilato (93/020). *c laŭ *b Fon: *a 86/011; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/011 \w\----- Rim: = [86/011]. {en2} kaj {fr2} estu aplikeblaj nur al objektoj (93/002) kaj ne al nocioj (93/005). *a laŭ *b «94-02-27» \j 3.1.3.2 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} part/ec/a noci/o *a {de1} {en1} partitive concept *b {fr1} notion partitive *b \J ®Subordigita nocio (93/010) en part/ec/a rilato (93/021). *c laŭ *b Fon: *a 86/012; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/012 \w\----- Rim: = [86/012]. «94-02-27» \j 3.1.4 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} sam-nivel/a noci/o *a {de1} {en1} co-ordinate concept *b {fr1} notion coordonnée *b \J (En hierarkia sistemo:) Nocio (93/005), kiu toviĝas sur la sama nivelo kiel unu aŭ kelkaj aliaj nocioj. *c laŭ *b Fon: *a 86/013; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/013 \w\----- Rim: = [86/013]. La ekzisto de du aŭ pli da nocioj sur la sama nivelo estas nomata "samniveleco". *c laŭ *b «94-02-27» \j 3.2 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ/o *a {de1} Merkmal \In\i (eines Begriffs) *a {de2} Charakteristikum \In\i *a {de3} Eigenschaft *a {en1} characteristic (of a concept) *a*b {en2} quality *a {en3} property *a {fr1} caractère *b \J Imago de propreco de objekto, kiu servas por formi kaj limigi nocion. Ekzemplo: \IUnu el la karakterizaĵoj de la nocio (93/005) "fiŝo" estas "havi naĝilojn".\i *c laŭ *b Fon: *a 85/289; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/014 \w\----- Rim: = [85/289, 86/014], 88/023. «94-02-27» \j 3.3 {U1} 001.411.5 (+) {T1} RBN {eo1} karakteriz/aĵ-tip/o *a {de1} {en1} type of characteristic *b {fr1} type de caractére *b \J Iu ajn kategorio de karakterizaĵoj (93/014) utiligata kiel kriterio por la establo de genra ®nocio-sistemo (93/027). Ekzemploj: 1 karakterizaĵoj: ruĝa, nigra, blanka, blua. Karakterizaĵ-tipo: koloro. 2 karakterizaĵoj: koloro, materialo, formo. Karakterizaĵ-tipo: ekstera aspekto. *c laŭ *b Fon: *a 86/015; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/015 \w\----- Rim: = [86/015]. «94-02-27» \j 3.4 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-en'hav/o *a {en2} en'hav/o *a {de1} Inhalt \Im\i (eines Begriffs) *a {en1} intension *b {fr1} compréhension *b \J Aro da karakterizaĵoj (93/014), kiuj konstituas nocion (93/005). Fon: *a 85/290; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/016 \w\----- Rim: = [85/290, 86/016], 88/041. «94-02-27» \j 3.5 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-ampleks/o *a {de1} Begriffsumfang \Im\i *a {en1} extension *b {fr1} extension *b \J La tutaĵo de ĉiuj speciaj nocioj (93/011) troviĝantaj en ®genra nocio (93/008). *c laŭ *b Fon: *a 85/293; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/017 \w\----- Rim: = [85/294, 86/017], 88/035. Ne uzu {en1} aŭ {fr1} por la nombrado de partecaj nocioj (93/012) *c laŭ *b «94-02-27» \j 3.6 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} klas/o <7> *a {de1} {en1} class *b {fr1} classe *b \J Tutaĵo de ĉiuj objektoj (93/002) al kiuj nocio (93/005) rilatas. *c laŭ *b Fon: *a 86/018; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/018 \w\----- Rim: = [86/018]. «94-02-27» \j 3.7 rilatoj (inter nocioj) 3.7.1 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} hierarki/a rilat/o *a {de1} {en1} hierarchical relation *b {fr1} relation hiérarchique *b \J Rilato inter nocioj establita per divido de ®superordigita nocio (93/007) en ®subordigitajn nociojn (93/010), aŭ rilato establita per la inversa procedo. Tiu procedo kreas unu aŭ kelkajn hierarkiajn nivelojn. *c laŭ *b Fon: *a 86/020; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/019 \w\----- Rim: = [86/020]. Tiu procedo kondukas ankaŭ al ®sam-nivelaj nocioj (93/013). *c laŭ *b «94-02-27» \j 3.7.1.1 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} genr/a rilat/o *a {de1} {en1} generic relation *b {fr1} relation générique *b \J ®Hierarkia rilato (93/019) baziĝanta sur parta identeco de la enhavoj (93/016) de ®genera nocio (93/008), ®specia nocio (93/011) kaj ®sam-nivela nocio (93/013). *c laŭ *b Fon: *a 86/021; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/020 \w\----- Rim: = [86/021]. «94-02-27» \j 3.7.1.2 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} part/ec/a rilat/o *a {de1} {en1} partitive relation *b {fr1} relation partitive *b \J ®Hierarkia rilato (93/019), en kiu la super-ordigita nocio (93/007) rilatas al objekto (93/002) kiel tutaĵo kaj subordigitaj nocioj (93/010) al partoj de la objekto. *c laŭ *b Fon: *a 86/022; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/021 \w\----- Rim: = [86/022]. «94-02-27» \j 3.7.2 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} ne'hierarki/aj rilat/oj *a {de1} {en1} non-hierarchical relation *b {fr1} relation non hiérarchique *b \J Rilatoj inter nocioj, kiuj ne estas hierarkiaj. *c Fon: *a 86/023; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/022 \w\----- Rim: = [86/023]. Ekzistas ankoraŭ aliaj nehierarkiaj rilatoj ol tiuj difinitaj en 93/023 kaj 93/024. *c laŭ *b «94-02-27» \j 3.7.2.1 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} sin'sekv/a rilat/o *a {de1} {en1} sequential relation *b {fr1} relation séquentielle \J Dependo-rilato inter nocioj (93/005) de objektoj (93/002), kiuj space aŭ tempe troviĝas apude. *c laŭ *b Fon: *a 86/024; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/023 \w\----- Rim: = [86/024]. «94-02-27» \j 3.7.2.2 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} pragmat/a rilat/o *a {de1} {en1} pragmatic relation *b {fr1} relation pragmatique *b \J Rilato inter nocioj starigebla pro aparteno al komuna temo. Ekzemplo: \IEn la nocio-sistemoj pri eksedziĝaj leĝoj en kelkaj Eŭropaj landoj jenaj malsanoj -- kaj nur tiuj ĉi -- estas akceptitaj kiel leĝaj kialoj por eksedziĝo: veneraj malsanoj: gonoreo, sifiliso, ŝankro, ingvena limfogranulomo; nekuraceblaj mens-malsanoj: demenco, mania deprimiĝa psikozo; skizofrenia paranojo.\i *c laŭ *b Fon: *a 86/025; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/024 \w\----- Rim: = [86/025]. «94-02-27» \j 3.8 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} noci/a inter'respond/o *a {de1} {en1} concept correspondence *b {fr1} correspondance (entre notions) *b \J Grado de koincido de la nocio-enhavoj (93/016) de du aŭ kelkaj nocioj (93/005). *c laŭ *b Fon: *a 86/026; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/025 \w\----- Rim: = [86/026]. Oni malkovras nocian interrespondon, se oni komparas la terminarojn de malsamaj lingvoj, stud-sferoj (93/003), penso-skoloj ktp. Ekzistas 4 eblecoj de nocia interrespondo: - kompleta koincido de nocio-enhavoj (93/016); - inkludo de unu nocio-enhavo en alia; - parta surkovro aŭ imbrikiĝo de nocio-enhavoj; - nekoincido de nocio-enhavoj. «94-02-27» \j 3.9 {U1} 001.411.3 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-kamp/o *a {de1} {en1} concept field *b {fr1} champ notionnel *b \J Grupo de laŭteme rilatantaj nocioj. *c laŭ *b Fon: *a 86/027; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/026 \w\----- Rim: = [86/027]. Nocio-kampo povas esti deir-punkto por starigi nocio-sistemojn. «94-02-27» \j 3.10 {U1} 001.411.4 (+) {T1} RBN {eo1} noci/o-sistem/o *a {de1} Begriffssystem \In\i *a {en1} system of concepts *b {fr1} système de notions *b \J Strukturita nociaro establita laŭ la rilatoj inter la nocioj. Cxiu nocio estas determinita per sia pozicio en la nocio-sistemo. *c laŭ *b Fon: *a 85/295; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/027 \w\----- Rim: = [85/295, 86/028], 88/055. «94-02-27» \j 4 Difino 4.1 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o *a {de1} Definition \If\i *a {en1} definition *b {fr1} définition *b \J Eldiro, kiu priskibas nocion kaj ebligas ĝian diferencigon disde aliaj nocioj interne de nocio-sistemo. *c laŭ *b Fon: *a 85/313; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/028 \w\----- Rim: = [85/313, 86/029], 88/032. «94-02-27» \j 4.1.1 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per noci/o-en'hav/o *a {de1} Definition durch Intension *a {de2} Inhaltsdefinition \If\i *ĉ {en1} intensional definition *b {fr1} définition par compréhension *b \J Difino baziĝanta sur listigo de karakterizaĵoj de nocio. *c laŭ *b Fon: *a 86/030; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 88/042; \W 93/029 \w\----- Rim: = 85/314, 86/030, 88/042. Tiucele necesas nomi la plej proksiman ®genran nocion (93/008), kiu jam estas difinita, aŭ pri kiu oni povas supozi, ke ĝi estas ĝenerale konata, kaj aldoni la karakterizaĵojn, kiuj limigas la difinotan nocion. Ekzemplo: \Iinkandeska ampolo: Elektra ampolo, en kiu materialo kun alta fandopunkto estas per elektra kurento tiom varmigita, ke la ampolo emisias lumon.\i *c laŭ *b «93-06-01» \j 4.1.2 {U1} 001.412 (+) {T1} RBN {eo1} difin/o per nocio-ampleks/o *a {de1} Umfangsdefinition \If\i *ĉ {en1} extensional definition *b {fr1} définition par extension *b \J Difino (92/028) baziĝanta sur la kompleta listigo de la objektoj (93/002) inkludataj en la nocio aŭ de la specifaj nocioj je la posta nivelo de abstrakteco. *c laŭ *b Fon: *a 86/031; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 88/036; \W 93/030 \w\----- Rim: = [85/315, 86/031], 88/036. La unua tipo de difino per nocio-amplekso povas esti realigata nur per uzado de propraj nomoj. La dua tipo de difino per nocio-amplekso utilas nur, se la nocio konsistas el limigita aro da specifaj nocioj. Ekzemploj: (a) Skandinavio: regiono konsistanta el Danlando, Norvegio, Svedio. (b) indikumo: (en ĉi tiu normo DIN 2330) terminoj, ideografiaĵoj, numeroj kaj notacioj. *c laŭ *b «94-02-27» \j 5 Terminaro 5.1 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/o <2> *a {de1} Terminologie *ĉ {en1} terminology *b {fr1} terminologie *b \J Aro da terminoj (93/035) prezentanta la nociosistemon de specifa stud-sfero (93/003). *c laŭ *b Fon: *a 86/032; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 88/187; \W 93/031 \w\----- Rim: = [85/323, 86/032]. Kp.: 88/187. ei (93-03-20): Atentu, ke tiu ĉi difino signifas, ke la terminoj ne devas esti registritaj en iu terminaro. Sufiĉus, se ili ekzistus iel abstrakte en la mensoj de iuj fakuloj. Sed en 88/187 klare temas pri organizita aro de difinitaj terminoj, do pri "terminaro (1)". «94-02-27» \j 5.2 {U1} 001.43 (+) {T1} RBN {eo1} nomenklatur/o <2> *a*ĉ {de1} Nomenklatur \If\i *a {en1} nomenclature *b {fr1} nomenclature *b \J Sistemo de terminoj, kiu estis ellaborita laŭ preestablitaj reguloj por nom-donado. *c laŭ *b Fon: *a 85/323; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 86/033; \W 93/032 \w\----- Rim: = [85/323, 86/033], 88/183. ei (93-03-19): Tiu ĉi difino estas pli ĝenerala ol la difino por "nomenklaturo (1)" en PIV. «94-02-27» \j 5.3 Prezento de nocio 5.3.1 {U1} 001.411.2 (+) {T1} RBN {eo1} indik/um/o *a {eo2} indik/o <3> *a {eo3} indik/aĵ/o <2> *a {de1} {en1} designation *b {fr1} désignation *b \J Iu ajn prezento de nocio. *c laŭ *b Fon: *a 86/034; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/033 \w\----- Rim: = [86/034]. «94-02-27» \j 5.3.1.1 {U1} 001.411.2 (+) {T1} RBN {eo1} simbol/o (3) *a {de1} Symbol \In\i * {en1} symbol *b {fr1} symbole *b \J Indikumo (93/033) de nocio (93/005) per literoj, ciferoj, piktogramoj aŭ per kombino de kelkaj el tiuj elementoj. *c laŭ *b Fon: *a 86/035; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/034 \w\----- Rim: = [86/035]. ei (93-03-20): Laŭ mia kompreno tiu difino deklaras, ke man-signo ne povas esti simbolo, ĉar tiu ĉi devus esti io skribita, printitaj aŭ presita. Cxu tio estas ĝusta? «94-02-27» \j 5.3.1.2 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o *a {de1} Terminus \Im\i *ĉ {en1} term *b {fr1} terme *b \J Indikumo (93/033) de difinita nocio (93/005) en ®faka lingvo (93/004) per lingva esprimo. *c laŭ *b Fon: *a 86/036; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 88/140; \W 93/035 \w\----- Rim: [85/317, 86/036], 88/140. Termino povas konsisti el unu aŭ kelkaj vortoj (93/049). Gxi estas ®simpla termino (93/060) aŭ ®kompleksa termino (93/061) kaj povas eĉ enhavi simbolojn (93/034). *c laŭ *b «94-02-27» \j 5.3.1.3 {U1} 161.114 {T1} RBN {eo1} nom/o (1) *a {de1} Name \Im\i *a {en1} name *b {fr1} nom *b \J Indikumo (93/033) de objekto (93/002) per lingva esprimo. *c laŭ *b Fon: *a 85/371; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/036 \w\----- Rim: = [85/371], 88/117. «94-02-27» \j 5.4 Rilatoj inter terminoj kaj nocioj 5.4.1 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} monosemi**/o *a {de1} Monosemie \If\i *ĉ {en1} monosemy *b {fr1} monosémie *b \J Rilato inter indikumo (93/033) kaj nocio, en kiu la unua indikas nur unu nocion. *c laŭ *b Fon: *a 86/037; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/037 \w\----- Rim: = [85/373, 86/037] «94-02-27» \j 5.4.2 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} mononomi**/o *a {de1} {en1} mononymy *b {fr1} mononymie *b \J Rilato inter indikumo (93/033) kaj nocio (93/005), en kiu la nocio havas nur unu indikumon. *c laŭ *b Fon: *a 86/038; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/038 \w\----- Rim: = [86/038]. «94-02-27» \j 5.4.3 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} sinonimi**/o *a {de1} Synonymie \If\i *ĉ {en1} synonymy *b {fr1} synonymie *b \J Rilato inter indikumoj (93/033) en la sama lingvo, kiuj indikas nur unu nocion (93/005). Ekzemplo: natria klorido; NaCl. *c laŭ *b Fon: *a 86/039; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/039 \w\----- Rim: = [85/378, 86/039]. Terminoj interŝanĝeblaj en ĉiuj kuntekstoj (93/089) de stud-sfero (93/003) estas nomataj sinonimoj (88/137); se ili estas interŝanĝeblaj nur en kelkaj kuntekstoj, ili estas nomataj kvazaŭ-sinonimoj (88/128). *c laŭ *b «94-02-27» \j 5.4.4 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} polisemi**/o *a {de1} Polysemie \If\i *ĉ {en1} polysemy *b {fr1} polysémie *b \J Rilato inter diversaj nocioj (93/005), kiuj havas iujn samajn karakterizaĵojn (93/014) kaj la saman indikumon (93/033). Ekzemplo: ĉevalo (1) (besto), ĉevalo (2) (ŝak-figuro), ĉevalo (3) (ĉeval-povo), ĉevalo <4> (gimnastilo). *c laŭ *b Fon: *a 86/040; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/040 \w\----- Rim: = [85/375, 86/040]. «94-02-27» \j 5.4.5 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} homonimi**/o *a {de1} Homonymie \If\i *ĉ {en1} homonymy *b {fr1} homonymie *b \J Rilato inter indikumoj (93/033) kaj nocioj (93/005) en kiu identaj indikumoj indikas malsamajn nociojn. *c laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/041 \w\----- Rim: = [85/376, 86/041]. Homonomio povas esti subdividata en homofonio (sama laŭsona formo) kaj homografio (sama skribata formo) aŭ ambaŭ: plena homonimio. Ekzemploj: ero: \>elemento de objekto ero: \>erao bokso: \>ago de boksanto bokso: \>fiŝo La identigo de homonimoj estas nomata malambiguigo. *c laŭ *b «94-02-27» \j 5.4.6 {U1} 001.426 (+) {T1} RBN {eo1} ekvivalent/o <4> *a {de1} Übersetzungsäquivalent \In\i *ĉ {en1} equivalence *b {fr1} équivalence *b \J Rilato inter indikumoj (93/033) prezentantaj la saman nocion en malsamaj lingvoj. *c laŭ *b Fon: *a 86/042; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 85/380; \W 93/042 \w\----- Rim: = [85/380, 86/042]. «94-02-27» \j 5.5 Formoj de terminoj (en {en} kaj {fr} erare: Formado de terminoj) 5.5.1 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} vari/aĵ/o <5> *b*c {de1} Variante \If\i *ĉ {en1} variant *b {fr1} variante *b \J Unu el la malsamaj formoj de termino. *c laŭ *b Fon: *a 86/043; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/043 \w\----- Rim: = [86/043]. Variaĵoj povas esti ortografiaj variaĵoj, morfologiaj variaĵoj kaj sintaksaj variaĵoj. *c laŭ *b «94-02-27» \j 5.5.2 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/it/a termin/o *a {de1} abgekürzter Terminus *c {en1} abbreviated term *b {fr1} terme abrégé *b \J Termino rezultanta de ellaso de iu termin-parto, kiu tamen indikas la saman nocion. *c laŭ *b Fon: *a 86/044; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/044 \w\----- Rim: = [85/331, 86/044]. Cxiu mallongigita termino deriviĝis de plena (aŭ kompleta) termino. *c laŭ *b «94-02-27» \j 5.5.2.1 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} mal'long/ig/o *a {de1} Abkürzung *a {en1} abbreviation *b {fr1} abréviation *b \J Mallongigita ®simpla termino (93/060) rezultanta de ellaso de kelkaj el ĝiaj literoj. *c laŭ *b Fon: *a 85/332; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/045 \w\----- Rim: = [85/332, 86/045]. «94-02-27» \j 5.5.2.1.1 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} inicial-vort/o *a {de1} {en1} initialism *b {fr1} sigle *b \J Mallongigita kompleksa termino kreita el la unuaj literoj de la termin-elementoj (93/048). *c laŭ *b Fon: *a *b 1087/90 (E/F); \W 93/046 \w\----- Rim: = [86/046]. Inicial-vorto konsistas el sinsekvo de literoj prononcataj literume, silabe aŭ laŭ ambaŭ metodoj. Ekzemploj (en la Angla): \>PTT: \>post, telephone and telegraph \>UEFA: \>Union of European Football \>Associations *c laŭ *b ei (93-03-21): En la originalo \Iradar = radio detection and ranging\i estas menciita kiel inicial-vorto. Laŭ mia opinio \Iradar\i estas akronimo, ĉar la dua litero en tiu ĉi vorto ne estas unua litero de la termin-elementoj. «94-02-27» \j 5.5.2.1.2 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} akronim''/o (1) *a {de1} Akronym \In\i *ĉ {en1} acronym *b {fr1} acronyme *b \J Mallongigita kompleksa termino (93/061) kreita el literoj de la kompleta termino, ligitaj kune en sinsekvo, kiu estas prononcata nur silabe. Ekzemplo: ALGOL: \>algorithmic language *c laŭ *b Fon: *a 86/047; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 85/333; \W 93/047 \w\----- Rim: = [85/333, 86/047], 88/089. ei (93-03-20): Laŭ mia opinio la difino estas erara: ALGOL ne estas kompleksa termino, kiu devus konsisti el minimume du radikoj aŭ stamoj, sed tute nova vorto. Nur la nemallongigita kompleta termino estas kompleksa termino. «94-02-27» \j 5.5.3 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} termin-element/o *a {de1} {en1} term element *b {fr1} élément (d'un terme) *b \J Konsistiga termino-parto, kiu estas minimume morfemo (93/054). *c laŭ *b Fon: *a 86/048; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/048 \w\----- Rim: = [86/048]. «94-02-27» \j 5.5.3.1 {U1} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} vort/o (1) *a {de1} Wort \In\i *a {en1} word *b {fr1} mot *b \J La plej malgranda senco-hava lingva unuo, kiu aŭtonome povas ekzisti en frazo. *c laŭ *b Fon: *a 85/353; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/049 \w\----- Rim: = [85/353]. Skribita vorto estas apartigita per spacetoj aŭ interpunkciaj signoj unu antaŭ kaj alia post la vorto. *c laŭ *b «94-02-27» \j 5.5.3.2 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} vort-form/o *a {de1} {en1} word form *b {fr1} forme d'un mot *b \J Iu ajn ebla gramatika formo de vorto (93/049). Ekzemploj: 1 indiki - indikas - indikis - indikos. 2. formo - formon - formoj - formojn. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/050 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 5.5.3.3 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} baz/a vort-form/o *a {de1} {en1} base form {fr1} forme de base \J Vort-formo (93/050) selektita laŭ leksikografiaj konvencioj pot indiki vorton (93/049). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/051 \w\----- Rim: 1. Ankaŭ al terminoj (93/035) oni povas apliki bazan formon. 2. La identigo de la baza formo de vorto (93/049) estas nomata lematizacio. «93-06-01» \j 5.5.3.4 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} etimologi/a radik/o *a {eo2} radik/o <4> *a {de1} Wurzel \If\i *ĉ {en1} root *b {fr1} racine *b \J Leksika elemento, kiu formas la etimologian bazon de vort-familio en unu aŭ kelkaj lingvoj. *c laŭ *b Fon: *a 86/049; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/052 \w\----- Rim: = [86/049]. ei (93-03-21): La etimologia radiko de "salo" estas "sal" : Angle: \Isalt\i, France \Isel\i, Germane: \ISalz\i, Hispane: \Isal\i, Itale: \Isale\i. «94-02-27» \j 5.5.3.5 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} radik/o (3) *a {eo2} termin/ar/a radik/o *a {eo3} stam/o (3) *a EVIT *c {eo4} radikal/o (1) *a {de1} Stamm \Im\i * {en1} stem *b {fr1} radical *b \J Vort-elemento uzebla sole kiel termino aŭ kiel bazo por derivaĵo (93/059). *c laŭ *b Fon: *a 86/050; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 85/347 \W 93/053 \w\----- Rim: = [85/347, 86/050], 88/129. 1. Laŭ la analizo-tipo radiko povas «en etnaj lingvoj» inkludi aŭ ekskludi afiksojn. «En Esperanto afiksoj ĉiam estas ekskluditaj.» 2. En lingviko "radiko" estas kutime malsame difinita. *c laŭ *b ei (93-03-20): Laŭ mi oni devus ellabori samajn difinojn per la terminoj \Istem\i kaj \Iradical\i en lingviko kaj terminologio. Tiu-cele tiu ĉi komplekso estas anstataŭiginda per du kompleksoj: 1-e afiksoj estas inkluditaj: {eo1} radikal/o. 2-2 afiksoj estas ekskluditaj: {eo1} radik/o (3). Nun ne estas klare, al kiu komplekso apartenus la etnolingvaj terminoj. En Esperanto stamo (3): = radikalo laŭ mia opinio estas EVIT, ĉar German-lingvanoj inklinus atribui al tiu termino la signifon de la Germana \IStamm\i = Parto de vorto, al kiu estas aldonataj aliaj konsistigaj partoj kiel prefiksoj, sufiksoj kaj fleksiaj finaĵoj. Do la gramatika "stamo" por German-lingvanoj havus la signifon de "radiko (3) kaj ne tiun de radikalo (aŭ tiun de la Angla \Istem\i). Por la nocio de "radikalo" ni uzu nur la terminon "radikalo". «94-02-27» \j 5.5.3.6 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} morfem/o <2> *a {de1} Morphem \In\i *ĉ {en1} morpheme *b {fr1} morphème *b \J La plej malgranda sencohava unuo de lingvo. *c laŭ *b Fon: *a 86/051; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/054 \w\----- Rim: = [85/345, 86/051], 88/116. «94-02-27» \j 5.5.3.6.1 {U1} 001.423 (+) {U2} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} afiks/o (1) *a {de1} Affix \In\i *a {en1} affix *b {fr1} affixe *b \J Morfemo (93/054), kiu estas nek stamo (93/053) nek finaĵo (93/058), sed kiu estas aldonita al la radiko (93/053) por ŝanĝi ties signifon aŭ ties leksikan aŭ gramatikan kategorion. *c laŭ *b Fon: *a 85/348; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/055 \w\----- Rim: = [85/348, 86/052], 88/090. «94-02-27» \j 5.5.3.6.1.1 {U1} 001.423 (+) {U2} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} prefiks/o (1) *a {de1} Prefix \In\i *a {en1} prefix *b {fr1} préfixe *b \J Afikso (93/055), kiu rekte antaŭas radikon (93/053) aŭ alian prefikson. *c laŭ *b Fon: *a 85/350; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/056 \w\----- Rim: = [85/350, 86/053], 88/126. «94-02-27» \j 5.5.3.6.1.2 {U1} 001.423 (+) {U2} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} sufiks/o (1) *a {de1} Suffix \In\i *a {en1} suffix *b {fr1} suffixe *b \J Afikso (93/055), kiu rekte sekvas radikon (93/053) aŭ alian sufikson. *c laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/057 \w\----- Rim: = [85/349, 86/054], 88/134. «94-02-27» \j 5.5.3.6.2 {U1} 001.423 (+) {U2} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} fin/aĵ/o (1) *a {de1} Endung \If\i *a {en1} ending *b {fr1} désinence *b \J Morfemo (93/054) aŭ morfemaro, kiu indikas la fleksion aŭ deklinacion de vorto (93/049). *c laŭ *b Fon: *a 85/351; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/058 \w\----- Rim: = [85/351, 86/055]. «94-02-27» \j 5.5.4 {U1} 001.423 (+) {U2} 001.425.1 (+) {T1} RBN {eo1} deriv/aĵ/o (1) *a {de1} abgeleitetes Wort \In\i *a {de2} Ableitung \If\i *a {en1} derivative *b {fr1} dérivé *b \J Vorto (93/049) formita per la aldono de unu aŭ kelkaj afiksoj (93/055) al radiko (93/053). *c laŭ *b Fon: *a 85/355; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/059 \w\----- Rim: [85/355, 86/056], 88/104. La procedo, kiu generas derivaĵojn, estas nomata derivado. «94-02-27» \j 5.5.5 {U1} 001.421 (+) {T1} RBN {eo1} simpl/a termin/o *a {de1} {en1} simple term *b {fr1} terme simple *b \J Termino (93/035) konsistanta el nur unu radiko (93/053) kun aŭ sen afiksoj (93/055). Ekzemplo: libro. *c laŭ *b Fon: *a 86/057; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/060 \w\----- Rim: = [86/057]. «94-02-27» \j 5.5.6 {U1} 001.420 (+) {T1} RBN {eo1} kompleks/a termin/o *a {de1} komplexer Terminus \Im\i *a {en1} complex term *b {fr1} terme complexe *b \J Termino (93/035) konsistanta el du aŭ pli da radikoj (93/053) kun aŭ sen aliaj termin-elementoj (93/048). Ekzemploj: vetperisto, fervojo. Fon: *a 85/342; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/061 \w\----- Rim: = [85/342, 86/058], 88/099. «94-02-27» \j 5.5.6.1 {U1} 001.420 (+) {U2} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} kompund/a termin/o *a {de1} {en1} compound term *b {fr1} composé *b \J ®Kompleksa termino (93/061), kies elementoj havas fiksan pozicion interne de la termino (93/035) kaj ne estas morfologie ligataj. Ekzemploj: Angle: \Ibook fair; communication adapter unit; fault recognition circuit\i. France: année-personne. *c laŭ *b Fon: *a 86/059; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/062 \w\----- Rim: = [85/354, 86/059]. ei (93-03-21): En Esperanto ne povas ekzisti kompundaj terminoj, ĉar ĝia vort-ordo estas libera. «94-02-27» \j 5.5.7 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} neologism/o *a {de1} Neologismus \Im\i *ĉ {de2} Neuwort \In\i *ĉ {de3} Neubedeutung \If\i *ĉ {en1} neologism *b {fr1} néologisme *b \J Termino (93/035) nove kreita aŭ antaŭ nelonge prunteprenita el fremda lingvo aŭ el alia stud-sfero (93/003). *c laŭ *b Fon: *a 86/061; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/063 \w\----- Rim: [86/061]. ei (93-03-21): Se oni atribuas al malnova Esperanta termino kroman signifon en alia stud-sfero, tiun ĉi terminon oni ĝis nun ne nomis "neologismo". «94-02-27» \j 5.5.8 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} prunt/e-pren/it/a termin/o *a {de1} Lehnwort \In\i *ĉ {en1} borrowed term *b {fr1} emprunt *b \J Termino (93/035) prenita el fremda lingvo aŭ el alia stud-sfero (93/003). *c laŭ *b Fon: *a 86/062; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/064 \w\----- Rim: = [86/062]. «94-02-27» \j 5.6 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} termin/o-taks/ad/o *a {de1} {en1} evaluation of terms *b {fr1} acceptabilité terminologique *b \J Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/065 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 5.6.1 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} prefer/at/a termin/o *a {de1} Vorzugsterminus *a {en1} preferred term *a*b {fr1} terme privilégié *b \J Terminom (93/035) rekomendita de aŭtoritat-hava institucio. *c laŭ *b Fon: *a 85/320; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/066 \w\----- Rim: = [85/320, 86/063], 88/125. «94-02-27» \j 5.6.2 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} permes/it/a termin/o *a {de1} zulässiger Terminus *a {en1} admitted term *b {fr1} terme toléré *b \J Termino (93/035) akceptita kiel sininimo de ®preferata termino (93/066) de aŭtoritat-hava institucio. *c laŭ *b Fon: *a 85/321; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/067 \w\----- Rim: = [85/321, 86/064], 88/121. «94-02-27» \j 5.6.3 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} ne'rekomend/it/a termin/o *a {de1} abgelehnter Terminus *a {en1} deprecated term *b {en2} rejected term *b {fr1} terme rejeté *b \J Termino (93/035) rifuzita de aŭtoritat-hava institucio. *c laŭ *b Fon: *a 85/322; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/068 \w\----- Rim: = [85/322, 86/065], 88/103. «94-02-27» \j 5.6.4 {U1} 001.424 (+) {T1} RBN {eo1} arkaik/a termin/o *a {de1} {en1} obsolete term *b {fr1} terme désuet *b \J Ne plu uzata termino (93/035). *c laŭ *b Fon: *a 86/066; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/069 \w\----- Rim: = [86/066]. «93-06-01» \j 5.7 Modifikado de terminoj 5.7.1 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} stump/ig/o *a {de1} {en1} truncation *b {fr1} troncation *b \J Procedo per kiu vort-formo (93/050) estas reduktita al vort-parto, kiam uzata por ĉiuj specoj de esplorado kaj selekto-procedoj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/070 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 5.7.2 {U1} 001.423 (+) {T1} RBN {eo1} permut/o *a {de1} Permutation \If\i *ĉ {en1} permutation *b {fr1} permuto *b \J La rearanĝo de kelk-vorta vico por krei novajn artikolojn (93/098) tiel ke *c laŭ *b Fon: *a PIV; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/071 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 6 Fak-terminaro 6.1 Preparo de fak-terminaro 6.1.1 {eo1} terminologi/a labor/o *a {eo2} termin/ar/a labor/o *a {de1} terminologische Arbeit *a {en1} terminology work *b {fr1} travail terminologique *b =93/122 Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/072 \w\----- Rim: ei (93-03-22): {eo1} substrekas la sciencan aspekton de la laboro, {eo2} pli pragmate la celon de la laboro. «93-06-01» \j 6.1.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} ekstrakt/ad/o (2) *a {de1} Auszug herstellen ý einen *a {en1} excerption *b {fr1} dépouillement terminologique *b \J Traserĉado de korpuso (93/075) por terminoj (93/035) kaj dataoj (86/074) necesaj por ilia priskribo kaj prezento. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/073 \w\----- Rim: = [86/067] «94-02-27» \j 6.1.2.1 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} font/o <5> *a {de1} Quelle \If\i *a {en1} source *b {fr1} source *b \J Skribita aŭ parolita teksto, el kiu terminaraj dataoj (93/082) estis ĉerpitaj aŭ ekstraktitaj. *c laŭ *b Fon: *a 86/068; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/074 \w\----- Rim: = [86/068]. «94-02-27» \j 6.1.2.4 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} korpus/o <2> *a {eo2} tekst/ar/o *c {de1} Korpus \Im\i *ĉ {en1} corpus *b {fr1} corpus *b \J Kolekto de fontoj (93/074) pri stud-sfero (93/003). *c laŭ *b Fon: *a 86/069; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ DUD-U; \W 93/075 \w\----- Rim: = [86/069]. «94-02-27» \j 6.1.2.3 {U1} 681.3.049.3 (+) {T1} RBN {eo1} token**/o [2] *a {de1} Token *c {en1} token *b {fr1} occurrence *b \J Alfanumera (86/123) signo-vico inter po du spaceto-signoj (86/116) interne de teksto. *a laŭ *b En ®lingvika data-traktado (../...) ÷o estas sinsekvo de iuj ajn signoj, kiuj troviĝas inter po du spaceto-signoj, do principe temas pri vorto. Se en teksto aperas sam-literaj ÷oj, ili tamen ne estas konsiderataj identaj, ĉar vorto en alia kunteksto povas havi alian signifon. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c CE; \W 93/076 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 6.1.2.4 {U1} 681.3.049.3 (+) {T1} RBN {eo1} token**-unu/o *a {de1} {en1} type *b {fr1} vocable *b \J Unuo prezentanta identajn tokenojn (93/076) en teksto. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/077 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 6.1.2.5 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin-ident/ig/o *a {de1} {en1} term identification *b {fr1} découpage terminologique *b \J Analizo de korpusaj (93/075) ekstraktitaĵoj por determini ties terminologian (93/031) / terminaran (93/094) statuson. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/078 \w\----- Rim: ei (93-03-22): Ne estas klare esprimita en la difinoj, kio estas komprenata sub "\Iterminological status \ nature terminologique\i". Cxu temas pri la signifo de termino, pri rezulto de termino-taksado (93/065), pri gramatika klasifo de termino, pri indiko de ofteco de iu termino, ktp? Se temus pri la scienca aspekto de la identigo, mi preferus paroli pri "terminologia statuso", se temus pri pure pragmatika identigo por ke oni povu konvene registri la terminon en terminaro, la statuso estus "terminara". «93-06-01» \j 6.1.2.6 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} pri'labor/ot/a termin/o-list/o *a {de1} {en1} term list *b {fr1} liste de termes *b \J Termino-kolekto terminologie prilaborota. *c laŭ *b Fon: *a 86/071; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/079 \w\----- Rim: = [86/071]. La prilaborota termino-listo kutime enhavas pliajn informojn krom la nuraj terminoj. *c laŭ *b «93-06-01» \j 6.1.3 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a kompleks/o *a {eo2} termin/ar/a dare**/o *a {de1} {en1} terminological record *b {fr1} fiche terminologique *b \J Strukturita aro da ®terminaraj dataoj (93/082) rilatantaj al unu nocio (93/005). *c laŭ *b Fon: *a 86/072; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/080 \w\----- Rim: = [86/072]. «94-02-27» \j 6.1.4 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} format/o de termin/ar/a kompleks/o *a {de1} {en1} terminological format *b {fr1} format terminologique *b \J Strukturo de ®terminara komplekso (93/079) *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/081 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 6.1.5 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a data''/o *a {de1} {en1} terminological datum *b {fr1} donnée terminologique *b \J Datao (85/477) rilatanta al nocio (93/005) aŭ al ĝia indikumo (93/033). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/082 \w\----- Rim: La kategorioj de terminaraj dataoj estas: gramatika etikedo (93/084), lingva kodaĵo (93/085), landa kodaĵo (93/086), indico de terminara akceptebleco (93/087), indikilo de stud-sfero (93/088), kunteksto (93/089), ilustraĵo (93/090), rimarkigo (93/091), font-indiko (93/092), ktp. *a laŭ *b «93-06-01» \j 6.1.5.1 {U1} 001.431 (+) {U2} 801.32 {T1} RBN {eo1} ĉef/a en'skrib/o *a {de1} Haupteintragung \If\i *ĉ {de2} Hauptaufnahme \If\i *ĉ {en1} main entry *b*ĉ {en2} full description *ĉ {fr1} entrée *b {fr2} vedette *b {fr3} entrée principale *ĉ \J Iu ajn indikumo (93/033) de nocio (93/005) formanta kapon de ®terminara dareo (93/080). *c laŭ *b Fon: *a 86/075; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 88/527; \W 93/083 \w\----- Rim: = [86/075], 88/527. 1 La kapo estas kutime termino (93/035). 2 Aliaj indikumoj de nocio sdekvantaj la ĉefan enskribon estas nomataj malĉefaj enskriboj. 3 La ĉefa enskribo estas parto de artikolo (93/098). «94-02-27» \j 6.1.5.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} gramatik/a etiked/o *a {de1} {en1} grammatical label *b {fr1} indicatif de grammaire *b \J Simbolo (93/034) donanta gramatikajn informojn pri termino. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/084 \w\----- Rim: = [86/076]. Tiuj ĉi informoj kutime indikas la gramatikan kategorion, la genron kaj nombron. *a laŭ *b «94-02-27» \j 6.1.5.3 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} lingv/o-kod/o *a {eo2} lingv/o-kod/aĵ/o *a {de1} Sprachenzeichen *c {en1} language code *b {fr1} indicatif de langue *b \J Kodo utiligata por identigi la nomojn de lingvoj. *a laŭ 1087/90 E. Simbolo utiligata por identigi la nomon de lingvo. *a laŭ 1087/90 F. Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c ÖNORM; \W 93/085 \w\----- Rim: [86/077]. ei (93-03-22): Uzu {eo1} por traduki la nocion de la Angla difino kaj {eo2} por traduki tiun de la Franca. «94-02-27» \j 6.1.5.4 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} land/o kod/o *a {eo2} land/o kod/aĵ/o *a {de1} Länderzeichen \In\i *c {en1} country code *b {fr1} indicatif de pays *b \J Kodo por indiki landojn. *a laŭ 1087/90 E. Simbolo por identigi la nomon de lando. *a laŭ 1087/90 F. Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c ÖNORM; \W 93/086 \w\----- Rim: [86/078]. ei (93-03-22): Uzu {eo1} por traduki la nocion de la Angla difino kaj {eo2} por traduki tiun de la Franca. «94-02-27» \j 6.1.5.5 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} indic/o de termin/ar/a akcept/ebl/ec/o *a {eo2} indic/o de terminologi/a akcept/ebl/ec/o *a {de1} {en1} terminological acceptability rating *b {fr1} cote d'acceptabilité terminologique *b \J Indico indikanta la takson de termino laŭ antaŭdeterminita skalo de valoroj. Rimarkigo: La sekvaj indicoj estas kutimaj: norma, preferata, permesita, nerekomendita. *a laŭ *b Fon: *a 86/079; *b 1087/90 (E/F); \W 93/087 \w\----- Rim: = [86/079]. =93/065. ei (93-03-22): {eo2} substrekas la sciencan aspekton de la takaso, {eo1} pli pragmate la registron de tiuspecaj indicoj en terminaro. «94-02-27» \j 6.1.5.6 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} indik/il/o de stud-sfer/o *a {de1} {en1} subject label *b {fr1} domaine d'emploi *b \J Indiko de la stud-sfero (93/003) al kiu ®terminara dareo (93/080) estas atribuita. Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/088 \w\----- Rim: = [86/080] «94-02-27» \j 6.1.5.7 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} kun'tekst/o *a {de1} Kontext \Im\i *a {en1} context * {fr1} contexte *b \J Teksto aŭ parto de teksto, en kiu termino (93/035) aperas. *c laŭ *b Fon: *a 86/081; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/089 \w\----- Rim: = [85/381, 86/081] «94-02-27» \j 6.1.5.8 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} ilustr/aĵ/o *a {de1} Illustration \If\i *a {en1} illustration *b {fr1} illustration *b \J Figuro (3), bildo aŭ alia grafika prezento de objekto (93/002). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/090 \w\----- Rim: = [86/082] 1 Ilustraĵojn kutime akompanas teksto. 2 Ilustraĵoj estas helpaj rimedoj por difini nocion. Ili ne povas anstataŭi difinojn. *a laŭ *b «94-02-27» \j 6.1.5.9 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} rimark/ig/o *a {de1} Anmerkung \If\i *c {en1} note *b {fr1} note *b \J Eldiro, kiu provizas pliajn informojn pri iu parto de ®terminara dareo (93/080). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c DUD-U; \W 93/091 \w\----- Rim: [86/083] «94-02-27» \j 6.1.5.10 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} font-indik/o *a {de1} Quellenkode \If\i <*c> {en1} source code *b {fr1} indicatif de source *b \J Kodaĵo indikanta la fonton (93/074) el kiu ®terminara dareo (93/080) estas ĉerpita. Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c DUD-U; \W 93/092 \w\----- Rim: = [86/083] «94-02-27» \j 6.2 Prezent-maniero 6.2.1 {U1} 801.322.1 {T1} RBN {eo1} vort/ar/o *a {de1} Wörterbuch \In\i *a {en1} dictionary *b {fr1} dictionnaire *b \J Strukturita kolekto de leksikaj (86/191) unuoj kun lingvikaj (88/013) informoj pri ĉiu el ili. *c laŭ *b Fon: *a 88/177; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/093 \w\----- Rim: = [86/085], 88/177. «94-02-27» \j 6.2.1.1 {U1} 801.322.1 {T1} RBN {eo1} termin/ar/o (1) *a {eo2} teknik/a vort/ar/o *a {de1} technisches Wörterbuch *c {en1} terminological dictionary *b {en2} technical dictionary *b {fr1} dictionnaire terminologique *b {fr2} dictionnaire technique *b \J Vortaro (93/093) kun ®terminaraj dataoj (93/082) pri unu aŭ kelkaj stud-sferoj (93/003). *c laŭ *b Fon: *a 86/086; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/094 \w\----- Rim: = [86/086]. «94-02-27» \j 6.2.1.1.1 {U1} 801.321.1 {T1} RBN {eo1} termin/ar/o (terminologi/e el'labor/it/a) *a {de1} Fachwörterbuch \In\i *ĉ {en1} vocabulary *b {en2} glossary *b {fr1} vocabulaire *b \J Terminaro (93/094) enhavanta la termino-provizon (93/031) de specifa stud-sfero (93/003) aŭ de parencaj stud-sferoj, kiu estas bazita sur terminologia laboro (93/122). *c laŭ *b Fon: *a 86/087; *b 1087/90 (E/F); *c ei; *ĉ 88/186; \W 93/095 \w\----- Rim: = [86/087]. =88/189, 88/190. «94-02-27» \j 6.2.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} mikro'struktur/o *a {de1} Mikrostruktur *a {en1} microstructure *b {fr1} microstructure *b \J La aranĝo de ®terminaraj dataoj (93/082) en ĉiu artikolo (93/098) de vortaro (93/093). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/096 \w\----- Rim: [86/088] «94-02-27» \j 6.2.2.1 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} ord-vort/o *a {de1} Ordnungswort \In\i *c {de2} Registereingang \Im\i *c {en1} entry term *b {en2} entry word *c {en3} filing word *c {en4} heading *c {fr1} entrée *b {fr2} vedette entrée *c \J Termino (93/035) troviĝanta komence de ĉiu artikolo (93/098) de ®teknika terminaro (93/094). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c 88/518; \W 93/097 \w\----- Rim: = [86/089], 88/518. «94-02-27» \j 6.2.2.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} artikol/o (4) *a {de1} Eintrag \Im\i *a {en1} entry *b {fr1} article *b \J Parto de terminaro (93/094), kiu enhavas la ®terminarajn dataojn (93/082) pri unu nocio (93/005). *c laŭ *b Fon: *a 86/090; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/098 \w\----- Rim: = [86/090], 88/517. 1 ®Terminaraj dataoj (93/082) povas esti donataj aŭ rekte aŭ per kruc-referenco (../...) aol alia artikolo. 2 En indeksado kaj data-traktado la terminoj {en1} kaj {fr1} en (93/097) estas malsame difinitaj (=88/517). «94-02-27» \j 6.2.3 {U1} 801.32 {T1} RBN {eo1} makro'struktur/o *a {de1} {en1} macrostructure *b {fr1} macrostructure *b \J La ĝenerala aranĝo de vortaro (93/093). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/099 \w\----- Rim: = [86/091] «94-02-27» \j 6.2.3.1 {U1} 801.322.1 {T1} RBN {eo1} ord-vort-list/o *a {de1} {en1} entry term list *b {fr1} liste des entrées *b \J Listo de ord-vortoj (93/097) en terminaro (93/094). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/100 \w\----- Rim: = [86/092] «94-02-27» \j 6.2.3.2 {U1} 801.322.3 {T1} RBN {eo1} noci/o-sistem/a aranĝ/o *a {eo2} sistem/a aranĝ/o *a {de1} {en1} systematic arrangement *b {fr1} classement systématique *b \J Aranĝo de artikoloj (93/098) laŭ ordo bazita sur nocio-sistemo (93/027). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/101 \w\----- Rim: = [86/093] «94-02-27» \j 6.2.3.3 {U1} 801.322.1 {T1} RBN {eo1} alfabet/a aranĝ/o *a {de1} {en1} alphabetical arrangement *b {fr1} classement alphabétique *b \J Aranĝo de artikoloj (93/098) alfabete laŭ la ord-vortoj (93/097). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/102 \w\----- Rim: = [86/094] «94-02-27» \j 6.2.3.4 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} miks/a aranĝ/o *a {de1} {en1} mixed arrangement *b {fr1} classement mixte *b \J ®Alfabeta aranĝo (93/102) de artikoloj (93/098) interne de ®sisteme aranĝitaj (93/101) sekcioj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/103 \w\----- Rim: = [86/095] «94-02-27» \j 6.2.3.5 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} indeks/o (1) *a {de1} {en1} index *b {fr1} index *b \J Alfabeta listo de terminoj (93/035) en terminaro (93/094) kune kun referencoj al la koncernaj artikoloj (93/098). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/104 \w\----- Rim: = [86/096] En dokumentado "indekso" estas malsame difinita. *a laŭ *b =88/584 «94-02-27» \j 6.2.3.6 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} trans'liter/ad/o *a {de1} Transliteration \If\i *a {en1} transliteration *b {fr1} translittération *b \J Procedo prezentanta la literojn de iu alfabeta skrib-sistemo per literoj de alia alfabeta skribsistemo. *a laŭ *b Fon: *a 86/097; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/105 \w\----- Rim: = [85/338, 86/097]. «94-02-27» \j 6.2.3.7 {U1} 001.432 (+) {T1} RBN {eo1} trans'skrib/ad/o (1) *a {eo2} trans'skrib/o *a {de1} Transkription \If\i *a {en1} transcription *b {fr1} transcription *b \J Procedo prezentanta la literojn de iu skrib-sistemo per literoj de alia skrib-sistemo kun konsidero de la prononco de la konvertitaj literoj. *c laŭ *b Fon: *a 86/098; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/106 \w\----- Rim: = [85/339, 86/098]. {eo1} substrekas la agon, {eo2} la rezulton. Transskribado povas esti uzata ankaŭ por ebligi la registradon de lingvoj sen skrib-sistemoj, per uzo de la prononco kiel deirpunkto. *c laŭ *b «94-02-27» \j 6.2.3.8 {U1} 001.432. (+) {T1} RBN {eo1} Latin-alfabet/ig/o *a {de1} {en1} romanization *b {fr1} romanisation *b \J La konvertado de ne-Latinaj skrib-sistemoj al la Latina alfabeto. *c laŭ *b Fon: *a 86/099; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/107 \w\----- Rim: = [86/099]. Oni povas atingi Latin-alfabetigon aŭ per transliterado (93/105) aŭ transskribado (93/106) aŭ per kombino de tiuj du metodoj laŭ la karaktero de la konvertota sistemo. «94-02-27» \j 7 {U1} 681.3 : 001.4 {T1} RBN {eo1} komputor''-helpata termin/ar/a labor/o *a {de1} {en1} machine-aided terminology work *b {fr1} terminologie assistée par ordinateur *b \J Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/108 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.1 {U1} 681.3.011 (+) {T1} RBN {eo1} vort/o-part/o *a {de1} {en1} word part *b {en2} word segment *b {en3} word stub *b {fr1} partie dc'un mot *b \J Arbitre kreita segmento de vort-formo (93/050). Fon: *a *b 1087/90 (E/F); \W 93/109 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.2 {U1} 681.3.065.1 (+) {T1} RBN {eo1} kondens/ad/o <5> *a {de1} {en1} compression *b {fr1} compression *b \J La transformo de vort-formo (93/050) aŭ vorto (93/049) al pri simpla formo por per-komputora traktado. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/110 \w\----- Rim: Kondensado kutime implicas la forigon de ĉiuj ®diakritaj signoj (88/072), blankoj (90/405), ®specialaj karaktroj (86/118) kaj la eliminon de distingo inter minuskloj kaj majuskloj. La kondensitaj formoj estas uzeblaj por retrovado kaj je la kreado de indeksoj (93/104) por neŭtraligi ortografiajn variantojn. «93-06-01» \j 7.3 {U1} 681.3.065.1 (+) {T1} RBN {eo1} tekst/o-analizo (dum terminara laboro) *a {eo2} pars**/ad/o (dum aŭtomata tradukado) *a {de1} Textanalyse {en1} parsing (in terminology) *b {fr1} analyse de texte *b \J 1 Komput-procedo, kiu lingve analizas donitan tekston por identigi eblajn ord-vortojn (93/0097). *a laŭ *b 2 Komput-prodeco, kiu atribuas gramatikajn kategoriojn al vort-sinsekvo en frazo. *c 3 Komput-procedo, kiu parigas tajpitajn vortojn kun vortoj en vortaraj artikoloj. *c Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); *c ei en AkSt85,p229; \W 93/111 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.4 {U1} 681.3.056 {T1} RBN {eo1} ŝlos/il/o <7> *a {de1} {en1} sort key (in terminology) *b {fr1} clé de tri terminologique *b \J Karaktro-vico utiligata por komparado dum ordigaj kaj miksaj procedoj en terminara databazo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/112 \w\----- Rim: = [89/519]. Terminara ŝlosilo povas permesi alfabetan aŭ sisteman ordigon. *a laŭ *b «94-02-27» \j 7.5 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} eksklud/ot/aĵ/oj *a {de1} {en1} exclusion list *b {en2} stop word list *b {fr1} *b \J Listo de libere selektitaj vortoj (93/049) aŭ terminoj (93/035) ekskludotaj de plia traktado. Ekzemplo: Listo de funkci-vortoj aŭ ®arkaikaj terminoj (93/069) ekskludotaj de ekstraktado (93/073). *a laŭ *b Fon: *a *b 1087/90 (E/F); \W 93/113 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.6 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} inklud/ot/aĵ/oj *a {de1} {en1} inclusion list *b {fr1} liste d'inclusion *b \J Listo de lingvaĵoj konservotaj aŭ konsiderotaj por plua traktado. Ekzemplo: Cxiuj artikoloj (93/098) komenciĝantaj per "anti-" estas surekranigotaj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/114 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.7 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a konkordanc/o *a {de1} {en1} terminological concordance *b {fr1} concordance terminologique *b \J Ordigita termino-listo ekstraktita el teksto, kiu enhavas fonto-referencojn por ĉiu trov-loko kaj selekteblan parton de kunteksto. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/115 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.8 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} indeks/o <3> *a {de1} {en1} index *b {fr1} index *b \J Ordigita listo de lingvaj eroj ekstraktita de fonto (93/074) kaj apartenanta al la sama klaso de datatoj (85/476). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/116 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.8.1 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} indeks/o de token**-unu/oj *a {de1} {en1} inverted index *b {fr1} index de vocables *b \J Indekso (93/116) de ĉiuj token-unuoj (93/077) ekstraktitaj el teksto kune kun ĉiuj referencoj al iliaj respondaj tokenoj (93/076). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/117 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.8.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} invers/a indeks/o *a {de1} {en1} reverse indeks *b {fr1} index inverse *b \J Alfabeta indekso (93/116), en kiu ĉiuj ord-vortoj (93/097) estas aranĝitaj en la alfabeta ordo de la lastaj literoj en ĉiu ord-vorto. Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/118 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.8.3 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} lematiz**/it/a indeks/o *a {de1} {en1} lemmatized word index *b {fr1} index lemmatisé *b \J Indekso (93/116) en kiu la vort-formoj (93/050) estas indikitaj per iliaj ®baz-formoj (93/051). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/119 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 7.9 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a data''-baz/o *a {de1} {en1} terminological data base *b {fr1} base de données terminologiques *b \J Strukturita aro da ®terminaraj dareoj (93/080) en ®inform-trakta sistemo (88/948). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/120 \w\----- Rim: «93-06-01» \j 8.1 {U1} 001.4 {T1} RBN {eo1} terminologi/o <2> *a {eo2} terminologi/a scienc/o *a EVIT *c {de1} Terminologie \If\i *ĉ {en1} terminology science *b {fr1} science de la terminologie *b \J La scienca studado de nocioj (93/005) kaj terminoj (93/035) troviĝantaj en ®fakaj lingvoj (93/004). *c laŭ *b Fon: *a 86/100; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/121 \w\----- Rim: = [85/324, 86/100]. 1 Tio ĉi inkludas teoriojn pri - nocioj (93/005) - nocio-sistemoj (93/027) - indikado de nocioj per difinoj (93/028) kaj indikumoj (93/033) - termino-formado - frazeologiaj aspektoj de fakaj lingvoj - principoj de terminologia, terminara kaj grafika laboroj - sistema aliro al unu aŭ pliaj terminaroj. 2 Por praktikaj, edukaj kaj esploraj celoj pruviĝis utile distingi inter a) la ĝenerala teorio pri terminologio, t.e. iu ajn terminologia teorio, kiu kovras pli ol unu stud-sferon (93/003) aŭ pli ol unu lingvon; b) la speciala teorio pri terminologio, t.e. iu ajn terminologia teorio, kiu kovras nur unu stud-sferon en unu lingvo. *c laŭ *b ei (93-03-28): Laŭ DUD-U {de1} havas du signifojn: tiun de (93/031) kaj tiun de tiu ĉi komplekso. Mi pledas, ke ni en nia lingvo atribuu al {eo1} nur tiun signifon, kiun ĝi devus havi laŭ ĝiaj konsistigaj termino-elementoj: "scienco pri terminoj." {eo2} estas taŭtologia termino. «94-02-27» \j 8.2 {U1} 001.431 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a labor/o *a {eo2} terminologi/a labor/o *a {de1} {en1} terminology work *b {fr1} travail terminologique *b \J Iu ajn laboro okupiĝanta pri la sistematigo kaj priskribo de nocioj (93/005) aŭ pri la prezentado de terminaroj surbaze de establitaj principoj kaj metodoj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/122 \w\----- Rim: = [86/101] ei (93-03-27): Laŭ donita difino {eo1} aŭ {eo2} povas esti trafaj. {eo1} indikas la praktikan laboron por kompili terminaron, {eo2} estus konvena, se iu deziras substreki la sciencan bazon de tiu ĉi laboro. «94-02-27» \j 8.2.1 {U1} 001.411 (+) {T1} RBN {eo1} terminologi/a analiz/o *a {de1} {en1} terminological analysis *b {fr1} analyse terminologique *b \J La sistema studo de nocioj (93/005) kaj terminoj (93/035) laŭ terminologiaj principoj kaj metodoj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/123 \w\----- Rim: = [86/102] «94-02-27» \j 8.2.2 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} pri'labor/ad/o de termin/ar/aj data''/oj *a {eo2} terminografi**/o [1] *a EVIT *c {de1} {en1} terminography *b {fr1} terminographie *b \J La registrado, traktado kaj prezentado de ®terminaraj dataoj (93/082) akiritaj per terminara esplorado. *c laŭ *b Fon: *a 86/103; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/124 \w\----- Rim: = [86/103]. {eo2} anstataŭas la pli malnovajn terminojn "terminologia leksikografio" kaj "speciala leksikografio". *c laŭ *b ei (93-03-28): Por kontraŭi la kaoson, kiu regas en internaciaj terminoj sur la kampo de la graf-vortoj (=PP85-90,1678) mi ne rekomendas la uzadon de {eo2}, ĉar tiu ĉi "...grafio" ne estas scienco, arto aŭ sistemo, kiel devus esti, se ni provus sistemigi la "graf-vortojn". Krome tiu ĉi miskomprenebla termino ricevis ankoraŭ duan malsaman signifon (=86/193), kiu kaŭzas la nepran evitindecon de {eo2} en nia lingvo. El la elementoj de nia lingvo ni kapablas krei pli klarajn terminojn. «94-02-27» \j 8.3 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} termin/ar/a norm/ig/o *a {eo2} terminologi/a norm/ig/o *a {de1} {en1} terminological standardization *b {fr1} normalisation terminologique *b \J 1. Starigo de normoj pri terminologiaj principoj aŭ starigo de terminologiaj normoj. 2. Starigo de terminaraj sekcioj en teknikaj norm-verkoj kaj ilia aprobo fare de autoritat-hava institucio. *c laŭ *b Fon: *a 86/104; *b 1087/90 (E/F); *ĉ ei; \W 93/125 \w\----- Rim: = [86/104]. ei (93-03-28): Pro la ambigueco de la etnolingvaj \Iterminological/terminologique\i ŝajnis al mi necese apartigi la du nociojn, kiuj troviĝas en la Angla kaj Franca difinoj de tiu ĉi komplekso. La aprobo de terminologiaj principoj aŭ normoj estas io tute alia ol aprobo de terminara sekcio en teknika normverko. Por tiuj du nocioj oni bezonas same kiel en Esperanto ankaŭ etnolingve du diversajn terminojn. «94-02-27» \j 8.3.1 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} norm/ig/o de terminologi/aj princip/oj *a {eo2} norm/ig/o de termin/ar/aj princip/oj *a {de1} {en1} standardization of terminological principles *b {fr1} normalisation de principes terminologiques *b \J Starigo de metodikaj normoj por A ®terminologia laboro (93/122); B ®terminara laboro (93/122). *c laŭ *b Fon: *a 86/105; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/126 \w\----- Rim: = [86/105]. Tiuj normoj estas nomitaj: A "normigitaj terminologiaj principoj". B "normigitaj terminaraj principoj". *c laŭ *b ei (93-03-28): {eo1} temas pri starigo de normoj por terminologiaj laboroj, do pri principoj de termino-selektado; {eo2} temas starigo de normoj por terminaraj laboroj, do pri principoj de termino-listigo en terminaro. «94-02-27» \j 8.3.2 {U1} 001.44 (+) {T1} RBN {eo1} oficial/ig/o de termin/aro *a {de1} {en1} standardization of terminology *b {fr1} normalisation de la terminologie *b \J Oficialigo de terminaro (93/031) fare de aŭtoritat-hava institucio. Fon: *a 86/106; *b 1087/90 (E/F); *c ei; \W 93/127 \w\----- Rim: = [86/106]. Oficialigitaj terminaroj aperas en la formo de oficialigitaj vortaroj (ankaŭ nomitaj vortaraj norm-verkoj), aŭ en terminaraj sekcioj de aliaj teknikaj norm-verkoj. *c laŭ *b «94-02-27» \j 8.3.3 {U1} 001.411.1 (+) {T1} RBN {eo1} harmoni/ig/o de noci/oj *a {de1} {en1} concept harmonization *b {fr1} harmonisation des notions *b \J Agado aŭ procedo, kiu reduktas aŭ eliminas la diferencojn inter du aŭ pli da nocioj (93/005). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b 1087/90 (E/F); \W 93/128 \w\----- Rim: Kompleta harmoniigo povas konduki al kunfandiĝo de du aŭ pli da nocioj. *a laŭ *b «93-06-01» \j 8.3.4 {U1} 001.42 (+) {T1} RBN {eo1} harmoni/ig/o de termin/oj *a {de1} {en1} term harmonization *b {fr1} harmonisation des termes *b \J Agado aŭ procedo kondukanta al la indikumo (93/033) de unu nocio (93/005) en malsamaj lingvoj per terminoj (93/035), kiuj montras la samajn aŭ similajn karakterizaĵojn (93/014) aŭ havas la samajn aŭ malsimiletajn formojn. Fon: *a *b 1087/90 (E/F); \W 93/129 \w\----- Rim: «93-06-01» \j {U1} 381.748.3 {T1} HEJ {eo1} lu-financ/o *a {eo2} lizing**/o *b EVIT *a*c {eo3} sistem-lu/o *b EVIT *c {eo4} lu-financ/ad/o *c {eo5} lis''/ad/o <1> *c {eo6} liz/ad/o <1> *c {de1} Leasing *b*ĉ {en1} leasing *a*b {fr1} leasing *b EVIT *d {fr2} crédit-bail *d \J Financa operacio por faciligi akiron de ekipaĵo. Anstataŭ aĉeti la ekipaĵon, la entreprenisto petas, ke tion faru lia banko. La entreprenisto poste lu-prenas ĝin de la banko kontraŭ periodopagoj ekvivalentaj al kapitala amortizo plus interezoj. La ekonomia rezulto do similas al deprunto de la aĉetoprezo, sed ofte ekzistas imposta avantaĝo en la lu-metodo. *a Fon: *a Ian Jackson en Bulteno de Esperanta Jura Asocio, 1992/1,p5; *b KomT; *c ei; *ĉ DUD-U; *d PetLar91; \W 93/130 \w\----- Rim: La angla vorto \Ileasing\i signifas simple "luado" kaj oni uzas ĝin ankaŭ por priskribi la luadon de terpecoj. Nur la kunteksto indikas, ĉu oni uzas la vorton laŭ ĝia terojura aŭ financa signifo. Gxi estas gerundio derivita de la verbo \Ito lease\i, kiu signifas kaj "lu-doni" kaj "lu-preni". {eo2} agacas pro du kaŭzoj: 1-e, ĉar ĝia radiko havas substantivan karakteron malgraŭ tio, ke ĝi priskribas agon. Pro la sama kialo maltaŭgis la vorto "dumpingo"; ĝin oni prave nun anstataŭigas per dumpado (87/697). 2-e, ĉar entute ne necesas neologismi. Anglalingvanoj ne sentas bezonon de aparta radiko por tiu ĉi financa operacio. Ili kontentas uzi ordinaran vorton por luado. Kial ni ne same? Aliflanke, ili pretas fidi al la kunteksto por eviti konfuzon, dum ni preferas maksimuman klaron. Sed tia klaro estas facile atingebla per kunuzo de radikoj "lu" kaj "financ". *a ei (93-04-03): "financo" laŭ PIV estas "monaj rimedoj, pri kiuj iu disponas", tial mi preferas preni kiel bazon la verbon (=93/131), kaj derivi de ĝi la terminon {eo4}. {eo3} laŭ mi estas maltrafa termino, ĉar pensigas pri tio, ke iu sistemo (kio ĝi estas? - Kial ne objekto?) estas lu-prenata aŭ lu-donata. {eo2} ankaŭ al mi ne plaĉas, sed ĉar la Angla termino fariĝis internacie faka esprimo por lu-financado, eble estus utile atribui duan komercan signifon al la radikoj "lis" aŭ "liz" kaj derivi de iliaj verboj la terminojn {eo5} aŭ {eo6} por tiu ĉi nocio-komplekso. =93/131, 132, 133. Mi petas reagojn. *c «93-07-22» \j {U1} 381.748.3 {T1} HEJ {eo1} lu-financ/i (ion) *a {eo2} lis''/i <1> (ion) *b {eo3} liz/i <1> (ion) *b {de1} leasen *c {en1} lease finance (for something) ý to provide *a {fr1} \J Fari kontrakton kun iu por provizi financajn rimedojn per lu-dono aŭ lu-preno de ter-peco aŭ objekto. *b Fon: *a Ian Jackson en Bulteno de Esperanta Jura Asocio, 1992/1,p5; *b ei; *c DUD-U; \W 93/131 \w\----- Rim: «93-07-22» \j {U1} 381.748.3 {T1} HEJ {eo1} financ/e lu-don/i (ion al iu) *a {eo2} lis''-don/i (ion al iu) *b {eo3} liz-don/i (ion al iu) *b {eo4} lu-vend/i (ion al iu) *b {de1} leasen *c {en1} lease (something to someone) ý to *a {fr1} \J Fari kontrakton kun iu, kiu deziras per luado iom post iom aĉeti objekton. Por tiu servo la lu-vendisto postulas de la lu-aĉetinto periodajn pagojn, kiuj egalas al la kapitala amortizo plus interezo. *b Fon: *a Ian Jackson en Bulteno de Esperanta Jura Asocio, 1992/1,p5; *b ei; *c DUD-U; \W 93/132 \w\----- Rim: ei (93-04-03): =93/130, 131. La adverbo en {eo1} laŭ mi ne faras sencon, ĉar kutime oni enspezas monon per lu-donado aŭ oni elspezas monon por lu-preni ion. Tial lu-donado ĉiam estas financa afero. «93-07-22» \j {U1} 381.748.3 {T1} HEJ {eo1} financ/e lu-pren/i (ion de iu) *a {eo2} lis''-pren/i (ion de iu) *b {eo3} liz-pren/i (ion de iu) *b {eo4} lu-aĉet/i (ion de iu) *b {de1} leasen *c {en1} lease (something from someone) ý to *a {fr1} \J Fari kontrakton kun iu (plejofte banko), kiu provizas la financajn rimedojn por aĉeti objekton, kiun deziras per luado aĉeti la lu-aĉetinto. La lu-aĉetinto devigas sin pagi al la lu-vendisto periodajn pagojn, kiuj egalas al la kapitala amortizo plus interezo. *b Fon: *a Ian Jackson en Bulteno de Esperanta Jura Asocio, 1992/1,p5; *b ei; *c DUD-U; \W 93/133 \w\----- Rim: ei (93-04-03): =Mian rimarkigon en 93/132. «93-07-22» \j {U1} 643 {T1} TCA {eo1} apartament/o (1) *a*b {eo2} apartement**/o *c {eo3} ĉambr/ar/o *d {de1} Appartement \In\i *ĉ {de2} Zimmerreihe \If\i *ĉ {de3} Flucht \If\i von Zimmern \In\i *ĉ {de4} prunkvolle Wohnung *ĉ {en1} apartment(s) *d {en2} flat *d {en3} suite (of rooms) *d {fr1} appartement *e \J Komforta, eĉ luksa loĝejo el pluraj ĉambroj *a Loĝejo, konsistanta el pluraj ĉambroj, ordinare sur unu sama etaĝo, interkomunikiĝantaj. *b Fon: *a PV; *b PIV; *c ei; *ĉ EV; *d BU; *e GD; \W 93/134 \w\----- Rim: ei (93-04-20): En go atentigis, ke anstataŭ "apartamento" oni ofte erare skribas "apartemento". Inter la 5 erarintoj li citis ankaŭ min. Laŭ li kulpis pri tio mankanta simetrio de nia lingvo, ĉar novaj vortoj estis oficialigitaj malsamtempe: la tre simila "departemento" en la Dua Oficiala Aldono al , "apartamento" en la Tria. Mi vidas la kaŭzon por mia eraro en la fakto, ke la etnolingva termino en AFG finiĝas per \I-ement\i aŭ simple \I-ment, tial -- ne kontrolinte en vortaro -- mi simple Esperantigis la vorton de la al mi konataj lingvoj. Nun mi eksciis per la bonega nova , ke {eo1} deriviĝis de la Itala \Iappartamento\i aŭ Hispana \Iappartiamento\i. {eo1} havas laŭ du malsamajn signifojn: {de2} kaj {de4}. Ankaŭ laŭ karakterizaĵo de {eo1} estas "luksa", sed ne plu en . Sxajnas al mi tial, ke dum la jaroj en kelkaj etnaj lingvoj (almenaŭ en la Pola kaj Germana) nocio-ŝanĝo okazis je la moda Franca fremd-vorto \Iappartement\i: origine oni uzis ĝin por indiki luksan loĝejon, sed hodiaŭ ĝi povus esti iu ajn ordinara ĉambraro. En la Angla \Iapartment\i ĉiam havis tiun signifon. go menciis en sia artikolo, ke li rimarkis ankaŭ la inversan eraron: "departamento" anstataŭ "departemento". Kaj li demandas: "Cxu nun estas tro malfrue ĝustigi la mankon de analogio en la du vortoj?" Mi proponas, ke ni klare distingu inter la du nocioj de tiu ĉi vorto: "apartamento" konservu la signifon de luksa loĝejo, kiun oni atribuis al tiu vorto je la tempo de Zamenhof, kiun indikas la PV-difino. Por la hodiaŭa samnivela ordinara ĉambraro ni povus enkonduki la terminon {eo2}, ĝis nun erare uzata, ĉar pli internacia. «93-04-21» \j {U1} 646 {T1} TNI {eo1} ĝis'tali/a ŝtrump/o-par/o *a {eo2} ĝis'tali/aj ŝtrump/oj *b {eo3} pantalon-ŝtrump/oj *c {eo4} ŝtrump/o-pantalon/o *a {eo5} kolant**/oj *f EVIT *a {eo6} kolgot**/oj *f EVIT *a {eo7} taliŝtrump**/o *g {es1} leotardos ý los *d {de1} Strumpfhose \If\i *ĉ {en1} pantie-hose *ĉ {en2} pantyhose *ĝ {fr1} collant \Im\i *d {nl1} panty *e \J Longa pantalono kun ŝtrumpoj el ŝtrump-materialo. EB3/32=12 *a Fon: *a ei; *b PIV; *c ei: mi ie renkontis tiun terminon, sed ne memoras la fonton; *ĉ DB3-DeEn; *d DB3-EsFr; *e DB3-DeNl; *f Esp93/p72; *g vse; *ĝ jes; \W 93/135 \w\----- Rim: ei (93-05-05): {eo1} ŝajnas al mi la plej trafa termino, ĉar ĝi evitas la misgvidan Anglisman pluralan finaĵon, temas pri nur unu pantalono, al kiu estas fiksitaj du ŝtrumpoj. La evitindecon de {eo5} aŭ {eo6} montras la artikolo *f. vse (93-05-24): {eo1-eo4} ŝajnas al mi tro longaj por ĉiutaga uzo precipe en familio. Kvankam {eo1} celas esti priskriba ĝi laŭ mi ne estas korekta, ĉar ne temas pri apartigebla paro. Ankaŭ terminoj {eo2+3} ne estas korektaj pro uzo de pluralo. Temas nur pri unu sola objekto. {eo5+6} estas mallongaj, sed rekoneblaj nur de relative malmultaj homoj. Tial mi proponis terminon {eo7} jes (93-11-13): Neniam oni povas uzi en {en1} la \I-ie\i-finaĵon singulare. Gxi estas ies kiel plurala formo de \Iy\i. ei (93-12-03): Mi kontrolis en DB3-ChEn, DB3-En, DB3-DeEn, DB3-EnEs, DB3-EnJa, DB3-EnSh en ĉiuj versioj de tiu verko estis skribita: "\Itights (pantie-hose)". Eble la Brita (?) ortografio je tiu termino distingiĝas de la Kanada aŭ Usona, ĉar mi ne povas imagi, ke neniu rimarkis tiun eraron, kaj korektis ĝin en la pli novdataj eldonoj kun aliaj lingvo-kombinoj de DB3-En. Kontrolinte la terminon en mi trovis: panties (construed as pl) underpants or undershorts for women and children. Also pantie, panty [pl of PANTY] tial ŝajnas al mi, ke {en1} kaj {en2} eblas. «93-12-03» \j {U1} 681.3.05 {T1} KEE {eo1} spool**/ad/o *a {de1} Spulbetrieb \Im\i *b {de2} Aussspulen *b {en1} spooling *b*c*ĉ {en2} output spooling *b {fr1} spooling *c {fr2} fonctionnement simultané des périphériques en ligne *c \J La utiligo de ®neĉefa memoro (85/470) kiel bufro (85/453) por malgrandigi prokrastojn dum data-traktado, kiam dataoj estas transigitaj inter periferiaj aparatoj kaj la procesoroj de komputoro. =spooli (89/154). *a laŭ *c Fon: *a ei; *b CE; *c GES/NGI-12; *ĉ McGraw; \W 93/136 \w\----- Rim: La terminoj {en1} kaj {fr1} estas derivitaj de la esprimo \I"Simultaneous Peripheral Operantion On Line". *a laŭ *c. «93-05-26» \j {U1} 621.327.9 {T1} KDC {eo1} loed**/o *a {eo2} lum-emisi/ant/a diod/o *a {eo3} lumed**/o *ĉ {de1} Leuchtdiode \If\i *c {de2} Lumineszenzdiode \If\i *c {en1} light-emitting diode *b {en2} LED *b {en3} solid-state lamp *b {fr1} diode \If\i électroluminescente *d \J Duonkonduktanta diodo, kiu efike konvertas elektran energion al videbla lumo. =loeda vidigilo (85/459). *a laŭ *c Fon: *a ei; *b McGraw; *c CE; *ĉ wor; *d PetLar91; \W 93/137 \w\----- Rim: «93-05-26» \j {U1} 643.56 {U2} 69.026.4 {T1} DEG {eo1} platform/o <6> *a {de1} Podest \In\i *b {de2} Vorplatz \Im\i *b {de3} Treppenabsatz \Im\i *b {en1} landing *c {fr1} palier \Im\i *ĉ \J Plata parto de ŝtuparo; enireja ŝtupara ÷o EB#118/23; ter-etaĝa ÷o EB#118/34-41; inter÷o EB#118/55-64; supra-etaĝa ÷o EB#118/66-74. *a Fon: *a EB; *b DB-De; *c DB-En; \W 93/138 \w\----- Rim: «93-06-09» \j {U1} 681.3.02 {T1} KDA {eo1} platform/o <8> *a {de1} {en1} platform *b {fr1} \J 1. La ®hardva arkitekturo (93/140) de specifa modelo kaj familio de komputoroj. La ÷o estas la normo laŭ kiu softvo-evoluigistoj verkas siajn programoj. 2. Sistem-softvo, kiel mastrumaparo (85/402), ret-mastrumaparo (93/141) Fon: *a bro; *b ComGlo; *c ei; \W 93/139 \w\----- Rim: «93-06-09» \j {U1} 681.3.02 {T1} KDA {eo1} arkitektur/o <3> *a {de1} {en1} architecture *b {fr1} \J La fizika hardva (85/398) aranĝo de specifa komputoro aŭ de familio de komputoroj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo =platform; \W 93/140 \w\----- Rim: «93-06-09» \j {U1} 681.3.023 {T1} KEB {eo1} ret-mastr/um/ap**/ar/o *a {de1} Netzwerksoftware \If\i *ĉ {de2} Netzbetriebssystem \In\i *d {en1} network management software *b {en2} network operating system *c*d {en3} network system software *ĉ {fr1} \J Reg-programo troviĝanta en dosier-distribuatoro (93/142) de loka reto. ÷o traktas petojn por dataoj (85/476) fare de la al la reto konektitaj komputorantoj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo =platform; *c ComGlo; *ĉ iwt-Wö; *d CE \W 93/141 \w\----- Rim: «93-06-09» \j {U1} 681.324 {T1} KDB {eo1} dosier-distribu/ator/o *a {de1} {en1} file server *b {en2} network server *b {fr1} \J Komputoro en loka reto, kiu storas programojn kaj dosierojn, kiuj estas komune utiligataj de la al la reto konektitaj komputorantoj. ÷o funkcias kiel fora disko-drajvo (85/392) por la al la reto konektitaj komputorantoj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 93/142 \w\----- Rim: «93-06-09» \j {U1} 796.1 {T1} LKF {eo1} ĝog**/ad/o *a {eo2} promen-kur/o *c {de1} Jogging \In\i *b {en1} jogging *b {fr1} jogging \Im\i *ĉ \J Ritma, ne tro rapida kuro en freŝa aero praktikata amatore, plej ofte matene aŭ vespere, cele al konservo de bona fizika forto aŭ korpoforto. *c Fon: *a ei; *b DUD-U; *c pet; *ĉ PetLar91; \W 93/143 \w\----- Rim: jes (1993-11-13): Mi ne konsentas kun tiu klarigo de la vorto, "plej ofte matene aŭ vespere". Eble tio validas por laborantoj dum la labortagoj, sed ne por lernejanoj, pensiuloj, semajnfinaj laborantoj.... «93-12-03» \j {U1} 796.1 {T1} LKF {eo1} ĝog**/i *a {eo2} promen-kur/i *c {de1} joggen *b {en1} jog ý to *b {fr1} jogger \Iintr\i *ĉ \J (En trejnado por korpa taŭgeco:) Kuri malrapide kaj malstreĉe. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b DUD-U; *c pet; *ĉ PetLar91; \W 93/144 \w\----- Rim: ei (93-12-04): Laŭ mi ambaŭ terminoj estas uzeblaj. Laŭ la verbo \Ito jog\i havas 9 diversajn signifojn. La ĉefaj estas "skui" aŭ "skueti". Sed por tiu ĉi komplekso la 8-a signifo konvenus "\Ito run or ride at a steady trot\i (kuri aŭ rajdi konstante trotante)". Cxar nek "skui" nek "skueti" taŭgus por tiu ĉi nocio, la neologismo "ĝogi" ŝajnas al mi akceptebla. Kiel la novaj kaj montras, la Angla termino estis jam akceptita en la Germana kaj Franca kaj laŭ pet ĝi eniris ankaŭ la Polan lingvon. «93-12-04» \j {U1} 796.1 {T1} LKF {eo1} ĝog**/ant/o *a {eo2} ĝog**/ant/in/o *a {eo3} promen-kur/ant/o *c {de1} Jogger \Im\i *b {en1} {fr1} joggeur \Im\i *ĉ {fr2} joggeuse \If\i *ĉ \J Persono, kiu malrapide kaj malstreĉe kuras por plibonigi sian sanstaton. *a Fon: *a ei; *b DUD-U; *c pet; *ĉ PetLar91; \W 93/145 \w\----- Rim: ei (93-12-04): =93/144 «93-12-04» \j {U1} 347.72 {U2} 658.114 {T1} FHB {eo1} inter'naci/a risk-hav/a entrepren/o *a {eo2} inter'naci-miks/it/a kompani/o *c {eo3} komunventur**/o *a {de1} Joint-venture \In\i *b {de2} Gemeinschaftsunternehmen \In\i *b {en1} joint venture *b {fr1} joint venture *ĉ {fr2} entreprise mixte *ĉ \J Asociiĝo inter fizikaj aŭ juraj personoj por komuna limigita celo kun divido de kostoj kaj riskoj. *a laŭ *ĉ Komerca kompanio fondita de enlanda firmao kune kun firmao eksterlanda aŭ de eksterlandaj firmaoj sur la tereno de la koncerna lando por gvidi ekonomian agadon. *c Fon: *a ei; *b DUD-U; *c pet; *ĉ PetLar91; \W 93/146 \w\----- Rim: ei (93-12-04): Bedaŭrinde mi ne kapablis trovi fidindan difinon por {en1}. \IVenture\i laŭ signifas: "1. iu entrepreno kun risko aŭ necerteco; 2. komerca entrepreno je kiu oni pretas riski perdon esperante je profito." Cxar simple "komuna entrepreno" ne enhavas la koncepton de "risko", kaj ĉar \Iventure\i fariĝis internacie uzata vorto, mi proponas ankaŭ la terminon {eo3}. Laŭ mia impreso ne temas pri daŭre ekzistanta kompanio, sed pri dumtempa asociiĝo de diversaj entreprenoj por realigi iun riskan projekton. La tiu-cele bezonata kapitalo estas Angle \Iventure kapital\i (= por-riska kapitalo). «93-12-04» \j {U1} 347.752 {U2} 380.101 {T1} HBD {eo1} barter**/i *a {eo2} inter'ŝanĝ/i *b {de1} tauschen *c {en1} barter ý to *c {en2} exchange ý to *c {fr1} \J Komerce interŝanĝi varojn aŭ servojn sen utiligo de mono. Tio okazas, se nacia valuto perdis sian valoron aŭ ne estas posedata de homoj dezirantaj komerce intertrakti. *c Fon: *a pet; *b PIV; *c ei; \W 93/147 \w\----- Rim: «93-06-10» \j {U1} 677.064.1 {T1} JLA {eo1} ĵins**/o *a {eo2} ĵinz**/o *b {de1} Jeans *b {en1} {fr1} \J Sxtofo, farita el dika kotona tolo. Uzata origine por fabrikado de pantalonoj, sed poste ankaŭ por jupoj, bluzoj, manteloj jakoj kaj ĉapoj. Fon: *a pet (en Pola Esperanto-Vortaro, aperonta fine de 1993); *b KR; \W 93/148 \w\----- Rim: ei (93-06-10): Mi volonte scius per kio {eo1} distingiĝas de "dreliko". «93-06-11» \j {U1} 646.4 {T1} JLH {eo1} ĵins**-kompleto *a {de1} Jeansanzug \Im\i *b {en1} denim suit *b {es1} conjunto de dos piezas \If\i vaqueras *c {fr1} deŭ-pièces jeans \Im\i *c {nl1} jeanspak *ĉ {nl2} spijkerpak *ĉ \J Du-peca kompleto por virinoj farita el ĵinso (93/148). EB3#31/58, *a Fon: *a ei; *b DB3-DeEn; *c DB3-EsFr; *ĉ DB-DeNl; \W 93/149 \w\----- Rim: «93-06-10» \j {U1} 545.4 {T1} JLH {eo1} ĵins**-pantalon/o *a {eo2} drelik/a pantalon/o *d {eo3} bluĝin**/o *e {de1} Jeans \If,pl\i *b {en1} jeans *d {es1} pantalón vaquero *c {es2} jeans *c {es3} blue jeans *c {fr1} jeans \Im\i *c {fr2} blue jeans *c {nl1} jeans *ĉ \J Pantalono por viroj aŭ virinoj farita el ĵinso (93/148). EB3#31/60. *a Fon: *a pet; *b DB3-DeEn; *c DB3-EsFr; *ĉ DB-DeNl; *d WE; *e GDS; \W 93/150 \w\----- Rim: «93-06-10» \j {U1} 545.4 {T1} JLH {eo1} ĵins**-jak/o *a {de1} Jeansweste \If\i *b {en1} demin waistcoat *b {es1} chaqueta vaquera *c {fr1} veste jeans \If\i *c {nl1} jeansjasje *ĉ {nl2} spijkerjasje *ĉ \J Jakom por viroj aŭ virinoj farita el ĵinso (93/148). EB331/59. *a Fon: *a pet; *b DB3-DeEn; *c DB3-EsFr; *ĉ DB-DeNl; \W 93/151 \w\----- Rim: «93-06-10» \j {U1} 311.141 {T1} HAK {eo1} indeks/o <3> *a {de1} Index \Im\i (pl: Indizes) *b {de2} Indexziffer \If\i *e {en1} index number *d {fr1} indexage \Im\i *ĉ {fr2} indexation \If\i *ĉ \J Statistika mezur-indiko, per kiu estas esprimita ŝanĝo de difinitaj ekonomiaj kondiĉoj. *c laŭ *b Nombro uzata por montri ŝanĝojn de prezoj, salajroj, produktado aŭ dungado kompare kun antaŭa periodo. La valoro 100 estas kutime atribuita kiel ÷o al specifita baza periodo por kompari ĝin kun valoroj de aliaj tempo-periodoj indikitaj per procentoj de la bazo. *c laŭ *d Fon: *a pet; *b DUD-U; *c ei; *ĉ PetLar91; *d EncyBrit; *e DK-Hand; \W 93/152 \w\----- Rim: «93-06-10» \j {U1} 311.141 {T1} HAK {eo1} indeks/i <3> \Itr\i *a {de1} {en1} {fr1} indexer \Itr\i *b \J Ligi varion de salajro, prezo, valoro ktp. al la vario de alia valoro selektita kiel referenco-punkto. *c laŭ *b En Kanado la pensioj estas ÷itaj, tio signifas, ke la registaro pagas laŭ altiĝo de la vivkosta indekso (93/152) pli altajn pensiojn. *c Fon: *a pet; *b PetLar91; *c ei; \W 93/153 \w\----- Rim: ei (93-06-10): Laŭ mia memoro oni diras en la Angla: \Isalaries are indexed\i, sed en miaj vortaroj mi ne povis trovi tiun signifon de \Ito index\i. «93-06-10» \j {U1} 659 {T1} HAA {eo1} furor/aĵ/o *a {eo2} hit**/o *a {de1} Verkaufsschlager \Im\i *b {en1} hit *a {fr1} \J Iu varo, filmo, libro, kanzono, kiu atingis grandan sukceson. *a \ILa plej nova kanzono de Madonna fariĝis monda hito; lanĉi hiton\i. *a Fon: *a pet: *b KR; \W 93/154 \w\----- Rim: pet (93-06-10): Cxu {eo2} ŝajnas al vi akceptinda? «93-06-10» \j {U1} 792.7 {T1} LOI {eo1} mod-kant/o *a {eo2} furor-kanzon/o *b {de1} Schlager *a {en1} hit (song) {fr1} \J Fon: *a KR; *b pet; \W 93/155 \w\----- Rim: «93-06-11» \j {U1} 642.15 {T1} TBE {eo1} kokakol**/o *a {de1} Coca-Cola \In\i *b {en1} coca-cola {fr1} coca-cola *c \J Usona eferveska trinkaĵo, fariĝis simbolo por Usona kulturo. *a Fon: *a pet; *b DUD-U; *c PetLar91; \W 93/156 \w\----- Rim: «93-06-10» \j {U1} {T1} {eo1} brog-kolbas/et/o *a {eo2} hotdog**/o *c EVIT *ĉ {de1} Wiener Würstchen \In\i *b {de2} Frankfurter Würstchen \In\i *b {de3} Hot dog \In oder m\i *b {en1} wiener *a {en2} hot dog *a {fr1} saucisse hot-dog *a \J Varma kolbaseto kun mustardo kaj aliaj spicaĵoj, saŭcoj ktp., ofertata en iom longa kaj meze tranĉita bulko. Fon: *a EsprL,p12; *b DUD-U; *c pet; *ĉ ei; \W 93/157 \w\----- Rim: ei (93-06-10): "Kokakolo" (en 93/156) estas Esperantigo de registrita var-nomo kaj eble bezonata, se oni deziras tiun specifan trinkaĵonj. {eo2} kontraŭe, estas pure Anglalingva idiomaĵo por kiu klara Esperanta termino ekzistas. Ni kontraŭu Angligon de nia lingvo, eĉ se oni transprenis tiun esprimon en multajn etnajn lingvojn. Ni estu modelo por la aliaj lingvoj. «93-06-10» \j {U1} 641.5 {T1} TBC {eo1} frit/it/a viand/o-knel/o sur bulk/o *a {de1} mit Fleischküchlein belegtes Brötchen \In\i *b {en1} hamburger *a {fr1} hambourgeois *a \J Fon: *a EsprL,p12; *b DUD-U; \W 93/158 \w\----- Rim: «93-06-10» \j {U1} 641.5 {T1} TBC {eo1} burger**/o *a EVIT *b {eo2} hamburg**/o kun fromaĝ/o *c EVIT *b {eo3} fromaĝ/o-burger**/o *c EVIT *b {eo4} fromaĝoburg**/o *c EVIT *b {eo5} bulk/o kun varm/ig/it/a fromaĝ/o *b {de1} {en1} ...burger *a {en2} cheeseburger *c {fr1} \J Varmigita speciala bulko, en kiu oni servas viandaĵon, ovaĵon, fromaĝon aŭ ion similan. Se oni enmetas ŝinkon, la bulko kun ŝinko estas ŝinko-÷o, kun fromaĝo: fromaĝ-burgero, ktp. *a Fon: *a pet; *b ei; *c ELNA92/2,p6; \W 93/159 \w\----- Rim: ei (93-06-10): {eo1 ĝis eo4} laŭ mi estas EVIT, ĉar 1. la radiko pensigas pri la Germana vorto \IBürger\i (civitano) kaj ne pri iuspeca bulko. 2. La vorto \Ihamburger\i deriviĝis de \IHamburg steak\i, do de steko preparita laŭ la maniero de Hamburganoj! La viando en tiu ĉi nocio-komplekso laŭ mia opinio neniam estas ŝinko. Por oferti alian rapid-maĝon iuj kuiristoj inventis la nomon {en2}. Sed ĉu ni imitu tion en Esperanto? 3. Kial serĉi novan vorton, se la vorto "bulko" jam ekzistas? =93/158 «93-06-10» \j {U1} (086.74) {U2} 681.846.7 {T1} KGP {eo1} kased''/o *a*b*ĉ {eo2} kaset/o <2> *c*d EVIT *a {de1} Kassette \If\i *a {en1} cassette *a {fr1} cassette \If\i *a \J Maldika skatolo entenanta du boben-kernojn kun mallarĝa magnetofona bendo, aŭ unu bobenkernon de duobla larĝo kun senfina magnetofona bendo (= 8-traka ÷o). =÷o-magnetofono (93/161); =kasedofono (93/161). *a video-÷o; Fon: *a SV 81/39b; *b PIVS; *c SV 68/39b; *ĉ Esperanto-Katalogo 1988/1989 UEA, p356; *d pet en Pola radio-elsendo; \W 93/160 \w\----- Rim: ei (93-06-12): Cxar en PV kaj PIV estis registrita nocio-komplekso por fotografa kaseto, mi nomis la sonbendan per la sama nomo. Tamen kiel komisiito pri la Magnetofona Servo de UEA mi ricevis multaj plendojn pri tiu ĉi termino, ĉar ne temas pri "eta kaso". Oni prave atentigis min, ke je aliaj terminoj oni evitis tispecan koincidon per kreo de alia radiko (bankedo, bufedo, bukedo, cigaredo, etikedo, kaskedo, navedo, pikedo, planedo) kaj oni rekomendis al mi krei novan radikon anstataŭ atribui duan signifon al "kaseto". Tion mi faris kaj nun en nia literaturo estas trovebla preskaŭ nur la termino {eo1}. Diskutinda estas, ĉu ni nomu ankaŭ la fotografan kaseton, kasedo. Mi rekomendas tion por eviti paronimojn. «93-06-12» \j {U1} 621.394.625 {U2} 681.846.7 {T1} KGP {eo1} kased''/o-magnetofon/o *a {de1} Kassetten-Tonbandgerät \In\i *a {en1} cassette tape recorder *a {fr1} magnétophone \Im\i à cassette *a \J Magnetofono por registri sonojn sur kasedoj (93/160) kaj por poste aŭdigi ilin. =kasedofono (93/162). *a Fon: *a SV81/14a; \W 93/161 \w\----- Rim: «93-06-12» \j {U1} 681.846.7 {T1} KGP {eo1} kasedofon**/o *a {de1} Kassettenspieler *b {en1} cassette player *b {en2} tape player *b {fr1} \J Aparato por aŭdigi programojn, kiuj estis sur-bendigitaj sur kasedoj: aŭtomobila ÷o, ok-traka ÷o. =kasedo-magnetofono (93/161). Fon: *a SV81/14a; *b SV70/10a; \W 93/162 \w\----- Rim: «93-06-12» \j {U1} 741/744 {T1} {eo1} portfolj**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J Specimen-kolekto de grafikaj kreitaĵoj. *a Fon: *a LEG93/4,p14; \W 93/163 \w\----- Rim: ei (93-06-23): =portfolio (89/pb-0664). «93-06-23» \j {U1} 801.61 {T1} {eo1} katars**/o *a {de1} {en1} {fr1} \J (el Greka \Ikatharsis\i:) Purigo kaj serenigo de pasioj, kiun estigas poezio kaj specife tragedio, laŭ aristotela estetiko. *a Fon: *a LEG93/6,p21; \W 93/164 \w\----- Rim: «93-06-23» \j {U1} 681.3.065 {T1} {eo1} aplik/ap**/aĵ/o *a {de1} {en1} document file *b {fr1} \J Dosiero (85/434) asociita kun aplikapo (85/401). Se vi malfermas ÷on pere de dosier-mastrumapo (89/058), ekas la asociita aplikapo kaj ŝargas la dosieron. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; *c \W 93/165 \w\----- Rim: «93-08-13» \j {U1} 681.3.065 {T1} {eo1} aplik/ap**/aĵ/a ikon/o *a {de1} {en1} document-file icon *b {fr1} \J Ikono (93/167) en dosier-mastrumapo (89/058), kiu reprezentas (89/306) dosieron (85/434) asociitan kun aplikapo (85/401). Se vi selektas ̧on, tiam la asociita aplikapo ekas kaj ŝargas la dosieron. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; *c \W 93/166 \w\----- Rim: «93-08-11» \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} ikon/o <2> *a {de1} {en1} icon {fr1} \J Simbolo en Vindozo (93/168). Grafika reprezentaĵo (89/306) de variaj elementoj kiel disko-drajvoj (85/394), aplikapoj (85/401), ®enestantaj aŭ ligataj objektoj (93/167, 168). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1Mp607; *c \W 93/167 \w\----- Rim: «93-08-11» \j {U1} 681.3.066.2 {T1} {eo1} Vindoz**/o *a {de1} {en1} Windows *b {en2} Microsoft Þ Windows \FTM\f *b {fr1} \J Traduko de ®registrita var-marko (93/169) de \IMicrosoft Corporation\i, programaro, kiu faciligas kaj agrabligas la komputoradon al uzantoj de IBoMo-kongruaj aparatoj. ÷o estas vaste distribuata en Norda Ameriko, ĉar ĉiu aĉetanto de nova komputoro nun ricevas tiun programaron aŭtomate kun la aparato, ĉu li deziras tion aŭ ne. *a Fon: *a ei; *b Win3.1M; *c \W 93/168 \w\----- Rim: «93-08-13» \j {U1} 347.772 {T1} {eo1} registr/it/a var-mark/o *a {de1} eingetragenes Warenzeichen \In\i *a {en1} registered trade mark *a {fr1} marque déposée *a \J Marko pri varoj registrita ĉe oficiala instanco, por ke aliaj personoj aŭ firmoj ne rajtu uzi ĝin por siaj varoj. *a Fon: *a IKEV#2150; \W 93/169 \w\----- Rim: «93-08-13» \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} en'aplik/ap**/a fenestr/o *a {de1} {en1} document window *b {fr1} \J Fenestro <4> (86/189) interne de aplikap- fenestro (93/206). Pli ol unu ̧ povas esti malfermata samtempe. =ekran-teksto (89/205) *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p604; *c \W 93/170 \w\----- Rim: «93-06-01» \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} desktop**/o *a {de1} {en1} desktop *b {fr1} \J La ekrana fono (93/200) en Vindozo (93/168), sur kiu aperas fenestroj (86/189), ikonoj (93/167) kaj dialog-kadroj (93/172). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p602; *c \W 93/171 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} dialog-kadr/o *a {de1} {en1} dialog box *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168) aŭ Vopo(89/208) 6.0): Fenestro (86/189) mallong-tempe aperanta por peti informojn. ÷oj anoncas selektendajn opciojn, por ke Vindozo aŭ Vopo 6.0 povu plenumi ordonon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; *c \W 93/172 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.20 {T1} {eo1} pli'bon/ig/it/a reĝim/o 386 *a {de1} {en1} 386 enhanced mode *b {fr1} \J Reĝimo, en kiu Vindozo (93/168) utiligas la kapablon de virtuala memoro (93/175) de la procesoro (86/146) 80386. Sxajnas, ke en tiu ĉi reĝimo Vindozo utiligas pli da memoro ol fizike havebla. La reĝimo ebligas mult-taskadon (93/176) por ne-Vindozaj aplikapoj (85/401). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; *c \W 93/173 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} aktiv/a <7> *a {de1} {en1} activ *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): Indikanta fenestron (86/189) aŭ ikonon (93/167) ĵus utiligatan. Cxiam nur unu fenestro aŭ ikono povas esti aktiva. Klavofrapoj aŭ ordonoj efikas nur sur la ÷an fenestron, kies titola trabo (93/177) ŝanĝis koloron, por distingi la aktivan fenestron de la aliaj. Se ikono estas ÷a, ĝia etikedo ŝanĝas koloron. Fenestroj kaj ikonoj sur la desktopo (93/171) ne selektitaj estas mal÷aj. *a laŭ *b. Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; *c \W 93/174 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.067.2 {T1} {eo1} virtual/a memor/o *a {de1} {en1} virtual memory *b {fr1} \J Sistemo de memor-mastrumado uzata de Vindozo (93/168) en la ®plibonigita reĝimo 386 (93/173), kiu ebligas funkciigi Vindozon, kvazaŭ pli da memoro estus utiligebla ol fakte ekzistas. La kvanto da havebla ̧ egalas al la kvanta de libera ramo (85/397) plus la kvanto de rezervita disko-spaco atribuita al svap-dosiero (93/179), kiun Vindozo utiligas por ŝajnigi kroman ramon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p615; *c \W 93/175 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.012 {T1} {eo1} mult-task/ad/o *a {de1} Multitasking *b {de2} Simultanbetrieb *b {en1} multitasking *b*c {fr1} \J La kapablo de komputoro samtempe funkciigi pli ol unu aplikapon (85/401). *a laŭ *ĉ La samtempa funkciado de du aŭ pli da programoj en unu komputoro. ÷o estas regata de la mastruma programaro, kiu ŝargas la programojn kaj regas ilin ĝis finita laboro. La nombro da programoj, kiuj efike estas ÷eblaj dependas de la kvanto de havebla memoro, de la rapido de la ®centra procesoro (85/457), de kapacitancoj kaj rapidoj de periferiaĵoj (85/462) kaj de la efikeco de la mastrumaparo (85/402). ÷o estas realigebla pro diferencoj inter enig-, elig- kaj traktad-rapidoj. Dum iu programo atendas enigon, instrukcioj en alia programo povas esti plenumataj. Je interaktivaj programoj prokrasto-sekundoj inter klavaraj enmetoj estas utiligeblaj por plenumi instrukciojn en aliaj programoj. Tradicie ÷o signifis funkciigi du aŭ pli da taskoj samtempe interne de la sama programo, kaj mult-programado signifis samtempa funkciado de du aŭ pli da programoj en la sama komputoro. Hodiaŭ ÷o signifas mult-programado kaj mult-padado (93/180) estas kelkfoje uzata por indiki ÷on. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ Win3.1M,p609; \W 93/176 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} Titol-Trab/o *a {de1} {en1} Title bar *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La propra nomo de la horizontala trabo je fenestro(86/189)-supro enhavanta la fenestran titolon aŭ dialog-kadron (93/172). La ̧ de multaj fenestroj enhavas ankaŭ reg-menuan kadron (93/181) kaj maksimumigajn kaj minimumigajn prem-butonojn (93/182). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p614; *c \W 93/177 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066 {T1} {eo1} svap**/i \Itr\i *a {de1} auslagern und nachladen *c {de2} austauschen *c {de3} tauschen *c {en1} swap ♦ to *b {fr1} \J Dumtempe haltigi kurantan programon kaj movi ĝin al duagrada memoro, por ke la primara memoro (86/140) ricevu pli urĝan taskon, por maksimumigi efikan utiligon de la primara memoro. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; \W 93/178 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.067 {T1} {eo1} svap**-memor-are/o *a {eo2} svap**/ej/o {de1} {en1} swap file *b {fr1} \J En ®plibonigita reĝimo 386 (93/173) memor-areo (89/209) sur dur-disko, kiu estas rezervita ekskluzive por utiligo pere de Vindozo (93/168). Tiu programaro dumtempe transigas informojn el memoro al la ÷o por liberigi la memoron por aliaj informoj. ÷oj povas esti dumtempaj aŭ daŭraj. =aplikapaj svapejoj (93/183). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p614; *c \W 93/179 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.012 {T1} {eo1} mult-pad/ad/o *a {de1} {en1} multithreading *b {fr1} \J La samtempa traktado de transakcioj (93/185). ÷o implikas, ke transakcioj aŭ mesaĝoj povas esti prilaborataj paralele, ke unu transakcio ne devas esti komplete traktita antaŭ alia estas komencata. Mult-paditaj programoj estas ofte verkitaj en ®reuzebla kodo (93/186). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c \W 93/180 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} Reg-Ikon/o *a {de1} {en1} Control-menu box *b {en2} Control box {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La ikono (93/167), kiu malfermas la reg-menuon por fenestroj (86/189). Gxi ĉiam troviĝas maldekstre sur la ®titola trabo (93/177) kaj devus aspekti kiel dosier-kesto (videbla estas ĝia anso) *a laŭ *b*c Fon: *a ei; *b Win3.1M,p602; *c MasWin3.1,p14; \W 93/181 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} Maksim/um/ig/a Prem-buton/o *a {de1} {en1} Maximize button *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La eta prem-butono enhavanta supren-montrantan triangulon je la dekstra flanko de la ®titola trabo (93/177). Mus-uzantoj povas kliki (93/187) la ̧on por larĝigi la fenestron al ĝia maksimuma grando. Klavar-uzantoj povas uzi la maksimumigu-ordonon sur la Reg-Menuo (93/188). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p608; *c \W 93/182 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} Minim/um/ig/a Prem-buton/o *a {de1} {en1} Minimize button *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La eta prem-butono enhavanta malsupren-montrantan triangulon je la dekstra flanko de la ®titola trabo (93/177). Mus-uzantoj povas kliki (93/187) la ̧on por minimumigi la fenestron al ikono (93/167). Klavar-uzantoj povas uzi la minimumigu-ordonon sur la reg-menuo (93/188). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p608; *c \W 93/183 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.2 {T1} {eo1} aplik/ap**/a svap**-dosier/o *a {de1} {en1} application swap file *b {fr1} \J Dumtempa dosiero (85/434), kreata de Vindozo (93/168) por konservi ne-Vindozan aplikapon (85/401), se iu vokas alian aplikapon. Tio pligrandigas la memor-areon (89/209) por aplikapoj. Vindozo kreas ̧ojn nur en ®normala reĝimo (93/189). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; *c \W 93/184 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.05 {T1} {eo1} transakci/o <2> *a {de1} {en1} transaction *b {fr1} \J (en inform-sistemo:) Iu ajn negoca agado aŭ postulo enigitan en komput-sistemon. Mendoj, aĉetoj, ŝanĝoj, aldonoj, forigoj estas ekzemploj por ÷oj. Enketoj kaj aliaj postuloj estas ankaŭ ÷oj al la komputoro, sed kutime ĝi nur reagas al ili kaj ne registras ilin en la sistemo. La ÷-volumo estas grava faktoro por determini la grandon kaj rapidon de komputora sistemo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 93/185 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.048 {T1} {eo1} re'uz/ebl/a kod/o *a {de1} wiederverwendbarer Code \Im\i *c {en1} reentrant code *b*c {fr1} \J Programo samtempe uzebla pere de multaj uzantoj. Se programo estis verkita en reuzebla stilo nur unu kopio de la maŝin-kodo estas ŝargita en la memoron. La utiligo de tiuspeca programo estas analoga al la procedo, ke kelkaj personoj bakas siajn proprajn kukojn laŭ recepto fiksita al muro: ĉiu zorgas pri la propra progreso laŭ la mastro-recepto per notado de paŝ-numeroj sur propraj folioj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c CE; \W 93/186 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.072.1 {T1} {eo1} klik/i <2> \Itr\i *a {de1} {en1} click ♦ to *b {fr1} \J Rapide premi kaj liberigi mus-butonon (89/190). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p601; *c \W 93/187 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} Reg-Menu/o *a {de1} {en1} Control menu *b {fr1} \J Menuo enhavanta ordonojn, kiujn oni povas uzi por manipuli fenestron (86/189). Aplikap-ikonoj (93/190) kaj kelkaj dialog-kadroj (93/172) ankaŭ havas ÷on. Por malfermi ÷on uzu ®reg-menuan kadron (93/181) maldekstre je la titola-trabo (93/177) de fenestro, aŭ selektu aplikap-ikonon (93/190). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p602; *c \W 93/188 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.20 {T1} {eo1} normal/a reĝim/o *a {de1} {en1} standard mode *b {fr1} \J Vindoza (93/168) reĝimo (89/325) uzebla kun 80286, 80386 kaj 80486 komputoroj (85/408). Tiu ĉi reĝimo provizas aliron al ®etendita memoro (89/288) kaj ebligas komutadon inter ne-Vindozaj aplikapoj (85/401). Sed la ̧ ne provizas ®virtualan memoron (93/175) kaj ne ebligas ne-Vindozajn aplikapojn funkcii samtempe en la fono aŭ en fenestro (86/189). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p613; *c \W 93/189 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} aplik/ap**-ikon/o *a {de1} {en1} application icon *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): Grafikaĵo reprezentanta (89/306) funkciantan aplikapon (85/401). Tiu ĉi ikono (93/167) aperas nur post starto kaj minimumigo (93/183) de aplikapo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; *c \W 93/190 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.042 {T1} {eo1} ANSI-karaktr/ar/o *a {de1} {en1} ANSI character set *b {fr1} \J La okbita karaktraro (86/107) de la \I american National Standards Institute\i uzata de Vindozo (93/168). La kodaĵoj de ĝiaj unuaj 127 karaktroj egalas al tiuj de la ASCII-karaktraro (89/235), sed ne la kodaĵoj por karaktroj 128-254. Tial konvertado de Vindozaj registraĵoj al Vopoaj estas tre malfacila. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; *c \W 93/191 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.21 {T1} {eo1} maksimu/ig/a klav-kombin/o *a {de1} {en1} application shortcut key {fr1} \J Klavo-kombino, kiu maksimumigas (=93/182) funkciantan aplikapon (85/401). Vindozo(93/168)-aplikanto povas krei tian klavo-kombinon pere de la Vindoza ®Program-Mastrumaparo (93/193) aŭ inform-dosiero (93/194). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; *c \W 93/192 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.065.62 {T1} {eo1} Program-Mastr/um/ap**/ar/o *a {de1} {en1} Program Manager {fr1} \J La ÷o estas la propra nomo de la baza aplikapo (85/401) en Vindozo (93/168). Gxi funkcias je starto de Vindozo ĝis eliro el tiu programaro. La ÷o estas bezonata por starti aliajn aplikapojn kaj por grupigi aplikapojn kaj dosierojn. Gxi malfermas vian desktopon (93/171) per \IMain\i, la ĉefa grup-fenestro (93/194) interne de la ÷a fenestro. La grup-ikonoj (93/199) \IStartUp\i (Starto 93/205), \IApplications\i (Aplikapoj 93/207), \IAccessories\i (Akcesorapoj 93/208) kaj \IGames\i (Ludapoj 93/209) aperas sur la malsupra parto de la ÷a fenestro. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p71; *c \W 93/193 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} grup-fenestr/o *a {de1} {en1} group window *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): Fenestro montranta grupe aplikapojn (85/401), akcesoraĵojn (93/197) aŭ dosierojn. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p606; *c \W 93/194 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.049.2 {T1} {eo1} elips/o <3> *a {de1} {en1} ellipsis (2) *b {fr1} \J Signo aŭ signoj kiel --, aŭ ..., aŭ * * *, por indiki la ellason de literoj aŭ vortoj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Rand-el; \W 93/195 \w\----- Rim: \j {U1} 800.61 {T1} {eo1} preciz/e pri'skrib/i *a {de1} genau darstellen *c {de2} genau beschreiben *c {en1} delineate (2) ý to \Itr\i *b*c {fr1} \J 2 precize priskribi. Fon: *a ei; *b Rand-el; *c MuSa; \W 93/196 \w\----- Rim: \j {U1} 366 {T1} {eo1} sekret/a (1) *a {de1} geheim *c {de2} geheimnisvoll *c {en1} arcane *b*c {fr1} \J Sciata kaj komprenata fare de personoj kun specialaj scioj. *ĉ laŭ *b Fon: *a PIV; *b Rand-el; *c MuSa; \W 93/197 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} antaŭ/o <3> *a {de1} {en1} foreground *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): Areo sur komputora ekrano okupita de ®aktiva fenestro (93/174). =fono (93/200). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p605; \W 93/198 \w\----- Rim: \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} grup-ikon/o *a {de1} {en1} group icon *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): Ikono (93/167) prezentanta iun grupon de programoj en Program-Mastrumaparo (93/193), se grup-fenestro (93/194) estas minimumigita. Por malfermi grupon kaj vidi ĝian enhavon selektu ÷on. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1,p606; *c \W 93/199 \w\----- Rim: \j {U1} 577.4 {T1} GGC {eo1} mediprotekt/ad/o *a {eo2} medi/o-protekt/ad/o *b {de1} Umweltsschutz \Im\i *c {en1} environmental protection *ĉ {fr1} \J La protekto de la fizika materia spaco, pro ke la natura medio sur la Tero ne estu damaĝita per efikoj de homa agado aŭ de naturaj fenomenoj. *b Fon: *a EPCx93/9,p47; *b ei; *c DUD-U; *ĉ DUD-U =Umweltsschutz; \W 93/200 \w\----- Rim: ei (93-08-20): Laŭ mia impreso oni kutime diras "medioprotekti" kaj ne "mediprotekti", kvankam enmeto de "o" ne estas bezonata por faciligi prononcon. Tamen enmeto de "o" sendube faciligas ekkoni, ke temas pri vort-kunmetaĵo. Pri tiu problemo mi jam aranĝis enketon en PP85-90,p1663: Cxu ni diru "radiaparato aŭ radioaparato", "olefiltrilo aŭ oleo-filtrilo"? Estus dezirinde starigi unuecajn regulojn pri tio. Por registri terminon {eo1} en Pekoteko ekzistas alia problemo, kiel dividi ĝin en termino-elementoj? Cxu "medi-protekt/ad/o", "medi'protekt/ad/o" aŭ "mediprotekt/ad/o" ? Cxiu skrib-maniero ŝajnas al mi nekontentiga. «93-08-20» \j {U1} 631 {T1} BKZ {eo1} inteligent/ig/o de agrikultur/o *a {de1} {en1} {fr1} \J Inteligenta utiligo de agrikulturaj metodoj. *b Fon: *a EPCx93/9,p47; *b ei; \W 93/201 \w\----- Rim: ei (93-08-20): Agrikulturo ne estas persono, al kiu oni povus atribui inteligenton. Estas diskutinda, ĉu ni en Esperanto permesu tiajn nelogikaĵojn Cxinecajn. Sxajnas al mi, ke ni tiel povus pliriĉigi Esperanton per Cxina esprimmaniero. Cxu analogiaj terminoj ekzistas en aliaj etnaj lingvoj? «93-08-22» \j {U1} 631 {T1} SEI {eo1} bio'fabrik/o *a {de1} {en1} {fr1} \J Sistemo, en kiu estaĵoj povas stabile reproduktiĝi dum la tuta jaro sub rigora media kontrolo. Ekde la lastaj 50 jaroj oni eksperimentis je tiuspeca sistemo, sed pro altaj kostoj ĝi ne disvastiĝis. Tamen en la 80-aj jaroj oni starigis en Usono, Japanio kaj kelkaj Eŭropaj landoj grandajn ÷ojn, en kiuj oni sukcese kulturis legomojn, florojn kaj fungojn kaj bredis haliotojn (.../..). *b laŭ *a Fon: *a EPCx93/9,p47; *b ei; \W 93/202 \w\----- Rim: ei (93-08-22): Kiuj etnolingvaj terminoj ekzistas por tiu ĉi nocio-komplekso? Bv difini la terminon "halioto", kiu ne troviĝas en PIV. «93-08-22» \j {U1} 631 {T1} SEI {eo1} satelit/a kultiv/ad/o *a {eo2} fajn/a kultiv/ad/o *a {de1} {en1} {fr1} \J Adekvata uzado de semoj, kemisterko, herbicidoj kaj insekticidoj, depende de konsisto de grundo, fekundeco kaj kreskado de plantoj. Tiel - laŭ la menciita artikolo - oni ne nur sukcesas grandigi produkto-kvanton, sed ankaŭ malmultigi malŝparon de insekticidoj, altigi la efikon de kemisterko, kaj moderigi median poluadon. *b laŭ *a Fon: *a EPCx93/9,p47; *b ei; \W 93/203 \w\----- Rim: ei (93-08-22): Kiujn etnolingvajn terminojn oni uzas por tiu ĉi procedo? «93-08-22» \j {U1} 681.3.066.22 {T1} {eo1} fon/o (4) *a {de1} {en1} background *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La areo malantaŭ kaj ekster la ®aktiva fenestro (93/174) kune kun la desktopo (93/171) kaj kun iuj ajn aliaj aplikap-fenestroj (93/202) aŭ aplikap-ikonoj (93/190). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p600; \W 93/204 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} Start/o *a {de1} {en1} StartUp {fr1} \J La propra nomo de la grup-ikono (93/199), kiu simboligas aplikapojn (85/401), kiuj startu kune kun Vindozo (93/168). Eblas ligi iun ajn aplikapon al tiu ĉi ikono. La ikono estas malplena, ĝis aplikapo(j) estas ligita(j) al ĝi. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p73; \W 93/205 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} aplik/ap**-fenestr/o *a {de1} {en1} application window *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La fenestro (86/189) enhavanta la labor-spacon kaj menu-trabon (93/211) de aplikapo (85/401). La aplikap-nomo aperas sur la supro de tiu ĉi fenestro. ÷o povas enhavi multajn ®enaplikapajn fenestrojn (93/170) Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; \W 93/206 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} Aplikap/oj *a {de1} {en1} Applications *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La propra nomo de la grup-ikono (93/199), kiu simboligas aplikapojn, programojn por specialaj labor-taskoj, kiuj troviĝas sur la dur-disko. Dezirante, ke Vindozo ne startu programojn de la komputora dur-disko, oni forigu el la Program-Mastrumaparo (93/193) tiun grup-ikonon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p73; \W 93/207 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} Akcesor/ap**/oj *a {de1} {en1} Accessories *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La propra nomo de la grup-ikono (93/199), kiu simboligas akcesorajn programojn por teksto-prilaborado, desegnado, komunikado kaj aliajn utilapojn kiel horloĝapon kaj kalkulapon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p73; \W 93/208 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} Lud/ap**/oj *a {de1} {en1} Games {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): La propra nomo de la grup-ikono (93/199), kiu simboligas ludapojn, kiuj ebligas ludan lernadon de la bazaj lertoj por utiligi Vindozon (93/163). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p73; \W 93/209 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} grup/o (3) *a {de1} {en1} group {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): Kolekto de aplikapoj (85/401), akcesorapoj (85/432) aŭ dosieroj (85/434) interne de la program-mastrumaparo (93/193). Per kunigo de tiuj programoj kaj registraĵoj ili estas pli facile troveblaj, se oni deziras utiligi ilin. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p606; \W 93/210 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} menu-trab/o *a {de1} {en1} menu bar *b {fr1} \J Horizontala trabo sur Vindoza (93/168) ekrano, kiu enhavas la nomojn de aplikapaj (85/401) menuoj (85/446). Gxi aperas sub la titol-trabo (93/177). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p608; \W 93/211 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} aplika/ap**/a vok-kombin/o *a {de1} {en1} application shortcut key *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168)): Klavo-kombino, kiu movas funkciantan aplikapon (85/401) en la antaŭon (93/198) por ke oni povu uzi tiun ĉi programon. Pere de la Program-Mastrumaparo (93/193) komputoranto povas krei tiun klavo-kombinon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; \W 93/212 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} arkiv-atribut/o *a {de1} {en1} archive attribute {fr1} \J (en Vindozo (93/163)): Indikilo aldonita al dosiero (85/434) montranta ĉu ŝanĝo okazis ekde la kreo de la lasta vic-kopio de la koncerna dosiero. Tiu ĉi indikilo kutime estas aŭtomate aldonita je kreo aŭ modifo de dosiero kaj forigita, se kopio estas kreita per la DOS-aj ordonoj XCOPY, BACKUP aŭ RESTORE. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; \W 93/213 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} asoci/i <3> \Itr\i *a {de1} {en1} associate ♦ to *b {fr1} \J (en Vindozo (93/163)): Identigi, ke nom-etendaĵo (89/064) apartenas al difinita aplikapo (85/401). Se dosiero kun asociita nom-etendaĵo, estas malfermata, la koncerna aplikapo startas aŭtomate. Dosieroj asociitaj kun aplikapo estas nomitaj "aplikapaĵoj" (93/165). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p599; \W 93/214 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} atribut/o <3> *a {de1} {en1} attribute *b {fr1} \J Dosier-indikilo montranta ĉu dosiero estas nur-legebla, kaŝita, ĉu ĝi enhavas informojn bezonatajn por funkciigi la mastruman programaron (85/402) DOS (85/403), aŭ ĉu ŝanĝoj okazis en la dosiero ekde la kreo de ĝia lasta vic-kopio. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,p600; \W 93/215 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} AUTOEXEC.BAT-dosier/o *a {de1} {en1} AUTOEXEC.BAT file *b {fr1} \J ®Aropa dosiero (85/465), sinsekvo de ordonoj, kiuj estas aŭtomate plenumataj per DOS (85/403), kiam iajn la komputoro estas startita aŭ restartita. La dosiero enhavas la bazajn start-ordonojn, kiuj konfiguras (93/217) la komputoran sistemon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; \W 93/216 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} konfigur**/i *a {de1} {en1} configure ý to *b {fr1} \J Kunmeti aŭ ŝanĝi partojn en specifa maniero por specifa celo, krei ÷aĵon: \I÷i komputoran sistemon\i. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Rand-el; \W 93/217 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} objekt/o <7> *a {de1} {en1} object *b {fr1} \J (en Vindozo (93/168) parolante pri objekt-ligado kaj enmetado (93/219)): Informoj kiel desegno, grafikaĵo aŭ son-registraĵo, kiu povas esti ligata al aŭ enmetata en alian dosieron (85/434). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,609; \W 93/218 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} en'met/i <2> *a {de1} {en1} embed ý to {fr1} \J (en Vindozo 93/168): Meti informon (objekton 93/218), kiu estis kreita en unu dosiero en alian dosieron (kutime la du dosieroj estis kreitaj per malsamaj aplikapoj 85/401). La enmetita objekto estas redaktebla rekte en la dosiero, se la aplikapoj permesas objekt-ligadon kaj enmetadon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,604; \W 93/219 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} aŭtomat/a lig/o *a {de1} {en1} automatic link *b {fr1} \J Ligo kies ĝisdatiga opcio estas setita (85/451) al aŭtomata. Se oni redaktas ligitan objekton (93/218) la ŝanĝoj en la vida prezento, la "bildo" de la objekto okazas aŭtomate en ĉiuj dosieroj, kiuj enhavas la ̧on. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; \W 93/220 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} lig/o <4> *a {de1} {en1} link *b {fr1} \J Referenco en cel-dosiero (93/222) indikanta kie objekto (93/218) ekzistas en fonto-dosiero ((93/223). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,607; \W 93/221 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} cel-dosier/o *a {de1} {en1} destination document *b {fr1} \J Dosiero (85/434) havanta ligon (93/221) al objekto (93/218) en fonto-dosiero (93/223). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,603; \W 93/222 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} font/o-dosier/o *a {de1} {en1} source document *b {fr1} \J Dosiero (85/434) en kiu troviĝas la referenco al ligita objekto (93/218). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,613; \W 93/223 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} fon-aplik/ap**/o *a {de1} {en1} background application *b {fr1} \J Aplikapo (85/401) funkcianta sed ne aktiva (93/174). Komputoranto ne povas meti informojn en ĝin. =antaŭ-aplikapo (93/225). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; \W 93/224 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} antaŭ-aplik/ap**/o *a {de1} {en1} foreground application *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168): Aktiva (93/174) aplikapo (85/401) kun kiu oni laboras. Gxi aperas en la aktiva fenestro. =fon-aplikapo (93/224). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,605; \W 93/225 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} baŭd/o *a {de1} Baudrate \In\i *ĉ*e {de2} Bd *ĉ {de3} Übertragungsgeschwindigkeit \If\i *e {en1} baud (rate) *b*c {fr1} baud \Im\i *d \J La transsendo-rapido de komunik-kanalo, indikata per bitoj (86/165) en sekundo. En transsendo fare de persona komputoro dek bitoj estas bezonataj por ĉiu karaktro, tial je rapido de 4 800 baŭdoj 480 karaktroj aŭ bajtoj (86/171) estas transsendataj en sekundo. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; *c ComGlo; *ĉ CE; *d PetLar91; *e iwt-Wö; \W 93/226 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} du/ari''/a dosier/o *a {de1} Binärdatei \If\i *ĉ {en1} binary file *b*c {fr1} \J Dosiero (85/434) enhavanta informojn en maŝin-legebla formo, kiu estas legebla nur per aplikapo (85/401). Oni uzas tiun nomon por distingi tiujn dosierojn de ordinaraj tekstaj dosieroj (ASCII-dosieroj). *a laŭ *b*c Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; *c ComGlo; *ĉ iwt-Wö; \W 93/227 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} bit-map/o <1> *a {de1} Bit-Map *c {de2} Bitbelegungsplan \Im\i *c {de3} Bittabelle \If\i *c {en1} bitmap *b {en2} bit map *c*ĉ {fr1} \J 1 Areo en komputora memoro rezervita por grafikaĵoj. La ÷o konservas la bildon, kiu estas daŭre sendata al la ekrano. 2 Duaria stat-prezento, en kiu ĉiu bito aŭ bitaro respondas al iu objekto aŭ kondiĉo. *a laŭ *b*ĉ Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; *c iwt-Wö; *ĉ ComGlo; \W 93/228 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} tra'rigard/o *a {eo2} krud'esplor/o *a {de1} Grobrecherche *c {en1} browsing *b*c {fr1} \J Rapida trarigardo de konservita dataaro por supraĵe ekkoni la specon de la dataoj (85/476). ÷o ne celas trovi specifajn dataojn. *a laŭ *c Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; *c CE; \W 93/229 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} liter-tipara muj**/o *a {de1} {en1} cartridge font *b {en2} font cartridge *b {fr1} \J Mujo (91/003) enhavanta rom(85/473)-ĉipon (85/383) kun registraĵo de litertiparo, kiu estas enmetebla en laseran aŭ matrican printatoron (85/003). *a laŭ *b*c Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; *c ComGlo; \W 93/230 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} kaskad/a aranĝ/o *a {de1} {en1} cascade *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Metodo por aranĝi malfermitajn fenestrojn sur desktopo (93/171), ke ili tabul-kovras sin tiel, ke la titol-trabo (93/177) de ĉiu fenestro restas videbla. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,600; \W 93/231 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} kaskad/a menu/o *a {de1} {en1} cascading menu *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Menuo (85/446), kiu malfermiĝas per opcio-selekto sur alia menuo, kiu montras dekstran sagon. (en Vopo 6.0:) Menuo, kiu aperas flanke de tir-menuo, se opcio estas selektita, kiun sekvas la simbolo "triangulo montranta dekstren": . *a laŭ *b*c Fon: *a ei; *b Win3.1M,60; *c WP6.0-Ha,41; \W 93/232 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} opci-kvadrat/o *a {de1} {en1} check box *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Kvadrato videbla en dialog-kadro (93/172) ebliganta selekti aŭ malselekti opcion. Se opcio estas selektita per premo sur mus-butono, aperas ikso (x) en la ÷o. Opcio estas malselektata per premo sur la Spaceto-Klavon (89/423). Nomoj de nehaveblaj opcioj estas grizigitaj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,39; \W 93/233 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} lig/ebl/a aplik/ap**/o *a {de1} {en1} client application {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Aplikapo (85/401), kies dosieroj (85/434) kapablas akcepti ligitajn aŭ enmetitajn objektojn (93/218). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/234 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} lig/it/a objekt/o *a {de1} {en1} linked object *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) En cel-dosiero (93/222) videbla prezento - kiel ikono (93/167) aŭ bit-mapo (93/228) - de objekto (93/218). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,607; \W 93/235 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} lig/i <6> *a {de1} {en1} link ♦ to *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Krei referencon en cel-dosiero (93/222) por objekto (93/218) en fonto-dosiero (93/223). Per tiu ago la objekto estas vidigata en la cel-dosiero. La ligita dosiero povas esti redaktata en la cel-dosiero. Se la objekto estas ŝanĝata en la fonto-dosiero, la ŝanĝoj aperas ankaŭ en la cel-dosiero. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,607; \W 93/236 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} ferm/i (4) *a {de1} {en1} close ♦ to *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Forigi fenestron (86/189) aŭ dialog-kadron (93/172), aŭ eliri aplikapon (85/401). Oni povas fermi fenestron per la Fermu-Ordono sur la Reg-Menuo (93/188). Fermante aplikapan fenestron oni eliras la aplikapon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/237 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} kolaps/ig/i <1> *a {de1} {en1} collapse ♦ to *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) "Kaŝi" subkatalogon (89/494) sub selektita katalogo (89/495) en la Dosier-Mastrumapo (89/058). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/238 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} kolor-skem/o *a {de1} {en1} color scheme *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Predifinita kolor-kombino, kiun Vindozo utiligas por ĝiaj ekran-elementoj. Cxiu kapablas selekti ÷on aŭ krei sian propran per utiligo de la Reg-Panelo (93/240). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/239 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} Reg-Panel/o *a {de1} {en1} Control Panel *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Videbla metodo por ŝanĝi konfiguraĵon (93/217) de la Vindoza mastrumaparo (85/402). Selektu en Cxefa Fenestro la ikonon (93/167) Reg-Panelo, duoble kliku (93/187) ĝin por vidigi la Reg-Panelan Fenestron, kies ikonoj prezentas setaĵojn (89/046) ŝanĝeblajn pere de la ÷o. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,139; \W 93/240 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} seri/a konekt/ing/o *a {de1} {en1} serial port *b {en2} COM port *b {fr1} \J Konektingo en komputoro, kutime COM1, per kiu kablo de serie konektota aparato - ekz-e printatoro (85/003) aŭ modemo (85/390) - estas konektita al komputoro. Vindozo (93/168) provizas la eblecon konekti ĝis 4 diversajn serie konektotajn aparatojn. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/241 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} ordon/o *a {de1} {en1} command *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Vorto aŭ vortgrupo kutime trovebla en menuo (85/446), kiun oni selektas por ordoni al komputoro plenumun de ago. Oni povas klavi ÷on ankaŭ post DOS-prompto (85/413) aŭ en la ®dialog-kadro Eku (93/243), kiu troviĝas sur la menuo de Program-Mastrumaparo (93/193) kaj de Dosier-mastrumaparo (89/058). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,53,601; \W 93/242 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} dialog-kadr/o Eku *a {de1} {en1} Run dialog box *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Dialog-kadro (93/172) por ordoni starton de programo kaŭ (85/409) malfermon de dosiero (85/434). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,53; \W 93/243 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} ordon-buton/o *a {de1} {en1} command button *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) En dialog-kadro (93/172) butono por ordoni agon. ÷o ofte havas etikedon, kiu indikas la agon, kiun buton-premo kaŭzus (ekz-e: nuligu! helpu! instalu!). Selektante ÷on sur kies etikedo troviĝas elipso (93/195) kaŭzas la aperon de alia dialog-kadro. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/244 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} komunik/ad-set''/aĵ/oj *a {de1} {en1} communications settings *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Setaĵoj (89/046), kiuj difinas kiel informoj estas transigitaj de komputoro al alia aparato (kutime printatoro 85/003 aŭ modemo 85/390). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/245 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} Medi/a Reg-Interfac''/o *a {de1} {en1} Media Control Interface *b {en2} MCI *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) Norma reg-interfaco (85/418) por mult-mediaj (93/...) unaĵoj (89/044) kaj dosieroj (85/434). Per utiligo de ̧o mult-media aplikapo (85/401) povas regi aron da mult-mediaj unaĵoj kaj dosieroj. Vindozo provizas du unaĵapojn (89/023) por ̧o: unu regas la ®midian sekvencapon (89/es-075) kaj la alia regas la sonon de dosieroj kun nom-etendaĵo .WAV. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,53,608; \W 93/246 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} medi-dosier/o *a {de1} {en1} media file *b {fr1} \J Dosiero (85/434) enhavanta mult-mediajn (93/...) dataojn kiel sonojn aŭ vivigojn (93/249). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,608; \W 93/247 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} viv/ig/i <3> *a {de1} {en1} animate ♦ to *b {fr1} \J Fari ke desegno, pupo aŭ alia neviva objekto agu kvazaŭ ĝi estus vivanta. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Rand-el; \W 93/248 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} viv/ig/o *a {de1} {en1} animation *b {fr1} \J La procedo por prepari desegnojn, pupojn aŭ aliajn nevivajn objektojn, ke ili kondutas kaj moviĝas kvazaŭ ili estus vivantaj. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Rand-el; \W 93/249 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} kompund/a unaĵ**/o *a {de1} {en1} compound device *b {fr1} \J Unaĵo (89/044) utiliganta ®Median Reg-Interfacon (93/246) kaj medi-dosierojn (93/247) kontraste al simpla unaĵo ne bezonanta medi-dosierojn. Por funkciigi ̧on kiel midi-sekvencatoron (89/es-076) midia (88-es/001) dosiero estas specifenda. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/250 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} kompund/a dosier/o *a {de1} {en1} compound document *b {fr1} \J Dosiero (85/434), en kiu troviĝas informoj registritaj per utilogo de pli ol unu aplikapo (85/401). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,601; \W 93/251 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} CONFIG.SYS-dosier/o *a {de1} {en1} CONFIG.SYS file *b {fr1} \J Teksto-dosiero (85/434) utiligata je komputor-starto enhavanta konfigurantajn (93/217) ordonojn, kiuj ebligas aŭ malebligas kapablojn, limigas la utiligon de komputoraj risurcoj (89/324), kaj etendas la kapablojn de la mastrumaparo (85/402) per aldono de unaĵapoj (89/023). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,602; \W 93/252 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} konfirm/ot/a mesaĝ/o *a {de1} {en1} confirmation message *b {fr1} \J Mesaĝo aperanta post kiam iuj agoj estas specifitaj, kiu promptas (85/413) konfirmon aŭ nuligon de la specifitaj agoj. Dosier-Mastrumapo (93/058) en Vindozo (93/168) ekzemple postulas konfirmon antaŭ dosiero estas forigita (89/501). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,602; \W 93/253 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} nun/a katalog/o *a {de1} {en1} current directory *b {fr1} \J (en Vindozo 93/168:) La katalogo, en kiu vi estas laboranta. En la Vindoza Dosier-mastrumapo (89/058) la ̧o estas heligita en la kataloga arbo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,602; \W 93/254 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} mov/u *a {eo2} tranĉ/u kaj glu/u *a {de1} zwischenspeichern *ĉ {de2} schneiden *ĉ {en1} cut *b {en2} cut and paste *c {fr1} \J Movi komputoran registraĵon aŭ aplikapaĵon (89/206) al dumtempa storo (klip-memorapo 89/137) aŭ al bufro (85/453). La plej multaj Vindozaj (93/168) aplikapoj kaj Vopo 6.0 disponas (sur la Redakt-menuo 93/256) pri la movu-ordono, kiu plenumas tiun taskon. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Win3.1M,602; *c WP6.0M,111; *ĉ iwt-Wö; \W 93/255 \w\----- Rim: ei (93-09-17): Ne ŝajnas al mi trafe indiki la nocion de tiu ĉi komplekso en la Angla per nur {en1}, ĉar tiu vorto pensigas, ke tranĉita teksto estos tute forigita. La de Vopo 6.0 por tiu ĉi nocio uzata termino {en2} estas pli trafa. {eo2} signifas precize la samon, ĉar movita teksto estas tranĉita (=forigita) je la origina loko kaj gluita (=metita) je alia loko. «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} Redakt-menu/o *a {de1} {en1} Edit menu {fr1} \J Menuo faciliganta la redaktadon de teksto. Tiel ÷o aspektas en Vindozo (93/168): Kaj tiel en Vopo (89/208) 6.0: Malfaru Malforigu... Ripetu... Fon: *a \W 93/256 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} mal'far/u! *a {de1} {en1} Undo *b {fr1} \J Nova kapablo de Vopo(89/208) 6.0. Dum la kapablo "malforigu!" (93/258) restaŭras erare forigitan tekston, "malfaru" kapablas malfari aliajn tipojn de erara formatigo aŭ teksto-aranĝo. Se vi ekz-e intencis centrigi linion sur la ekrano per , sed vi erare klavis movante tiel ĉiujn liniojn al la dekstra marĝeno, vi povas per la ordono facile malfari, korekti la eraron, se vi rimarkas ĝin tuj post kiam vi registris la eraran ordonon. *a Fon: *a ei; *b Wp6.0-Ha,p94; \W 93/257 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} mal'for/ig/u! *a {eo2} restaŭr/u! *a {de1} {en1} Undelete *b {fr1} \J Per tiu ĉi ordono, kiu estas selektebla pere de la Redakt-menuoj (93/256) de Vindozo (93/163) kaj Vopo (89/208), oni povas restaŭri erare forigitan tekston, se oni ordonas la restaŭron post kiam oni ne pli ol dufoje forigis ion post la erara forigu-ordono. *a Fon: *a ei; *b Wp6.0-Ha,p95; \W 93/258 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} ripet/u! *a {de1} wiederhole *a {en1} Repeat *b {fr1} \J Ordono en Vopo 6.0, kiu ebligas aŭtomatan ripetadon de klavo-sinsekvoj. Tiu ordono estas selektebla pere de la redakto-menuo aŭ per la klavo-kombino . Gxi vidigas dialog-kadron (93/172) montrantan la defaŭltan setaĵon (89/046) 8 (kondiĉe ke tiu defaŭlta valoro ne estis antaŭe ŝanĝita per la set-butono). Klavu la deziratan nombron da ripetoj kaj la ripetotajn klavo-sinsekvojn. Fon: *a ei; *b Wp6.0-Ha,p90; \W 93/259 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} reg-kod/aĵ/o *a {de1} Steuercode *c {de2} Steuerschlüssel \Im\i *c {de3} Steuerungsschlüssel \Im\i *c {en1} control code *b {fr1} \J Unu aŭ kelkaj reg-karaktroj en komputora registraĵo uzata por regi la funkciadon de la aparato. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; *c iwt-Wö; *ĉ Win3.1M,602; \W 93/260 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} default button *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p602; *c iwt-Wö; \W 93/261 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} default printer *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p602; \W 93/262 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} default settings *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/263 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} desktop pattern *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/264 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} destination directory *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/265 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} device contention *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/266 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} griz/ig/it/a *a {de1} {en1} dimmed *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/267 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} directory icon *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/268 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} directory tree *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/269 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} dcirectory window *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/270 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} downloadable font *b {en2} soft font *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/271 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} download ý to *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 93/272 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} drag ý to *b*c {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; *c ComGlo; \W 93/273 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} drive icon *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/274 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} *a {de1} {en1} drive letter *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b Win3.1M,p603; \W 93/275 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} 681.3.06.123 (+) {T1} {eo1} aplik-program/a interfac/o *a {eo2} apri**/o *a {eo3} aplik-program/a program/ad-inter/il/o *b {eo4} API *b {de1} {en1} Application Program Interface *c {en2} API *b*c {fr1} \J Interfaco (85/418) aŭ program-lingvo (88/167) uzata inter aplik-programoj (85/401), kiuj devas komuniki kun mastrumapoj (85/402), databaza mastrumaparo (93/277) kaj aliaj kontrolaj programoj. ÷o konsistas el aro da kodaĵoj kaj ordonoj por interrompi la komputoran funkciadon, por voki la atenton de aliaj programoj kaj por sendi mesaĝojn inter ili. *a laŭ *b; Fon: *a ei; *b @pfei93-01-06; *c ComGlo; \W 93/276 \w\----- Rim: ei (93-11-19): La verbo "interi" ne ekzistas, tial ne estas formebla "interilo". Ankaŭ "inter'est/il/o" ne estus trafa, ĉar tio ĉi signifus "ilo por interesti". Kion tiu ilo farus? Eble utiligo de la nova sufikso-propono "-ap/" estus pli taŭga: "inter'program-/ap/o" (= programo inter programoj). Sed preferinde pro pli granda simileco al la Angla termino ŝajnas al mi utiligi la PIVS-an radikon "interfac/", kiu estas pli vaste difinita en (85/418). Majuskle skribitaj mallongigoj kiel {eo4} prefere servu kiel mallongigoj por organizoj aŭ libro-titoloj, ĉar ili estas propraj nomoj. Mallongigon de komuna nomo (kiel la mallongigon de tiu ĉi komplekso) ni prefere skribu minuskle. Tamen mi evitis uzi la terminon "api/o", ĉar tiu ĉi vorto jam ekzistas en nia lingvo. Tial mi rekomendas la terminon {eo2}, se {eo1} estas tro longa. «93-12-20» \j {U1} {T1} {eo1} data''baz/a mastr/um/ap**/ar/o *a {de1} {en1} database manager *b {en2} database manager system *b {en3} DBMS *b {fr1} \J Programaro por la organizado, storado (85/484) kaj trovado de dataoj (85/476). ÷o povas utiligi tradiciajn program-lingvojn (88/167) kiel COBOL (../...) kaj BASIC (../...) aŭ specialajn program-lingvojn ellaboritaj por databazaj sistemoj. ÷o traktas kune du aŭ pli da dosieroj kaj estas la bazo por evoluigi rutinajn negocajn databazajn sistemojn. Kontraste al ĝi dosier-mastrumapo (89/058) traktas nur po unu dosieron kaj estas interaktive uzata kun persona komputoro por mastrumi la personaron kaj sendependajn dosierojn kiel nomo- kaj adres-listojn. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b ComGlo; \W 93/277 \w\----- Rim: «93-12-20» \j {U1} 53.087 {U2} 615.475 {U3} 621.3.087 {T1} {eo1} -skop**/ *a {de1} -skop *a {en1} -scope *a {fr1} -scope *a \J Teknika sufikso uzata por formi terminojn, kiuj ebligas observi la fenomenon aŭ organon, kiun la radiko indikas: \Ibronko÷o; cisto÷o EB#26/50; vagino÷o EB#110/11; laringo÷o EB#26/61; oftalmo÷o EB#26/33; oscilo÷o EB#237/32; retino÷o EB#109/12; spektro÷o; ovo÷o EB#75/46.\i La sufikso troviĝas kiel vortfinaĵo jam en internaciaj terminoj kiel \Iepidiaskopo, periskopo, teleskopo, mikroskopo\. ÷io: Scienco aŭ arto por utiligi la koncernan aparaton: \Iradio÷ia aparato EB#29/39; \i *a Fon: *a SV81/19b; \W 94/611 \w\---- Rim: ei (94-01-02): =-graf/ (94/612). Mi preferis registri tiun termino-elementon kiel sufikson per "-skop/" kaj ne kiel vortfinaĵon per "-oskop/o", kvankam tiel finiĝas ĉiuj de mi listigitaj ekzemploj kaj kvankam PIV registras "-olog/o, -olog/io", ĉar la Greka vorto, de kiu deriviĝis la termino-elemento estas \3skop\1 kaj ne \3oskop\1. La o-ojn oni laŭ mia opinio aldonis al la radikoj por faciligi la prononcon. Pro la sama kaŭzo la kapvorto en PIV devus esti "-log/" «94-01-02» \j {U1} 53.087.6 {U2} 615.475 {U3} 621.3/087.6 {T1} {eo1} -graf/ *a {de1} -graph *a {en1} -graph *a {fr1} -graphe *a \J Teknika kaj scienca sufikso indikanta: 1. praktikanton de arto aŭ tekniko: \Igeo÷o, tipo÷o.\i 2. aparaton, kiu desegnas, skribas, strekas grafikaĵon (aŭ -gramon) de fenomeno aŭ organo, kiun la radiko indikas: \Ibaro÷o, encefalo÷o, galvano÷o EB#11/44, higro÷o EB#10/54, pluvo÷o EB#10/42, rapido÷o EB#205/56; tensio÷o EB#147/8; termo÷o EB#10/19, 10/55. *a Fon: *a SV81/19c; \W 94/612 \w\---- Rim: =-skop/ (94/611). «94-01-02» \j {U1} 539.184 {T1} {eo1} ekscit/i <5> \Itr\i *a {de1} anregen *b {en1} excite ý to {fr1} \J (pp. gaso) Sanĝi strukturon en gasaj atomoj aŭ molekuloj per transigo de elektronoj al pli altaj energi-niveloj. =ekscito de gaso (94/081). Fon: *a ei; *b DK-Hand; \W 94/613 \w\---- Rim: \j {U1} "737.2" {U2} 539.186 {T1} {eo1} metastabil/a stat/o *a {de1} metastabiler Zustand \Im\i *a*ĉ {en1} metastable state *a*c {fr1} *a \J 1 Speciala stato de pseŭdoekvilibro: sistemo akiris pli da energio ol estas bezonata por ĝia =®normala stato (94/616), kaj tamen ĝi ankoraŭ ne fariĝis malstabila. Se oni ekz-e tre singarde varmigas akvon ĉe ordinara aerpremo oni povas varmigi ĝin kelkajn gradojn ĝis super ĝia normala bol-punkto (ĝis 105°C) kaj tamen ĝi ne bolas. En tiu ekzemplo de ̧ nura perturbeto povas kaŭzi eksplodon al vaporo, sed tiu perturbeto devas veni de ekstera fonto. *a 2a (en atom-fiziko:) Ekscitita (94/613) stato de kiu ĉiuj eblaj kvantumizitaj transiĝoj al pli malaltaj energi-niveloj estas laŭ la kvantum-teorio malpermesitaj. *b laŭ *a 2b (en kvantum-mekaniko:) Ekscitita =®stacionara energi-stato (94/616) kun kutime longa daŭro. *b laŭ *c Fon: *a SV70-15A; *b ei; *c McGraw; *ĉ BrockEnzy; \W 94/614 \w\---- Rim: =®metastabila ekvilibro (94/615). \j {U1} 532.782 {U2} 541.121 {T1} {eo1} metastabil/a ekvilibr/o *a {de1} metastabiles Gleichgewicht *a {en1} metastable equilibrium *b {fr1} équilibre \Im\i métastable \J 1 (en fiziko:) Kondiĉo, en kiu sistemo revenas al ekvilibro post eta (ne larĝa) perturbo; modelo de ̧ estas pilko sur kaveto sur la supro de monto. 2 (en fizika kemio:) Stato de pseŭdoekvilibro havanta pli altan liberan energion ol en vera ekvilibra stato. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; \W 94/615 \w\---- Rim: =®metastabila stato (94/614) \j {U1} 530.145 {U2} 535.14 {U3} 539.14 {T1} {eo1} stacionar**/a stat/o *a {de1} stationärer Zustand \Im\i *b {en1} stationary state *b {fr1} état \Im\i stationnaire *b \J Unu el la nekontinuaj energi-statoj, en kiuj kvantumizita partiklo aŭ sistemo povas ekzisti laŭ la kvantum-teorio. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Nucle#3556; \W 94/616 \w\---- Rim: \j {U1} 531.36 {T1} {eo1} metastabil/a *c {de1} metastabil *a {en1} metastable {fr1} métastable *b \J Duonstabila; iranta nur tre malrapide al la stabila stato, se ne efikas specialaj kaŭzoj. *c Adjektivo indikanta, ke sistemo teorie ne estas stabila, sed ke ĝi aperas tia pro tre malrapida transformiĝo de la sistemo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b PetLar91; *c PIV; \W 94/617 \w\---- Rim: Tiuj ĉi difinoj ne ŝajnas al mi trafaj pro =÷a stato (94/614), =÷a ekvilibro (94/618). \j {U1} "731" {U2} 534.51 {T1} {eo1} stacionar**/a *a {de1} stationäre {en1} stationary {fr1} stationnaire \J Restanta en la sama kondiĉo aŭ stato, ne ŝanĝanta. *a = ÷a ondo (94/619), = ÷a stato (94/616); kp: senmova, neforlokebla. *a Fon: *a ei; *b \W 94/618 \w\---- Rim: \j {U1} 534.51 {U2} 535.12 {T1} {eo1} stacionar**/a ond/o *a {de1} stehende Welle \If\i *d {de2} stationäre Welle \If\i * {en1} stationary wave *b {en2} standing wave *b {fr1} onde stationnaire *ĉ \J Ondo, en kiu la proporcio de la ®momenta valoro (94/620) de iu punkto al la momenta valoro de iu ajn alia punkto de la ondo ne ŝanĝiĝas dum la tempo. *a laŭ *b Fenomeno de interfero pro supermeto de du vibradoj de samaj fekvenco kaj amplitudo. *a laŭ *ĉ Fon: *a ei; *b McGraw; *c DUD-U; *ĉ PetLar91; *d DK-Hand; \W 94/619 \w\---- Rim: \j {U1} 534.51 {U2} 538.567 {T1} {eo1} moment/a valor/o *a {de1} {en1} instantaneous value *b {fr1} \J La valoro de sinusa aŭ alimaniere varianta kvanto, je specifa momento. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; \W 94/620 \w\---- Rim: \j {U1} 537.525 {T1} {eo1} koron-efluv/o *a*b*d {eo2} kron-efluv/o *c*ĉ EVIT *a {de1} Korona(entladung) \If\i *d {en1} corona (discharge) *b {en2} corona effect *ĉ {fr1} effluve \Im\i couronne *b {fr2} décharge \If\i en aigrette *b \J Efluvo malforte lumanta, aspektanta kiel =korono (1). Gxi okazas, se la elektra tensio je la supraĵo de konduktilo fariĝas pli alta ol la trarompa tensio de la aero. En la plej proksima ĉirkaŭaĵo de la konduktilo pro tio la aero joniĝas kaj elektra malŝargo okazas. Cxe pintoj kaj akraj eĝoj la ÷o estas ĝena fenomeno. Por malpliigi la perdon de elektra energio oni uzas kavajn konduktilojn kun pli granda diametro. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b SV75/46a; *c PIV; *ĉ BU; *d TW; \W 94/621 \w\---- Rim: \j {U1} 523.755 {T1} {eo1} koron/o (1) *a*b {de1} Sonnenkorona \If\i *a {de2} Corona \If\i *a {de3} Korona \If\i *a {en1} corona (of the sun) *a {fr1} couronne (solaire) \If\i *a \J La lumanta alt-temperatura atmosfero de la Suno videbla dum plena eklipso. La brilo de ÷o malpliiĝas rapide en pli granda distanco de la Suna disko: en la distanco de unu Suna diametro, mezurita de la rando de la Suna disko, la ÷a brilo estas malpli ol 1% de la brilo en la apudeco de la Suna disko. Pro la alta temperaturo de la ÷o (ĉ 2000 000°K) tiu ĉi daŭre "forvaporiĝas" produktanta fluon de elektre ŝargitaj partikloj, kiun oni nomas "Suna vento". *ĉ laŭ *a Fon: *a SV75/45b; *b PIV; *c PetLar91; *ĉ ei; \W 94/622 \w\---- Rim: \j {U1} 551.593.64 {T1} {eo1} koron/o <2> *a {de1} Korona \If\i *a {de2} Kranz \Im\i *b {en1} corona *a {fr1} corona \If\i *a \J Serio de unu aŭ pluraj koloraj ringoj ene bluaj. ekstere ruĝaj, de relative eta diametro, en kies centro troviĝas la Suno aŭ la Luno, kaŭzita per difrakto de lum-radioj, se oni rigardas la ĉiel-korpojn tra maldensa nubo konsistanta el akvo-gutoj. Se la nubo konsistas el glaci-kristaloj, oni povas observi la fenomenon de haloo. *a Fon: *a U61; *b DK-Hand; \W 94/623 \w\---- Rim: ei (94-01-02): en FL#41.9 la termino \Iflash (au collecteur)\i estis tradukita per "korona sparkado (ĉe motor-komutilo)"; "korona" ĉi tie certe estas erara, ĉar tiu ĉi sparkado similas nek al korono (1) nek al korono <2>. Tamen oni povus nomi tiun sparkadon: "efluva sparkado" =efluvo (2). \j {U1} 621.3.032.2.015 {T1} {eo1} bias**/o *a {eo2} krad/a antaŭ'tensi/o *c {de1} Gittervorspannung \If\i *a {de2} Vorspannung \If\i *a {en1} grid bias *a*b {en2} bias (voltage) *a*b {en3} C bias *b {en4} direct grid bias *b {fr1} polarisation \If\i de grille *a {fr2} tension de polarisation *a \J Relative konstanta tensio aplikata al krado aŭ borno de elektronika komponanto (tubo aŭ duon-konduktilo) por atingi la por la funkciado deziratan potencialon. bias/i \Itr\i Apliki biason al krado aŭ borno de elektronika komponanto. *a Fon: *a SV75/26b; *b McGraw; *c TW; \W 94/624 \w\---- Rim: \j {U1} 534.24 {T1} {eo1} mod/o <5> *a {de1} Betrieb \Im\i *b {en1} mode *b {fr1} mode *b \J Stato de vibranta sistemo, kiu respondas al unu el eblaj resonanc-frekvencoj. Ne ĉiuj disipiĝivaj sistemoj havas modojn. En magnetrono (../...) la Ò-÷o (94/405) estas dezirinda funkci-kondiĉo, kiu estas akirita, se la radio-frekvencaj potencialoj de alternaj anodoj havas malajn polarecojn. Fon: *a ei; *b 94/405; \W 94/625 \w\---- Rim: \j {U1} 621.385.83 {T1} {eo1} de'fleks/i (moviĝantajn partiklojn) *a {de1} ablenken *a {en1} deflect ý to *a {fr1} \J Sxanĝi la direkton de moviĝantaj elektre ŝargitaj pertikloj per elektraj aŭ magnetaj kampoj. ÷-bobeno EB#236/25; generatoro de ÷-pulsoj EB#237/17 *a Fon: *a ei; \W 94/626 \w\---- Rim: \j {U1} .004.1 {U2} 538.551.4 {U3} 621.1.018 {U4} 621.43.018 {T1} {eo1} eficienc**/o *a {de1} Wirksamkeit \If\i *c {de2} Wirkungsgrad \Im\i *c {de3} Nutzleistung \If\i *c {de4} Ausbeute \If\i *ĉ {en1} efficiency *b {fr1} \J 1 Mezuro de varmo-eligo per unuo de fuelo, se ĉiuj oksidiĝeblaj materialoj en la fuelo estis brulitaj. 2 Proporcio inter uzebla energio provizita fare de dinamika sistemo kaj la energio liverita al la sistemo dum specifita funkci-periodo. (En nuklea fiziko:) La probablo, ke tiko (94/628) estos registrita en komptil-tubo (87/202) se specifita partiklo (94/629) aŭ radiado falas sur detektilon. (En fiziko ĝenerale:) La proporcio, kutime esprimita kiel procento, inter la utila povumo eligita el unaĵo (89/044) kaj la povumo enigita en la unaĵon. (En termodinamiko:) La proporcio inter la laboro plenumita pere de ®termika motoro (94/630) kaj la varmego absorbita per la maŝino. Tiun ÷on oni nomis ankaŭ termika ÷o. *a laŭ *b*ĉ Fon: *a ei; *b McGraw; *c MuSa; *ĉ Nucle#1056; \W 94/627 \w\---- Rim: \j {U1} 539.1.074 {U2} 621.387.4 {T1} {eo1} tik/o <3> *a {eo2} nombr/ad/er/aĵ/o *a {eo3} kompt**/er/aĵ/o *a {de1} Zählung \If\i *c {en1} count *b {es1} cuenta \If\i *c {es2} recuento \Im\i *c {fr1} comptage \Im\i *c {fr2} coup \Im\i *c {it1} conteggio \Im\i *c {nl1} telling \If\i *c {nl2} tik \Im\i *c \J (en nuklea fiziko:) Unuopa reago de la nombrad-sistemo en radiad-komptilo (87/202). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; *c Nucle#758; \W 94/628 \w\---- Rim: \j {U1} 539.1.074 {T1} 621.387.4 {eo1} en'fal/ant/a partikl/o *a {eo2} kolizi/ant/a partikl/o *a {de1} einfallendes Teilchen \In\i *b {en1} incident particle *b {en2} bombarding particle *b {en3} colliding particle *b {es1} partícula \If\i incidente *b {fr1} particule \If\i incidente *b {it1} particella \If\i incidente *b {nl1} botsend deeltje \In\i *b {nl2} invallend deeltje \In\i *b \J Partiklo (87/573) kolizianta kun alia partiklo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b Nucl#1779; \W 94/629 \w\---- Rim: \j {U1} 621.4 {T1} {eo1} termik/a motor/o *a {de1} Wärmekraftmaschine *c {en1} heat engine *b*c {fr1} moteur thermique *c \J Motoro, kiu konvertas varmo-energion al mekana (87/237) energio. (En termodinamiko:) Termodinamika sistemo en kiu cikla procedo okazas, dum kiu la sistemo plenumas pozitivan kvanton da laboro: iom da varmego fluas en la sistemon, pli malgranda kvanto elfluas dum ĉiu ciklo. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b McGraw; \W 94/630 \w\---- Rim: \jCxerpaĵo el "Esperanto en Superaj Lernejoj" eldonita de ??? , 1993, Shao Rong (Soliva): "Ekrigardo al terminoj de supera eduko" (paĝo 28) 1. Institucioj de supera eduko: {U1} 378.4/.6 {T1} {eo1} super/a lern/ej/o *a {de1} Hochschule *b {en1} {fr1} école supérieure *c {fr2} grande école *ĉ \J Institucio de supera eduko karakterizita aparte per enir-selekto, ĝenerale per konkursoj aŭ titoloj, per alta stud-nivelo kaj per reduktita nombro da studentoj. *b laŭ *ĉ Specoj de superaj lernejoj estas universitatoj (94/632), institutoj (94/633) kaj kolegioj (94/634). *b Fon: *a PIV; *b ei; *c shao-6; *ĉ PetLar91; \W 94/631 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.4 {T1} {eo1} univ**/o *a {eo2} universitat/o *b {de1} Universität *c {en1} university *c {fr1} université *c \J Centro de supera instruado, dividita en fakoj (fakultatoj), kie oni instruas la diversajn branĉojn de la sciencoj kaj artoj, kaj kiuj aljuĝas titolojn (magistreco, licencio, doktoreco). *b Fon: *a shao-5; *b PIV; *c shao-6; \W 94/632 \w\---- Rim: ei (94-01-03): {eo1} estas interesa mallongigo. Ankaŭ etnolingve Germanaj studentoj uzas similan mallongigon: \I"Uni"\i, tamen, se neniu divid-streko estas uzata, la proponita mallongigo faras, la termino-nocion pli malfacile komprenebla en kunmetitaj terminoj. Oni mislegos: univin-struisto, ĉar aron da konsonantoj ĉiu leganto "mense apartigas". Teksto-komprenon iom da redundeco faciligas. Tial mi preferas la terminon {eo2} kaj "universitata instruisto". Tio validas ankaŭ por {eo1} en 94/633. «94-01-02» \j {U1} 378.5 {T1} {eo1} inst**/o *a {eo2} alt'lern/ej/o *b*c {eo3} institut/o *c {de1} Hochschule \If\i *b {de2} Institut \In\i *b {en1} institute *ĉ {en2} college *ĉ {fr1} institut \J Nomo de diversaj institucioj, precipe uzata pri altjernejoj, aŭ korporacioj sciencaj kaj artistaj. *c Institucio, kiu ofte kiel parto de altlernejo servas por scienca laboro, esplorado kaj edukado. *e laŭ *d Fon: *a shao-5; *b fied- ; *c PIV; *ĉ shao-6; *d DUD-U; *e ei; \W 94/633 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.094 {U2} 378.637.113 {T1} {eo1} normal/a inst**/o *a {eo2} alt'lern/ej/o por instru/ist/oj *b {de1} Lehrerbildungsanstalt \If\i *c {en1} normal school *c {en2} college of education {Br} *c {en3} teachers college {US} *c {fr1} \J Fon: *a shao-6; *b ei; *c MuSa; \W 94/634 \w\---- Rim: ei (94-01-02): La nocion de {eo1} mi ne kapablis imagi, ĉar {en1} ne estis konata al mi, kaj ĉar oni en Kanado uzas nur la terminon {en3}. Gxis nun mi komprenis "instituton" (94/633) kiel difinita de , sed laŭ PIV la vorto povus servi ankaŭ por tiu ĉi nocio. Tamen ŝajnas al mi preferinde, ne uzi la terminon "instituto" kiel sinonimon por "alt-lernejo". «94-01-02» \j {U1} 377.8 {T1} {eo1} por'instru/ist/a inst**/o *a {eo2} alt'lern/ej/o por plua eduk/ad/o de instru/ist/oj *b {de1} Lehrerfortbildungsanstalt \If\i (?) *b {en1} {fr1} \J Insto, kie oni bakas plu instruistojn el mezaj lernejoj. *a Fon: *a shao-6; *b ei; \W 94/635 \w\---- Rim: ei (94-01-02): La terminojn {eo2} kaj {de1} mi kreis mem, kvankam mi dubas ĉu en Kanado kaj Germanio vere ekzistas tia altlernejo. Laŭ mia impreso edukaj instancoj aranĝas nur seminariojn por jam pretaj instruistoj -- eble en altlernejoj por instruistoj -- por ke tiuj povu akiri pliajn spertojn. Tamen, se en Cxinio tiaj altlernejoj ekzistas, oni nepre kreu por ĝi terminon kiel {eo2}, kiu estas universale komprenebla ankaŭ por homoj, en kies landoj tiaj altlernejoj ne ekzistas. «94-01-02» \j {U1} 378.094 {T1} {eo1} kolegi/o (2),<5,6> *a {de1} College \In\i *d {en1} college *b {fr1} \J 2 (en Anglujo:) Supera lernejo ĉe universitato. *a Memstara institucio ekstere de pli malnova universitato, kiu plenumas esplorajn kaj instruajn taskojn, kaj kiu formas loĝ- kaj viv-komunumon de instruantoj kaj lernantoj. *c laŭ *ĉ 5 (en Anglujo:) Privata mez-grada lernejo kun internulejo. *c laŭ *ĉ 6 (en Usono:) Prepara lernejo por universitato. *c laŭ *ĉ Fon: *a PIV; *b WE; *c ei; *ĉ DUD-U; *d Brock-Enzy; \W 94/636 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 373.5 {T1} {eo1} kolegi/o (3,4) *a {de1} Collège \In\i *c {de2} höhere Schule *b {en1} {fr1} collège *ĉ \J 3 Mezgrada lernejo, gvidata de Jezuitoj. 4 (en Francujo, Belgio kaj Franca parto de Svislando:) Mezgrada lernejo. *a Fon: *a PIV; *b DUD-U; *c Brock-Enzy; *ĉ PuDan; \W 94/637 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 301.186.1 {T1} {eo1} kolegi/o (1) *a {de1} Kolleg \In\i *b {de2} Kollegium *c {en1} {fr1} collège *ĉ \J Aro da personoj plenumantaj religian oficon: \Ila ÷o de la pontifikoj, de la aŭguroj, de la kardinaloj. *a Fon: *a PIV; *b Brock-Enzy; *c DK-Hand; *ĉ PuDan; \W 94/638 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.125.7 {T1} {eo1} instru-asist/ant/o (por diplomitaj studentoj) *b {de1} {en1} graduate assistant *a {en2} teaching assistant *a {fr1} assistant (à l'enseignement) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei: \W 94/639 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} rang/o de universitat/a diplom/it/o *b {de1} {en1} graduate degree *a {fr1} grade supérieur *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/640 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.2 {T1} {eo1} universitat/a diplom/o *b {de1} {en1} graduate diploma *a {fr1} diplôme universitaire supérieur (deŭième et troisième cycle) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/641 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.145 {T1} {eo1} program/o por diplom/it/aj student/oj *b {de1} {en1} graduate program *a {fr1} programme de deŭième cycle (maÉtrise) ou de troisième cycle (doctorat) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/642 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.145 {T1} {eo1} lern/ej/o por diplom/it/aj student/oj *b {de1} {en1} graduate school *a {en2} school of graduate studies *a {fr1} école des études supérieures *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/643 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} doktor/iĝ/ont/a student/o *b {de1} {en1} graduate student (doctoral) *a {fr1} étudiant de troisième cycle *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/644 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} magistr/iĝ/onta student/o *b {de1} {en1} graduate student (master's) *a {fr1} étudiant de deŭième cycle *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/645 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.141 {T1} {eo1} universitat-nivel/a stud/ad/o *b {de1} {en1} graduate studies *a {fr1} études supérieures *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/646 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.279.8 {U2} 378.2 {T1} {eo1} ceremoni/o de diplom-distribu/o *b {de1} {en1} graduation *a {en2} commencement *a {en3} convocation (in the sence of ceremony) *a {fr1} collation des grades *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/647 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.125.7 {T1} {eo1} student/o-konsil/ant/o *b {de1} {en1} guidance counselor *a {en2} guidance counsellor *a {fr1} conseiller d'orientation scolaire *a {fr2} conseiller en orientation *a (fr3} orienteur *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/648 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.147 {T1} {eo1} duon-kurs/o *b {de1} {en1} half course *a {en2} half-credit course *a {fr1} demi-cours *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/649 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.262 {T1} {eo1} diplom/o por du/a-grad/a fin-stud/ad/o *b {de1} {en1} High School Leaving Certificate (Que) *a {fr1} certificat de fin d'études secondaires (Que) *a {fr2} diplôme de fin d'études secondaires *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/650 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.262 {T1} {eo1} diplom/o por du/a-grad/a fin-stud/ad/o *b {de1} {en1} Secondary School Graduation Diploma *a {en2} S.S.G.D. *a {fr1} diplôme d'études secondaires (Ont) *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/651 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378 {T1} {eo1} super/a eduk/ad/o *b {de1} höhere Erziehung *b {en1} higher education *a {fr1} enseignement supérieur *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/652 \w\---- Rim: {en1} indikas en Kanado kutime nur universitatan studadon, sed en Usono {en1} estas ĝenerala termino por ĉiuspeca studado post fino de dua-grada eduko. En Kebekio (fr1} ne indikas universitatan instruadon. *b laŭ *a «94-01-02» \j {U1} 378.147 {T1} {eo1} stud-programo kun special/iĝ/o *b {de1} {en1} honour course *a {en2} honours program *a {en3} honours course *a {fr1} programme spécialisé *a {fr2} programme de spécialisation *a (fr3} programme d'études avec spécialisation *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/653 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.24 {T1} {eo1} special/a kredit-poent/o *b {de1} {en1} honour credit *a {en2} honours credit *a {fr1} crédit spécialisé *a \J Kredit-poento (94/655), al kiu estas atribuita pli alta valoro, ĉar ĝi estis akirita en pli malfacila ®stud-programo kun specialiĝo (94/653). *b Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/654 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 371.261 {T1} {eo1} kredit-poent/o *b {de1} Punkt \Im\i *ĉ {en1} credit *a*c {fr1} unité *c {fr2} crédit *c \J Oficiala akcepto kaj registro de plenumita laboro de lernanto en specifa kurso. *b laŭ *a Por sukcesi en universitataj kursoj studentoj en Kanado aŭ Usono devas kolekti certan nombron da kredit-poentoj. *b Fon: *a Rand; *b ei; *c Gloss-378; *ĉ DK-Hand; \W 94/655 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.22 {T1} {eo1} bakalaŭr/ec/o kun special/iĝ/o *b {de1} {en1} honours bachelor *a {en2} honours degree *a {fr1} baccalauréat spécialisé *a {fr2} baccalauréat avec spécialisation *a \J Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/656 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 378.147 {T1} {eo1} kurs/o kun special/iĝ/o *b {de1} {en1} honours course *a {en2} honour course *a {en3} honours program *a {fr1} programme spécialisé *a {fr2} programme de spécialisation *a (fr3} programme d'études avec spécialisation *a \J Iom pli malfacila universitata kurso, kiu traktas ankaŭ temojn por specialisto. *b Fon: *a Gloss-378; *b ei; \W 94/657 \w\---- Rim: «94-01-02» \j {U1} 634.0.53 {T1} {eo1} arb/iz/i \Itr\i *a {de1} bestocken \Itr\i *a*b {de2} bedecken (eine Fläche mit Bäumen) *c {en1} stock (with trees) ý to *b {en2} afforest (large area) ý to *b {fr1} \J Kovri senarbigitan areon per arbo-plantoj. Bone ÷izita areo. *ĉ laŭ *c Fon: *a ull; *b MuSa; *c DUD-U; *ĉ ei; \W 94/658 \w\---- Rim: \j {U1} 636.084.22 {T1} {eo1} met/i paŝt/o-best/ojn sur are/on *a {de1} bestocken (das Gebiet mit Rindern) \Itr\i *b {de2} mit Weidevieh \In\i besetzen *b {en1} {fr1} \J Fon: *a ei; *b DUD-U; \W 94/659 \w\---- Rim: \j {U1} 581.144.3 {T1} {eo1} kresk/ig/i flank-ŝos/ojn (de malsupre) *a {de1} bestocken ý sich *b {de2} Seitentriebe ausbilden (von unten her) *b {en1} tiller ý to *b {fr1} \J La tritiko bone kreskigis flank-ŝosojn. (\Ider Weizen hat sich gut bestockt; the wheat has tillered well\i) *b Fon: *a ei; *b MuSa; \W 94/660 \w\---- Rim: \j {U1} 634.0.232.4 {T1} {eo1} arb/iz/it/a *a {de1} bestockt \Iadj\i *b {en1} timbered *b {en2} stocked *b {en3} wooded *b {en4} forested *b {fr1} \J Fon: *a ull; *b MuSa; \W 94/661 \w\---- Rim: \j {U1} 634.0.5 {T1} {eo1} arb/o-stok/o (de areo) *a {de1} Bestockung \If\i *b {de2} Baumbestand \Im\i (einer Fläche) *b {en1} growing stock *b {en2} standing timber *b {en3} forest cover *b {fr1} \J Fon: *a ei; *b MuSa; \W 94/662 \w\---- Rim: \j {U1} 634.0.2 {T1} {eo1} arb/ar/-establ/o *a {de1} Bestockung \If\i *b {de2} Begründung eines Waldbestandes *b {en1} establishment (of a forest) *b {fr1} \J Fon: *a ; *b MuSa; \W 94/663 \w\---- Rim: \j {U1} 633 {T1} {eo1} pri'plant/i (io/n per io) *a {de1} bestocken (etwas mit etwas) *b {en1} plant (something with something) ý to *b {fr1} \J Fon: *a ; *b \W 94/664 \w\---- Rim: \j {U1} 502.7 {T1} {eo1} imisi**/o *a {de1} Immission \If\i *a*b {en1} immission *a {fr1} \J 1. La efiko de emisiaĵoj (94/666) sur la vivo-medion. 2. La eniĝo de emisiaĵoj en ekologiajn sistemon aŭ organismojn. *a Fon: *a ull; *b DUD-U; \W 94/665 \w\---- Rim: ei (94-02-16): {eo1} ne estis trovebla en miaj multaj faklibroj. \j {U1} 502.7 {T1} {eo1} emisi/i <3> *a {de1} emittieren *b {de2} ablassen (in die Luft) *b {en1} emit ý to {fr1} \J Eligi medio-damaĝajn substancojn en la aeron. ÷aĵo La eligo de tiuspecaj substancoj aŭ radiadoj en la atmosferon. Fon: *a ei; *b DUD-U; \W 94/666 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} depoz**/i *a {de1} {en1} {fr1} \J Fon: *a ull; *b \W 94/667 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} depoz**/aĵ/o *a {de1} Deposition \If\i * {en1} {fr1} \J ÷aĵo distingiĝas de "deponaĵo" per tio: Fon: *a ull; *b \W 94/668 \w\---- Rim: \j {U1} 801.25 {T1} {eo1} ekspekt/i <1> *a*b*c*ĉ {de1} erwarten *ĉ {en1} expect ý to *a*b {en2} count on ý to *b {en3} look forward to (as due or likely to happen) ý to *b {fr1} s'attendre á (qc, á ce que) *c {fr2} compter (que) *c \J Opinii, ke io okazos. \IMi ne ÷os vin\i (= mi apenaŭs supozas, ke vi venos). \INe ÷u miraklojn\i (= ne kredu, ke ili okazos). Atendi sen÷e. *b Fon: *a FU; *b BU; *c GD; ĉ EV; \W 94/669 \w\---- Rim: ei (94-02-17): La fontindikoj montras, ke temas pri tre malnova sed tre utila neologismo, ĉar la nocio kutime atribuita al "atendi (1-2)" tute malsamas de la nocio de "atendi (3-5 = ÷i). «94-02-17» \j {U1} 519.28 {T1} {eo1} ekspekt/o (1,2) *a*b*ĉ {de1} Erwartung \If\i *c {en1} expectancy *a {fr1} \J Limo de la averaĝo, kiam la nombro da observoj senfine grandiĝas. *b 1.(de stokasta variablo kun diskreta distribuo) La produtsumo de la diversaj valoroj de la variablo kaj la respondaj probabloj. 2. (de stokasta variablo kun absolute kontinua distribuo) La integralo de la produto de la variablo kaj ĝia probablodenso. *ĉ viv-÷o (G: Lebenserwartung) *c Fon: *a WE; *b U54; *c WG; *ĉ PIV; \W 94/670 \w\---- Rim: «94-02-17» \j {U1} {T1} {eo1} medi/o <3> *a {de1} {en1} medium *b {en2} media (plural of medium) *b {fr1} \J Fon: *a ; *b \W 94/671 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} stor''-medi/o *a {de1} Speichermedium \In\i *c {en1} storage medium *b*c {en2} recording medium *b {fr1} \J Substanco utiligata por registrado kaj konservado de dataoj. Hodiaŭ jenaj ÷oj estas uzataj: 1. Papero en formo de surpaperaj dokumentoj aŭ dosieroj, tru-kartoj, tru-bendoj (../...), etikedoj (../...), mark-formularioj (../...); 2. Elektromagnete ŝanĝeblaj substancoj en formo de ®magnetigeblaj tavol-storoj (94/673) aŭ ®magnetaj vezik-storoj (94/...) el'ig/ebl/a ÷o Fon: *a ei; *b CE; \W 94/672 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} magnet/ig/ebl/a tavol-stor''/o *a {de1} Magnetschichtspeicher \Im\i *b {de2} magnetomotorische Speicher *b {en1} magnetic coating storage *b {fr1} \J Grupo de ®eksteraj storoj (85/470) je kiuj firmaj aŭ flekseblaj portantoj ricevis maldikan tavolon de magnetigeblaj substancoj, en kiuj punktecaj magnet-kampoj per indukto estas kreeblaj, legeblaj kaj supermeteblaj. La portantojn oni kondukas kun difinita skrib-lego-rapido sub la skrib-lego-kapoj bezonata por ebligi indukton. Tial Germanoj nomas tiujn storojn ankaŭ {de2}. Cxiuj tiuj storoj apartenas al la grupo de ®persistaj storoj (85/472) kaj konservas la magnet-kampojn ankaŭ se la stormedioj estis elaparatigitaj. Al la ̧oj apartenas: 1. magnet-bendoj, 2. magnet-kasedoj (87/847); 3. magnet-tamburoj; 4. dur-diskoj (85/393); 5. diskedoj (85/392). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/673 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} duon'kondukt/a stor''/o *a {de1} Halbleiterspeicher \Im\i *b {en1} semiconductor memory *b {fr1} \J Stor-tipo nuntempe ofte uzata kiel interna memoro de la ®centra procesoro (85/457). Gxi anstataŭigis la ĝis 1975 uzatan ferit-kernan storon. Kost-favora produktado de ̧oj ebligis fabrikadon de memor-ĉipoj (89/276) kun granda kapacito, miniaturigon de komputoraj cirkvitoj kaj redukton de alir-tempo (94/675). Malavantaĝo de ̧oj estas, ke ili ne estas ®persistaj storoj (85/472). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/674 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} al'ir-temp/o *a {de1} Zugriffszeit \If\i *b {en1} access time *b {fr1} \J La tempo bezonata por skribi aŭ legi iun memoron. *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/675 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} magnet/a vezik-stor''/o *a {de1} Magnetblasenspeicher \Im\i *b {en1} magnetic bubble memory *b {en2} magnetic bubble storage *b {fr1} \J Tipo de ®magneta storo (94/677), kiu ne utiligas mekane (87/237) movatajn agregaĵojn, kio utilas por ofte movataj aparatoj. En maldikaj folioj el nikel-feraj kombinaĵoj kun maloftaj teroj oni povas realigi du direktojn de magnetigo, en kiuj cilindraj magnet-kampoj, kiujn oni nomis "magnet-vezikoj" (ĉ 0,02 mm grandaj) povas esti movataj. En vertikala direkto oni atingas per permanentaj magnetoj, ke la vezikoj formiĝas kaj persistas. En la horizontala direkto la vezikoj, kies kamp-intenso estas ŝanĝebla, estas movataj sur morditaj vojoj. Tio okazas per rotacianta magnet-kampo, kiu cirkuligas la vezikojn je difinita rapido sur firmaj orbitoj. Je difinita material-loko oni povas determini, ĉu je difinita tempo-punkto troviĝis tie veziko (binara unu) aŭ ne (binara nulo). *a laŭ *b Fon: *a ei; *b CE; \W 94/676 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} magnet/a stor''/o *a {de1} Magnetspeicher \Im\i *b {en1} magnetic memory *b {en2} magnetic storage *b {fr1} \J Cxiuj storoj (85/471), je kiuj magnetaj kampoj estas utiligataj por stori signalojn aŭ signojn, kiuj estas interpreteblaj kiel dataoj (85/476), tekstoj, ilustraĵoj aŭ lingvo. La magnetaj signoj estas estigitaj, legataj kaj transskribataj per indukto. Oni distingas inter ®persistaj storoj (85/472) kaj ®efemeraj storoj (85/415). Al la persistaj storoj apartenas la ®magnetigeblaj tavol-storoj (94/673), la magnetaj vezik-storoj (94/676) kaj la neefemeraj ®duonkonduktaj storoj (94/674). Al la efemeraj storoj apartenas la ®temp-prokrastaj storoj (94/678) kaj parto de la duonkonduktaj storoj. Fon: *a ei; *b CE; \W 94/677 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} temp-prokrast/a stor''/o *a {de1} Laufzeitspeicher \Im\i *b {en1} delay-time storage *b {fr1} \J Storo (85/471), en kiu tra medio (94/671) pasantaj signaloj estas samtempe utiligataj por storado. La signaloj kuras kutime en cirkle aranĝitaj medioj kaj estas konstante refreŝigendaj, ĉar alikaze ili same kiel en ®efemeraj storoj (85/415) malaperus. Gxenerale ili havas malgrandan stor-kapablon kun la escepto de ®magnetaj vezik-storoj (94/676). Fon: *a ei; *b CE; \W 94/678 \w\---- Rim: \j {U1} {T1} {eo1} ekspansi/a fend/o *a {eo2} kart/ing/o *ĉ {de1} Erweiterungssteckplatz \Im\i *b {de2} Steckplatz \Im\i *d {de3} Steckschlitz \Im\i *d {de4} Einbauplatz \Im\i *d {en1} expansion slot *b*c {en2} card slot *d {fr1} \J Ingo en komputoro aŭ alia elektronika aparato por ebligi enŝtopon de karto (94/681) kun presita konduktilaro. La nombro de ̧oj determinas estontajn eblajn plikapabligojn interne de ekzistanta sistemo. En persona komputoro la ̧oj estas konektitaj al la komputora buso (85/461). *ĉ laŭ *d Fon: *a rr en MON94/2,p12; *b iwt-Wö; *c ComGlo; *ĉ ei; *d CE; \W 94/679 \w\---- Rim:ei (94-02-21): {eo1} estas fendo en ponto-planko por ebligi ekspansion dum varmegaj tagoj. «94-02-21» \j {U1} 681.327.2 {T1} KDD {eo1} stok/i <2> *a EVIT *c {eo2} stor''/i *b*c*g {eo3} konserv/i <4> *c {eo4} registr/i (4) *ĉ {eo5} sur'disked**/i *c {eo6} en'komputor''/ig/i EVIT *c {eo7} en'komput/il/ig/i EVIT *c {de1} Text speichern *e {de2} Text aufzeichnen *e {en1} save ý to *d {en2} write to disk ý to *d {fr1} sauvegarder *f \J Registri en iu ®persista memoro (85/472) dataojn (85/476), kiuj troviĝas en iu ®efemera memoro (85/415). *c Fon: *a MON94/2,p12; *b PIVS; *c ei; ĉ PIV; *d ComGlo; *e WP-Ke-G; *f WP5.1Fr,p590; *g KKV; \W 94/680 \w\---- Rim: ei (94-03-03): En la plej nova Monato 94/2,p12 mi trovis la evitindan terminon "stoki" anstataŭ la kutimajn "konservi", "registri" aŭ "stori"; laŭ PIV "stoko" estas iu ajn kvanto da krudmaterialoj, kaj "stoki" signifas teni iun ajn provizon da krudmaterialoj. Pri laŭorda tenado tiu termino nenion diras. Pro tio ne estas bone, plivastigi la signifon de {eo1}. Gxuste la nocio de laŭorda tenado estas esenca, por ke oni facile retrovi bezonatan registraĵon. La termino "stapli" estus pli taŭga, sed kial selekti terminon, kiu rilatas al varo? Temas ĉi tie pri dataoj, do pri pli ĝenerala nocio. Kial la redaktinto de la artikolo ne selektis iun el la uzadataj terminoj {eo2-5}, kiuj ĉiuj estus pli taŭgaj? Pri termino-manko por tiu ĉi nocio ni ne povas plendi. Bedaŭrinde oni kelkfoje uzas por la sama nocio ankaŭ la terminojn {eo6} aŭ {eo7}. Ambaŭ estas misgvidaj, ĉar ili pensigas, ke la registrita teksto post "enkomputorigo" troviĝas ie en la komputoro. Tio ĉi nur okazas, se oni registris ĝin sur durdiskon. Pli kutime estas la surdiskedado. Ni zorgu, ke nia lingvo restu laŭeble logika. «94-03-03» \j {U1} {T1} {eo1} konekt/ej/o *a*ĉ {eo2} ŝtop/il/ing/o *a {eo3} ĵak/o *a {de1} Buchse \If\i *d {en1} socket *b*d {en2} jack *d {fr1} \J Unaĵo (89/044) por akcepti diversajn specojn de ŝtopiloj, kiuj faciligas konekti kaj malkonekti per kabloj diversajn aparatojn al komputoro. *c Fon: *a PIV; *b ComGlo; *c ei; *ĉ MON94/2,p12; *d CE; \W 94/681 \w\---- Rim: ei (94-03-03): {eo1} troviĝas en PIV ="deira konektejo", tamen en MON94/2,p12 temas pri ilo je pri iu loko. «94-03-03» \j {U1} {T1} {Eo1} Aar**/o *a {Eo2} Ar**/o *b {De1} Aar *a {De2} Aare *c {En1} {Fr1} \J Svisa rivero, fontas en la ÷a glaĉero k fluas en la Rejnon. *ĉ o*c Fon: *a AC; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0001 \w\----- Rim: pb: En la Germana oni prononcas longan "a", ne "a-a" kiel en {Eo1}. La ebleco intermiksi ĝin kun "aro" estas malgranda, tial mi preferas {Eo2}. «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Ab**/o <1> *a {De1} Ab *b {En1} {Fr1} \J Dekunua Hebrea monato. Fon: *a BR; *b dtv-lex. \W 90/ac-0002 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Ab**/o <2> *a {Eo2} Turku**/o *c {De1} Turku *b {De2} Åbo *ĉ {En1} {Fi1} Turku *b {Fr1} {Sv1} Åbo *c \J Sveda nomo de Finnlanda urbo. Fon: *a AC; *b pb; *c LK; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0003 \w\----- Rim: pb: {Eo1} baziĝas sur la Sveda, {Eo2} sur la Finna nomo de la Finna urbo. Ĉar oni simile diras "Helsinko" kaj ne "Helsingforso" mi preferas {Eo2}. «90-09-16» \j {U1} {T1} {Eo1} Aba**. *a {De1} Abba *b {En1} {Fr1} \J "Patro", preĝa alparolo de Dio. *c laŭ *b Fon: *a X; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0004 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abadan**/o *a *b *c {De1} Abadan *c {En1} {Fr1} \J Irana havena urbo, grava pro nafto-eksporto. *d laŭ *ĉ Fon: *a PE; *b PM; *c LK; *ĉ dtv-lex; *d pb. \W 90/ac-0005 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abaĵur**/o *a *b *c *ĉ *d *e *g *ĝ {De1} Lampenschirm \Im\i *h {En1} {Fr1} abat-jour \Im\i *f *g \J Lumŝirmilo, lampoŝirmilo. *g Fon: *a Bg; *b HL; *c MM; *ĉ OJ; *d Pl; *e SK; *f AC; *g Boi-Ald; *ĝ Grab; *h pb. \W 90/ac-0006 \w\----- Rim: «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Abas**/o *a {De1} Abbas *b {En1} {Fr1} \J Araba virnomo. Fon: *a AC; *b dtv-lex. \W 90/ac-0007 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abder**/o *a *b {De1} Abdera *a *ĉ {En1} {Fr1} \J <1> Helena urbo. *c laŭ *a <2> figurasence: Komunumo, kie vivas simpluloj kaj kie la administracio agas stulte. = Abderano (90/ac-0009). *c laŭ *a Fon: *a EW; *b IL; *c pb; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0008 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abder**/an/o *a {De1} Abderit \Im\i *a *ĉ {De2} einfältiger Mensch \Im\i *c {De3} Kleinbürger \Im\i *ĉ {De4} Schildbürger \Im\i *ĉ {En1} {Fr1} \J <1> Loĝanto de Abdero (90/ac-0008). *c laŭ *a <2> figurasence: simplulo, stultulo, provincano. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b HW; *c pb; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0009 \w\----- Rim: «90-09-08» \j {U1} {T1} {Eo1} Abdi**/o *a *b {Eo2} Obadja**. *c {De1} Abdias *ĉ {De2} Obadja *ĉ {En1} {Fr1} Abdias *b \J Persono menciita en la Biblio. Fon: *a IKI; *b LA; *c NePIV; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0010 \w\----- Rim: «90-09-08» \j {U1} {T1} {Eo1} Abdon**. *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Biblia homo. Fon: *a IKI; *b X. \W 90/ac-0011 \w\----- Rim: «90-09-08» \j {U1} {T1} {Eo1} abdukt**/i *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0012 \w\----- Rim: «90-05-08» \j {U1} {T1} {Eo1} Abenceraĝ**/o *a {De1} Abencerragen \Ipl\i *b {En1} {Es1} Abencerraje *a {Fr1} \J Hispan-Araba familio el Granado, grava pro sia rolo en la luktoj kun la kristanaj reĝoj. *c laŭ *b Fon: *a AC; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0013 \w\----- Rim: «90-09-08» \j {U1} {T1} {Eo1} aber**/i *a *b {Eo2} aberaci/i *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ; *c PIV. \W 90/ac-0014 \w\----- Rim: pb: Pri "aci"-vortoj vd. ????. «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Aberden**/o *a {Eo2} Aberdon**/o *b {De1} Aberdeen *c {En1} Aberdeen *a *b {Fr1} \J Skota duklando k ties regurbo. *ĉ laŭ *c Fon: *a AC; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0015 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abesiv**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Finn-Ugra kazo. = adesivo. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0016 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Ab́az**/o *a {Eo2} Abkaz**/o *b {De1} Abchase \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Ano de Kaŭkaza popolo, vivanta precipe en la ÷a ASSR. *ĉ laŭ *c Fon: *a PM; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0017 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abib**. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Antikva unua Hebrea monato. Fon: *a X. \W 90/ac-0018 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abid**/o <1> *a *c {De1} Abydos *ĉ {En1} {Fr1} Abydos *a {La1} Abydus *c \J Egipta urbo. *b Fon: *a GW; *b NePIV; *c LK; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0019 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abidos**/o *a {Eo2} Abid**/o <2> *a *b *ĉ {De1} Abydos *a {En1} {Fr1} Abydos b {La1} Abydus *ĉ \J Malgrandazia Helena urbo. *c Fon: *a EW; *b GW; *c NePIV; *ĉ LK. \W 90/ac-0020 \w\----- Rim: pb: EW proponas ambaŭ formojn. Por eviti intermikson kun Abido <1> mi konsilas nur uzi {Eo1}. «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abidarm**/o *a *b *c {De1} Abhidhammapitaka *ĉ {En1} {Fr1} \J Budaisma termino. Fon: *a BT; *b MM; *c OJ; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0021 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abig**/in/o *a {Eo2} Abigail**. *b {De1} Abigail *c {En1} {Fr1} \J Edzino de David. Fon: *a LK; *b X; *c dtv-lex. \W 90/ac-0022 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abiĝan**/o *a *b {De1} Abidjan *c {En1} {Fr1} Abidjan *b \J Iama regurbo de Eburio k ĝia plej grava haveno. *ĉ laŭ *c Fon: *a PIV 214; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0023 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abijam**. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Reĝo de Judio. Fon: *a X. \W 90/ac-0024 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abimeleĥ**/o *b *c {Eo2} Abimelek**/o *a {De1} Abimelech *a *ĉ {En1} {Fr1} \J Filiŝta princo. Fon: *a EW; *b X; *c Z; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0025 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abitur**/o *a *b {De1} Abitur \In\i *ĉ {En1} {Fr1} \J = abituriento *c Fon: *a UEA; *b VSe; *c PIV; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0026 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} ablaktaci**/i *a {De1} abstillen *b {De2} entwöhnen *b {En1} {Fr1} \J Fini mamnutri bebon. *c laŭ *b = ÷o. Fon: *a Bg; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0027 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} ablegat**/o *a *b *ĉ {De1} Ablegat \Im\i *a {En1} {Fr1} ablégat \Im\i *ĉ \J Papa sendito en eksterordinaraj aferoj. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b HL; *c pb; *ĉ Boi. \W 90/ac-0028 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} abneg**/i *a *b {Eo2} abnegaci/i *c {De1} verneinen *ĉ {De2} entsagen *ĉ {De3} verleugnen *ĉ {De4} ablehnen *ĉ {En1} deny *a {En2} give up *a {En3} renounce *a {Fr1} \J Fon: *a MCB; *b OJ; *c PIV; *ĉ BS. \W 90/ac-0029 \w\----- Rim: pb: Pri aci-vortoj kp. 89/pb-????. «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abolicionism**/o *a {De1} Abolitionismus \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Movado por la forigo de la sklaveco en Usono. = abolicionisto. *b laŭ *a Fon: *a EW; *b pb. \W 90/ac-0030 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abrad**/i *a {Eo2} abrazi/i *b {De1} {En1} abrade *a {En2} rub off *a {En3} scrape off *a {En4} wear away by rubbing *a {Fr1} \J Fon: *a MCB; *b PIV. \W 90/ac-0031 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abrakadabr**/o *a *b {De1} Abrakadabra *ĉ {En1} {Fr1} \J Sorĉista formulo, konata jam en la 3a jc. en Romo. *c laŭ *ĉ Fon: *a RR; *b SS; *c pb; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0032 \w\----- Rim: «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Abraks**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Dio. Fon: *a AC \W 90/ac-0033 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abram**/o *a *b *c *d {De1} Abram *a *d {En1} Abram *d {Fr1} \J Unua nomo de Abrahamo ĝis sia 99a jaro. *ĉ laŭ *a Fon: *a EW; *b X; *c Z; *ĉ pb; *d LK. \W 90/ac-0034 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abreviaci**/o *a *b EVIT *ĉ {Eo2} mal'long/ig/aĵ/o *a *c {De1} Abkürzung \If\i *ĉ {En1} {Es1} abreviatura *b {Fr1} \J Fon: *a EW; *b TF; *c PIV; *ĉ pb. \W 90/ac-0035 \w\----- Rim: pb: {Eo1} laŭ mi estas superflua naturalismo. «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abrokom**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} abrocoma \J Ronĝulo. Fon: *a CV; *b Dk. \W 90/ac-0036 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abrokom**/o *a {De1} Abrokomas *a {En1} {Fr1} \J Virnomo. *a Fon: *a EW. \W 90/ac-0037 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} abt**/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J Kvalifikas specialan montaran fervojon. *b Fon: *a OJ; *b NePIV. \W 90/ac-0038 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abubakr**/o *a {De1} Abu Bekr *b {En1} {Fr1} \J La unua kalifo, nask. en Mekko ĉ. 573, mort. en Medino 634. *c laŭ *b Fon: *a AC; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0039 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abudabi**/o *a {Eo2} Abu-Dabi**/o *b {Eo3} Abu Dabi**/o *c {De1} {En1} {Fr1} \J Unu emirlando. Fon: *a Mon; *b MM; *c PIVS 17. \W 90/ac-0040 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abuĝ**/o *a {De1} {En1} Abuja *b {Fr1} \J Regurbo de Niĝerio. Fon: *a Mon; *b AC. \W 90/ac-0041 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Abukir**/o *a *b {De1} Abukir *c {En1} Aboukir *b {Fr1} Aboukir *b \J Egipta marborda vilaĝo, nord-oriente de Aleksandrio, kie la Angla admiralo Nelsono detruis la Napoleonan mar-ŝiparon je 1798-08-01, tiel gajninte la superregon super la Mediteraneo. *ĉ laŭ *c Fon: *a AC; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0042 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} aceras**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} aceras \J Planto. Fon: *a WP \W 90/ac-0043 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} aceren**/o *a {Eo2} perĉ/o *a*b*c {De1} Kaulbarsch \Im\i *c {En1} pope *a {En2} ruff *a {Fr1} {Sc1} acerina cernua *b \J Malgranda fiŝo el la fam. de perkedoj, vivanta en nesala akvo, kie ĝi manĝas fiŝidetojn; konebla per malhelaj punktoj sur la dorso. *b Fon: *a MCB; *b PIV; *c BS. \W 90/ac-0044 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} acirop**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} acirops \J Insekto. Fon: *a CV \W 90/ac-0045 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} aĉakatur**/o *a *b *c *ĉ *d {Eo2} akciakatur**/o *f EVIT *e {De1} Acciacatura \If\i *a {En1} acciacatura *b {En2} crushing-note *b {Fr1} acciacatura *f {It1} acciacatura *e \J Speco de muzika ornamaĵo: *f \IEtimologie ÷o signifas "noteto".\i *e laŭ *b Fon: *a EW; *b MCB; *c MM; *ĉ MuT; *d OJ; *e pb; *f Boi. \W 90/ac-0046 \w\----- Rim: pb: La plej proksima transskribo de la Itala "cci + vokalo" en E-o estas "ĉ sen i", kaj laŭ la prononco kaj laŭ la skribo pli proksima al la Itala (kaj internacia) originalo ol {Eo2}. Ĉi-lasta do hodiaŭ nur plu havas historian intereson kaj estas EVIT. «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Ad**/a. *a *b *c {Eo2} Ad**/in/o *ĉ {De1} Ada *d {En1} {Fr1} {Hu1} Ada *ĉ \J Virinnomo. Fon: *a KK; *b X; *c Z; *ĉ LK; *d dtv-lex. \W 90/ac-0047 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Adamastor**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a PGv \W 90/ac-0048 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Adar**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Sesa hebrea monato. Fon: *a X \W 90/ac-0049 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Adel**/in/o *a *b {De1} Adele *b {En1} {Fr1} \J Virinnomo. Fon: *a MCB; *b LK. \W 90/ac-0050 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} adenin**/o *a {De1} Adenin \In\i *b {En1} {Fr1} \J Azota bazo. Fon: *a OJ; *b dtv-lex. \W 90/ac-0051 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} adenom**/o *a *b *c *ĉ {De1} Adenoma \In\i *b {De2} Adenom \In\i *d {De3} Drüsengeschwulst \If\i *b *d {En1} {Fr1} \J Glanda tumoro. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ OJ; *d dtv-lex. \W 90/ac-0052 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} adesiv**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Finn-ugra kazo. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0053 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Adisabeb**/o *a *b *c *ĉ {De1} Addis-Abeba *ĉ {En1} {Fr1} Addis-Abeba *ĉ \J Regurbo de Etiopio. Fon: *a PM; *b SAT; *c TS; *ĉ LK. \W 90/ac-0054 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} adoks**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} moschatel *b {Fr1} {Sc1} adoxa *b \J Planto. Fon: *a HL; *b MCB; *c OJ; *ĉ WP. \W 90/ac-0055 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Adonij**/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J Biblia nomo. Fon: *a X \W 90/ac-0056 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Adrast**/o *a *b {De1} Adrast \Im\i *a {De2} Adrastos \Im\i *a *ĉ {En1} {Fr1} \J Helena virnomo, i.a. de la reĝo de \IArgos\i. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b Z; *c pb; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0057 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} adrenal**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0058 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} adukt**/i *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0059 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} adurol**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Adurol \In\i *b {En1} adurol *ĉ {Fr1} adurol \Im\i *e \J Rivelilo, kemiaĵo uzata en la fotografarto. *e Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d OJ; *e Boi. \W 90/ac-0060 \w\----- Rim: «90-06-27» \j {U1} {T1} {Eo1} advaŭs**/o *a *b *c EVIT *c {De1} Patronatsrecht \In\i *a {En1} advowson *c {Fr1} advowson *c \J Rajto prezenti pastron al paroko. *c Fon: *a BS; *b Rh; *c Boi. \W 90/ac-0061 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Aeti**/o *a {De1} Aetius *b {En1} {Fr1} {La1} Aetius \J Romia militestro k politikisto (390 p.K.- 454), protektis la Okcident-Romian imperion kontraŭ la ĝermanoj k venke batis la Hunoj sub Atilo en 451 sur la Katalaŭnaj Kampoj. *c laŭ *b Fon: *a PIV 497; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0062 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} afanant**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} afananthe \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0063 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} afgani**/o *a *b *c {De1} Afghani *ĉ {En1} {Fr1} \J Afgana monunito. Fon: *a HL; *b Mon; *c PE; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0064 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Afganistan**/o *a *b EVIT *ĉ {Eo2} Afgan/uj/o *c *ĉ {Eo3} Afgan/i/o *d {De1} Afghanistan \In\i *ĉ {En1} {Fr1} \J Azia ŝtato. Fon: *a EB; *b PM; *c PIV; *ĉ LK; *d KR. \W 90/ac-0065 \w\----- Rim: pb: Pri la "(i)stan"-diskuto vd. ... «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} afiksoid**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a PAG. \W 90/ac-0066 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} afodi**/o *a *b *c *ĉ* *d *e *f *g *h {De1} Dungkäfer \Im\i *b {En1} {Fr1} aphodie *c {Fr2} aphodius *h {Sc1} aphodius Illiger *b *h \J Insekto, sterk-ama skarabo, *h specio de la skarabeidoj. *ĝ laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ Hg; *d HL; *e OJ; *f Pl; *g Sln; *ĝ pb; *h Boi. \W 90/ac-0067 \w\----- Rim: «90-06-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Afrikander**/o *a {Af1} Afrikaaner *b {De1} Afrikaander \Im\i *c {De2} Afrikaaner \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Afrikans-parolantaj blankuloj vivantaj en Sudafriko, posteuloj de la Buroj. *b Fon: *a OJ; *b pb; *c dtv-lex. \W 90/ac-0068 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} afrodiziak**/o *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} afrodizi/ig/il/o *b {Eo3} afrodizi/ig/aĵ/o *f {De1} Aphrodisiakum \In\i *a {De2} die Geschlechtslust anreizendes Mittel *a {En1} {Fr1} aphrodisiaque \Im\i *e \J Fon: *a BS; *b EW; *c HL; *ĉ OJ; *d Pl; *e Boi; *f PIV. \W 90/ac-0069 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas naturalisma formo de la skemismaj {Eo2} aŭ prefere de la PIV-a {Eo3}. Kvankam mi preferas la skemismajn formojn, ĝi ŝajnas al mi akceptebla. «90-06-27» \j {U1} {T1} {Eo1} agaloĉ**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} agallocha \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0070 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Agatokl**/o *a {De1} Agathokles *a *b {En1} {Fr1} \J Helena virnomo, i.a. de la tirano de Sirakuzo (361 a.K.-289). *c laŭ *b Fon: *a EW; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0071 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Agenor**/o *a {De1} Agenor *a {En1} {Fr1} \J Helena virnomo. Fon: *a EW. \W 90/ac-0072 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Agezila**/o *a {De1} Agesilaos \Im\i *a *ĉ {En1} {Fr1} Agésilas \Im\i *b \J Reĝo de Sparto (ĉ. 444 a.K. - ĉ. 360). *c k *ĉ Fon: *a EW; *b GW; *c NePIV; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0073 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} agitaci**/o *a *b *c *ĉ *e {Eo2} agit/iĝ/o *f {De1} Agitation \If\i *d {En1} {Es1} agitación \If\i *ĉ {Es2} excitación \If\i *ĉ {Fr1} agitation \If\i *e \J Malsaneca ekscitiĝo de la sensoj aŭ sentoj. *f Fon: *a CV; *b Dk; *c HL; *ĉ TF; *d pb; *e Boi; *f PIV. \W 90/ac-0074 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas la naturalisma paralela formo de la skemisma kaj PIV-a {Eo2}, kiun mi preferas. «90-06-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Agla**/a. *a {Eo2} Aglaj**/in/o *b {De1} Aglaia *c {En1} {Fr1} Aglaé *a \J Nomo de Helena diino. *ĉ laŭ *c Fon: *a GW; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0075 \w\----- Rim: «90-09-23» \ {U1} {T1} {Eo1} aglaop**/o *a *b *c *ĉ {De1} Aglaope *b {En1} {Fr1} aglaope *c {Sc1} aglaope \J Genro de papilioj. *d laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ OJ; *d pb. \W 90/ac-0076 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} aglutinin**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0077 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} aglutinogen**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0078 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} agnokast**/o *a *b *c {De1} Keuschlamm \Im\i *a {En1} {Fr1} {Sc1} vitex agnus castus *a \J Arbusto. Fon: *a BS; *b SK; *c Sln. \W 90/ac-0079 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} agnus**/o *a *b {De1} Agnus Dei *c {En1} {Fr1} {La1} Agnus Dei *c \J Medalo kun bildo de la dia ŝafido. Fon: *a OJ; *b PB; *c dtv-lex. \W 90/ac-0080 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} agonistik**/o *a *b *c {De1} Agonistik \If\i *a {En1} {Fr1} \J Gimnastiko, farata prepare al konkurso. *ĉ laŭ *a Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ pb. \W 90/ac-0081 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} agonotet**/o *a *b *c *ĉ {De1} Agonothet \Im\i *a *b {De2} altgriechischer Kampfrichter \Im\i *a {De3} Kampfordner \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b EW; *c HL; *ĉ OJ. \W 90/ac-0082 \w\----- Rim: «91-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} agor**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Israela monunito. Fon: *a MM; *b Mon; *c PM. \W 90/ac-0083 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} agramatism**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0084 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} agrar**/a *a *b *c *ĉ *d {Eo2} kamp/ar/a *ĉ {De1} agrarisch *a {De2} Agrar- *a {En1} {Es1} agrario *ĉ {Fr1} \J Rilate al kamparo. = agrarulo Fon: *a EW; *b HL; *c Sln; *ĉ TF; *d Z. \W 90/ac-0085 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Aĝen**/o *a {Eo2} Agen**/o *b {De1} Agen *c {En1} {Fr1} Agen *a *b \J Sudfranca urbo, regurbo de la departemento \ILot-et-Garonne\i. *ĉ laŭ *c Fon: *a LA; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0086 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} ah! *a {De1} ah! *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b pb. \W 90/ac-0087 \w\----- Rim: «90-0-23» \j {U1} {T1} {Eo1} ahem! *a *b *c *ĉ *d *e {De1} ahem! *b {En1} ahem! *ĉ {Fr1} hum! *c \J Imitado de tuseto por ekhavi atenton, gajni tempon k.s. *f laŭ *b k *ĉ Fon: *a EB; *b EW; *c GW; *ĉ MCB; *d OJ; *e Z; *f pb. \W 90/ac-0088 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Ahmadabad**/o *a EVIT *c {Eo2} Amadabad**/o *b {De1} Ahmadabad *b {En1} {Fr1} \J Hindia urbo. Fon: *a PM; *b LK; *c pb. \W 90/ac-0089 \w\----- Rim: Waringhien en PIV XVIII: "La konservado de \Ih\h post konsonanto ŝajnas al mi kontraŭa al la kutimoj de nia lingvo. Kial Esperanto devus malrespekti sian tradician ortografion favore al la Hindoj, dum ĝi rifuzas tion fari por la Hebreoj, Helenoj ktp? Se ni skribas, laŭ Zamenhof, \IPrometeo\i aŭ \ITiesto\i, \IAtalja\i aŭ \IBat-Ŝeba\i, \IArturo\i aŭ \IKaterina\i, lasante fali la \Ih\i mi ne vidas motivon por ĝin savi ĉe \Amitabho\i aŭ \IĜhanoj\i." pb: Tie ĉi temas pri \Ih\i post vokalo. Sed kiel oni prononcu ĝin? Verŝajne ĝi estas neaŭdebla aŭ nur longigas la "a". Tiukaze ĝi forfalu, kiel en {Eo2}. Se ĝi tamen reprezentu iun fonemon proksiman al \Í\i, ĝi estu skribata per \Í\i. En ambaŭ kazoj mi pro tio taksas {Eo1} EVIT. «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Ahmed**/o *a {Eo2} Ámed**/o *b {De1} Achmed *c {De2} Ahmed *c {En1} {Fr1} \J Araba virnomo, i.a. de la reĝo de Jemeno (1896-1962). *ĉ laŭ *c Fon: *a AC; *b SS; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0090 \w\----- Rim: pb: Pri \Iah\i kp. la rim. ĉe 90/ac-0089. «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Ahvaz**. *a EVIT *c {Eo2} Avaz**/o *b {De1} Ahvaz *b {De2} Ahwas *ĉ {De3} Achwas *ĉ {En1} {Fr1} \J Urbo en okcidenta Irano ĉe la rivero Karuno. *c laŭ *ĉ Fon: *a PM; *b LK; *c pb; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0091 \w\----- Rim: pb: Mi taksas {Eo1} EVIT por la kialoj klarigitaj sub 90/ac-0089. Krome ĝi estas nekomplete E-igita, ĉar mankas finaĵo. «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Áaz**. *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Reĝo de Judio. *b Fon: *a X; *b NePIV. \W 90/ac-0092 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Áelo**/o *a *d {Eo2} Akelo**/o *b *c {De1} Acheloos *b *d {En1} {Fr1} Achéloüs *c \J Plej ganda rivero de Grekujo. *ĉ laŭ *b Fon: *a AC; *b EW; *c GW; *ĉ pb; *d LK. \W 90/ac-0093 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Áenaton**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Alia nomo de Amenofiso IV. Fon: *a JR. \W 90/ac-0094 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Áernar**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Stelo. Fon: *a PM. \W 90/ac-0095 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Aid**/a. *a {De1} Aida *b {En1} {Fr1} \J Virinnomo. Fon: *a Hg; *b dtv-lex. \W 90/ac-0096 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} aikid**/o *a {De1} Aikido \In\i *b {En1} {Fr1} \J Japana defenda arto. Fon: *a EJ; *b pb. \W 90/ac-0097 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} {T1} {Eo1} Aiŝ**/a. *a {De1} Aischa *b {De2} Ayesha *b {En1} {Fr1} \J Virinnomo, i.a. de unu de la edzinoj de Mohamedo, filino de Abubakro (90/ac-0039) (ĉ. 613/614-678). *c laŭ *b Fon: *a AC; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0098 \w\----- Rim: «90-09-23» \j {U1} {T1} {Eo1} aizo**/o ? {Eo2} aizo**/ac/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J = mesembrianto, tetragonio. Fon: *a PIV 686/1105. \W 90/ac-0099 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} aj**/o *a *b {De1} Aja *c {En1} {Fr1} \J Vartistino en Hindio. Fon: *a HL; *b OJ; *c dtv-lex. \W 90/ac-0100 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ajaĉ**/o *a *c {De1} Ajaccio \In\i *b {En1} {Fr1} Ajaccio *a *c {It1} Aiàccio *c \J Franca urbo, regurbo de Korsiko, naskiĝ-loko de Napoleono I-a. *ĉ laŭ *b Fon: *a AC; *b dtv-lex; *c LK; *ĉ pb. \W 90/ac-0101 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ajalon**. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Valo en la Biblio. Fon: *a X \W 90/ac-0102 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ajame**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana planto. Fon: *a EJ \W 90/ac-0103 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ajatolah**/o *ĉ {Eo2} ajatol**/o *a *b *c EVIT *ĉ {De1} Ayatollah \Im\i {En1} ayatollah *e {Fr1} ayatollah \Im\i \J Religia estro en Irano, religiestro de la Ŝiita Islamo. La Persa vorto signifas "ombro de Dio": *ĉ \IA÷o Ĥomenio (89/pb-8257) alvokis la kredantojn al mortigo de aŭtoro, kiu liaopinie blasfemis kontraŭ la Islaman kredon.\i *d Fon: *a MON; *b LKK; *c NePIV; *ĉ cjg; *d pb; *e etge. \W 90/ac-0104 = 90/cjg-7012 \w\----- Rim: etge: Ĉu la vorto ne signifas "signo de Dio"? cjg: Malgraŭ MON kaj NePIV, nur "ajatolaho" etimologie estas ĝusta. Ajatolaho ja signifas "ombro de Dio". La vorton Dio oni povas rekoni en la vortero -olah-. Same oni ja uzas la vorton "alaho", ne "alo", "primadono" ne "primado", "Budho" ne "Budo". La fuŝa {Eo2} ne devas enradikiĝi. pb: Laŭ mi {Eo2} sufiĉas, krome ĝi jam estas uzata. Tamen laŭ mi ankaŭ {Eo1} estas tute akceptebla. Jen alia ekzemplo pri tio, kiun rangon havu la postulo, ke termino estu kreita laŭeble fidele al la fonto, el kiu ĝi estas prenita. Laŭ mi tio ne tre gravas, kompare al aliaj, inter kiuj estas koncizeco, Esperanta tradicio, facila prononceblo laŭ la E-a fonetika sistemo, k.m.a. Kp. la Anglan "Sherry" por la vino el la Hispana urbo "Jerez". «90-02-22» \j {U1} {T1} {Eo1} Ajelet-Haŝáar**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Diverse interpretita esprimo el la psalmoj. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b Z; *c pb. \W 90/ac-0105 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ajks**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Buntanaso. Fon: *a MM \W 90/ac-0106 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ajmar**/o *a {De1} Aimará *b {De2} Kolla *b {En1} {Fr1} \J Ano de indiana gento en Bolivio k Peruo. *c laŭ *b Fon: *a AC; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0107 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ajŝ**/i *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} norm-kompar/i *g {Eo3} laŭ'norm/ig/i *f {Eo4} kontrol-mark/i *f {De1} eichen *a *g {En1} {Fr1} \J Oficiale atesti la ĝustecon de mezuroj. = ÷o (90/pb-9026); ÷-indiko; ÷-leĝo. *ĝ laŭ *a Fon: *a BS; *b CV; *c HL; *ĉ Pl; *d SK; *e Sln; *f KR; *g NePIV; *ĝ pb. \W 90/ac-0108 \w\----- Rim: pb: Eble estas pli bone deiri de la substantivo kiel bazo, vd. ÷o (90/pb-9026). «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} ajup**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} ajoupa *ĉ \J Dometo de Nordamerikanaj indianoj, farita el branĉoj. *d laŭ *ĉ Fon: *a HL; *b OJ; *c Rh; *ĉ Boi; *d pb. \W 90/ac-0109 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} ajurved**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Kuracosistemo. Vivoscienco. Orienta medicino. *a Fon: *a TS 209. \W 90/ac-0110 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Akad**/i/o *a {Eo2} Akad**/uj/o *b {De1} Akadien \In\i *a {En1} Acadia *c {Fr1} Acadie \If\i *b \J Kanada provinco. = Nov-Skotlando. Fon: *a EW; *b LK; *c dtv-lex. \W 90/ac-0111 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} akal**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Budhisma termino. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0112 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} akalef**/oj *a *b *c *d {De1} Akalephen *b {En1} sea-nettle ?? *c {Fr1} acalèphes *d \J <1> Grupo de polipoj aŭ meduzoj. *ĉ laŭ *b <2> Marurtikoj. *d, *ĉ laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c MCB; *ĉ pb; *d Boi. \W 90/ac-0113 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akalif**/o *a *b *c {De1} Nesselblatt *a {En1} {Fr1} {Sc1} acalypha *a *ĉ \J Planto. *ĉ Fon: *a BS; *b HL; *c OJ; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0114 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} akantocefal**/oj *a *b c* {De1} Akantozephalen *b {De2} Akantokephalen *b {De3} Hakenwürmer \Im/pl\i *b {De4} Kratzer \Im/pl\i *b {En1} {Fr1} \J Grupo de vermoj, genro de ekinorinkoj. *ĉ laŭ *b = ÷a (90/pb-9027). Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ pb. \W 90/ac-0115 \w\----- Rim: «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akantopanak**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} acanthopanax *a \J Arbedo. Fon: *a OJ \W 90/ac-0116 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Akarnani**/o *a {Eo2} Akarn**/uj/o *b {De1} Akarnanien \In\i *a *c {En1} {Fr1} {La1} Acarnania *b \J Greka regiono. *ĉ laŭ *c Fon: *a EW; *b LK; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0117 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} akcentor**/o *a *b *c *ĉ *d *f {Eo2} pronel/o *ĉ *e {De1} Flüevogel \Im\i *b {En1} dunnock *ĉ {Fr1} accenteur \Im\i *f {Sc1} accentor Bechstein *b *f {Sc2} prunella *e \J = pronelo, *ĉ birdo el la ordo de pasero-formaj birdoj, malgranda, bruna, kun plumbgriza kapo, simila al pasero, sed kun maldika beko. *e Boi = birdo alaŭdsimila. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d OJ; *e PIV; *f Boi. \W 90/ac-0118 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akcesit**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} accessit *c \J Subpremio, vicpremio (laŭvorte "li alproksimiĝis"). *c Fon: *a HL; *b OJ; *c Boi. \W 90/ac-0119 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akejlognat**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} acheilognathus *a \J Fiŝo. Fon: *a MM \W 90/ac-0120 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Akeldam**/a. *a {Eo2} Akeldam**/o *b {De1} {En1} {Fr1} {La1} Haceldama *b \J Loko en Jerusalemo. Fon: *a X; *b LK. \W 90/ac-0121 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aker**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Molusko, insekto. Fon: *a CV \W 90/ac-0122 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aket**/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Grupo de anelidoj. Fon: *a AC \W 90/ac-0123 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} akir**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} achirus *a \J Fiŝo. Fon: *a CV \W 90/ac-0124 \w\----- Rim: pb: {Eo1} kolizias kun ÷o de "akiri". «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akirant**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} achyranthes *a \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0125 \w\----- Rim: pb: {Eo1} kolizias kun "akir/ant/o". «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} aknod**/o *a *b *c *ĉ *d *f {De1} isolierter Punkt \Im\i *b {De2} Einsiedlerpunkt \Im\i *b {En1} {Fr1} acnode *f \J Geometria aŭ matematika termino, signifanta izolitan punkton. *e laŭ *b k *f Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MaT; *d OJ; *e pb; *f Boi. \W 90/ac-0126 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akolad**/o <1> *a *b {De1} Akkolade \I(veraltet)\i *c {En1} accolade *a {Fr1} \J Kavaliriga ceremonio. *a Fon: *a MCB; *b OJ; *c dtv-lex. \W 90/ac-0127 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Akra**/o *a *b *c {Eo2} Akr**/o *ĉ *d {Eo3} Akran**/o *f EVIT *e {De1} Accra *e *g {De2} Akkra *g {En1} Accra *f {Fr1} Accra *f \J Reg- k havenurbo de Ganao. *e laŭ *g Fon: *a EB; *b Mon; *c TS; *ĉ MM; *d PM; *e pb; *f LK; *g dtv-lex. \W 90/ac-0128 \w\----- Rim: pb: {Eo2} ŝajnas al mi malbona pro la kolizio kun "akra"k "akro" (= akreo). {Eo3} ŝajnas al mi EVIT pro la falsa parenco "-an", kiu eĉ ne trovas paralelon en nacilingvaj formoj. LK tamen uzas ĝin por distingi tiun urbon dis de aliaj. «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akrodini**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Akrodynie \If\i *b {En1} {Fr1} acrodynie \If\i *c *e \J Epidemia malsano kun jukoj ĉe manoj kaj piedoj. *e Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d OJ; *e Boi. \W 90/ac-0129 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} akrup**/i *a *b *c {Eo2} kaŭr/i *ĉ {De1} sich accroupieren *a {De2} sich auf die Hinterfüße setzen *a {De2} niederhocken *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b Pl; *c Sln; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0130 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aksi**/o <1> *a *b {De1} {En1} {Fr1} axie *b {Sc1} axius *a *b \J Krustaco. Fon: *a CV; *b Boi. \W 90/ac-0131 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} aksi**/o <2> *a *b {De1} {En1} {Fr1} axie *b {Sc1} axia *a *b \J Koĉinĉina arbeto. *b Fon: *a CV; *b Boi. \W 90/ac-0132 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} aksinit**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a MM; *b OJ. \W 90/ac-0133 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aksiologi**/o *a *b {De1} Axiologie \If\i *c {De2} Wertwissenschaft \If\i *c {En1} {Fr1} \J Teorio de la valoroj. *ĉ Fon: *a HL; *b OJ; *c dtv-lex; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0134 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} akteon**/o *a *b {De1} Actaeon \In\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} actaeon *b \J Molusko, genro de akteonoidoj. *c laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c pb. \W 90/ac-0135 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aktinidi**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} actinidia *a \J Arbusto. Fon: *a MM; *b OJ. \W 90/ac-0136 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Akurejr**/o *a *b {Da1} Öfjord *c {De1} Akureyri *b *c {En1} {Fr1} \J Islanda urbo. Fon: *a Is; *b LK; *c dtv-lex. \W 90/ac-0137 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} akvifoli**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} aquifolium *b \J Arbedo. = ÷acoj (90/pb-9028). Fon: *a CV; *b EW; *c OJ. \W 90/ac-0138 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aladin**/o *a {Eo2} Aladen**/o *b *c {De1} Aladdin *ĉ {En1} {Fr1} \J Persono en la Mil kaj Unu Noktoj. Fon: *a IGB; *b SAT; *c LK; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0139 \w\----- Rim: pb: Por eviti intermikson kun la sufikso "in", mi preferas {Eo2}. «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alagoas**/o *a {Eo2} Alago**/o *b {De1} Alagoas *a *c {En1} {Fr1} {Pt1} Alagôas *a *b *c \J Brazila marborda ŝtato. *a Fon: *a EW; *b LK; *c dtv-lex. \W 90/ac-0140 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alan**/o *a *b {De1} {En1} Alan {Fr1} Alain *a {La1} Alanus *c \J Virnomo. Fon: *a LA; *b MCB; *c NePIV. \W 90/ac-0141 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aland**/o *a *ĉ *d {Eo2} Aland**/aj Insul/oj *c {De1} Aaland \In\i *b {De2} Åland \In\i *b {De3} Ålandinseln \If/pl\i *e {En1} {Fi1} Ahvenanmaa *e {Fr1} {Sv1} Åland \J Insularo en la Balta Maro inter Svedujo kaj Finnlando, politike apartenanta al Finnlando, sed kun Svedlingva populacio kaj vasta aŭtonomio, garantiita de la Ligo de Nacioj en 1921. Membro en la Norda Konsilantaro (89/pb-1370); regurbo: Mariohaveno. *b Fon: *a MON 89/7-17; *b pb; *c PM; *ĉ EW; *d Fi; *e dtv-lex. \W 90/ac-0141 = 89/pb-8042 \w\----- Rim: pb: Pri la homofonio kun "alando = specio de fiŝoj" kp. la rim. ĉe (89/pb-8040). «90-05-20» \j {U1} {T1} {Eo1} alangi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} alangium *a \J Planto. Fon: *a OJ \W 90/ac-0143 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alat**/oj *a *b {De1} Flügelschnecken \If/pl\i *b {De2} Alaten *b {De3} Strombiden *b {En1} {Fr1} {Sc1} alatus \J Familio de moluskoj. *c laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c pb. \W 90/ac-0144 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alativ**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Finn-ugra kazo. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0145 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alav**/o *a *c {Eo2} Arab*/o <2> *b {De1} Alava *ĉ {En1} {Es1} A^'lava *a *c {Fr1} \J La plej suda de la tri Vaskaj provincoj en norda Hispanujo. *d laŭ *ĉ Fon: *a AC; *b Etn; *c LK; *ĉ dtv-lex; *d pb. \W 90/ac-0146 \w\----- Rim: «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Albiĝ**/o *a {Eo2} Alb*/o <2> *b {De1} Albi *ĉ {En1} {Fr1} Albi *a *b {La1} Albiga *ĉ \J Regurbo de la sud-Franca departemento \ITarn\i. *c laŭ *ĉ Fon: *a LA; *b LK; *c pb; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0147 \w\----- Rim: pb: "Albo" laŭ PIV estas Itala urbo. Por facile distingi ambaŭ urbojn mi preferas {Eo1} por la Franca. «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} albizi**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} albizzia \J Arbo. Fon: *a MM; *b OJ. \W 90/ac-0148 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alderman**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *ĝ {De1} Alderman \Im\i *a *b *h {De2} Aldermann \Im\i *b {De2} englischer Ratsherr \Im\i *a {En1} alderman *ĉ {Fr1} alderman *ĝ \J Iu el la membroj de urba konsilio en Anglujo, el inter kiuj la urbestro estas elektata. *g laŭ *b Fon: *a BS; *b EW; *c HL; *ĉ JCW; *d OJ; *e SK; *f Sln; *g pb; *ĝ Boi; *h dtv-lex. \W 90/ac-0149 \w\----- Rim: «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} aldoksim**/o *a {De1} Aldoxim *a {En1} {Fr1} \J Kemiaĵo. Fon: *a EW \W 90/ac-0150 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aldrovand**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} aldrovandia *a \J Planto. Fon: *a OJ \W 90/ac-0151 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alekt**/a. *a {De1} Alekto \If\i *b {En1} {Fr1} \J Unu Erinio. Fon: *a PIV 246; *b dtv-lex. \W 90/ac-0152 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alektor**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {De1} Hokko *b {En1} partridges (chucor, red-legged, etc.) ý denotes various *e {Fr1} alector \Im\i *ĉ *g {Sc1} alector *b *g \J Amerika korto-birdo. *g Fon: *a CV; *b EB; *c EW; *ĉ GW; *d HL; *e MCB; *f OJ; *g Boi. \W 90/ac-0153 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} alelomorf**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Biologia termino. Fon: *a OJ \W 90/ac-0154 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alenson**/o *a *b *c *ĉ *e {De1} Alençonspitze \If\i *a {En1} {Fr1} point \Im\i d'Alençon *d \J Punto el la nord-okcident-Franca urbo Alensono. *f laŭ *g Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ Z; *d NePIV; *e PIV 888; *f pb; *g dtv-lex. \W 90/ac-0155 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alepocefal**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} alepocephalus *a \J Fiŝo. Fon: *a CV \W 90/ac-0156 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aleŭron**/o *a {De1} Aleuron *b {En1} {Fr1} \J Azotaĵo en grajnoj. *a Fon: *a AC; *b dtv-lex. \W 90/ac-0157 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alfe**/o *a *b *c *d {De1} Alpheios \Im\i *a {De2} Alpheus \Im\i *a {En1} {Fr1} Alphée *b \J <1> Greka rivero. *ĉ laŭ *a <2> Mitologie: ties dio. *ĉ laŭ *a Fon: *a EW; *b GW; *c IKI; *ĉ pb; *d LK. \W 90/ac-0158 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alfresk**/a *a *b *c *ĉ {Eo2} sub'ĉiel/a *b {De1} Freiluft- *d {De2} Open-Air- *d {En1} open-air *b {En2} out-of-doors *b {Fr1} \J \I÷a manĝo, koncerto.\i *b Fon: *a HL; *b MCB; *c SK; *ĉ Sln; *d pb. \W 90/ac-0159 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Algarv**/o *a *b *ĉ {De1} Algarve \If\i *a *d {De2} Algarbien \In\i *d {En1} {Fr1} {Pt1} Algarve *ĉ \J Portugala provinco kun la regurbo Faro. *c laŭ *d Fon: *a EW; *b IGB; *c pb; *ĉ LK; *d dtv-lex. \W 90/ac-0160 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} algoritm**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Algorithmus \Im\i *f {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB; *b ED; *c HL; *ĉ MaT; *d OJ; *e PSt; *f dtv-lex. \W 90/ac-0161 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} algvazil**/o *a *b *c *ĉ *e {De1} Alguacil \Im\i *a {En1} {Es1} alguacil {Fr1} alguazil \Im\i *b *e \J Hispana justic-oficisto, juĝeja pedelo. *d laŭ *a k *e Fon: *a EW; *b GW; *c HL; *ĉ OJ; *d pb; *e Boi. \W 90/ac-0162 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} ali*/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB; *b PGr; *c Z. \W 90/ac-0163 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ali*/al *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB \W 90/ac-0164 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ali*/am *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB \W 90/ac-0165 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alibab**/o *a *c {Eo2} Ali-Bab**/o *b {De1} Ali-Baba *c {De2} Ali Baba *ĉ {En1} {Fr1} \J Araba heroo el "Mil k unu noktoj". Fon: *a SAT; *b PIV 31, 1133; *c LK; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0166 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ali*/el *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB; *b HL; *c OJ. \W 90/ac-0167 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ali*/es *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB; *b HL; *c OJ; *ĉ PGr. \W 90/ac-0168 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ali*/om *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB \W 90/ac-0169 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ali*/u *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB; *b PGr. \W 90/ac-0170 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Almohad**/o *a {De1} Almohade \Im\i *b {En1} {Es1} almohade \Im\i *a {Fr1} \J Ano de Islama dinastio (1147-1269), kiu detruis la regnon de la Almoravidoj (90/ac-0172) en Afriko. *c laŭ *b Fon: *a TF; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0171 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Almoravid**/o *a {De1} Almoravide \Im\i *b {En1} {Es1} almoravide \Im\i *a {Fr1} \J Ano de Islama dinastio (1036-1147), venkita de la Almohadoj (90/ac-0171). *c laŭ *b Fon: *a TF; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0172 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alnastr**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} aunâtre *c {Sc1} alnaster *c \J Alnosimila arbo.*c Fon: *a CV; *b HL; *c Boi. \W 90/ac-0173 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} alo**! *a {De1} hallo! *b {En1} {Fr1} \J Telefona interjekcio. *c Fon: *a Hg; *b pb; *c NePIV. \W 90/ac-0174 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alobrog**/o *a *b *ĉ {De1} Allobroger \Im\i *d {En1} {Fr1} Allobroge \Im\i *b *ĉ \J Ano de Kelta montara popolo. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b GW; *c pb; *ĉ LK; *d dtv-lex. \W 90/ac-0175 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alogami**/o *a *b {De1} Allogamie \If\i *c {De2} Fremdbestäubung \If\i *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ; *c dtv-lex. \W 90/ac-0176 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alomorf**/o *a {De1} Allomorphie \If\i *b ?? {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ; *b dtv-lex. \W 90/ac-0177 \w\----- Rim: pb: Ĉu alomorfio? «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alopias**/o *a {De1} {En1} thresher (fox) shark *a {Fr1} {Sc1} alopias *a \J Fiŝo. Fon: *a MCB \W 90/ac-0178 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} alpinism**/o *a *b *c *d *e {Eo2} alp/ism/o *f {Eo3} mont/o-grimp/ism/o *f {De1} Alpinismus \Im\i *ĉ {En1} {Es1} alpinismo \Im\i *c {Fr1} alpinisme \Im\i *d \J Sporto konsistanta suriri Alpojn aŭ altajn montojn. *d = alpinisto (90/ac-????). Fon: *a OJ; *b SK; *c TF; *ĉ pb; *d Boi-Ald; *e Meaz; *f TF-Es-Eo. \W 90/ac-0179 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} altokumulus**/o *a {De1} Altokumulus \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a MeT; *b dtv-lex. \W 90/ac-0180 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} altostratus**/o *a {De1} Altostratus \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a MeT; *b dtv-lex. \W 90/ac-0181 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} altrelief**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {De1} {En1} {Es1} altorrelieve *e {Fr1} haut-relief \Im\i *c *f \J Skulptaĵo pli elstaranta ol bareliefo. *f Fon: *a Dk; *b HL; *c LA; *ĉ PlV 96; *d PV 52; *e TF; *f Boi-Ald; *g Z-VER. \W 90/ac-0182 \w\----- Rim: Boi-Ald: Ĉu eble alt-relief/o? «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} alucit**/o *a *b *c *ĉ *e *f {De1} Alucita *c {En1} alucite *ĉ {En2} plume-moth *ĉ {En3} attacking corn *ĉ {Fr1} alucite *e {Sc1} alucita *ĉ \J Insekto, genro de pteroforoidoj. *d laŭ *c Speco de nokta papilio, grentineo \I(sitotroga)\i. *e Fon: *a CV; *b Dk; *c EW; *ĉ MCB; *d pb; *e Boi; *f Df. \W 90/ac-0183 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Alvar**/o *a *b {De1} Alvar *b {En1} {Fr1} \J Hindia urbo. Fon: *a PM; *b LK. \W 90/ac-0184 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Alzing**/o *a {Eo2} Ĝeneral/a Ting**/o *b {De1} {En1} {Fr1} {Is1} Althing *b \J Islanda parlamento. *b = Tingo (89/pb-1967). Fon: *a Is; *b cjg. \W 90/ac-0185 \w\----- Rim: «91-01-05» \j {U1} {T1} {Eo1} Amalte**/o *a *b {De1} Amaltheia *a {De2} Amalthea *a {En1} {Fr1} \J Mita kaprino. Fon: *a EW; *b dtv-lex. \W 90/ac-0186 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amand**/o *a {De1} Amandus *b {En1} {Fr1} {La1} Amandus *b \J Virnomo. Fon: *a IKI; *b dtv-lex. \W 90/ac-0187 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amandav**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} amandava \J Birdo. Fon: *a MM \W 90/ac-0188 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amat**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Aimé *b {La1} Amatus *b \J Virnomo. Fon: *a IKI; *b LK. \W 90/ac-0189 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amateras**/a. *a *b {De1} Amaterasu *c {En1} {Fr1} \J Japana sun-diino de ŝintoismo. Fon: *a EJ; *b MM; *c dtv-lex. \W 90/ac-0190 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amazak**/o *a {Eo2} amazake**/o *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Japana trinkaĵo. Fon: *a EJ; *b HK; *c MM. \W 90/ac-0191 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ambidekstr/a *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV; *b Dk. \W 90/ac-0192 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ambioriks**/o *a {De1} Ambiorix *a *c {En1} {Fr1} \J Princo de Eburonoj en la Belga Gaŭlujo, nenigigis Romian legion en 54/53 a.K., poste fuĝis de Cezaro sur la dekstran flankon de la Rejno. *b laŭ *c Fon: *a EW; *b pb; *c dtv-lex. \W 90/ac-0193 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amblirink**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} amblyrhynchus *a \J Reptilio. Fon: *a CV \W 90/ac-0194 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ameli**/a. *a *b {De1} Amelia *c {En1} {Fr1} Amélie *a \J Virina nomo. *c Fon: *a GW; *b MCB; *c pb. \W 90/ac-0195 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ameli**/o *a {De1} Amelia *a {En1} {Fr1} \J Nordamerika insulo. *a Fon: *a EW \W 90/ac-0196 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amendament**/o [1] *a *c *ĉ *d *e *f *g {De1} Amendment \In (US-Verfassung)\i *b {En1} amendment {Fr1} amendement \Im\i *g \J Aldonoj al la Usona konstitucio. La unuaj dek ÷oj de 1791 entenas la faman garantion de la homaj kaj civitanaj rajtoj (\IBill of Rights\i). *b = amendi (89/pb-0911); = ÷o [2] (90/pb-90??). Fon: *a AP 75; *b pb; *c GW; *ĉ HL; *d MM; *e OJ; *f PV; *g Boi. \W 90/ac-0197 = 89/pb-0912 \w\----- Rim: «90-09-30» \j {U1} {T1} {Eo1} Amenofis**/o *a {De1} Amenophis *b {En1} {Fr1} \J Nomo de kvar Egiptaj faraonoj de la 18a dinastio. *c laŭ *b Fon: *a JR; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0198 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amfi' *a {De1} amphi- *c {En1} Amphi- *a {Fr1} \J Scienca prefikso, signifanta "ambaŭflanke". *b laŭ *a Fon: *a MCB; *b pb; *c dtv-lex. \W 90/ac-0199 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amfibolit**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Iu petro. Fon: *a OJ \W 90/ac-0200 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amfiktion**/o *a {De1} Amphiktyon \Im\i *a *b {En1} {Fr1} \J Helena deputito. = ÷aro. Fon: *a EW; *b dtv-lex. \W 90/ac-0201 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amfipod**/oj *a *b *c {De1} Amphipoden *b *ĉ {De2} Flohkrebse \Im/pl\i *b *ĉ {En1} {Fr1} \J Ordo de krustacoj. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ dtv-lex. \W 90/ac-0202 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amfium**/o *a *b *c *ĉ {De1} Amphiuma *c {En1} blind eel *ĉ {En2} Congo snake *ĉ {Fr1} {Sc1} amphiuma *ĉ \J Amfibio, genro de la amfiumoidoj. *d laŭ *c Fon: *a CV; *b Dk; *c EW; *ĉ MCB; *d pb. \W 90/ac-0203 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amfolit**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0204 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ami**/o *a *b *c {De1} Kahlfisch \Im\i *b {De2} Kahlhecht \Im\i *b {En1} bowfin *c {Fr1} {Sc1} amia *c \J Fiŝo, komunlingva por amioido. *ĉ laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c MCB; *ĉ pb. \W 90/ac-0205 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amianti**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} amianthium \J Planto. Fon: *a Hg; *b HL; *c OJ; *ĉ PV; *d SK; *e Sln. \W 90/ac-0206 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amid**/o *a {De1} Amida *b {De2} Amida Butsu *b {En1} {Fr1} \J Plej grava dio de la Japana budaismo. *c laŭ *b = Akŝobjo (90/ac-????). Fon: *a EJ; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0207 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amien**/o *a *b {Eo2} Amienz**/o *ĉ {De1} Amiens *d {En1} {Fr1} Amiens *a *b *ĉ \J Regurbo de la Franca departemento \ISomme\i, kun fama katedralo. *c laŭ *d Fon: *a GW; *b LA; *c pb.; *ĉ LK; *d dtv-lex. \W 90/ac-0208 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amikt**/o *a *b *c *ĉ *d *g {De1} Amictus *a {De2} Amikt *f {De3} Humerale *f {En1} {Fr1} amict \Im\i *c*g {La1} amictus *f \J Lina ŝultro-tuko de la pastoro. *e laŭ *a Fon: *a BS; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d OJ; *e pb; *f dtv-lex; *g Boi. \W 90/ac-0209 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amiotrofi**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Amyothrophie \If\i *a *b {De2} Muskelatrophie \If\i *b {De3} Muskelschwund \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Muskola atrofio. *b Fon: *a BS; *b EW; *c HL; *ĉ SK; *d Sln. \W 90/ac-0210 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amitaj**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Hindua dio. Fon: *a OJ \W 90/ac-0211 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amodit**/o *a {De1} {En1} sand-eel *a {En2} launce *a {Fr1} {Sc1} ammodytes *a \J Fiŝo. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0212 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amoghasid**/o *a {Eo2} Amoghasidh**/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J La nekoruptebla ĝanibudho, kiu gardas Nordon *b Fon: *a NePIV; *b TS 204. \W 90/ac-0213 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amora**/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Aŭtoroj de la Gemarao. Fon: *a BR \W 90/ac-0214 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amoral**/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL. \W 90/ac-0215 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amorc**/o *a *b {De1} Zündblättchen \In\i *a *c {De2} Zündplättchen \In\i *a {De3} Amorce \If\i *a *c {En1} cartridge cap *b {En2} percussion cap ? *b {Fr1} amorce *c \J Fon: *a EW; *b MCB; *c dtv-lex. \W 90/ac-0216 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amorfofal**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} amorphophallus \J Planto. Fon: *a EJ; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0217 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amorid**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} Amorit**/o *d {De1} Amoriter \Im\i *a *e {En1} {Fr1} Amorrhéen \Im\i *b {Fr2} Amorite *d \J Ano de antikva popolo menciita en la Biblio. Fon: *a EW; *b GW; *c X; *ĉ Z; *d LK; *e dtv-lex. \W 90/ac-0218 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} amoroz**/e *a {De1} amoroso *b {En1} {Fr1} {It1} amoroso *a \J Muzika prezento-maniero: karese, sopirege. *c laŭ *b Fon: *a HL; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0219 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ampel**/o *a *b {Eo2} ampelid**/o *c *ĉ *d {Eo3} ampelis**/o *a *f *g {De1} Seidenschwanz \Im\i *c *g {En1} {Fr1} cotinga *b *f {Sc1} ampelis *f \J Birdo, komunlingva nomo de ampelidoido. *e laŭ *c Fon: *a CV; *b GW; *c EW; *ĉ OJ; *d PB; *e pb; *f Boi; *g Chr. \W 90/ac-0220 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Amudarj**/o *a *b *f {Eo2} Amudari**/o *c *ĉ *d *e {De1} Amu-darja *g {De2} Amu *g {En1} {Fr1} Amou-Daria *ĉ *d \J Rivero en Turkestano, 2540 km longa, fluas de Pamiro al la Aral-lago. *ĝ laŭ *g Fon: *a EB; *b PM; *c Bg; *ĉ GW; *d LA; *e PE; *f LK; *g dtv-lex *ĝ pb. \W 90/ac-0221 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anabas**/o *a {Eo2} anabaz**/o *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} anabas \J Fiŝo. Fon: *a AC; *b HL; *c MM; *ĉ OJ. \W 90/ac-0222 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anabaz**/o *a {De1} Anabasis *a *c {En1} {Fr1} \J <1> Titolo de la raporto de Ksenofono pri la al- kaj reiro de la Dekmil. <2> ÷o de Aleksandro. *b laŭ *a Fon: *a EW; *b pb; *c dtv-lex. \W 90/ac-0223 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anabel**/a. *a {Eo2} Anabel**/in/o *c {De1} Annabell \If\i *b {En1} Annabel *c {Fr1} \J Virinomo. Fon: *a MCB; *b pb; *c LK. \W 90/ac-0224 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anabioz**/o *a *b {De1} Anabiose \If\i *c {En1} {Fr1} \J Reviviĝo el mortsimila rigideco pro sekeco aŭ malvarmeco. *ĉ laŭ *c Fon: *a HL; *b OJ; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0225 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anabolism**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0226 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anadar**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} anadara *a \J Molusko. Fon: *a EJ \W 90/ac-0227 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anadiploz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Vortfiguro. Fon: *a AC \W 90/ac-0228 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anadir**/o *a *b *c {De1} Anadyr *ĉ {En1} {Fr1} \J [1] Rivero en nord-orienta Siberio, longa 1145 km, fontas en la ÷-altebenaĵo, fluas en la Beringan maron. *d laŭ *ĉ [2] Urbo ĉe la enfluejo de la ÷-rivero. *d laŭ *c Fon: *a PM; *b TS; *c LK; *ĉ dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0229 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anafaz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Tria mitoza fazo. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0230 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anag**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Japana fiŝo. Fon: *a EJ; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0231 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anakarsis**/o *a *b *c *ĉ {De1} Anacharsis \Im\i *a {En1} {Fr1} Anacharsis \Im\i *b *c \J Scita filosofo. *d laŭ a Fon: *a EW; *b GW; *c LA; *ĉ SAT; *d pb. \W 90/ac-0232 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anaklet**/o *a {De1} Anakletus *a {De2} Anaklet *c {En1} {Fr1} {La1} Anacletus *b \J Virnomo, i.a. de papo ÷ II-a (1130-38). Fon: *a EW; *b ac; *c dtv-lex. \W 90/ac-0233 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anaksimandr**/o *a {De1} Anaximandros *a {De2} Anaximander *b {En1} {Fr1} \J Helena filozofo el Mileto, nask. 611, mort. baldaŭ post 546 a.K. *c laŭ *b Fon: *a EW; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0234 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anaksimen**/o *a {De1} Anaximenes *a *b {En1} {Fr1} \J Helena filozofo el Mileto, vivis en la dua duono de la 6a jc. a.K., disĉiplo de = Anaksimandro (90/ac-0234). *c laŭ *b Fon: *a EW; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/ac-0235 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} analagmatik**/a *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV; *b MaT. \W 90/ac-0236 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} analcit**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0237 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} analekt**/oj *a *b *c {De1} Analekten *a *ĉ {En1} {Fr1} \J Antologio, legofruktoj, *a kolekto de diversaj poemoj, artikoloj, sentencoj, ktp. *d laŭ *ĉ Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ dtv-lex; *d pb. \W 90/ac-0238 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anamnez**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {De1} Anamnese \If\i *c *ĝ {De2} Vorgeschichte \If\i einer Krankheit *c *ĝ {En1} {Es1} anamnesis *g {Fr1} \J Pasinta evoluo de malsano. *h laŭ *ĝ Fon: *a Bg; *b BS; *c EW; *ĉ HL; *d MM; *e OJ; *f Pl; *g TF; * dtv-lex; *h pb. \W 90/ac-0239 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anand**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Disĉiplo de Budho. Fon: *a BT \W 90/ac-0240 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anaplasti**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL \W 90/ac-0241 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anapurn**/a. *a *b {Eo2} Anapurn**/in/o *c {De1} Annapurna *c {En1} {Fr1} \J Unu el la ŝaktioj de Ŝivao, alnomata "Kiu abunde donas rizon". *a Fon: *a TS 204; *b PIV; *c LK. \W 90/ac-0242 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anaskop**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV; *b HL. \W 90/ac-0243 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anastom**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Klaffschnabel \Im\i *b {En1} {Fr1} bec-ouvert \Im\i *c {Sc1} anastomus boie *b \J Birdo, genro de cikonioidoj, vivanta en Afriko kaj Hindujo. *e laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d OJ; *e pb. \W 90/ac-0244 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anatif**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Entenmuschel \If\i *b {En1} {Fr1} anatife *c {Sc1} anatifera \J Krustaco, komunlingva por lepadoido. *e laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d OJ; *e pb. \W 90/ac-0245 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anatrop**/a *a *b *c {De1} anatrop *a {De2} umgewendet *a {De3} gegenläufig *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a EW; *b HL; *c OJ. \W 90/ac-0246 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} andaluzit**/o *a *b {De1} Andalusit *c {En1} {Fr1} \J Verda, ruĝeska aŭ griza romb-forma mineralo. Fon: *a OJ; *b RG; *c dtv-lex. \W 90/ac-0247 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Andaman**/oj *a *b *c {Eo2} Andaman**/aj Insul/oj *a {Eo3} Andaman**/ar/o *d {De1} Andamanen *a *e {En1} {Fr1} îles Andaman *d \J Iama Brita nun Hinda insularo en la Bengala golfo. *ĉ laŭ *e Fon: *a EW; *b PM; *c TS; *ĉ pb; *d LK; *e dtv-lex. \W 90/ac-0248 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} andantin**/o *a *b {De1} Andantino \In\i *a *c {En1} {Fr1} \J Muzika termino, signifanta malgranda andanto. *ĉ laŭ *c Fon: *a EW; *b HL; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0249 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} andezit**/o *a *b {De1} Andesit *c {En1} {Fr1} \J Petro. Fon: *a MM; *b OJ; *c dtv-lex. \W 90/ac-0250 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Andocid**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Atena oratoro. Fon: *a lL \W 90/ac-0251 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} andren**/o *a *b *c {De1} Erdbiene \If\i *b {En1} andrena *c {En2} solitary bee *c {Fr1} {Sc1} andrena *b *c \J Insekto, genro de apoidoj. *ĉ laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c MCB; *ĉ pb. \W 90/ac-0252 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} androce**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Andröceum \In\i *b {De2} dritter Blattkreis \Im\i *b {De3} Andrözeum *f {En1} {Es1} androceo *e {Fr1} \J Kontraŭo: gineceo. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MM; *d OJ; *e TF; *f dtv-lex. \W 90/ac-0253 \w\----- Rim: «90-09-26» \j {U1} {T1} {Eo1} androfobi**/o *a {De1} {En1} {Es1} androfobia *a {Fr1} \J Fon: *a TF \W 90/ac-0254 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Andronik**/o *a {De1} Andronikus *a {En1} {Fr1} {La1} Andronicus *b \J Virnomo. Fon: *a EW; *b ac. \W 90/ac-0255 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} andropogon**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} andropogon *b \J Genro de herboj. *d laŭ *b Fon: *a HL; *b MCB; *c MM; *ĉ OJ; *d pb. \W 90/ac-0256 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} androsak**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} androsaces *a \J Planto. Fon: *a WP \W 90/ac-0257 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} androsem**/o *a *b {De1} {En1} tutsan *b {Fr1} {Sc1} hypericum androsemum *b \J Planto. Fon: *a CV; *b MCB. \W 90/ac-0258 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anel**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Verma segmento. Fon: *a LA. \W 90/ac-0259 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anemofil**/a *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0260 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anemograf**/o *a *b *c {De1} Anemograpf \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Instrumento por registri direkton kaj forton de vento. *ĉ laŭ *a Fon: *a EW; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0261 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anemoskop**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Ventoflago. *a Fon: *a EW; *b MeT; *c OJ. \W 90/ac-0262 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anergi**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0263 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aneroid**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Aneroidbarometer \In\i *a {De2} Dosenluftdruckmesser \Im\i *a {En1} {Fr1} baromètre \Im\i métallique *b \J Barometro sen fluaĵo. *e laŭ *a Fon: *a EW; *b GW; *c HL; *ĉ OJ; *d PlV 97; *e pb. \W 90/ac-0264 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Angelik**/a. *a *b *c {Eo2} Angelik**/in/o *ĉ {De1} Angelika \If\i *ĉ {En1} {Fr1} Angélique \If\i *a *ĉ \J Virinomo. Fon: *a GW; *b KK; *c Z; *ĉ LK. \W 90/ac-0265 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Angulem**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} Angoulême *a *b *c \J Franca urbo. Fon: *a GW; *b LA; *c LK. \W 90/ac-0266 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anisolab**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} anisolabis *a \J Insekto. Fon: *a MM \W 90/ac-0267 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ankon**/o *a *b *c *d {De1} Ancona *a {En1} {Fr1} Ancône *b *c {It1} Ancona *ĉ *d \J <1> Itala provinco. *ĉ laŭ *a <2> Ties regurbo. *ĉ laŭ *a Fon: *a EW; *b GW; *c LA; *ĉ pb; *d LK. \W 90/ac-0268 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Anni**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} Annie *a \J Virinnomo. Fon: *a LA. \W 90/ac-0269 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anodin**/a *a *b *c *ĉ *d {De1} anodynisch *a {De2} anodyn *a {De3} schmerzlos *a {De4} schmerzstillend *a {En1} {Es1} anodino *d {Fr1} \J Sendoloriga. = anodino Fon: *a BS; *b EW; *c OJ; *ĉ Sln; *d TF. \W 90/ac-0270 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anomur**/oj *a *b *c {De1} Anomuren *b {En1} hermit crab ? *c {Fr1} {Sc1} anomura *c \J Grupo de krustacoj. Fon: *a CV; *b EW; *c MCB. \W 90/ac-0271 \w\----- Rim: pb: EW, kiu uzas la vorton plurale, kaj MCB, kiu uzas ĝin singulare, ŝajne ne akordiĝas. «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anortit**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a OJ \W 90/ac-0272 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antanaklaz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Retorika figuro, vortludo, uzante plurfoje la saman vorton tamen en ĝiaj malsamaj signifoj en la sama frazo. *b laŭ *a Fon: *a MCB; *b pb \W 90/ac-0273 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Antarktid**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB \W 90/ac-0274 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Antarktik**/o *a EVIT *d {Eo2} Antarkt/o *b *c *ĉ {De1} Antarktis *c {En1} {Es1} Antártida *c {Fr1} {La1} Antarcticus *c \J Fon: *a EB; *b PIV; *c LK; *ĉ Z; *d pb. \W 90/ac-0275 \w\----- Rim: pb: Mi ne vidas avantaĝon de {Eo1} kompare al {Eo2}, kiu estas Zamenhofa kaj bone enradikinta en nia lingvo. Tial mi taksas {Eo1} EVIT. «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anteliks**/o *a *b {Eo2} kontraŭ'heliks/o *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} anthelix \J Anatomia termino. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0276 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anterozo**/o *a {Eo2} anterozoid**/o *b *c {De1} Antherozoid \In\i *c {De2} Spermatozoid \In\i *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a AC; *b CV; *c EW. \W 90/ac-0277 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anteversi**/o *a *b *c {De1} {En1} {Es1} anteversión \If\i *c {Fr1} \J Medicina termino. Fon: *a MM; *b OJ; *c TF. \W 90/ac-0278 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anti**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} anthia *a \J Insekto. Fon: *a CV \W 90/ac-0279 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antiklinorium**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a RG \W 90/ac-0280 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antilokapr**/o *a {De1} {En1} prongback *a {En2} pronghorn *a {Fr1} {Sc1} antilocapra *a \J Fon: *a MCB \W 90/ac-0281 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antiop**/o *a *b *c {De1} {En1} Camberwell beauty butterfly *a {En2} mourning cloak *a {Fr1} {Sc1} nymphalis antiopa *a \J Insekto. Fon: *a MCB; *b OJ; *c PB. \W 90/ac-0282 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antipap**/o *a *b *c {De1} {En1} {Es1} antipapa *c {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ; *c TF. \W 90/ac-0283 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antipiret**/a *a *b {Eo2} kontraŭ'febr/a *b {De1} {En1} {Es1} antipirético \Iadj\i *b {Fr1} \J Fon: *a MM; *b TF. \W 90/ac-0284 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antrisk**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {Eo2} cerefoli/o *c {De1} Kerbel *a {En1} {Fr1} {Sc1} anthriscus *a *d \J Planto. Fon: *a BS; *b CV; *c EW; *ĉ HL; *d MCB; *e Pl; *f SK; *g Sln. \W 90/ac-0285 \w\----- Rim: «90-05-20» \j {U1} {T1} {Eo1} antropocentr**/a *a *b *c *ĉ *d {De1} anthropozentrisch *a {En1} {Fr1} \J Mondkoncepto, laŭ kiu la homo staras en la centro de ĉiu estado. *e laŭ a Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ Pl; *d Sln; *e pb. \W 90/ac-0286 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antropolit**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a MM \W 90/ac-0287 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} antropozofi**/o *a *b *c {De1} Anthroposophie \If\i *a {De2} philosophische Wissenschaft vom Menschen *a {En1} {Fr1} \J Filozofia scienco pri la homo. *ĉ laŭ *a Fon: *a BS; *b Pl; *c Sln; *ĉ pb. \W 90/ac-0288 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} anur**/oj *a {Eo2} sen'vost/ul/oj *a {De1} {En1} {Es1} anuros \Ipl\i *a {Fr1} \J Senvostaj batrakoj. *b Fon: *a TF; *b NePIV. \W 90/ac-0289 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apatur**/o *a {De1} {En1} purple emperor butterfly *a {Fr1} {Sc1} apatura *a \J Insekto. Fon: *a MCB \W 90/ac-0290 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apetal**/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Senpetalaj plantoj. *a Fon: *a EW \W 90/ac-0291 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Api**/o <1> *a *b {De1} {En1} {Fr1} {La1} Appius *a *b \J Virnomo. Fon: *a AC; *b LK. \W 90/ac-0292 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Api**/o <2> *a *b *c *ĉ *d {De1} Apia {En1} Apia {Fr1} \J Regurbo de Samoo. Fon: *a MM; *b Mon; *c PM; *ĉ PlVS 37; *d TS. \W 90/ac-0293 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apikultur**/o *a *b {Eo2} abel-bred/ad/o *c {Eo3} abel-kultur/o *b {De1} {En1} {Es1} apicultura \If\i *b {Fr1} \J Fon: *a CV; *b TF; *c NePIV. \W 90/ac-0294 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aplit**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Speco de granito. Fon: *a MM; *b OJ. \W 90/ac-0295 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apodem**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a MM \W 90/ac-0296 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apodikt**/a *a *b {De1} apodiktisch *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ; *c pb. \W 90/ac-0297 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apodoz**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0298 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apofilit**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a MM; *b OJ. \W 90/ac-0299 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apofoni**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0300 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apogami**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0301 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apograf**/o *a *b *c {De1} {En1} {Es1} apógrafo \Im\i *c {Fr1} \J Fon: *a CV; *b HL; *c TF. \W 90/ac-0302 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apokromat**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0303 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Apolodor**/o *a {De1} Apollodor *a {De2} Apollodorus *a {En1} {Fr1} {La1} Apollodorus *a \J Virnomo. Fon: *a EW \W 90/ac-0304 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apomorfin**/o *a *b *c *ĉ {De1} Apomorphin \In\i *b {En1} {Es1} apomorfina *ĉ {Fr1} \J Farmacia substanco C17H17O2N. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ TF. \W 90/ac-0305 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apostazi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0306 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apozem**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Absud \Im\i von Kraütern oder Wurzeln *a {En1} {Es1} apocema *e {Fr1} \J Fon: *a BS; *b CV; *c HL; *ĉ SK; *d Sln; *e TF. \W 90/ac-0307 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apten**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} aptinus *a \J Insekto. Fon: *a CV \W 90/ac-0308 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aptenodit**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {De1} Königspinguin \Im\i *b {De2} Riesenpinguin \Im\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} aptenodytes \J Birdo, genro de pingvenoj. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MM; *d OJ; *e SK; *f Sln. \W 90/ac-0309 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apter**/a *a *b *c *ĉ {Eo2} sen'flug/il/a {De1} flügellos \IAdj\i {En1} {Fr1} \J = aptero Fon: *a Bg; *b CV; *c EW; *ĉ HL. \W 90/ac-0310 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} apuls**/o *a *b {De1} {En1} {Es1} apulso *b {Fr1} \J Astronomia termino. Fon: *a CV; *b TF. \W 90/ac-0311 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arabel**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virinnomo. Fon: *a MCB \W 90/ac-0312 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arabid**/o *a *b {De1} {En1} rock cress *a {Fr1} {Sc1} arabis *a \J Planto. Fon: *a MCB; *b WP. \W 90/ac-0313 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arahat**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Hinduisma termino. Fon: *a BT; *b HL; *c MM; *ĉ OJ. \W 90/ac-0314 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arakani**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Birma provinco. Fon: *a lL \W 90/ac-0315 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arakidonat**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0316 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arakneid**/oj *a *b {Eo2} araknoide**/oj *a {De1} Spinnentiere \In/pl\i *a {De2} Arachnoideen *a {De3} Arachniden *a {En1} {Fr1} \J Klaso de artropodoj. Fon: *a EW; *b HL. \W 90/ac-0317 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aratr**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Primitiva plugilo. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0318 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Araŭkan**/o *a *b *c *ĉ {De1} Araukaner \Im\i *a {En1} {Es1} araucano *c *ĉ {Fr1} \J Ano de Ĉilia indiana popolo. *ĉ laŭ *a Fon: *a EW; *b lGB; *c TF; *ĉ LK. \W 90/ac-0319 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arĉibald**/o *a {De1} {En1} Archibald *a {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a MCB \W 90/ac-0320 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ardizi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} ardisia *a \J Arbedo. Fon: *a MM \W 90/ac-0321 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arenac**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Silica petro. Fon: *a RG \W 90/ac-0322 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arenikol**/o *a {De1} {En1} lugworm *a {Fr1} {Sc1} arenicola *a \J Anelido. Fon: *a MCB \W 90/ac-0323 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aretuz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} arethusa *a \J Planto. Fon: *a CV \W 90/ac-0324 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aretuz**/o *a {Eo2} Aretuz**/a. *b {De1} Arethusa *a {En1} {Fr1} Aréthuse *b \J Nimfo. Fon: *a EW; *b GW. \W 90/ac-0325 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} argant**/o *a {De1} Saumzecke \If\i *a {En1} {Fr1} {Sc1} argas *a *b \J Insekto, genro de iksodoj. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b MCB; *c pb. \W 90/ac-0326 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} argen**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} fritillary butterfly *c {Fr1} {Sc1} argynnis *c \J Insekto. Fon: *a CV; *b HL; *c MCB; *ĉ OJ. \W 90/ac-0327 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} argest**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Nordokcidenta vento. Fon: *a OJ \W 90/ac-0328 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arginin**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Aminoacido. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0329 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Argolid**/o *a {Eo2} Argoland**/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J Helena regiono. Fon: *a War; *b LK. \W 90/ac-0330 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} argot**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} slang/o *d {De1} Argot \In\i *a {De2} Gaunersprache \If\i *a {De3} Gassensprache *a {En1} {Fr1} argot \Im\i *e \J Fon: *a BS; *b Pl; *c SK; *ĉ Sln; *d PIV; *e pb. \W 90/ac-0331 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Argovi**/o *a {Eo2} Argov**/o *b {De1} Aargau \Im\i *a *b {En1} {Fr1} Argovie \If\i *b \J Svisa kantono. *a Fon: *a EW; *b LK. \W 90/ac-0332 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arhuz**/o *a *c {Da1} Århus *c *ĉ {De1} Aarhus *b {En1} {Fr1} Aarhus *a \J Dana urbo. Fon: *a SAT; *b pb; *c LK; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0333 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ariel**/o *a *b {De1} Ariel *b {En1} {Fr1} \J Persono en "La Tempesto". Fon: *a KK; *b LK. \W 90/ac-0334 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arimate**/o *a *b {Eo2} Arimataj**/o *ĉ {De1} {En1} {Fr1} Arimathie *a {La1} Arimathaea *c *ĉ \J Judea urbo. Fon: *a GW; *b X; *c NePIV; *ĉ LK. \W 90/ac-0335 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arios**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} arioso \J Fon: *a MM OJ \W 90/ac-0336 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ariovist**/o *a {De1} Ariovist \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Ĝermana armeestro. *b laŭ *a Fon: *a EW; *b pb \W 90/ac-0337 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arisem**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} arisaema \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0338 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aristip**/o *a *b {De1} Aristipp \Im\i *a {De2} Aristippos \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Helena filozofo. Fon: *a EW; *b LK. \W 90/ac-0339 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Ariston**/o *a {De1} Ariston *a {En1} {Fr1} \J Helena stoikisto. *b laŭ *a Fon: *a EW; *b pb. \W 90/ac-0340 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arjar**/o *a {De1} {En1} {Fr1} ariary \J Madagaskara monunito. Fon: *a Mon \W 90/ac-0341 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arkanĝel**/o *a {Eo2} ĉef-anĝel/o *a {De1} Erzengel \Im\i *b {En1} {Es1} arcángel *a {Fr1} \J Fon: *a TF; *b pb. \W 90/ac-0342 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arkatur**/o *a *b *c {De1} {En1} {Es1} arcatura *c {Fr1} \J Aŕitektura termino. Fon: *a CV; *b OJ; *c TF. \W 90/ac-0343 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arkeozoik**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0344 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arkiepiskop**/o *a {Eo2} ĉef-episkop/o *b {De1} Erzbischof \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a Pl; *b PIV; *c pb. \W 90/ac-0345 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arkifonem**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0346 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arkti**/o <1> *a *b *c *ĉ {De1} Bärenspinner \Im\i *a {En1} {Fr1} {Sc1} arctia \J Insekto, apartenanta al la arktioidoj. *d laŭ *a Fon: *a EW; *b HL; *c MM; *ĉ OJ; *d pb. \W 90/ac-0347 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arktomis**/o *a *b *c {Eo2} arktomi**/o *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} arctomys \J Marmoto. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL. \W 90/ac-0348 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arktostafil**/o *a *b {De1} {En1} bearberry *a {Fr1} {Sc1} arctostaphylos *a \J Planto. Fon: *a MCB; *b WP. \W 90/ac-0349 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Armanjak**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Armagnac *a *b \J Franca regiono. *b Fon: *a GW; *b LK. \W 90/ac-0350 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arment**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Ĉevalaro, brutaro. Fon: *a Hg; *b HL. \W 90/ac-0351 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} armilari**/o *a {De1} {En1} honey fungus *a {Fr1} {Sc1} armillaria *a \J Fungo. Fon: *a MCB \W 90/ac-0352 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Armini**/o *a *b {De1} Armin \Im\i *b {En1} {Fr1} Arminius \Im\i *a {La1} Arminius *b \J Ĝermana militestro. *c Fon: *a GW; *b LK; *c NePIV. \W 90/ac-0353 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arminius**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Nederlanda teologo. Fon: *a HL \W 90/ac-0354 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arnald**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a KK. \W 90/ac-0355 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arnhem**/o *a {Eo2} Arnhejm**/o *b {De1} Arnheim *b {En1} {Fr1} Arnheim *b {Nl1} Arnhem *a \J Nederlanda urbo. Fon: *a SAT; *b LK. \W 90/ac-0356 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arnold**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Arnold \Im\i *a *d {En1} {Fr1} Arnold *b \J Virnomo. *a Fon: *a EW; *b GW; *c IKI; *ĉ MCB; *d LK. \W 90/ac-0357 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arnulf**/o *a {De1} Arnulf \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a IKI; *b pb. \W 90/ac-0358 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arob**/o *a *b *c *ĉ {De1} Arroba \If\i *b {En1} {Es1} arroba *ĉ {Fr1} \J Plej malnova Hispana komerca pezunito, ĉ. 11 ½ kilogramoj. *d laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ TF; *d pb. \W 90/ac-0359 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aroz**/i *a *b *c *ĉ {De1} arrosieren *a {De2} anfeuchten *a {De3} benetzen *a {De4} besprengen *a {De5} begießen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b Pl; *c SK; *ĉ Sln. \W 90/ac-0360 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Artafern**/o *a {De1} Artaphernes \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Persa armeestro. *b laŭ *a Fon: *a EW; *b pb. \W 90/ac-0361 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} artiodaktil**/oj *a {Eo2} par-huf/ul/oj {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0362 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} artizan**/o *a {De1} {En1} {Es1} artesano \Im\i *a {Fr1} \J Fon: *a TF \W 90/ac-0363 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} artotipi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0364 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} artralgi**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} artik-dolor/o *b {De1} Genkschmerz \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Artik-doloro. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ OJ. \W 90/ac-0365 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} artrodi**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Es1} artrodia *ĉ {Fr1} \J Glob-artiko. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ TF. \W 90/ac-0366 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} artrodir**/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Grupo de fosiliaj fiŝoj. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0367 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Arvern**/o *a *b *ĉ {De1} Arverner \Im\i *a {En1} {Fr1} arverne \Im\i *b *ĉ \J Ano de Kelta popolo. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b GW; *c pb; *ĉ LK. \W 90/ac-0368 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} arzel**/a *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV; *b HL. \W 90/ac-0369 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} As**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Skandinava dio. Fon: *a ls \W 90/ac-0370 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} asaga**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana planto. Fon: *a EJ \W 90/ac-0371 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} asalt**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Ero de skermomaĉo. Fon: *a AP; *b EA; *c War. \W 90/ac-0372 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Asam**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Assam \In\i *a {En1} Assam *ĉ {Fr1} \J Regiono de orienta Hindujo. *ĉ Fon: *a EW; *b MM; *c PM; *ĉ TS 208; *d LK. \W 90/ac-0373 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Asasin**/o *a *b {Eo2} Asasen**/o *c {De1} Assasine \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Ano de Islama sekto, fanatikaj murdistoj en la tempo de la krucmilitoj. = asasini (90/ac-0375) *ĉ laŭ *c k *a Fon: *a PlV 1061; *b PVsupl:55; *c EW; *ĉ pb. \W 90/ac-0374 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} asasin**/i *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} murd/i *f {De1} assasinieren *a {De2} meuchlerisch morden *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b HL; *c OJ; *ĉ Pl; *d SK; *e Sln. \W 90/ac-0375 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} asebi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0376 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aselin**/o *a *b *c {De1} Wasserassel \If\i *a {En1} {Fr1} {Sc1} asellus *a \J Onisko. Fon: *a BS; *b SK; *c Sln. \W 90/ac-0377 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} asistent**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a JCW \W 90/ac-0378 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} askalaf**/o *a *b *c {De1} Ascalaphus \Im\i *b {De2} Schmetterlingshaft *b {En1} {Fr1} {Sc1} ascalaphus \J Birdo, genro de askalafoidoj. *ĉ laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ pb. \W 90/ac-0379 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Asklepiad**/o <1> *a *b {De1} Asklepiades \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Helena poeto. Fon: *a EW; *b Z. \W 90/ac-0380 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} asort**/i *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a SK; *b Sln. \W 90/ac-0381 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} abolicionist**/o *a {De1} Abolitionist \Im\i *a {De2} Gegner \Im\i der Sklaverei *a {En1} {Fr1} \J Ano de movado por forigo de la sklaveco en Usono. = abolicionismo (90/ac-????). *b laŭ *a Fon: *a EW; *b pb. \W 90/ac-0382 \w\----- Rim: «90-05-08» \j {U1} {T1} {Eo1} asperug**/o *a *b {De1} {En1} madwort *a {Fr1} {Sc1} asperugo *a \J Fon: *a MCB; *b WP. \W 90/ac-0383 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aspidi**/o *a *b *c *ĉ *d {Eo2} ŝild-filik/o *b {De1} Schildfarn \Im\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} aspidium \J Filiko, genro de la polipodiacoj. *e laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c OJ; *ĉ SK; *d Sln; *e pb. \W 90/ac-0384 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} astazi**/o *a *b *c *ĉ {De1} Astasie \If\i *b {De2} Unfähigkeit \If\i zu stehen *b {En1} {Fr1} \J Patalogia nekapablo stari. *d laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ OJ; *d pb. \W 90/ac-0385 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} astenosfer**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AC \W 90/ac-0386 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} asterion**/o *a *b *c *ĉ {De1} Asterion *b {En1} {Fr1} \J Anatomia termino. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ OJ. \W 90/ac-0387 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Astiag**/o *a {De1} Astyages *a {En1} {Fr1} \J Virnomo, i.a. de Meda reĝo. *b Fon: *a EW; *b ac. \W 90/ac-0388 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} astral**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {De1} {En1} {Fr1} corps \Im\i astral *c \J Astra korpo. Fon: *a Bg; *b BS; *c GW; *ĉ HL; *d MM; *e OJ; *f Sln. \W 90/ac-0389 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} astre**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} astreus *a \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0390 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Astre**/o *a {De1} Astraios \Im\i *a {De2} Asträus \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Unu de la titanoj en la Helena mitologio. *b laŭ *a Fon: *a EW; *b pb. \W 90/ac-0391 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} astrici**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV; *b HL. \W 90/ac-0392 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} astur**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} astur \J Japana falko. Fon: *a EJ; *b HL; *c OJ. \W 90/ac-0393 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Asumpci**/o *a *b {De1} Himmelfahrt \If\i *c {En1} {Fr1} \J Ĉieliro de Maria. Fon: *a HL; *b OJ; *c pb. \W 90/ac-0394 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} AṌabad**/o *a *b {Eo2} Aŝkabad**/o *c {De1} {En1} {Fr1} \J Ĉefurbo de Turkmenistano. Fon: *a EB; *b PM; *c LK. \W 90/ac-0395 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŝkelon**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Ascalon *a \J Izraela urbo. Fon: *a GW; *b X. \W 90/ac-0396 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŝur**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Islama festo. *a Fon: *a AC; *b LK. \W 90/ac-0397 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŝvatj**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Sankta figarbo, sub kiu la Budho enlumiĝis. *c Fon: *a BT; *b MM; *c TS 209. \W 90/ac-0398 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} at**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Laosa monunito. Fon: *a MM; *b Mon; *c PM. \W 90/ac-0399 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atakamit**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a OJ \W 90/ac-0400 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Atal**/o *a *b {De1} Attalos \Im\i *a {De2} Attalus \Im\i *a {En1} {Fr1} Atalle \Im\i *b \J Reĝo de Pergamo. *c Fon: *a EW; *b GW; *c ac. \W 90/ac-0401 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atalant**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {Eo2} ruĝ/a admiral/o *c {De1} {En1} red admiral butterfly *c {Fr1} {Sc1} vanessa atalanta *c \J Insekto. Fon: *a CV; *b HL; *c MCB; *ĉ OJ; *d Pl; *e SK; *f Sln. \W 90/ac-0402 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atali**/o *a *b {De1} Rübenblattwespe \If\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} athalia Leach *b \J Insekto, genro de tentredoidoj. *b Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0403 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ataman**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Kozaka ĉefo. Fon: *a HL \W 90/ac-0404 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atanor**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Alkemiista forno. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0405 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atar**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Rosenöl \In\i *a {De2} Rosenessenz \If\i *a {En1} {Fr1} \J Rozoleo. *b Fon: *a BS; *b EW; *c HL; *ĉ Pl; *d SK; *e Sln. \W 90/ac-0406 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atelektazi**/o *a *b {De1} Atelektase \If\i *a {De2} Atelektasis \If\i *a {De3} unvollständige Erweiterung \If\i der Lungenzellen *a {En1} {Fr1} \J Patalogia termino. Fon: *a EW; *b HL. \W 90/ac-0407 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aten**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Kauz \Im (Eulengattung)\i *a {En1} {Es1} lechuza *d {Fr1} {Sc1} athene *a \J = Noktuo. Fon: *a BS; *b CV; *c SK; *ĉ Sln; *d TF. \W 90/ac-0408 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aterik**/o *a *b {De1} Atherix *b {En1} {Fr1} {Sc1} atherix \J Insekto, genro de ragioidoj. *b Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0409 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aterosperm**/o *a {De1} Federbartbaum \Im\i *a {En1} {Fr1} {Sc1} atherosperma *a \J Planto, genro de monimiacoj. *a Fon: *a EW \W 90/ac-0410 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atetoz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} athetosis \J Malsano. Fon: *a HL \W 90/ac-0411 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ateŭk**/o *a *b *c *ĉ {De1} Pillendreher \Im\i *a {De2} Kotkäfer \Im\i *a {En1} {Fr1} {Sc1} scarabaeus ateuchus sacer *a \J Insekto, skarabeo. Fon: *a BS; *b CV; *c EW; *ĉ Pl. \W 90/ac-0412 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atip**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Atypus *b {En1} leaping spider *ĉ {En2} trap-door spider ? *ĉ {Fr1} {Sc1} atypus *ĉ \J Araneulo, genro de atipoidoj. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d OJ. \W 90/ac-0413 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atiri**/o *a {De1} {En1} lady fern *a {Fr1} {Sc1} athyrium *a \J Filiko. Fon: *a MCB \W 90/ac-0414 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Atis**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {La1} \J Frigia dio. Fon: *a War \W 90/ac-0415 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} ato-** *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Scienca prefikso signifanta "10-18". Fon: *a MM; *b Mon. \W 90/ac-0416 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} -atr**/a *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Sufikso signifanta "simila". Fon: *a HL; *b KP. \W 90/ac-0417 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atrakt**/o *a {De1} Attraktivität \If\i *b {En1} {Fr1} \J Altiro. Fon: *a HL; *b pb. \W 90/ac-0418 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atraktilid**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} atractylis \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0419 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atrap**/o *a *b {De1} Atrappe \If\i {De2} täuschende Nachbildung \If\i *a {De2} Falle \If\i *a {En1} {Fr1} attrape *c \J Ŝercobjekto. Fon: *a BS; *b KP; *c WA. \W 90/ac-0420 \w\----- Rim: pb: La Franca kaj Germana semantiko ne estas identa. La difino nur redonas la signifon de la Franca vorto kaj ankoraŭ estas prilaborenda. «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} atríoz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a MM \W 90/ac-0421 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭd**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virinnomo. Fon: *a PGv \W 90/ac-0422 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭdjern**/o *a {Eo2} Aŭdiern**/o *b {De1} {En1} {Fr1} Audierne *a *b \J Bretona urbo. Fon: *a War; *b LK. \W 90/ac-0423 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭdre**/a. *a {Eo2} Aŭdr**/in/o *b {De1} {En1} Audrey *a *b {Fr1} \J Angla virina nomo. Fon: *a MCB; *b LK. \W 90/ac-0424 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭfheb**/i *a *b *c {De1} aufheben *ĉ {En1} {Fr1} \J Nuligi kaj samtempe konservi parte, ĉe \IHegel\i. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ; *ĉ pb. \W 90/ac-0425 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭfid**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Apulia rivero. Fon: *a War \W 90/ac-0426 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭgmentativ**/o *a *b *c *ĉ {De1} Augmentativ \Im\i *d {De2} Verstärkungsfall \Im\i *d {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB; *b HL; *c OJ; *ĉ SK; *d pb. \W 90/ac-0427 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭgsburg**/o *a *b *c {Eo2} Aŭksburg**/o *d {De1} Augsburg \In\i *ĉ *d {En1} {Fr1} Augsbourg \Im\i *a *b \J Germana urbo, regurbo de Bavara Ŝvabujo. *ĉ Fon: *a GW; *b LA; *c SAT; *ĉ pb; *d LK. \W 90/ac-0428 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭkeni**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} auchenia \J Insekto. Fon: *a CV; *b HL. \W 90/ac-0429 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭksid**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} auxis *a \J Fiŝo. Fon: *a MM \W 90/ac-0430 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭkupari**/o *a *b {De1} {En1} rowan tree *a {En2} mountain ash *a {Fr1} {Sc1} sorbus aucuparia *a \J Arbo. Fon: *a MCB; *b WP. \W 90/ac-0431 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭlop**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} aulopus \J Fiŝo. Fon: *a CV; *b HL. \W 90/ac-0432 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭlos**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Helena blovinstrumento. Fon: *a BVD \W 90/ac-0433 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭlostom**/o *a *b {De1} Aulostoma *b {En1} {Fr1} {Sc1} aulostoma *b \J Fiŝo, genro de fistularioidoj. *b Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0434 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭramin**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a MM; *b OJ. \W 90/ac-0435 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭrantiac**/oj *a *b *c *ĉ *d *e *f {Eo2} aŭrantioid**/oj *b {De1} Aurantiazeen *b {De2} Aurantioideen *b {En1} {Fr1} \J Botanika subfamilio de la rutacoj. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MM; *d OJ; *e SK; *f Sln. \W 90/ac-0436 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭrig**/o *a *b {De1} {En1} {Es1} áuriga *b {Es2} cochero *b {Fr1} \J Koĉero. Fon: *a PB; *b TF. \W 90/ac-0437 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭroks**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Auerochs \Im\i *a {De2} Ur \Im\i *a {De3} ausgestorbenes Wildrind \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b CV; *c HL; *ĉ Pl; *d SK; *e Sln. \W 90/ac-0438 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭstrazi**/o *a *b {De1} Austrasien \In\i *a {En1} {Fr1} \J Orienta parto de Frankujo, regno de la Frankoj ĝis la 10 jc. = Neŭstrio (90/ac-????); Burgundujo. *c laŭ *a k *b Fon: *a EW; *b PIV 313; *c pb. \W 90/ac-0439 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭŝvic**/o *a {De1} Auschwitz *a {En1} {Fr1} \J Iama Germana urbo, nuntempe en Pollando, fifama pro nazia koncentrejo. *b Fon: *a MM; *b pb. \W 90/ac-0440 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭtogami**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b MM; *c OJ; *ĉ SK; *d Sln. \W 90/ac-0441 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭtolik**/o *a *c {De1} Autolykos \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Filo de Hermeso. *b Fon: *a EW; *b NePIV; *c Lk. \W 90/ac-0442 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭtomedon**/o *a {De1} Automedon \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Kondukisto de la ĉaro de Áilo. *b Fon: *a EW; *b ac. \W 90/ac-0443 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭtomorf/a *a *b *c *ĉ {De1} automorph \IAdj\i *b {En1} {Fr1} \J Matematika termino. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MaT. \W 90/ac-0444 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭtopsi**/o *a *b *c *ĉ {De1} Autopsie \If\i *d {En1} {Es1} autopsia \If\i *ĉ {Fr1} \J Nekropsio. *ĉ Fon: *a HL; *b OJ; *c SK; *ĉ TF; *d pb. \W 90/ac-0445 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭtoriz**/i *a *b *c *ĉ {De1} autorisieren *a {De2} ermächtigen *a {De3} bevollmächtigen *a {En1} {Es1} autorizar *ĉ {Fr1} \J Fon: *a BS; *b Pl; *c SK; *ĉ TF. \W 90/ac-0446 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Aŭzoni**/o *a *b {De1} Ausonien \In\i *a {En1} {Fr1} Ausonie \If\i *b \J Poeta nomo de antikva Italio. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b GW; *c pb. \W 90/ac-0447 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} av*/o <2> *a {De1} {En1} {Fr1} \J Monunito en Makao. Fon: *a PM \W 90/ac-0448 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Avalokiteŝvar**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} {Fr1} \J Hindua dio, la plej respektinda el la bodhisatvoj, spirita filo de Amitabho la Kompatema (90/ac-????). *d Fon: *a EJ; *b HL; *c MM; *ĉ OJ; *d TS 205. \W 90/ac-0449 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} avamor**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana brando. Fon: *a MM \W 90/ac-0450 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} avemari**/o *a *b {De1} Ave Maria \In\i *c {En1} {Fr1} \J Katolika preĝo. Fon: *a MM; *b OJ; *c pb. \W 90/ac-0451 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} avikultur**/o *a {Eo2} bird/o-bred/ad/o *c {De1} Vogelzucht \If\i *b {En1} {Es1} Avicultura \If\i *a {Fr1} \J Fon: *a TF; *b pb; *c NePIV. \W 90/ac-0452 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} azedarak**/o *a *b *c {De1} {En1} azedarach *b {En2} bead-tree *b {En3} white cedar *b {Fr1} azédarac *a {Sc1} melia azedarach *b \J Arbo. Fon: *a GW; *b MCB; *c OJ. \W 90/ac-0453 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} azig**/o *a *b {Eo2} azigos**/o *a {De1} Vena azygos *a {En1} {Fr1} {Sc1} vena azygos *a \J ÷a veno. *a Fon: *a EW; *b HL. \W 90/ac-0454 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} azim**/o *a {Eo2} mac/o ?? *b {De1} {En1} {Es1} ázimo *a {Fr1} \J Botanika termino. *a Fon: *a TF; *b NePIV. \W 90/ac-0455 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} azurit**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0456 \w\----- Rim: «90-03-26» \j {U1} {T1} {Eo1} Bab**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virinnomo. Fon: *a KK \W 90/ac-0457 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} babit**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Alojo. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0458 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} babuvism**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Doktrino de \IBabeuf\i. *a Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0459 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} baĉelor**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Dk; *b HL. \W 90/ac-0460 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Badáoz**/o *a {De1} {En1} {Es1} Badajoz *a {Fr1} \J Hispana urbo. *a Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0461 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} badminton**/o *a *b *c *ĉ {De1} Badminton \In\i *d {En1} badminton *b {Fr1} \J Speco de volanludo. Fon: *a HL; *b MCB; *c MM; *ĉ OJ; *d pb. \W 90/ac-0462 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bafomet**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Templista idolo \IBaphometus\i. Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0463 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} bagas**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Muelita sukerkano. *c Fon: *a HL; *b OJ; *c NePIV. \W 90/ac-0464 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Bagav**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Alia nomo de Budho. Fon: *a BudT \W 90/ac-0465 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Baha**/o *a {De1} {En1} Bahá'í *a {Fr1} \J Fondinto de bahaismo. Fon: *a JCW \W 90/ac-0466 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baht**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Tajlanda monunito. Fon: *a MM; *b Mon; *c PE; *ĉ PM. \W 90/ac-0467 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bá**/o *a *b {De1} Bach {En1} {Fr1} \J Germana komponisto. Fon: *a MCB; *b SAT. \W 90/ac-0468 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Báará *a {De1} {En1} {Fr1} \J Germana urbo ĉe la Rejno, i.a. konata pro la verko de \IHeine\i, La rabeno de ÷. Fon: *a Z \W 90/ac-0469 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Bairiki**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ĉefurbo de Kiribatio. Fon: *a PIVS 25. \W 90/ac-0470 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Bajard**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Bayard *a \J Kavaliro. Fon: *a GW; *b LA. \W 90/ac-0471 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bajet**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Dika drapo. Fon: *a HL; *b SK; *c Sln. \W 90/ac-0472 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bajok**/o *a *b {De1} Bajokko *a {En1} {Fr1} {It1} baiocco \J Iama itala monero. Fon: *a EW; *b HL. \W 90/ac-0473 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bajon**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Bayonne *a \J Franca urbo. Fon: *a GW; *b LA. \W 90/ac-0474 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bajrojt**/o *a {De1} Bayreuth *a {En1} {Fr1} \J Germana urbo en Bavarujo. *a Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0475 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bajt**/o *a {De1} Byte \In\i *b {En1} byte *b {Fr1} \J Unito de informkvanto. Fon: *a MM \W 90/ac-0476 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bajz**/o *a {Eo2} baiz**/o *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Omana monunito. Fon: *a Mon; *b MM; *c PM. \W 90/ac-0477 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Baĵazet**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Bajazet *b \J Sultano. Fon: *a Bg; *b GW. \W 90/ac-0478 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bakalaŭreat**/o *a *b {Eo2} bakalaŭre/ec/o *a {De1} Bakkalaureat \In\i *a {En1} baccalaureate *c {Fr1} \J 1. Iama plej malsupera akademia grado. *c laŭ *a 2. En Francujo abiturienteco. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b HL; *c pb. \W 90/ac-0479 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bakgamon**/o *a *b *c {Eo2} triktrak/o *a *ĉ {De1} Puff \In\i *a \Iveraltet\i *d {De2} Puffspiel \In\i *a \Iveraltet\i *d {De3} Tricktrack \In\i *d {De4} Backgammon \In\i *d {En1} backgammon *d {Fr1} \J Angla ludo. Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ PIV; *d pb. \W 90/ac-0480 \w\----- Rim: pb: Pri sinonimoj prenitaj el diversaj etnolingvaj fontoj kp. puĉo/golpo (89/pb-1883). Tie ĉi mi tamen preferas la pli malnovan (jam en EW!) k eble ankaŭ pli internacian "bakgameno"-n al la Franca "triktrako". Eble tio tamen estas, ĉar mi antaŭe en la ĉiutaga vivo neniam aŭdis {De1-3}, kiujn mi trovis en vortaroj. «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bakon**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Filozofo \IF. Bacon\i. *a Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0481 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bakteridi**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} bactéridie *c \J Fon: *a CV; *b HL; *c VocTT. \W 90/ac-0482 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baktri**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Kamelo el Baktro. Fon: *a Bg; *b SK; *c Sln. \W 90/ac-0483 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Baku**/o *a *b *c {De1} Baku *ĉ {En1} {Fr1} \J Sovetia urbo, regurbo de Aserbajĝano ĉe la Kaspa Maro. *ĉ Fon: *a BO; *b MM; *c TS; *ĉ pb. \W 90/ac-0484 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bakunin**/o *a *b {De1} Bakunin *c {En1} {Fr1} \J Rusa anarkiisto. Fon: *a SAT; *b SS; *c pb. \W 90/ac-0485 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} balan/o (1) *a *b *c *ĉ *e {Eo2} balanit*/o <2> *f EVIT *g {Eo3} mar-glan/o *e {De1} Seepocke \If\i *f {De2} Meereichel \If\i *f {En1} {Fr1} balane *d {Sc1} Balanus *d *e *f \J (1) Krustulo, kovrita de konkosimila kalkplataro sen tigo, alkreskinta al roko, boato ks. *e = balanito <3> 90/ac-???? Fon: *a CV; *b HL; *c OJ; *ĉ PV: *d VocTT; *e PIV; *f BS; *g pb. \W 90/ac-0486 \w\----- Rim: pb: 1. {Eo2} laŭ PIV (1) estas inflamo de la balana (t.e. penis-ekstremaĵa laŭ PIV (2)) mukozo. Kaj la malnova VocTT de 1907 (!) k PIV havas "balano"-n por la krustulo. Malgraŭ la paronimeco de {Eo1} kun "baleno", {Eo2} en la senco de la krustulo pro tio estas EVIT. «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} balanen**/o *a {De1} {En1} nut weevil *a {Fr1} {Sc1} balaninus \J Insekto. Fon: *a MCB \W 90/ac-0487 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} balanopost**/o *a *b *c {De1} Eichel \If\i und Vorhaut \If\i *a {En1} {Fr1} \J MED: Glano kaj prepucio. *ĉ = balanopostito. Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0488 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Balbek**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Libana urbo. Fon: *a PIV 381 \W 90/ac-0489 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Balben**/o *a {De1} Balbinus *a {En1} {Fr1} {La1} Balbinus \J Virnomo. Fon: *a EW \W 90/ac-0490 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} balbo**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Es1} balboa *d {Fr1} \J Panama monunito. Fon: *a MM; *b Mon; *c PE; *ĉ PM; *d NePIV. \W 90/ac-0491 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baldrik**/o *a {De1} {En1} baldrick {Fr1} \J Militista balteo. Fon: *a HL \W 90/ac-0492 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} balearik**/o *a *b {De1} Pfauenkranich \Im\i *b {De2} Kron(en)kranich \Im\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} Balearica Brisson *b \J Specio de gruo. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0493 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} balk**/o *a *b *f EVIT *d {Eo2} trab/o *c {De1} Balken \Im\i *ĉ {En1} {Fr1} \J Fon: *a B; *b HL; *c PIV; *ĉ NePIV; *d ei; *e pb; *f go en Filologo n-ro 36-37, p. 23. \W 90/ac-0494 \w\----- Rim: ei en AkSt 88-90, 345: [go opinias, ke "balko" estas preferinda, ĉar pli internacia.] "Mi ne konsentas kun li: Pli grava selekto-kriterio ol iomete pli granda internacieco estas por mi, ke nur "trabo" ... estas trovebla en PIV k en niaj plej gravaj etnolingvaj vortaroj. Kaŭzus konfuzon, se ni subite sen vera bezono enkondukus sinonimajn terminojn. Ni respektu ĝisnunan lingvo-uzon, se ne gravaj principoj kontraŭas ĝin. Fakta lingvo-uzo estas por mi pli grava ol la internacieco de radiko." pb (91-03-27): Mi kunsentas kun ei. Detale pri trabo/balko vd. go en *f. Pri aliaj sinonim-paroj prenitaj el diversaj etnolingvaj fontoj kp. puĉo/golpo (89/pb-1883). «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Baltik**/o *a {De1} Baltikum \In\i *b {En1} {Fr1} \J = ÷a Maro. *a Fon: *a PIV 121; *b pb. \W 90/ac-0495 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baluĉiteri**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} baluchitherium *a \J Terciara fosilio. Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0496 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bam! *a {De1} {En1} {Fr1} \J Onomatopeo. Fon: *a PGr \W 90/ac-0497 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bamak**/o *a *b *c {De1} Bamako *ĉ {En1} {Fr1} \J Regurbo de Malio. Fon: *a BO; *b MM; *c TS; *ĉ pb. \W 90/ac-0498 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bambar**/o *a {De1} Bambara \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Ano de Afrika popolo vivanta precipe en Malio. *b Fon: *a AC; *b pb. \W 90/ac-0499 \w\----- Rim: «90-03-27» h\j {U1} {T1} {Eo1} bambusikol**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} bambusicola \J Birdo. Fon: *a MM \W 90/ac-0500 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} ban*/o <2> *a *b *c *ĉ {Eo2} bani/o *a {De1} Ban \Ipl: Bani\i *a {De2} Banu \Ipl: Bani\i *a {En1} {Fr1} \J Rumana monunito. Fon: *a EW; *b Mon; *c MM; *ĉ PM. \W 90/ac-05ac-05 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Banat**/o *a {De1} Banat \In\i *b {En1} {Fr1} \J Centreŭropa regiono. Fon: *a Hg; *b pb. \W 90/ac-0502 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Band**/a mar/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a PM; *b TS. \W 90/ac-0503 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bandar-Seri-Begavan**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Regurbo de Brunejo. Fon: *a PIVS 13 \W 90/ac-0504 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bandejr**/o *a EVIT *c {Eo2} flag/o *b {De1} {En1} {Fr1} {It1} bandeira \J Flago. Fon: *a IGB; *b PIV; *c pb. \W 90/ac-0505 \w\----- Rim: pb: Pri sinonimoj prenitaj el diversaj etnolingvaj fontoj kp. puĉo/golpo (89/pb-1883) k la tieaj argumentoj kontraŭ {Eo1}. «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bandi**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} hoke/il/o *d {De1} Hockeysschläger \Im\i *a {En1} bandy {Fr1} \J Hokeilo. Fon: *a BS; *b Pl; *c SK; *ĉ Sln; *d EB 275/17. \W 90/ac-0506 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bandoni**/o *a *b {De1} Ziehharmonika \If\i *a {De2} Bandonium \In\i *a {En1} {Es1} bandolón *b {Fr1} \J Muzikilo. Fon: *a BS; *b TF. \W 90/ac-0507 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bandur**/o *a *b *c *ĉ {De1} Bandura *b {En1} {Fr1} \J Ukraina muzikilo. Fon: *a Bg; *b BS; *c BO; *ĉ Pl. \W 90/ac-0508 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bang! *a {De1} {En1} {Fr1} \J Onomatopeo. Fon: *a PGv \W 90/ac-0509 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bangu**/o *a *b {Eo2} Bangvi**/o *c *ĉ *d {De1} Bangui *e {En1} {Fr1} \J Regurbo de Centrafriko. Fon: *a PM; *b TS; *c MM; *ĉ Mon; *d PIVS 13; *e pb. \W 90/ac-0510 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Banguel**/o *a {De1} {En1} Bangweulu {Fr1} \J Zambia lago. Fon: *a TS \W 90/ac-0511 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Banĵul**/o *a {De1} {En1} {Fr1} Banjul \J Regurbo de Gambio. Fon: *a MM \W 90/ac-0512 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bantin**/o *a *b *c {De1} Bantine \If\i *a {En1} {Fr1} \J Kruda silko. Fon: *a BS; *b SK; *c Sln. \W 90/ac-0513 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} barank**/o *a *b *c *ĉ {De1} russische Brezel \If\i *a {En1} {Fr1} \J Kringo. *c Fon: *a BS; *b BO; *c EW; *ĉ Z. \W 90/ac-0514 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} barbare**/o *a *b {De1} {En1} winter cress *a {Fr1} {Sc1} barbarea \J Planto. Fon: *a MCB; *b WP. \W 90/ac-0515 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} barbastel**/o *a *b *c *ĉ {De1} Mopsfledermaus \If\i *b {De2} Kurzmaul \In\i *b {En1} barbastelle bat *ĉ {Fr1} barbastelle *d {Sc1} Barbastella *ĉ {Sc2} Synotus barbastellus Schreb. *b {Sc3} plecotus barbastellus *d \J Mambesto, specio de vespertoidoj. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d VocTT. \W 90/ac-0516 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Barbud**/o *a {De1} Barbuda *b {En1} {Fr1} \J Antila insulo. Fon: *a MM; *b pb \W 90/ac-0517 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bardan**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} lap/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J Planto. Fon: *a Bg; *b EW; *c HL; *ĉ OJ. \W 90/ac-0518 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baricentr**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {Eo2} pez/o-centr/o *c {De1} Schwerpunkt \Im\i *a {En1} {Es1} centro \Im\i de gravedad *g {Fr1} \J Fon: *a BS; *b CV; *c EW; *ĉ HL; *d Pl; *e SK; *f Sln; *g TF. \W 90/ac-0519 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baringtoni**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Barringtonie \If\i *b {En1} barringtonia *ĉ {Fr1} {Sc1} barringtonia *ĉ \J Arbo. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d VocTT. \W 90/ac-0520 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} barisfer**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a RG \W 90/ac-0521 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baritin**/o *a {De1} {En1} {Es1} baritina *a {Fr1} \J Fon: *a TF. \W 90/ac-0522 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} barkas**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Barkasse \If\i *a {En1} {Fr1} \J Granda boato. Fon: *a BS; *b PB; *c Pl; *ĉ SK; *d Sln. \W 90/ac-0523 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} Bar-Kóeb**/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ĉefo de la juda ribelo en 132. Fon: *a NePIV \W 90/ac-0524 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} bar-micv**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Juda ceremonio. Fon: *a BR; *b Z. \W 90/ac-0525 \w\----- Rim: «90-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} barne**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} barnea \J Molusko. Fon: *a MM \W 90/ac-0526 \w\----- Rim: «91-03-27» \j {U1} {T1} {Eo1} baroĉ**/o *a *b *c {De1} Barusche \If (zweirädrig)\i *a {De2} Birutsche \If (zweirädrig)\i *a {De3} Barouche \If (vierrädrig)\i*a {En1} {Fr1} \J 1. Germana durada ĉevalveturilo. *a 2. Franca aŭ Angla kvarrada ĉevalveturilo. *a Fon: *a EW; *b HL; *c OJ. \W 90/ac-0527 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baroskop**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {De1} Baroskop \In\i *b {De2} Paroskop \In\i *b {De3} chemisches Wetterglas \In\i *b {En1} baroscope *d {Fr1} baroscope *c *g \J FIZ Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d MCB; *e OJ; *f PV; *g VocTT. \W 90/ac-0528 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} barzoj**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Leporhundo. Fon: *a PIV 627 \W 90/ac-0529 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bas! *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} à bas! \J Onomatopeo. Fon: *a HL; *b OJ; *c PGr; *ĉ PGv. \W 90/ac-0530 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baset**/o [1] *b {Eo2} basot**/o *c *ĉ *d {De1} Terrier \Im\i *c {En1} basset *b {Fr1} \J Malalta hundo. = baseto [2] Fon: *b MCB; *c BS; *ĉ SK; *d Sln. \W 90/ac-0531 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baset**-korn/o *a *b *c {De1} Bassetthorn \In\i *c {En1} basset horn *b {Fr1} \J Tenora klarneto. = baseto [2] Fon: *a HL; *b MCB; *c EW. \W 90/ac-0532 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Bask**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} Vask/o *d {De1} Baske \Im\i {En1} {Es1} vasco *ĉ {Fr1} \J Fon: *a Bg; *b IGB; *c IL; *ĉ TF; *d PIV. \W 90/ac-0533 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baskin**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} basken**/o *d {De1} Baskine \If\i *a {En1} {Fr1} basquine *b \J Jupo de la Vaskinoj. Fon: *a EW; *b GW; *c HL; *ĉ OJ; *d CV. \W 90/ac-0534 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baŝibozuk**/o *a {Eo2} baŝibazuk**/o *b *c {De1} Baschi-Basuk \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Neregula Turka soldato. Fon: *a Bg; *b EW; *c HL. \W 90/ac-0535 \w\----- Rim: «91-05-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Baŝkir**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Baschkire \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Ano de Tjurka popolo. Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ PM; *d Z. \W 90/ac-0536 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baŝlik**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {De1} Baschlik *a *ĉ {De2} Wollkapuze \If\i *a {De3} Kopfschützer \Im\i *ĉ {En1} {Es1} pasamontañas \Im\i *e {Fr1} \J Turka kapuĉo. Fon: *a BS; *b CV; *c BO; *ĉ EW; *d HL; *e TF; *f Z. \W 90/ac-0537 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baŝo**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Planto el la muzacoj. Fon: *a EJ; *b HL; *c MM; *ĉ OJ. \W 90/ac-0538 \w\----- Rim: «90-05-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Bata**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Regurbo de Mbinio. Fon: *a PM; *b TS. \W 90/ac-0539 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} batman**/o *a *b {De1} Batman *a *b {En1} {Fr1} \J Iama Tatara pezunito, ĉ. 7 ½ kg. *b Fon: *a BS; *b EW. \W 90/ac-0540 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} batologi**/o *a {De1} {En1} vain repetitions *a {Fr1} \J Vanaj rediroj. Fon: *a MCB \W 90/ac-0541 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Batoni**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Geologia etaĝo. Fon: *a CV \W 90/ac-0542 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} batos**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} bathos *b {Fr1} \J Falo de sublimeco al ridindeco. Fon: *a HL; *b MCB; *c MM; *ĉ OJ; *d SK; *e Sln. \W 90/ac-0543 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Batum**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Sovetia urbo. Fon: *a BO. \W 90/ac-0544 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Baturst**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Iama nomo de Banĵulo. Fon: *a PM; *b TS. \W 90/ac-0545 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} baŭ! *a {Eo2} boj! *b {De1} {En1} {Fr1} \J Boja onomatopeo. Fon: *a Bg; *b PGr \W 90/ac-0546 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Baŭci**/o *a {Eo2} Belci**/o *b {De1} {En1} {Fr1} Beauce \J Franca regiono. Fon: *a War; *b LA. \W 90/ac-0547 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} baŭme**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Areometro. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0548 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bazanit**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {De1} Basanit \In\i *c {En1} {Fr1} basanite *ĉ *f \J Speco de bazalto kun olivino. Fon: *a Bg; *b CV; *c EW; *ĉ GW; *d HL; *e OJ; *f VocTT. \W 90/ac-0549 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bazel**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g *ĝ {De1} {En1} Malabar nightshade *d {Fr1} basselle *c *ĝ {Sc1} basella *d \J Planto. = ÷acoj *b Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d MCB; *e OJ; *f SK; *g Sln; *ĝ VocTT. \W 90/ac-0550 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bazopilk**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV 97 \W 90/ac-0551 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} be**/o *b *c {Eo2} bemol/o *a *b *c {Eo3} be** *a {De1} {En1} Flat *a *c {Fr1} \J Fon: *a JCW; *b LA; *c MCB. \W 90/ac-0552 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bebe**/o *a {De1} {En1} double flat *a {Fr1} \J Duobla bemolo. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0553 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} beĉ**/i *a *b {Eo2} ŝpat/i *c {De1} Ackererde umgraben *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b SK; *c NePIV. \W 90/ac-0554 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} begom**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Unito de elektra rezistanco. Fon: *a HL; *b OJ; *c PV 307; *ĉ SK. \W 90/ac-0555 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bejl**/o *a *b *c {De1} Bail *a *b {De2} Barren *a {En1} bail *c {En2} cross-piece *c {Fr1} \J Bastoneto en kriketo. Fon: *a BS; *b EW; *c MCB. \W 90/ac-0556 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bejrum**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Iu kosmetiko. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0557 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bektengu**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana koboldo. Fon: *a MM \W 90/ac-0558 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bekverel**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Unito de radiumaktiveco. Fon: *a Mon \W 90/ac-0559 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Belaj**/o *a {De1} {En1} {Fr1} du Bellay \J Franca poeto. Fon: *a GW \W 90/ac-0560 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} belamkand**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} belamcanda \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0561 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} belani**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} belania \J Insekto. Fon: *a Sv \W 90/ac-0562 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Belind**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virinnomo. Fon: *a MCB \W 90/ac-0563 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Belmopan**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Regurbo de Belizo. Fon: *a MM \W 90/ac-0564 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} belot**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Kartludo. Fon: *a RS \W 90/ac-0565 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Beluĉ**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Belutsche \Im\i *a {De2} Beludsche \Im\i *a {En1} {Fr1} Béloutch *b \J Ano de Irana popolo en Beluĉistano. Fon: *a EW; *b GW; *c HL; *ĉ LA; *d OJ; *e SAT. \W 90/ac-0566 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Belvez**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Beauvais *a \J Franca urbo. Fon: *a GW; *b LA. \W 90/ac-0567 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bembek**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Bastardwespe \If\i *b {De2} Kreiselwespe \If\i *b {En1} bembex wesp *ĉ {Fr1} bembex *d {Sc1} Bembex F. *b *ĉ \J Insekto, genro de sfegoidoj. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d VocTT. \W 90/ac-0568 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} benediktin**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Iu likvoro. Fon: *a OJ \W 90/ac-0569 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bengali**/o *a *b *c {Eo2} bengal-bird/o *b {Eo3} bengal-fring/o *b {Eo4} bengal-fringel/o *ĉ {De1} Bengali \Im\i *b {De2} Bengalist \Im\i *b {En1} {Es1} bengalí *c {Fr1} bengali *ĉ {Sc1} bengali \J Specio de birdo. Fon: *a CV; *b EW; *c TF; *ĉ VocTT. \W 90/ac-0570 \w\----- Rim: pb: VocTT de 1907 havas bengal-fringelo, EW de 1921 bengal-fringo. Ambaŭ ekzistas en PIV. Pri la ĝusta formo devas decidi birdo-fakuloj. «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} beninkas**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} benincasa \J Planto. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0571 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bentamidi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} benthamidia \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0572 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bentonit**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Speco de argilo. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0573 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bentos**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Vivaĵoj en marprofundo. Fon: *a RG \W 90/ac-0574 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Benvenut**/o *a {De1} Benvenuto \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Itala virnomo. Fon: *a EW. \W 90/ac-0575 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Benvolj**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {It1} Benvolio \J Itala Virnomo. Fon: *a RR \W 90/ac-0576 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} benzokain**/o *a {De1} {En1} benzocaine *a {Fr1} \J Fon: *a JCW. \W 90/ac-0577 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Bergam**/o *a *b *c {De1} Bergamo *ĉ {En1} {Fr1} Bergame *a {It1} Bergamo *ĉ \J Itala urbo. Fon: *a GW; *b LA; *c PM; *ĉ pb. \W 90/ac-0578 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Bergen**/o *a {De1} Bergen *b {En1} {Fr1} \J Norvega urbo. Fon: *a Is; *b pb. \W 90/ac-0579 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Bernarden**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a IKI; *b LA. \W 90/ac-0580 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Beroz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Babilonia pastro. Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0581 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bersaljer**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Bersagliere \Im\i *a {En1} {Es1} bersaglieri *e {Fr1} {It1} bersagliere \Im\i \J Itala soldato. Fon: *a BS; *b HL; *c OJ; *ĉ SK; *d Sln; *e TF. \W 90/ac-0582 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Bertold**/o *a {De1} Berthold *a {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a EW. \W 90/ac-0583 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} betain**/o *a *b *c {De1} Betain \In\i *a {De2} Lyzin \In\i *a {De3} Trimethylglykokoll \In\i *a {En1} {Fr1} \J KEM Fon: *a EW; *b HL; *c OJ. \W 90/ac-0584 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Bet-El**. *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} Béthel *a \J Biblia loko. Fon: *a GW; *b X; *c Z. \W 90/ac-0585 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Betesda**. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Biblia loko. Fon: *a X. \W 90/ac-0586 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Betfage**. *a *b {De1} {En1} {Fr1} Bethphagé *a \J Biblia loko. Fon: *a GW; *b X. \W 90/ac-0587 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} betol**/o *a *b *c *ĉ {De1} Betol \In\i *b {De2} Naphthylsalizylat \In\i *b {En1} {Es1} betol *ĉ {Fr1} \J KEM Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ TF. \W 90/ac-0588 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Betsaida**. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Biblia loko. Fon: *a X \W 90/ac-0589 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bett**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} betta \J Fiŝo. Fon: *a MM \W 90/ac-0590 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bezig**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {Eo2} bezig**/o-lud/o *f {De1} Bésigue *b {De2} Bézigue *a {En1} bezique *d {Es1} bézigne *f {Es2} besy *f {Fr1} \J Kartludo. = duobla ÷o. *b Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ IGB; *d JCW; *e OJ; *f TF. \W 90/ac-0591 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bezipir**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Vario de piro. Fon: *a CV \W 90/ac-0592 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bibi**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Haarmücke \If\i *b {En1} dung fly *d {Fr1} bibion *c {Sc1} Bibio Geoffr. *b *d \J Insekto, genro de bibioidoj. Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d MCB; *e OJ. \W 90/ac-0593 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} biblio**- *a {De1} {En1} biblio- *a {Fr1} \J Vortero signifanta "libro". Fon: *a MCB \W 90/ac-0594 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} biĵuteri**/o *a *b {De1} {En1} {Es1} joyería *b {Fr1} \J Fon: *a PB; *b TF. \W 90/ac-0595 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bikarbonat**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Es1} bicarbonato *ĉ {Fr1} \J Fon: *a CV; *b HL; *c OJ; *ĉ TF. \W 90/ac-0596 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} bikron**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Longo-unito. Fon: *a OJ \W 90/ac-0597 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bilateral**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Speco de parolsono. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0598 \w\----- Rim: «90-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} bilirubin**/o *a {De1} Bilirubin \In\i *a {De2} roter Gallenfarbstoff \Im\i *a {En1} {Fr1} \J KEM: (C16H18O3N2)2 = biliverdino (90/ac-0600). Fon: *a EW. \W 90/ac-0599 \w\----- Rim: «91-03-28» \j {U1} {T1} {Eo1} biliverdin**/o *a *b *c *ĉ {De1} Biliverdin \In\i *a {De2} grüner Gallenfarbstoff \Im\i *a {En1} {Fr1} \J KEM: bilirubino (90/ac-0599) + 2 O. *a Fon: *a EW; *b HL; *c MM; *ĉ OJ. \W 90/ac-0600 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} binit**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0601 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} binormal**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Binormale \If\i *b {En1} {Fr1} binormale *e \J GEOM Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MaT; *d OJ; *e VocTT. \W 90/ac-0602 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} biofizik**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Biophysik \If\i {De2} Lehre \If\i von den im organischen Leben wirksamen Kräften *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b HL; *c OJ; *ĉ Pl; *d SK; *e Sln. \W 90/ac-0603 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Biok**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ekvatorgvinea insulo. Fon: *a NePIV \W 90/ac-0604 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} biont**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Vivanto estulo. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0605 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bir**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Etiopia monunito. Fon: *a Mon \W 90/ac-0606 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} biraport**/o *a *b {Eo2} du-rilat/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J MAT Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0607 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} birem**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0608 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} biribis**/o *a *b {Eo2} biribi**/o *c *ĉ *d {Eo3} kavanjol/o *c {De1} Biribi *a *c {De2} Biribisso *a {De3} Cavagnole *c {En1} {Fr1} \J Itala hazarda ludo. Fon: *a BS; *b Pl; *c EW; *ĉ HL; *d OJ. \W 90/ac-0609 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Bisa**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Regurbo de Bisaŭgvineo. Fon: *a MM; *b PM; *c TS. \W 90/ac-0610 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bisaŭgvine**/o *a {Eo2} Bisaŭ-Gvine**/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Mon; *b PIVS 20 \W 90/ac-0611 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bisektric**/o *a *b {Eo2} du/on/ig/ant/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J GEOM Fon: *a EW; *b HL. \W 90/ac-0612 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bisk**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Sporta termino. Fon: *a OJ \W 90/ac-0613 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bismark**/o *a {De1} Bismarck *b {En1} {Fr1} \J Germana politikulo, regna kanceliero. Fon: *a PIV 845; *b NePIV. \W 90/ac-0614 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bisomi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} byssomia \J Molusko. Fon: *a CV \W 90/ac-0615 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bisus**/o *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} mar-silk/o *b *ĉ {De1} Byssus *b {De2} Muschelbart \Im\i *b {De3} Muschelseide \If\i *b {En1} byssus *ĉ {En2} mussel silk *ĉ {Fr1} byssus *c *e {Sc1} byssus \J Mar-silko. *b *ĉ Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ MCB; *d OJ; *e VocTT. \W 90/ac-0616 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} biŝof**/o *a *b *c *ĉ {De1} Bischof \Im\i *b {De2} Bischofswein \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Trinkaĵo el vino, sukero k oranĝoj. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ OJ. \W 90/ac-0617 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} biter**/o *a *b *c {De1} Bitter \Im\i *a {De2} Magenbitter \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Amara brando, trinkita kutima post la manĝado por faciligi la digestadon. *ĉ Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ pb. \W 90/ac-0618 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bitin**/o *a *b *c *ĉ {De1} Bithyner \Im\i *a {En1} {Fr1} Bythyn *b \J Ano de antikva popolo. Fon: *a EW; *b GW; *c LA; *ĉ X. \W 90/ac-0619 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bivalent/a *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV; *b OJ. \W 90/ac-0620 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bivalv**/o *a *b *c *ĉ *d {Eo2} klap-konk/o *ĉ {Eo3} du-klap/ul/o *b {Eo4} acefal/o *b {Eo5} lamelibrank/o *b {De1} Muschel \If\i *b {De2} Muscheltier \In\i *b {De3} Zweischaler \Im\i *b {De4} Bivalve \If\i *b {De5} Blattkiemer \Im\i *b {De6} Lamellibranchier \Im\i *b {En1} bivalve *ĉ {Fr1} \J Duklapa senkapa molusko. *b *ĉ Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d RR. \W 90/ac-0621 \w\----- Rim: pb: VocTT havas bivalv**/a = du-klapa, France bivalve. «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Biŭ**/a lag/o *a {Eo2} Biv**/a lag/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J Japana lago. Fon: *a EJ; *b MM. \W 90/ac-0622 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Bizonti**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Besançon *a \J Franca urbo. Fon: *a GW; *b LA. \W 90/ac-0623 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bjafr**/o *a {De1} Biafra *b {En1} {Fr1} \J Niĝeria regiono. Fon: *a PM; *b pb \W 90/ac-0624 \w\----- Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} blakbotom**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Danco. Fon: *a RS \W 90/ac-0625 \w\----- Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} blakstoni**/o *a *b {De1} {En1} yellow-wort *a {Fr1} {Sc1} blackstonia *a \J Planto. Fon: *a MCB; *b WP. \W 90/ac-0626 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blamanĝ**/o *a *b *c {De1} {En1} blancmange *b {Fr1} blanc-manger *ĉ \J Fon: *a BS; *b MCB; *c Pl; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0627 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} Blandin**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virinnomo. Fon: *a IKI \W 90/ac-0628 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blank*/ism/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0629 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blast**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} blaste *b \J Fon: *a CV; *b GW; *c HL; *ĉ OJ. \W 90/ac-0630 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blastomer**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0631 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blater**/i *a *b {Eo2} kamel-blek/i *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Bg; *b LA. \W 90/ac-0632 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blefarofimoz**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Blepharophimose \If\i *b {De2} Lidspaltenverengung \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV; *b EW; *c lGB; *ĉ MM; *d OJ; *e Z. \W 90/ac-0633 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blefaroptoz**/o *a *b *c {De1} Blepharoptosis \If\i *a {De2} Ptosis \If\i *a {De3} Herabsinken \In\i des oberen Lides *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a EW; *b HL; *c OJ. \W 90/ac-0634 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blefarospasm**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} palpebrospasm/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EW; *b HL; *c MM; *ĉ OJ. \W 90/ac-0635 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blekn**/o *a {De1} {En1} hard fern *a {Fr1} {Sc1} blechnum *a \J Filiko. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0636 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blenuri**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ; *c Pl. \W 90/ac-0637 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blesbok**/o *a *b *c *ĉ *d *e {Af1} blesbok *f {De1} Bläßbock \Im\i *a *b {En1} blessbok *ĉ {Fr1} {Sc1} Bubalis albifrons *a {Sc2} Damaliscus *ĉ \J Sudafrika antilopo. Fon: *a BS; *b EW; *c HL; *ĉ MCB; *d OJ; *e Sln; *f NePIV. \W 90/ac-0638 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bletil**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} bletilla \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0639 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blik**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} blicca \J Fiŝo. Fon: *a SK \W 90/ac-0640 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bluĝin**/o *a *b {Eo2} ĝinz**/o *a {De1} Blue Jeans \If\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a GW; *b MM. \W 90/ac-0641 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bluming**/o *a *b *c {De1} {En1} blooming {Fr1} \J Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0642 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} blurak**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Blua korniko. Fon: *a Bg \W 90/ac-0643 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bodenlag**/o *a {Eo2} Lag/o de Konstanc/o *b {De1} Bodensee \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Sudermana lago ĉe la limo al Svislando kaj Aŭstrujo. Fon: *a SAT; *b pb. \W 90/ac-0644 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} boghad**/o *a {De1} {En1} boghead *b {Fr1} \J Fon: *a RG; *b NePIV \W 90/ac-0645 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bogomil**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Bg; *b War. \W 90/ac-0646 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bogŝ**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Jemena monunito. Fon: *a MM; *b Mon; *c PM. \W 90/ac-0647 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} boin**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a GW \W 90/ac-0648 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Boĵolez**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Beaujolais *a \J Franca provinco. Fon: *a GW; *b LA. \W 90/ac-0649 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bokaĉ**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {It1} Boccaccio \J Itala verkisto. Fon: *a PIV 172. \W 90/ac-0650 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bokser**/o *a {Eo2} bokser**/o *c {De1} Boxer \Im\i *b {En1} Boxer *b {Es1} Bóxer \Im\i *b {Fr1} Boxer \Im\i *b \J Ano de Ĉina religia sekreta ligo, ekestinta ĉ. 1770 k havinta ankaŭ politikajn celojn, unue kontraŭ la Ĉina regantaro, poste kontraŭ eksterlandanoj. Somere 1900 la ÷oj gvidis ribelon kontraŭ eksterlandanoj, kiun la Eŭropaj potencoj subpremis. *d laŭ *ĉ = ribelo de la ÷oj (89/pb-1393). Fon: *a OJ; *b HAE; *c Nitti 11; *ĉ dtv-lex; *d pb. \W 90/ac-0651 \w\----- Rim: «90-11-03» \j {U1} {T1} {Eo1} bolas**/o *a *b *c {De1} Bola \If\i *a {De2} Bolas \If\i *a {En1} {Fr1} \J Ĵetarmilo, konsistanta el rimeno kun kugloj aŭ ŝtonoj je la fino. Fon: *a EW; *b HL; *c OJ. \W 90/ac-0652 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bolbitin**/o *a {De1} Bolbitine *a {En1} {Fr1} \J Egipta urbo. Fon: *a EW. \W 90/ac-0653 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bolbocer**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} bolbocère *b {Sc1} bolboceras *b \J Insekto. Fon: *a CV; *b VocTT. \W 90/ac-0654 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bolivar**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {De1} Bolivar \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Venezuela monunito; 1 ÷o = 100 centimoj. Fon: *a EW; *b HL; *c MM; *ĉ Mon; *d OJ; *e PE; *f Pl. \W 90/ac-0655 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bolonj**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Bologna {En1} {Fr1} Bologne *b \J Itala provinco k ties regurbo. Fon: *a EW; *b GW; *c LA; *ĉ PM; *d TS. \W 90/ac-0656 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bolŝevik**/o *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} bolŝevist/o *b {De1} Bolschewik \Im\i *b {De2} Bolschewist \Im\i *b {En1} {Fr1} \J = bolŝevismo; menŝeviko. Fon: *a BO; *b EW; *c HL; *ĉ MM; *d OJ; *e Sln. \W 90/ac-0657 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bombardon**/o *a *b *c {Eo2} bastubj/o *a {De1} {En1} bombardon *a {Fr1} \J Muzika instrumento. *a Fon: *a MCB; *b SK; *c Sln. \W 90/ac-0658 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bombazin**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {Eo2} bombazen**/o *b *g *ĝ *h {De1} Bombas(s)in *c {De2} Bombazine *c {En1} bombazine *ĝ {Es1} bombasí *h {Fr1} basin *ĉ \J Teksaĵo kun silka varpo k lana vefto. *ĥ laŭ *c Fon: *a Bg; *b BO; *c EW; *ĉ GW; *d HL; *e MM; *f OJ; *g CV; *ĝ MCB; *h TF; *ĥ pb. \W 90/ac-0659 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} bomben**/o *a {De1} {En1} fire-bellied toad *a {Fr1} {Sc1} bombina *a \J Specio de bufo. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0660 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bombili**/o *a {De1} {En1} bumble-fly *a {En2} bee-fly *a {Fr1} {Sc1} bombilius *a \J Insekto. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0661 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bonaer**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} {Es1} Buenos-Aires *d {Fr1} \J Urbo. Fon: *a BO; *b MCB; *c MM; *ĉ PM; *d NePIV; *e TS. \W 90/ac-0662 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bops**/o *a *b *c {De1} {En1} {Es1} boga *c {Fr1} \J Fiŝo. Fon: *a CV; *b HL; *c TF. \W 90/ac-0663 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bordur**/o *a *b *c *ĉ *d {Eo2} border/o *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Bg; *b BO; *c GW; *ĉ HL; *d OJ. \W 90/ac-0664 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Boris**/o *a {De1} Boris *b {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a LA; *b pb. \W 90/ac-0665 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} botri**/o *a *b *c {De1} Traubenkraut \In\i *a {De2} Traubenschmergel \Im\i *a {En1} {Fr1} botrys *b {Sc1} Ch. botrys L. *a \J Fon: *a EW; *b GW; *c OJ. \W 90/ac-0666 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} botriki**/o *a {De1} {En1} moonwort fern *a {Fr1} {Sc1} botrychium *a \J Filiko. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0667 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} botriocefal**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Grubenkopf \Im\i *b {En1} {Es1} botriocéfalo *ĉ {Fr1} bothriocéphale *d {Sc1} Botriocephalus Brems. *b \J Platvermo, genro de la ÷oidoj. Fon: *a CV; *b EW; *c OJ; *ĉ TF; *d VocTT. \W 90/ac-0668 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} botriomicetoj *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0669 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} botrion**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} bothryon *b {Sc1} bothrion \J Fon: *a CV; *b VocTT. \W 90/ac-0670 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} botulism**/o *a *b {De1} {En1} botulism *a {Es1} botulismo \Im\i *b {Fr1} \J MED Fon: *a MCB; *b TF. \W 90/ac-0671 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} braĉ**/o *a {Eo2} brac**/o *b {De1} {En1} {Fr1} braies gauloises *a \J Iama longounito. Fon: *a GW; *b LA. \W 90/ac-0672 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bradipne**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0673 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brajer**/o *a *b {Eo2} kusuj**/o *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} brayera \J Arbo. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0674 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brakiopod**/oj *a *b *c *ĉ *d *e *f *g *ĝ {Eo2} brak-pied/ul/oj *c *d {De1} Armfüßer \Im/pl\i *a {De2} Brachiopoden \Im/pl\i *a {En1} brachiopods *d *ĝ {Fr1} brachiopodes *c \J Fon: *a BS; *b CV; *c GW; *ĉ HL; *d MCB; *e OJ; *f Pl; *g SK; *ĝ VocTT. \W 90/ac-0675 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brakiosaŭr**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} brachiosaurus \J Fosilia reptilio. Fon: *a AC \W 90/ac-0676 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brakipodi**/o *a {De1} {En1} false brome grass *a {Fr1} {Sc1} brachypodium *a \J Planto. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0677 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brakipter**/oj *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Kurzflügler \Im/pl\i *a {De2} Brachyptera *a {En1} {Fr1} brachyptères *e {Sc1} brachypter \J Insekto. Fon: *a BS; *b CV; *c HL; *ĉ Pl; *d SK; *e VocTT. \W 90/ac-0678 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bramar**/i *a {Eo2} cerv/o-blek/i *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a LA \W 90/ac-0679 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brami**/o *a *b *c *ĉ {De1} Bramie \If\i *b {En1} {Fr1} bramie *ĉ {Sc1} Bramia Benth. *b \J Planto. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ VocTT. \W 90/ac-0680 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bras*/i [2] *a*b {Eo2} brak-miks/i *a {De1} {En1} {Fr1} brasser \I(bière)\i *a*b \J Bierfari. *a Fon: *a GW; *b VA. \W 90/ac-0681 \w\----- Rim: pb: "Brasi (1)" laŭ PIV k la Zamenhofa uzo (=GVGE) signifas "ĝustigi aŭ aranĝi (velojn) laŭ la vento". «91-08-29» \j {U1} {T1} {Eo1} braseni**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} brasenia \J Planto. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0682 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Braŝov**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Rumania urbo. Fon: *a UEA \W 90/ac-0683 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bratislav**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Preßburg \In\i *e {De2} Bratislava *e {En1} {Fr1} Bratislava *b {Fr2} Presbourg *b \J Slovaka regurbo. Fon: *a Bg; *b GW; *c MM; *ĉ PIV 1006; *d TS. \W 90/ac-0684 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bravisim**/e! *a *b *c *ĉ *d *e *f {De1} {En1} bravissimo! *c {Fr1} bravissimo! *b \J Fon: *a BO; *b GW; *c JCW; *ĉ HL; *d OJ; *e PV; *f Z. \W 90/ac-0685 \w\----- Rim: «91-05-28» \j {U1} {T1} {Eo1} Brazavil**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Kongola ĉefurbo. Fon: *a MM; *b PlV 546; *c PM; *ĉ TS . \W 90/ac-0686 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brek**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} {Es1} break *ĉ {Fr1} \J Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ TF. \W 90/ac-0687 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brekekekeks ! *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a PGr; *b PlV 603; *c Z. \W 90/ac-0688 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Brendan**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a lKl \W 90/ac-0689 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Brenn**/o *a {Eo2} Bren**/o *b {De1} Brennus *b {En1} {Fr1} Brennus *a \J Kelta princo-nomo. *c laŭ *b Fon: *a GW; *b EW; *c pb. \W 90/ac-0690 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Brest**/o *a *b *c {De1} Brest *ĉ {En1} {Fr1} Brest *a \J Fon: *a GW; *b LA; *c MCB; *ĉ pb. \W 90/ac-0691 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bri**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} Brie \If\i *a \J Franca regiono. = ÷a fromaĝo. Fon: *a GW; *b LA. \W 90/ac-0692 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bric**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a LA \W 90/ac-0693 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Briĝtaŭn**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} Bridgetown *d {Fr1} \J Barbada regurbo. Fon: *a MM; *b Mon; *c PIVS 11; *ĉ TS; *d NePIV. \W 90/ac-0694 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brikol**/i *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Bg LA \W 90/ac-0695 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brilantin**/o *a {De1} {En1} brillantine *a {Fr1} \J Fon: *a MCB. \W 90/ac-0696 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} briofit**/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a PlV 720 \W 90/ac-0697 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brioni**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g *ĝ *h *ĥ *i {De1} Zaunrübe \If\i *ĉ {En1} white bryony *f *g {Fr1} bryone *d *i {Sc1} Bryonia L. *ĉ *g \J Planto, genro de kukurbacoj. Fon: *a Bg; *b CV; *c BO; *ĉ EW; *d GW; *e HL; *f JCW; *g MCB; *ĝ OJ; *h Pl; *ĥ SK; *i VocTT. \W 90/ac-0698 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brizur**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} brisure *a \J Fon: *a GW; *b OJ. \W 90/ac-0699 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brodkast**/i *a *b *c *ĉ *d *e *f *g *ĝ EVIT *d {Eo2} radier**/i *h {De1} {En1} broadcast *d *e {Fr1} \J Radie disaŭdigi. *e = Brita B÷a Kompanio (89/pb-1894); ÷ilo; ÷ejo. Fon: *a Bg; *b BO; *c GW; *ĉ HL; *d JCW; *e MCB; *f OJ; *g Pl; *ĝ SK; *h Malte Markheden en IM 90/3-5. \W 90/ac-0700 \w\----- Rim: pb: Pri la etimologio de "brodkasti" vd. nun go en IM 90/2. Emilija Lapenna en IM 90/3-4: Mi konsentas kun go. "Brodkasti" estas karakteriza por radiofonio k multe pli preciza ol "elsendo" (praktikata en radio Zagrebo) aŭ "dissendo" aŭ "disaŭdigo". "Brodkasti" verŝajne altiras malsimpation ĉe E-istoj, "ĉar ĝi tro memorigas sian anglan devenon", kvankam aliaj Angla-devenaj vortoj kiel "ŝi" aŭ "silko" [aŭ "birdo" pb] estas akceptitaj. Malte Markheden en IM 90/3-5: Mi dubas pri la bezono de "brodkasti"; "dissendi" aŭ "elsendi" sufiĉas. "Kial ĉiam akcepti nenecesajn anglajn k usonojn vortojn? Ĉu esperanto estiĝos angla dialekto?" "Radieri" almenaŭ "estas pli esperanta ol 'brodkasti'". Gerrit Berveling en IM 90/3-5: "Brodkasti al mi ŝajnas tipe superflua neologismo ... " [sen pliaj argumentoj pb]. pb: 1. Emilija Lapenna ŝajne pravas, kiel klare montras la reago de Malte Markheden: Temas precipe pri psika kontraŭsstaro kontraŭ "Usoneco/Angleco" de la termino. Por mi tiu argumento estas tute neakceptebla: Eo estu malfermita lingvo, kiu allasas elementojn el ĉiuj fontoj, se ili estas necesaj k se ili facile alprenas la E-ajn strukturojn (pri tiu punkto kp. ekz-e la diskuton pri E-igo de "leasing" 89/pb-????) k prononcon. Ni ne ĝenerale ŝirmu E-on kontraŭ la Angla, ĉar Eo tion ne bezonas: Ĝi ja sufiĉe forte k memstare estas. Pri psika kontraŭstaro kontraŭ "Angleca" vorto kp. ankoraŭ "drajvo". 2. Ĉu pli preciza termino vere necesas, mi ne scias. Pri la diskuto kia grado de precizeco necesas/sufiĉas kp. Piron, La bona lingvo. Ĉiukaze laŭ mi "brodkasti" estas tute bona, klara kaj uzinda vorto. «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} brom*/o <2> *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} brôme *c {Sc1} bromus \J Planto. Fon: *a CV; *b OJ; *c VocTT. \W 90/ac-0701 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brontoteri**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} brontotherium \J Fosilia mambesto. Fon: *a NePIV \W 90/ac-0702 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bronzit**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0703 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} brosim**/o *a *b {De1} Brotnußbaum \Im\i *a {De2} Milchbaum \Im\i *a {En1} breadnut tree *b {Fr1} {Sc1} brosimum *b \J Arbo. Fon: *a BS; *b MCB. \W 90/ac-0704 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} broŭning**/o *a {Eo2} braŭning**/o *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a BO; *b HL; *c MM; *ĉ OJ. \W 90/ac-0705 \w\----- Rim: «91-03-17» \j {U1} {T1} {Eo1} bruk**/o *a *b *c {De1} {En1} pea-beetle *c {En2} bean beetle *c {Fr1} {Sc1} Bruchus L. *a *c \J Insekto. = larioido *a Fon: *a EW; *b HL; *c MCB. \W 90/ac-0706 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bubalis**/o *a {De1} {En1} Asiatic Buffalo *a {En2} Water Buffalo *a {Fr1} {Sc1} bubalis *a \J Afrika antilopo. ?? *b = bubalo. Fon: *a MCB; *b NePIV. \W 90/ac-0707 \w\----- Rim: pb: La difineto de NePIV ne akordiĝas kun la termino de BU. «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bubast**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Egipta urbo. Fon: *a AC \W 90/ac-0708 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bucentaŭr**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} {En1} {Es1} bucentauro \Im\i *d {Fr1} bucentaure \Im\i *b \J MIT Fon: *a CV; *b GW; *c HL; *ĉ OJ; *d TF. \W 90/ac-0709 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bud**/i \Intr\i *a *b *c {De1} {En1} sulk *a {En2} be sullen *a {En3} morose *a {Fr1} bouder *ĉ \J ÷ema *a Fon: *a MCB; *b SK; *c Sln; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0710 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} budle**/o *a {De1} {En1} butterfly bush *a {Fr1} {Sc1} buddleia *a \J Planto. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0711 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bugi**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} buggy *d {Es1} bujía *ĉ {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OH; *c SS; *ĉ TF; *d NePIV. \W 90/ac-0712 \w\----- Rim: pb: Laŭ mia kompreno TF k NePIV, do la Angla k la Hispana termino celas malsamajn nociojn: Angle: malgranda duseĝa veturilo, Hispane = De Zündkerze. «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bugivugi**/o *a {De1} Boogie-Woogie \Im\i *b {En1} boogie-woogie *b {Fr1} \J Danco k muziko. Fon: *a MM; *b pb. \W 90/ac-0713 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} buglos**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Buglossum *b {En1} {Fr1} buglosse *c {Sc1} Buglossum Rchb. *b \J Planto. Fon: *a BO; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d OJ. \W 90/ac-0714 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Buĵumbur**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} Bujumbura \J Regurbo de Burundio. Fon: *a MM; *b Mon; *c PM; *ĉ PIVS 13. \W 90/ac-0715 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bukanier**/o *a *b *c {De1} Bukanier \Im\i *a {En1} {Fr1} \J HIST: Pirato en la Kariba Maro en la 17a jc. *ĉ laŭ *a Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ pb. \W 90/ac-0716 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} buko**/o *a *b *c {De1} Bukkostrauch \Im\i *a {De2} Buccostrauch \Im\i *a {En1} {Fr1} bouchu *b {Sc1} Barosma Willd. *a \J Arbedo el la rutacoj. = ÷-folioj. Fon: *a EW; *b GW; *c OJ. \W 90/ac-0717 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Bukovin**/o *a *b {De1} Bukowina \If\i *b {En1} {Fr1} \J Karpata regiono. Fon: *a Bg; *b EW. \W 90/ac-0718 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bulbul**/o *a *b *c *ĉ {De1} Bülbül *a {De2} Bulbul *a {En1} bulbul *c {En2} Eastern songthrush *c {Fr1} \J Orienta najtingalo. Fon: *a EW; *b HL; *c MCB; *ĉ OJ. \W 90/ac-0719 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} buljot**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Kartludo. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0720 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bun**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} bun *c {Fr1} \J Angla kuketo. *c Fon: *a HL; *b MM; *c MCB; *ĉ OJ. \W 90/ac-0721 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bure**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f {De1} Bourrée *b {En1} bourrée *d {Es1} bureo *f {Fr1} bourée *c \J Malnova Franca danco k muziko. *g laŭ *b Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d MCB; *e OJ; *f TF; *g pb. \W 90/ac-0722 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Burjat**/o *a *b *c {De1} Burjäte \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Ano de Mongola popolo. Fon: *a EW; *b HL; *c PM. \W 90/ac-0723 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Burkinafas**/o *a {Eo2} Burkin/a-Fas**/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J Afrika ŝtato. Fon: *a Mon; *b PIVS \W 90/ac-0724 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} burmani**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} burmannia \J Planto. Fon: *a OJ \W 90/ac-0725 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} burser**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} bursera \J Arbo. Fon: *a PIV 133 \W 90/ac-0726 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bursikl**/o *a *b {De1} Bursicula \If\i *b {De2} Beutelchen \In (der Orchideenblüte)\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} bursicula \J Planto. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0727 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Burundi**/o *a *b {Eo2} Burund**/o *c *ĉ *d *e {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a BO; *b Mon; *c MM; *ĉ PM; *d PIVS; *e TS. \W 90/ac-0728 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} busk**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Korseta barto. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0729 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} bustrofedon**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Maniero skribi. Fon: *a OJ \W 90/ac-0730 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} butut**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Gambia monunito. Fon: *a MM; *b Mon. \W 90/ac-0731 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Buziris**/o *a *b {De1} Busiris *a *c {En1} {Fr1} Busiris *b \J 1. Virnomo, i.a. de filo de Pozidono. *ĉ laŭ *c 2. Egipta urbo en la centro de la Nil-delto. *ĉ laŭ *c Fon: *a EW; *b GW; *c dtv-lex; *ĉ pb. \W 90/ac-0732 \w\----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cebri**/o *a *b {De1} {En1} {Es1} cebrión *b {Fr1} {Sc1} Cebrio \J Insekto. Fon: *a CV; *b TF. \W 90/ac-0733\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cecili**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Blindwühle \If\i *b {De2} Blindwühler \Im\i *b {De3} Gymnophion *a {En1} {Fr1} cécilie *c {Sc1} Cæcilia \J Amfibio. Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ OJ; *d Z. \W 90/ac-0734\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cedi**/o *a *b *c {De1} {En1} cedi {Fr1} \J Ganaa monunito. Fon: *a MM; *b Mon; *c PM \W 90/ac-0735\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalant**/o *a {De1} {En1} button-bush *a {Fr1} {Sc1} Cephalanthus *a \J Arbusto. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0736\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalanter**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cephalanthera \J Planto. Fon: *a WP \W 90/ac-0737\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalik**/o *a {De1} Vena \If\i cephalica *a {En1} {Fr1} {Sc1} Cephalica \J Cefalika vejno. *a Fon: *a EW. \W 90/ac-0738\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalof**/o *a {De1} {En1} duiker *a {Fr1} {Sc1} Cephalophus *a \J Specio de antilopo. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0739\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalometr**/o *a {De1} {En1} {Es1} cefalómetro *a {Fr1} \J Kapmezurilo. Fon: *a TF. \W 90/ac-0740\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalopter**/o *a *b {Eo2} ombrel/a bird/o *b {De1} Kopfflügler \Im\i *a {En1} umbrella bird *b {Fr1} {Sc1} Cephalopterus Geoffr. *a *b \J Birdo, genro de kotingoidoj. Fon: *a EW; *b MCB. \W 90/ac-0741\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalospin**/a *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Bg; *b HL; *c OJ \W 90/ac-0742\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalosporin**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Iu antibiotiko. Fon: *a MM \W 90/ac-0743\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalotaksus**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cephalotaxus \J Arbo. Fon: *a HL; *b OJ \W 90/ac-0744\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefalotorak**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ \W 90/ac-0745\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cefe**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Patro de Andromeda. Fon: *a War \W 90/ac-0746\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cefenemi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cephenomyia \J Insekto. Fon: *a SK \W 90/ac-0747\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celiak**/a *a *b {De1} coeliacus {En1} {Es1} celíaco *b {Fr1} \J ANAT: Rilate al abdomena kavo: \I÷a arterio.\i Fon: *a EW; *b TF. \W 90/ac-0748\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celib**/a *a *b *c {Eo2} fraŭl/a *a {De1} unverheiratet *ĉ {De2} zölibatär *ĉ {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b MM; *c OJ; *ĉ pb. \W 90/ac-0749\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celibat**/o *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} fraŭl/ec/o *g {Eo3} celib**/ec/o *f {De1} Zölibat \In\i *a {De2} Ehelosigkeit \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b BO; *c HL; *ĉ MM; *d Pl; *e SK; *f pb; *g NePIV. \W 90/ac-0750\w----- Rim: pb: Se oni deiras de adjektiva radiko "celiba" (90/ac-0749) kiel bazo, oni skemisme ekhavas {Eo3} anstataŭ la naturalisma {Eo1}. «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Celin**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} Céline *a \J Virinnomo. Fon: *a LA p. XLII. \W 90/ac-0751\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celoidin**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g *ĝ {De1} Zelloidin \In\i *c {En1} {Fr1} celloïdine *ĝ \J KEM Fon: *a Bg; *b CV; *c EW; *ĉ Hg; *d HL; *e OJ; *f PV; *g SK; *ĝ VocTT. \W 90/ac-0752\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celostat**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a BVD \W 90/ac-0753\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celozi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Celosia \J Planto. Fon: *a MM \W 90/ac-0754\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cels**/o *a *b {De1} Celsus \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a EW; *b IKI. \W 90/ac-0755\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celt**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} celt *c \J Antikva ĉizilo. Fon: *a CV; *b HL; *c VocTT. \W 90/ac-0756\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celulaz**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Enzimo. Fon: *a OJ \W 90/ac-0757\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} celulit**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {Eo2} ĉel/it/o *b {De1} {En1} {Fr1} cellulite *b \J MED Fon: *a BO; *b GW; *c Hg; *ĉ HL; *d lGB; *e OJ; *f PV; *g SK. \W 90/ac-0758\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cenakl**/o *a {De1} Abendmahlsaal \Im\i *b {En1} {Es1} Cenáculo *a {Fr1} \J Sankta manĝejo. *a Fon: *a TF; *b LangT-Es-De. \W 90/ac-0759\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cendal**/o *a {De1} {En1} {Es1} cendal *a {Fr1} \J Silka vualo. Fon: *a TF. \W 90/ac-0760\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cenoman**/o [1] *a *b *c *ĉ *d *e *f {Eo2} cenoman**/a etaĝ/o *c {De1} Cenoman \In\i *c {En1} {Fr1} \J Geologia etaĝo, unua ŝtupo de la supera kreto. Fon: *a Bg; *b CV; *c EW; *ĉ Hg; *d OJ; *e PV; *f SK. \W 90/ac-0761\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cenoman**/o [2] *a {De1} Cenomane \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Ano de Kelta popolo. Fon: *a EW. \W 90/ac-0762\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} centaŭri**/o *a *b {De1} {En1} centaury *a {Fr1} {Sc1} Centaurium *a \J Planto. Fon: *a MCB; *b WP \W 90/ac-0763\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} centezim**/o *a *b *c {De1} Centesimo *a {En1} {Fr1} \J Centono de liro. Fon: *a EW; *b MM; *c Mon \W 90/ac-0764\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} centriol**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0765\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} centrosom**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ \W 90/ac-0766\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} centrot**/o *a *b {De1} Dornzirpe \If\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} Centrotus F. *b \J Insekto, genro de cikadoidoj. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0767\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} centumvir**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Zentumvir \In\i *b {En1} {Fr1} centumvir *c \J HIST: Ano de klasika Roma asizo. = triumviro, decemviro. *e laŭ *b Fon: *a Bg; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d OJ; *e pb. \W 90/ac-0768\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerami**/o *a *b *c *ĉ {De1} Horntang \Im\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} Ceramium Lyngb. *b \J Ruĝa algo, genro de ceramiacoj. Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ OJ. \W 90/ac-0769\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ceras**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cerasus \J Arbo. Fon: *a CV \W 90/ac-0770\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerat**/o *a {De1} Wachssalbe \If\i *a {De2} Wachspflaster \In\i *a {De3} Zerat \In\i *a {En1} {Fr1} \J FARM: Vaksoŝmiraĵo. *a Fon: *a EW. \W 90/ac-0771\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ceratolit**/o *a {De1} Keratolith \In\i *a {De2} versteinertes Horn \In\i *a {En1} {Fr1} \J MIN Fon: *a EW. \W 90/ac-0772\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerazin**/o *a {De1} Zerasin \In\i *a {De2} Zerasinsäure \If\i *a {En1} {Fr1} \J Grasa acido, C6H10O5. Fon: *a EW. \W 90/ac-0773\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cercidifil**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cercidiphyllum \J Arbusto. Fon: *a EJ; *b MM; *c OJ. \W 90/ac-0774\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cercis**/o *a {De1} {En1} Judas tree *a {Fr1} {Sc1} Cercis \J Arbusto. = ÷o Kanada. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0775\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cereb**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Coereba \J Birdo. Fon: *a CV \W 90/ac-0776\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cereboid**/oj *a {De1} Zuckervögel \Im/pl\i *a {De2} Zärebiden \Im/pl\i *a {En1} {Fr1} \J Mielbirdoj, familio de birdoj. Fon: *a EW. \W 90/ac-0777\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerebrozid**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0778\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerin**/o *a {De1} {En1} {Es1} cerina *a {Fr1} \J Iu mineralo. Fon: *a TF. \W 90/ac-0779\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerint**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Wachsblume \If\i *a {De2} Cerinthe \If\i *a {En1} {Fr1} {Sc1} Cerintha *a \J Planto. Fon: *a BS; *b Pl; *c SK; *ĉ Sln; *d WP. \W 90/ac-0780\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerit**/o [1] *a *b *c {Eo2} ceriti**/o *b {De1} Cerithium *b {En1} {Fr1} {Sc1} Cerithium Adans. *b \J Molusko, genro de ceritioidoj. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0781\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerit**/o *a *b *c {De1} Zerit \In\i *b {En1} {Es1} cerita *c {Fr1} \J Ceria silikato. Fon: *a CV; *b EW; *c TF. \W 90/ac-0782\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerkolept**/o *a *b *c *ĉ *d {De1} Wickelbär \Im\i *c {En1} {Fr1} kinkajou *ĉ {Sc1} Cercoleptes Illig. *c \J Mambesto, genro de ursoidoj. Fon: *a Bg; *b CV; *c EW; *ĉ GW; *d OJ. \W 90/ac-0783\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerkop**/o *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} ŝaŭm-cikad/o *b *d {De1} Cercopis *b {En1} froth fly *d {En2} cuckoo spit *d {En3} froghopper *d {Fr1} cercope *c {Sc1} Cercopis Fabr. *b *d \J Insekto, genro de cerkopoidoj; . Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d MCB; *e OJ. \W 90/ac-0784\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cermet**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Miksaĵo de ceramiko k metalo. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0785\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerolein**/o *a {De1} {En1} {Es1} ceroleina *a {Fr1} \J Fon: *a TF. \W 90/ac-0786\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cerule**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cæruleus \J Birdo. Fon: *a SK \W 90/ac-0787\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cervantes**/o *a *b {Eo2} Cervant**/o *c {De1} {En1} {Fr1} \J Hispana verkisto. Fon: *a HL; *b SAT; *c SPIV. \W 90/ac-0788\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cervelas**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g {De1} Zervelatwurst \If\i *a *b {En1} {Fr1} cervelas *ĉ \J = salamio Fon: *a BS; *b BO; *c EW; *ĉ GW; *d HL; *e OJ; *f Pl; *g SK. \W 90/ac-0789\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cervol**/o *a *b {De1} Muntjakhirsch \Im\i *b {De2} Zwerghirsch \Im\i *b {En1} {Fr1} {Sc1} Cervulus Blainville *b \J Azia cervo, genro de cervoidoj. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0790\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cetoksim**/o *a {De1} Ketoxim \In\i *a {En1} {Fr1} \J Kemiaĵo. = oksimo. Fon: *a EW. \W 90/ac-0791\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ceton**/o *a *b *c {Eo2} keton/o *ĉ {De1} Keton \In\i *a {En1} {Fr1} \J Kemiaĵo: \IAcetono estas la plej simpla ÷o.\i Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ PIV \W 90/ac-0792\w----- Rim: pb: Kp. cibernetiko/kibernetiko. «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cetrari**/o *a *b *c *ĉ *d *e *f *g *ĝ *h {Eo2} Island/a musk/o *f {De1} Isländisches Moos \In\i *b {En1} cetraria lichen *f {En2} Iceland moos *f {Es1} cetraria *h {Es2} liquen de Islandia *h {Fr1} cétraire *d \J Likeno. Fon: *a Bg; *b BS; *c CV; *ĉ BO; *d GW; *e HL; *f MCB; *g OJ; *ĝ SK; *h TF. \W 90/ac-0793\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cezare**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J planto. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0794\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cianit**/o *a *b {De1} {En1} {Es1} cianita *b {Es2} turmalina *b {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a OJ; *b TF. \W 90/ac-0795\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cianogen**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a CV \W 90/ac-0796\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cianopik**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a MM \W 90/ac-0797\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cianotipi**/o *a *b *c *ĉ {De1} Eisenblauverfahren \In\i *a {De2} Blauprozeß \Im\i *a {De3} Zyanotypie \If\i *a {En1} {Fr1} \J Plej uzata \ILichtpausverfahren\i. Fon: *a EW; *b HL; *c MM; *ĉ OJ. \W 90/ac-0798\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ciat**/o *a {De1} {En1} {Es1} ciato *a {Fr1} \J Arkeologio: Vazo. Fon: *a TF. \W 90/ac-0799\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ciate**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cyathea \J Filiko. Fon: *a HL; *b OJ \W 90/ac-0800\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cidkij**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Lasta reĝo de Judio. Fon: *a X \W 90/ac-0801\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cifonism**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ligado al pilorio. Fon: *a SK \W 90/ac-0802\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cik**/i *a {Eo2} ek'salt/i *d {Eo3} sku/iĝ/i *d {De1} zucken *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a BS; *b Pl; *c SK; *ĉ Sln; *d NePIV \W 90/ac-0803\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cikat**/o *a {De1} mit Zucker verkochte Obstschale \If\i *a {En1} {Fr1} \J Frukt-ŝelo kuirita kun sukero: \ICitrona ÷o estas kandita citronŝelo.\i Fon: *a EW. \W 90/ac-0804\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cikloheksan**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0805\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ciklop**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cyclops \J Krustaco. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0806\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ciklopter**/o *a *b *c {Eo2} lump/o *b {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cyclopterus \J Fiŝo. Fon: *a CV; *b EW; *c SK \W 90/ac-0807\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cilic**/o *a {De1} {En1} {Es1} cilicio *a {Fr1} \J Punĉemizo, punzono. *a Fon: *a TF. \W 90/ac-0808\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cimbidi**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cymbidium \J Planto. Fon: *a HL; *b MM; *c OJ \W 90/ac-0809\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ciment**/o *a *b *c *ĉ *d *e {Eo2} cement/o (1) (3) *b *c *f {De1} Zement \Im\i *b {En1} {Fr1} ciment \I(construction)\i *c *d \J Termino por cemento en la konstrufako k figurasence. *g laŭ *b k *c Fon: *a CV; *b EW; *c GW; *ĉ HL; *d LA; *e OJ; *f PIV; *g pb. \W 90/ac-0810\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cimeri**/o *a *b *c {De1} Land \In\i der Kimmerier *b {En1} {Fr1} Cimmérie *c \J Lando de la ÷anoj. = ÷a. *b Fon: *a Bg; *b EW; *c GW. \W 90/ac-0811\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cimind**/o *a {Eo2} cimindid**/o *b {De1} Cymindis *b {En1} {Fr1} {Sc1} Cymindis Latr. *b \J Insekto, genro de karaboidoj Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0812\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cimodoce**/a. *a {De1} {En1} {Fr1} Cymodocée *a \J Mara nimfo. Fon: *a GW. \W 90/ac-0813\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cimon**/o *a *b {De1} Kimon \Im\i *a {De2} Cimon \Im\i *a {En1} {Fr1} Cimon *b \J Atena militestro. Fon: *a EW; *b GW. \W 90/ac-0814\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cinc**/i *a {Eo2} mus/o-blek/i *b {De1} piepsen *c {En1} {Fr1} {Hu1} cincog *b \J \ILa muso ÷as.\i *a Fon: *a LA p. L; *b NePIV; *c pb. \W 90/ac-0815\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cincar**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ano de Rumana popolo. Fon: *a Bg \W 90/ac-0816\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cincinat**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {La1} Cincinnatus *a \J Romana nomo. Fon: *a NePIV. \W 90/ac-0817\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cinirid**/o *a {Eo2} cinir**/o *b {De1} Cynnyris *a {En1} {Fr1} {Sc1} Cynnyris Cuv. *a {Sc2} Nectarinia Illig. *a \J Birdo, genro de nektarinioidoj. Fon: *a EW; *b CV. \W 90/ac-0818\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cink**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Mezepoka blovinstrumento. Fon: *a BVD \W 90/ac-0819\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cinokramb**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cynocrambus \J Planto. Fon: *a OJ \W 90/ac-0820\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cinoscefal**/o *a {De1} Kynoskephalä *a {En1} {Fr1} \J Tesaliaj montetoj. Fon: *a EW. \W 90/ac-0821\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cinti**/a. *a *b {De1} {En1} Cynthia {Fr1} Cynthie *a \J Virinnomo. Fon: *a GW; *b MCB. \W 90/ac-0822\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cipolin**/o *a {De1} Zipollin *a {De2} Zipellin *a {En1} {Fr1} \J Mineralo. Fon: *a EW. \W 90/ac-0823\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ciren/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J Helena nimfo. Fon: *a AC \W 90/ac-0824\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ciriped**/oj *a *b *c {De1} Rankenfüß(l)er \Im/pl\i *a {De2} Haftkrebse \Im/pl\i *a {De3} Zirripedien *a {En1} cirripeds *b {En2} barnacles *b {Fr1} {Sc1} Cirripedia *b \J Maraj krustacoj. Fon: *a EW; *b MCB; *c OJ \W 90/ac-0825\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cirkonspekt**/a *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a Dk; *b Hg; *c HL; *ĉ War. \W 90/ac-0826\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cirkonvoluci**/o *a *b *c {De1} Umdrehung \If\i *ĉ {De2} Windung \If\i *ĉ {En1} {Es1} circunvolución \If\i *c {Fr1} \J Fon: *a CV; *b HL; *c TF; *ĉ LangT-Es-De. \W 90/ac-0827\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cirokumulus**/o *a *b {De1} fedrige Haufenwolke \If\i *a {De2} Zirrokumulus \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Floka nubo. *a Fon: *a EW; *b MeT. \W 90/ac-0828\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cirostratus**/o *a *b {De1} fedrige Schichtwolke \If\i *a {De2} Zirrostratus \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a EW; *b MeT. \W 90/ac-0829\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cisoid**/o *a *b *c *ĉ *d *e {De1} Zissoide \If\i *b {De2} Efeublattkurve \If\i *b {En1} {Fr1} \J GEOM Fon: *a CV; *b EW; *c HL; *ĉ MaT; *d MM; *e OJ. \W 90/ac-0830\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cistel**/o *a *b {De1} Cistela *b {En1} {Fr1} {Sc1} Cytilus Erichs. *b {Sc2} Cistela Geoffr. *b \J Insekto, genro de biroidoj. Fon: *a CV; *b EW. \W 90/ac-0831\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cistofil**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {Sc1} Cystophyllum \J Planto. Fon: *a OJ \W 90/ac-0832\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cistospore**/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Grupo de fungoj. Fon: *a CV \W 90/ac-0833\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citar**/o *a *b *c *ĉ *d {Eo2} citr/o (1) *e {De1} {En1} {Fr1} cithare *b *c \J Antikva speco de liro, pri kiu oni ne havas precizajn detalojn. = citro (2) *e Fon: *a Bg; *b GW; *c HL; *c LA; *d OJ; *e PIV. \W 90/ac-0834\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citine**/oj *a {De1} Zytineen *a {En1} {Fr1} {Sc1} Cytineae \J Plantoj, tribo de rafleziacoj. Fon: *a EW. \W 90/ac-0835\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citokinez**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a OJ \W 90/ac-0836\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citoliz**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0837\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citosom**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0838\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citostom**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0839\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citozin**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0840\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} citrin**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a HL MM OJ \W 90/ac-0841\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cub**/o *a {Eo2} cubo**/o *b {De1} {En1} {Fr1} \J Japana unito de areo. Fon: *a EJ; *b HK. \W 90/ac-0842\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cuj**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana pluvsezono. Fon: *a MM \W 90/ac-0843\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cujtat**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana ekrano. Fon: *a EJ \W 90/ac-0844\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cukudan**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana manĝaĵo. Fon: *a EJ \W 90/ac-0845\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} cumugi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana ŝtofo. Fon: *a EJ \W 90/ac-0846\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Cvan**/o *a {De1} Tswana \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Ano de Afrika popolo vivanta precipe en Bocvano. *b Fon: *a MM; *b pb. \W 90/ac-0847\w----- Rim: «91-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉador**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virina islama vualo. Fon: *a Mon \W 90/ac-0848 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉajtj**/o *a {Eo2} ĉaitj**/o *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Hindia stupao. *a Fon: *a AC; *b BT; *c TS 210. \W 90/ac-0849 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉakon**/o *a {De1} {En1} chaconne *a {Es1} chacona \If\i *b {Fr1} \J Hispana danco. *b Fon: *a MCB; *b NePIV. \W 90/ac-0850 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉaldron**/o *a *b {De1} Chaldron \In\i *a {En1} {Fr1} \J Iama Angla mezurunito por greno = 11,63 hl. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b HL; *c pb. \W 90/ac-0851 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉaled**/o *a *b *c *ĉ {Eo2} ĉalet/o *d {De1} Chalet \In\i *e {En1} {Fr1} chalet \Im\i *c \J Fon: *a Bg; *b HL; *c LA; *ĉ OJ; *d PlV; *e pb. \W 90/ac-0852 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo de radikfina "et" aŭ "ed" vd. Pabst, AkSt 1988-1990, ??. Laŭ la tie prezentitaj argumentoj, {Eo1} ŝajnas al mi preferinda. «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉalon**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Iu hormono. Fon: *a HL; *b OJ. \W 90/ac-0853 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉamar**/o *a *b {De1} Tschamara {En1} {Fr1} \J Iama, precipe Pola kaj Ĉeka, virina vestaĵo, laĉita jupo. *c laŭ *a Fon: *a EW; *b HL; *c pb. \W 90/ac-0854 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉamberi**/o *a {Eo2} Ŝamberj**/o *a {De1} Chambéry *c {En1} {Fr1} Chambéry *a *b \J Franca urbo, ĉefurbo de Savojo. Fon: *a PlV 962; *b LK; *c pb. \W 90/ac-0855 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉamplen-lag**/o *a {De1} {En1} {Fr1} lac \Im\i Champlain *a \J Kanada lago. Fon: *a GW. \W 90/ac-0856 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉandr**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Virnomo. Fon: *a AC \W 90/ac-0857 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉandranagar**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Hindia urbo. Fon: *a AC \W 90/ac-0858 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉanel**/o *a *b *c {De1} natürlicher Kanal \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Natura kanalo. Fon: *a Bg; *b BS; *c SK. \W 90/ac-0859 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉanfr**/o *a {De1} {En1} {Es1} chaflán *a {Fr1} chanfrein *b \J Fon: *a TF; *b NePIV. \W 90/ac-0860 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉang Kajŝek**. *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ĉina politikisto. Fon: *a AC \W 90/ac-0861 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉap/um/ar/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} chapelage \J Fon: *a CV; *b HL. \W 90/ac-0862 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉarent**/o *a {De1} {En1} {Fr1} Charente \If\i *a \J Franca regiono. Fon: *a AC \W 90/ac-0863 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉarleston**/o *a *b *c {De1} Charleston \Im\i *ĉ {En1} {Fr1} \J Danco de la dudekaj jaroj. *ĉ Fon: *a HL; *b MM; *c OJ; *ĉ pb. \W 90/ac-0864 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉart**/i *a *b *c *ĉ EVIT *d {Eo2} ĉarter**/i *d {De1} chartern *b {De2} mieten \Iein Schiff oder Flugzeug\i *b {En1} {Fr1} \J Lui ŝipon aŭ aviadilon. = ĉartero 90/ac-0865. Fon: *a Bg; *b BS; *c Pl; *ĉ Sln; *d pb. \W 90/ac-0865 \w\----- Rim: pb: {Eo1} kolizias kun "ĉarto" (ekz. de UN) kaj tial estas evitenda. «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉarter**/o *a {De1} Charter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Luita aviadilo. Fon: *a NePIV; *b pb. \W 90/ac-0866 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉartr**/o *a {De1} Chartres *b {En1} {Fr1} Chartres *a \J Franca urbo. Fon: *a SAT; *b pb. \W 90/ac-0867 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉaspot**/o *a *b *c {De1} Chassepot \In\i *a {De2} Chassepotgewehr \In\i *a {En1} {Fr1} chassepot *ĉ \J Iama Franca pafilo. Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ NePIV. \W 90/ac-0868 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉat**/oj *a {De1} {En1} chats *a {Fr1} \J Specio de silvio. *b Fon: *a MCB; *b NePIV. \W 90/ac-0869 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉatni**/o *a {Eo2} ĉutni**/o *b {De1} Chutnee-Sauce \If\i *b {En1} chutney *a {Fr1} \J Hinda kondimento. Fon: *a MCB; *b EW. \W 90/ac-0870 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉaŭ**/o *a {De1} {En1} chow *a {Fr1} \J Raso de hundo. Fon: *a JCW. \W 90/ac-0871 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉaŭr**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Nepala stupao. Fon: *a TS 210. \W 90/ac-0872 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉeĉen**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ano de Kaŭkaza popolo. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0873 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉeka**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Iama sovetia politika polico. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0874 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉeli**/o *a {Eo2} Kajl**/o *b {De1} {En1} {Fr1} {La1} Caelius \Im\i *a *b \J Monteto en Romo. *a Fon: *a AC; *b LK. \W 90/ac-0875 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉeljabinsk**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Sovetia urbo. Fon: *a PM \W 90/ac-0876 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉenomel**/o *a {Eo2} kenomel**/o *b {De1} {En1} Japanese quince *b {En2} "Japonica" shrub *b {Fr1} {Sc1} chaenomeles *a *b \J Arbedo. Fon: *a MM; *b MCB. \W 90/ac-0877 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉeremis**/o *a *b {De1} Tscheremisse \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Ano de soveta popolo. *a Fon: *a AC; *b LK. \W 90/ac-0878 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉernobil**/o *a {De1} Tschernobyl *b {En1} {Fr1} \J Ukraina urbo, fama pro la katastrofo en ĝia atom-centralo. *b Fon: *a Mon; *b pb. \W 90/ac-0879 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉernozi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Rusa nigra tero. Fon: *a LA. \W 90/ac-0880 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉester**/o *a {Eo2} ĉestr**/o *b {Eo3} Ĉestr**/a fromaĝ/o *c {De1} Chesterkäse \Im\i *a {En1} chester *b {Fr1} \J Angla fromaĝo. Fon: *a EW; *b NePIV; *c GW. \W 90/ac-0881 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉestr**/o *a *b {Eo2} Ĉest**/o *ĉ {De1} {En1} Chester *a *c {Fr1} Chester *a \J Angla urbo. Fon: *a GW; *b MCB 446; *c NePIV; *ĉ LK. \W 90/ac-0882 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉetij**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Sinhala stupao. Fon: *a TS 210 \W 90/ac-0883 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉetnik**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Serba naciisto. Fon: *a SK \W 90/ac-0884 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉetrit**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Unu el la Hindaj subkastoj, devenantaj de la kvar ĉefaj: bramanoj (pastroj de Bramo), kŝatrioj (militistaj nobeloj), vaiŝjoj (kamparanoj kaj komercistoj) kaj ŝudroj (servistoj). *b laŭ *a Fon: *a TS 210; *b pb. \W 90/ac-0885 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉetrum**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Butana monunito. Fon: *a Mon \W 90/ac-0886 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉetverik**/o *a *b *c *ĉ {De1} {En1} {Fr1} \J Iama rusa mezurunito. *a Fon: *a EW; *b HL; *c OJ; *ĉ Z. \W 90/ac-0887 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉevr**/o *a {De1} {En1} spar, small sqare timber *a {Fr1} \J Ĉarpentoligno. Fon: *a MCB. \W 90/ac-0888 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉimaki**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana manĝaĵo. Fon: *a EJ \W 90/ac-0889 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉintar**/o *a *b *c {De1} {En1} {Fr1} \J Albana monunito. Fon: *a MM; *b Mon; *c PM. \W 90/ac-0890 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉipolat**/o *a {De1} {En1} {Es1} salchicha pequeña con cebolla *a {Es2} encebollado *a {Fr1} \J Kolbaso kun cepoj. Fon: *a TF. \W 90/ac-0891 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉit**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Sovetia urbo. Fon: *a MM PM \W 90/ac-0892 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉo**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Japana unito de longo. Fon: *a EJ; *b MM. \W 90/ac-0893 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉobu**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana mezurunito. Fon: *a MM \W 90/ac-0894 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉok**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana taseto. Fon: *a EJ \W 90/ac-0895 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉoktav**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ano de indiana popolo. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0896 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉomolungm**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Tibeta nomo de la monto Everesto. *b Fon: *a Bg; *b TS 208. \W 90/ac-0897 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉonmag**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Japana vira hararanĝo. Fon: *a EJ \W 90/ac-0898 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉorbaĝi**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Iama ano de la Bulgara burĝaro. *a Fon: *a Bg \W 90/ac-0899 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉorten**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Tibeta stupao. Fon: *a TS 210. \W 90/ac-0900 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉukĉ**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} \J Ano de sovetia popolo. Fon: *a PM; *b TS. \W 90/ac-0901 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉukotsk**/a mar/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a EB. \W 90/ac-0902 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉumak**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Iama Ukraina komercisto. *a Fon: *a EW \W 90/ac-0903 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉuvaŝ**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Ano de sovetia popolo. *a Fon: *a AC \W 90/ac-0904 \w\----- Rim: «90-03-29» \j {U1} {T1} {Eo1} sunit**/o *a *c EVIT *ĉ *d {Eo2} suna/ist/o *ĉ *e *f {De1} Sunit \Im\i *b {En1} {Fr1} sunnite *f \J Ano de sunaismo, akceptanta la sunaon k agnoskanta kiel legitimajn la kvar unuajn kalifojn. = ŝijaisto (90/pb-8501) *e Fon: *a JAR 83, 75; *b NZZ 90-02-24, p. 5; *c JAR 90 II 42; *ĉ kam en MON 90/6-5; *d pb; *e PIV; *f GD. \W 90/pb-8500 \w\----- Rim: pb: {Eo1} laŭ mi estas superflua naturalisma formo paralela al la jam delonge ekzistanta PIV-a {Eo2}. {Eo2} krome pli klare indikas, ke temas pri iu, kiu akceptas la sunaon. Fine nur {Eo2} estas konforma al la principo esti ŝparema kun radikoj k al la dua parto de la 15-a regulo. {Eo1} pro tio estas EVIT. «90-07-13» \j {U1} {T1} {Eo1} ŝiit**/o *a *c EVIT *ĉ *d {Eo2} ŝija/ist/o *ĉ *e *f *g {De1} Schiit \Im\i *b *f {En1} {Fr1} chiite \Im\i *g \J Ano de la ŝijaismo, kiu forpuŝas la Sunaon k agnoskas kiel legitiman posteulon de Mahometo nur la duan kalifon Ali. = sunaisto (90/pb-8500). *e Fon: *a JAR 83, 75; *b NZZ 90-02-24, p. 5; *c JAR 90 II 42; *ĉ kam en MON 90/6-5; *d pb; *e PIV; *f OK-DE; *g GD. \W 90/pb-8501 \w\----- Rim: pb: {Eo1} laŭ mi estas superflua naturalisma formo paralela al la jam delonge ekzistanta PIV-a {Eo2}. Ĉar mi ne vidas avantaĝon de {Eo1}, mi ne vidas kialon ŝanĝi bone establitan lingvo-uzon. {Eo1} pro tio estas EVIT. «90-07-13» \j {U1} {T1} {Eo1} pazilali**/o *a {De1} {En1} {Fr1} {It1} pasilalia *a \J \ILa fama Itala lingvisto diskutis la ĝistiamajn atingojn en la kampo de pazigrafio kaj ÷o.\i *b = pazigrafio (90/pb-8173), pazilogio (90/pb-8172). Fon: *a PlanL 85/16-2; *b pb laŭ *a. \W 90/pb-8502 \w\----- Rim: «89-10-04» \j {U1} {T1} {Eo1} komerc-lingv/o *a {De1} {En1} trade language *a {Fr1} \J Miksita lingvo (piĝino), kies simpligita formo kaj hibrida leksiko ebligas komunikadon inter parolantoj de diversaj lingvoj, precipe por komercaj celoj. *a Fon: *a PlanL 85/16-17. \W 90/pb-8503 \w\----- Rim: «89-09-04» \j {U1} {T1} {Eo1} pasilogi**/o *a EVIT *b {Eo2} pazilogi**/o *b {De1} {En1} pasilogia *a {Fr1} \J = pazigrafio (90/pb-8173), pazilalio (90/pb-8502). Fon: *a BIL p. 21; *b pb. \W 90/pb-8504 \w\----- Rim: pb: Pro harmonio kun la PIV-a pazigrafio (kun "z") ni evitu {Eo1}, eĉ se ĝi estas "klasika", ĉar enestanta en BIL. «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} pazigrafi/o *a {Eo2} pasigrafi**/o *b EVIT *c {De1} {En1} {Fr1} \J Sistemo de universala skribo, keis signoj esprimas rekte ideojn kaj ne vortojn. *a = pazilogio (90/pb-8172), pazilalio (90/pb-8502). Fon: *a PIV; *b BIL 21; *c pb. \W 90/pb-8505 \w\----- Rim: pb: {Eo2} estas forma arkaismo EVIT, kiu ignoras la regulon de asimiligo de s al z inter du vokaloj. «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} graŭl**/i \Intr\i *a {De1} knurren \Intr\i *b {En1} {Fr1} \J Kolere grumbli, minace murmuri, laŭ la maniero de hundo. *a Fon: *a MON 89/10-11; *b pb. \W 90/pb-8506 \w\----- Rim: «89-11-04» \j {U1} {T1} {Eo1} rotvajler**/o *a {De1} Rottweiler \Im\i *a {En1} Rottweiler *a {Fr1} \J Kurthara, agresema hundo, ĝis 65 cm alta, ofte uzata kiel protekt- kaj polic-hundo. Pri hundo-rasoj kp. EB 71. *b Fon: *a MON 89/10-11; *b pb laŭ Brock. \W 90/pb-8507 \w\----- Rim: «89-12-04» \j {U1} {T1} {Eo1} trafik/o por grand/a rapid/o *a *c {Eo2} trafik/o por rapid/eg/o *a {De1} Hochgeschwindigkeitsverkehr \Im\i *a {En1} high speed running *a {Fr1} circulation \If\i à grande vitesse *a \J Koncepto de la Eŭropaj fervojoj pri reto de aparte rapidaj trajnoj, lanĉita en la okdekaj jaroj. *b Fon: *a MON 89/10-12; *b pb laŭ *a; *c Fervoja Terminaro 1989. \W 90/pb-8508 \w\----- Rim: «89-11-04» \j {U1} {T1} {Eo1} indiak**/o *a {De1} Indiaca \In\i *b {En1} {Fr1} \J Flugpilka ludo de Sudamerika deveno kun la ÷a pilko, plumpilko, kiun la minimume du ludantoj batas per la manplato super 1,85 m alta reto. *c Fon: *a pb; *b Brock; *c pb laŭ *b. \W 90/pb-8509 \w\----- Rim: «89-12-04» \j {U1} {T1} {Eo1} literaci**/o *a {De1} Fähigkeit \If\i zu lesen und zu schreiben *b {En1} literacy {Fr1} \J Kapablo legi kaj skribi, malanalfabeteco. = ÷iga kampanjo (89/pb-8050), funkcia ÷igo (89/pb-8051). *a Fon: *a pb; *b Langenscheidts Taschenwörterbuch En-De. \W 89/pb-8510 \w\----- Rim: pb: {Eo1} formata laŭ la modelo de {En1} ŝajnas al mi dezirinda, ĉar ĝi evitas la duoblan negacion en la peza "mal'analfabet/ec/o" same kiel la multvorta "kapablo legi kaj skribi". Kp. mian artikolon pri vojoj forigi la analfabetecon en Afriko en MON (aperonta) kaj la sekvantajn kunmetaĵojn. «89-08-03» \j {U1} {T1} {Eo1} literaci**/ig/a kampanj/o *a {Eo2} kampanj/o kontraŭ la analfabet/ec/o *b {Eo3} mal'analfabet/ig/a kampanj/o *a {De1} Alphabetisierungskampagne \If\i *a {En1} {Fr1} \J Kampanjo por forigi la nekapablon legi kaj skribi, ofte kun la celo evoluigi landon: \I Unesko subtenis ÷ojn en multaj landoj de Afriko kaj suda Ameriko.\i *a Fon: *a pb; *b PIV sub "analfabeto". \W 89/pb-8511 \w\----- Rim: pb: "alfabetiga kampanjo" ne eblas, ĉar laŭ la difino de "alfabeto" en PIV ĝi signifus kampanjon pro krei alfabeton por lingvo, kiu ne jam havas skribon, sed ne kampanjon por forigi la analfabetecon de homoj. «89-08-03» \j {U1} {T1} {Eo1} funkci/a literaci**/ig/o *a {De1} funktionelle Alphabetisierung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Evoluiga koncepto, kiu celas altigi la sukceson de literaciiga kampanjo (89/pb-8050), ligante ĝin al profesia trejnado kaj klopodante tiel veki la intereson kaj komprenon por la bono de la lego- kaj skribokapablo. = literacio (89/pb-8049). *a Fon: *a pb \W 89/pb-8512 \w\----- Rim: «89-08-03» \j {U1} {T1} {Eo1} liserg**-acid/o di'etil-amin/o *a EVIT *c *b {Eo2} lizergat-acid/a di'etil-amid/o *ĉ {Eo3} di'etil-amid/o de lizerg**/a acid/o *c {Eo4} N,N-dietil-lizerg-amid/o *c {Eo5} LSD *a {Eo6} L.S.D. *ĉ EVIT *b {De1} LSD \In\i *b {En1} lysergic acid diethyl amide *c {En2} LSD *c {Fr1} \J Derivaĵo de lizergata acido, potence halucinogena substanco, eĉ je etaj perbuŝe uzataj dozoj. *ĉ Fon: *a MON 90/1-4; *b pb; *c por en let. al pb de 90-07-19; *ĉ PIV. \W 90/pb-8513 \w\----- Rim: por: 1) {Eo1} laŭ mi estas EVIT, ĉar: a) ĝi ignoras la regulon de asimiligo de s al z inter du vokaloj ("liserg" anstataŭ pli bone "lizerg"). Eĉ PIV rekonas tion, ĉar ĝi havas {Eo2} (sub "lizergata"); b) oni ne simple apudmetu du substantivojn. 2) {Eo2} eblas, tamen mi preferas {Eo3}, ĉar: a) la sufikso "-at" estas balasta. b) pli gracia en Eo estas analiza nomo kiel en {Eo3}. 3) {Eo4} estas pli sisteme kaj science akceptebla ol la populara {Eo3}. pb: 1) Mi konsentas kun la kritiko de por kontraŭ {Eo1}. 2) La uzo de punktoj estas superflua Francismo, EVIT en Eo, kp. "Kiel krei mallongigojn?". Tial {Eo5} estas same EVIT. «90-07-05» \j {U1} {T1} {Eo1} flug_trafik/a direkt/ist/o *a {Eo2} flug_direkt/ist/o *a {Eo3} aer_trafik/a direkt/ist/o *a {Af1} lugverkeerleier *b {De1} Fluglotse \Im\i *c {En1} air-traffic controller *d {Fr1} navigant \Im\i del'aviation *c \J Oficisto aŭ dungito de la ® aertrafika direkto-servo (89/pb-8515), kiu direktas aviadilojn al starto kaj al- kaj surteriĝo, kontrolante ilin de la kontrolturo de flughaveno:\I pro la striko de la ÷oj dum la feria sezono la turistoj devis longe atendi en la flughaveno.\i *ĉ Fon: *a pb; *b SAP 89/6-14; *c LANG-Fr; *ĉ pb laŭ Wah; *d etge. \W 89/pb-8514 \w\----- Rim: «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} aer_trafik/a direkt/o-serv/o *d {Eo2} flug_trafik/a direkt/o-serv/o *d {Eo3} aer_trafik/a sekur/ec-serv/o *a EVIT *a {Eo4} flug_trafik/a sekur/ec-serv/o *a EVIT *a {De1} Flugsicherung \If\i *b {De2} Luftsicherung \If\i *b {De3} Flugsicherungsdienst \Im\i *c {En1} air-traffic control *d {Fr1} service \Im\i de balisage *c \J Administra instanco, kiu kontrolas kaj direktas la aertrafikon super difinita (ŝtata) teritorio. = aertrafika direktisto (89/pb-8064). *a laŭ *b Fon: *a pb; *b Wah; *c LANG-Fr. \W 89/pb-8515 \w\----- Rim: etge: 1) {Eo3} k {Eo4} estas Germanismoj. Por ne-Germanoj ili pensigas pri io tute alia, nome pri policanoj, kiuj kontrolas, ke neniu portas bombon en aviadilon. 2) La intima ligo inter tiu ĉi termino kaj 89/pb-8514 devus esti pli videbla. Tial mi rekomendas {Eo1} resp. {Eo2}. pb: La argumentoj de etge konvinkas min. Por atentigi aliajn Germanojn pri tiu "rifo" mi tamen ne forigas mian iaman propran proponon, sed prefere signas ĝin "evitenda". «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} ĉajot**/o *a {De1} Chayote *b {En1} {Fr1} {Sc1} sechium edule *b \J Sudamerika frukto el la familio de kukumoj. *a Fon: *a MON 90/1-8; 90/3-5; *b dtv-lex. \W 90/pb-8516 \w\----- Rim: «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} favel**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Lad-tabul-kabanaĉo, precipe en Sudameriko. *a Fon: *a MON 90/1-8. \W 90/pb-8517 \w\----- Rim: «90-02-14» \j {U1} {T1} {Eo1} gnoseologi**/o *a {De1} Gnoseologie \If\i *b {De2} Erkenntnistheorie \If\i *b {En1} {Fr1} \J Scienco-teorio, esplor-teorio. *a Fon: *a SR 73/2:3-41 (Szerdahelyi); *b dtv-lex. \W 90/pb-8518 \w\----- Rim: «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} etn/a *a {Eo2} etnik**/a *b EVIT *c {De1} ethnisch *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b SR 73/2:3-42 (Szerdahelyi); *c pb. \W 90/pb-8519 \w\----- Rim: pb: Post apero de PIV {Eo2} ŝajnas al mi evitinda naturalismo. Krome ĝi pensigas pri "etn/ik/". «90-02-27» \j {U1} {T1} {Eo1} diakroni**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J = diakrona (89/pb-8527). Fon: *a SR 73/2:3-42 (Szerdahelyi); \W 90/pb-8520 \w\----- Rim: «90-02-27» \j {U1} {T1} {Eo1} akroni**/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a SR 73/2:3-42 (Szerdahelyi); \W 90/pb-8521 \w\----- Rim: «90-02-27» \j {U1} {T1} {Eo1} asociaci**/o *a {Eo2} asocio <2> *b {De1} Assoziation \If\i *c {De2} Gedankenverbindung \If\i *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a SR 73/2:3-43 (Szerdahelyi); *b PIV; *c pb. \W 90/pb-8522 \w\----- Rim: «90-02-27» \j {U1} {T1} {Eo1} etnonim**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a SR 73/2:3-44 (Szerdahelyi); \W 90/pb-8523 \w\----- Rim: «90-02-27» \j {U1} {T1} {Eo1} semiotik**/o *a *b {De1} Semiotik \If\i *c {En1} {Fr1} \J Scienco pri signoj kaj ties sistemoj. *b Fon: *a SR 73/2:3-45 (Szerdahelyi); *b SR 73/2:3-91 (Zlotnikova); *c pb. \W 90/pb-8524 \w\----- Rim: «90-02-27» \j {U1} {T1} {Eo1} logik/ist/o *b {Eo2} logicist**/o *a EVIT *b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a SR 73/2:3-48 (Szerdahelyi); *b pb. \W 90/pb-8525 \w\----- Rim: pb: {Eo2} ŝajnas al mi superflua naturalismo. «90-08-07» \j {U1} {T1} {Eo1} oraci*/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a SR 73/2:3-65 (Garcia Blázquez); \W 90/pb-8526 \w\----- Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} diakron**/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J \Ien ÷a plano\i *a = diakronio (89/pb-8520). Fon: *a SR 73/2:3-42 (Szerdahelyi); \W 90/pb-8527 \w\----- Rim: «90-02-27» \j {U1} {T1} {Eo1} telefaks**/i *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a IM 90/1-2. \W 90/pb-8528 \w\----- Rim: «90-05-04» \j {U1} {T1} {Eo1} telefaks**/o *a {De1} Telefax \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a IM 90/1-2; *b pb. \W 90/pb-8529 \w\----- Rim: «90-05-04» \j {U1} {T1} {Eo1} grafiti**/o <1> *a {De1} {En1} {Fr1} {It1} graffiti *a \J <1> (historio, epigrafiko) Skribaĵo aŭ desegnaĵo ne havanta dekoradan celon, kiu estas gratita, skribita aŭ pentrita sur la surfaco de muro, natura roko, objekto el ceramiko k.s. Fon: *a pb laŭ go en IM 90/1-3. \W 90/pb-8530 \w\----- Rim: «90-05-04» \j {U1} {T1} {Eo1} grafiti**/o <2> *a {De1} {En1} {Fr1} {It1} graffiti *a \J <2> (moderna) Skribaĵo aŭ desegnaĵo simila al difino <1> metita plejofte sur murojn kaj ankaŭ aliajn surskribeblajn surfacojn per plej diversaj teknikoj, speciale per ŝprucfarbado, kaj kies enhavo estas ofte skatologia, politika, humura aŭ persona. *a Fon: *a pb laŭ go en IM 90/1-3. \W 90/pb-8531 \w\----- Rim: «90-05-04» \j {U1} {T1} {Eo1} kartun**/o *a {De1} Cartoon \Im\i *b {En1} cartoon *a {Fr1} \J Mallonga karikatura bildstria rakonto. *b Fon: *a IM 90/1-7; *b pb. \W 90/pb-8532 \w\----- Rim: «90-05-04» \j {U1} {T1} {Eo1} biot**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J La flaŭro k faŭno de iu regiono: \IAmbaŭ fontoj, la energio en la teknologia sektoro k la energio de ÷aj resursoj, malabundas ĉie hodiaŭ.\i *a Fon: *a go en AkSt 88-90, 126 \W 90/pb-8533 \w\----- Rim: «90-06-18» \j {U1} {T1} {Eo1} numismat/ik/o *a *b *ĉ *d {Eo2} numizmat/ik/o *c EVIT *b {De1} Numismatik \If\i *b {En1} numismatics *b {Es1} numismática \If\i *b {Fr1} numismatique \If\i *b {Hu1} numizmatika *b {It1} numismatica *b {Nl1} numismatiek *b {Sk1} numizmatika *b {Sn1} numizmatika *b \J Scienco pri antikvaj moneroj k medaloj. *a Fon: *a PIV; *b go en AkSt 88-90, 128; *c Atanasov, Bulgara-Ea Vortaro; *ĉ Boirac; *d Verax. \W 90/pb-8534 \w\----- Rim: go: En la latinidaj k ĝermanaj lingvoj la "s" de la latina etimo restas en la skriba formo, kvankam la prononco estas tiu de la voĉa "z" pro la sekva voĉa konsonanto "m". Male en la slavaj lingvoj kaj ankaŭ en la hungara, la litero "z" aŭ ties ekvivalento en la kirila alfabeto estas uzata ortografie. {Eo2} estas misa literado pro la influo de la gepatra lingvo. pb: Ĉu vere misa? Se ekzistas tiu forta tendenco prononci "numizmatiko", kiel klarigita de go, ĉu ni tiukaze ne preferu tiun ortografian formon, laŭ kiu ni "ĝuste" prononcas la vorton, do tamen {Eo2}, eĉ se ĝi estas tiel malofta ĝis nun? «90-06-18» \j {U1} {T1} {Eo1} numismat/o *a *b {Eo2} numismat/ik/ist/o *b {De1} Numismatiker \Im\i *b {En1} numismatist *b {Fr1} numismate \Im\i *b {Hu1} numizmatikus *b {It1} numismatico \Im\i *b \J Specialisto pri ÷iko. *a Fon: *a PIV; *b go en AkSt 88-90, 129. \W 90/pb-8535 \w\----- Rim: go: {Eo1} estas preferinda, ĉar pli mallonga. «90-06-18» \j {U1} {T1} {Eo1} numismatografi**/o *a *b {De1} {En1} {Fr1} numismatographie \If\i *b \J [1] Priskriba aŭ deskripta numismatiko. *b [2] Priskribo de moneroj. *b Fon: *a Atanasov, Bulgara-Ea vortaro; *b go en AkSt 88-90, 129. \W 90/pb-8536 \w\----- Rim: \j {U1} {T1} {Eo1} Ŝovin**/o *a {Eo2} Ŝovin**. *b {De1} {En1} {Fr1} Chauvin *b \J Franca soldato fama pro blinda patriotismo. *b Fon: *a pb; *b por en AkSt 88-90, 121. \W 90/pb-8537 \w\----- Rim: «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} ŝovin**/ism/o *a {De1} Chauvinismus \Im\i *b {En1} {Es1} patriotería \If\i *c {Fr1} \J Troa patriotismo. *a Fon: *a por en AkSt 88-90, 121; *b dtv-lex; LANG-De-Es. \W 90/pb-8538 \w\----- Rim: «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} ŝovin**/ist/o *a {De1} Chauvinist \Im\i *c {En1} {Es1} patriotero \Im\i *c {Fr1} \J Tiu, kiu agas ŝovinisme: *a \IRumano asertis, ke ÷aj hungaroj provokis interetnan konflikton en Transilvanio.\i *b Fon: *a por en AkSt 88-90, 121; *b pb laŭ MON 90/7-9; *c LANG-De-Es. \W 90/pb-8539 \w\----- Rim: «90-08-14» \j {U1} {T1} {Eo1} koĉ**/i *a {De1} kutschieren *b {En1} {Fr1} \J Veturi kaleŝon. = koĉero/koĉisto (90/pb-8541). *a Fon: *a pb; *b Wah. \W 90/pb-8540 \w\----- Rim: «90-07-18» \j {U1} {T1} {Eo1} koĉer/o *a {Eo2} koĉ**/ist/o *b {De1} Kutscher \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Veturigisto de kaleŝo: \I÷o, servistoj k antaŭrajdantojZ; ÷o de de funebra veturiloZ.\i *a = koĉi (90/pb-8540). Fon: *a PIV; *b pb. \W 90/pb-8541 \w\----- Rim: pb: Analoge al "ŝoforo = ŝofi = ŝofisto" la Zamenhofa, tamen ne Fundamenta "koĉero" retro-evoluas al "koĉi" perdante la pseŭdosufikson "-er" kun la funkcio de "-ist" k el tio nove kreiĝas "koĉisto". "koĉero" alprenas iom malmodernan odoron. Simile "cirkulero = cirkuli = cirkulaĵo". Pli detale vd. IVE X-XI kun plia fonto. «90-07-18» \j {U1} {T1} {Eo1} Ĉaŭŝesk**/o *a {Eo2} Ĉeaŭŝesku.** *b EVIT *a {De1} {En1} {Fr1} \J Rumana diktatora ŝtatestro, gvidinto de la Rumana komunista partio, mortigita en decembro 1989. *a Fon: *a pb; *b MON 90/7-9. \W 90/pb-8542 \w\----- Rim: pb: {Eo2} estas tute stranga parta E-igo, kiu haltas mezavoje k pro tio EVIT. «90-08-01» \j {U1} {T1} {Eo1} bazidio-fung/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a MON 90/7-26. \W 90/pb-8543 \w\----- Rim: «90-08-01» \j {U1} {T1} {Eo1} piknid/o-fung/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a MON 90/7-26. \W 90/pb-8544 \w\----- Rim: «90-08-01» \j {U1} {T1} {Eo1} hif/o-fung/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a 90/7-26 \W 90/pb-8545 \w\----- Rim: «90-08-01» \j {U1} {T1} {Eo1} drak-arb/o *a {De1} Drachenbaum \Im\i *b {En1} dragon-tree *c {Es1} drago *b {Fr1} drago *b {It1} drago *b {Sc1} Dracaena draco L. *a \J Arbo, origina el Kanariaj Insuloj (specio de draceno), kiu eligas sangoruĝan rezinon (drak-sango), havas skvamecan trunkoŝelon k abrupte densan disbranĉiĝon iel monstrecan. *a Fon: *a PIV; *b pb; *c BU. \W 90/pb-8546 \w\----- Rim: pb: Kaj BT k OK-DE tradukas "Drachenbaum" per "draceno". Ankaŭ BU havas "draceno (drak-arbo) dragon-tree". "Draceno" tamen laŭ PIV estas la genro, al kiu apartenas la specio "drak-arbo" k pro ni distingu. «90-08-07» \j {U1} {T1} {Eo1} leks**/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a LK (titolo). \W 90/pb-8547 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} {T1} {Eo1} aŭtokefal**/a *a {De1} autokephal *b {En1} {Fr1} \J Kun propra ĉefo (kapo) *a, memstara (kuntekste kun ortodoksa eklezio) *c laŭ *b: \ILa unua konsilio de Ukraina A÷a Ortodoksa Eklezio okazis en 1990.\i *c laŭ *a Fon: *a MON 90/12-18; *b Brock; *c pb. \W 90/pb-8548 \w\----- Rim: «91-01-05» \j {U1} {T1} {Eo1} Ekumen/a konsili/o de eklezi/oj *a {De1} Ökumenischer Rat \Im\i der Kirchen *b {De2} Weltkirchenrat \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Komunaĵo de kristaj eklezioj por komuna interkonsiliĝo pri ekleziaj demandoj, fondita en 1948 en Amsterdamo. La ̧o havas ĉ. 250 membroj-eklezioj k sidejon en Ĝenevo. *c laŭ *b Fon: *a MON 91/2-20; *b dtv-lex; *c pb. \W 90/pb-8549 \w\----- Rim: «91-04-02» \j {U1} 342.34 {T1} FKA {Eo1} liberal/a demokrat/a fundament/a reĝim/o *a {Eo2} liberal/a demokrat/a baz/a reĝim/o *a {De1} freiheitlich demokratische Grundordnung \If\i *d {En1} free demokratic basic order *b {Es1} régimen \Im\i fundamental de libertad y democracia *c {Fr1} régime \Im\i libéral et démocratique *ĉ \J Art. 18; 21 II; 73 n-ro 10 b) GG; Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0001\w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 351.74 {T1} FEC {Eo1} Federaci/a Ofic/o de Kriminal/a Polic/o (D) *a {De1} Bundeskriminalamt \In\i (D) *d {En1} Federal Criminal Police Office (D) *e {Es1} Oficina Federal de Policía Criminal (D) *c {Fr1} Office \Im\i fédéral de la police criminelle (D) *ĉ \J Art. 73 n-ro 10 c) GG; Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; *e GG-En. \W 89/pb-0002 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 342.34 {T1} FKA {Eo1} konstituci/a protekt/ad/o *a {De1} Verfassungsschutz \Im\i *d {En1} protection of the constitution *b {Es1} defensa de la Constitución *c {Fr1} protection \If\i de la Constitution *ĉ \J Art. 73 n-ro 10 b) GG; =konstitucio (89/pb-0511). Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0003 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 343.1 {T1} FEI {Eo1} kontraŭ'krim/a batal/o *a {De1} Verbrechensbekämpfung \If\i *d {En1} control of crime *b {Es1} lucha contra delincuencia *c {Fr1} répression \If\i de la criminalité *ĉ \J Art.73 n-ro 10 c) GG; Fon: *a KR; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0004 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.9 {T1} FJB {Eo1} tribunal/a organiz/o *a {De1} Gerichtsverfassung \If\i *d {En1} organisation of courts *b {Es1} organización \If\i judicial *c {Fr1} organisation \If\i judiciaire *ĉ \J Art. 74 n-ro 1 GG Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0005 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.9 {T1} FJC {Eo1} tribunal/a procedur/o *a {Eo2} proces/a procedur/o *a {De1} Gerichtsverfahren \In\i *d {De2} gerichtliches Verfahren \In\i *d {En1} procedure of courts *b {Es1} procedimiento judicial *c {Fr1} procédure \Im\i judiciaire *ĉ \J Art. 74 n-ro 1 GG; Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0006 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.965 {T1} FDA {Eo1} advokat/ar/o *a*e {De1} Anwaltschaft \If\i (im Sinne der Personen-mehrheit) *d {De2} Rechtsanwaltschaft \If\i *d {En1} legal profession *b {Es1} régimen \Im\i de la abogacía *c {Es2} abogacía *c {Fr1} barreau \Im\i *ĉ \J Korporacio de la advokatoj ĉe unu juĝocentro *e \IĈe ĉiu unuainstanca kortumo ekzistas ÷o.\i *f Art. 74 n-ro 1 GG; kp. advokaturo (=89/pb-0030). Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; *e PIV; *f IJR67/3(4),p10. \W 89/pb-0007 \w\----- Rim: «90-07-24» \j {U1} 347.961 {T1} FDA {Eo1} notariat**/o *a {De1} Notariat \In\i *c *b {En1} notaries *ĉ {Es1} notariado \Im\i *d {Fr1} notariat \Im\i *e \J Statuso, ofico de notario (89/pb-0317): \I®Latina ÷o (89/pb-0010), landoj de la Latina ÷o.\i =notariaro; notariejo, notaria oficejo, notaria kancelario, notaria buroo; advokaturo (89/pb-0030). Art. 74 n-ro 1 GG. *a Fon: *a pb analoge al DU,p23; *c GG; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr. \W 89/pb-0008 \w\----- Rim: pb: Temas pri la ofta, konata diferenco inter la abstrakta nocio en la senco de ®jura instituto (89/pb-0011) kaj la konkreta loko, buroo, instalaĵo unuflanke (notariejo) kaj la aro de personoj, kiuj administras tiujn oficojn aliflanke (notariaro). Precipe klara la diferenco fariĝas en kunmetaĵoj kiel "Latina notariato". DU 23 donas pliajn ekzemplojn pri la sama problemo. «90-07-24» \j {U1} 342.532 : (47) {T1} FKB {Eo1} Duma**/o *a*c*ĉ*d*e*f*g*ĝ {Eo2} Dum**/o *ĥ*i*j {Eo3} duma**/o *b {Eo4} dum**/o <2> *h {De1} Duma \If\i *b*h {En1} Duma *l {En2} Douma *l {Es1} Duma \If\i *j {Fr1} Douma \If\i *c*d \J Rusa parlamento 1905-1907. *k laŭ *b Fon: *a Bg; *b EW; *c GD; *ĉ HL; *d LA; *e MM; *f OJ; *g Pl; *ĝ SK; *h BT; *ĥ IGB; *i Sln; *j TF; *k pb; *l HAE. \W 89/pb-0009 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 347.99 {T1} FKA {Eo1} Latin/a notariat**/o *a {De1} Lateinisches Notariat \In\i *a {En1} {Fr1} \J ®Jura instituto (89/pb-0011) de ®organo de la juradministrado (89/pb-0012) simila en ĉiuj landoj de la kontinent-Eŭropa Romi-Ĝermana ®jurfamilio (89/pb-0013), sed sen ekvivalento en la Anglo-Saksa jurfamilio de la komunjuro (89/pb-0014). *a Fon: *a pb \W 89/pb-0010 \w\----- Rim: «90-07-24» \j {U1} 342.739 {T1} FDC {Eo1} jur/a institut*/o <2> *a {De1} Rechtsinstitut <2> \In\i *a {En1} {Es1} {Fr1} \J \IKlasikaj ÷oj de la Romia juro estas i.a. proprieto, posedo k fruktuzo. La ÷o de la Angla "trust", kiel speciala formo de administrado de proprieto ne estas konata en Germana juro.\i *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0011 \w\----- Rim: «90-07-24» \j {U1} 347.99 {T1} FKA {Eo1} organ/o de la jur-administr/ad/o *a {De1} Organ \In\i der Rechtspflege *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0012 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 342.56 {T1} FKD {Eo1} jur-famili/o *a {De1} Rechtsfamilie \If\i *a {En1} {Fr1} \J En la ®kompara juro (89/pb-0015) oni distingas diversajn grupojn de jursistemoj, t.n. "familiojn", kiuj havas similajn metodojn, jurinstitutojn (89/pb-0011) kaŭ (85/409) baziĝas sur sama "patrina" juro. Pri la detaloj ekzistas malsamaj opinioj. Laŭ la tre disvastigita klasifiko de la Franca juristo \IRené David\i oni distingas ses familiojn, nome la Romi-Ĝermanan ÷on en la kapitalismaj ŝtatoj de la Eŭropa kontinento, la komunjuran ÷on de la Angla juro kaj ĝiaj idoj, la socialisman ÷on, la Islaman ÷on, la orient-Azian ÷on kaj la familion de la "ceteraj" jursistemoj. La same konata klasifiko de la Germanaj juristoj \IZweigert\i kaj \IKötz\i distingas sep familiojn donante al la jursistemoj de la nord(-Eŭrop)aj ŝtatoj rangon de ekstra familio. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0013 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 342.56 {T1} FKD {Eo1} komun-jur/o <1,2> *a {De1} Common Law \In\i *b {En1} Common Law *a {Es1} {Fr1} Common Law \If\i *b \J 1. Ĉiuj jursistemoj, kiuj baziĝas sur la Angla juro, kiel ekzemple la Usona, Kanada (krom tiu de la provinco de Kebeko), Aŭstralia, k.a. jursistemoj. 2. La komuna juro en Anglujo kaj kelkaj de ĝiaj idaj jursistemoj kontraste al la juro de ekvito (89/pb-0016). Fon: *a JTP12/24; *b pb. \W 89/pb-0014 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 340.5 {T1} FIB {Eo1} kompar/a jur/o *a {Eo2} jur-kompar/ad/o *b {De1} Rechtsvergleichung \If\i *b {En1} comparative law *b {Es1} derecho \Im\i comparado *b {Fr1} droit \Im\i comparé *b {It1} diritto \Im\i comparato *b \J Metodo de la jurisprudenco (89/pb-0356) kompari kaj meti en sistemon la ekzistantajn jursistemojn de la mondo. *b Tiu jurscienca branĉo, kiu sin okupas pri la ekzamenado de du, pluraj aŭ multaj ®internaj juroj (89/pb-0275) por eltrovi la similecojn aŭ malsimilecojn inter ili, kaj la kaŭzojn de la diferencoj. *a Fon: *a JTP11; *b pb; \W 89/pb-0015 \w\----- Rim: pb: La termino jur-komparado kreita laŭ la Germana modelo pli trafe montras, ke fakte temas pri metodo pli ol pri speciala branĉo de la jurisprudenco, malgraŭ la dif. de JTP 11. En la - tamen malofta - ĝisnuna jura Eo-literaturo oni tamen trovas pli ofte la terminon {Eo1} klare pro influo de la Angla kaj Franca modelo sur la ĝisnunaj gvidaj E-istaj juristoj. «89-10-10» \j {U1} 341.52 {T1} FAI {Eo1} jur/o de ek'loĝ/ad/o *a {Eo2} jur/o de domicil-kre/o *a {Eo3} domicil-kre/a jur/o *a {De1} Niederlassungsrecht \In\i (im objektiven Sinn) *d {En1} law relating to establishment *b {Es1} derecho de establecimiento *c {Fr1} droit \Im\i d'établissement *ĉ \J Art. 74 n-ro 4 GG. Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0017 \w\----- Rim: du: Estus dezirinde unuecigi la uzon de prepozicioj post la sama vorto. Ekz.: (89/pb-0017) "juro de domicilkreo"; (89/pb-0018) "juro pri eksplodaĵoj"; (89/pb-0041) "rajto je leĝdonado". Ĉu ni lasu libere la uzon de "pri", "de", "je" aŭ ĉu ni uzu konsekvence la prepozicion "de"? La saman pri la ministerioj: Ekz. "Ministerio de la Eksterlandaj Aferoj", kiel Waringhien rekomendas kaj ne "pri", "por" aŭ "je". pb: Aldoniĝas plia problemo, nome tiu de la artikolo. Mi ekz. preferas "Ministerio de Eksterlandaj Aferoj". «89-11-10» \j {U1} 351.753.6 {T1} FEC {Eo1} jur/o pri eksplod/aĵ/oj *a {Eo2} eksplod/aĵ/a jur/o *a {De1} Sprengstoffrecht \In\i *d {En1} law relating to explosives *b {Es1} derecho de tenencia de explosivos *c {Fr1} droit \Im\i des explosifs *ĉ \J Art. 74 n-ro 4 GG. Ĉiuj juraj preskriboj de ŝtato, kiuj regulas la akiron, proprieton, posedon kaj komercon de aŭ kun eksplodaĵoj. Kutime la ÷o estas parto de la ®juro pri armiloj (89/pb-0019). *a Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0018 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 351.753.3 {T1} FEC {Eo1} jur/o pri arm/il/oj *a {Eo2} arm/il-jur/o *a {De1} Waffenrecht \In\i *d {En1} law relating to weapons *b {Es1} derecho de tenencia de armas *c {Fr1} droit \Im\i des armes *ĉ \J Art. 74 n-ro 4 GG. Ĉiuj juraj preskriboj de ŝtato, kiuj regulas la akiron, proprieton, posedon kaj komercon de resp. kun armiloj. En la landoj de la Romi-Ĝermana jurfamilio (89/pb-0013) la ÷o apartenas al la ®publika juro (89/pb-0020). *a Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; \W 89/pb-0019 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 342 {T1} FKA {Eo1} publik/a jur/o *a*e {De1} öffentliches Recht \In\i *d {En1} public law *b {Es1} derecho publico *c {Fr1} droit \Im\i public *ĉ \J En la Romi-Ĝermana kaj socialismaj jurfamilioj (89/pb-0013) oni distingas inter ®privata aŭ civila juro (89/pb-0021) unuflanke kaj publika juro aliflanke. Por distingi la du sferojn ekzistas minimume tri teorioj: la intereso-teorio, la subiga teorio kaj la modifita subiga teorio. Laŭ la intereso-teorio de la romia juristo Ulpiano normo apartenas al la ÷o, se ĝi ekzistas pro publika intereso de la ŝtato kreinta ĝin. Laŭ la subiga teorio de la Germana juristo \IWolff\i normo apartenas al la ÷o, se ĝi regulas rilaton inter ŝtato kaj civitano, inter publika povo kaj individuo, se ĝi do regulas rilaton inter "supre" kaj "malsupre". Laŭ la modifita subiga teorio normo apartenas al la ÷o, se ĝi regulas rajtojn kaj devojn de la ŝtato kaj de ĝiaj organoj. *a Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; *e IJR80/1,p28. \W 89/pb-0020 \w\----- Rim: «90-07-24» \j {U1} 347 {T1} FDA {Eo1} privat/a jur/o *a*f {Eo2} civil/a jur/o *e {De1} Privatrecht \In\i *d {De2} Zivilrecht \In\i *a {De3} bürgerliches Recht \In\i *a {En1} civil law *b {Es1} derecho privado *c {Es2} derecho civil *a {Fr1} droit \Im\i privé *ĉ {Fr2} droit \Im\i civil *a \J En la Romi-Ĝermana kaj socialisma ®jurfamilioj (89/pb-0013) la juro, kiu regulas la rilatojn inter la civitanoj, dum la ®publika juro (89/pb-0020) iliajn rilatojn al la ŝtato kaj ĝiaj organoj. Ĝi tradicie ampleksas la jurojn civilan, komercan, inklusive de la juro de komercaj juraj personoj, la juro de la civila proceduro, k.a. *a Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; *e JTP20; *f IJR80/1,p28. \W 89/pb-0021 \w\----- Rim: «90-07-24» \j {U1} 930.85 {T1} RKE {Eo1} kultur/aĵ/oj *a {Eo2} kultur/aj hav/aĵ/oj *a {Eo3} kultur/aj hered/aĵ/oj *a {Eo4} kultur/aj valor/aĵ/oj *e {De1} Kulturgut \In\i *d {En1} cultural treasures *b {Es1} patrimonio cultural *c {Fr1} bien \Im\i culturel *ĉ \J Art. 74 n-ro 5 GG. Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; *e ei; \W 89/pb-0022 \w\----- Rim: pb: Tie ĉi enestas speciala problemo, kiu devus esti solvata laŭeble unuece, nome la problemo de {De} \IGut\i, {Fr} \Ibien\i, ofta en juraj terminoj kiel ekz. \IVorbehaltsgut, Frauengut, Gesamtgut\i kaj multaj aliaj. Ĉu ni traduku per "havo" aŭ "havaĵo" aŭ "havaĵoj". La konsulteblaj vortaroj ne donas unuecan kontentigan respondon kaj kompreneble ne argumentojn. \IKulturgut\i ekz. tute ne troviĝas en KR aŭ MU. ei: Ĉar \IGut\i plej ofte rilatas al diversaj objektoj, mi rekomendas uzi la pluralon. Se temas pri nur unu objekto, kompreneble la "j" estas ellasenda. «90-07-24» \j {U1} 929.3 {T1} RIG {Eo1} civil-stat/a registr/o *a {De1} Personenstandsregister \In\i *a {De2} Personenstandregister \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a KR; *b DK-Hand; \W 89/pb-0023 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 342.728 {U2} 351.752 {T1} FDB {Eo1} jur/o de kolekt/iĝ/o en kun'ven/oj *a {Eo2} kun'ven/a jur/o *b {Eo3} kun'ven/ad/a jur/o *b {Eo4} jur/o pri kun'ven/oj *b*f {De1} Versammlungsrecht \In\i *c {En1} law of assembly *ĉ {Es1} derecho de reunión *d {Fr1} droit de réunion *e \J Art. 74 n-ro 3 GG Fon: *a KR; ne en MU; *b pb; *c GG-De; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr; *f ei. \W 89/pb-0024 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 351.752 {T1} FDB {Eo1} asoci/a jur/o *a {Eo2} jur/o pri asoci/oj *e {Eo3} unu/iĝ/a jur/o {De1} Vereinsrecht \In\i *d {En1} law of association *b {Es1} derecho de asociación *c {Fr1} droit d'association *ĉ \J Art. 74 n-ro 3 GG Fon: *a pb; *b GG-En; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr; *d GG; *e ei. \W 89/pb-0025 \w\----- Rim: ei: Ni unuece uzu la prepozicion "pri" en 89/pb-0018, 0019, 0024, 0025, 0026. Tie ĉi ne temas pri juro kreita de asocioj. «89-10-10» \j {U1} 341.52 {U2} 342.7 {T1} FDB {Eo1} jur/o pri rest/ad/o *a {Eo2} rest/ad-jur/o *b {De1} Aufenthaltsrecht \In\i (im objektiven Sinn) *a*c {En1} law relating to residence *ĉ {Es1} derecho de residencia *d {Fr1} droit de résidence *e \J Art. 74 n-ro 4 GG Fon: *a KR; *b pb; *c GG; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr. \W 89/pb-0026 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 341.51 {T1} FAI {Eo1} status/o *a*f {Eo2} jur/a status/o *c {De1} rechtlicher Status \Im\i *ĉ {De2} Rechtsstellung \If\i *a {En1} legal status *b {Es1} situación \If\i jurídica *d {Fr1} statut \Im\i *e \J Leĝa stato de persono: \Icivitana, familia ÷o; havi la ÷on de fremdulo.\i *f =Art. 73 n-ro 8 GG. Fon: *a KR; *b GG-En; *c MON89/7,p6; *ĉ GG-De; *d GG-Es; *e GG-Fr; *f PIV. \W 89/pb-0027 \w\----- Rim: «90-07-24» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} civil/a stat/o *a {De1} Personenstand \Im\i *a {En1} {Es1} estado civil *c {Fr1} état \Im\i civil *ĉ \J Art. 74 n-ro 2 GG Fon: *a KR; *b pb; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr. \W 89/pb-0028 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 347.92 {T1} FIA {Eo1} jur-konsil/ad/o *a {De1} Rechtsberatung \If\i *b {En1} legal advice *c {Es1} asesoramiento jurídico *ĉ {Fr1} consultation \If\i juridique *d \J Art. 74 n-ro 1 GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0029 \w\----- Rim: pb: ne "konsultado". «89-10-10» \j {U1} 34.08 {T1} FIE {Eo1} advokatur**/o *a {Eo2} advokat/ec/o *b {De1} Advokatur \If\i *a {En1} {Fr1} \J 1 Statuso, ofico de advokato, ekz. libera ÷o. 2 Evitenda por: advokataro (89/pb-0007). 3 Evitenda por: advokatejo, advokata oficejo, advokata kancelario. Kp. notariato (89/pb-0008). *a Fon: *a pb analoge al DU 23; *b PIV. \W 89/pb-0030 \w\----- Rim: «90-07-24» \j {U1} 342.54 {T1} FIA {Eo1} korporaci/o de publik/a jur/o *a {De1} Körperschaft \If\i des öffentlichen Rechts *b {En1} corporate bodies under public law *c {Es1} corporación de derecho público *ĉ {Fr1} organisme \Im\i de droit public *d \J Art. 73 n-ro 8 GG; federacia ÷o (89/pb-0039) Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0031 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.78 {T1} FGD {Eo1} el'don-jur/o *a {De1} Verlagsrecht \In\i *b {En1} publishers' rights *c {Es1} derechos des edición *ĉ {Fr1} droits m/pl d'édition *d \J Art. 73 n-ro 9 GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0032 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 351.741 {T1} FEC {Eo1} kriminal/a polic/o *a {De1} Kriminalpolizei \If\i *b {En1} criminal police *c {Es1} policía criminal *ĉ {Fr1} police \If\i criminelle *d \J Art. 73 n-ro 10 a) GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0033 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 347.78 {T1} FGD {Eo1} aŭtor/a jur/o *a {Eo2} kopi-rajt/a jur/o *e {De1} Urheberrecht \In\i (im objektiven Sinn) *b {En1} copyrights *c {Es1} derechos de autor *ĉ {Fr1} droits \Im/pl\i d'auteur *d \J dif. *a Art. 73 n-ro 9 GG; =aŭtora rajto (89/pb-0035). Fon: *a IJR67/2,p5; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; *e IJR67/2,p10. \W 89/pb-0034 \w\----- Rim: «89-08-28» \j {U1} 347.78 {T1} FGD {Eo1} aŭtor/a rajt/o *a {De1} Urheberrecht \In\i (im subjektiven Sinn) *b {En1} copyright *b {Fr1} \J =aŭtora juro (89/pb-0034). Fon: *a KR; *b pb; \W 89/pb-0035 \w\----- Rim: «89-08-28» \j {U1} 347.77 {T1} FGF {Eo1} protekt/o de la industri/a propriet/o *a {De1} gewerblicher Rechtsschutz \Im\i *b {En1} industrial property rights *c {Es1} derecho de la propriedad industrial *ĉ {Fr1} protection \If\i de la propriété industrielle *d \J Art. 73 n-ro 9 GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0036 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 342 {T1} FKA {Eo1} klaŭz/o pri konserv/o de la unu/ec/o *a {De1} Einheitswahrungsklausel \If\i *a {En1} clause of maintenance of uniformity *a {Es1} {Fr1} \J Art. 72 I n-ro 3 GG Fon: *a pb; \W 89/pb-0037 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 658.6 {T1} HBA {Eo1} var-cirkul/ad/o *a {De1} Warenverkehr \Im\i *b {De2} Warenzirkulation \If\i *e {En1} movement of goods *c {Es1} circulación \If\i de las mercancías *ĉ {Fr1} circulation \If\i de marchandise *d \J Art. 73 n-ro 5 GG Fon: *a KR; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; *e pb. \W 89/pb-0038 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 342.54 {T1} FIE {Eo1} federaci/a korporaci/o de publik/a jur/o *a {Eo2} federaci-depend/a korporaci/o de publik/a jur/o *a {De1} bundesunmittelbare Körperschaft \If\i des öffentlichen Rechts *b {En1} federal corporate body under public law *c {Es1} corporación \If\i federal de derecho publico *ĉ {Fr1} organisme \Im\i de droit public qui depend directement de la Fédération *d \J Art. 73 n-ro 8 GG; =korporacio de publika juro (89/pb-0031) Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0039 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 34.06 {T1} FIA {Eo1} konkur/a leĝ-don/ad/o *a {De1} konkurrierende Gesetzgebung \If\i *b {En1} concurrent legislative power *c {Es1} legislación \If\i concurrente *ĉ {Fr1} législation \If\i concurrente *d \J Art. 70 II GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0040 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 340.134 {T1} FIA {Eo1} rajt/o je leĝ-don/ad/o *a {De1} Gesetzgebungsrecht \In\i *b {En1} power to legislate *c {Es1} facultad \If\i legislativa *ĉ {Fr1} droit \Im\i de légiférer *d \J Art. 72 I GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0041 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} klaŭz/o pri kaŭz/o de mal'util/o *a {Eo2} klaŭz/o pri mal'util/ig/o *a {De1} Beeinträchtigungsklausel \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; \W 89/pb-0042 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 342.537 {T1} FKB {Eo1} moci''/o de deklar/o de konfid/o *a {Eo2} konfid/o-moci''/o *a {De1} Stellen \In\i der Vertrauensfrage \If\i *b {En1} motion for a vote of confidence *c {Es1} moción \If\i de voto de confianza *ĉ {Fr1} motion \If\i de confiance *d \J Art. 68 GG; =mocio (89/pb-0050). Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0043 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 347.92 {T1} FJA {Eo1} anstataŭ/ant/o *a {De1} Stellvertreter \Im\i *b {De2} Vertreter \Im\i *b {En1} deputy *c {Es1} representante \Im\i *ĉ {Fr1} suppléant \Im\i *d \J Art. 69 I GG Fon: *a KR; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; \W 89/pb-0044 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 35.082.8 {T1} AJA {Eo1} ofic/a daŭr/o *a {De1} Amtszeit \If\i *b {En1} tenure of office *c {Es1} duración \If\i del cargo *ĉ {Fr1} fin \Im\i des fonctions ? *d \J Art. 69 II GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr. \W 89/pb-0045 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 340.134 {T1} FIA {Eo1} eksklusiv/a leĝ-don/ad/o *a {De1} ausschließliche Gesetzgebung \If\i *b {En1} exclusive legislativ power *c {Es1} legislación \If\i exclusiva *ĉ {Fr1} legislation \If\i exclusive *d \J Art. 70 II GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr. \W 89/pb-0046 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 342.537 {T1} FKB {Eo1} deklar/o de ne'konfid/o *a {De1} Mißtrauensvotum \In\i *b {En1} vote of no-confidence *c {Es1} voto de desconfianza *ĉ {Fr1} \J Art. 67 GG Fon: *a KR; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es. \W 89/pb-0047 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 342.537 {T1} FKB {Eo1} nom/um/i *a {Eo2} nom/i *e {De1} ernennen *b {En1} appoint *c {Es1} nombrar *ĉ {Fr1} nommer *d \J Art. 63 IV 2 GG \ILa Asembleo povas ÷i la Ĝeneralan Sekretarion (art. 97 Ĉ).\i *e Fon: *a KR; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; *e JKR91. \W 89/pb-0048 \w\----- Rim: «89-12-28» \j {U1} 342.537 {T1} FKB {Eo1} konstru/iv/a deklar/o de ne'konfid/o *a {De1} konstruktives Mißtrauensvotum \In\i *b {En1} {Es1} voto constructivo de desconfianza *c {Fr1} \J Art. 67 GG Fon: *a pb; *b GG; *c GG-Es. \W 89/pb-0049 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 342.537 {T1} fkb {Eo1} moci''/o *a *b {De1} parlamentarischer Antrag \Im\i *a {De2} Motion \If\i *c {En1} motion *ĉ {Es1} moción \If\i *d {Fr1} motion \If\i *e \J Art. 67 II GG =÷o de deklaro de konfido (89/pb-0043). Fon: *a PIVS; *b KR; *c pb; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr. \W 89/pb-0050 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} teren-transakci/oj *a {Eo2} transakci/oj de ne'mov/ebl/aĵ/oj *b {De1} Grundstücksverkehr \Im\i *c {En1} real estate transactions *ĉ {Es1} transacciones f/pl immobiliarias *d {Fr1} mutation \If\i des biens fonciers *e \J Art. 74 n-ro 18 GG Fon: *a pb; *b IKEV#2620 + 2112; *c GG; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr. \W 89/pb-0051 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} ne'mov/ebl/aĵ/oj *a {De1} Immobilien \If/pl\i *a {De2} Liegenschaften \If/pl\i *a {De3} Grundbesitz \Im\i *a {De4} unbewegliches Vermögen \In\i *a {En1} real property *a {En2} real estate \IUS\i *a {Es1} inmuebles \Im/pl\i *a {Es2} bienes raíces \Im/pl\i *a {Es3} bienes inmuebles \Im/pl\i *a {Fr1} biens immeubles \Im/pl\i *a {Fr2} immeubles \Im/pl\i *a \J Fiksaj, netranslokeblaj aĵoj kaj tiaj aĵoj, kiuj estas nemoveblaj laŭ sia uzo, ekz. muntita maŝino. *a Fon: *a IKEV#2112. \W 89/pb-0052 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 380.1 {T1} HDA {Eo1} transakci/o (1) *a*b {De1} Transaktion \If\i *c {En1} transaction {Es1} transacción \If\i {Fr1} transaction \If\i \J Tuto de la konvencioj, kiuj okazas inter komercistoj, borsistoj ks pri unu negoco, operacio ks. *a Interkonsento, laŭ kiu oni interŝanĝas aĵojn aŭ rajtojn. *b Fon: *a PIV; *b IKEV#2620; *c KR. \W 89/pb-0053 \w\----- Rim: pb: =89/pb-0517. La difinoj devas esti harmoniigataj. Tiu de ŝajnas al mi tro ĝenerala. «89-10-10» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} grund-jur/o *a {De1} Bodenrecht \In\i *b {En1} land law *c {Es1} derecho del suelo *ĉ {Fr1} droit \Im\i de la propriété foncière *d \J Art. 74 n-ro 18 GG; juro de grunda proprieto. Fon: *a pb analoge al KR Bodenreform; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr. \W 89/pb-0053 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 343.14 {T1} FEA {Eo1} konvikt/i *a*b {Eo2} konvinc**/i *c*ĉ EVIT *d {De1} überführen \Itr\i *a {En1} {Es1} {Fr1} convaincre (de faute) *c \J Pruvi per certaj montroj, ke iu estas kulpa: \I÷i iun pri krimo.\i *b Fon: *a KR; *b PIV; *c VA; *ĉ BT; *d pb. \W 89/pb-0055 \w\----- Rim: pb: Mi ne vidas avantaĝon de {Eo2} baziĝanta sur BT, forma arkaismo, do pro lingva disciplino hodiaŭ evitenda. ei: Krome {Eo2} estas "falsa amiko" por Angloj. «90-10-06» \j {U1} 343.18 {T1} FEA {Eo1} sfer/o de kompetent/ec/o *a {De1} Zuständigkeitsbereich \Im\i *a {De2} Ressort \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a KR. \W 89/pb-0056 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} parcel/o *a {Eo2} are/o *a {Eo3} teren/o *a {Eo4} ter-posed/aĵ/o *a {Eo5} ter-propriet/o *b {De1} Grundstück \In\i *a {En1} {Fr1} \J Art. 74 n-ro 18 GG. Fon: *a KR; *b pb. \W 89/pb-0058 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} eks'propriet/ig/o *a*c {Eo2} sen'propriet/ig/o *b*g {De1} Enteignung \If\i *f {En1} expropriation *ĉ {Es1} expropiación \If\i *d {Fr1} expropriation \If\i *e \J Art. 74 n-ro 14 GG. Fon: *a KR; *b pb; *c PIV; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr; *f GG; *g ei. \W 89/pb-0059 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas pli naturalisma, {Eo2} pli skemisma kaj konsekvenca laŭ la E-a vortfarado, pro tio mi preferas ĝin. ei: Ankaŭ mi preferas {Eo2}, tamen {Eo1} estas mencienda, ĉar ĝi troviĝas en PIV kaj KR. «89-10-10» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} eks'propriet/ig/a jur/o *a {Eo2} jur/o de eks/propriet/ig/o {Eo3} sen'propriet/ig/a jur/o *b {De1} Enteignungsrecht \In\i *c {En1} law regarding expropriation *ĉ {Es1} derecho de expropiación *d {Fr1} droit de l'expropriation *e \J Art. 74 n-ro 14 GG Fon: *a pb; *b ei; *c GG; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr. \W 89/pb-0060 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} farm/e-pren/i *a {Eo2} farm/i *b*c {Eo3} bien-lu_pren/i *d {De1} pachten *a {En1} {Fr1} \J =bien-ludoni (89/pb-0062). Fon: *a IKEV#2519; *b KR; *c PIV; *d ei. \W 89/pb-0061 \w\----- Rim: ei: "farmi" estas "falsa amiko" por Angla-lingvanoj, ĉar \Ito farm\i signifas "terkulturi kiel proprietulo". Pro tio ke la terminoj "farmi" kaj "farmigi" estas klare difinitaj en PV kaj same en PIV, la terminoj ne devus aperi en Pekoteko. Aliflanke -- kaj pro tio estas bone listigi tiujn nociojn -- IKEV donas aliajn terminojn por la samaj nocioj kaj KR ankoraŭ aliajn. Laŭ mi "farmedoni" kaj "farmepreni" estas erare formitaj, ĉar ne temas pri maniero de donado aŭ prenado. Krome oni kunmetas radikojn en nia lingvo, inter kiuj oni rajtas meti la vokalon "o" por faciligi prononcon (akvo-falo) sed neniam "e". Kion do fari? Plej bone estus krei tute novajn terminojn sen tiu ofte misaplikata radiko "farm/". Ĉu "bieni" ne pli taŭgus por profesia ter-kulturado?: "bien-ludoni" "bien-lupreni". «91-03-08» \j {U1} 347.235 {T1} FDC {Eo1} farm/e-don/i *a {Eo2} farm-don/i *b {Eo3} farm/ig/i *b *c {Eo4} bien-lu_doni *d {De1} verpachten *a {En1} {Fr1} \J =bien-lupreni (89/pb-0061) Fon: *a IKEV#1468; *b KR; *c PIV; *d ei; \W 89/pb-0062 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 342.518 {T1} AJE {T2} FKC {Eo1} kancelier/o *a {Af1} kanselier *e {De1} Kanzler \Im\i *b {En1} chancellor *c {Es1} canciller \Im\i *ĉ {Fr1} chancelier \Im\i *d \J =federacia ÷o (89/pb-0064), imperia ÷o (89/pb-0065). Fon: *a PIV; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr; *e pb. \W 89/pb-0063 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 342.518 {T1} FKC {Eo1} federaci/a kancelier/o *a {De1} Bundeskanzler \Im\i *b {En1} federal chancellor *c {Es1} canciller federal \Im\i *ĉ {Fr1} chancelier fédéral \Im\i *d \J En FRG la estro de la registaro, kabinetestro, ĉefministro. =kanceliero (89/pb-0063), =imperia kanceliero (89/pb-0065). *a Fon: *a pb; *b GG; *c GG-En; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr. \W 89/pb-0064 \w\----- Rim: «89-10-29» \j {U1} 342.518 {T1} FKC {Eo1} imperi/a kancelier/o *a {Eo2} regn/a kancelier/o *a {De1} Reichskanzler \Im\i *b {En1} Chancellor of the Reich *b {Es1} Canciller \Im\i del Reich *b {Fr1} Chancelier \Im\i impérial \I(1871-1918)\i *b {Fr2} Chancelier \Im\i du Reich \I(1919-1945)\i *b \J En la iama Germana Regno la estro de la registaro, ĉefministro; =kanceliero (89/pb-0063), =federacia kanceliero (89/pb-0064). *a Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0065 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.511 {T1} FKC {Eo1} federaci/a prezid/ant/o *a {De1} Bundespräsident \Im\i *b {En1} Federal President *c {Es1} Presidente \Im\i federal *ĉ {Fr1} Président \Im\i fédéral *ĉ \J Art. 54 I GG. Fon: *a FG21; *b GG; *c GG-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0066 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.536 {T1} FKB {Eo1} regul/ar/o *a {Eo2} intern/a regul/ar/o *b {De1} Geschäftsordnung \If\i *c {De2} Geschäftsordnung von Parlamenten \In\i *f {De3} Innere Verfassung \If\i *f {En1} rules of procedure *ĉ {Es1} reglamento interno *d {Fr1} règlement \Im\i intérieur *e \J Art. 65 frazo 4 GG. Fon: *a KR; *b pb; *c GG; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr, *f DK-Hand; \W 89/pb-0067 \w\----- Rim: «89-02-29» \j {U1} 342.511 : (47) {T1} FKC {Eo1} car/o *a*b {De1} Zar \Im\i *c {En1} czar *ĉ {En2} tsar *ĉ {En3} tzar *ĉ {Es1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b Nitti10; *c KR; *ĉ MuSa \W 89/pb-0068 \w\----- Rim: «90-06-11» \j {U1} 347.72.036 {T1} FHB {Eo1} administr/a konsili/o *a {Eo2} kontrol/a konsili/o {Eo3} kontrol-konsili/o *b {De1} Aufsichtsrat \Im\i *c {En1} board of directors *ĉ {Es1} consejo \Im\i de vigilancia *d {Fr1} conseil \Im\i d'administration *e \J Art. 66 GG Fon: *a pb; *b KR; *c GG; *ĉ GG-En; *d GG-Es; *e GG-Fr; \W 89/pb-0069 \w\----- Rim: «89-02-29» \j {U1} {T1} {Eo1} direktiv/a kompetent/o *a {Eo2} direktiv/a kompetent/ec/o *b {De1} Richtlinienkompetenz \If\i *c {En1} {Es1} {Fr1} \J La kompetenteco de la kanceliero de Federacia Respubliko Germanujo gvidi la politikon de la Germana registaro per direktivoj k gvidlinioj, kiujn la ministroj devas sekvi. Pro lia ÷o la kanceliero respondecas pri la bazaj politikaj decidoj, do pri la "kadro" de la politiko, dum la ministroj pri la konkretaj detaloj, kiuj "plenigu" tiun kadron. Tiu principo de povo-divido enestas en art. 65 GG. =89/pb-1028. Fon: *a FG22; *b pb; *c GG. \W 89/pb-0070 \w\----- Rim: pb: Por harmoniigi tiun terminon kun la ĝenerala "kompetenteco" (89/pb-1028) {Eo2} ŝajnas preferinda. «89-01-29» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} Ĉambr/o de la Land/oj *a {De1} Bundesrat \Im\i *b {En1} Council of Constituent States *c {En2} Bundesrat *c {Es1} Consejo \Im\i Federal *ĉ {Es2} Bundesrat \Im\i *ĉ {Fr1} Bundesrat \Im\i *ĉ \J En la F.R. Germanujo la parlamenta organo de la federaciaj landoj, per kiu tiuj partoprenas ĉe la leĝ-farado k administrado de la federacio (art. 50 GG). La ̧ konsistas el membroj de la registaroj de la federaciaj landoj k do ne estas rekte elektitaj de la popolo. *d laŭ *e Fon: *a FG21; *b GG; *c GG-En; *ĉ HAE; *d pb; *e Beck; \W 89/pb-0071 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.24 : (430.1) {T1} FKF {Eo1} aprob/o-leĝ/o *a {Eo2} aprob/a leĝ/o *b {De1} Zustimmungsgesetz \In\i *c {En1} {Es1} {Fr1} \J En la F.R. Germanujo federacia leĝo, por kiu la aprobo de la ®Ĉambro de la Landoj (89/pb-0071) estas necesa. Ĉiuj leĝoj ŝanĝantaj la konstitucion k ĉiuj leĝoj, kiuj tuŝas la suverenajn rajtojn de la federaciaj landoj aŭ la federalan bazon de Germanujo estas ÷oj. *ĉ Fon: *a FG22; *b AP 42; *c GG; *ĉ pb. \W 89/pb-0072 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federaci/a organ/o *a {De1} Bundesorgan \In\i *b {En1} {Es1} {Fr1} \J =organo (89/pb-0323). Fon: *a FG21; *b GG. \W 89/pb-0073 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 341.518 {T1} FAI {Eo1} rinvi**/o *a {Eo2} renvoj**/o *a {De1} Renvoi \Im\i *a {De2} Rückverweisung \If\i *a {En1} remission *a {Es1} {Fr1} renvoi \Im\i *a {It1} rinvio indietro *a \J De ÷o oni parolas en internacia privata juro (ipj), se la enlanda kolizia normo kompetentigas eksterlandan juron, ties kolizia normo siavice tamen "resendas" la kazon al la unua aŭ al tria jursistemo (en tiu lasta kazo oni parolas pri duagrada ÷o (89/pb-0370)). La kaŭzo de la fenomeno estas malsamaj rataĉoj (89/pb-0129) de la ipj-normoj. Ekz.: Dano kun lasta loĝloko en Germanujo mortas; Germana kolizi-normo pri heredo rataĉas al la juro de la ŝtataneco, do Dana juro, ties kolizia normo siavice rataĉas al la juro de la loĝloko, do Germana juro kaj tiel ÷as, t.e. resubmetas, la kazon al la Germana juro. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0074 \w\----- Rim: pb: La vorton laŭ Franca modelo ne eblas facile adapti al Eo: "renvoj/o", do eble "ren-voj/o" ? Simpla kunmetaĵo (resendo ?) ne ŝajnas sufiĉe preciza por tiu termino aŭ tro longa. ei: Mi preferas {Eo1}, ĉ {Eo2} mispensigas pri vojo de reno. «89-10-29» \j {U1} 342.7 {T1} FIA {Eo1} reglament/o (1) *a*b {De1} {En1} {Es1} {Fr1} \J Regularo, precipe administra aŭ ŝtata. *c Fon: *a JTP18; *b MON89/4,p10, *c PIV; \W 89/pb-0075 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 301.162.1 {T1} HEE {Eo1} kooperativ/a unu/iĝ/o *a {De1} {En1} {Es1} {Fr1} \J Fon: *a BG§9; \W 89/pb-0076 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 658.114.6 {T1} AGH {Eo1} monopol/aj konkord*/oj *a {De1} {En1} {Es1} {Fr1} \J Ekz. karteloj, trustoj, konzernoj. Fon: *a BG§10,IV. \W 89/pb-0077 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 331.96 {T1} RCG {Eo1} salajr/o-gajn/a okup/o *a {De1} {En1} wage earning occupation *a*b {Es1} {Fr1} \J Traktato pri la Euxropa Komunajxo EKT, De EWG-Vertrag aux EWGV, Fon: *a JTP18; *b EKT. \W 89/pb-0078 \w\----- Rim: «91-07-29» \j {U1} 342.537 {T1} FKB {Eo1} sesi/o *a*b*c*e {De1} {En1} session *ĉ {Es1} {Fr1} session \If\i *d \J Kunsida periodo de parlamento, asembleo (89/pb-0595) aŭ juĝa instanco: \Iordinara, eksterordinara ÷o.\i *a \Ila Dua Kunveno de la Tria Sesio de la Ĝenerala Asembleo de UN.\i *b Fon: *a PIV; *b JTP28; *c Ĉ,p2; *ĉ Ĉ-En; *d Ĉ-Fr; *e JKR85; \W 89/pb-0079 \w\----- Rim: «89-12-29» \j {U1} 347.232.4 {T1} FDC {Eo1} uzukap/o *a*b {De1} Ersitzung \If\i *ĉ {En1} {Es1} {Fr1} usucapion *b \J La leĝa rajto akiri la propraĵon de bieno, teritorio ks per seninterrompa kaj nekontestata okupado dum prudente longa periodo. *c Fon: *a JTP32; *b GD; *c PIV; *ĉ DK-Hand; \W 89/pb-0080 \w\----- Rim: «91-05-30» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Trakt/ad/o pri Lim/ig/o de Strategi/aj Ofensiv/aj Arm/il/oj *a {Eo2} SALT *a {Eo3} TLSOA *a {De1} Gespräche \Im\i über die Begrenzung strategischer Waffen *b {De2} SALT \Im\i *b {En1} Strategic Arms Limitation Talks *b {En2} SALT *b {Es1} {Fr1} \J Traktadoj inter Sovet-Unio kaj Usono en Helsinko, Vieno kaj Ĝenevo de 1969-1979 pri la limigo de strategiaj atom-armiloj. Rezultoj estis la SALT-I-Traktato de 1972-05-26 kaj la SALT-II-Traktato de 1979-06-18 (=89/pb-0082), krome la ABM-Traktato de 1972-05-26. *a laŭ *b Fon: *a pb; *b Beck; \W 89/pb-0081 \w\----- Rim: ei: Utilus diskuti, kiel estu kreotaj la Esperantaj mallongigoj, ĉu ni simple transprenu internacie uzatajn mallongigojn, aŭ ĉu ni kreu ilin (kiel {Eo3}) per mallongigo de la plena Esperanta termino? Mi opinias, ke ni uzu ambaŭ metodojn. En ĉi tiu ekzemplo {Eo3} ne estas prononcebla, tial sendube {Eo2} ŝajnas al mi esti preferinda. Se akuzativo estas bezonata, oni aldonu -on: \ILa ŝtato Ikso malobeis SALT-on.\i =AkSt 88-90,p345. «91-03-08» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Traktat/o pri Lim/ig/o de Strategi/aj Ofensiv/aj Arm/il/oj *a {Eo2} SALT *a {Eo3} TLSOA {De1} {En1} {Es1} {Fr1} \J Traktato, kiu rezultigas el la ®Traktadoj pri Limigo de Strategiaj Ofensivaj Armiloj (89/pb-0081) inter Sovet-Unio kaj Usono. *a laŭ *b Fon: *a JTP22; *b Beck; \W 89/pb-0082 \w\----- Rim: «90-01-29» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Eŭrop/a Komun/aĵ/o pri Atom/a Energi/o *a EVIT *b {Eo2} Eŭrop/a Komun/um/o pri Atom/a Energi/o *b {Eo3} Eŭratom/o *a {De1} Europäische Atomgemeinschaft \If\i *c {De2} Euratom \If\i *c {De3} EURATOM \If\i *c {En1} {Es1} {Fr1} \J Fon: *a JTP26; *b LetAka12,p2; *c pb. \W 89/pb-0083 \w\----- Rim: «91-03-08» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Ekonomi/a kaj Soci/a Konsili/o de UNO *a*b {Eo2} Ekonomi/a kaj Soci/a Konsil/o *f EVIT *g {De1} Wirtschafts- und Sozialrat \Im\i der UNO *c {En1} Economic and Social Council of the UN *ĉ {Es1} Consejo \Im\i Económico y Social *e {Fr1} Conseil \Im\i économique et social de l'ONU *d \J Fon: *a JTP24; *b Ĉ§2; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-En; *d Ĉ-Fr; *e HAE; *f JKR83; *g pb. \W 89/pb-0084 \w\----- Rim: pb: 1 Pri konsilio/konsilantaro/konsilo =apendicon Ĉ6.2. Laŭ tio {Eo2} estas arkaismo de nur historia intereso, hodiaŭ EVIT. 2 Pri socia/sociala =apendicon Ĉ6.4. «90-11-01» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Pariz/a Traktat/o *a {De1} {En1} {Es1} {Fr1} \J Per la ÷o de 1951 Belgio, Francio, F.R. Germanio, Italio, Luksemburgio kaj Nederlando fondis la ®Eŭropan Komunumon pri Ŝtalo kaj Karbo (89/pb-0086). *b laŭ *a Fon: *a JTP15; *b pb; \W 89/pb-0085 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Eŭrop/a Komun/aĵ/o pri Ŝtal/o kaj Karb/o *a {Eo2} Eŭrop/a Komun/um/o pri Ŝtal/o kaj Karb/o *b {De1} Europäische Gemeinschaft \If\i für Kohle und Stahl *c {En1} {Fr1} \J =Pariza Traktato (89/pb-0085) Fon: *a JTP15; *b LetAka12,p2; *c pb. \W 89/pb-0086 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 347.14 {T1} FDA {Eo1} prejudic**/o *a*b*ĉ {De1} Präjudiz \In\i *c {De2} Nachteil \Im\i *c {De3} Schaden \Im\i *c {De4} Verlust \Im\i *c {En1} prejudice *ĉ {Es1} {Fr1} préjudice *a *b {It1} pregiudizio \J Materia aŭ morala =damaĝo (89/pb-0387) kaŭzita per erara opinio bazita sur neadekvataj faktoj; uzata precipe en negativa formo. Ekz.: La ŝtato rekonis la damaĝon sen ÷o rilate sian respondecon. ÷a (89/pb-0668), sen'÷e (89/pb-0669). *a Fon: *a JTP30; *b NG; *c pb; ĉ DU. \W 89/pb-0088 \w\----- Rim: ei: \Iprejudice\i havas en la Angla du intermikseblajn nociojn: 1.(plej ofte): antaŭjuĝo, 2. (nur en jura kunteksto): malutilo. Vivante en Angla-lingva lando mi dum multaj jaroj miskomprenis, ke \Iwithout prejudice\i signifas "sen antaŭjuĝo" kaj ne "sen damaĝi aŭ efiki jurajn rilatojn". Kvankam "prejudico" estas internacia jura termino, mi timas, ke la plej multaj Esperantistoj same kiel mi miskomprenus "senprejudice" kiel "senantaŭjuĝe". Ĉu ne estus preferinde traduki tiun nocion per "sen domaĝ-efiko"? pb: Pledo por {Eo1} en JTP30.«89-10-10» \j {U1} 342.529 {T1} FDA {Eo1} promulg/i *a*b*c {De1} {En1} {Es1} {Fr1} promulguer *c \J Oficiale konstati la ekziston de leĝo akceptita de la leĝdona aŭtoritato (kutime la parlamento) k ordoni ĝian plenumon: \Ileĝoj estas ÷ataj per edikto, dekreto aŭ ukazo.\i *a Fon: *a PIV; *b JTP32; *GDS; \W 89/pb-0089 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34.03 {T1} FAA {Eo1} procedur/o (1) *a*b {De1} Verfahren \In\i *c {De2} Rechtsgang \Im\i *e {De3} Prozedur \If\i *e {En1} procedure *f {Es1} {Fr1} procédure *g \J Maniero, en kiu estas kondukataj la aferoj konforme kun la kutimo, statuto, reglamento aŭ leĝo: \Ienketi pri la ÷oj de voĉdonado en la diversaj landoj; la ÷o por elmeti leĝprojekton antaŭ la parlamento estas jena . . . ; kodo de kriminala ÷o.\i *d Fon: *a JTP18; *b Ĉ§2; *c pb; *d PIV; *e BT; *f BU; *g GD; \W 89/pb-0090 \w\----- Rim: «89-01-29» \j {U1} 343.59 {T1} FEA {Eo1} huligan/ism/o *a {De1} Vandalismus \Im\i *b {De2} Hooliganismus \Im\i *b {En1} hooliganism *b {Es1} {Fr1} \J Kruda, pli-malpli sensenca kaj sencela detruemo, perpetrita (89/pb-0661) ĉefe de bandoj, ekz. de subtenantoj de futbala teamo; =huligano (89/pb-0101). *b Fon: *a JTP21; *b pb. \W 89/pb-0091 \w\----- Rim: «89-05-19» \j {U1} 34.072.2 {T1} FAA {Eo1} instanc/o (1) *a*c {De1} Instanz \If\i *b {En1} instance *ĉ {Fr1} instance *d \J Grado de juĝa povo: \Itribunalo de unua ÷o, de apelacia ÷o; konduki aferon ĝis la plej alta ÷o; last÷e. *c Fon: *a JTP24; *b pb; *c PIV; *ĉ BU; *d GD; \W 89/pb-0092 \w\----- Rim: «89-02-29» \j {U1} {T1} {Eo1} individu/e difin/it/a aĵ/o *a {De1} individuell bestimmte Sache \If\i {En1} {Es1} {Fr1} \J Malo de ®are difinita aĵo (89/pb-0094). Fon: *a JTP31. \W 89/pb-0093 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} {T1} {Eo1} ar/e difin/it/a aĵ/o *a {Eo2} kategori/e difin/it/a aĵ/o *b {Eo3} genr/e difin/it/a aĵ/o *c {De1} gattungsmäßig bestimmte Sache \If\i *a {De2} der Gattung nach bestimmte Sache \If\i *a {En1} {Fr1} \J =individue difinita aĵo (89/pb-0093). Fon: *a pb; *b ei; *c JTP31. \W 89/pb-0094 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 2.002.1 {T1} RDN {Eo1} inici/i \Itr\i *a {De1} initiieren *c {De2} in die Anfangsgründe einführen *c {De3} in etwas einweihen *c {En1} initiate *ĉ {Fr1} initier *d \J Enkonduki iun en scion pri ia afero pli-malpli sekreta (religio, sekto, scienco ktp): \I ÷i iun pri la sekretaj ritoj de Osiris; ÷i disĉiplon en la filozofion; la infanoj ÷ataj al la metia laboro\i. *b Fon: *a JTP33; *b PIV; *c BT; *ĉ BU; *d GD; \W 89/pb-0095 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.822 {U2} 351.814 {T1} FAC {Eo1} Inter'naci/a Organiz/aĵ/o por Civil/a Avi/ad/o *a {Eo2} Inter'naci/a Civil-Avi/ad/a Organiz/aĵ/o *ĉ {Eo3} IOCA *a {Eo4} ICAO *ĉ {Af1} Internasionale Burgerlugvaartorganisasie *c {De1} Internationale Organisation \If\i für Zivile Luftfahrt *b {De2} IOCA \If\i *b {En1} International Civil Aviation Organisation *b {En2} ICAO *b {Es1} Organización de Aviación Internacional *b {Es2} OACI *b {Fr1} Organisation de l'Aviation civile internationale *b {Fr2} OACI *b \J Fon: *a JTP24; *b ICAO-74-II,pII; *c SAP89/6,p16; *ĉ JAR 90 II 36. \W 89/pb-0096 \w\----- Rim: «91-03-08» \j {U1} {T1} {Eo1} jur/a akt/o *a {De1} Rechtsakt \Im\i {En1} {Fr1} acte \Im\i juridique \J Fon: *a JTP16. \W 89/pb-0098 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} {T1} {Eo1} jur-ord/o *a {De1} Rechtsordnung \If\i *b {En1} {Fr1} ordre \Im\i juridique \J Sinonimo de jursistemo (89/pb-0354). Fon: *a JTP12,24; *b pb. \W 89/pb-0099 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 323.398 {T1} RFL {Eo1} huligan/o *a {De1} Halbstarker \Im\i *c {De2} Rowdy \Im\i *c {En1} hooligan *b {Fr1} \J Ano de bando de junaj stratulaĉoj; ÷ismo (89/pb-0091). *a Fon: *a PIV; *b WE; *c OK-ED. \W 89/pb-0101 \w\----- Rim: «89-10-09» \j {U1} 341.121 {T1} FAJ {Eo1} Konsili/o de la Lig/o de Naci/oj *a {De1} Völkerbundsrat \Im\i *b *c {En1} Council of the League of Nations *c {Es1} Consejo \Im\i de la S.D.N. *c {Fr1} Conseil \Im\i de la S.D.N. *c \J =konsilio (89/pb-0340). Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0102 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.58 {T1} FKA {Eo1} regn/a konsili/o *a {De1} Reichsrat \Im, allgemein\i *b {En1} {Fr1} \J Organo konsilanta pri la regado de regno. =konsilio (89/pb-0340). *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0103 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.62 {T1} FAG {Eo1} konciliaci**/o *a*b*c {De1} {En1} conciliation *a {Fr1} conciliation \If\i *a*b \J 1) (int.j.) Metodo de paca solvo de konfliktoj en internacia juro; ÷a komisiono konsistanta el malpara nombro da neŭtralaj kompetentuloj, elektitaj de la disputantaj partioj proponas solvon, kiun la partioj povas akcepti aŭ rifuzi. En la lasta okazo la komisiono povas proponi alian solvon, eventuale plian, se ankaŭ la dua estas rifuzita. Tiu paciga metodo estas pli ŝatata ol mediacio (89/pb-0105). *a 2) (ĝen.) Provo de juĝisto akordigi kontraŭajn partiojn. *b Fon: *a JTP29; *b NG; *c AP6,55. \W 89/pb-0104 \w\----- Rim: «89-10-19» \j {U1} 331.16 {T1} HIG {Eo1} mediaci/o *a*b {De1} {En1} mediation *b {Fr1} médiation \If\i *b \J Procedo en internacia aŭ laborista juro, laŭ kiu persono aŭ registaro proponas solvon al la neakordantoj, ne trudante ĝin al ili. *a =konciliacio (89/pb-0104). Fon: *a PIV; *b JTP29. \W 89/pb-0105 \w\----- Rim: «89-10-19» \j {U1} 347.965 {T1} FIA {Eo1} konsil/ist/o-advokat/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP17 \W 89/pb-0106 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 343.61 {T1} FEB {Eo1} kontraŭ'jur/a ordinar/a hom-mort/ig/o *a {De1} {En1} manslaughter {Fr1} \J Fon: *a JTP31 \W 89/pb-0107 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 336.73 {T1} HEJ {Eo1} lombard/ist/o *a*b {De1} Pfandleiher \Im\i *c {En1} pawnbroker *c {Fr1} \J Tiu, kiu pruntedonas monon kun interezo, kontraŭ la garantio de persona posedaĵo deponita ĉe li. *b Fon: *a JTP32; *b PIV; *c MuSa; \W 89/pb-0109 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} malic/o *a*b {De1} {En1} malice {Fr1} \J Intenco malbonfari: *a ÷a huliganismo *b Fon: *a PIV; *b JTP20. \W 89/pb-0110 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} obĵet/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP17 \W 89/pb-0111 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'vok/i <3> *a {De1} abberufen (einen Gewählten vor Ablauf seines Mandates) *a {En1} {Fr1} \J Ĉesigi la mandaton de persono, por kiu tiu estis elektita; ÷i diplomaton; letero de ÷o (89/pb-0113). Fon: *a BG; \W 89/pb-0112 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.7 {T1} RGD {Eo1} leter/o de re'vok/o *a {De1} Abberufungsschreiben \In\i *a {En1} {Fr1} lettre \Im\i de rappel *a \J Se la ĉefo de daŭra diplomata representejo (=sendito) estas revokata de sia hejma ŝtato pro intencita alia funkcio aŭ pensiiĝo, li ricevas ̧on, kiun li transdonas al la ŝtatestro aŭ ministro de eksteraj rilatoj de la =ricevanta ŝtato (=rekreditivo). Se la kaŭzo de la revoko estas konflikto inter sendanta kaj ricevanta ŝtato (komenco de milito, nuligo de la diplomatiaj rilatoj), aŭ inter diplomato kaj ricevanta ŝtato, funkcias simpligita proceduro: la diplomato petas siajn pasportojn kaj la ricevanta ŝtato havigas ilin. *a Fon: *a pb \W 89/pb-0113 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ced/i (II,2) \Itr\i *a {De1} abtreten {De2} zedieren {En1} {Fr1} cessioner \J \Icedi al alia la mastrumadon de la produktrimedoj\i *b Fon: *a PIV; *b BG§8,II; \W 89/pb-0114 \w\----- Rim: «91-04-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ced/o (1,2) *a {De1} Abtretung \If\i {De2} Zession \If\i {En1} {Fr1} cession \If\i \J 1 Ago de iu, kiu laŭjure transdonas rajton al alia persono. \Idisciplina cedo de la malplimulto al la plimulto\i. 2 Tio, pri kio oni cedas: \Imi efektive volis fari ÷ojn, sed ĉio rompiĝis pro la kapricoj de O.\i. *b laŭ *a Fon: *a PIV; *b ei; \W 89/pb-0115 \w\----- Rim: «91-04-15» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} teori/o de adekvat/ec/o *a {De1} Adäquanztheorie \If\i {En1} {Fr1} \J Laŭ la ̧o nur tiu kondiĉo estas atribuebla kaŭzo de sukceso, kiu ĝenerale, t.e. ĉe normala sinsekvo de la okazaĵoj, kaŭzas la sukceson; la rilato inter kaŭzo kaj rezulto do devas esti "adekvata". *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0116 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.626 {T1} FDH {Eo1} mandat/o pro kun'viv/ad/o *a {De1} {En1} agency from cohabitation *a {Fr1} \J Instituto (89/pb-0011) de la Angla juro kun sama celo kiel ekz. la Franca ®doma mandato (89/pb-0302) aŭ la (iama) Germana ®ŝlosila povo (89/pb-0390). Fon: *a pb. \W 89/pb-0117 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341 {T1} FFG {Eo1} ĝeneral/a inter'naci/a jur/o *a {De1} allgemeines Völkerrecht \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP14; *b pb. \W 89/pb-0119 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.62 {T1} FDH {Eo1} ĝeneral/aj ge'edz/ec/aj efik/oj *a {De1} allgemeine Ehewirkungen \If,pl\i *a {En1} {Fr1} droits \Im,pl\i et devoirs \Im,pl\i des époux *a \J Normaro regulanta personajn kaj havaĵjurajn geedzecajn efikojn de ĝenerala naturo kaj trovebla en la kodoj pri geedza juro dise de la =juro pri geedza havaĵo. Ĝiaj reguloj rilatas al la personjura statuso de la geedzoj, ilia pozicio en la geedza komunaĵo, iliaj reciprokaj rajtoj kaj devoj, la reprezentado de la geedza komunaĵo kontraŭ triaj, ktp. Fon: *a pb. \W 89/pb-0120 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} (094.7) {T1} FIA {Eo1} ŝtat/a ĵurnal/o *a {Eo2} ŝ.ĵ. *b {De1} Amtsblatt \In\i {De2} Gesetzblatt \In\i {De3} ABl. {De4} GBl. {En1} {Fr1} journal \Im\i officielle {Fr2} j.o. \J Oficiala ĵurnalo de ŝtato, en kiu ĝi publikas ĉiujn leĝojn, dekretojn kaj aliajn ŝtatajn aktojn. Ofte la publikiga akto en la ÷ estas la lasta necesa paŝo, por ke leĝo ekvalidas. *b Fon: *a BG; *b pb. \W 89/pb-0122 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 331.152 {U2} 35.081.74 {T1} HIC {Eo1} entrepren-konsili/o *a {De1} Betriebsrat \Im\i {En1} {Fr1} \J Konsilio (89/pb-0340), kies celo estas interkonsiliĝo k kunlaborado inter la dunganto kaj la dungitoj en iu entrepreno. *b Fon: *a pb laŭ *b; *b PIV. \W 89/pb-0123 \w\----- Rim: «89-08-03» \j {U1} 35.083 {T1} AAA {Eo1} dev/o de la publik/a serv/o *a {Eo2} publik-serv/a dev/o *a {De1} Amtspflicht \If\i *a {En1} {Fr1} obligation \If\i de service *a \J Art. 34 GG; lezo de la ̧ (89/pb-0125). Fon: *a pb; \W 89/pb-0124 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 35.083 {T1} AAA {Eo1} lez*/o de publik-serv/a devo *a {De1} Amtspflichtverletzung \If\i *b {En1} {Fr1} violation \If\i des obligations de service *c \J Art. 34 GG; Fon: *a pb;*b GG; *c GG-Fr. \W 89/pb-0125 \w\----- Rim: «91-07-09» \j {U1} 347.998 {T1} FKA {Eo1} udienc**/o *a {De1} Anhörung \If\i *b {De2} Hearing \In\i *b {En1} hearing *a {Fr1} audience \If\i *a {It1} udienza *a \J Konsidero de jura afero fare de kortumo aŭ de alia juĝa instanco en publika aŭ nepublika kunsido en ĉeesto de la partioj. ÷i. *a Fon: *a JTP33; *b pb. \W 89/pb-0126 \w\----- Rim: «89-10-19» \j {U1} 341.518 {T1} FAI {Eo1} rataĉ**/i *a {De1} anknüpfen \Itr\i *a {En1} to connect *a {Fr1} rattacher \Itr\i *a \J En internacia privata juro (ipj): rilatigi civilan kazon, kiu havas kontaktojn al pluraj jursistemoj, al tiu sistemo, kies juro aplikiĝu al la solvenda demando. Ekz.: La heredan statuton de mortinto oni povas ÷i aŭ al ties ŝtataneco aŭ al ties domicilo. ÷a elemento, ÷a normo (89/pb-0128). *a Fon: *a pb; \W 89/pb-0127 \w\----- Rim: «91-07-06» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} trans'iĝ/o de la hered/aĵ/o *a {De1} Anfall \Im\i der Erbschaft *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI. \W 89/pb-0128 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.518 {T1} FAI {Eo1} rataĉ**/a element/o *a {Eo2} rataĉ**/a kriteri/o *a {De1} Anknüpfungspunkt \Im\i *a {De2} Anknüpfungsbegriff \Im\i *a {En1} connecting factor *a {Fr1} point \Im\i de rattachement *a {Fr2} critère \Im\i de rattachement *a \J Tiu elemento/kriterio en rataĉa normo (89/pb-0283), kiu gvidas al la aplikenda jursistemo; kutimaj ̧oj estas ŝtataneco, domicilo, loko de delikto k.a. Fon: *a pb. \W 89/pb-0129 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.518 {T1} FAI {Eo1} adapt*/i <3> \Itr\i *a {De1} anpassen \Itr\i *a {De2} angleichen \Itr\i *a {En1} to adapt \Itr\i *a {Fr1} adapter \Itr\i *a \J JUR solvi normajn kontraŭdirojn ekestintajn, ĉar sur internaci-privatjura kazo aplikiĝas samtempe normoj de diversaj jursistemoj. Ekz.: Norma kontraŭdiro pro normkumulo (89/pb-0131): ambaŭ jursistemoj devus aplikiĝi, sed preskribas kontraŭajn solvojn; norma kontraŭdiro pro normmanko (89/pb-0132): pro la malsameco de la sistemaj nocioj (pro diversa kvalifikado) nek la solvo proponita de iu jursistemo, nek tiu de la alia aplikiĝas al kazo. ÷o Fon: *a pb. \W 89/pb-0130 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} norm-kumul/o *a {De1} Normenhäufung \If\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; \W 89/pb-0131 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} norm-mank/o *a {De1} Normenmangel \Im\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; \W 89/pb-0132 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.631 {T1} FDH {Eo1} re'kon/o de la legitim/ec/o *a {De1} Anerkennung \If\i der Ehelichkeit *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI. \W 89/pb-0133 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.965 {T1} FIA {Eo1} advokat/o *a*b {De1} Rechtsanwalt \Im\i {De2} Anwalt \Im\i {De3} Advokat \Im\i (peĵ.) {En1} lawyer {En2} advocat {Es1} abogado \Im\i {Fr1} avocat \Im\i \J =advokataro (89/pb-0007), advokaturo (89/pb-0030). Fon: *a PIV; *b JTP20. \W 89/pb-0134 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} aplik/i jur/on *a {De1} Recht anwenden {En1} apply the law ý to {Fr1} appliquer le droit \J =apliki leĝon (89/pb-0???). Fon: *a JTP18. \W 89/pb-0135 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} {T1} {Eo1} ekvivalent/o *a {De1} Äquivalent \In\i {En1} {Fr1} équivalente \Im\i \J Fon: *a JTP16 \W 89/pb-0136 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 331.11 {T1} HID {Eo1} labor/ist/o *a {De1} Arbeitnehmer \Im\i *a {En1} {Fr1} travailleur \Im\i *a \J Fon: *a JTP18. \W 89/pb-0137 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 331.87 {T1} AFH {Eo1} labor-kooperativ/o *a {De1} Arbeitskooperative \If\i {En1} {Fr1} \J =kooperativo (89/pb-0289). Fon: *a BG§11,III. \W 89/pb-0138 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} artikol/o *a *b {Eo2} art. {De1} Artikel \Im\i {De2} Art. {En1} article {En2} art. {Fr1} article \Im\i {Fr2} art. \J Fon: *a JTP15; *b AP62 \W 89/pb-0139 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 382 {T1} HDB {Eo1} ekster'land/a komerc/o *a {De1} Außenhandel \Im\i {En1} {Fr1} \J =enlanda komerco (89/pb-0145). Fon: *a BG; \W 89/pb-0140 \w\----- Rim: «89-08-03» \j {U1} 347.627.2 {T1} FDH {Eo1} dis'solv/it/a edz/iĝ/o *a {Eo2} dis'solv/it/a edz/ec/o *a {De1} aufgelöste Ehe \If\i *a {En1} dissolved marriage *a {Fr1} mariage \Im\i dissous *a \J =edzeco (89/pb-0184). Fon: *a pb. \W 89/pb-0141 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} abol/i *a*c*f {Eo2} abolici/i *b*c*e*f {De1} aufheben (z.B. Gesetze) *d {De2} abschaffen (z.B. Gesetze) *d {En1} abolish * {Fr1} annuler *e {Fr2} abolir *e \J Jure nuligi leĝon aŭ malpermesi kutimon: \Isklaveco estis ÷ata en Usono nur en 1865.\i = ÷o (89/pb-1362). *ĉ laŭ *c Fon: *a JTP18; *b MON89/7,p4; *c PIV; *ĉ pb; *d BT; *e GD; *f GD-S. \W 89/pb-0142 \w\----- Rim: pb: Pri "-ici"-vortoj =apendicon Ĉ5.2. «90-10-14» \j {U1} 347.611 {T1} FDH {Eo1} ascend/a lini/o *a {De1} aufsteigende Linie \If\i *a {En1} ascending line *a {Fr1} ascendent \Im\i *a \J = parenco en ÷o (89/pb-1565). Fon: *a pb. \W 89/pb-0143 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 381 {T1} HDC {Eo1} en'land/a komerc/o *a {De1} Binnenhandel \Im\i {En1} {Fr1} \J =eksterlanda komerco (89/pb-0140). Fon: *a BG; \W 89/pb-0145 \w\----- Rim: «89-08-03» \j {U1} {T1} {Eo1} post'ge'edz/iĝ/a egal/ig/a postul/o *a {Eo2} egal/ig/a postul/o *a {De1} Ausgleichsforderung \If\i {En1} equalization claim {Fr1} \J D: Zugewinnausgleich Fon: *a pb. \W 89/pb-0146 \w\----- Rim: «91-07-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} interpret/i (2) *a*b {De1} auslegen {De2} interpretieren {En1} interprete {Fr1} interprêter \J Eltrovi la sencon de jura dokumento. Fon: *a JTP16; *b PIV; \W 89/pb-0147 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} interpret/ad/o (2) *a*b*c {De1} Auslegung \If\i *d {De2} Interpretation \If\i *d {En1} interpretation {Fr1} interprêtation \If\i \J Ago de tiu, kiu interpretas; oni distingas inter gramatika ÷o (t.e. laŭ la vortsenco), logika ÷o (t.e. laŭ la reguloj de la logiko), kunteksta ÷o (laŭ la pozicio en teksta tutaĵo), historia ÷o (laŭ la ekestaj kondiĉoj) kaj teleologia ÷o (laŭ la alstrebita celo). *a \ILa Deklaracio povas esti rigardata kiel aŭtoritata ÷o de la Ĉarto.\i *ĉ. =restrikta ÷o (89/pb-1711); strikta ÷o (89/pb-1712); vastiga ÷o (89/pb-1712). *d Fon: *a JTP16; *b AP53; *c PIV; *ĉ IJR68/3,p3; *d pb. \W 89/pb-0148 \w\----- Rim: «89-11-09» \j {U1} 347.943 {T1} FIA {Eo1} depozici/o *a {Eo2} depoz**/o *ĉ {De1} Aussage \If\i *b *ĉ {De2} Zeugenaussage \If\i *b {De3} Zeugnis \In\i *b {En1} {Fr1} \J Deklaraĵo, farita de persono, vokita doni ateston antaŭ juĝa aŭ polica instanco: *a \IOni venigis lin al la polica stacio, kie oni protokolis lian ÷on.\i *c =depozicii (89/pb-0597). Fon: *a PIV; *b OK-ED; *c IJR 85/2,p35; *ĉ BE. \W 89/pb-0149 \w\----- Rim: pb: Pri la demando de radikfina "-ici" =ekstrad(ici)o (89/pb-0431). p.651 donas jenajn pliajn ekzemplojn: ekspoz(ici)i, erud(ici)i intu(ici)o, opoz(ici), kiujn formis analoge al la oficialaj agiti, atribui, deklami, gratuli, imiti, konfiski, kontribui ktp. Komparu ankaŭ la paralelan problemon de la "-aci"-vortoj, ĉe apelacii/apeli (89/pb-0596), kaj de la "-uci"-vortoj. Mi ĝenerale preferas la simpligitajn formojn, se la pli longa formo necesas por distingi inter diversaj signifoj, ĉar ili sekvas la principon de retro-evoluo (=89/pb-0341 ĉe "ifik"). Mi do preferas {Eo2}, kiu baziĝas sur VA kaj Bennemann 1926 (BE) ŝajnas al mi rekomendinda pro sia mallongeco. «90-10-07» \j {U1} 347.77 {T1} FHA {Eo1} eks'klusiv/a rajt/o *a {De1} ausschließliches Recht \In\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§13,II. \W 89/pb-0150 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.7 {T1} RGD {Eo1} inter'ŝanĝ/o de not/oj *a {De1} Austausch \Im\i diplomatischer Noten *b {De2} Austauschen \In\i diplomatischer Noten *b {En1} {Fr1} echange \Im\i des notes *b \J Fon: *a JTP15; *b pb. \W 89/pb-0151 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} praktik/i rajt/on *a {Eo2} aplik/i rajt/on *b {De1} ein Recht ausüben *a {En1} exercise a right *a {Fr1} exercer un droit *a \J Fon: *a pb; *b ei; \W 89/pb-0152 \w\----- Rim: ei: "praktiki" signifas "efektive plenumi sian profesion", do pensigas pri la laboro de advokato, dum {De1} kaj {En1} signifas utiligi rajton, kiun iu havas. «91-04-13» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} aŭtentik/a *a*b*c {Eo2} aŭtent/a *b {De1} authentisch *c {En1} {Fr1} \J Nedubeble vera, originala, ne falsita: \Ijen la ÷a teksto de la kontrakto; ÷a subskribo.\i *b Fon: *a JTP15; *b PIV; *c KR. \W 89/pb-0153 \w\----- Rim: pb: Pri radikfina "-ik" =etn(ik)a. «90-10-06» \j {U1} 347.636 {T1} FDH {Eo1} infan-aliment/o *a {De1} Kindesunterhalt \Im\i *a {De2} Alimente \If\i *a {En1} alimony ? {Fr1} aliment d'enfant *a \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0154 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.993 {T1} FIA {Eo1} ŝarĝ/it/a kort/um/o *a {De1} das mit einer Sache befaßte Gericht *b {En1} {Fr1} tribunal \Im\i saisi *b \J Fon: *a JTP16; *b pb. \W 89/pb-0155 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} asert/i *a {De1} behaupten {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP17 \W 89/pb-0157 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.176(4) {T1} FAJ {Eo1} Konsult/a Asemble/o de la Eŭrop/a Konsil/ant/ar/o *a {De1} Beratende Versammlung \If\i des Europarats *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP24; *b pb. \W 89/pb-0158 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} posed/o *a {De1} Besitz \Im\i {En1} possesion {Fr1} possesion \If\i \J Fakta plenumado de povoj ligitaj al iu rajto kaj konduto de la posedanto kiel titlohavanto senkonsidere al la valideco de la titlo. *b =proprieta ÷o (89/pb-0190); uzo-÷o (89/pb-0218); ÷-rajto (89/pb-0160); ÷a protekto (89/pb-0161). Fon: *a JTP20; *b JTP32. \W 89/pb-0159 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.23 {T1} FDC {Eo1} posed-rajt/o *a {De1} Besitzrecht \In\i *b {En1} {Fr1} \J \IUzi la ÷on en domaĝo al la socia intereso.\i =posedo (89/pb-0159). Fon: *a BG§10,III; *b pb. \W 89/pb-0160 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.23 {T1} FDC {Eo1} posed/a protekt/o *a {De1} Besitzschutz \Im\i *a {En1} {Fr1} \J =posedo (89/pb-0159). Fon: *a pb. \W 89/pb-0161 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} er/o *a {De1} Bestandteil \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Parto de aĵo (89/pb-0381); necesa ÷o (89/pb-0569), nenecesa ÷o. Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0162 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konfirm/i *a {De1} bestätigen {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV. \W 89/pb-0163 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 343.87 {T1} FEB {Eo1} probaci**/o *a {De1} Bewährung \If\i *a {De2} Strafaussetzung \If\i zur Bewährung *a {En1} probation *a {Fr1} probation \If\i *a \J Ne-ekzekuto de puno ĉe misfarinto, kiu nur pro okazo deliktis, se lia ĝisnuna konduto faras verŝajna, ke jam la verdikto sufiĉas por forteni lin de pliaj krimoj, tiel ke pun-ekzekuto estas superflua; provo-tempo, kontrolata libereco: \IJunulon, kiu unuan fojon ŝtelis, la juĝisto kondamnis al sesmonata karcer-puno sub ÷o.\i =÷i (89/pb-0165). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0164 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 343.87 {T1} FEB {Eo1} probaci**/i \Itr\i *a {De1} zur Bewährung aussetzen *a {En1} to place on probation *a {Fr1} \J Deklari probacion (89/pb-0165): \ILa tribunalo ÷is la malliberigan punon.\i *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0165 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.3 {T1} FDC {Eo1} mov/ebl/a aĵ/o *a {De1} bewegliche Sache \If\i *b {De2} Mobilie \If\i *b {En1} {Fr1} \J =aĵo (89/pb-0381) Fon: *a JTP31; *b pb. \W 89/pb-0166 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 658.8.012.1 {T1} HDD {Eo1} intern/a merkat/o *a {De1} Binnenmarkt \Im\i *a {En1} internal market *a {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0167 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.213 {T1} FAA {Eo1} federaci/o *a *b {De1} Bund \Im\i *c {De2} Föderation \If\i *c {En1} federation {Fr1} féderation \If\i \J =÷a ŝtato (89/pb-0169). Unuiĝo de ... Fon: *a JTP11; *b AP22,41; *c pb. \W 89/pb-0168 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federaci/a ŝtat/o *a {De1} Bundesstaat \Im\i {De2} föderaler Staat \Im\i {En1} federal state {Fr1} état \Im\i federal \Im\i \J =federacio (89/pb-0168); distingu de federala ŝtato (89/pb-0979). Fon: *a \W 89/pb-0169 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.72/.73 {T1} FDB {Eo1} civit/an/o *a*b {De1} Bürger \Im\i {De2} Staatsbürger \Im\i {En1} citizen {Fr1} citoyen \Im\i \J Fon: *a AP40; *b PIV. \W 89/pb-0170 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.72/.73 {T1} FDB {Eo1} civit/an/aj kaj politik/aj rajt/oj *a {De1} bürgerliche und politische Rechte \In,pl\i *b {En1} {Fr1} \J \ISenigi per verdikto de ̧oj.\i =89/pb-0940. Fon: *a BG; *b pb. \W 89/pb-0171 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} ĉart/o *a *b *c {De1} Charta \If\i *ĉ {En1} charter *ĉ {Es1} carta \If\i *ĉ {Fr1} charte \If\i *ĉ \J = ÷o de Bogota (89/pb-0944); ÷o de Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0173). Fon: *a JTP15; *b AP54; *c PIV; *ĉ HAE. \W 89/pb-0172 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.123(094.2) {T1} FAJ {Eo1} Ĉart/o de Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Charta \If\i der Vereinten Nationen *b {En1} Charter of the United Nations *b {Es1} Carta \If\i de las Naciones Unidas *b {Fr1} Charte \If\i des Nations Unies *b \J =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508); ĉarto (89/pb-0172). Fon: *a JTP22; *b HAE. \W 89/pb-0173 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347 {T1} FDN {Eo1} komun-jur/a sistem/o *a {De1} Common Law \In\i {De2} das gemeine Recht (Englands) {De3} das (vom Billigkeitsrecht unterschiedene) strenge Recht {En1} common law {Fr1} \J Fon: *a JTP12 \W 89/pb-0174 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 343 {T1} FEA {Eo1} delikt/o *a {De1} Delikt \In\i {De2} Vergehen n {En1} delict {Fr1} délit \Im\i \J Fon: *a AP76 \W 89/pb-0175 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347..26 {T1} FDC {Eo1} servitud/o *a*b {Eo2} servitut**/o *c EVIT *ĉ {De1} Dienstbarkeit \If\i *ĉ {De2} Servitut \In\i *c {En1} servitude {Es1} servidumbre {Fr1} servitude \If\i *c \J Devo, kiu trafas bienon profite al alia bieno aŭ al la publiko: ÷o pri vido, ÷o de trapaso, ÷o de akvofluigo. *a =krei ÷on (89/pb-01216). Fon: *a PIV; *b JTP32; *c NG; *ĉ pb. \W 89/pb-0176 \w\----- Rim: pb: {Eo2} de NG, kiu baziĝas sur la Handwörterbuch Deutsch-Eo de P. Bennemann de 1926 (!) laŭ mi havas neniun avantaĝon kompare kun la moderna PIV-a {Eo1} k hodiaŭ estas arkaismo de pure historia intereso. Por ne endanĝerigi unuecan lingvo-uzon ĝi pro tio estas EVIT. = asembleo/ asambleo 89/pb-0595. «90-10-06» \j {U1} 343.711 {T1} FEB {Eo1} ŝtel/o *a*b {De1} Diebstahl \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Forpreno de fremda movebla aĵo kun la intenco alproprigi ĝin kontraŭjure. Fon: *a PIV; *b JTP32; *c KR. \W 89/pb-0177 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.266 {T1} FDC {Eo1} serv/o-kontrakt/o *a {De1} Dienstvertrag \Im\i *a {En1} {Fr1} contrat \Im\i de service *a \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0178 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.71 {T1} RGD {Eo1} diplomat/o *a {De1} Diplomat \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP22; *b KR. \W 89/pb-0179 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.626.2 {T1} FDH {Eo1} du-lukr/ant/a edz/ec/o *a {Eo2} edz/ec/o de ge'lukr/ant/oj *b {Eo3} matrimoni**/o de ge'lukr/ant/oj *a {De1} Doppelverdienerehe \If\i *a {En1} double-earner marriage *a {En2} two-earner marriage *a {Fr1} \J Formo de kunvivado de geedzoj, disvastigita precipe en industriigitaj landoj, laŭ kiu ambaŭ geedzoj perlaboras la vivtenon de la familio en siaj respektivaj profesioj; en la cititaj landoj la ̧o pli kaj pli anstataŭigas la mastrinan edzecon. *a Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0182 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34.03 {T1} FIA {Eo1} efik/a obe/ig/o al jur/o *a {De1} effiziente Rechtsverfolgung \If\i {En1} efficiency in the pursuit of justice {Fr1} \J Fon: *a ei \W 89/pb-0183 \w\----- Rim: pb: Laŭ mia kompreno {Eo1} ne redonas la ideon de {De1} k {En1}, tamen mi ankoraŭ ne scias solvon. «89-05-19» \j {U1} 347.62 {T1} FDH {Eo1} edz/ec/o *a {Eo2} matrimoni**/o *b {De1} Ehe \If\i {De2} Ehestand \Im\i {En1} marriage {En2} matrimony {Fr1} état \Im\i de mariage *c {Fr2} mariage *c \J (Jura) stato de geedzoj; seksa kaj porviva komuno inter viro kaj virino agnoskita per moroj aŭ leĝo. Fon: *a PIV; *b NG; *c pb. \W 89/pb-0184 \w\----- Rim: pb: La sinonima neologismo {Eo2} ŝajnas al mi dezirinda kiel fakesprimo 1) pro la pezeco de la derivitaj formoj kun "edz", 2) pro la necerteco pri la ĝusta kombino de prefiksoj kaj sufiksoj kun "edz", eĉ ĉe Akademianoj, ekz-e intermikso de "geedziĝo" = la festo kaj (ge-?)edz(ec?)o = la posta stato. La "edz"-formoj konstante devigas pripensi la ekzakte celitan ideon kaj ĉar la limoj inter la nocioj estas sufiĉe neklaraj, ne-unuecaj terminoj (kp. la sekvantan materialon kolektitan el diversaj fontoj, kaj la diskuton ĉe patrimonio 89/pb-0523). Matrimonio male klare priskribas la juran staton. Kiel bazan formon mi proponas kiel kutime la substantivon (=la statistikon en IVE p. XV), ne kiel NG la adjektivon (ĉu tiu formo estis intense elektita ?). Ĉiukaze ĝi estas konforma al la 15a Regulo. Pri la problemo de la gramatika karaktero vd. presti (89/pb-0671). «90-10-06» \j {U1} 347.611 {T1} FDH {Eo1} edz/ig/it/a vir/in/o *a {Eo2} edz/in/iĝ/int/a vir/in/o *b {De1} verheiratete Frau \If\i *a {En1} married women *a {Fr1} femme \If\i mariée *a \J Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0185 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.626 {T1} FDH {Eo1} jur/o pri la ge/edz/a hav/aĵ/o *a {Eo2} jur/o pri la edz/ec/a hav/aĵ/o *b {Eo3} jur/o pri la edz/ec/a hav/o *b {Eo4} jur/o pri la matrimoni**/a hav/aĵ/o *b {De1} Ehegüterrecht \In\i *a {De2} Güterrecht \In\i *a {En1} law of marital property {Fr1} régime \Im\i des biens matrimoniaux {Fr2} législation \If\i relative aŭ régimes matrimoniaux {Fr3} droit \Im\i fixant les régimes matrimoniaux \J Tuto de la normoj regulantaj la havajn rilatojn inter geedzoj, spec. demandojn de titloj, dispona povo, edz(in)a konsento. En jursistemoj de la Romi-Ĝermana familio la ̧o formas parton de familia juro. En Anglo-Amerikaj sistemoj la nocio en tiu senco ne ekzistas. La respektivaj demandoj estas regulataj per la ĝenerala prihava juro. *b Fon: *a Li; *b pb. \W 89/pb-0186 \w\----- Rim: pb: Pri "matrimonio" =89/pb-0184. «90-10-06» \j {U1} 347.625 {T1} FDH {Eo1} edz/ec/a viv-komun/aĵ/o *a {Eo2} edz/ec/a viv-komun/um/o *b {Eo3} matrimoni**/a viv-komun/aĵ/o *a {De1} eheliche Lebensgemeinschaft \If\i *a {En1} marital community of life *a {Fr1} vie \If\i commune (des époux) *a \J Komuna vivoformo inter geedzoj ampleksanta la tuton de personaj kaj havaĵ-juraj rilatoj inter ili. Kelkaj civilaj kodoj devigas la geedzojn al ̧o, ekz-e § 1353 Germana CK. Li 26: "edzeca kunvivo = eheliche Gemeinschaft" signifu nur la faktan kunloĝadon ktp., dum ̧o signifu la juran devigon/obligacion al kunvivado. Fon: *a pb; *b PIV 539. \W 89/pb-0187 \w\----- Rim: pb: PIV "komunumo 2" en {Eo2} estas evitenda, kiel klarigita ĉe 89/pb-0207. Pri matrimonio =89/pb-0184. ei: Mi preferas la terminon {Eo2}, kion mi klarigis en 89/pb-0207. «90-10-06» \j {U1} 347.626.2 {T1} FDH {Eo1} ge/edz/aj kondiĉ/oj *a {Eo2} matrimoni**/aj kondiĉ/oj *b {De1} Ehevertrag \Im\i {En1} marriage settlement {En2} marriage articles {Fr1} convention \If\i matrimoniale \J Interkonsento inter geedziĝontoj aŭ geedziĝintoj koncerne ilian havjuran interrilaton, kiu devias de la leĝa reguligo de plena komuneco de havo (diferencas de lando al lando) *a. Fon: *a IKEV 1602; *b pb. \W 89/pb-0188 \w\----- Rim: pb: 1) anstataŭ "havjura", "havo" uzu "havaĵjura", "havaĵo" aŭ prefere patrimonio =89/pb-0523. 2) anstataŭ "geedzecaj" uzu nur "edzecaj" aŭ prefere "matrimonia" =89/pb-0184. 3) mallarĝigu la difinon al Anglo-Amerikaj jursistemoj; por sistemoj de la Romi-Ĝermana familio uzu "edzeca/matrimonia kontrakto" (89/pb-0189). «90-10-06» \j {U1} 347.626.2 {T1} FDH {Eo1} edz/ec/a kontrakt/o *a {Eo2} matrimoni**/a kontrakt/o *a {De1} Ehevertrag \Im\i *a {En1} marriage contract \I(Eŭropa kontinento)\i *a {En2} marital settlement \I(Anglio)\i *a {En3} antenuptial contract \I(Sudafriko)\i *a {Fr1} contrat \Im\i de mariage *a \J Kontrakto inter fiancoj antaŭ la geedziĝo aŭ de geedzoj dum la daŭro de la edzeco/matrimonio koncerne ilian havaĵjurajn rilatojn; per la ̧o ili evitas la leĝan edzecan/matrimonian reĝimon. *a =antaŭgeedziĝa kontrakto (89/pb-0552), =postgeedziĝa kontrakto (89/pb-0318). Fon: *a pb. \W 89/pb-0189 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.23 {T1} FDC {Eo1} propriet/a posed/o *a {De1} Eigenbesitz \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Persono, kiu havas ̧on kondutas al la aĵo kiel al sia. *a Fon: *a JTP32; *b pb. \W 89/pb-0190 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.23 {T1} FDC {Eo1} propriet/o *a*b {De1} Eigentum \In\i {En1} property {Es1} propriedad \If\i {Fr1} proprieté \If\i \J Plena, domina rajto super aĵo, kiu inklusivas senĝenan uzadon, disponon, kolektadon de la fruktoj kaj eĉ detruon (La.: \Iusus, fructus, abusus\i); ĝi tamen estas limigita pere de la ekzistantaj normoj, kiuj ofte devigas la proprietulon priatenti la sociajn sekvojn, kiujn kaŭzas lia uzo de la ÷o. =÷ulo (89/pb-0192). *c Fon: *a PIV; *b JTP20; *c pb. \W 89/pb-0191 \w\----- Rim: «89-10-09» \j {U1} 347.233 {T1} FDC {Eo1} propriet/ul/o *a *c {De1} Eigentümer \Im\i *b {De2} Besitzer \Im umgangssprachlich, jur. falsch\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP32; *b OK-ED; *c PIV. \W 89/pb-0192 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 342.739 {T1} FDB {Eo1} propriet/a protekt/o *a {De1} Eigentumsschutz \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0193 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 35.082.2 {T1} AJA {Eo1} taŭg/ec/o por publik/a ofic/o *a {De1} Eignung \If\i (für ein öffentliches Amt) {En1} {Es1} aptitud \If\i para cargo público *b {Fr1} aptitude \If\i (pour ? la fonction publique) *c \J Art. 33 II GG. Fon: *a pb; *b GG-Es; *c GG-Fr. \W 89/pb-0194 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.24(4) {T1} FAF {Eo1} Unu/ec/a Eŭrop/a Akt/o *a {De1} Einheitliche Europäische Akte \If\i *a {En1} Single European Act *a {Fr1} \J La ̧o donas novajn celojn al la Eŭropa Komunumo (89/pb-0207), precipe la realigon de la interna merkato (89/pb-0167) ĝis 1992 kaj la fortigo de la ekonomia kaj sociala kunligoj. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0195 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.213 {T1} FAA {Eo1} unu/ec/a ŝtat/o *a {De1} Einheitsstaat \Im\i *b *c {En1} unitary state *c {En2} unitarian state *c {Es1} Estado \Im\i unitario *c {Fr1} État \Im\i unitaire *c \J Ŝtato kun unueca ŝtata strukturo, kia estas ekz-e Francujo aŭ Svedujo, kontraste al =kunmetitaj ŝtatoj, ekz-e federacia aŭ konfederacia ŝtatoj (89/pb-0169), kiu ekzistas el pluraj ŝtatoj kun pli aŭ malpli fortaj ligoj inter si. *b Fon: *a AP21,41; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0196 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.7 {T1} RGD {Eo1} ricev/ant/a ŝtat/o *a {Eo2} gast/ig/ant/a ŝtat/o *b {De1} Empfangsstaat \Im\i {En1} {Fr1} \J Ŝtato kiu gastigas eksterlandan diplomaton, "ricevas" lin. =sendanta ŝtato (89/pb-0199). Fon: *a pb; *b ei; \W 89/pb-0197 \w\----- Rim: ei: La ŝtato ne ricevadas la eksterlandan diplomaton, sed gastigas ĝin. «91-04-13» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en strikt/a senc/o *a {Eo2} e.s.s. *a {De1} im engen Sinn \Im\i *b {De2} i.e.S. *b {En1} {Fr1} au sens étroit \Im\i {La1} strictu senso \J = en vasta senco. Fon: *a JTP12; *b pb. \W 89/pb-0198 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.7 {T1} RGD {Eo1} send/ant/a ŝtat/o *a {Eo2} send/o-ŝtat/o *b {De1} Entsendestaat \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Ŝtato kiu sendas sian diplomaton al alia ŝtato, al la t.n. ricevanta ŝtato (89/pb-0197). Fon: *a pb; *b ei; \W 89/pb-0199 \w\----- Rim: ei: La ŝtato ne estas sendanta diplomato, ĝi unufoje decidis sendi ĝin. «91-04-13» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} infrakci**/o *a {De1} Ordnungswidrigkeit \If\i *a {En1} infringement *a {Fr1} infraction \If\i *a {It1} infrazione \If\i *a \J =÷o de trafik-regulo (89/pb-0232). Fon: *a pb. \W 89/pb-0200 \w\----- Rim: pb: Jura termino necesas. La ĝenerala "malobeo", "rompado" (de kio?), kiun donas , ne sufiĉas; ankaŭ "kontraŭordaĵo", "kontraŭregulaĵo" laŭ KR ne tuj elvokas la precizan ideon de tiu jura nocio. Kp. ĝenerale la diskuton ĉe holografa (89/pb-0589). «90-10-06» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} pri'hered/ot/o *a {De1} Erblasser \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI30. \W 89/pb-0201 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} hered-rajt/o *a {Eo2} hered/o-rajt/o *b {De1} Erbrecht \In\i *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§10; *b AP22; *c pb. \W 89/pb-0202 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} hered/a kontrakt/o *a {De1} Erbvertrag \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0203 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} deklar/o *a*b {De1} Erklärung \If\i {En1} declaration {Fr1} déclaration \If\i \J Fon: *a JTP15; *b AP32. \W 89/pb-0204 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 347.626.4 {T1} FDH {Eo1} komun/aĵ/o de profit/o kaj perd/o *a {Eo2} komun/um/o de profit/o kaj perd/o *b {De1} Errungenschaftsgemeinschaft \If\i *a {En1} community of profit and loss *a {Fr1} \J Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0205 \w\----- Rim: ei: Pri komunaĵo/÷umo =89/pb-0207. «90-10-06» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} unu/e-nask/it/o *a {De1} Erstgeborener \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0206 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.174(4) {T1} FAJ {Eo1} Eŭrop/a Komun/aĵ/o *a EVIT *b {Eo2} EK *a {Eo3} Eŭrop/a Komun/um/o *b {Eo4} Eŭrop/a Komjun**/o *b {Eo5} Eŭrop/a Komun/o *c {Eo6} Eŭrop/a Komunitat**/o {Af1} Europese Gemeenskap *d {De1} Europäische Gemeinschaft \If\i *ĉ {De2} EG \If\i *ĉ {En1} European community *ĉ {En2} EC *ĉ {Es1} Comunidad \If\i Europea *ĉ {Es2} C.E. *ĉ {Fr1} Communauté \If\i Européenne *ĉ {Fr2} C.E. *ĉ \J Fon: *a JTP24; *b ei; *c iama daŭra uzo en MON; *ĉ HAE; *d pb. \W 89/pb-0207 \w\----- Rim: pb: La nocio "komunaĵo" estas nepre preferinda, ĉar: 1 Ĝi enestas en tiu senco en PIV. 2 "komunumo" en jura senco estas rezervita por la baza administra unuo. 3 Per tio restas la ebleco distingi inter "komunaĵo" kaj "komunumo" kiel en multaj Eŭropaj lingvoj, ekz. De: Gemeinschaft-Gemeinde, En: commune-community, Fr: commune-communauté, ktp. Komparu ankaŭ jenajn terminojn: Eŭropa ÷o pri Atoma Energio (89/pb-0088); Eŭropa Ekonomia ÷o (89/pb-0209); komunumo (1) (89/pb-0229). ei: Laŭ cirkulero 161, Ĉ, de la Akademio granda plimulto de la Akademianoj deklaris: \I 4.1. KOMUNUMO. Ĝi havas du bazajn sencojn. 4.1.1. Laŭ la malnova senco, ĝi estas teritoria kaj administra unuo, funkcianta kadre de la politika organizado de registrado. 4.1.2. Laŭ la nova, pli vasta senco, ĝi estas iuspeca homa kaj ankaŭ biontologia grupo, organizita por difinita celo kaj havanta trajtojn diferencigantajn ĝin dis de aliaj homaj grupoj. 4.1.3. Inkludeblaj en tiuj ĉi difinoj estas pli grandskalaj organizaĵoj kun specialaj historiaj kaj ekonomiaj funkcioj, ekzemple "la Pariza Komunumo de 1871", "la Brita Komunumo de Ŝtatoj" kaj "la Eŭropa Ekonomia Komunumo". 4.2 KOMUNAĴO. Tiu ĉi vorto signifas nur ion komunan. Ĝi ne estas uzebla por iu el la signifoj de komunumo. 4.3 KOMUNO. Ĝi estas nur resuma formo de la pli precizaj vortoj komuneco kaj komunaĵo. 4.4 NEOLOGISMOJ Se en la estonteco la ĉi-supraj vortformoj kaj difinoj montriĝos neadekvataj por klara esprimado, eble neologismoj kiel komunitato aŭ kommuno povos pli precize esprimi konceptojn. Tamen, ne estas la tasko de la Akademio enkonduki ilin.\i Tial mi rekomendas la terminon {Eo2}. Por la nocio de 4.1.3. la neologismo komjuno ŝajnas al plej taŭga. pb(90-10-07): Laŭ mia opinio tiu "deklaro", kiu cetere ne donas argumentojn, kaj al kies rezultoj la "Akademio" venis per sufiĉe stranga vojo, neniel kontribuas al la sola, jure interesa demando, kiel distingi inter "commune-community" k.s. en aliaj lingvoj, pri kiu prave atentigas JTP26. Kvankam mi tiutempe atentigis la prezidanton de la Akademio pri tiuj argumentoj, la Akademio ŝajne eĉ ne legis ilin. Pri la "kvalito" de la trovitaj konkludoj jam atestas la propono krei neologismon "kommuno" (tiele!) kun duobla "m"!! Pri tiu plia erara vojo, sur kiu niatempe la Akademio - aŭ pli ĝuste kelkaj pli konataj Akademianoj - paŝas, kp. IVE p. XII. ei: Sub "komun/a" troviĝas en PIV jena difino: "÷aĵo. Io komuna al pluraj personoj: \Ila Eŭropa ÷aĵo\i (=merkato)." Eŭropo ne estas pluraj personoj, kiuj komune uzas aŭ posedas ion. Tial la donita ekzemplo ne taŭgas por klarigi la difinon. Laŭ mia kompreno nur objektoj kiel domo, ĉambro aŭ aŭtomobilo povas esti komunaj al pluraj personoj, do povas esti "komunaĵo". Se oni serĉas sub "aĵ/" estas facile konstatebla, ke neniu el la tri signifoj de la sufikso taŭgas por la nocio, por kiu ni serĉas terminon. Se vi opinias, ke alia termino estas nepre bezonata, kreu neologismon laŭ via gusto. Mi proponis terminon {Eo4}, ĉar duoblaj konsonantoj en radikoj estas laŭ mia opinio nepre evitindaj, kaj "komunitato" pensigas pri "komuna komitato", sed ne pri speco de komunumo. «91-04-13» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kurtuaz**/o *a {Eo2} inter'naci/a kurtuaz**/o *a {De1} internationale Courtoisie \If\i *b {De2} Völkersitte \If\i *c {En1} international courtesy *b {En2} comity of nations *b {Es1} cortesía \If\i internacional *b {Fr1} courtoisie \If\i internationale *b {La1} comitas \If\i gentium *a \J Simplaj konvenciaj reguloj de ĝentila konduto inter ŝtatoj, kiuj regu tiujn rilatojn, kiuj ne estas reguligitaj de juraj ordonoj. *c Fon: *a AP27; *b HAE; *c pb. \W 89/pb-0208 \w\----- Rim: «90-10-06» \j {U1} 341.174(4) {T1} FAJ {Eo1} Eŭrop/a Ekonomi/a Komun/aĵ/o *a {Eo2} EEK *a {Eo3} Eŭrop/a Ekonomi/a Komun/um/o *b {Eo4} Eŭrop/a Ekonomi/a Komjun**/o *b {De1} Europäische Wirtschaftsgemeinschaft \If\i {De2} EWG \If\i *ĉ {En1} European Economic Community *c {En2} EEC *ĉ {Es1} C.E.E. *ĉ {Fr1} C.E.E. \If\i *ĉ \J Fon: *a JTP13; *b ei; *c EncBrit; *ĉ HAE. \W 89/pb-0209 \w\----- Rim: ei: Pri komuno/komunaĵo/komunumo =89/pb-0207. «90-10-07» \j {U1} 341.176(4) {T1} FAJ {Eo1} Eŭrop/a Konsil/ant/ar/o *a {Eo2} Eŭrop/a Konsili/o *b {De1} Europarat \Im\i *c {En1} Council of Europe *c {Es1} Consejo \Im\i de Europa *c {Fr1} Conseil \Im\i d'Europe *c \J Fon: *a JTP21,24; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0210 \w\----- Rim: pb: Pri konsil/o/÷io/÷antaro =(89/pb-0340). «90-10-07» \j {U1} 343.61 {T1} FEB {Eo1} neglekt/a hom-mort/ig/o *a {De1} fahrlässige Tötung \If\i *b {En1} enestas en la nocio "manslaughter" {Fr1} \J Fon: *a JTP37; *b pb \W 89/pb-0211 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.141 {T1} FDA {Eo1} neglekt/o *a {De1} Fahrlässigkeit \If\i *b {En1} negligence *b {Fr1} \J =ekstrema ÷o (89/pb-0249). Fon: *a JTP16; *b pb. \W 89/pb-0212 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.6 {T1} FDH {Eo1} famili/a jur/o *a {De1} Familienrecht \In\i * {En1} family law * {Fr1} droit \Im\i de la famillie * \J Tiu ®jura branĉo (89/pb-0349), kiu regulas la jurajn rilatojn inter geedzoj kaj familianoj, ekz-e inter gepatroj kaj ties infanoj; gravaj subdividoj de ̧o estas: divorca juro, edzeca/matrimonia juro k.a. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0213 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.715 {T1} FHA {Eo1} fili/o *a {De1} Filiale \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§10,VI; *b pb. \W 89/pb-0214 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.26 {T1} FDC {Eo1} krom/a prest**/o *a {De1} Nebenleistung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Ĉiu presto (89/pb-0671) ŝuldita pro kontrakto, kiu ne estas ®precipa presto (89/pb-0224), do ne karakterizas la kontrakton. *a Fon: *a pb \W 89/pb-0215 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 342.537 {T1} FKA {Eo1} formal/a leĝ/o *a {Eo2} leĝ/o en formal/a senc/o *a {Eo3} parlament/a leĝ/o *a {De1} Gesetz \In\i im formellen Sinn *a {De2} förmliches Gesetz \In\i *a {De3} Parlamentsgesetz \In\i *a {En1} {Fr1} \J Ĉiu leĝo kreita de la organoj por la leĝfarado konforme al la konstituciaj preskriboj pri la leĝfara proceduro. Antonimo: materiala leĝo. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0216 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 342.737 {T1} FDB {Eo1} loĝ-liber/ec/o *a {De1} Freizügigkeit \If\i *a {En1} {Fr1} \J La rajto laŭvole krei domicilon ie ajn en difinita teritorio: \IArt. 11 de la Germana konstitucio garantias ÷on al ĉiuj Germanoj en la tuta teritorio de la Federacia Respubliko Germanujo.\i *b Fon: *a WI; *b pb. \W 89/pb-0217 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.253 {T1} FDC {Eo1} uz/o-posed/o *a {De1} Fremdbesitz \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Se temas pri ÷o, la posedanto ne kondutas kiel proprietulo (89/pb-0192) de la aĵo (89/pb-0381), tiukaze oni parolas pri ®proprieta posedo (89/pb-0190), sed rilate al ĝi plenumas iajn faktajn agojn en sia intereso; li ĝuas ne proprietan, sed posedan protekton. *b Fon: *a JTP32; *b pb. \W 89/pb-0218 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34(1-87) {T1} FAA {Eo1} fremd/a jur/o *a {De1} fremdes Recht \In\i *b {De2} Auslandsrecht \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP24; *b pb. \W 89/pb-0219 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 327.57 {T1} RGA {Eo1} pac/a kun'ekzist/ad/o *a {De1} friedliche Koexistenz \If\i *b {En1} peaceful coexistence *b {Es1} coexistencia \If\i pacífica *b {Es2} convivencia \If\i *b {Fr1} coexistence \If\i pacifique *b \J Fon: *a JTP14; *b HAE. \W 89/pb-0220 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} frukt*/o(j) <6> *a {De1} Frucht \If\i *b {De2} Früchte \If, meist pl\i *b {En1} fruit *b {En2} proceeds \Ipl\i *b {En3} benefits \Ipl\i *b {Es1} fruto *b {Fr1} \J (pp juro) Profita rezulto aŭ produktaĵo de io; oni distingas inter ®÷o de aĵo (89/pb-0383) kaj ®÷o de rajto (89/pb-0348). Aĵa ÷o estas produktaĵo de aĵo (89/pb-0381), ekz-e ido de bovino kaj ĉio alia, kion oni ĉerpas el la aĵo uzante ĝin laŭ ĝia destino. ÷o de rajto estas la profito, kiun donas la rajto laŭ ĝia destino. *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0221 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 36 {T1} RFA {Eo1} pri'zorg/ad/o *a {De1} Fürsorge \If\i {En1} care {Fr1} soin \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0222 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.51 {T1} FDG {Eo1} objektiv/a respond/ec/o *a {Eo2} sen'kulp/a respond/ec/o *a {Eo3} garanti/a respond/ec/o *b {Eo4} objektiv/a respons/ec/o *c {De1} Garantiehaftung \If\i *b {De2} verschuldensunabhängige Haftung \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP16; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0223 \w\----- Rim: pb: Ĉiuj terminoj taŭgas, ili substrekas diversajn aspektojn de la sama fenomeno. «90-10-07» \j {U1} 347.26 {T1} FDC {Eo1} ĉef/a prest**/o *a {Eo2} precip/a prest**/o *a {De1} Hauptleistung \If\i *a *b {En1} {Fr1} \J Tiu kerna presto (89/pb-0671) de kontrakto, kiu karakterizas ĝin, kaj pro kiu la kontrakto estas farita. La ̧o de la vendanto el vendokontrakto, ekz-e, estas havigi al la aĉetanto la proprieton de la vendata aĵo (89/pb-0381) kaj transdoni ĝin al li. Krom tiu ̧o li eventuale ŝuldas certajn ®kromajn prestojn (89/pb-0215), ekz-e pakado, transporto, garantio ktp. de resp. pri la vendaĵo. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0224 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.221 {T1} FAA {Eo1} teritori/o *a {Af1} grondgebied *b {De1} Hoheitsgebiet \In\i *c {De2} Territorium \In\i *b {De3} Gebiet \In\i *b {En1} territory *c {Es1} territorio \Im\i *c {Fr1} territoire \Im\i *c \J =÷a integreco (89/pb-0479), ÷a maro (89/pb-0294), ÷o sub ies jurisdikcio (89/pb-0871), ÷o sub kuratoreco (89/pb-0870), ÷o sub mandato (89/pb-0872). Fon: *a JTP21; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0225 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.26 {T1} FDC {Eo1} kontraprest**/o *a {Eo2} kompens/a serv/o *b EVIT *a {De1} Gegenleistung \If\i {En1} valuable consideration {En2} consideration {En3} counterperformance {En4} quid pro quo {Fr1} contre-prestation \If\i \J Kompensa presto. En sinalagma (89/pb-0475) kontrakto tiu presto (89/pb-0671), kiun la kreditoro de la ®ĉefa presto (89/pb-0224) donas por ricevi tiun lastan kiel rekompencon, ekvivalenton. Ekz-o: En vendokontrakto la ĉefa presto estas havigi al la aĉetanto proprieton k posedon de la vendata aĵo; la ÷o estas pago de la vendoprezo. *a Fon: *a pb; *b KR. \W 89/pb-0226 \w\----- Rim: pb: {Eo2} tro pensigas pri kompenso pro suferita damaĝo, do pro kompenso pro delikto anstataŭ pro kontrakto. Krome la termino "servo" tro pensigas ekskluzive pri "servo-kontrakto", dum kontrapresto ekzistas ĉe ĉiuj duflankaj kontraktoj, ne nur ĉe servo-kontrakto. Tial mi taksas {Eo2} EVIT. «90-10-07» \j {U1} 341.518 {T1} FAI {Eo1} princip/o de reciprok/ec/o *a {De1} Gegenseitigkeitsprinzip \In\i {De2} Prinzip \In\i der Gegenseitigkeit {En1} {Fr1} \J Principo, laŭ kiu ŝtato agnoskas la tribunalajn decidojn (precipe la juĝojn) de alia ŝtato nur, se tiu same pretas agnoski la decidojn de la unua ŝtato. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0227 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} aparten/i al *a {De1} gehören zu *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§6; *b pb \W 89/pb-0228 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} (1-37) {T1} AJB {Eo1} komun/um/o (1) *a {De1} Gemeinde \If\i {De2} Kommune \If\i {En1} commune {Fr1} commune \If\i \J Baza teritoria-administra unuo. *a =÷a statuto (89/pb-0230). Fon: *a JTP26; *b pb \W 89/pb-0229 \w\----- Rim: ei: Pri komuno/komunaĵo/komunumo =89/pb-0207. «90-10-11» \j {U1} 352.071.3 {T1} AJB {Eo1} komun/um/a statut/o *a {De1} Gemeindesatzung \If\i *a {De2} kommunale Satzung \If\i *a {En1} {Fr1} \J =komunumo (89/pb-0229). Fon: *a pb. \W 89/pb-0230 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.123 {T1} FAJ {Eo1} Ĝeneral/a Asemble/o (de UNO) *a*b {De1} Vollversammlung \If\i (der Vereinten Nationen) *c {En1} General Assembly (UNO) *c {Fr1} Assemblée \If\i générale (ONU) *c {Es1} Asamblea \If\i General (ONU) *c \J =asembleo (89/pb-0595). Fon: *a Ĉ§2; *b JTP24; *c HAE. \W 89/pb-0231 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 343.346 {T1} FEB {Eo1} infrakci**/o de trafik-regul/o *a {De1} Verkehrsordnungswidrigkeit \If\i *a {En1} infringement of traffic regulations *a {Fr1} infraction \If\i au code de la route *a {It1} infrazione \If\i ai regolamenti della circolazione stradale *a \J =infrakcio (89/pb-0200). Fon: *a pb \W 89/pb-0232 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34.01 {T1} FAA {Eo1} just/ec/o *a {Af1} geregtigheid *b {De1} Gerechtigkeit \If\i *b {En1} justice *b {Fr1} justice \If\i *b \J Fon: *a JTP33; *b pb. \W 89/pb-0233 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 347.9 {T1} FIA {Eo1} kort/um/o *a {De1} Gerichtshof \Im\i *b {De2} Gericht \In\i *b {En1} court *b {Es1} corte \If\i * {Fr1} cour \If\i * \J Fon: *a JTP15,20; *b MuSa; \W 89/pb-0234 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 347.98 {T1} FIA {Eo1} prorogaci**/o *a {Eo2} akord/o pri elekt/o de tribunal/o *a {De1} Gerichtsstandsvereinbarung \If\i *a {De2} Prorogation \If\i *a {De3} prorogatio fori \If\i *a {En1} prorogation of jurisdiction *a {Fr1} prorogation \If\i *a {Hu1} biróságválasztás *b {La1} prorogatio \If\i fori *a \J Kontrakto, per kiu la partioj difinas la tribunalon, al kiu ili volas submeti eblajn estontajn kverelojn, ekz-e pri la interpretado de internacia aĉetkontrakto. De ÷o oni distingas kontrakton pri elekto de aplikenda juro. *a Fon: *a pb; *b du. \W 89/pb-0235 \w\----- Rim: pb: Pri "aci"-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «91-09-07» \j {U1} 341.7 {T1} RGD {Eo1} send/it/o *a {De1} Gesandter \Im\i *a {En1} {Fr1} \J DIPL Fon: *a KR \W 89/pb-0236 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.625 {T1} FDH {Eo1} seks/a kurator/ec/o *a {De1} Geschlechtsvormundschaft \If\i {En1} lifelong guardianship {Fr1} \J ®Jura instituto (89/pb-0011) en kelkaj sistemoj de ®edzeca/matrimonia juro (89/pb-????) en la 19a jarcento, laŭ kiu la edzino ne estas kapabla produkti civiljurajn efikojn, t.e. la neeblo de edziniĝita virino negocii, disponi pri sia havaĵo, propranome komenci proceson ktp. Anstataŭe ŝi estas devigata al reprezento fare de sia edzo. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0237 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} {T1} {Eo1} soci/a propriet/o *a {De1} gesellschaftliches Eigentum \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP12; *b pb. \W 89/pb-0238 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 340.134 {T1} FIA {Eo1} leĝ/o *a {De1} Gesetz \In\i {En1} law {Es1} ley \If\i {Fr1} loi \If\i \J Fon: *a JTP23. \W 89/pb-0239 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} (094.4) {T1} FIA {Eo1} kod/o *a*b {De1} Gesetzbuch \In\i *c {En1} code *c {Es1} codigo \Im\i *c {Fr1} code \Im\i *c \J Fon: *a PIV; *b JTP12; *c pb. \W 89/pb-0240 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} laŭ'leĝ/a hered-porci/o *a {Eo2} leĝ/a hered-porci/o *a {Eo3} laŭ'leĝ/a hered/a part/o *b {Eo4} leĝ/a hered/a part/o *b {De1} gesetzlicher Erbteil \Im\i {En1} legal inheritance {En2} intestate portion {Fr1} \J Tiu parto/porcio de la havaĵo de mortinto, kiun heredanto recivas laŭ la preskriboj de la leĝo, se ne ekzistas ®lastvola dispono (89/pb-0301) de la mortinto, do neniu testamento (89/pb-0480) aŭ ®hereda kontrakto (89/pb-0203); distingu de ®deviga heredporcio (89/pb-0328). *a Fon: *a pb. *b LI30. \W 89/pb-0241 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.626 {T1} FDH {Eo1} leĝ/a reĝim/o *a {Eo2} leĝ/a edz/ec/a reĝim/o *a {Eo2} leĝ/a matrimoni**/a reĝim/o *a {De1} gesetzlicher Güterstand \Im\i {En1} "legal regime" {Fr1} régime \Im\i légal \J En jursistemoj de la Germana k Franca tipoj tiu ®edzeca/matrimonia reĝimo (89/pb-0???), kiu "aŭtomate", t.e. pro leĝo, ekvalidas, se la geedzoj rezignas reguligi siajn havaĵjurajn rilatojn per ®edzeca/matrimonia kontrakto (89/pb-0189); la koncepto de ̧o mankas en Anglo-Amerikaj jursistemoj (pro tio {En1} estas en citiloj). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0242 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} elekt/at/o *a {Eo2} elekt/it/o *b {De1} Gewählter \Im\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§3,I; *b ei \W 89/pb-0243 \w\----- Rim: pb: BG§3,I mise uzas la terminon en la senco de elektebla persono, do de persono, kiu havas la pasivan voĉrajton. «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ten/i <9> *a {De1} in Gewahrsam haben *b {En1} {Fr1} \J Havi moveblan aŭ nemoveblan aĵon (89/pb-0381) sub sia fakta regado, diference de posedi aŭ proprieti. *a =÷anto (89/pb-0245). Fon: *a JTP31; *b pb. \W 89/pb-0244 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ten/ant/o *a {De1} Gewahrsamsinhaber \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Tiu, kiu havas moveblan aŭ nemoveblan aĵon (89/pb-0381) sub sia fakta regado, ĉu laŭleĝe aŭ ne. =teni <9> (89/pb-0244). *b Fon: *a JTP32; *b pb. \W 89/pb-0245 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 342.33 {T1} FKA {Eo1} potenc/o-separ/o *a {De1} Gewaltenteilung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Laŭ la teorio de la Franca filosofo \IMontesquieu\i oni tradicie dividas la ŝtatan povon en tri potencojn: legislativo (89/pb-0???), ekzekutivo (89/pb-0???) kaj judikativo (89/pb-0???) (t.n. horizontala ÷o). En federaciaj ŝtatoj kiel ekz-e la Federacia Respubliko Germanujo oni parolas krome de vertikala ÷o inter la federacio kaj la unuoj, kiuj kune formas la federacion, do ekz-e en FRG la "landoj", en Svislando la "kantonoj" ktp. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0246 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.141 {T1} FDA {Eo1} kutim/a jur/o *a {Eo2} kutim-jur/o *ĉ {Eo3} jur/o pro kutim/o *c {De1} Gewohnheitsrecht \In\i {En1} customary law {Es1} derecho consuetudinario {Fr1} droit \Im\i coutŭmier \J Ĉiu neskribita, sed en formo de jura regulo formulebla normo kreita per fakta uzo (\Iusus comunis\i), se kaj kiam aldoniĝas la konvinko de la koncernitoj, ke la uzo estas jure deviga (\Iopinio iuris\i). *b Fon: *a JTP12; *b pb; *c ei; *ĉ PIV. \W 89/pb-0247 \w\----- Rim: ei: Eo1 vekas la falsan impreson, ke temas pri kutime aplikata juro. «89-05-19» \j {U1} 340.1 {T1} FDA {Eo1} egal-rajt/ec/o *a {Eo2} sam-rajt/ec/o *a {De1} Gleichberechtigung \If\i {En1} equality of rights {Fr1} equalité \If\i en droit \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0248 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.42 {T1} FDG {Eo1} ekstrem/a neglekt/o *a {De1} grobe Fahrlässigkeit \If\i *b {En1} {Fr1} faute \If\i lourde *b \J =neglekto (89/pb-0212). Fon: *a JTP16, *b pb. \W 89/pb-0249 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 333.33 {U2} 658.148 {T1} FHA {Eo1} hipotek/o *a*b {De1} Grundpfandrecht \In\i {De2} Grundpfand \In\i {De3} Grundschuld \If\i *c {De4} Hupothek \If\i *c {En1} mortgage *b {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b WE; *c KR \W 89/pb-0250 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 342.7(100) {T1} FDB {Eo1} fundament/aj rajt/oj *a {Eo2} baz/aj rajt/oj *a {De1} Grundrechte \In/pl\i *b {En1} fundamental rights \Ipl\i *b {Es1} derechos \Im/pl\i fundamentales *a*b {Fr1} droits \Im/pl\i fondamentaux *b \J =homaj rajtoj (89/pb-0304) Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0251 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} grund-spac/o *a {De1} Grundfläche \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§1,II; *b pb. \W 89/pb-0252 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} valid/a *a {De1} gültig {De2} rechtsverbindlich {De3} verbindlich *b {En1} valid {Fr1} \J Fon: *a JTP16; *b pb. \W 89/pb-0253 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.626.5 {T1} FDH {Eo1} komun/aĵ/o de hav/aĵ/o *a {Eo2} hav/aĵ-komun/um/o *c {De1} Gütergemeinschaft \If\i *a {En1} community of property *b {Fr1} communauté \If\i des biens *a {La1} communio bonorum *a \J Fon: *a pb; *b MuSa; *c ei; \W 89/pb-0254 \w\----- Rim: ei: Pri komunumo : komunaĵo =89/pb-0207 «90-10-07» \j {U1} 347.626 {T1} FDH {Eo1} edz/ec/a reĝim*/o *a {Eo2} stat/o de ge/edz/a hav/aĵ/o *b EVIT *a {Eo3} matrimoni**/a reĝim*/o *a {De1} Güterstand \Im\i *a *b {En1} matrimonial regime *a {En2} marital regime *a {En3} law of property between husband and wife *c {Fr1} régime \Im\i matrimonial *a \J PIV <1-3>, PIVS <4>, <5> JUR jura sistemo, laŭ kiu estas regulitaj la havaĵjuraj rilatoj de geedzoj. Fon: *a pb; *b LI41; *c MuSa. \W 89/pb-0255 \w\----- Rim: pb: 1 {Eo2} estas EVIT. 2a {En3} de ei registrita laŭ MuSa laŭ mi estas tipa ekzemplo de specialaj problemoj de jura terminaro, nome ke analoga koncepto de "Güterstand" aŭ "régime matrimonial" ne ekzistas en la jursistemoj de la "komun-juro". Ĉiuj Anglaj terminoj do nur povas klopodi klarigi al Angla (Usona, ktp) juristo la fremdan instituton. {En3} pro tio estas pli difino en la lingvaĵo de la Usona juro ol ekvivalenta termino (Usona juristo devas serĉi en juraj enciklopedioj sub la kapvorto "Husband and Wife" por trovi la problemojn, kiujn kontinentaj sistemoj traktas sub "Ehegüterrecht", ktp.). 2b Krome {En3} tamen ankoraŭ celas ion alian ol {De1} aŭ {Fr1}, nome la pli abstraktan, ĝeneralan nocion de la tuta jura kampo, nome "(Ehe-)güterrecht", de kiu {De1} kaj {Fr1} estas nur (tipa) parto. Do ankaŭ tial ĝi en la de mi celita senco ne taŭgas. 2c La tradukon "régime en communauté" por "eheliches Güterrecht" (do la pli abstrakta nocio) kaj "gesetzlicher Güterstand" mi tute ne komprenas: Nek unu nek la alia estas celata tie ĉi kaj krome la Franca termino celas nur specialan kazon, nome ke la havoj de edzo kaj edzino fariĝas komunaj, do ĝi eĉ mankas kongruo inter Fr kaj De termino. ei: Kio estas bezonata antaŭ ol serĉi tradukojn estas klaraj difinoj, ĉar la ĝisnuna difino ne estas komprenebla por ne-juristo. Ĝuste ĉar en la Angla juro mankas simila nocio kiel {De1} MuSa estis devigita aproksime difini la terminon en la Angla, aŭ doni la Francan terminon "\Irégime en communauté\i" por "Ehegüterrecht". Tamen tiu difino aŭ indiko parenca Franca termino estas pli bona ol neniu klarigo de la por Angla-lingvano netradukebla \I"Güterrecht"\i. «91-04-13» \j {U1} 347.626.6 {T1} FDH {Eo1} reĝim*/o de separ/o de hav/aĵ/o *a {Eo2} separ/o de hav/aĵ/o *a {De1} Gütertrennung \If\i {En1} separation of assets {En2} separation of goods {Fr1} séparation \If\i des biens \J Se ̧o regas inter la geedzoj, iliaj havaĵ-juraj rilatoj estas kvazaŭ ili estus needzigitaj, do la geedziĝo tute ne havas havaĵ-jurajn efikojn, nur person-jurajn. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0256 \w\----- Rim: pb: =havo/havaĵo-problemo (89/pb-0022). «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en bon/a kaj ĝust/a form/o *a {De1} in guter und gehöriger Form \If\i *b {En1} in good and due form *c {Fr1} en bonne et due forme \If\i *ĉ \J Fon: *a Ĉ§3; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0257 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} respond/ec/o *a*b {Eo2} respons/ec/o *a {Af1} verantwoordelikheid *c {De1} Haftung \If\i *c {De2} Verantwortlichkeit \If\i *c {En1} responsability *c {Es1} responsabilidad \If\i *c {Fr1} responsabilité \If\i *c \J \Ila ÷o ®falas sur (89/pb-0504) la ŝtaton.\i *c Fon: *a PIV; *b JTP17; *c pb. \W 89/pb-0258 \w\----- Rim: ei: Ĉar {Eo1} havas laŭ PIV du intermikseblajn signifojn, {Eo2} ŝajnas al mi preferinda. «91-04-13» \j {U1} 347.5 {T1} FDG {Eo1} respond/ec/o kaz/e de dev/o-lez*/o de la publik/a serv/o *a {Eo2} respond/ec/o kaz/e de lez*/o de publik-serv/a dev/o *a {Eo3} respons/ec/o kaz/e de dev/o-lez*/o de la publik/a serv/o *b {De1} Haftung \If\i bei Amtspflichtverletzung *c {En1} {Es1} responsabilidad \If\i cuando se incumplen los deberes del cargo *ĉ {Fr1} responsabilité \If\i administrative en cas de violation des obligation de service *d \J Art. 34 GG Fon: *a pb; *b ei; *c GG; *ĉ GG-Es; *d GG-Fr. \W 89/pb-0259 \w\----- Rim: ei: =Rim: en 89/pb-0258. «91-04-13» \j {U1} 347.15 {T1} FDA {Eo1} ag/o-kapabl/o *a {De1} Handlungsfähigkeit \If\i {En1} capacity to act *b {En2} legal capacity *b {Fr1} \J Kapablo de persono krei rajtojn kaj devojn per propra ago, t.e. per faro aŭ nefaro, per jurakta aŭ ne-jurakta, per permesita aŭ nepermesita sinteno. La ÷o manifestiĝas per la rekono de ĉiuj personaj agoj en la juraj interrilatoj. *b Fon: *a JTP21; *b pb. \W 89/pb-0260 \w\----- Rim: pb: {En2} havas pli malvastan signifon ol {En1}, ĉar ĝi signifas nur "jura ago-kapablo". «91-04-13» \j {U1} {T1} {Eo1} far/a statut/o *a {Eo2} ag/a statut/o *a {De1} Handlungsstatut \In\i {En1} {Fr1} \J Internacia privata juro (ipj): Jursistemo aplikenda pro rataĉo (89/pb-0127) al faro aŭ ago plenumita aŭ perpetrita (89/pb-0661) sur ĝia teritorio (89/pb-0225). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0261 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.63 {T1} FAI {Eo1} Hamburg/a amik/a arbitraĝ/o *a {Eo2} Hamburg/a arbitraĝ/o *a {De1} Hamburger freundschaftliche Arbitrage \If\i *a {De2} Hamburger Arbitrage \If\i *a {En1} Hamburg friendly arbitration *a {En2} Hamburg arbitration *a {Fr1} \J Klaŭzo en internaciaj privataj kontraktoj; se la partioj kunsentis pri ̧o, la arbitraĝon serĉanta partio devas skribe nomi sian arbitraĝanton kaj postuli de la alia partio, ke ĝi same agu ®en konvena tempo (89/pb-0263). Konstatojn pri la kvalito de la varoj, pri eventuala malplivaloriĝo aŭ pri merkataj prezoj elparolos du ekspertoj nomumitaj de la Hamburga Komerca Ĉambro, se la partioj ne eksplicite faris alian interkonsenton. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0262 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en konven/a temp/o *a {De1} binnen einer angemessenen Frist \If\i *a {En1} within a reasonable time *a {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0263 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.92 {T1} FIA {Eo1} ĉef/a kverel/o *a {Eo2} precip/a kverel/o *a {De1} Hauptsache \If (Prozeßrecht)\i *b {En1} {Fr1} \J (pp procedura juro:) La precipa aspekto, pri kiu la partioj de proceso kverelas, ekz-e la demando pri respondeco (89/pb-0258), dum la demando pri la procesaj kostoj ne apartenas al la ÷o. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0264 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.2 {T1} FDA {Eo1} ĉef/a aĵ/o *a {Eo2} precip/a aĵ/o *b {De1} Hauptsache \If (Sachenrecht)\i *b {En1} {Fr1} \J =aĵo (89/pb-0381). Fon: *a JTP31,33; *b pb. \W 89/pb-0265 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.625 {T1} FDH {Eo1} mastr/in/a edz/ec/o *a {Eo2} mastr/in/a matrimoni**/o *a {Eo3} tradici/a edz/ec/o kun ne'lukr/ant/a edz/in/o *b {De1} Hausfrauenehe \If\i *a {En1} housewife marriage *a {Fr1} \J ®Edzeco/matrimonio (89/pb-0184), en kiu la distribuo de la taskoj inter la geedzoj estas tia, ke la viro lukras la familian vivtenon, dum la virino kondukas (89/pb-0267) la mastrumaĵon aŭ prizorgas la hejmajn taskojn kaj vartas la infanojn. *a Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0266 \w\----- Rim: ei: {Eo1} kaj {Eo2} pensigas pri edzeco inter safismulinoj. Etnolingvaj nelogikaĵoj ni ne transprenu en Esperanton. pb: {Eo3} estas bone komprenebla, sed bedaŭrinde pli klarigo ol termino kaj tro longa. En teksto pri tiu temo, ofta ripetado de {Eo3} verŝajne estus tre ĝena. Kion fari do? ei: Post unu-, du-aŭ kelk-foja uzo de la plena termino {Eo3} oni kompreneble povas mallongigi ĝin al "tradicia edzeco", ĉar ĉiu tiam scias, pri kio oni parolas. «90-10-07» \j {U1} 347.625 {T1} FDH {Eo1} konduk/i la mastr/um/aĵ/on *a {De1} den Haushalt führen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a KR. \W 89/pb-0267 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 64.06 {T1} TCA {Eo1} por'mastr/um/aj aĵ/oj *a {Eo2} por'mastr/um/a aĵ/ar/o *a {Eo3} mebl/ar/o *b EVIT *a {Eo4} dom/an/ar/aĵ/oj *c {De1} Hausrat \Im\i {En1} household goods {En2} household effects {Es1} objetos domésticos {Es2} muebles \Im\i domésticos {Fr1} \J =dekreto pri la ÷o. Fon: *a pb; *b KR; *c ei. \W 89/pb-0268 \w\----- Rim: pb: {Eo3} estas tro mallarĝa: ne nur la meblaro apartenas al la jura nocio de {De1}, {En1} ktp., sed ankaŭ la manĝilaro, elektraj aparatoj ktp. Pro tio {Eo3} estas evitenda en jura senco. ei: pb pravas, tamen ankaŭ {Eo1} kaj {Eo2} estas tro mallarĝaj, ili pensigas pri objektoj bezonataj por mastrumado: kuir-forno, siteloj ktp. «89-10-09» \j {U1} 34 : 301.161 {T1} FDA {Eo1} hejm/a jur/o *a {Eo2} jur/o de la hejm-lok/o *b {De1} Heimatrecht \In\i *b {En1} {Fr1} \J = interna juro (89/pb-0275). Fon: *a JTP 11; *b pb. \W 89/pb-0269 \w\----- Rim: «90-01-09» \j {U1} 321 {T1} RGB {Eo1} reg-potenc/o *a {De1} Herrschaftsmacht \If\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb \W 89/pb-0270 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 329 {T1} RGE {Eo1} reg/ant/a doktrin/o *a {Eo2} r.d. *a {Eo3} domin''/a doktrin/o *a {Eo4} d.d. *a {De1} herrschende Lehre \If\i *a {De2} h.L. *a {En1} {Fr1} doctrine \If\i dominante \J =doktrino (89/pb-0299); =reganta/domina opinio (89/pb-0272). Fon: *a pb. \W 89/pb-0271 \w\----- Rim: ei: Estas bone listigi tiajn mallongigojn en Pekoteko, por ke oni povu ekscii, kion ili signifas, se oni renkontas ilin en fak-literaturo. Aliflanke mi opinias, ke la uzo de tiaj mallongigoj estas nerekomendinda, ĉar ili postulas kroman lernadon kaj ŝparas malmulte da spaco. «91-04-15» \j {U1} 329 {T1} RGE {Eo1} reg/ant/a opini/o *a {Eo2} r.o. *a {Eo3} domin''/a opini/o *a {Eo4} d.o. *a {De1} herrschende Meinung \If\i *a {De2} h.M. \If\i {En1} {Fr1} \J =reganta doktrino (89/pb-0271). Fon: *a pb. \W 89/pb-0272 \w\----- Rim: ei: =Rim: en 89/pb-0271. «91-04-15» \j {U1} 347.2 {T1} FDA {Eo1} nenies aĵ/o *a {De1} herrenlose Sache \If\i *b {En1} {Fr1} {La1} res nullius \If\i *a \J Aĵo (89/pb-0381), je kiu neniu havas proprietan rajton, ekz-e libere vivantaj bestoj (fiŝoj en la maro, ĉasbestoj). Tamen povas ekzisti ®rajto je alproprigo (89/pb-0791), ekz-e ĉasrajto, fiŝkapta rajto ktp. *b Fon: *a JTP33; *b pb. \W 89/pb-0273 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 35.081.6 {T1} ABA {Eo1} titl**/o-hav/ant/o *a {De1} Inhaber \Im\i eines Titels *b {De2} Berechtigter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J =titlo (89/pb-0482). Fon: *a JTP32; *b pb. \W 89/pb-0274 \w\----- Rim: «89-11-09» \j {U1} 342.7 {T1} FDA {Eo1} intern/a jur/o *a {De1} innerstaatliches Recht \In\i *b {De2} internes Recht \In\i *b {En1} {Fr1} droit \Im\i interne \J =hejma juro (89/pb-0275). Fon: *a JTP11; *b pb. \W 89/pb-0275 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 342.8 {T1} FDB {Eo1} voĉ_don-rajt/o *a {Eo2} voĉ-don/a rajt/o *a {Af1} stemreg *b {De1} Stimmrecht \In\i *a {En1} *b {Fr1} *b \J Fon: *a KR; *b pb. \W 89/pb-0276 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.645 {T1} FAA {Eo1} Inter'naci/a Kort/um/o de Just/ec/o *a*c {Eo2} Inter'naci/a Kort/um/o *a*c {Eo3} IKJ <1> *b {De1} Internationaler Gerichtshof \Im\i *b {De2} IGH \Im\i *b {En1} International Court of Justice *b {Es1} Tribunal \Im\i Internacional de Justicia *ĉ {Es2} Corte \If\i Internacional de Justicia \I(Am)\i *ĉ {Fr1} Cour \If\i internationale de Justice *ĉ {Fr2} Cour ý la \If\i *b \J Internacia tribunalo en Hago en Nederlando, kreita en 1946 de la UN surbaze de la art. 7 k 92 de ĝia ĉarto. La ̧o anstataŭis la ®Konstantan Kortumon de Internacia Justeco (89/pb-0627), kreitan en 1920. =IKJ <2> (89/pb-1853). Fon: *a JTP15,22; *b pb; *c AP131. \W 89/pb-0277 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.19 {T1} FDA {Eo1} jur/a person/o *a*c {De1} juristische Person \If\i *b {En1} {Fr1} \J =jura subjekto (89/pb-0358). Fon: *a JTP33; *b pb; *c AP17. \W 89/pb-0278 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 342.7 {T1} FDB {Eo1} justic/a fundament/a rajt/o *a {Eo2} justic/a baz/a rajt/o *a {De1} Justizgrundrecht \In\i *a {En1} {Fr1} \J Tiuj ®fundamentaj rajtoj (89/pb-0251), kiuj rilatas al la pozicio de civitano antaŭ tribunaloj kaj polico, precipe la rajto je la leĝa juĝisto, la ®komentaria rajto (89/pb-0345), la principoj "neniu puno sen leĝo" (\Inulla poena sine lege\i) kaj la malpermeso de dufoja punado pro la sama krimo (\Ine bis in idem\i). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0279 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 330.148 {T1} HAG {Eo1} kapital/ism/o *a {De1} Kapitalismus \Im\i {En1} capitalism {Es1} capitalismo \Im\i {Fr1} capitalisme \Im\i \J =ŝtatkapitalismo (89/pb-0459), =feŭdismo (89/pb-0981). Fon: *a \W 89/pb-0280 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 338.834.7 {T1} HAD {Eo1} kartel/o <2> *a*c {De1} Kartell \In\i *b {En1} {Fr1} \J 2 Interkonsento de produktantoj, por forigi la liberan konkuradon kaj influi la prezojn favore al siaj interesoj, per komuna reguligo de produktado kaj vendado. =korporacio, trusto (89/pb-0485). 3 Interkonsento de metiaj, sindikataj aŭ politikaj grupoj por komuna agado dum pli-malpli longa tempo. *c Fon: *a BG§10,IV; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0281 \w\----- Rim: «89-10-19» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kod/ig/i *a {De1} kodifizieren *b {En1} to codify *b {Es1} codificar *b {Fr1} codifier *b \J =kodigo (89/pb-1204), kodo (89/pb-0240). Fon: *a pb; *HAE. \W 89/pb-0282 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.518 {T1} FAI {Eo1} kolizi/a norm/o *a {Eo2} rataĉ**/a norm/o *a {Eo3} ipj-norm/o *a {De1} Kollisionsnorm \If\i *a {De2} Verweisungsnorm \If\i *a {De3} IPR-Norm \If\i *a {En1} {Fr1} règle \If\i de conflit *a {Fr2} règle \If\i de rattachement *a \J Kolizia normo, normo de la internacia privata juro (ipj), normo, kies jura konsekvenco ne estas definitiva solvo de kazo, sed elmontro de la aplikenda jursistemo, kontraŭe al ®memdecida normo, substanca normo (89/pb-0384). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0283 \w\----- Rim: pb: Ĉiuj formoj estas sinonime uzebla laŭ la cirkonstancoj, neniu estas pref. ei: Kiel oni prononcu {Eo3}? pb: "i-po-jo-normo". ei: Tiu prononco estus kontraŭa al la 9-a regulo de la Fundamenta Gramatiko. «91-04-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konflikt/o *a*b {De1} Konflikt \Im\i *c {En1} conflict *c {Es1} conflicto \Im\i *c {Fr1} conflit \Im\i *c \J Fon: *a AP33,53; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0284 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konkret/ig/o *a {De1} Konkretisierung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Per ÷o ®genre difinita obligacio (89/pb-0???) fariĝas ®aĵe difinita obligacio (89/pb-0???). Tio okazas ekz-e per apartigo (89/pb-0701). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0285 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.225 {T1} FAD {Eo1} kontinent/a sokl''/o *a*b {De1} Kontinentalsockel \Im\i *a {De2} Festlandsockel \Im\i *a {En1} continental shelf *c {Es1} plataforma continental *c {Fr1} plateau \Im\i continental *c \J (pp juro:) La mara grundo kaj subgrundo trans la eksterna limo de la ®borda maro (89/pb-0294) (rigardate maren) ĝis la loko, kie la deklivo de la ̧o atingas la grundon de la malalta maro (regulo permesanta esceptojn). La ̧o ne plu estas ®ŝtata teritorio (89/pb-1215), sed teritorio kun limigitaj ®prioritataj rajtoj (89/pb-0554) de la ®borda ŝtato (89/pb-0???), kiel ekz-e esploro, ekspluatado de la ®grundaj riĉaĵoj (89/pb-0???), surgrunda fiŝado ktp. *a Fon: *a pb; *b PIVS; *c HAE. \W 89/pb-0286 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} konvenci/o (1) *a*c {Af1} konvensie *ĉ {De1} Konvention \If\i *b {En1} convention *b {Es1} convenio \Im\i *b {Es2} convención \If (menos corriente)\i *b {Fr1} convention \If\i *b \J Interregna, internacia traktato: \I÷o gardanta la aŭtorajn rajtojn; la poŝta ÷o de Berno.\i *ĉ laŭ *c =K÷o de Lomeo (89/pb-1317); K÷o de Potsdam (89/pb-1057); K÷o pri Genocido (89/pb-1427); K÷o pri Germanujo (89/pb-1914); Fon: *a JTP15,22,23; *b HAE; *c PIV; *ĉ pb. \W 89/pb-0287 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 658.114.5 {T1} AGA {Eo1} konzern/o *a*c {De1} Konzern \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Ekonomia unuiĝo de jure memstaraj entreprenoj sub unu komuna centra direkcio. *c Fon: *a BG§10,IV; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0288 \w\----- Rim: «89-10-19» \j {U1} 334 {T1} HEE {Eo1} kooperativ/o *a {De1} Kooperative \If\i *b {En1} {Fr1} \J Koopera societo:\I La esenca karaktero de ÷o estas, ke ties profitoj revenas al la kooperantoj, proporcie al ilia aŭ produktado aŭ konsumado.\i *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0289 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ek'valid/i *a {De1} in Kraft treten {En1} to come into force {Fr1} entrer en vigeur \J \Ipost la ÷o de tiu ĉi ĉarto.\i *a Fon: *a Ĉ§2,102,I. \W 89/pb-0290 \w\----- Rim: «89-10-09» \j {U1} 347.457 {U2} 347.735 {T1} FDA {Eo1} kredit/o *a {De1} Kredit \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§10,VI; *b pb. \W 89/pb-0291 \w\----- Rim: «89-10-09» \j {U1} 347.457 {U2} 347.735 {T1} FDA {Eo1} mal'alt-interez/a kredit/o *a {De1} Kredit \Im\i zu niedrigen Zinsen *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§14,II; *b pb. \W 89/pb-0292 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 342.1 {T1} FKA {Eo1} kultur-ŝtat/o *a {De1} Kulturstaat \Im\i *a {En1} civilized nation *a {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0293 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.221.2 {T1} FAA {Eo1} teritori/a mar/o *a {Eo2} bord/a mar/o *a {De1} Küstenmeer \In\i *a {De2} Küstengewässer \In/pl\i *a {De3} Territorialgewässer \In/pl\i *a {En1} territorial sea *b {En2} territorial waters *b {Es1} mar \If\i territorial *b {Fr1} mer \If\i territoriale *b \J Mara strio situanta antaŭ la bordo de (borda) ŝtato kaj estanta parto de la ®ŝtata teritorio (89/pb-0225), super kiu etendiĝas la suverena potenco de la ŝtato en la limoj difinitaj de la internacia mara juro. La internacia juro permesas al la bordaj ŝtatoj mem fiksi la larĝecon de la ̧o inter tri kaj dekdu maraj mejloj. La ŝtato tamen devas permesi pacan traveturadon al civilaj aŭ militaraj (89/pb-0652) ŝipoj de aliaj ŝtatoj. *a Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0294 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} asign/o *a {De1} Ladung \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0295 \w\----- Rim: «89-10-09» \j {U1} 347.99 {T1} FIA {Eo1} distrikt/a tribunal/o \Ien Germanujo\i *a {Eo2} region/a tribunal/o \Ien Germanujo\i *a {Eo3} land/a tribunal/o \Ien Germanujo\i *b EVIT *a {De1} Landgericht \In, in Deutschland\i *a {En1} district court *a {En2} county court *a {En3} regional court *a {Fr1} \J Baza tribunalo en F.R. Germanujo por civilaj kaj kriminalaj aferoj. =specialan superrigardon pri la tribunala sistemo; loka tribunalo (89/pb-0780); distrikta juĝisto (89/pb-0783). Fon: *a pb; *b LI. \W 89/pb-0296 \w\----- Rim: pb: {Eo3} de LI estas evitenda, ĉar "lando" en FRG signifas "federala ŝtato", dum la justica teritorio de "Landgericht" ne etendiĝas sur la tuta teritorio de "lando". «90-10-07» \j {U1} 35.084 {T1} AJC {Eo1} karier/a oficist/o *a {Eo2} profesi/a oficist/o *a {Eo3} ne'politik/a oficist/o *a {De1} Laufbahnbeamter \Im\i *a {De2} Berufsbeamter \Im\i *a {En1} {Fr1} \J En F.R. Germanujo ekzistas du specoj da oficistoj: (gvidaj) politike elektitaj, kiel ekz. la en kelkaj federalaj landoj t.n. "urbestroj" kaj la profesiaj oficistoj, kiuj havas specialajn jurajn rilatojn al la ŝtato, ekz. kutime estas dumvivaj oficistoj. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0298 \w\----- Rim: ei: Ankaŭ en Kanado ekzistas tiuj du specoj de oficistoj. En Esperanto oni indikas ĉiujn profesiulojn per la sufikso "-ist'", tial oni el la terminoj {Eo1-3} ne povas konkludi, kiun oficiston oni politike elektas. Mi rekomendus nomi la elektitajn oficistojn: "ofic-havantoj". Elektitaj ministroj do estas ofic-havantoj, iliaj neelektitaj profesiaj helpantoj (en Kanado oni nomas ilin \Ideputy minister\i) estas "ministraj oficistoj", tiuj de urbestro: "urbestraj oficistoj". Necesus prepari almenaŭ du nocio-kompleksojn, por klare registri la diversajn nociojn kaj terminojn. (Ekz-e \Ideputy minister\i.) «91-04-15» \j {U1} 329 {T1} RGE {Eo1} doktrin/o *a*b {De1} Lehre \If\i *c {De2} Doktrin \If\i *c {De3} Schulmeinung \If\i *c {En1} {Fr1} \J =reganta ÷o (89/pb-0271). Fon: *a JTP14; *b AP64; *c BT. \W 89/pb-0299 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.44 {T1} FDE {Eo1} prest**-ĝen/o *a {De1} Leistungsstörung \If\i *a {En1} impairment of performance (e.g. breach of contract) *a {Fr1} \J =presto (89/pb-0671). Fon: *a pb \W 89/pb-0300 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.67 {T1} FDH {Eo1} last-vol/a dispon/o *a {De1} letztwillige Verfügung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Ĉiu dispono, kiun persono faras por la kazo de sia morto pri sia havaĵo. ̧o enkludas speciale testamenton (89/pb-0480) kaj ®heredan kontrakton (89/pb-0203). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0301 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.626 {T1} FDH {Eo1} dom/a mandat/o \Ien Francujo\i *a {De1} {En1} {Fr1} mandat \Im\i domestique \J En kelkaj jursistemoj (spec. en Francujo) =jura instituto (89/pb-0011) konstruita kiel supozita mandato (89/pb-0945) de la edzo al la edzino perpetri (89/pb-0661) la ®jurajn aktojn (89/pb-0098) necesajn pro la mastrumado; celo do estas aŭ estis ebligi al la edzino plenumi ŝian "naturan rolon" de patrino kaj dommastrino; tiuaspekte la funkcio estas la sama kiel tiu de la iama Germana ®ŝlosila povo (89/pb-0390) aŭ Angla ®mandato pro kunvivado (89/pb-0117). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0302 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} plur-flank/a *a {Eo2} mult-flank/a *b {De1} mehrseitig *c {De2} multilateral *c {En1} multilateral *c {Es1} multilateral *c {Es2} multilátero *c {Fr1} multilatéral *c {Fr2} plurilatéral *c \J Fon: *a JTP15; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0303 \w\----- Rim: {Eo1} kaj {Eo2} ambaŭ estas same bone uzeblaj. «90-10-07» \j {U1} 342.7(100) {T1} FDB {Eo1} hom/aj rajt/oj *a {De1} Menschenrechte \In,pl\i *b {En1} human rights *b {En2} rights of man *b {Es1} derechos \Im/pl\i del hombre *b {Fr1} droits \Im/pl\i de l'homme *b \J =fundamentaj rajtoj (89/pb-0251). Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0304 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.453 {T1} FDE {Eo1} lu-pren/ant/o *a {De1} Mieter \Im\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP32. \W 89/pb-0305 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.626.7 {T1} FDH {Eo1} dot/o *a*b {De1} Mitgift \If\i *a {De2} eingebrachtes Gut \In\i der Ehefrau *a {En1} dowry *b {Fr1} dote \Im\i \J Fon: *a WI; *b WE. \W 89/pb-0306 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.626.7 {T1} FDH {Eo1} dot/a sistem/o *a {Eo2} dot-sistem/o *b {De1} Dotalsystem \In\i {En1} dowry system {En2} dotal system {Fr1} \J =doto (89/pb-0306) Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0307 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.211 {T1} FAA {Eo1} ŝtat/o-membr/o *a*b*c {De1} Mitgliedsstaat \Im\i *ĉ {En1} member state *d {Fr1} état-membre \Im\i *e \J \ILa rekomendoj de la Asembleo ne estis devigaj por la ÷oj de la Ligo de Nacioj.\i *ĉ laŭ *c Fon: *a JTP18; *b Ĉ§2; *c JKR85; *ĉ pb; *d Ĉ-En; *e Ĉ-Fr. \W 89/pb-0308 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 342.36 {T1} FKA {Eo1} monarki/o *a {Eo2} monaŕi/o *a {De1} Monarchie \If\i *b {En1} monarchy *b {Es1} monarquía \If\i *b {Fr1} monarchie \If\i *b \J Fon: *a PIV; *b HAE. \W 89/pb-0309 \w\----- Rim: «90-01-19» \j {U1} 343.611 {T1} FEB {Eo1} murd/o *a {De1} Mord \Im\i {En1} murder {Fr1} \J Antaŭplanita aŭ antaŭpripensita hommortigo. *a Fon: *a JTP31. \W 89/pb-0310 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.211 {T1} FAA {Eo1} naci/o *a {De1} Nation \If\i *b {En1} nation *b {Es1} nación \If\i *b {Fr1} nation \If\i *b \J Fon: *a PIV; *b HAE. \W 89/pb-0311 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.522 {T1} FAI {Eo1} fizik/a person/o *a {Eo2} natur/a person/o *b {Eo3} real/a person/o *c {De1} natürliche Person \If\i *b {En1} {Fr1} \J En jura senco oni distingas "personojn" en ̧oj kaj ®juraj personoj (89/pb-0278). La unuaj estas homoj, la duaj asocioj, societoj ktp. *b Fon: *a JTP; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0312 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.252 {T1} FDC {Eo1} uz/o-pren/o *a {De1} Nießbrauch \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP32; *b pb. \W 89/pb-0313 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.252 {T1} FDC {Eo1} uz/o-pren/ant/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP32. \W 89/pb-0314 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} norm/o (2) *a {De1} Norm \If\i *b {De2} Rechtsnorm \If\i *b {En1} {Fr1} norme \If\i *b \J Jura preskribo aŭ regulo, konsistanta el priskribo de la regulenda vivproblemo, t.e. la faktaro, cirkonstancoj (89/pb-0476) kaj la ®jura konsekvenco (89/pb-0347). *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0315 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} norm/ig/i *a {De1} normieren *b {DE2} bestimmen *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§10,VI; *b pb. \W 89/pb-0316 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.961 {T1} FKD {Eo1} notari/o *a *b {De1} Notar \Im\i {En1} "notary" {Fr1} notair \Im\i \J Fon: *a JTP20; *b PIV. \W 89/pb-0317 \w\----- Rim: pb: La Angla nocio {En1} ne kongruas kun la Germana aŭ Franca. «90-10-07» \j {U1} 347.626.2 {T1} FDH {Eo1} post'ge/edz/iĝ/a kontrakt/o *a {De1} nachehelicher Vertrag \Im\i {En1} postnuptial contract {Fr1} \J Matrimonia/edzeca kontrakto inter edzo kaj edzino farita post la geedziĝo, per kiu ili ŝanĝas siajn havaĵjurajn rilatojn por la estonteco. En multaj jursistemoj ̧oj longe estis malpermesitaj, ĉar oni timis fraŭdon de triaj kreditoroj. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0318 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.13 {T1} FIA {Eo1} objektiv/a jur/o *a {De1} objektives Recht \In\i *a {De2} Recht \In\i im objektiven Sinn *a {En1} {Fr1} \J La sumo de superpozitivaj (89/pb-0488) juraj principoj agnoskitaj en difinita jurkomunaĵo k la juraj reguloj produktitaj de ties jurdonaj organoj (jurordo). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0319 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 343.98 {T1} FEI {Eo1} viktim/o *a {De1} Opfer \Im\i *b {En1} victim *b {Fr1} \J =viktimologio (89/pb-0534). Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0320 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ord/o *a*b {De1} Ordnung \If\i {En1} order {Fr1} ordre \Im\i \J =publika ÷o (89/pb-0322). Fon: *a BG§4,II; *b PIV. \W 89/pb-0321 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} publik/a ord/o *a {De1} Ordre public \Im\i *a {De2} öffentliche Ordnung \If\i *a {En1} public policy *a {Fr1} ordre \Im\i public *a \J Internacia privata juro: Kaŭzo, kiu malebligas la aplikon de eksterlanda juro trovita per kolizi-jura procedo, se tiu fremda juro kontraŭas la plej bazajn enlandajn konceptojn de justeco aŭ morojn. Ekz.: La unuflanka maledziĝo de la viro en Islamaj jursistemoj kontraŭas la ̧on de F.R. Germanujo kaj pro tio ne estas aplikata. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0322 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.123.0 {T1} FAJ {Eo1} organ/o (3) *a*b*c {De1} Organ \Im\i *ĉ {En1} {Fr1} \J \Ila ÷oj de Unuiĝintaj Nacioj.\i *b Fon: *a JTP17, 24; *b JKR83; *c PIV; *ĉ BT. \W 89/pb-0323 \w\----- Rim: «89-12-09» \j {U1} 341.52 {T1} FAI {Eo1} person/o *a*b {De1} Person \If\i {En1} {Fr1} \J =fizika ÷o (89/pb-0312), natura ÷o (89/pb-0312), jura ÷o (89/pb-0278). Fon: *a BG§6; *b PIV. \W 89/pb-0324 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.51 {T1} FAI {Eo1} person/a statut/o *a {De1} Personalstatut \Im\i *a {En1} {Fr1} \J En internacia privata juro: Jursistemo, kun kiu persono estas ligita por la persona, familia kaj hereda juroj, ĉu per la ŝtataneco (laŭpersona rataĉo =89/pb-0127), ĉu per domicilo, loĝloko aŭ kutima restadejo (laŭteritoria rataĉo). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0325 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 342.736 {T1} FDB {Eo1} petici/o <2> *a {De1} Petition \If\i *b {En1} {Fr1} \J Petskribo de unuopulo aŭ grupo direktita al supera ŝtata instanco, ekz. parlamento aŭ registaro. =popola ÷o (89/pb-0540). *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0326 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 17.021.2 {T1} RDG {Eo1} dev/o *a {De1} Plicht \If\i *b {En1} {Fr1} devoir \Im\i *b \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0327 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} minimum/a dev/ig/a hered-porci/o *a {Eo2} devig/a hered-porci/o *a {De1} Pflichtteil \Im\i *a {En1} legitimate portion *b {Fr1} \J Laŭ la juro de kelkaj ŝtatoj jena minimuma porcio, kiun la rajtigito (ekz. vidvino aŭ infanoj) ricevas pro leĝa atribuo, eĉ se la priheredoto (89/pb-0201) alimaniere disponas per sia ®lasta volo (89/pb-0301); la ̧o fakte do signifas limigon de la ®libera testamentado (89/pb-0481) favore al la protekto de la familio; =leĝa heredporcio (89/pb-0241). *b Fon: *a LI56; *b pb. \W 89/pb-0328 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.13 {T1} FIA {Eo1} pozitiv/a jur/o *a {De1} positives Recht \In\i *b {En1} {Fr1} \J La ®objektiva juro (89/pb-0319) de difinita jurkomunaĵo, kiun kreis ties portantoj de suvereneca povo (ekz. parlamento) aŭ aliaj jurdonaj instancoj, ekz. ®tarifkontraktantaj partioj (89/pb-1090), kaj kiu postulas validecon. =superpozitiva/transpozitiva juro (89/pb-0488). *b Fon: *a JTP; *b pb. \W 89/pb-0329 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.2 {T1} FDC {Eo1} privat/a propriet/o *a {De1} Privateigentum \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0330 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 342.37 {T1} FKA {Eo1} konsili/o de la kron/o *a {De1} Kronrat \Im\i *b {En1} Privy Council *b {Es1} Consejo \Im\i de la Corona *b {Es2} Consejo \Im\i del Reino \I(Esp. hoy\i *b {Fr1} Conseil \Im\i de la Couronne *b \J Fon: *a PIV; *b HAE. \W 89/pb-0331 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 330.1 {T1} HAA {Eo1} produkt-rimed/o *a {De1} Produktionsmittel \I(meist pl)\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§6; *b pb. \W 89/pb-0332 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 329.15 {T1} RGE {Eo1} prolet/a inter'naci/ism/o *a {De1} proletarischer Internationalismus \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Marksisma koncepto. *b Fon: *a JTP14; *b pb. \W 89/pb-0333 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} protokol*/o <2> *a {De1} Protokoll \Im\i {En1} {Fr1} \J (pp. internacia publika juro:) Fon: *a JTP15. \W 89/pb-0334 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} (...-32) {T1} WHB {Eo1} provinc/o *a*b {De1} Provinz \If\i *c {En1} province *c {Es1} provincia \If\i *c {Fr1} province \If\i *c \J Fon: *a JTP21; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0335 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.9 {T1} FIA {Eo1} proces/o (1) *a {De1} Prozess \Im\i {En1} {Fr1} \J Juĝafero, jure submetita al tribunalo. *b Fon: *a JTP17; *b PIV[ei]; \W 89/pb-0336 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 343 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kvalifik/o de delikt/o *a {De1} Qualifikation \If\i eines Delikts *a {En1} {Fr1} \J (pp. kriminala juro:) De ̧o oni parolas, se al baza krimo estas aldonitaj kaj kromaj memstaraj normaj kondiĉoj kaj akrigita pun-minaco. Ekz.: En kelkaj jursistemoj "ŝtelo" estas "baza krimo" banda ŝtelo kvalifiko de "simpla" ŝtelo. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0337 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.5 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kvalifik/i <3> *a {De1} qualifizieren {En1} classify {Fr1} qualifier \J (pp. internacia privata juro:) Limigi la aplikosferon de koliziaj normoj (89/pb-0283) de diversaj jursistemoj. Ekz.: Germana juro ÷as preskripto-normon kiel materi-juran, plej multaj Anglo-Saksaj jursistemoj kiel proceduran. La rajton de la ŝtato pri senhereda postlasaĵo kelkaj jursistemoj ÷as kiel civiljuran heredorajton, aliaj kiel publikjuran postulon. *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0338 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.5 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kvalifik*/o <3> *a {De1} Qualifikation \If\i {En1} classification {En2} characterisation {Fr1} qualification \If\i \J Ago de ÷ado (89/pb-0338). Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0339 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 35 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konsili/o *a*b {Eo2} konsil/ant/ar/o *b EVIT *c {De1} Rat \Im\i {En1} council {Es1} consejo \Im\i {Fr1} conseil \Im\i \J Administra organismo, jen kun decida, jen kun konsulta kompetenteco, plenumanta diversajn funkciojn en registara aparato aŭ grava privata entrepreno. ÷o de la krono (89/pb-0331), regna ÷o (89/pb-0103), Eŭropa K÷o (89/pb-0210), K÷o de la Ligo de Nacioj (89/pb-0102), K÷o de Sekureco de la Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0446), K÷o de la Ŝtatoj (89/pb-1041), Kuratoreca K÷o (89/pb-0108), entrepren-konsilio (89/pb-0123). *ĉ Fon: *a JTP18; *b PIV; *c du; *ĉ pb; \W 89/pb-0340 \w\----- Rim: pb: Eĉ progresintaj Esperantistoj havas problemojn ĝuste uzi konsilo/konsilio/konsilantaro, aperantaj en multaj juraj-politikaj terminoj. PIV difinas "konsilantaro"-n simple per ... "konsilio". du: "Konsilantaro" estas ne nur oldmoda, sed ankaŭ stulta: en konsilioj ĝenerale ne sidas konsilantoj, sed membroj de la konsilio. "Konsilantaro" tial estas fuŝa kaj EVIT. «90-10-07» \j {U1} 341.242 {T1} FAF {Eo1} ratifik/i *a *ĉ {Eo2} ratif**/i *b {De1} ratifizieren *c {En1} ratify *c {Es1} ratificar *c {Fr1} ratifier *c \J =÷o (89/pb-0799). Fon: *a JTP15; *b pb; *c HAE; *ĉ PIV. \W 89/pb-0341 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo de -if/-ifik =apendicon Ĉ5.3. «90-10-07» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} jur/o *a {De1} objektives Recht \In\i {De2} Recht \In\i *a {En1} law {Es1} derecho \Im\i {Fr1} droit \Im\i \J Tuto de devigaj preskriboj (89/pb-0559) kun sankcioj (89/pb-0385), ordigantaj la rilatojn inter homoj kaj homkolektivoj -- fizikaj kaj juraj personoj (89/pb-0312, -0278) -- , kaj difinantaj iliajn ®rajtojn kaj devojn (89/pb-0???). *b =aĵa ÷o, civila ÷o, familia ÷o, hereda ÷o, internacia ÷o, internacia privata ÷o, kriminala ÷o, publika ÷o, k.m.a. Fon: *a PIV; *b JTP11. \W 89/pb-0342 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.211 {T1} FAA {Eo1} Proklam/o de Sen'de'pend/ec/o *a {Af1} onafhanklikheidsproklamasie *a {De1} Unabhängigkeitserklärung \If (Dokument)\i *a {En1} {Es1} {Fr1} \J Dokumento, enhavanta la deklaron, ke iu teritorio estas sendependa de alia ŝtato. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0343 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 34 : 341.174(4) {T1} FAA {Eo1} jur/o de la Eŭrop/a Komun/aĵ/o *a {Eo2} jur/o de la Eŭrop/a Komun/um/o *c {Eo3} jur/o de la Eŭrop/a Komjun**/o *c {Eo4} komun/aĵ/a jur/o *b {Eo5} jur/o de la EK *c {De1} Recht \In\i der Europäischen Gemeinschaft {De2} Europäisches Gemeinschaftsrecht \In\i {De3} EG-Recht \In\i *b {De4} Gemeinschaftsrecht \In\i *b *ĉ {En1} community Law *ĉ {Es1} derecho \Im\i comunitario *ĉ {Fr1} droit \Im\i communautaire *ĉ \J ̧o konsistas el primara ̧o, t.e. la fondo-traktatoj de EK (89/pb-0207) (=Traktatoj de Romo, k.a.) inkluzive aneksojn, kaj la sekundara ̧o, t.e. la juraj aktoj (89/pb-0098) eldonitaj de la EK-organoj, ekz. statutoj (89/pb-0509, 0860), gvidlinioj (89/pb-0???). *b Fon: *a JTP; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0344 \w\----- Rim: pb: Pri komun/um/aĵ/o =89/pb-0207. «90-10-07» \j {U1} 342.7 {T1} FDB {Eo1} komentari/a rajt/o *a {Eo2} rajt/o je opini-esprim/o antaŭ tribunal/o *a {De1} rechtliches Gehör \In\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0345 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 342.2 {T1} FDB {Eo1} jur/a kapabl/o *a {Eo2} rajt-kapabl/ec/o *b {De1} Rechtsfähigkeit \If\i {En1} juridic capacity {En2} juridical capacity {En3} legal capacity {Fr1} capacité \If\i \J La kapablo esti portanto de devoj kaj rajtoj. En modernaj ŝtatoj la ̧o de ®naturaj aŭ fizikaj personoj (89/pb-0312) komenciĝas per la fino de la naskiĝo (tiel ekz. § 1 GermCK); en antikva epoko sklavoj ne havis ̧on, jure do estis aĵoj. Ĉe juraj personoj (asocioj, societoj ktp.) la ̧o komenciĝas aŭ per la fondo-akto aŭ per registriĝo en ŝtata registro aŭ per kombino de ambaŭ kondiĉoj. Oni devas distingi la ̧on de la aga kapablo aŭ aferkapablo (89/pb-0260) (en kelkaj naciaj terminologioj la distingo ne estas klara). *c Fon: *a JTP21; *b LI; *c pb. \W 89/pb-0346 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} konsekvenc*/o <3> *a {Eo2} jur/a konsekvenc*/o *a {De1} Rechtsfolge \If\i *a {En1} {Fr1} conséquence \If\i juridique *a \J Tiu parto de normo (89/pb-0315), kiu aplikiĝas, se kazo plenumas ĉiujn kondiĉojn de la ®norma faktaro (89/pb-0???). *a Fon: *a pb \W 89/pb-0347 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} frukt/o de rajt/o *a {Eo2} jur/a frukt/o *a {De1} Rechtsfrucht \If\i *a {En1} {Es1} fruto jurídico *a {Fr1} \J =frukto (89/pb-0221). Fon: *a pb. \W 89/pb-0348 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} jur/a branĉ/o *a*c *ĉ {Eo2} jur-scienc/a branĉ/o *a {Eo3} jur/ik/a branĉ/o *c {Eo4} jur-kamp/o *d {De1} Rechtsgebiet \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP11; *b pb; *c ei; *ĉ IJR82/1,p4; *d IJR 67/4/5,p14. \W 89/pb-0349 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} histori/o de jur/o *a {De1} Rechtsgeschichte \If\i {En1} {Fr1} \J ®Jurscienca branĉo (89/pb-0349), kiu ... *b Fon: *a JTP22; \W 89/pb-0350 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 340.5 {T1} FIA {Eo1} jur/a famili/o *a {De1} Rechtskreis \Im\i *b {De2} Rechtsfamilie \If\i *b {En1} {Fr1} \J =Romi-Ĝermana ÷o (89/pb-0377), jursistemo (89/pb-0354). Fon: *a JTP11; *b pb. \W 89/pb-0351 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} (094) {T1} FAA {Eo1} jur/a font/o *a *b {De1} Rechtsquelle \If\i *c {En1} {Fr1} source \If\i de droit *c \J Fon: *a JTP12; *b AP31; *c pb. \W 89/pb-0352 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} jur-don/a organ/o *a {De1} rechtssetzendes Organ \In\i *b {De2} rechtssetzende Instanz \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP11; *b pb. \W 89/pb-0353 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.134 {T1} FIA {Eo1} jur-sistem/o *a {De1} Rechtsordnung \If\i *b {De2} Rechtssystem \In\i *b {En1} legal system *b {Fr1} ordre \Im\i juridique *b \J Tuto de juraj normoj, kiuj efektive validas dum difinita tempo sur difinita teritorio k kies efektivigon kutime ŝtata aŭtoritato garantias. *b =jurordo (89/pb-0099). Fon: *a JTP12,24; *b pb. \W 89/pb-0354 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.134 {T1} FIA {Eo1} jur-don/a akt/o *a {Eo2} norm-don/a akt/o *b {De1} Rechtssetzungsakt \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP23; *ab JTP16; *c pb. \W 89/pb-0355 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} {T1} {Eo1} jurisprudenc/o *a*b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP22; *b PIV. \W 89/pb-0356 \w\----- Rim: ei: La termino "jurisprudenco" havas laŭ PIV tri diversajn signifojn, tial devus aperi en tri diversaj nocio-kompleksoj. Pro la ambigueco de ĉi tiu termino, mi rekomendus tute ne uzi ĝin. Sed anstataŭe por ĝia unua signifo "jur/ik/o", por la dua signifo "tribunal/a jur-interpret/ad/o" kaj por la tria signifo "tribunal/aj decid/oj". Ni ne simple akceptu tiujn internaciajn terminojn, kiuj estas ambiguaj, precipe se ni klare povas esprimi la nociojn per jam en nia lingvo ekzistantaj elementoj. «89-10-09» \j {U1} {T1} {Eo1} jur-ŝtat/o *a {De1} Rechtsstaat \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Art. 20 I GG. Fon: *a FG21; *b pb. \W 89/pb-0357 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} jur/a subjekt/o *a {De1} Rechtssubjekt \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fizika (89/pb-0312) aŭ ®jura persono (89/pb-0278), portanto de ®rajtoj kaj devoj (89/pb-0???). *b Fon: *a JTP13; *b pb. \W 89/pb-0358 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.373 {T1} FAG {Eo1} inter'konsent/o pri armistic/o *a {Af1} wapenstilstandsooreenkoms *a {De1} Waffenstillstandsabkommen \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0359 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} jur/a trafik*/o *a {De1} Rechtsverkehr \Im\i {En1} {Es1} tráfico jurídico {Fr1} \J Plivastigo de PIV 1125. Ne trovita en: LI, PIV, PIVS, IKEV, KR, WI; Christaller. Fon: *a pb; \W 89/pb-0360 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} lez*/o de l' jur/o *a {De1} Rechtsverletzung \If\i {En1} {Fr1} violation \If\i du droit \J Fon: *a OEI. \W 89/pb-0361 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} (094.1) {T1} FIA {Eo1} dekret/o *a*d {De1} Rechtsverordnung \If\i *b {De2} Dekret \In\i *b {De3} Verfügung \If\i *c {De4} Beschluß \Im\i *c {De5} Erlaß \Im\i *c {En1} {Fr1} decrét \Im\i *b \J Akto, eldonita de konstitucie aŭ leĝe rajtigita plenuma (ekzekutiva) organo, kaj enhavanta ĝeneralajn normojn aŭ leĝojn ®en materiala senco (89/pb-0986, -1061)). *b laŭ *a Fon: *a PIV; *b pb; *c BT; *d IJR81/2-14. \W 89/pb-0362 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 324 {U2} 342.573 {T1} RBN {Eo1} referendum/o *a*c {Eo2} referend**/o *b EVIT *ĉ {De1} Referendum \In\i {De2} Volksentscheid \Im\i {En1} {Fr1} referendum \Im\i \J Fon: *a JTP15; *b BG§2,II; *c PIV; *ĉ pb. \W 89/pb-0363 \w\----- Rim: pb: La malnova (kaj principe ebla) {Eo2} post apero de PIV hodiaŭ estas arkaismo k pro tio EVIT. «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} regul/o *a {De1} Regel \If\i *b {De2} Regelung \If\i *b {De3} Bestimmung \If\i *b {En1} rule *b {Fr1} règle \If\i *b \J =transira regulo (89/pb-0487). Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0364 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 342.51 {T1} AJE {Eo1} regist/ar/o *a {De1} Regierung \If\i *b {En1} government *b {En2} administration \I(US)\i *b {Es1} gobierno \Im\i *b {Es2} Administración \If, US\i *b {Fr1} gouvernement \Im\i *b {Fr2} Administration \If, US\i *b \J Fon: *a PIV; *b HAE. \W 89/pb-0365 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.626. {T1} FDH {Eo1} primar/a reĝim/o *a {De1} régime primaire \In\i *a {En1} {Fr1} régime primaire \Im\i *a {Fr2} régime de base \Im\i *a \J Sumo de la devigaj havaĵjuraj/patrimoni-juraj edzecaj/matrimoniaj efikoj, kiujn opinias nemalhaveblaj eĉ tiuj jurordoj (89/pb-0099), kiuj cetere agnoskas la liberecon de la geedzoj ordigi iliajn havaĵjurajn/patrimoni-jurajn rilatojn per kontrakto. Tiu normaro formas la bazon de la ®juro pri edzeca havaĵo (89/pb-0186) patrimonio (89/pb-0523) ®en strikta senco (89/pb-0198) . Ĝia funkcio plej klare evidentiĝas ĉe la ®reĝimo de separo de havaĵo (89/pb-0256), do se pliaj geedziĝ-kaŭzitaj efikoj sur la havaĵoj/patrimonioj de la geedzoj estas ekskludataj. *a Fon: *a pb; \W 89/pb-0366 \w\----- Rim: Pri matrimonio =89/pb-0184. «89-03-01» \j {U1} (1-35) {T1} RBN {Eo1} region/o *a {De1} Region \If\i *b {En1} region *b {Es1} región \If\i *b {Fr1} region \If\i *b \J En kelkaj jursistemoj (89/pb-0354) administra unuo, ekz. en la Rusa ("oblastj"). *b laŭ *a Fon: *a JTP21; *b pb. \W 89/pb-0367 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : (1-35) {T1} RBN {Eo1} region/a jur/o *a {De1} regionales Recht \In\i *b {De2} Regionalrecht \In\i *b {De3} Foralrecht \In, in Spanien\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP24; *b pb. \W 89/pb-0368 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.7 {T1} RGD {Eo1} rekreditiv**/o *a {De1} Rekreditiv \In\i *a {En1} {Fr1} lettre de recréance \Im\i *a \J Dokumento per kiu la ŝtatestro aŭ ministro de eksteraj rilatoj de ®ricevanta ŝtato (89/pb-0197) konfirmas la revokon (89/pb-0112) de aliŝtata diplomato respondanta al la ®letero de revoko (89/pb-0113). Kutime la agado de la revokita diplomato estas laŭde honorigita en la ÷o. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0369 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.7 {T1} RBN {Eo1} du/a-grad/a rinvi**/o *a {Eo2} du/a-grad/a renvoj**/o *a {De1} Weiterverweisung \If\i {En1} {Fr1} \J Rinvio (89/pb-0074) ne reen al la unua ŝtato, sed al tria (aŭ kvara ktp.) ŝtato. *a Fon: *a pb; \W 89/pb-0370 \w\----- Rim: «89-03-01» \j {U1} {T1} {Eo1} reprezent/i *a {De1} repräsentieren *b {De2} vertreten *b {En1} to reprezent *b {Es1} representar *b {Fr1} représenter *b \J Fon: *a PIV; *b HAE. \W 89/pb-0371 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 321.72 {T1} RGF {Eo1} respublik/o *a {Af1} republiek *c {De1} Republik \If\i *b*c {En1} republic *b {Es1} república \If\i *b {Fr1} republique \If\i *b \J Fon: *a PIV; *b HAE; *c pb. \W 89/pb-0372 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} revizi/o *a {De1} Revision \If\i *b {De2} Änderung \If\i {En1} review *c {Fr1} révision \If\i *ĉ \J Fon: *a Ĉ§2; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0373 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.962 {T1} FKD {Eo1} juĝ/ist/o *a {De1} Richter \Im\i *b {En1} judge *b {Fr1} juge \Im\i *b \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0374 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Rom/a Traktat/o *a {Eo2} Traktat/o de Rom/o *b {De1} Römische Verträge \Im/pl\i *c {De2} Verträge \Im/pl\i von Rom *c {En1} {Fr1} \J Per la ̧o de 1957 Belgujo, Francujo, F.R. Germanujo, Italujo, Luksemburgujo kaj Nederlando fondis la ®Eŭropan Ekonomian Komunaĵon (89/pb-0209). *c Fon: *a JTP15; *b JTP18; *c pb. \W 89/pb-0375 \w\----- Rim: pb: Eble ni ankaŭ en Eo uzu pluralon, ĉar fakte ja temas pri pluraj traktatoj? «90-10-07» \j {U1} 34(937) {T1} FAA {Eo1} Rom/i/a jur/o *a*b {De1} römisches Recht \In\i *c {En1} Roman law *c {Es1} derecho \Im\i romano *c {Fr1} droit \Im\i romain *c \J Fon: *a JTP12; *b IJR68/1,p13; *c pb. \W 89/pb-0376 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 340.5 {T1} FAA {Eo1} Romi-Ĝerman/a jur-famili/o *a {Eo2} Romi/ism/a jur/a famili/o *b {De1} römisch-germanischer Rechtskreis \Im\i {De2} römisch-germanische Rechtsfamilie \If\i {En1} {Fr1} droit \Im\i romano-germanique \J =jura familio (89/pb-0351), Fon: *a pb; *b pb laŭ JTP12; \W 89/pb-0377 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rekur**/o *a {De1} Rückgriff \Im\i {En1} {Es1} acción \If\i recursoria {Fr1} recours \Im\i \J Art. 34 GG. Ekz.:\ILa ÷o estas rezervata.\i Fon: *a pb; \W 89/pb-0378 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 343.235 {T1} FEA {Eo1} re'fal/i en la sam/an delikt/on *a {De1} rückfällig werden \Intr\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a KR; \W 89/pb-0379 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} retro'efik/o *a {De1} Rückwirkung \If\i *a {En1} {Fr1} rétroactivité \If\i *a \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0380 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} aĵ/o *a {De1} Sache \If\i *b {En1} {Fr1} \J (Konkreta) materia objekto; =movebla ÷o (89/pb-0166), nemovebla ÷o (89/pb-0491), individue definita ÷o (89/pb-0093), genre definita ÷o (89/pb-0094), konsumebla ÷o (89/pb-0505), nekonsumebla ÷o (89/pb-0501), ĉefa ÷o (89/pb-0265), akcesora ÷o (89/pb-0580), damaĝ-kaŭzinta ÷o (89/pb-1522), nenies ÷o (89/pb-0273), precipa ÷o (89/pb-0265), ÷a juro (89/pb-0382). *b Fon: *a JTP31; *b pb. \W 89/pb-0381 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.22 {T1} FDC {Eo1} aĵ/a jur/o *a {De1} Sachenrecht \In\i *a {En1} {Fr1} droit réél \Im\i *a \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0382 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.253 {T1} FDC {Eo1} materi/a frukt/o *a {Eo2} frukt/o de aĵ/o *a {De1} Sachfrucht \If\i *a {En1} {Es1} fruto \Im\i material *a {Fr1} \J =frukto (89/pb-0221) . Fon: *a pb; \W 89/pb-0383 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 340.1 {T1} FIA {Eo1} mem'decid/a norm/o *a {Eo2} substanc/a norm/o *a {De1} Sachnorm \If\i *a {En1} {Fr1} règle \If\i matérielle *a \J Ĉiuj normoj krom la koliziaj. Tiuj lastaj ne "decidas mem", sed indikas la jursistemon, kies normoj decidu. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0384 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.652 {T1} FAI {Eo1} sankci/o *a*c*ĉ {Af1} sanksie *d {De1} Sanktion \If\i *b {En1} sanction *b {Es1} sanción \If\i *b {Fr1} sanction \If\i *b \J \ILa ĉarto ne antaŭvidas iun ajn rimedon de devigo aŭ ÷o.\i *d laŭ *c Fon: *a JTP11; *b HAE; *c JKR89; *ĉ PIV; *d pb. \W 89/pb-0385 \w\----- Rim: «91-02-01» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} statut/o <2> *a {De1} Satzung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Ĉiu normo eldonita de neŝtataj ®korporacioj de publika juro (89/pb-0031) surbaze de aŭtonomio atribuita al ili per ®formala leĝo (89/pb-0216); ekz.: ®komunuma statuto (89/pb-0230). =statuto (1) (89/pb-0509), statuto <3> (89/pb-0462). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0386 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} .004.64 {U2} 343.122 {T1} FEA {Eo1} damaĝ/o *a*c {De1} Schaden \Im\i {En1} damage {Fr1} damage \Im\i \J materia ÷o (89/pb-1527), morala ÷o (89/pb-1559). *b Fon: *a JTP16; *b JTP30; *c PIV; \W 89/pb-0387 \w\----- Rim: «89-03-01» \j {U1} 343.122 {T1} FEA {Eo1} kompens/o *a*b {De1} Schadensersatz \Im\i {De2} Ersatz \Im\i {De3} Entschädigung \If\i {En1} compensation {Fr1} compensation \If\i \J ekz.: justa ÷o. Fon: *a JTP16; *b BG§10,V; \W 89/pb-0388 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 347.627.2 {T1} FDH {Eo1} divorc/o *a {De1} Scheidung \If\i *b {En1} divorce *b {Fr1} divorce \Im\i *b \J Rompo de edziĝo, decidita de jura instanco laŭ la postulo de unu aŭ de ambaŭ geedzoj, pro la motivoj k en la formoj difinitaj de la leĝo: \Ila katolika eklezio ne agnoskas ÷on.\i *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0389 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.626 {T1} FDH {Eo1} ŝlos/il/a pov/o *a {De1} Schlüsselgewalt \If\i *a {En1} {Fr1} \J Leĝe garantita rajto devo-ligi la edzecan/matrimonian komunaĵon per juraj aktoj kutime necesaj por la dommastruma sfero kaj la edukado de la infanoj, ekz. do la rutina aĉetado de nutraĵoj aŭ vestaĵoj. En ®patriarka edzeca juro (89/pb-0???) kun strikta kompreno de la roloj de edzo kaj edzino la ̧o ebligas al la edzino plenumi ŝian rolon kiel patrino kaj dommastrino. Kelkaj jursistemoj atingas la saman celon per la instituto de la ®doma mandato (89/pb-0302) aŭ per la mandato pro kunvivado (ekz. iam en Anglujo). *a Fon: *a pb; \W 89/pb-0390 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.382 {T1} FAG {Eo1} pac-traktat/o *a {Af1} vredesverdrag *b {De1} Friedensvertrag \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a KR; *b pb. \W 89/pb-0391 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 347.95 {T1} FIA {Eo1} kulp/o *a {De1} Schuld \If\i {En1} {Fr1} faute \If\i \J Fon: *a JTP16; \W 89/pb-0392 \w\----- Rim: «89-03-01» \j {U1} 347.44 {T1} FDE {Eo1} denonc**/i *a*b*c {Eo2} antaŭ'aviz/i la nul/ig/on de *ĉ {Eo3} nul/ig-anonc/i *d {Eo4} nulanc**/i *d {Eo5} mal'kontrakt/i *d {Eo6} aviz*/i *f {Eo7} don/i aviz*/on *f {Eo8} aviz/i pri ĉes/o *g {Eo9} kundig**/i *f {De1} kündigen *a {De2} aufkündigen *a {De3} aufkünden *a {De4} auflösen *a {En1} give notice of termination ý to *ĉ {En2} terminate ý to *e {En3} denounce ý to *e {Es1} rescindir *e {Es2} denunciar *e {Fr1} dénoncer *e \J Sciigi al alia partio, ke oni post la preskribita tempodaŭro ne plu konsideras valida la ĝis nun ekzistantan reciprokan jurrilaton. Nuligi, eksvalidigi, dissolvi kontrakton. *ĉ Baza radiko = transitiva verbo; =antaŭtempe ÷i (89/pb-0394), ÷i kun tuja efiko (89/pb-0395), ÷i lukontrakton (89/pb-0396), ÷i en maloportuna tempo (89/pb-0397); =÷o (89/pb-0398). Fon: *a KR; *b VA; *c DU; *ĉ IKEV; *d ei; *e pb; *f go (en AkSt87,p80); *g WI. \W 89/pb-0393 \w\----- Rim: pb(89-08-03): Mi vidas la problemon de la paronima "denunci", pri kiu precipe go atentigas, i.a. en AkSt87,p80: fakte la Franca \Idénoncer\i kaj la Angla \Idenounce\i ampleksas kaj la signifon de "denunci" kaj de "denonci", kvankam FL kaj WE donas kiel tradukon nur "denunci". Tamen mi opinias a) juran fakvorton esprimantan la ideon de "dénoncer", "kündigen" ktp. nepre necesa: ĉiuj (partaj) ekvivalentoj donitaj supre aŭ ne tute trafas la alstrebitan signifon aŭ ne tuj elvokas la ĝustan, celitan nocion ĉe fakuloj, do juristoj, aŭ estas tro pezaj por plia derivado, kp. la sekvantajn kombinojn kun "denonci". b) {Eo9} "kundigi", simile kiel "kindigi", mi opinias ne taŭga pro la "falsa parenco" "-ig". "kindi" ne elvokas la celitan ideon eĉ por Germanoj, sed estas falsa amiko por Germanoj pro "Kind" (= infano). c) (89-08-03:) {Eo6} kaj {Eo7} almenaŭ laŭ la nuna difino en PIV ne estas samsignifa kun la tie ĉi alcelita ideo (tial mi metis la asterikson). "avizi" laŭ PIV signifas "informi per ÷o". ÷o estas aa) "afiŝeto, etiketo, slipeto ks, sciiganta al la publiko utilan informon aŭ instrukcion; b) Korespondaĵo, per kiu oni sciigas al iu, ke lia sendaĵo atingis la celon. Nek la unua ("al la publiko"), nek la dua difino eĉ nur proksimume estas najbaroj de la tie ĉi esprimenda ideo. La termino-kreo nur surbaze de la Angla "to give notice of termination" laŭ mi estas tro magra. La multaj formoj kun "avizi" krome montras, ke klara, unueca koncepto surbaze de tiu radiko ne ekzistas, sed ke klariga aldono ŝajnas necesa. Ĵus tiun necertecon nova radiko evitu. ei: Ankaŭ laŭ mi ni bezonas novan radikon por tiu ĉi nocio. Certe {Eo6} kaj {Eo7} ne taŭgas. Mi preferas {Eo4}: Certe la termino ne estas internacia, sed facile memorigebla kaj mallonga. Ni liberigu nin serĉi internaciajn terminojn, se tiuj ne ekzistas aŭ kaŭzus konfuzon. pb (89-05-19): ei ŝajne miskomprenis min: Kvankam mi vidas la cit. problemon, resp. malavantaĝon de {Eo1}, mi tamen opinias ĝin kaj necesa kaj - malgraŭ ĉio -la plej bona solvo. Int. termino en tiu kazo ekzistas: Ĝi estas {Eo1}. La tuja rekonebleco por juristoj pezas por mi pli ol la ebla problemo de intermikso kun "denunci". Kp. pri tiu punkto ankaŭ la diskuton ĉe holografa (89/pb-0589). ei: Kvankam plejofte le elekto de la necesaj neologismoj fare de pb plaĉas al mi, la elekto de {Eo1} ŝajnas al mi malbona: Por mi pli gravas nemiskomprenebleco ol internacieco, ĉar la plej ĝenerala gvidlinio por kreado de terminoj estas por mi: \ITeknika aŭ scienca Esperanto devus esti kiel eble plej facile komprenebla ne nur por Hind-Eŭropanoj sed por iu ajn homa estaĵo\i. (AkSt87, p.99). Unu en Esperanto ĝis nun nur malofte aplikata metodo estas, krei akronime novajn radikojn el tro longaj plenaj terminoj. En la Angla oni faras tion, kial ni ne faru tion ankaŭ en Esperanto? La plena Esperanta termino por la nocio de 0393 estas "antaŭavizi nuligon de" (laŭ IKEV). Tion mi mallongigis al "nulig-anonci", el kio mi akkronime kreis "nulanci". Tiu termino estas klara kaj facile memorigebla. Ni ne kreu faklingvojn, kiujn la nefakuloj ne komprenas! du: ei havas terurajn ideojn: La fuŝnaskaĵo "nulanci" estu E-a vorto? Mi preferas "denonci". pb: Simile kiel du mi estas multe pli retirema pri la kreo de akronimoj ol ei. Ilia precipa malavantaĝo laŭ mi estas, ke ili por multaj E-istoj aspektas Volapukece, k pro tio probable nur malfacile venkos psikan kontraŭstaron, eĉ se ili ŝajnas aŭ estas tute raciaj. =ofpeto (89/pb-0434), ofesploro (89/pb-0500). «91-04-14» \j {U1} 347.44 {T1} FDE {Eo1} antaŭ'temp/e denonc**/i *a {Eo2} antaŭ'tempe nulanc**/i *b {De1} vorzeitig kündigen {En1} {Fr1} dénoncer avant le terme \J =denonci (89/pb-0393). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0394 \w\----- Rim: ei: =89/-0393. «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDE {Eo1} denonc**/i kun tuj/a efik/o *a {Eo2} sen'frist**/e denonc**/i *a {Eo3} sen'frist**/e nulanc**/i *b {De1} fristlos kündigen *a {De2} mit sofortiger Wirkung kündigen *a {En1} {Fr1} dénoncer avec effet immédiat *a \J =denonci (89/pb-0393). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0395 \w\----- Rim: ei: =89/-0393. «89-10-26» \j {U1} 347.453 {T1} FDE {Eo1} denonc**/i lu-kontrakt/on *a {Eo2} nulanc**/i lu-kontrakt/on *b {De1} einen Mietvertrag kündigen *a {En1} {Fr1} dénoncer un bail *a \J =denonci (89/pb-0393). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0396 \w\----- Rim: ei: =89/-0393. «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDE {Eo1} denonc**/i en mal'oportun/a temp/o *a {Eo2} nulanc**/i en mal'oportun/a temp/o *b {De1} zur Unzeit kündigen *a {En1} {Fr1} dénoncer à contretemps *a \J =denonci (89/pb-0393). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0397 \w\----- Rim: ei: =89/-0393. «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDE {Eo1} denonc**/o *a {Eo2} nulanc**/o *c {De1} Aufhebung \If\i *a {De2} Aufkündigung \If\i *a {De3} Auflösung \If\i *a {De4} Kündigung \If\i *a {En1} {Es1} rescisión \If\i *b {Es2} denuncia \If\i *b {Fr1} dénonciation \If\i *a \J La sciigo mem, ke oni denoncas (89/pb-0393):\I la laborrilato finas per ÷o.\i =÷a dokumento (89/pb-0399), ÷a klaŭzo (89/pb-0400), ÷a rajto (89/pb-0401), ÷a letero (89/pb-0402), ÷a kaŭzo (89/pb-0403), ÷a motivo (89/pb-0403). *b Fon: *a DU; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0398 \w\----- Rim: ei: =89/-0393. «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDE {Eo1} denonc**/a dokument/o *a {Eo2} nulanc**-dokument/o *b {De1} Kündigungsurkunde \If\i {En1} {Fr1} acte \Im\i de dénonciation (document) \J =denonco (89/pb-0398). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0399 \w\----- Rim: ei: =89/-0393. «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDA {Eo1} denonc**/a klaŭz/o *a {Eo2} nulanc**-klaŭz/o *b {De1} Kündigungsklausel \If\i *a {En1} {Fr1} clause \If\i de dénonciation *a \J =denonco (89/pb-0398). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0400 \w\----- Rim: ei: =(89/pb-0393). «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDA {Eo1} denonc**/a rajt/o *a {Eo2} nulanc**-rajt/o *b {De1} Kündigungsrecht \In\i *a {En1} {Fr1} droit \Im\i de dénonciation (d'un contrat) *a \J =denonco (89/pb-0398). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0401 \w\----- Rim: ei: =(89/pb-0393). «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDA {Eo1} denonc**/a leter/o *a {Eo2} nulanc**-leter/o *b {De1} Kündigungsschreiben \In\i *a {En1} {Fr1} lettre \If\i de dénonciation (résilation d'un contrat) *a \J =denonco (89/pb-0398). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0402 \w\----- Rim: ei: =(89/pb-0393). «89-10-26» \j {U1} 347.44 {T1} FDA {Eo1} denonc**/a kaŭz/o *a {Eo2} denonc**/a motiv/o *a {Eo3} nulanc**-motiv/o *b {De1} Kündigungsgrund \Im\i *a {En1} {Fr1} motif \Im\i de la dénonciation (d'un contrat) *a \J =denonco (89/pb-0398). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0403 \w\----- Rim: ei: 1 Mi preferas terminon {Eo3}, ĉar {Eo1} tro similas al 89/pb-0400. 2 =(89/pb-0393). «89-10-26» \j {U1} 343.72 {T1} FEB {Eo1} ekstorsi**/o *a {De1} räuberische Erpressung \If\i *b {De2} Erzwingung \If\i *b {En1} {Fr1} extorsion \If\i *a \J Krimo, je kiu la perpetranto per perforto aŭ per minaco de perforto kontraŭ korpo aŭ vivo de alia devigas la viktimon toleri financan perdon. *b Fon: *a VA; *b pb. \W 89/pb-0404 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 343.61 {T1} FEB {Eo1} homicid**/o *a {De1} Tötung \If\i (eines Menschen) *b {En1} {Fr1} homicide \Im\i *a \J Hom-mortigo. *a Fon: *a VA; *b pb. \W 89/pb-0405 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 061.27 {U2} 347.195 {T1} HEE {Eo1} fondaci**/o *a EVIT *b {Eo2} fond/aĵ/o *c {De1} Stiftung \If\i *b {En1} fondation *b {Fr1} fondation \If\i *a \J Fon: *a VA; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0406 \w\----- Rim: pb: Mi ne vidas ian neceson por la neologisma {Eo1}, kiu kontraŭas la duan parton de la 15a regulo kaj pro tio estas EVIT. «90-10-07» \j {U1} 343.22 {T1} FEA {Eo1} delikvent**/o *a EVIT *b {Eo2} delikt/ul/o *b {De1} Delinquent \Im\i *b {De2} Rechtsbrecher \Im\i *b {En1} {Fr1} délinquant \Im\i *a \J Persono kiu perpetris (89/pb-0661) delikton. *b Fon: *a VA; *b pb. \W 89/pb-0407 \w\----- Rim: pb: La naturisma {Eo1} laŭ mi estas superflua kaj pro tio evitenda. «90-10-07» \j {U1} 343.22 {T1} FEA {Eo1} laŭ'okaz/a delikt/ul/o *a {De1} Gelegenheitsverbrecher \Im\i *a {En1} {Fr1} délinquant \Im\i occasionnel *a \J =deliktulo (89/pb-0407). Fon: *a pb; \W 89/pb-0408 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 343.22 {T1} FEA {Eo1} de'nov/a delikt/ul/o *a {De1} rückfälliger Rechtsbrecher \Im\i *a {En1} {Fr1} délinquant \Im\i récidiviste *a \J =deliktulo (89/pb-0407). Fon: *a pb; \W 89/pb-0409 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 343.346 {T1} FEB {Eo1} trafik/a delikt/ul/o *a {De1} Verkehrssünder \Im\i *a {En1} {Fr1} délinquant \Im\i de la route *a \J =deliktulo (89/pb-0407). Fon: *a pb; \W 89/pb-0410 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 343.346 {T1} FEB {Eo1} kart/ar/o pri trafik/aj delikt/ul/oj *a {De1} Verkehrssünderkartei \If\i *a {En1} {Fr1} sommier des délinquants de la route *a \J =deliktulo (89/pb-0407). Fon: *a pb; \W 89/pb-0411 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 343.22 {T1} FEA {Eo1} laŭ'kutim/a delikt/ul/o *a {Eo2} laŭ'kutim/a krim/ul/o {De1} Gewohnheitsverbrecher \Im\i {En1} {Fr1} délinquant \Im\i d'habitude \J =deliktulo (89/pb-0407). Fon: *a pb; \W 89/pb-0412 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 343.224.1 {T1} FEA {Eo1} ne'plen/aĝ/a delikt/ul/o *a {De1} minderjähriger Delinquent \Im\i {En1} {Fr1} délinquant \Im\i mineur \J =deliktulo (89/pb-0407). Fon: *a pb; \W 89/pb-0413 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.751 {T1} FHA {Eo1} alien**/i \Itr,br\i *a {Eo2} trans'propr/ig/i *c {De1} entäußern *b {De2} veräußern *b {En1} alienate ý to *b {Fr1} aliéner *a \J Translasi en fremdan proprieton; transferi rajton al alia; transproprigi. *b =÷i aĵon (89/pb-0415), devigi sin ÷i aĵon (89/pb-0416). Fon: *a VA; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0414 \w\----- Rim: pb: 1 Mi opinias la terminon {Eo1} necesega kiel montras la multaj derivaĵoj. 2 Mi vidas la problemon de "falsa amiko" "alien" = eksterlandano en la Angla, tamen opinias ĝin neglektebla, ĉar ankaŭ la Angla konas la radikon en la senco uzita tie ĉi, ekz. en la Usona konstitucio (\I"We hold this thruth to be selfevident, ktp., with certain unalienable rights, ktp."\i). ei: Mi vidas alian problemon pri {Eo1}, nome intermikson kun "ali-" kiel pseŭdo-tabelvorto, nuntempe pli kaj pli ofte uzata. Do {Eo1} por mi signifas "sendi ion alien" (= al alia loko). pb: Ankaŭ en tiu kazo la argumento de la internacieco por mi estas pli grava ol la ebla intermikso kun formo ĉiukaze malbona, nome "ali-" kiel tabelvorto. Eo ne tro distanciĝu de la kutima internacia fak-ĵargono jura. ei: Pro mia en 89/pb-0393 detale klarigita sinteno {Eo2} nepre ŝajnas al mi preferinda. «90-10-07» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/i aĵ/on *a {Eo2} trans'propr/ig/i aĵ/on *b {De1} sich einer Sache entäußern {En1} {Fr1} aliéner une chose \J =alieni (89/pb-0414). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0415 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} dev/ig/i sin alien**/i aĵ/on *a {Eo2} sin dev/ig/i al aĵ-trans'propr/ig/o *b {De1} sich zur Veräußerung einer Sache verpflichten *a {En1} {Fr1} prendre l'engagement d'aliéner une chose *a \J =alieni (89/pb-0414). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0416 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHAS {Eo1} alien**/o *a {Eo2} trans'propr/ig/o *b {De1} Entäußerung \If\i *a {De2} Veräußerung \If\i *a {En1} alienation *a {Fr1} aliénation \If\i *a \J =÷i (89/pb-0414). =÷o de la proprieto (89/pb-0418), senkompensa/senpaga ÷o (89/pb-0419), kompensa ÷o (89/pb-0420), ÷o de unuopa aĵo (89/pb-0421), ÷o (de la tuta) havaĵo/patrimonio (89/pb-0422), ÷a akto (89/pb-0423), ÷a kontrakto (89/pb-0424), ÷a enspezo/gajno (89/pb-0425). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0417 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/o de la propriet/o *a {Eo2} trans'propr/ig/o de propriet/o *b {De1} Übertragung \If\i des Eigentums {En1} {Fr1} aliénation \If\i de la propriété \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0418 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} sen'kompens/a alien**/o *a {Eo2} sen'pag/a alien**/o *a {Eo3} sen'kompens/a trans'propr/ig/o *b {Eo4} sen'paga trans'propr/ig/o *b {De1} unentgeltliche Übertragung \If\i *a {En1} {Fr1} aliénation \If\i à titre gratuit *a \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0419 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} kompens/a alien**/o *a {Eo2} kompens/a trans'propr/ig/o *b {De1} entgeltliche Veräußerung \If\i *a {En1} {Fr1} aliénation à titre onéreux *a \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0420 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/o de unu/op/a aĵ/o *a {Eo2} trans'propr/ig/o de unu/op/a aĵ/o *b {De1} Veräußerung \If\i einer einzelnen Sache *a {En1} {Fr1} aliénation à titre particulier *a \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0421 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/o de la tut/a hav/aĵ/o *a {Eo2} alien**/o de hav/aĵ/o *a {Eo3} patrimoni**/a alien**/o *a {Eo4} trans'propr/ig/o de tut-hav/aĵ/o *b {De1} Übertragung \If\i des Gesamtvermögens {En1} {Fr1} aliénation \If\i à titre universel \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0422 \w\----- Rim: Pri patrimonio =89/pb-0523. «89-08-09» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/a akt/o *a {Eo2} trans'propr/ig/a akt/o *b {De1} Veräußerungsgeschäft \In\i *a {En1} {Fr1} acte \Im\i d'aliénation *a \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0423 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/a kontrakt/o *a {Eo2} trans'propr/ig/a kontrakt/o *b {De1} Veräußerungsvertrag \Im\i *a {En1} {Fr1} contrat \Im\i d'aliénation *a \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0424 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/a en'spez/o *a {Eo2} alien**/a gajn/o *a {Eo3} trans'propr/ig/a gajn/o *b {De1} Veräußerungserlös \Im\i *a {De2} Veräußerungsgewinn \Im\i *a {En1} {Fr1} produit \Im\i de l'aliénation *a \J =alieno (89/pb-0417). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0425 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/ebl/a *a {Eo2} trans'propr/ig/ebl/a *b {De1} veräußerlich *a {De2} übertragbar *a {En1} alienable *a {Fr1} aliénable *a {Fr2} transmissible *a \J =alieni (89/pb-0414); =÷a rajto (89/pb-0427). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0426 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/ebl/a rajt/o *a {Eo2} trans'propr/ig/ebl/a rajt/o *b {De1} übertragbares Recht \In\i *a {De2} veräußerliches Recht \In\i *a {En1} alienable right *a {Fr1} droit \Im\i aliénable *a \J =alienebla (89/pb-0426). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0427 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/ebl/ec/o *a {Eo2} trans'propr/ig/ebl/ec/o *b {De1} Veräußerlichkeit \If\i *a {En1} {Fr1} aliénabilité \If\i *a \J =alieni (89/pb-0414). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0428 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} ne'alien**/ebl/ec/o *a {Eo2} ne'trans'propr/ig/ebl/ec/o *b {De1} Unveräußerlichkeit \If\i *a {En1} inalienability *a {Fr1} inaliénabilité \If\i *a \J =alieni (89/pb-0414). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0429 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 347.75 {T1} FHA {Eo1} alien**/ant/o *a {Eo2} trans'propr/ig/ant/o *b {De1} Veräußerer \Im\i *a {De2} Verkäufer \Im\i *a {En1} alienor *a {Fr1} aliénateur \Im\i *a \J Persono, kiu alienas (89/pb-0414) ion. *a Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0430 \w\----- Rim: «90-10-07» \j {U1} 341.44 {T1} FAH {Eo1} ekstradici/i \Itr\i *a {Eo2} ekstrad**/i \Itr, br\i *b {De1} ausliefern *c {En1} extradite ý to *c {Fr1} extrader *b \J Transdoni fuĝintan kriminton al la kompetentaj juraj instancoj de alia lando. *a \I"neniu Germano povas esti ÷ata al eksterlando".\i *c laŭ *ĉ =÷o (89/pb-0432), Eŭropa Konvencio pri E÷ado (89/pb-0433). Fon: *a PIV; *b VA; *c pb; *ĉ GG§16,II; \W 89/pb-0431 \w\----- Rim: pb: {Eo2} principe ŝajnas al mi pli bona, ĉar 1 pli konsekvenca laŭ la 15a Regulo, ĉar prenita de la baza verba formo el la Franca, kaj ne kiel {Eo1} de la substantivo \Iextradition\i; 2 pli mallonga, 3 evitanta la malfacile prononceblan intersekvon "-ici/+vokalo"; nura malavantaĝo: povas esti interpretita kiel "eks'trad/i", alia jura termino de PIV. Tamen laŭ mi nur ŝajna problemo, ĉar kion signifu "eks'trad/i"? "El'trad/i" ŝajnas ankorau pensebla, sed ĉu "eks'trad/i"? Krome klarigos la sencon la kunteksto. Pri "-ici/"-vortoj =apendicon Ĉ5.2. «91-06-02» \j {U1} 341.44 {T1} FAH {Eo1} ekstradici/o *a {Eo2} ekstrad**/o *b {De1} Auslieferung \If\i *b {En1} extradition *b {Fr1} extradition \If\i *b \J =ekstradi (89/pb-0431). Fon: *a AP67; *b pb; \W 89/pb-0432 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.456 {T1} FAH {Eo1} Eŭrop/a Konvenci/o pri Ekstrad**/o *a {De1} Europäisches Auslieferungsübereinkommen \In\i *a {En1} European Convention of Extradition *a {Fr1} \J =ekstradi (89/pb-0431). Fon: *a pb; \W 89/pb-0433 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rekvest**/o *a {Eo2} rekŭest**/o {Eo3} pet/o *b*c {Eo4} oficial/a pet/o *ĉ {Eo5} ofpet**/o *ĉ {De1} Ersuchen \In\i *a {De2} Antrag \Im\i *a {De3} Gesuch \In\i *a {En1} request *a {Fr1} requête \If\i *a \J Oficiala peto aŭ demando. =÷o por ekstrado (89/pb-0435), =rekvesti (89/pb-0788). Fon: *a pb; *b PIV; *c IKEV#169; *ĉ ei. \W 89/pb-0434 \w\----- Rim: pb: 1 Pri "kv" aŭ "kŭ" =inkvesto (89/pb-0500). 2 Pri {Eo5} =denonci/nulanci (89/pb-0393). ei: Peto aŭ demando estas tute malsamaj nocioj. Mi opinias laŭ {Eo3} kaj la etnolingvaj terminoj, ke temas nur pri "oficiala peto". Tial mi proponas {Eo4} kaj {Eo5}. du: Mi opinias, ke "ofpeto" estas simila fuŝnaskaĵo kiel "ofesploro" (89/pb-0500) aŭ "nulanci" (89/pb-0393), vd. la tieajn diskutojn. «90-10-11» \j {U1} 341.456 {T1} FAH {Eo1} rekvest**/o por ekstrad**/o *a {Eo2} ekstrad**-rekvest**/o *a {Eo3} ekstrad**-ofpet**/o *b {De1} Auslieferungsersuchen \In\i *a {De2} Auslieferungsantrag \Im\i *a {En1} request for extradition *a {Fr1} \J =ekstradi (89/pb-0431), =rekvesto (89/pb-0434). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0435 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.24 : 341.44 {T1} FAH {Eo1} ekstrad**/o-traktat/o *a {De1} Auslieferungsvertrag \Im\i *a {En1} treaty of extradition *a {Fr1} \J =ekstradi (89/pb-0431). Fon: *a pb; \W 89/pb-0436 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 341.44 {T1} FAH {Eo1} rifuz/i la ekstrad**/on *a {De1} die Auslieferung ablehnen *a {En1} to refuse extradition *a {Fr1} \J =ekstradi (89/pb-0431). Fon: *a pb; \W 89/pb-0437 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 341.44 {T1} FAH {Eo1} konced/i la ekstrad**/on *a {De1} die Auslieferung gewähren *a {En1} to grant extradition *a {Fr1} \J =ekstradi (89/pb-0431). Fon: *a pb; \W 89/pb-0438 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ne'alien**/ebl/a *a {Eo2} ne'trans'propr/ig/ebl/a *b {De1} unveräußerlich *a {En1} inalienable *a {Fr1} inaliénable *a \J =alieni (89/pb-0414). Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0439 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} alien**/a mal'permes/o *a {Eo2} alien**/a prohib/o *c {Eo3} mal'permeso de trans'propr/ig/o *b {Eo4} prohib/o de trans'propr/ig/o *c {De1} Veräußerungsverbot \In\i *a {En1} restraint on alienation *a {Fr1} \J =alieno (89/pb-0417); absoluta ÷o (89/pb-0441); relativa ÷o (89/pb-0442); prohibo (89/pb-0471). Fon: *a pb; *b ei; *c du. \W 89/pb-0440 \w\----- Rim: «90-11-10» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} absolut/a alien**/a mal'permes/o *a {Eo2} absolut/a alien**/a prohib/o *c {Eo3} absolut/a malpermes/o de trans'propr/ig/o *b {Eo4} absolut/a prohib/o de trans'propr/ig/o *c {De1} absolutes Veräußerungsverbot \In\i *a {En1} {Fr1} \J =alieno (89/pb-0417); relativa ÷o (89/pb-0442); prohibo (89/pb-0471). Fon: *a pb; *b ei; *c du. \W 89/pb-0441 \w\----- Rim: «89-11-10» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} relativ/a alien**/a mal'permes/o *a {Eo2} relativ/a alien**/a prohib/o *c {Eo3} relativ/a mal'permes/o de trans'propr/ig/o *b {Eo4} relativ/a prohib/o de trans'propr/ig/o *c {De1} relatives Veräußerungsverbot \In\i *a {En1} {Fr1} \J =alieno (89/pb-0417), absoluta aliena malpermeso (89/pb-0441), aliena malpermeso (89/pb-0440); prohibo (89/pb-0471). Fon: *a pb; *b ei; *c du. \W 89/pb-0442 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kulp/a princip/o *a {Eo2} kulp/o-princip/o *b {De1} Schuldprinzip \In\i *a {En1} {Fr1} \J Principo, laŭ kiu divorco (89/pb-0389) okazas tiel, ke (familia) tribunalo klopodas malkaŝi, kiu de la geedzoj kulpas pro la malsukceso kaj detruo de la edzeca/matrimonia vivo, ekz. pro adulterio (89/pb-0???); la ̧o en modernaj jursistemoj ofte estas anstataŭigita per la ®ruiniga principo (89/pb-0576). *a Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0443 \w\----- Rim: ei: {Eo1} mispensigus, kvazaŭ iu principo kulpus. «90-10-10» \j {U1} 347.41 {T1} FDI {Eo1} obligaci/a rilat/o *a {Eo2} ŝuld-rilat/o *a {De1} Schuldverhältnis \In\i *a {De2} Obligation \If\i *a {En1} obligation *a {En2} relationship under the law of obligations *a {Fr1} obligation \If\i *a {Fr2} rapport \Im\i d'obligation *a \J Jura rilato inter (minimume) du personoj, surbaze de kiu unu parto (la kreditoro) rajtas postuli certan preston (89/pb-0671) de la alia parto (debitoro/ŝuldanto). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0444 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 342.25 {T1} FKA {Eo1} mem'administr/ad/o *a {De1} Selbstverwaltung \If\i *a {En1} {Fr1} \J =administrado (89/pb-0532). Fon: *a pb. \W 89/pb-0445 \w\----- Rim: «89-10-10» \j {U1} 341.123.043 {T1} FAJ {Eo1} Sekur/ec/a Konsili/o (de UN) *a *c {Eo2} Konsili/o de Sekurec/o (de UN) *b*c {Eo3} Konsil/ant/ar/o de Sekur/ec/o (de UN) {Eo4} Konsil/o de Sekur/ec/o (de UN) *ĉ EVIT *e {De1} Sicherheitsrat \Im\i (der UNO) *d {De2} Weltsicherheitsrat \Im\i *d {En1} Security Council (of the UN) *d {En2} SC *d {Es1} Consejo \Im\i de Seguridad *d {Fr1} Conseil \Im\i de Sécurité (de l'ONU) *d {Fr2} CdS \Im\i *d \J Organo de UNO. =rekomendo de la ̧o (89/pb-0812). Fon: *a Ĉ§2; *b JTP24; *c KR; *ĉ AP111; *d HAE; *e pb. \W 89/pb-0446 \w\----- Rim: pb: Pri konsilo/konsilio/konsilantaro =konsilio (89/pb-0340). «90-11-12» \j {U1} 17.023 {T1} RDG {Eo1} mor/a ord/o *a {De1} Sittengesetz \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; \W 89/pb-0447 \w\----- Rim: «91-04-15» \j {U1} 347.965 {T1} FIA {Eo1} solicitor/o (1),<2> *a*b {De1} Solicitor \Im\i *c {En1} solicitor *c {Fr1} \J 1 Membro de la brita leĝa profesio, kompetenta por konsili la klientojn, esplori kaj prepari la pledaferojn por advokato, sed ne rajtigita pledi mem, krom en iaj malsuperaj kortumoj. *a 2 (en Usono:) Oficisto prizorganta legalajn (89/pb-0588) aferojn urbo aŭ alia komunumo. *ĉ laŭ *d Fon: *a PIV; *b JTP31; *c pb; *ĉ ei; *d Rand; \W 89/pb-0448 \w\----- Rim: «91-04-15» \j {U1} 342.3 {T1} FAA {Eo1} suveren/ec/o *a {Af1} susereiniteit *c {De1} Souveränität \If\i *b {En1} sovereingnty *b {Es1} soberanía \If\i *b {Fr1} souveraineté \If\i *b \J Fon: *a Ĉ§2.1; *b HAE; *c pb. \W 89/pb-0449 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 342.58(47) {T1} FBA {Eo1} sovet/o (1,2) *a*b {De1} Sowjet \Im\i *c {De2} Rat \Im\i *c {En1} Soviet *c {En2} Council *c {Es1} soviet \Im\i *c {Es2} consejo \Im\i *c {Fr1} soviet \Im\i *c {Fr2} conseil \Im\i \J 1 Revolucia konsilio, elektita de la laboristoj aŭ soldatoj, kiel batalgrupo: \Ivilaĝa, fabrika ÷o.\i 2 En la nuna Unio de Sovetaj Socialistaj Respublikoj, deputitaro, formanta superan organon, kiu gvidas la Union, uniajn respublikojn, distriktojn k aliajn teritoriajn unuojn, aŭ eĉ gravajn organizaĵojn:\I En la Supera ÷o de USSR estas laŭkonstitucie centrigitaj ĉiuj povoj.\i *b Fon: *a JTP31; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0450 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 327.51(1-11) {T1} RGA {Eo1} Sovet/i/a blok/o *a {De1} Sowjetblock \Im\i *b {De2} sowjetisches Lager \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP14; *b pb. \W 89/pb-0451 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 327.323 {T1} RGC {Eo1} socialism/a inter'naci/ism/o *a {De1} sozialistischer Internationalismus \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fundamenta principo de la t.n. ®socialisma internacia juro (89/pb-0454). *a Fon: *a JTP14; *b pb. \W 89/pb-0452 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34.01(47) {T1} FCA {Eo1} Sovet/i/ism/a jur/a famili/o *a {De1} sozialistischer Rechtskreis \Im\i *b {De2} sozialistische Rechtsfamilie \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP12; *b pb. \W 89/pb-0453 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.01(1-11) {T1} FAL {Eo1} socialism/a inter'naci/a jur/o *a {De1} sozialistisches Völkerrecht \In\i *b {En1} {Fr1} \J Regiona internacia juro de la Sovetia alianco de ŝtatoj bazanta sur la principoj de socialisma internaciismo (89/pb-0452). *a Fon: *a JTP13/14; *b pb. \W 89/pb-0454 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 304 {T1} RFO {Eo1} social/a ŝtat/o *a {De1} Sozialstaat \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Ŝtato, kiu malakceptas kaj la liberecan ideon sen socialaj ligoj de la liberala jurŝtato de la frukapitalista erao, kaj la plenan socialan prizorgon de la ŝtato de publika prizorgo, kiu tendencas sufoki la liberecon, kaj fine la kontraù-liberecan socialismon de la popolaj demokratioj laŭ orient-Eŭropaj modeloj, male ŝtato, kiu realigas socialan sekurecon kaj justecon kun la celo, laŭeble optimume garantii (realan) liberecon kaj egalecon de ĉiuj civitanoj per ekvilibrigo de tiuj bazaj idealoj tendencantaj kontraŭstari sin reciproke. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0455 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 342.1 {T1} FKA {Eo1} ŝtat/o *a {De1} Staat \Im\i *b {En1} state *b {Es1} Estado \Im\i *b {Fr1} E^'tat \Im\i *b \J Fon: *a PIV; *b HAE. \W 89/pb-0456 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 347.5 {T1} FBA {Eo1} ŝtat/a kompens/o-dev/o *a {De1} Staatshaftung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0457 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 333.1 {T1} AJD {Eo1} ŝtat/a propriet/o *a {De1} Staatseigentum \In\i *b {En1} state property *b {Fr1} propriété \If\i étatique *b \J Fon: *a JTP12; *b pb. \W 89/pb-0458 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 330.148 {T1} HAA {Eo1} ŝtat-kapital/ism/o *a {De1} Staatskapitalismus \Im\i *a {En1} state capitalism *a {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0459 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} prohib/i \Itr, br\i *a {Eo2} mal'permes/i \Itr\i *a {De1} verbieten \Itr\i *b {En1} {Fr1} \J =prohibo (89/pb-0471), prohibicio (89/pb-0???). Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0460 \w\----- Rim: «90-10-09» \j {U1} 341.123.043 {T1} FAJ {Eo1} konstant/a membr/o *a*d {Eo2} konstant/a membr/o de la Sekurec/a Konsili/o de UN *a*d {De1} ständiges Mitglied \In\i *b {En1} permanent member *c {Fr1} membre \Im\i permanent *ĉ \J Usono, Sovetunio, Britujo, Francujo, Ĉinujo: \IAl kelkaj demandoj estas aplikata la principo de unuanimeco de la ̧oj (art. 27 Ĉ).\i *e laŭ *d Fon: *a Ĉ§2; Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr; *d JKR83; *e pb. \W 89/pb-0461 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.51 {T1} FAI {Eo1} statut*/o <3> *a {De1} Statut \In\i {En1} {Fr1} \J En ®internacia privata juro (89/pb-1006) tiu jursistemo trovita per kolizi-jura procedo, kies normoj estas aplikataj; delikta ÷o (89/pb-0463), fara ÷o (89/pb-0261), geedziĝa ÷o, hereda ÷o (89/pb-0465), persona ÷o, matrimonia ÷o (89/pb-0464). *b =÷-ŝanĝo (89/pb-0466); statuto (1) (89/pb-0509). Fon: *a PIV; *b pb; *c JTP22. \W 89/pb-0462 \w\----- Rim: «90-10-09» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} delikt/a statut*/o *a {De1} Deliktsstatut \In\i *a {En1} {Fr1} \J =statuto <3> (89/pb-0462). Fon: *a pb. \W 89/pb-0463 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} matrimoni**/a statut*/o *a {De1} Ehestatut \In\i *a {En1} {Fr1} \J =matrimonio (89/pb-0184), =statuto <3> (89/pb-0462). Fon: *a pb. \W 89/pb-0464 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} hered/a statut*/o *a {De1} Erbstatut \In\i *a {En1} {Fr1} \J =statuto <3> (89/pb-0462). Fon: *a pb. \W 89/pb-0465 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} statut*-ŝanĝ/o *a {De1} Statutenwechsel \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Ŝanĝo de la faktoj decidaj por la rataĉo (89/pb-0127), tiel ke ekde tiu ŝanĝo alia jursistemo devas esti aplikata; ekz. ŝanĝo de la ŝtataneco, domicilo, kutima restadejo, ktp. havas kiel konsekvencon, ke la aplikenda statuto (89/pb-0462) ŝanĝiĝas, kondiĉe ke la respektiva kolizia normo aplikenda rataĉas ĝin je tiuj kriterioj. *a =statuto <3> (89/pb-0462). Fon: *a pb. \W 89/pb-0466 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 341.645 {T1} FKA {Eo1} Statut/o de la Internaci/a Kort/um/o *a*b {De1} Statut \In\i des Internationalen Gerichtshofes *c {En1} Statute of the International Court of Justice *ĉ {Fr1} Statut \Im\i de la Cour Internationale de Justice *d \J =statuto (1) (89/pb-0509). Fon: *a Ĉ§1; *b JTP22; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-En; *d Ĉ-Fr. \W 89/pb-0467 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 336.2.022 {T1} HEC {Eo1} impost/a jur/o *a {De1} Steuerrecht \In\i *b {En1} tax law *b {Fr1} droit \Im\i fiscal *b \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0468 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 336.2.01 {T1} HEC {Eo1} impost-sistem/o *a {De1} Steuersystem \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG; *b pb. \W 89/pb-0469 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 343.21 {T1} FEA {Eo1} kriminal/a kod/o *a {Eo2} KK *a {Eo3} K.K. *a {De1} Strafgesetzbuch \In\i *a {De2} StGB \In\i *a {En1} criminal code *a {Fr1} code \Im\i pénal *a {Fr2} c.p. \Im\i *a \J Fon: *a pb; \W 89/pb-0470 \w\----- Rim: ei: Ni ne rekomendu la uzadon de tiuspecaj aparte lernendaj mallongigoj. La plenaj terminoj ne estas konsiderinde pli longaj. pb: En la jura, kiel en probable multaj fakaj lingvoj, tiaj mallongigoj svarmas, ĉar ili estas ... praktikaj. Ĉu rekomendinda aŭ ne ili simple estas uzata k same estus en Eo, se ekzistus iu menciinda kvanto da juraj tekstoj. {Eo2-3} oni tamen nur uzu en kunteksto kun citata paragrafo aŭ artikolo, ekz-e "§ 218 KK". «91-07-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} prohib/o *a {Eo2} mal'permes/o *a {De1} Verbot \In\i {En1} {Fr1} \J =÷i (89/pb-0460), prohibicio (89/pb-0???). Fon: *a PIV. \W 89/pb-0471 \w\----- Rim: du: Ni ĉiam uzu la vorton "prohibo" anstataŭ la primitivan "malpermeso"-n. «90-10-19» \j {U1} 343.21 {T1} FEA {Eo1} kriminal/a jur/o *a {Eo2} pun/a jur/o {De1} Strafrecht \In\i *b {En1} criminal law *b {Fr1} droit \Im\i pénal *b \J Fon: *a AP66; *b pb. \W 89/pb-0472 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.01 {T1} FAA {Eo1} super'naci/a jur/o *a {De1} supranationales Recht \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP13/17; *b pb. \W 89/pb-0473 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.41 {T1} FDA {Eo1} sinalagm**/o *a \Ibr\i {De1} Synallagma \In\i *a {En1} {Fr1} \J Principo de reciprokeco ĉe kontraktoj, principo de "do ut des": \Ivendkontrakto estas regata de ÷o\i. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0474 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.4 {T1} FDA {Eo1} sinalagm**/a *a {De1} synallagmatisch *a {En1} {Fr1} synallagmatique \J Rilate al ÷o (89/pb-0474): \I÷a kontrakto, ekz. vendkontrakto.\i *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0475 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.48 {U2} 343.23 {T1} FEA {Eo1} fakt/ar/o *a {De1} Tatbestand \Im\i *a {En1} the facts (of the case) *a {Fr1} présupposé \Im\i de fait *a \J Tiu parto de normo, kiu priskribas la regulendan viv-problemon, la cirkonstancojn; por ke la jura konsekvenco de normo aplikiĝu al kazo, tiu ĉi devas plenumi ĉiujn elementojn de la ÷o. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0476 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 342.21 {T1} FEA {Eo1} konstitu/a element/o de krim/o *a {De1} Tatbestandsmerkmal \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP21; *b pb. \W 89/pb-0477 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.12 {T1} FDA {Eo1} teleologi/a interpret/ad/o *a {De1} teleologische Auslegung \If\i *b {De2} Auslegung \If\i nach (dem) Sinn und Zweck *b {En1} {Fr1} \J Metodo interpreti juran tekston serĉante la celon alstrebitan de la teksto-aŭtoroj. *b Fon: *a JTP16; *b pb. \W 89/pb-0478 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.222 {T1} FAF {Eo1} teritori/a integr/ec/o *a {De1} territoriale Integrität \If\i *d {De2} territoriale Unversehrtheit \If\i *b {En1} territorial integrity *c*d {Es1} integridad \If\i territorial *d {Fr1} intégrité \If\i territoriale *ĉ*d \J =teritorio (89/pb-0225) . Fon: *a Ĉ§2.4; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr; *d HAE. \W 89/pb-0479 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.67 {T1} FDD {Eo1} testament/o *a {De1} Testament \In\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b KR. \W 89/pb-0480 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.67 {T1} FDD {Eo1} liber/ec/o de testament/ad/o *a {Eo2} liber/a testament/ad/o *a {De1} Testierfreiheit \If\i *a {En1} {Fr1} \J La - ofte konstitucie garantita - libereco disponi pri sia havaĵo/patrimonio (89/pb-0523) laŭ la propra volo per lastvola akto, ekz. per testamento (89/pb-0480) aŭ ®hereda kontrakto (89/pb-0203); kelkaj ŝtatoj limigas la ̧o favore al la protekto de la familio, ekz. per ®deviga heredporcio (89/pb-0328). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0481 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} titl**/o *a {De1} Titel \Im\i *b {En1} title *a {Fr1} titre \Im\i *a {It1} titolo *a {La1} titulus \Im\i *a \J Jura kaŭzo aŭ bazo de iu rajto. *a Fon: *a JTP29; *b pb. \W 89/pb-0482 \w\----- Rim: JTP29: \IOni eble povus uzi "titolo" por tiu jura nocio, sed {Eo1} estas preferinda por eviti konfuzojn: "titlo je titolo" estas klara, "titolo je titolo" malklara. \i pb: Mi konsentas. «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} dol/o (1) *a {De1} Vorsatz \Im\i *b {En1} {Fr1} dol \Im\i *b \J Volo direktita al plenumo de delikta ago, precipe en kriminala kaj civila juro. *c 1) krim.j.: formo de kulpo *a =÷a homicido/hommortigo (89/p-405). 2) civ. j.: Fon: *a JTP16/21; *b pb; *c PIV[ei]; \W 89/pb-0483 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} bon/a-fid/e {De1} nach Treu und Glauben *b {En1} in good faith *c {Fr1} de bonne foi *ĉ \ Fon: *a Ĉ§2.2; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0484 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 338.8 {U2} 347.733 {T1} HAN {Eo1} trust/o *a {De1} Trust \Im\i *b {En1} trust *b {Fr1} \J Fon: *a BG§10,IV; *b pb. \W 89/pb-0485 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} inter'konsent/o <1> *a {De1} Übereinstimmung \If\i *b {De2} Konsens \Im\i *b {En1} {Fr1} \J ĝenerale: ... =89/pb-0998. Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0486 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} trans'ir/a regul/o *a {Eo2} trans'ir/a preskrib/o *b*c {De1} Übergangsbestimmung \If\i *a {De2} Übergangsregelung \If\i *a {De3} Übergangsvorschrift \If\i *a {En1} {Fr1} régle \If\i transitoire *a \J =preskribo (1) (89/pb-0559); =regulo (89/pb-0364); =transira periodo (90/du-2145); =transiraj rimedoj (90/du-2150). Fon: *a pb; *b StIK4; *c Eŭropa Dokumento 83/3. \W 89/pb-0487 \w\----- Rim: pb: Francoj atentu pri la falsa amiko "transitora", t.e. rilate al amplifa elemento el duonkonduktantoj. «90-10-11» \j {U1} 340.13 {T1} FIA {Eo1} super'pozitiv/a jur/o *a {Eo2} trans'pozitiv/a jur/o *a {De1} überpositives Recht \In\i *a {En1} {Fr1} \J La sumo/tuto de la juraj principoj primaraj al kaj laŭrange super la ®pozitiva juro (89/pb-0329), ekz. tiuj motivigeblaj per la ®natura juro (89/pb-1750), kiuj formas la (jur-)etikan fundamenton kaj la mezursistemon de la pozitiva juro. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0488 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ampleks/o *a {De1} Umfang \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b KR. \W 89/pb-0489 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sen'lim/a respond/ec/o *a {De1} unbeschränkte Haftung \If\i *b {De2} Garantiehaftung \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP17; *b pb. \W 89/pb-0490 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.214 {T1} FDA {Eo1} ne'mov/ebl/a aĵ/o *a {De1} unbewegliche Sache \If\i *b {De2} Immobilie \If\i *b {En1} {Fr1} \J Unu de tiaj aĵoj de 89/pb-0052. Fon: *a JTP31; *b pb. \W 89/pb-0491 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} mal'just/aĵ/o *a {De1} Unrecht \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a KR. \W 89/pb-0492 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.615 {T1} FDH {Eo1} aliment/o *a*b {De1} Unterhalt \Im\i *c {De2} Unterhaltsbeitrag \Im\i *c {De3} Alimente \If\i *a {En1} maintenance *c {En2} alimony *c {Fr1} aliments \If\i *c \J =÷o-dev/o (89/pb-0494), =÷o-deva (89/pb-1457) *c Fon: *a LI; *b IJR; *c pb \W 89/pb-0493 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.615 {T1} FDH {Eo1} dev/o je aliment/o *a {Eo2} aliment/a dev/o *a {Eo3} aliment/o-dev/o *b {De1} Unterhaltsverpflichtung \If\i *a {De2} Unterhaltspflicht \If\i *b {En1} duty of support *a {Fr1} \J =alimento (89/pb-0493), = ÷a (89/pb-1457). Fon: *a pb; *b IJR. \W 89/pb-0494 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 338.93 {T1} HAJ {Eo1} entrepren/o *a {De1} Unternehmen \In\i *b {En1} enterprise *b {Fr1} entreprise \Im\i *b \J \I÷o de la industrio, trafiko, transporto, kredito.\i *a Fon: *a BG§10,VI; *b pb. \W 89/pb-0495 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 338.93 {T1} HAJ {Eo1} industri/a entrepren/o *a {Eo2} entrepren/o de la industri/o *b {De1} Industrieunternehmen \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; *b BG§10,VI. \W 89/pb-0496 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 656.07 {T1} VIA {Eo1} trafik/a entrepren/o *a {De1} Verkehrsunternehmen \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0497 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 656.07 {T1} VIA {Eo1} transport/a entrepren/o *a {De1} Transportunternehmen \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0498 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 336.63 {T1} HEG {Eo1} kredit/a entrepren/o *a {De1} Kreditunternehmen \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0499 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 34.037 {T1} FAA {Eo1} inkŭest**/o *a EVIT *c {Eo2} inkvest**/o *b {De1} Untersuchung \If\i *a {En1} inquest *a {En2} inquiry *a {En3} investigation *a {Fr1} enquête \If\i *a {Fr2} information \If\i *a {Fr3} instruction \If\i \J Oficiala esploro fare de oficialuloj por malkovri kaj klarigi la cirkonstancojn kaj okazintaĵojn de iu afero. *a ÷a principo (89/pb-0639), ÷a komisiono. Fon: *a SV77/19b; *b DU; *c pb; \W 89/pb-0500 \w\----- Rim: A. Pri antaŭvokala uzado de \Iŭ\i: pb: Mi ne vidas neceson transskribi la Anglan "inquest" per la tre malofta kaj fremde aspekta "kŭ". "kv" sufiĉas. Intertempe ankaŭ du proponas "kv" en DU, {Eo1} do estas forma arkaismo evitenda. Pensi pri "ink-vest/o" verŝajne estas iom for. =rekvesto (89/pb-0434), =rikvesto (89/pb-0677). ei: Oni misprononcus "ink-vesto". Laŭ mi {Eo1} estas preferinda. La 28 Esperantaj literoj ne donas la eblecon krei senfinan kvanton da prononceblaj vortoj. Do necesas utiligi ĉiujn niajn literojn, por ke ni povu atribui klarajn terminojn al la preskaŭ senfina nombro da nomindaj nocioj. Temas pri nocio devenanta el Anglalingva lando, kial ne esprimi tion, se ni povas fari tion sen malfacilaĵoj per niaj literoj? Alia ebleco estus krei akronime "ofesplor**/o", ĉar temas pri oficiala esploro. pb: Komparu ankaŭ la problemon de "u", "ŭ" aŭ "v" en Bocvano/Bocŭano, Ruando/Rvando/Rŭando, Svazilando, Zimbabvo en (89/pb-8....). ei: En multaj studoj oni jam prezentis sin kontraŭdirajn opiniojn pri la antaŭvokala uzado de "ŭ". Ni tro deflankiĝus de la temo de ĉi tiu komplekso, se ni traktus ĝeneralaĵojn. Tial antaŭ ol decidi, kiun terminon vi preferus, studu apendicon Ĉ1.5. B. Pri akronimoj: du: Kiu komprenas la monstraĵon "ofesploro" proponita de ei? pb: Pri akronimoj =apendicon Ĉ2.1. «91-04-14» \j {U1} 339.4 {U2} 347.2 {T1} FDA {Eo1} ne'konsum/ebl/a aĵ/o *a {De1} unverbrauchbare Sache \If\i *b {En1} {Fr1} \J Antonimo: konsumebla aĵo (89/pb-0505). *b Fon: *a JTP 31, *b pb. \W 89/pb-0501 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 347.78 {T1} FGD {Eo1} kopi-rajt/o *a {De1} Urheberrecht \In\i *a {En1} copyright *a {En2} proprietary right *a {En3} authors's right *a {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0502 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 347.95 {T1} FIA {Eo1} verdikt/o *a*c {De1} Urteil \In\i *b {De2} Urteilsspruch \Im\i *b {En1} {Fr1} \J \ILa ®konsilio de LN (89/pb-0102) havis la rajton proponi rimedojn por ekzekuciigi ÷ojn.\i *b laŭ *c =arbitracia ÷o (89/pb-0918). Fon: *a BG; *b pb; *c JKR84; \W 89/pb-0503 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 658.8.02 {T1} HBF {Eo1} respond/ec/o fal/as sur la aĉet/int/on ý la *a {De1} Verantwortlichkeit trifft den Käufer ý die *b {En1} {Es1} caer en ý responsabilidad *c {Fr1} incomber à ý responsabilité *ĉ Fon: *a pb; *b GG-De, Art 34; *c GG-Es; *ĉ GG-Fr. \W 89/pb-0504 \w\----- Rim: «89-10-09» \j {U1} 339.4 {U2} 347.2 {T1} FDA {Eo1} konsum/ebl/a aĵ/o *a {De1} verbrauchbare Sache \If, §92 BGB\i *b {En1} {Fr1} \J ®Movebla aĵo (89/pb-0166), kies ... ®nekonsumebla aĵo (89/pb-0501). *b Fon: *a JTP31; *b pb. \W 89/pb-0505 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 343 {T1} FEB {Eo1} krim/o *a*b*c {De1} Verbrechen \In\i {De2} Vergehen \In\i {En1} crime {Es1} crimen \Im\i {Fr1} crime \Im\i \J Fon: *a PIV; *b JTP20; *c AP66. \W 89/pb-0506 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 061.2 {U2} 301.186.2 {U3} 341.527 {T1} FAJ {Eo1} unu/iĝ/o *a*b*c {De1} Verein \Im\i {En1} {Fr1} \J Korporacia unuiĝo de pluraj personoj, kiu havas unuecan nomon, estas planita ekzisti dum certa daŭra kaj estas sendependa de la ŝanĝo de siaj membroj. *ĉ Fon: *a LI; *b KR, *c WI; *ĉ pb. \W 89/pb-0507 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 341.123 {T1} FAJ {Eo1} Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a*ĉ {Eo2} UN *a*ĉ {Eo3} Unu/ig/it/aj Naci/oj *a EVIT *a*b {Eo4} Unu/iĝ/int/a Naci/ar/o *a EVIT *a*b {Af1} Verenigde Volke *b {Af2} VV *b {De1} Vereinte Nationen \If,pl\i *c {De2} UNO \If\i *c {En1} United Nations *c {En2} UN *c {Es1} Naciones Unidas \If,pl\i *c {Es2} ONU \If\i *c {Fr1} Nations Unies \If,pl\i *c {Fr2} ONU *c \J =Konferenco de la ̧o (89/pb-0885); Deklaracio de la ̧o (89/pb-0886); Registaroj de la ̧o (89/pb-0887). =Ligo de Nacioj (89/pb-0535). Fon: *a JTP13/22; *b pb; *c HAE; *ĉ JKR83; \W 89/pb-0508 \w\----- Rim: pb: 1 Pri la adekvata principo krei juran terminon \ILapenna\i skribas en JTP25: "... oni devas ne sklavece traduki el la okcidenteŭropaj oficialaj lingvoj de la Ĉarto, ... en kiuj mankas adekvata aktiva participa formo, ... sed ... oni devas reflekti en Eo la faktan juran karakteron de UN." 2 Konkrete pri unuiĝintaj/unuigitaj li daŭrigas: "Ĉar la vera senco [de UN] estas, ke tiuj nacioj (ŝtatoj) ja unuiĝis ..., sed ne estis unuigitaj de kiu ajn, mi forte pledis por [{Eo1}]." 3 Pri nacioj/naciaro li daŭrigas: "...'naciaro' estas multe pli kohera ol 'nacioj' (komparu ŝafaro-ŝafoj, homaro-homoj, ktp.)" Tio eĉ pli ol {Eo3} kontraŭas la "faktan juran karakteron de UN". Tial ankaŭ {Eo4} estas nepre evitenda. 4 Konklude: "Eĉ se la termino "Unuiĝintaj Nacioj" ne estus perfekte adekvata, ĝi devus esti senŝanĝe plu aplikata post 40-jara daŭra uzo por la nomo de UN. Des pli ĝi devas resti senŝanĝa, ĉar ĝi (i) estas plene konforma al la Fundamento de Eo, (ii) plej adekvate indikas la karakteron de UN, (iii) estas jam 30 jarojn uzata de IEAJ kaj de ... IJR, (iv) estas iusence oficialigita de UN mem per la Ea eldono de la Ĉ fare de la Oficejo de Publika Informado de UN en Novjorko en 1979" (JTP25). Mi plene konsentas kaj tie ĉi redonas tiun citaĵon pro la baza graveco de la du alluditaj principoj "faka ĝusteco antaŭ internacieco" kaj "lingva disciplino". Kp. krome la diskuton pri la ĝusta nomo de Usono (89/pb-0883) k de ®Unuigita Regno (89/pb-0881). «90-10-10» \j {U1} 06.013 {T1} AAH {Eo1} statut/o (1) *a {De1} Statut \In\i *b {En1} {Es1} {Fr1} \J Fundamenta regularo de asocio, societo aŭ alia organizaĵo: *a \I÷o de la ® Internacia Kortumo (89/pb-0467) en Hago.\i *c =statuto <2> (89/pb-0386), statuto <3> (89/pb-0462). Fon: *a PIV; *b pb; *c AP. \W 89/pb-0509 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 347.65 {T1} FDD {Eo1} sukced''/o <1-3> *a {De1} Vererbung \If\i *c {De2} Rechtsnachfolge \If\i *c {En1} {Fr1} succession \If\i *c {La1} successio, onis \If\i *c \J 1 Transpaso de la tuta havaĵo/patrimonio (proprietaj kaj aliaj rajtoj) de mortinta persono al unu aŭ pluraj vivantaj personoj; 2 analoge: transpaso de havaĵo/patrimonio de malaperinta ®jura persono (89/pb-0278) al ekzistanta ĵus formita alia jura persono; 3 analoge: en internacia juro transpaso de la rajtoj kaj devoj de malaperinta ŝtato al nove formitaj ŝtatoj sur ĝia ®teritorio (89/pb-0225) aŭ entute transpaso de rajtoj kaj devoj de unu ŝtato al alia(j) pro teritoriaj ŝanĝoj. *a =÷i (89/pb-0579). Fon: *a JTP32/33; *c pb. \W 89/pb-0510 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 342.4 {T1} FKA {Eo1} konstituci/o (1,2) *a {Af1} grondwet *d {De1} Verfassung \If\i *c*ĉ {En1} constitution *c {Es1} constitución \If\i *c {Fr1} constitution \If\i *c \J 1 Tuto de bazaj normoj pri la ŝtatorganizo kaj tre ofte pri la fundamentaj liberecoj, rajtoj kaj devoj de la civitanoj: \IBritujo havas neskribitan ÷on.\i 2 La akto mem, kiu enhavas tiujn normojn: \Isubmeti novan ÷on al referendumo (89/pb-0363).\i *a =÷a protektado (89/pb-0003), ÷a juro (89/pb-0512), ÷a ŝtato (89/pb-0513), ÷a garantio (89/pb-0513). Fon: *a PIV; *b JTP15; *c HAE; *ĉ KR; *d pb. \W 89/pb-0511 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 342.4 {T1} FKA {Eo1} konstituci/a jur/o *a {De1} Verfassungsrecht \In\i *c {De2} Staatsrecht \In\i *c {En1} constitutional law *c {Es1} derecho \Im\i constitucional *c {Fr1} droit \Im\i constitutionnel *c \J Tiu jura branĉo, kiu okupiĝas pri la konstitucio (89/pb-0511). *b Fon: *a JTP12; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0512 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 342.2 {T1} FAA {Eo1} konstituci/a ŝtat/o *a {De1} Verfassungsstaat \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Ŝtato kun konstitucio, kiu limigas la ŝtatan povon, difinas la kompetencojn de la ŝtataj organoj k garantias al la civitanoj certan aron de ®fundamentaj rajtoj (89/pb-0251). La precipaj specoj de ̧o estas ®konstitucia monarkio (89/pb-1070) kaj ®parlamenta-demokrata ŝtato (89/pb-0515). *a laŭ *b Fon: *a pb; *b dtv-lex; \W 89/pb-0513 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 342 {T1} FKA {Eo1} konstituci/a garanti/o *a {De1} Verfassungsgarantie \If\i *a {En1} {Fr1} \J Garantio de ®fundamentaj rajtoj (89/pb-0251) en konstitucio (89/pb-0511), celanta la protekton de la civitanoj kontraŭ arbitra regado fare de la ŝtataj organoj. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0514 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 342.34 {T1} FKA {Eo1} parlament/a-demokrat/a ŝtat/o *a {De1} parlamentarisch-demokratischer Staat *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; *b dtv-lex. \W 89/pb-0515 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} ??? {T1} ??? {Eo1} dispon/a akt/o *a {De1} Verfügung \If\i *a {De2} Verfügungsgeschäft \In\i *a {En1} disposal *a {En2} disposition *a {Fr1} acte \Im\i de disposition *a \J Akto (89/pb-0905), kiu rekte celas efiki ekzistantan rajton (89/pb-1714) sence de ŝanĝo, transfero aŭ nuligo. =transakcio (89/pb-0517). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0516 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} ??? {T1} ??? {Eo1} transakci/o <2> *a*b {De1} Verfügung \If\i *c {De2} Transaktion \If\i *c {En1} transaction *c {Fr1} \J Ago aŭ neago kaŭzanta establon, modifon aŭ ĉesigon de rajtoj kaj devoj. *b =dispona akto (89/pb-0516), (89/pb-0053). Fon: *a PIV; *b JTP32; *c pb. \W 89/pb-0517 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} ??? {T1} ??? {Eo1} dispon/a pov/o *a {Eo2} dispon/a potenc/o *a {De1} Verfügungsbefugnis \If\i *a {En1} power of disposition *a {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0518 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} ??? {T1} ??? {Eo1} regul/o de kondut/o *a {De1} Verhaltensregel \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP11; *b pb. \W 89/pb-0519 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 342 {T1} FKA {Eo1} princip/o de proporci/ec/o *a {De1} Verhältnismäßigkeitsgrundsatz \Im\i *a {En1} {Fr1} \J ®Konstitucia principo (89/pb-0521), laŭ kiu la ekzekutivo devas elekti inter pluraj eblaj k same efikaj administraj agad-manieroj tiun, kiu malplej forte tuŝas la rajtojn, precipe la fundamentajn rajtojn, de la civitano. La agad-maniero elektita de la administracio ne rajtas esti ekster racia proporcio rilate al la per ĝi alstrebita celo. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0520 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 342 {T1} FKA {Eo1} konstituci/a princip/o *a {De1} Verfassungsgrundsatz \Im\i {De2} Verfassungsprinzip \In\i {En1} {Fr1} \J Baza principo reganta la konstitucion (89/pb-0511) k servanta kiel interpreta gvid-linio: \IĶoj de la Germana konstitucio estas i.a. la ®principo de proporcieco (89/pb-0520) kaj la ®prioritato de la leĝo (89/pb-0551).\i *a Fon: *a pb; \W 89/pb-0521 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} {T1} {Eo1} dispozici/a maksim/o *a {Eo2} dispozici/a princip/o *a {De1} Verhandlungsmaxime \If\i *a {En1} {Fr1} principe \Im\i de disposition *a \J Procedura principo, laŭ kiu la partioj de proceso mem devas eltrovi la faktojn de kazo kaj prezenti ilin al la tribunalo, kiu ne esploras ilin proprainiciate. *a Fon: *a pb; \W 89/pb-0522 \w\----- Rim: «90-10-15» \j {U1} {T1} {Eo1} hav/aĵ/o *a*ĉ*f*g*h {Eo2} hav/o *c*ĉ*f*g*h {Eo3} hav/aĵ/oj *b {Eo4} patrimoni**/o *d*ĝ {Eo5} tut-hav/aĵ/o *e {De1} Vermögen \In\i *b*ĉ*h {En1} property *b {En2} assets *b {Fr1} avoir \Im\i *b {Fr2} patrimoine \Im\i *d*ĝ \J Tuto de la monvalidaj rajtoj. *a Fon: *a JTP32; *b pb; *c IKEV#324; *ĉ KR; *d VA; *e ei; *f GD; *g EV; *ĝ Boi; *h CH. \W 89/pb-0523 \w\----- Rim: pb: La problemo pri {Eo1-3} estas, ĉu kaj se jes kial "havaĵo" celas la tuton, la kolektivecon (= die "Sachgesamtheit") aŭ unuopan objekton. Tiukaze {Eo3} en pluralo estus necesa, aŭ eble "hav/aĵ/ar/o". Al mi ŝajnas, ke nur eksterlingva interkonsento donas al "havaĵo" la signifon de "tuto (de rajtoj)", ja nur temas pri "aĵo, kiun iu havas", ĉu?. Kp. male PAG § 328 lit. d): "havaĵo = konkreta havo; tio, kion oni havas" (ĉu ĉiuj aĵoj komprenitaj kune?) Ankaŭ per PAG § 33 B2 aŭ C3 la problemo por mi ne fariĝas pli klara. Kial "havaĵo" per si mem esprimas kolektivon? La neceso decidi inter {Eo1-3} rezultas malunuecan lingvo-uzon kaj nedezireblan ne-klarecon, ekz. IKEV unuece uzas "havo" (=IKEV324), malgraŭ PIV klarigas, ke ĝi estus "formo mallonga (konversacia aŭ proverba) por havaĵo (kaj do evitenda en strikta jura senco). KR, GD, EV k CH donas "hav(aĵ)o". Aldoniĝas la problemo de derivado, kiu ĉiam denove necesigas decidon pri la korekta kunmetita formo. Komparu la argumentojn je edzeco/matrimonio (89/pb-0184). Mi pro tio proponas (re)enkondukon de la malnova neologismo {Eo4}, jam registrita ĉe Boirac en 1909 k nun denove ĉe VA. Etimologie {Eo4} signifas proksimume "la mono de la patro", kaj pro tio la Angla "patrimony" la havaĵoj, kiujn la filo(j) heredis de la patro. Tial ankaŭ Boirac 1909 difinas "patrimonio" kiel "hereda havaĵo" (=VA). En aliaj lingvoj (Franca) la senco ĝeneraliĝis al "hav/(aĵ)/(ar)/o(j). "patrimonio" do havas la malavantaĝon, ke etimologie sama formo hodiaŭ havas malsaman signifon en diversaj lingvoj kaj jursistemoj. Sed ĝis nun mi ne trovis pli bonan terminon. Mi pro tio tamen favoras ĝin en la tie ĉi donita senco. ei: {Eo4} nepre estas malbona, ĉar la internacie uzata vorto havas malsamajn signifojn en diversajn landoj. Krome la termino estas maltrafa, ĉar ĝi pensigas pri havaĵo heredita de la patro, do pri alia nocio. Mi tial proponas terminon {Eo5}. «90-10-10» \j {U1} ??? {T1} {Eo1} obligaci/a akt/o *a {De1} Verpflichtungsgeschäft \In\i *a {En1} obligation *a {En2} obligational transaction *a {Fr1} acte \Im\i générateur d'obligations *a \J Akto (89/pb-0679), per kiu oni kreas obligacion, devontiga akto. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0524 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 338.982.4 {U2} 658.115 {T1} AGE {Eo1} naci/ig/i *a *ĉ {Eo2} ŝtat/ig/i *ĉ {De1} verstaatlichen *c {De2} nationalisieren *b {En1} nationalize *c {Es1} nacionalizar *c {Fr1} nationaliser *c \J Preni en posedon produktilojn kaj entreprenojn fare de la ŝtato aŭ de aliaj publik-juraj organoj. *ĉ Fon: *a BG§10,VI; *b pb; *c HAE; *ĉ IKEV1700. \W 89/pb-0525 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 338.982.4 {U2} 658.115 {T1} HAI {T2} AGE {Eo1} naci/ig/a leĝ/o *a {Eo2} leĝ/o por la naci/ig/o *b {De1} Verstaatlichungsgesetz \In\i {En1} {Fr1} \J Leĝo, servanta kiel jura bazo por naciigi (89/pb-0525) ĝis tiam privatan patrimonion (89/pb-0523). *b Fon: *a BG§10,VI; *b pb. \W 89/pb-0526 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} ŝtat/o-parti/o *a EVIT *b*c {Eo2} kontrakt/int/a ŝtat/o *b {De1} Vertragsstaat \In\i *b {En1} {Fr1} \J Ŝtato, kiu per subskribo kaj ratifo (89/pb-0799) fariĝis partio de internacia traktato, konvencio, pakto ktp: *b \ILa plurflankaj konvencioj estas kutime verkitaj en la lingvoj de ĉiuj ̧oj.\i *b laŭ *a Fon: *a JTP15; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0527 \w\----- Rim: pb: ei prave atentigas, ke {Eo1} sen la kunteksto povas esti miskomprenata kiel "oficiala partio de la ŝtato", Germane do "Staatspartei". Oni prefere do evitu {Eo1}. «91-04-14» \j {U1} 347.64 {T1} FDH {Eo1} tutel**/o *c*d*e {Eo2} tutor**/ec/o *a {Eo3} kurator/ec/o *b*c*ĉ {Eo4} kuratel/o *ĉ {De1} Vormundschaft \If\i *a {En1} tutelage *a {Fr1} tutelle \If\i *c \J Ofico de kuratoro: *ĉ \I®meti sub tutelon/kuratorecon (89/pb-0557); esti infano dum ÷o de prizorga instituto.\i *e =tutelinstanco (89/pb-0529). Fon: *a pb; *b BG§3,I; *c VA; *ĉ PIV; *d JurVE; *e IJR67/4,p5-10. \W 89/pb-0528 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 347.644 {T1} FDH {Eo1} tutel**-instanc/o *a {De1} Vormundschaftsbehörde \If\i *a {En1} court of guardians *a {Fr1} autorité \If\i de tutelle *a \J =tutelo (89/pb-0528). Fon: *a pb. \W 89/pb-0529 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kaŭz/i *a*b {De1} verursachen {En1} {Fr1} \J Esti la ÷o de; estigi, okazigi. *b =motivita ÷o (89/pb-1769), morto-÷o (89/pb-1770), laŭ÷a konekso (89/pb-1766), kun÷ado (89/pb-1767), kun÷ado fare de la damaĝito (89/pb-1532), klaŭzo pri ÷o de malutilo (89/pb-0042), denonca ÷o (89/pb-0403), damaĝ-÷inta aĵo (89/pb-1522), damaĝ-÷into (89/pb-1537). Fon: *a JTP16; *b PIV. \W 89/pb-0530 \w\----- Rim: «90-10-10» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kondamn/i (1-3) \Itr\i *a*b*c {De1} verurteilen \Itr\i *ĉ {En1} {Fr1} condamner \Itr\i \J 1 Juĝe deklari iun kulpa kaj difini la meritan punon. 2 Jure deklari ion sufiĉa motivo, por ke la farinto estu leĝe punata. 3 Deklari iun malprava, ion riproĉinda. *c \ILa institucio de rekomendoj permesas ÷i la perforton en internaciaj rilatoj.\i *b Fon: *a JTP33; *b JKR92; *c PIV; *ĉ KR. \W 89/pb-0531 \w\----- Rim: «90-01-09» \j {U1} 35 {T1} AJA {Eo1} admininistr/ad/o *a {Eo2} administraci/o *a EVIT *b {De1} Verwaltung \If\i {De2} Administration \If\i {En1} administration {Fr1} administration \If\i \J = memadministrado (89/pb-0445). Fon: *a PIV; *b ei. \W 89/pb-0532 \w\----- Rim: ei en TC 75/1,p15: {Eo2} signifas kaj "administrado", kaj "administrantaro" kaj "administrejo" kaj pro tio estas evitinda escepte, se oni deziras apliki malprecizan terminon. pb: Pri "aci"-vortoj =apel(aci)i (89/pb-0596). «91-04-14» \j {U1} 34 : 35 {T1} AJA {Eo1} administraci/a jur/o *a {Eo2} administr/a jur/o *b {De1} Verwaltungsrecht \In\i *b {En1} administrative law *b {Fr1} droit \Im\i administratif *b \J Tiu jura branĉo, ... Fon: *a IJR 85/1,p29, 82/1,p4; *b pb. \W 89/pb-0533 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo de -aci-vortoj =apendicon Ĉ5.1 «91-06-02» \j {U1} 343.98 {T1} FEI {Eo1} viktimologi**/o *a {Eo2} viktim/ik/o *a {De1} Viktimologie \If\i *a {De2} Lehre \If\i vom Opfer *a {En1} {Fr1} victimologie \If\i *a \J Subbranĉo de la kriminologio (89/pb-1802), kiu okupiĝas pri la demando, kiuj personoj en kiuj cirkonstancoj pro kiuj kialoj fariĝas viktimoj de krimoj. Tiu scienco do aliras la fenomenon de krimo ne de la flanko de la krimulo, sed de ties viktimo. Ĝi tiel klopodas evoluigi strategiojn por eviti krimojn aŭ protekti grupojn de eventualaj estontaj viktimoj. =viktimologo (89/pb-1431). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0534 \w\----- Rim: pb: Ambaŭ E-aj formoj estas same bone uzeblaj, {Eo1} estas naturalisma, {Eo2} skemisma. «89-08-09» \j {U1} 341.121 {T1} FAJ {Eo1} Lig/o de Naci/oj *a*ĉ {Eo2} LN *c {Eo3} LdN *ĉ EVIT *c {De1} Völkerbund \Im\i *b {En1} League of Nations *b {En2} L.N. *b {Es1} Sociedad \If\i de Naciones *b {Es2} S.D.N. \If\i *b {Fr1} Société \If\i des Nations *b {Fr2} S.D.N. \If\i *b \J Antaŭulo de =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508). =Pakto de la ̧oj (89/pb-1084). *c Fon: *a JTP14; *b HAE; *c pb; *ĉ JKR84. \W 89/pb-0535 \w\----- Rim: pb: La teorie ebla {Eo3} estas evitenda, ĉar en la Ea jura literaturo jam tradiciiĝis {Eo2}. ei: Tamen {Eo2} ne montras kiel oni prononcu la mallongigon. Se oni ekzemple volas apliki ĝin en "Pakto de la ̧oj", kiel oni prononcu "pakto de la lonooj" aŭ "pakto de lono"? Mi rekomendas ne enkonduki neprononceblajn mallongigojn. Ni volas ne nur legi nian lingvon. «91-04-14» \j {U1} 341.01 {T1} FFG {Eo1} inter'naci/a kutim/o *a {De1} Völkergewohnheitsrecht \In\i *b {En1} international custom *b {Fr1} coutÆme \If\i internationale *b \J Laŭ art. 38 de la Statuto de la ®Internacia Kortumo en Hago (89/pb-0277) unu el la tri precipaj formalaj ®fontoj (89/pb-0352) de ®internacia juro (89/pb-0537); ̧o estas pruvo de ĝenerala praktiko akceptita kiel juro. *a Fon: *a JTP15; *b pb. \W 89/pb-0536 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341 {T1} FFG {Eo1} inter'naci/a publik/a jur/o *a*c {Eo2} inter'naci/a jur/o *a*c {De1} Völkerrecht \In\i *b *ĉ {De2} internationales Recht \In\i *b *ĉ {De3} Recht \In\i der Staatengemeinschaft *b {En1} international public law *ĉ {En2} international law *ĉ {Es1} derecho \Im\i internacional público *ĉ {Fr1} droit \Im\i international publique *ĉ {Fr2} droit \Im\i international *ĉ \J Tuto de juraj principoj kaj ®preskriboj (89/pb-0559), kiuj reguligas la jurajn rilatojn inter la ŝtatoj kaj aliaj subjektoj (®personoj 89/pb-0324) de internacia juro, formitaj de la ŝtatoj. *a La ̧o konsistas el kutima (89/pb-0247) kaj ®traktata juro (89/pb-0539) kaj la ®ĝeneralaj principoj (89/pb-1203). *b Fon: *a JTP11,13,24; *b pb; *c AP17. \W 89/pb-0537 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} traktat/o *a*c*ĉ {Af1} traktaat *b {De1} Vertrag \Im, völkerrechtlicher\i *b {En1} treaty *b {Fr1} traité \Im\i *b \J Skribita interkonsento inter du ŝtatoj: \Ikomerca ÷o inter Germanujo kaj Sovet-Unio; fari ÷on.\i *ĉ =÷a juro (89/pb-0539). Fon: *a JTP15,22; *b pb; *c JKR92; *ĉ PIV. \W 89/pb-0538 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} traktat/a jur/o *a {Eo2} konvenci/a inter'naci/a jur/o *b {De1} Völkervertragsrecht \In\i *a {De2} Vertragsrecht \In (im Völkerrecht)\i *a {En1} {Fr1} \J =traktato (89/pb-0538). Fon: *a pb; *b JTP17. \W 89/pb-0539 \w\----- Rim: «89-12-09» \j {U1} 342.571 {T1} FKA {Eo1} popol/a petici/o *a {De1} Volksantrag \Im\i *a {De2} Volksbegehren \In\i *a {En1} {Fr1} \J Instrumento de rekta demokratio; iniciativo el la popolo, do ne de ŝtata organo (en tiu kazo oni parolas de referendumo (89/pb-0363) aŭ de ®pridemando de la popolo (89pb-0543), kun la celo voĉi pri unuopa aŭ pluraj juraj-politikaj demandoj; la rezulto ne estas jure deviga por la ŝtataj organoj. Alikaze temus pri plebiscito (89/pb-0545) aŭ ®popola decido (89/pb-0546), tamen grava politika argumento: \ILa Germana konstitucio preskribas ̧on nur okaze de nova disdivido de la ŝtata teritorio inter la federaciaj landoj.\i *a Fon: *a pb; *b (art. 29 al. 6 GG) \W 89/pb-0540 \w\----- Rim: pb: Pri la demando de radikfina "-ici" =apendicon Ĉ5.2. Tie ĉi "ici" tamen ne povas forfali, ĉar "peticio" nur tiel distingiĝas de "peto". «91-04-14» \j {U1} 355.211.3 {T1} EAA {Eo1} popol/a arme/o *a {De1} Volksarmee \If\i *a*b {En1} people's army *b {Es1} ejército \Im\i popular *b {Fr1} armée \If\i populaire *b \J Nomo de la armeo en kelkaj (iamaj) socialismaj ŝtatoj, ekz-e en Ĉinujo kaj GDR (ĝis 1990). *a Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0541 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 351.754.3 {T1} FEC {Eo1} popol/a ribel/o *a {De1} Volksaufstand \Im\i *a {En1} revolution *b {Es1} revolución \If\i *b {Fr1} insurrection \If\i *b \J Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0542 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 342.571 {T1} FKA {Eo1} pri'demand/ad/o de la popol/o *a {Eo2} pri'demand/o de la popol/o *a {Eo3} popol-konsult/o *ĉ {De1} Volksbefragung \If\i *b {En1} plebiscite *c {En2} consultation of the nation *c {Es1} consulta \If\i popular *c {Es2} plebiscito \Im\i *c {Fr1} consultation \If\i populaire *c \J Instrumento de rekta demokratio; iniciativo kaj enhavo venas de ŝtataj organoj, la rezulto tamen ne estas deviga por tiuj; alikaze oni parolas pri referendumo (89/pb-0363); se la iniciativo venas el la popolo kaj la ŝtataj organoj nur difinas la enhavon de la demandado, temas pri ®popol-iniciativita pridemando (89/pb-0???) de la popolo; la juro de unuopaj ŝtatoj distingas inter fakultativa kaj ne-fakultativa ̧o. *b Fon: *a MON; *b pb; *c HAE; *ĉ MON90/1,p8. \W 89/pb-0543 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 339.31 {T1} HAA {Eo1} tut-popol/a hav/aĵ/o *a {Eo2} popol/a hav/aĵ/o *b {Eo3} popol/a patrimoni**/o *b {De1} Volkseigentum \In\i *b {En1} {Fr1} \J =havaĵo/patrimonio (89/pb-0523). Fon: *a BG§6; *b pb. \W 89/pb-0544 \w\----- Rim: pb: {Eo1} laŭ la Analiza Skolo estas fuŝe formita, ĝusta formo nur "tutapopola", sed laŭ mi "tut-" ĉiukaze estas superflua. «90-10-11» \j {U1} 341.38 {T1} FAA {Eo1} plebiscit/o (1)<2> *a*c*ĉ {De1} Volksentscheid \Im\i *b {De2} Plebiszit \In\i *b {En1} {Fr1} \J 1 En ®internacia publika juro (89/pb-0537) la decido de loĝantaro per voĉdono pri la demando de ĝia aŭtonomio aŭ de ĝia aparteno al tiu aŭ alia ŝtato: *a \IKontraŭ la rezulto de ÷o Supra Silezio estis separita de la Germana Regno post la unua mondmilito.\i *b laŭ *ĉ 2 = ®popola decido (89/pb-0546). *b Fon: *a PIV; *b pb; *c MON; *ĉ Nitti 6. \W 89/pb-0545 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} ??? {T1} {Eo1} popol/a decid/o *a {De1} Volksentscheid \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Instrumento de rekta demokratio; iniciativo kaj enhavo de la ÷o venas el la popolo, do ne de ŝtata organo kun la celo voĉi pri unuopa aŭ pluraj juraj-politikaj demandoj; la rezulto - alimaniere ol ĉe ®popola peticio (89/pb-0540) - jure ligas la ŝtatajn organojn. =referendumo (89/pb-0363) *b Fon: *a MON; *b pb. \W 89/pb-0546 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 341.211 {T1} FAA {Eo1} popol/a respublik/o *a {Eo2} PR {De1} Volksrepublik \If\i *b*c {De2} VR *b {En1} people's republic *c {En2} PR *b {Es1} república \If\i popular *c {Fr1} république \If\i populaire *c {Fr2} RP *b \J Nom-epiteto de pluraj socialismaj ŝtatoj, ekz. ̧o Ĉinujo, ̧o Bulgarujo (ĝis 1990), k.a. *b Fon: *a BG; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0547 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} (1-37) {T1} AJB {Eo1} krajs**/o <1> *a {Eo2} sub'distrikt/o *a EVIT *a*b {Cs1} kraj *a {De1} Kreis \Im\i *a {En1} {Fr1} {Sv1} krets *a \J <1> En Germanio, Ĉeĥoslovakio, Svedio k aliaj landoj administra unuo konsistanta el diversaj komunumoj k/aŭ urboj. *a =krajso <2> (89/pb-0884); arondismento (89/pb-0???), subarondismento (89/pb-0???), departemento (89/pb-0950), vojevodujo (89/pb-0???), distrikto (89/pb-0957), kantono (89/pb-1021), provinco (89/pb-0335), ŝtato (89/pb-0456), respubliko (89/pb-0372). *a Fon: *a cjg; *b pb. \W 89/pb-0548 \w\----- Rim: cjg: 1 "Distrikto" ne taŭgas, ĉar ĝi estas kutime pli granda ol krajso, ekz-e en Germanio \IRegierungsbezirk\i, en Usono \IDistrict of Columbia\i, en Brazilo \IDistrito Federal\i. 2 "Subdistrikto" ne taŭgas, i.a. ĉar ne estas klara, ĉu "subdistriktestro" estas estro de subdistrikto aŭ suba distriktestro. pb: Mi konsentas kun cjg, tamen pro aliaj argumentoj: 1. Decide estas ne la grando, sed la jura kvalito de tiu administra unuo. En Germanujo \IKreis\i estas \IGebietskörperschaft mit eigenen Rechten\i, do teritoria korporacio de publika juro kun originaj rajtoj. Ĝi pro tio ne nur estas simpla subdivido de pli alta administra strukturo kiel \IRegierungsbezirk\i, sed memstara korporacio, kiu ekzistus, eĉ se \Regierungsbezirk\i ne ekzistus. La Germana sistemo do estas de malsupre al supre, ne de supre al malsupre. "Subdistrikto" pro tio kreas falsan bildon. 2 Mi dirus "vic-distriktestro" anstataŭ suba distriktestro, pro tio laŭ mi ne ekzistas la problemo de neklareco. B. Restas la ĝenerala demando, ĉu oni vere traduku ĉiujn nomojn de administraj unuoj, kiel cit. supre post "=". Se oni devas esprimi sin jure-precize probable necesas. Tio tamen ne estas speciala problemo de jura terminaro. Simile ni povas ĝenerale paroli pri "preĝejo" aŭ precize pri "kirko, moskeo, sinagogo, templo", ktp. Same ni povas uzi "baza administra unuo super la nivelo de komunumo" aŭ "krajso, arondismento, vojvodujo" ktp. Fine ne ekzistas kialo, ja registri en PIV la nomojn de la administraj unuoj en kelkaj ŝatoj (arondismento, vojvodujo) k neglekti tiujn de aliaj. Do laŭ mi "krajso" taŭgas. «91-01-09» \j {U1} 338.984 {T1} HAC {Eo1} popol-ekonomi/a plan/o *a {Eo2} plan/o por naci/a ekonomik/o *c {De1} Volkswirtschaftsplan \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG§12,I; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0549 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.462 {T1} FDA {Eo1} plen'rajt/ig/il/o *a {Eo2} plen'rajt/ig/o *b {De1} Vollmacht \If\i *c {En1} full power *ĉ {Fr1} plein pouvoir \Im\i *d \J Fon: *a Ĉ§3; *b ei; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-En; *c Ĉ-Fr. \W 89/pb-0550 \w\----- Rim: ei: {Eo1} estas la dokumento, kiu atestas plen-rajtigon. «90-10-09» \j {U1} 342.4 {T1} FKA {Eo1} prioritat/o de la leĝ/o *a {De1} Vorbehalt \Im\i des Gesetzes *a {En1} {Fr1} \J ®Konstitucia principo (89/pb-0521) de jurŝtato (89/pb-0357), laŭ kiu ĉiuj gravaj ŝtataj decidoj, precipe tiuj, kiuj tuŝas ®fundamentajn rajtojn (89/pb-0251) de la civitanoj, devas esti farataj de la legislativo, do de la parlamento, en formo de ®leĝo en formala senco (89/pb-0216), kaj do ne de la ekzekutivo en formo de simpla ordono, dekreto aŭ alia: \IHamburga tribunalo decidis, ke la lerneja administracio ja rajtas ordigi la lernejan horaron per dekreto, sed ke la administracio tiumaniere ne rajtas enkonduki novan lernejan fakon "instruo pri seksaj aferoj". Pro la prinicipo de la ̧o tiucele necesas formala leĝo de la parlamento, ĉar la norm-projekto tro forte tuŝus la fundamentan rajton de la gepatroj mem decidi pri la seksa edukado de iliaj infanoj.\i *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0551 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 347.626.2 {T1} FDH {Eo1} antaŭ'ge'edz/iĝ/a (edz/ec/a) kontrakt/o *a {Eo2} antaŭ'ge'edz/iĝ/a (matrimoni/a) kontrakt/o *b {Eo3} antaŭ'ge'edz/iĝ/a kontrakt/o *b {De1} vorehelicher Ehevertrag \Im, im anglo- amerikanischen Rechtskreis\i *a {En1} antenuptial contract {Fr1} \J Edzeca/matrimonia kontrakto farita inter la gefinacoj kaj - laŭ kelkaj jursistemoj eble - tria(j) persono(j) antaŭ la geedziĝo. ®postgeedziĝa kontrakto (89/pb-0318). Fon: *a pb; *b ei; \W 89/pb-0552 \w\----- Rim: ei: Kial {Eo3} ne sufiĉus? Por neniu alia kontrakto gravus, ĉu ĝi estus farita antaŭ aŭ post iu geedziĝo. «91-04-14» \j {U1} 341.5 {T1} FAI {Eo1} prepar/a demand/o *a {Eo2} antaŭ/a demand/o *b {Eo3} incident*/a demand/o *b {De1} Vorfrage \If\i *b {En1} incidental question *b {En2} preliminary question *b {Fr1} question \If\i préalable *b {Fr2} question \If\i préliminaire *b \J Jura demando, respondenda en la kadro de k prepare al pli ampleksa precipa demando. Precipe grave la nocio estas en ®internacia privata juro (89/pb-1006), kie precipa demando k ̧o ofte estas regataj de diversaj jur-sistemoj: \ILa precipa demando, ĉu virino, edziniĝita al mortinto laŭ Angla juro, havas heredan rajton kiel vidvino laŭ Germana juro dependas i.a. de la ̧o, ĉu laŭ la vidpunkto de la Germana juro ekzistis valida matrimonio inter ŝi k la mortinto.\i *b Fon: *a ei; *b pb. \W 89/pb-0553 \w\----- Rim: pb: Mi uzas "incidenta" en pli vasta senco ol difinita en PIV. «90-10-15» \j {U1} 347.28 {T1} FDA {Eo1} prioritat/a rajt/o *a {De1} Vorrecht \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0554 \w\----- Rim: «90-10-15» \j {U1} 342.8 {T1} RGE {Eo1} balot-jur/o *a {De1} Wahlrecht \In, objektives Recht\i *a*c {En1} electoral law *c {Es1} derecho \Im\i electoral *c {Fr1} droit \Im\i électoral *c \J Fon: *a pb; *c HAE. \W 89/pb-0555 \w\----- Rim: «90-10-15» \j {U1} 159.947.5 {U2} 159.952.13 {T1} REA {Eo1} intenc/o *a*c {De1} Vorsatz \Im\i *b {De2} Absicht \If\i *b {En1} {Fr1} \J Konscia movo de la volo celanta ion: \Ila ÷o konstituas la krimon.\i *c =sen÷a mortigo (89/pb-0???) Fon: *a JTP37; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0556 \w\----- Rim: «90-10-15» \j {U1} 347.64 {T1} FDH {Eo1} met/i sub tutel**/on *a {De1} unter Vormundschaft stellen {En1} put under tutelage ý to {Fr1} mettre en tutelle \J Fon: *a \W 89/pb-0557 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.64 {T1} FDH {Eo1} met/i sub kurator/ec/on *a {Eo2} met/i sub tutel**/on *b {De1} unter Vormundschaft \If\i stellen *b {De2} Vormundschaft anordnen *b {En1} place en charge of a curator ý to *b {Fr1} mettre sous curatelle *b \J =tutelo (89/pb-0528) Fon: *a BG§3,I; *b pb. \W 89/pb-0558 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} preskrib/o (1) *a {De1} Vorschrift \If\i *b {En1} {Fr1} \J Detala aŭtoritata ordono. *a =transira ÷o (89/pb-0487) Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0559 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 342.8 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} elekt/ebl/a (2) *a {De1} wählbar *b *a {En1} eligible *b {Es1} elegible *b {Fr1} éligible *b \J Havanta la rajton esti elektita. *a Tiu rajto estas nomata ankaŭ ®pasiva elekto-rajto (89/pb-0???) *a =elekti (89/pb-0561) Fon: *a pb; *b HAE; \W 89/pb-0560 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 342.8 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} elekt/i (1,2) \Itr\i *a {De1} wählen \Itr\i *b*c {En1} elect \Itr\i *c {Es1} elegir a \Itr\i *c {Fr1} élire \Itr\i *c \J 1 El du aŭ pluraj preni pro prefero. 2 Montri per voĉdonado preferon por kandidato. *a =÷ebla (89/pb-0560). Fon: *a PIV; *b KR; *c HAE. \W 89/pb-0561 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 342.8 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} balot/ant/o *a {De1} Wähler \Im\i {En1} {Fr1} \J Tiu, kiu =balotas (89/pb-1508). *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0562 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 342.81 {T1} RGE {Eo1} balot-rajt/o *a {De1} Wahlrecht \In, subjektives Recht\i *b {En1} {Fr1} \J Laŭstatuta aŭ laŭkonstitucia ®rajto baloti (89/pb-0563): \IArt. 38 de la Germana kontitucio garantias ĝeneralan, liberan, egalan, senperan kaj sekretan ÷on al la civitanoj.\i *b Fon: *a JurVE; *b pb. \W 89/pb-0563 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Varsovi/a Konvenci/o pri Unu/ec/ig/o de Iuj Regul/oj Rilat/ant/aj al Inter'naci/a Aer/trans'port/o *a {Eo2} Varsovi/a Konvenci/o pri Unu/ec/ig/o deCert/aj Regul/oj Rilat/ant/aj al Inter'naci/a Aer/trans'port/o *b*c {Eo3} Varsovi/a Konvenci/o *ĉ {De1} Warschauer Abkommen \In\i *ĉ {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP16; *b IJR78/2,p5; *c JurVE; *ĉ pb. \W 89/pb-0564 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 355.212 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} milit-serv/ant/o *a {De1} Wehrdienstleistender \Im\i *b {DE2} Kriegsdienstleistender \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a BG; *b pb. \W 89/pb-0565 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en vast/a senc/o *a {Eo2} evs. *b EVIT *c {De1} in weitem Sinne \Im\i *b {De2} i.w.S. *b {En1} {Fr1} \J Vastasence. =en malvasta senco (89/pb-0???). Fon: *a JTP12; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0566 \w\----- Rim: ei: Tiaj mallongigoj estas evitindaj, ĉar ili malfaciligas la komprenon de tekstoj. «91-04-14» \j {U1} 321.17 {T1} RIZ {Eo1} servut/o *a*b {De1} Frondienst \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Laboro, kiun kamparano ŝuldas senpage al la mastrosinjoro aŭ al la ŝtato. *a =÷ulo (89/pb-1133). Fon: *a PIV; *b Nitti6; *c pb. \W 89/pb-0567 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 323.33 {T1} RFB {Eo1} labor/ul/oj *a {De1} Werktätige \Im/pl\i *b {En1} {Fr1} \J Art. 14 II Bulgara Konstitucio difinas ÷ojn ampleksantajn laboristoj, agrikulturistoj, metiistoj kaj intelektuloj. *b Fon: *a BG§14,II; *b pb. \W 89/pb-0568 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} neces/a er/o *a {De1} wesentlicher Bestandteil \Im, §93 BGB\i *a {En1} {Fr1} \J Ero (89/pb-0162) de aĵo (89/pb-0381) disigebla de la aliaj eroj nur tiamaniere, ke aŭ unu aŭ la alia detruiĝas aŭ estas forte ŝanĝita. *a Fon: *a pb; \W 89/pb-0569 \w\----- Rim: «91-04-14» \j {U1} 343.122 {T1} FEA {Eo1} restitu/ad/o *a {Eo2} restituci**/o *b {De1} Wiederherstellung \If\i {De2} Restitution \If\i {En1} restitution {Fr1} \J Restarigo de la stato (situacio) kiel ĝi ekzistis antaŭ la perpetro (89/pb-0661) de ®kontraŭjura ago (89/pb-0???) *b Fon: *a PIV; *b JTP32. \W 89/pb-0570 \w\----- Rim: pb: Pri la demando de radikfina "-uci" =devolucio (89/pb-0632). «91-04-14» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Vien/a Konvenci/o pri la Jur/o de Traktat/oj *a {Eo2} Vien/a traktat/o-konvenci/o *a {De1} Wiener Übereinkommen \In\i über das Recht der Verträge *b {De2} Wiener Vertragskonvention \If\i *b {En1} {Fr1} \J Internacia traktato (89/pb-0538) de 1969. Fon: *a JTP19; *b pb. \W 89/pb-0571 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas la oficiala nomo, {Eo2} la populara nomo. Ambaŭ estas bone uzeblaj laŭ la cirkonstancoj. «89-11-19» \j {U1} 341.217(340) {T1} FAA {Eo1} German/a re'unu/iĝ/o *a {Eo2} re'unu/iĝ/o de German/uj/o *a {De1} Wiedervereinigung \If\i Deutschlands *b {De2} deutsche Wiedervereinigung \If\i *b {En1} reunification of Germany *b {Es1} reunificación \If\i de Alemania *b {Fr1} réunification \If\i allemande *b \J \IPost la paca revolucio en GDR en aŭtuno 1989, la ̧o formale okazis la 3an de oktobro 1990. La preamblo (89/pb-0666) de la Germana konstitucio taskigis ĉiujn ŝtatajn potencojn strebi al la ̧o.\i *a Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0572 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} vol-deklar/o *a*c {De1} Willenserklärung \If\i *a {En1} expression of one's will (intended to have legal consequences) *b {En2} declaratory act *b {Fr1} \J Deklaro de volo celanta al jura efiko; la deklaranto celas per ÷o kaŭzi, ŝanĝi aŭ ĉesigi juran rilaton: *b \IEn la Pakto de la LN (89/pb-0535) ĉiuj ÷oj estis nomataj "decidoj".\i *c Fon: *a LI; *b pb; *c JKR84. \W 89/pb-0573 \w\----- Rim: «89-12-09» \j {U1} 361 : 341.211 {T1} RFQ {Eo1} ŝtat/o de publik/a pri'zorg/o *a {De1} Wohlfahrtsstaat \Im\i *a {En1} welfare state *a {Fr1} \J Fon: *a pb; \W 89/pb-0574 \w\----- Rim: «91-04-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rezid/i *a*c {De1} den Wohnsitz \Im\i haben *b {En1} reside ý to *ĉ {Fr1} \J Konstante kaj oficiale loĝi ie, tiel ke la juro al tiu loĝloko atribuas diversajn jurajn konsekvencojn, ekz. la balotrajton (89/pb-0563) kaj la impostdevon ktp. *b Fon: *a JTP18; *b pb; *c PIV; *ĉ MuSa[ei]; \W 89/pb-0575 \w\----- Rim: «91-04-14» \j {U1} 347.627.2.02 {T1} FDH {Eo1} ruin/ig/a princip/o *a {Eo2} princip/o de sen'sukces/a edz/ec/o *a {Eo3} princip/o de sen'sukces/a matrimoni**/o *a {Eo4} princip/o de edz/ec-kolaps/o *b {De1} Zerrüttungsprinzip \In\i *a {En1} breakdown principle *a {En2} marriage failure principle *a {Fr1} \J Principo, laŭ kiu eblas divorco (89/pb-0389), se la ®edzeca/matrimonia viv-komunaĵo (89/pb-0187) estas tiom ruinigata, ke reharmoniigo ŝajnas neebla, sen ke necesas eltrovi, kiu de la geedzoj kulpas pri la ruinigo (=kulpa principo (89/pb-0443)). Por pruvi la ruiniĝon sufiĉas kutime certa periodo de intenca, disa vivado de la geedzoj. Ekde la 70-aj jaroj la ̧o anstataŭigis la antaŭe regantan kulpan principon en multaj ŝtatoj, ekz. en F.R. Germanujo kaj Italujo. *a Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0576 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} (094.4) {T1} FDA {Eo1} civil/a kod/o *a {Eo2} CK *a {De1} Zivilgesetzbuch \In, in CH und DDR\i *a {De2} ZGB \In\i *a {De3} Bürgerliches Gesetzbuch \In, in BRD\i *a {De4} BGB \In\i *a {En1} civil code {En2} CC {Es1} codigo civil {Fr1} code \Im\i civil {Fr2} C.C. {It1} codice civile \J Kodo (89/pb-0240), enhavanta la plej multajn k bazajn regulojn, normigantajn la civil-jurajn rilatojn: \ILa Germana ̧o ekvalidis en 1900; ĝi ampleksas kvin partojn, t.n. "librojn", nome ĝeneralan parton, obligacian, aĵan, familian k heredan juron. La Svisa ̧o grave influis la Turkan.\i *a =kriminala kodo (89/pb-0470). Fon: *a pb. \W 89/pb-0577 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} (086) {T1} AJA {Eo1} holograf*/a dokument/o *a {Eo2} man-skrib/it/a dokument/o *b {De1} handgeschriebenes Dokument \In\i *a {De2} handschriftliche Urkunde \If\i *a {En1} {Fr1} \J =holografa (89/pb-0589). Fon: *a pb; *b ei; \W 89/pb-0578 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sukced''/i \Intr\i *a*b {De1} {En1} {Fr1} succéder *b \J Veni post iu, suprenante ties oficon, rangon, regadon. *a =÷o (89/pb-0510). Fon: *a PIVS; *b VA. \W 89/pb-0579 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akcesor/a aĵ/o *a {De1} Zubehör \In, §97 BGB\i *b {En1} {Fr1} \J ̧o servu al la precipa aĵo (89/pb-0265). Se aligita al precipa aĵo, ̧o fariĝas parto de la precipa: Masto fariĝas parto de ŝipo. *b laŭ *a Fon: *a JTP31,33; *b pb; \W 89/pb-0580 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} 347.626.4 {T1} FDH {Eo1} komun/aĵ/o de al'kresk/aĵ/o *a {Eo2} komun/aĵ/o de kresk/aĵ/o *a {Eo3} komun/aĵ/o de hav/aĵ-pli/ig/o *a {Eo4} komun/aĵ/o de akir/aĵ/oj *a {Eo5} komun/aĵ/o de akir/it/a gajn/o *a {Eo6} edz/ec/a reĝim/o de akir/it/a gajn/o *a {Eo7} lukr/aĵ/a reĝim/o *a {De1} Zugewinngemeinschaft \If, in BRD \i *a {De2} Errungenschaftsbeteiligung \If, in CH\i *a {En1} community of increase *a {Fr1} participation \If\i aux acquêts \ICH\i *a \J ®Edzeca/matrimonia reĝimo (en F.R. Germanujo de 1957, en Svislando de 1988) la ®leĝa edzeca/ matrimonia reĝimo (89/pb-0242), kiu estas esence ®separo de havaĵoj (89/pb-0256), sed kun bilancigo kaj divido de la lukraĵo de la geedzoj post la dissolvo de la reĝimo; kontraktebla reĝimo en Francujo de 1965, evoluita unuafoje en la Skandinaviaj ŝtatoj en la 20aj jaroj. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0581 \w\----- Rim: pb: Miaj multaj E-aj proponoj (kaj multaj pliaj estus eblaj) montras, ke mi tie ĉi vere havas problemon kaj pro naci-lingva terminoj (distingo inter "Errungenschaftsgemeinschaft" unuflanke kaj "Errungenschaftsbeteiligung"/"Zugewinngemeinschaft" aliflanke) kaj pro E-o-tipaj problemoj ("akir" resp. "hav/(aĵ)/(ar)o(j))", t.e., per kiu termino oni celas la ĝeneralan nocion, per kiu la unuopan elementon el tiu ĝenerala nocio (=89/pb-0523). Oni devas do decidi: 1) ĉu sekvi nacian ekzemplon kaj se jes kiun, aŭ krei "sendependan terminon, kiu plej trafe redonas la kernan ideon" (=JTP 25) kaj 2) la specialan problemon de la E-a vortfarado. Aktuale mi favoras {Eo6} aŭ {Eo7}, ĉar fakte - malgraŭ la Angla kaj FRG-Germana termino - ne temas pri "komunaĵo", sed pri separa reĝimo. «91-04-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} du-flank/a *a {De1} zweiseitig *b *c {De2} bilateral *b*c {En1} bilateral *c {Es1} bilateral *c {Fr1} bilatéral *c \J =plurflanka (89/pb-0303). Fon: *a JTP15; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0582 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 341.1 {T1} FAJ {Eo1} inter'ŝtat/a organiz/aĵ/o *a*b {De1} zwischenstaatliche Organisation \If\i *c {En1} {Fr1} \J Fon: *a JTP23,24; *b JKR83; *c pb. \W 89/pb-0583 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo "organizo/organizaĵo" =apendicon Ĉ6.1. «90-10-17» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} koniv**/o *a \Ibr\i {De1} heimliches Einverständnis \In\i *b {De2} Einverständnis \In\i *b {De3} Konnivenz \If\i *b {En1} connivance *b {Fr1} connivence \If\i *a \J Intenca nerimarko de jure malpermesita ago, kiu postulas kontraŭstaron, tiel ke la nerimarko egalas al konsento aŭ helpo. *a Kriminaljura ÷o estas formo de kompliceco. *c =÷i (89/pb-0645). Fon: *a NG; *b pb; *c DU. \W 89/pb-0584 \w\----- Rim: pb: NG kaj DU ŝajne malsame opinias pri la gramatikeco: NG subst., DU verbo. Mi subtenas kiel bazan formon substantivon. =(89/pb-0184). «90-10-17» \j {U1} 347.755 {T1} FHA {Eo1} konsignaci**/a regul/ar/o *a {De1} Hinterlegungsordnung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Regularo, kiu preskribas, kiajn valoraĵojn debitoro je kiu publika kaso sub kiuj kondiĉoj rajtas aŭ devas deponi. *a =konsignacio (89/pb-0586). Fon: *a pb. \W 89/pb-0585 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 347.755 {T1} FHA {Eo1} konsignaci**/o *a {Eo2} konsign*/o <3> *b {De1} Hinterlegung \If\i *b {En1} {Fr1} consignation \If\i *a \J Depono de moveblaj valoraĵoj, ekz. de mono aŭ valorpaperoj, fare de debitoro ĉe publika kaso kiel garantiaĵo. *b laŭ *a =÷i (89/pb-1011). Fon: *a NG; *b pb; \W 89/pb-0586 \w\----- Rim: pb: Pri la demando de radikfina "aci" =apendicon Ĉ5.1. «90-10-11» \j {U1} 347.96 {T1} FIA {Eo1} koroner**/o \IBrita oficisto\i *a {Eo2} mort-esplor/a juĝ/ist/o *c EVIT *b {De1} amtlicher Leichenbeschauer \Im\i und Untersuchungsrichter \Im\i bei ungeklärten Todesfällen *b {De2} Untersuchungsrichter \Im\i für Todesursachen *b {De3} Kronverwalter \Im\i *b {De4} coroner \Im\i *b {En1} coroner *a {Fr1} coroner \Im\i *a \J Angla justica oficisto, kiu i.a. funkcias kiel inkvesta (89/pb-0500) juĝisto ĉe neklaraj mortoj. *b Fon: *a NG; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0587 \w\----- Rim: pb: {Eo2} havas jenajn malavantaĝojn: 1) ĝi ne estas sufiĉe prezica, nome koronero a) ne havas la saman juran staton kiel "juĝisto", b) ne estas nur "mort-esplora"; 2) {Eo2} ŝajnas esti ĝenerala termino (fakte ĝi estas pli klarigo ol termino), kiu forgesigas, ke temas pri tipa nocio (nur) de la Angla juro (kaj eble de la jur-sistemoj, kiuj baziĝas sur ĝi). Tiajn tipaĵojn aŭ institutojn, kiuj ne ekzistas en aliaj jur-sistemoj, oni ne klopodu "traduki". Oni simple transprenu la terminon, tamen en E-igita formo, en nian lingvon, kiel tion kutime same faras okcident-Eŭropaj lingvoj. Jen ni havas plian ekzemplon de la "solicitoro-problemo"; vd. la tiurilatan diskuton de \ILapenna\i (kiu venas al la sama konkludo kiel tie ĉi) en JTP30-31 k solicitoro (89/pb-0448). ei: "koronero" ankaŭ ekzistas en Kanado. La elekto inter {Eo1} aŭ {Eo2} dependos de tio, por kiu publiko oni verkas ion. Same kiel oni uzas en zoologio sciencajn kaj popularajn nomojn, ni ankaŭ en E-o faru tion. Termino, kiu estas klarigo, estas por persono ne konanta la Anglan jur-sistemon pli taŭga ol preciza, sed tute ne komprenebla fak-esprimo. Ankaŭ en la Germana la terminoj estas klarigaj. Tial mi ne taksas evitinda la terminon {Eo2}. pb: Pro tio mi proponas, ke oni donu mallongan klarigon aŭ difinon, kiam oni unuafoje uzas la terminon, kaj poste nur plu uzu tiun ĉi. {Eo2} devus aperi nur en la sekcio "difinoj", ne kiel kvazaŭ-termino. La Germana jura fak-literaturo en tiu kaj similaj kazoj kutime simple transprenas neŝanĝite la fremdlingvan, ekz. Anglan terminon, vd. nun {De4}, doninte koncizan klarigon pri ĝi. Kp. ankoraŭ la diskuton ĉe holografa (89/pb-0589) k la tieajn pliajn ekzemplojn. «91-04-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} legal**/a *a {De1} legal *b {De2} rechtmäßig *b {De3} gesetzmäßig *b {En1} legal *b {Fr1} légal *a \J Abstrakta nocio ampleksanta la signifojn de laŭleĝa, laŭ (ŝtata) regulo, laŭnorma, laŭstatuta ktp. *b Fon: *a NG; *b pb. \W 89/pb-0588 \w\----- Rim: pb: Tiu (parte) sinonima neologismo ŝajnas al mi necesa, ĉar ĝi formas la "tegmenton" super la cititaj aliaj, pli specialaj terminoj. Ĉiukaze ĝi ne kontraŭas la vortfarajn reguloj kaj certe estas internacia, do konforme al la 15a Regulo, entute do rekomendinda. «90-10-17» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} holograf*/a *a {Eo2} olograf**/a *b EVIT *a {Eo3} en'tut/e man-skrib/it/a *c {De1} holographisch *a {De2} eigenhändig *a {De3} handgeschrieben *a {En1} holograph *a {Fr1} olographe *b \J Propra-mana, memskribita; ekz: ÷a testamento (89/pb-0590), ÷a dokumento (89/pb-0578). Fon: *a pb; *b NG; *c ei. \W 89/pb-0589 \w\----- Rim: pb: Pri {Eo1}: PIV difinas la substantivan radikon "holograf/o" tiel: "(jur.) Testamento, skribita tuta de la mano de la testamentinto." Tiun difinon subtenas nek 1) la etimologio, nek 2) la Franca aŭ Germana: 1) Helena "holo" = tute, "graf" = skribi. 2) Fr kaj De uzas ĝin kiel adjektivo, same la Angla, kiu tamen havas ankaŭ la substantivon "holograph" en la senco de PIV. La Angla termino tamen havas pli vastan sencon kaj inkludas ankaŭ aliajn manskribitajn dokumentojn. Mi proponas uzi ĝin estonte kiel adjektivo kaj precizigi la priskribatan dokumenton per aldono de respektiva substantivo. Ŝanĝoj en la gramatikeco de radikoj principe ja ne estas dezirataj, tamen okazas, kp. la 8an OA. Kaj korekti tian maloftan terminon nun, kiam ankoraŭ apenaŭ ekzistas jura fakliteraturo en Eo, ne estas tro granda problemo. 2 {Eo2}: estas neta Francismo malregule formita en E-o. La Helena "holo" en E-o restas "holo", kp. PIV hologramo, holografio, k.a. Oni nepre nur unuece transskribu la Helenan silabon, alikaze oni ĉiam dubas ĉu kun aŭ sen "h", evitenda kaj facile evitebla malfacilaĵo. ei: Mi skribis pri tio jam en AkSt 86,p93. Ĉu ni en Eo vere bezonas tiajn fuŝajn fremd-vortojn? Kial ne simple {Eo3}? pb: Jes, ni bezonas ilin, ĉar ili faciligas la komprenon inter diverslingvaj fakuloj. Kaj tio estas la primara celo de internacia faka terminaro. Tamen la - iom longa kaj peza - {Eo3} estas bona "traduko" por klarigi al nefakulo, kion juristoj internacie volas diri per sia konciza faka {Eo1}. Ankaŭ kuracistoj en la Germana ja parolas pri "Hepatitis", kiun ili al "normalaj" German-lingvanoj devas klarigi per "Leberentzündung". Komparu ankaŭ la tiupunktan diskuton ĉe denonci (89/pb-0393). Pliaj ekzemploj pri tiu problemo: infrakcio (89/pb-0200), koronero (89/pb-0587), talvego (89/pb-0686), solicitoro (89/pb-0448), konsignacii (89/pb-1011). «90-10-17» \j {U1} 347.67 {T1} FDD {Eo1} holograf*/a testament/o *a {Eo2} propr/a-man/e skrib/it/a testament/o *b {De1} eigenhändiges Testment \In\i *a {De2} holographisches Testament \In\i *a {En1} holograph *a {Fr1} \J Testamento, skribita tuta de la mano de la testamentinto. *a Fon: *a pb; *b ei; \W 89/pb-0590 \w\----- Rim: Pri holograf/a =89/pb-0549. «90-10-17» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} pakt/o (1)<2> *a*d {De1} Pakt \Im\i *c {En1} pact *ĉ {En2} covenant \I(e.g. League of Nations)\i *ĉ {Es1} pacto \Im\i *ĉ {Fr1} pacte \Im\i *b \J 1 Aparte grava internacia traktato: \Ila ÷o de la ®Ligo de Nacioj (89/pb-1084).\i *a 2 analoge, metafore: reciproka deviga interkonsento: *b \ILa du amikoj faris ÷on por la vivo.\i *c Fon: *a PIV; *b NG; *c pb; *ĉ HAE; *d JKR84. \W 89/pb-0591 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} 34 : 93 {T1} RID {Eo1} pandekt**/oj *a {De1} Pandekten \If,pl\i *b {En1} {Fr1} pandectes \If,pl\i *a \J (pp jura historio:) Kolekto de la decidoj de romaj jur-konsilistoj. *a Fon: *a NG; *b pb. \W 89/pb-0592 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 34 : 93 {T1} RID {Eo1} pandekt**/ik/o *a {Eo2} pandekt**/o-scienc/o *a {De1} Pandektenwissenschaft \If\i *a {En1} {Fr1} \J Jur-filosofia skolo en Germanujo en la 19a jc., kiu baziĝis sur nova esploro kaj interpreto de la pandektoj (89/pb-0592) kaj kies rezultoj grave influis la Germanan ®civilan kodon (89/pb-0577) de 1900. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0593 \w\----- Rim: «90-01-19» \j {U1} 355.336 {T1} WKA {Eo1} serĝent/o (1)<2> *a*b {De1} Sergant \Im\i *c {En1} {Fr1} sergent \Im\i *b \J 1 Suboficiro de rango supera al tiu de kaporalo. *a 2 En antaŭaj jarcentoj, juĝeja oficisto, kiu devis aresti akuzitojn por porti ilin antaŭ la juĝiston. *b Fon: *a PIV; *b NG; *c pb. \W 89/pb-0594 \w\----- Rim: «90-10-17» \j {U1} 341.16 {T1} FAJ {Eo1} asemble/o *a*d*e {Eo2} asamble/o *b EVIT *c {De1} Versammlung \If\i *c {En1} assembly {Es1} asamblea \If\i *ĉ {Fr1} assemblée \If\i \J Interkonsiliĝa aŭ leĝofaranta organizaĵo, kontraste al la ekzekutiva responda instanco: \Ila A÷o de Unesko.\i *a Fon: *a PIV; *b AP37; *c pb; *ĉ TF; *d JTP28; *e JKR83. \W 89/pb-0595 \w\----- Rim: pb: {Eo2} estas forma arkaismo, kiu ne havas avantaĝon (pli mallonga, efektiviganta la principon de retro-evoluo aŭ simile) kaj pro tio ĝi estas nepre evitenda, kp. servitudo/servituto (89/pb-0176). Ankaŭ Lapenna, kiu enkondukis {Eo2} "pro lingva disciplino" post la apero de PIV uzis {Eo1}, vd. JTP28. «90-10-17» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} apelaci/i (1,2) \Intr\i *a*d {Eo2} apel*/i \Intr\i *b*ĉ*e*f EVIT *c {De1} Berufung einlegen *ĉ {De2} eine höhere Instanz anrufen *c {De3} appellieren \Intr\i *ĉ {En1} appeal ý to *c {Fr1} faire appel \Im\i \J 1 Alvoki al supera tribunalo kontraŭ verdikto de pli malsupera juĝistaro: *a \I÷i kontraŭ tiaj decidoj al supera instanco.\i *d 2 Proteste alvoki: \I÷i al la publika opinio.\i *a =÷a tribunalo (89/pb-1624). Fon: *a PIV; *b VA; *c pb; *ĉ BT; *d IJR85/1,p4; *e CH; *f Benn. \W 89/pb-0596 \w\----- Rim: pb: 1 Pri la demando de radikfina "-aci" =apendicon Ĉ5.1. 2 {Eo2} baziĝanta sur Bennemann 1926 principe estus dezirinda, ĉar ĝi efektivigas la principon de retro-evoluo. La "-aci/"-vortoj (same kiel la "-ici"-vortoj, =depoz(ici)o (89/pb-0149)) ĝenerale laŭ la principo de retro-evolu simpliĝas al la bazaj formoj sen "aci", se la pseŭdosufikso ne estas bezonata por indiki senco-diferencon. Tia escepto troviĝas tie ĉi: "apel/o" laŭ PIV signifas "(milit.) pli-malpli ofta, perioda vicigo de soldatoj, kaptitoj ks por kontrolado". Mi dubas, ĉu la avantaĝo de pli mallonga formo estas pli granda ol la malavantaĝo de du identaj radikoj kun malsamaj gramatikeco kaj signifo. Mi pro tio escepto-kaze rekomendas gardi "-aci" k eviti {Eo2}. «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} depozici/i *a {Eo2} depoz**/i *b {De1} aussagen *b {En1} {Fr1} déposer en justice *b \J Fari =depoz(ici)on (89/pb-0149). *a Fon: *a PIV; *b VA. \W 89/pb-0597 \w\----- Rim: Pri "-ici"-vortoj =apendicon Ĉ5.2. «90-10-07» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} indemniz**/i \Itr\i *a {Eo2} mon-kompens/i *c {De1} entschädigen (Verlust) *b {De2} vergüten (Auslagen) *b {En1} {Fr1} dédommager *a {Fr2} indemniser *a \J Mon-kompensi ies elspezojn aŭ perdojn. *a Fon: *a VA; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0598 \w\----- Rim: pb: =89/pb-0589. Eble oni distingu: Oni (mon-)kompensas damaĝon, sed indemnizas elspezojn. «89-10-09» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} indikaci**/o *a {De1} Indikation \If\i *b {De2} Heilanzeige \If\i *a {En1} {Fr1} indication \If\i *a \J (pp medicino:) Cirkonstanco, kiu favoras la uzon de medikamento aŭ aplikon de medicina metodo. En jura kunteksto precipe en rilato kun abortigo (89/pb-0602): sociala ÷o (89/pb-0603). *b Fon: *a VA; *b pb. \W 89/pb-0599 \w\----- Rim: pb: 1 {Eo1} ŝajnas al mi dezirinda, por distingi la celitan nocion de la ĝenerala "indiko". Tiel eblas "sociala indikacio" disde "sociala indiko". La PIV-a "kontraŭindiko" nur per la elemento "kontraŭ" fariĝas klara. Estontece ĝi do devus esti "kontraŭindikacio". Kp. ankoraŭ la PIV-an ekz. "la temperaturo de la korpo estas grava indiko en tiu malsano", sed ĝi ne sufiĉas por la indikacio de tiu medikamento. 2 "-aci" tie ĉi do servas por distingi diversajn signifojn. Pri "-aci"-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «90-10-13» \j {U1} 343.142 {T1} FEA {Eo1} indik/aĵ/oj *a {De1} Indizien \In,pl\i *b {En1} {Fr1} \J Konstatitaj faktoj, kiuj probabligas la realecon de la ĉefa fakto kaj estus malfacile klarigeblaj per alia supozo: \ILa pruvo per la ÷oj estas la plej malforta.\i *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0600 \w\----- Rim: «89-10-09» \j {U1} 343.62 {T1} FEB {Eo1} abort/ig/i (1) *a*b {De1} abtreiben *b {De2} die Frucht abtreiben *b {De3} die Schwangerschaft unterbrechen *c {En1} {Fr1} \J Kaŭzi aborton ĉe ino. *a =abortigo (89/pb-0602). Fon: *a PIV; *b LI; *c pb. \W 89/pb-0601 \w\----- Rim: «90-10-12» \j {U1} 343.62 {T1} FEB {Eo1} abort/ig/o (1) *a*b {De1} Abtreibung \If\i *b {De2} Schwangerschaftsunterbrechung \If\i *c {De3} Schwangerschaftsabruch \Im\i *c {En1} {Fr1} \J Kaŭzado de aborto ĉe ino: \IFeministinoj postulis la abolon (89/pb-1362) de la sekcio pri ÷o en la kriminala kodo; la plej supera Usona tribunalo permesis ÷on ĝis la sesa monato, ĉar ĝi estus rajto fontanta el la ĝenerala rajto de la virino mem decidi pri la propra korpo.\i *c =abortigi (89/pb-0601). Fon: *a PIV; *b KR; *c pb. \W 89/pb-0602 \w\----- Rim: «90-10-12» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} social/a indikaci**/o *a {De1} soziale Indikation \If\i *a {En1} {Fr1} \J =Indikacio (89/pb-0599) ... Fon: *a pb. \W 89/pb-0603 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 343.294 {T1} FEJ {Eo1} rehabilit''/i \Itr, br\i *a*c*ĉ*e {Eo2} rehabil**/i \Itr, br\i *b {De1} rehabilitieren *c *e {De2} wiedereinsetzen in den früheren Stand *c {En1} to rehabilitate *c *d {Fr1} réhabiliter *a \J Redoni al iu maljuste kondamnita liajn rajtojn aŭ honoron aŭ reinstali lin en ofico: \IDeputitoj de la Supera Soveto postulis ÷i la viktimojn de stalinismo.\i *b laŭ *a =rehabilito (89/pb-0605). Fon: *a VA; *b pb; *c DU; *ĉ PIVS; *d WE; *e KR. \W 89/pb-0604 \w\----- Rim: pb: Dezirinda neologismo internacia, kiu nun ankaŭ enestas en PIVS k KR. {Eo2} ŝajnas al mi sufiĉa. Kp. go, IJR 87/2-3:8, go HdE 1988/64-6 kun detala diskuto. Pri la ĝenerala tendenco al simpligo =apendicon Ĉ5.1. «90-10-12» \j {U1} 343.294 {T1} FEJ {Eo1} rehabilit''/o *a {Eo2} rehabil**/ad/o *a {Eo3} rehabilit''/ad/o *b {De1} Rehabilitation \If\i *b {De2} Rehabilitierung \If\i *c {De3} Wiedereinsetzung \If\i *c {De4} Wiederherstellung \If\i *c {De5} Sanierung \If\i *c {En1} rehabilitation *c {Fr1} réhabilitation \If\i *a \J Ago de tiu, kiu rehabil(it)as (89/pb-0604). *a Fon: *a pb; *b KR; *c MuSa[ei]; \W 89/pb-0605 \w\----- Rim: «90-10-12» \j {U1} 347.466 {T1} FDC {Eo1} sekvestr/i \Itr,br\i *a*b*d*e*f*g {Eo2} sekvestraci**/i \Itr\i *b*c*d {De1} unter Zwangsverwaltung \If\i stellen *ĉ {De2} unter Sequester \Im\i stellen *ĉ {De3} sequestrieren \Itr\i *g {De4} zwangsverwalten \Itr\i *d {En1} {Fr1} mettre sous séquestre \Im\i * *b*c {Fr2} placer sous séquestre *ĉ \J Depone konfidi disputatan propraĵon al krompersono, kiu devas gardi ĝin ĝis definitiva juĝa decido. *a =÷anto (89/pb-0607); ÷aĵo (89/pb-0608); ÷ado (89/pb-0609); juĝista ÷ado (89/pb-0610); tribunale destinita ÷ant/o (89/pb-0611). Fon: *a PIV; *b GD; *c VA *ĉ pb; *d BT; *e CH; *f Boi; *g KR 424. \W 89/pb-0606 \w\----- Rim: pb: Mi ne vidas bezonon por la peza {Eo2}, sed preferas la pli simplan kaj PIV-an {Eo1}, jam trovebla ĉe Boirac 1909; ĝenerale pri la "-aci"-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «91-06-02» \j {U1} 347.467 {T1} FDC {Eo1} sekvestr/ant/o *b {Eo2} sekvestr/aĵ-administr/ant/o *b {De1} Zwangsverwalter \Im\i *b {De2} Sequester \Im\i *b {En1} {Fr1} séquestre \Im\i *b \J La krompersono, kiu devas gardi la disputatan propraĵon. *b =sekvestr(aci)i (89/pb-0606). Fon: *b pb. \W 89/pb-0607 \w\----- Rim: «91-04-15» \j {U1} 347.467 {T1} FDC {Eo1} sekvestr/it/a patrimoni**/o *a {Eo2} sekvestr/it/aj hav/aĵ/oj *b {Eo3} sekvestr/o (1) *c EVIT *a {Eo4} sekvestr/aĵ/o *b {De1} Sequestervermögen \In\i *a {De2} sequestriertes Vermögen \In\i *a {En1} {Fr1} biens \Im/pl\i sous séquestre *a \J Io, kion oni =sekvestris (89/pb-0606). *c Fon: *a pb; *b ei; *c PIV. \W 89/pb-0608 \w\----- Rim: pb: PIV difinas "sekvestro" per "io, kion oni ÷is", do celas la "disputatan propraĵon". BT tradukas {Eo3} per "Sequestration: Beschlagnahme und Zwangsverwaltung ..", do celas la procedon. Por eviti dubojn mi preferas iun de la aliaj terminoj. =89/pb-0608-611. ei: Por la PIV-a nocio "sekvestro (1)" mi preferas la pli klaran "sekvestraĵo". «90-10-14» \j {U1} 347.467 {T1} FDC {Eo1} sekvestr/ad/o *a {De1} Zwangsverwaltung \If\i *b*c {De2} Sequestration \If\i *b {En1} {Fr1} séquestre \Im\i *b \J Ago de tiu, kiu =÷as (89/pb-0606). *a Fon: *a PIV; *b pb; *c KR; \W 89/pb-0609 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 347.467 {T1} FDC {Eo1} juĝ/ist/a sekvestr/ad/o *a {Eo2} verdikt/a sekvestr/ad/o *b {De1} gerichtlich angeordnete Zwangsverwaltung \If\i *a {En1} {Fr1} séquestre \Im\i judiciaire *a \J Sekvestrado (89/pb-0609) ordonita per tribunala decido. =sekvestri (89/pb-0606). *a Fon: *a pb; *b ei; \W 89/pb-0610 \w\----- Rim: ei: {Eo1} donas la falsan impreson, ke juĝisto estas la sekvestraĵ-administranto (89/pb-0607). \j {U1} 347.467 {T1} FDC {Eo1} tribunal/e destin/it/a sekvestr/ant/o *a {De1} gerichtlich bestellter Verwalter \Im\i *a {En1} {Fr1} séquestre \Im\i judiciaire \I(la personne)\i *a \J ®Sekvestraĵ-administranto (89/pb-0607), kiu estas taskigita de tribunalo per juĝista decido. *a =sekvestri (89/pb-0606). Fon: *a pb; \W 89/pb-0611 \w\----- Rim: «91-04-15» \j {U1} 312 {T1} SKA {Eo1} cens/o (1,2) *a*e {De1} Zensus \Im\i *b {De2} Volkszählung \If\i *b*d {En1} census *ĉ {En2} official enumeration *ĉ {Fr1} cens \Im\i *c {Fr2} recensement \Im\i *c \J (1) Entabeligo, per ŝtataj funkciuloj, de la riĉaĵoj de la civitanoj, kun la celo difini ĉies imposton, rangon, voĉdonrajton ks. *a (2) Popolnombrado. *c*e Fon: *a PIV; *b pb; *c VA; *ĉ BU; *d BT; *e PIVS; \W 89/pb-0612 \w\----- Rim: «91-04-15» \j {U1} 312 {T1} SKA {Eo1} cens/a formular/o *a {Eo2} cens/a formulari**/o *b {De1} Zählbogen \Im\i *a {En1} {Fr1} feuille \If\i de recensement *a \J Demandara formulario (87/126) ebligante la censon (89/pb-0612). *a Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0613 \w\----- Rim: pb: PIV registras "formularo <2>", do en la senco de "dokumento" kiel Zamenhofa vorto. ei en AkSt 87, 100 preferas "formulario" por eviti la falsan parencon "formul-ar-o", analoge al la Zamenhofa "sekretario"; =militar(i)a (89/pb-0652), simile "inventario". «90-10-14» \j {U1} 311.42 {T1} SKC {Eo1} entrepren/a cens/o *a {Eo2} cens/o de la entrepren/oj *a {De1} Betriebszählung \If\i *a {En1} {Fr1} recensement \Im\i des entreprises *a \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0614 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 311 {T1} SKA {Eo1} industri/a cens/o *a {Eo2} cens/o de la industri/o *a {De1} Industriezählung \If\i *a {En1} {Fr1} recensement \Im\i industriel *a \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0615 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 312 {T1} SKA {Eo1} cens/ist/o <2> *a {De1} Zähler \Im\i *a {En1} {Fr1} recenseur \Im\i *a \J Ĉiu ŝtata funkciulo, komisiita al censado. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0616 \w\----- Rim: pb: La PIV-a difino de ÷o (1) en historia senco ŝajnas al mi tro malvasta. «90-10-14» \j {U1} 312 {T1} SKA {Eo1} cens/i \Itr\i *a {De1} erfassen *b {De2} zählen *b {En1} {Fr1} recenser *b \J Fari ÷on (89/pb-0612). *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0617 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 327.88 {T1} RGA {Eo1} infiltr*/i <2> \Itr\i *a {Eo2} en'filtr*/i *b {De1} infiltrieren *b {En1} {Fr1} noyauter *a \J (pp politikaj aferoj:) Enŝovi en grupon persono(j)n por ĝin influi, malorganizi aŭ estri. *a Fon: *a VA; *b pb. \W 89/pb-0618 \w\----- Rim: pb: Laŭ mi ambaŭ formoj taŭgas, kvankam {Eo2} ŝajnas al mi pli "E-a". Pri ĝi komparu la PIV-an ekz-on ĉe filtiĝi (2): \Ila informo ÷iĝis en la gazetaron\i kaj \IInfiltration\i enfiltriĝo \Iauch übertr\i [t.e. ankaŭ figurasence]. «90-10-14» \j {U1} 327.324.3 {T1} RGC {Eo1} inter'naci/o *a {Eo2} internacional**/o *b*c {De1} kommunistische Internationale \If\i *d {En1} {Fr1} l'Internationale \If\i *b \J Ĝenerala asocio de laboristoj, apartenantaj al diversaj nacioj k batalantaj por siaj komunaj interesoj: \Ila Unua I÷o, la Dua I÷o\i . *a =Socialisma ÷o (89/pb-1373). Fon: *a PIV; *b VA; *c Huku; *d pb. \W 89/pb-0619 \w\----- Rim: pb: Mi ne certas, ĉu la naturisma neologismo {Eo2} estas pli klara kaj dezirinda. «90-10-14» \j {U1} 340.135 {T1} FIA {Eo1} abrogaci/o *a*b {De1} {En1} {Es1} abrogación \If\i *b {Es2} anulación \If\i *b {Es3} abolición \If\i *b {Fr1} abrogation \If\i *c \J Nuligo de leĝo aŭ dekreto, decidita de la rajtigitaj instancoj. *a Fon: *a PIV; *b TF; *c pb. \W 89/pb-0620 \w\----- Rim: pb: 1 Krom en PIV mi trovis {Eo1} nur en TF kaj la verbon "÷i" en GD-S. La PIV-a difino al mi ne klarigas la diferencon al abolicio (89/pb-1362). Ĉu plia termino vere necesas? 2 Pri "-aci"-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «91-06-02» \j {U1} 347.945 {T1} FIA {Eo1} afidavit*/o (1)<2> *a {De1} beeidete Erklärung \If\i *b {De2} eidesstaatliche Versicherung \If\i *b {En1} affidavit *b {Fr1} \J 1 (pp. valorpaperoj:) Oficiala deklaro, kiun eksterlanda posedanto de valorpaperoj aldonas al la pagebliĝintaj kuponoj, por eviti pagi la kuponimposton. *a 2 (jura termino:) Deklaro sub ĵuro; deklaro, kiu jure estas rigardata kvazaŭ ĵuro, t.e. havas la samajn kriminalajn konsekvencojn, se ĝi estas malvera. *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0621 \w\----- Rim: «89-04-09» \j {U1} 347.945 {T1} FIA {Eo1} ĵur/o *a {De1} Schwur \Im\i *b {De2} Eid \Im\i *b {En1} oath *c {En2} vow *c {Es1} juramento \Im\i {Fr1} serment \Im\i \J Fon: *a PIV; *b BT; *c BU. \W 89/pb-0622 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 347.945 {T1} FIA {Eo1} ĵur/i *a {De1} schwören *a {De2} beeiden *b {En1} to swear {Es1} jurar {Fr1} jurer \J Fon: *a PIV; *b BT; *c pb. \W 89/pb-0623 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 34.083.4 {U2} 35.083.4 {T1} FIA {Eo1} kaŭci/o *a {De1} Kaution \If\i *b {En1} bail *b {En2} security *b {Es1} caución \If\i *b {Es2} fianza \If\i *b {Fr1} caution \If\i *b \J Monsumo, kiun oni deponas: \ILa ÷o postulata de la lu-kontrakto estas 500,- markoj.\i *c Fon: *a PIV; *b Ergoto; *c pb. \W 89/pb-0624 \w\----- Rim: pb: Laŭ PIV kaŭcio krome estas "monsumo, kiun oni promesas pagi, por garantii la plenumon de interkonsento aŭ kontrakto farita de la ÷anto aŭ de alia". Tio estus laŭ la Germana jura terminaro "Vertragsstrafe" k nete disigenda de "Kaution". Mi pro tio proponas limigi la signifon de kaŭcio kiel farata en la difino supre. «90-10-14» \j {U1} 336.741.231 {T1} HED {Eo1} denominaci**/o *a {De1} Nennwert \Im\i *b {De2} Nennbetrag \Im\i *b {En1} denomination *a {Fr1} titre \Im\i *a \J Unu el la partoj en kiu mono, akcio aŭ obligacio estas dividita. *a Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0625 \w\----- Rim: pb: Pri "-aci"-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «90-10-14» \j {U1} 341.646 {T1} FAI {Eo1} Konstant/a Arbitraci/a Kort/um/o *a {De1} Ständiger Schiedshof \Im\i *b*ĉ {De2} Ständiger Schiedsgerichtshof \Im\i *ĉ {De3} Haager Schiedsgerichtshof \Im\i *ĉ {De4} Ständiger internationaler Gerichtshof im Haag *ĉ {En1} Permanent Court of Arbitration *ĉ {Es1} Tribunal \Im\i permanente de arbitraje *ĉ {Es2} Corte \If\i permanente de arbitraje *ĉ {Fr1} Cour \If\i permanente d'arbitrage *ĉ \J La unua internacia kortumo estigita en Hago en 1899. *c laŭ *b =Konstanta Kortumo de Internacia Justeco (89/pb-0627), =Internacia Kortumo de Justeco (89/pb-0277). Fon: *a AP60; *b Beck438; *c pb; *ĉ DK-Hand[ei]; \W 89/pb-0626 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 341.646 {T1} FAI {Eo1} Konstant/a Kort/um/o de Inter'naci/a Just/ec/o *a {De1} Ständiger Internationaler Gerichtshof \Im\i *b {En1} Permanent Court of International Justice *c {Es1} Tribunal \Im\i Permanente de Justicia Internacional *c {Es2} Corte \If\i Permanente de Justicia Internacional \IAm\ *c {Fr1} Cour \If\i Permanente de Justice International *c \J Internacia kortumo de la ®Ligo de Nacioj (89/pb-0535) Hago estigita en 1921 k dissolvita en 1946. Ĝin sekvis la ®Internacia Kortumo de Justeco (89/pb-0277). *b laŭ *ĉ =Konstanta Arbitracia Kortumo (89/pb-0626). Fon: *a AP131; *b pb; *c HAE; *ĉ Beck438. \W 89/pb-0627 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} desapont**/i *a*b {De1} enttäuschen *a {En1} disappoint ý to *a {Fr1} désappointer *a*b \J Per faro aŭ nefaro okazigi, ke alia persono estu trompita en siaj atendoj aŭ deziroj. *a Fon: *a DU laŭ Kalocsay; *b VA. \W 89/pb-0628 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} desavu**/i *a {De1} in Abrede stellen *a {De2} desavouieren *b {En1} disavow ý to *a {Fr1} désavouer *a \J Senigi deklaritan aserton aŭ starpunkton de ĝia valideco kaj aŭtentikeco. Praktikate ĝenerale de ĉefo kontraŭ subulo, kiam la ĉefo, eventuale iom hontige, kontraŭas la oficialajn agadojn de sia subulo aŭ kolego. *a Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0629 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} design**/i *a*b {De1} designieren *a {De2} im voraus bestimmen *a {En1} designate ý to *a {Fr1} désigner *a*b \J Antaŭfiksi la funkcion aŭ pozicion de iu, aŭ la formon, celon, agosferon, limojn ktp. de io: \I÷i ministroprezidanton por formi kabineton.\i *a Fon: *a DU laŭ Kalocsay; *b VA. \W 89/pb-0630 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} detent**/o *a {Eo2} mal'streĉ/iĝ/o *c*d {De1} Entspannung \If\i *b*ĉ {En1} détente *ĉ {En2} relaxation of tension *ĉ {Es1} disminución \If\i de la tensión *ĉ {Es2} relajamiento \Im\i de la tensión *ĉ {Es3} distensión \I(neologismo)\i *ĉ {Fr1} détente \If\i *ĉ \J Mildiĝo kaj rilaksiĝo de ekzistinta streĉita diplomatia aŭ politika situacio. *a =÷a politiko (89/pb-0643). Fon: *a DU laŭ Lapenna, *b pb; *c ei; *ĉ HAE; *d MON89/5,p7. \W 89/pb-0631 \w\----- Rim: du: En faka, nome diplomatia kaj politika, lingvaĵo ni prefere uzu {Eo1}. pb: Kvankam {Eo1} ĝis nun apenaŭ estas uzata, kiel montras *c*d, ĝi tamen havas la avantaĝon, ke ĝi ne necesigas decidon inter "malstreĉiĝa" kaj "malstreĉiga" (politiko ktp.). «90-10-14» \j {U1} 347.2 {T1} FDC {Eo1} devoluci**/o [1,2] *a {De1} Heimfall \Im\i *a {De2} Devolution \If\i *a {En1} devolution *a {Fr1} dévolution \If\i *a \J 1 Transiro de rajtoj kaj/aŭ devoj al alia okaze de iuj eventoj, ekz. traniro de heredaj rajtoj al la sekvanta grado pro foresto de la antaŭa. 2 Transigo aŭ delego de iuj publikaj povoj, ekz. parto de la leĝodona povo de la centraj al periferiaj organoj de ŝtata aŭtoritato. *a Fon: *a DU. \W 89/pb-0632 \w\----- Rim: pb: Pri "-uci"-vortoj =restitucio (89/pb-0570). «90-10-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} disdegn**/o *a*c*ĉ {Eo2} mal'estim/eg/o *b {De1} Verachtung \If\i *a {En1} disdain *a {En2} contempt *a {Fr1} dédain \Im\i *a \J Fiopinio pri ies morala aŭ spirita valoro aŭ ties faroj. *a =÷i (90/ac-1114) Fon: *a DU laŭ Kalocsay; *b ei; *c VA; *ĉ NePIV. \W 89/pb-0633 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} dispens**/i *a*c*ĉ*d*e*f*g*ĝ*h*ĥ {Eo2} mal'respons/ig/i *b {De1} entbinden (von) *a {De2} befreien (von) *a {En1} dispense (from) ý to *a*e {En2} give out ý to *e {Fr1} dispenser (de) *a*c \J Liberigi iun el sub liaj juraj aŭ moralaj devoj. *a Fon: *a DU laŭ Kalocsay; *b ei; *c VA; *ĉ EW; *d HL; *e MCB; *f OJ; *g PGv; *ĝ Pl; *h SK; *ĥ Sln. \W 89/pb-0634 \w\----- Rim: «90-10-14» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} domin''/i *a*c {Eo2} super'reg/i *ĉ {De1} dominieren *b {De2} beherrschen *b {En1} to dominate *a {Fr1} dominer *a \J Posedi superecon kaj superpezon sur iu teritorio aŭ sur sociala, financa, ekonomia, ktp. tereno ofte sen akiro de la povo perforte; *a Fon: *a DU, *b pb; *c PIVS; *ĉ PIV; \W 89/pb-0635 \w\----- Rim: «89-10-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ekvit**/o *a*b {De1} Equity \If\i *c {De2} Billigkeitsrecht \In (englisches)\i *a {En1} equity *a {Fr1} equité \If\i *a \J Juraj principoj bazitaj sur la aktuala koncepto de justeco, aplikeblaj de la kortumoj en kelkaj juraj sistemoj, se juĝo per strikta apliko de la reguloj de ®pozitiva juro (89/pb-0329) sentiĝus kiel nejusta kaj nekorekta en konkretaj specialaj cirkonstancoj. *a Fon: *a DU laŭ Goulding; *b JTP30; *c pb. \W 89/pb-0636 \w\----- Rim: «90-10-21» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} faŭt**/o *a {De1} Fehler \Im\i *a {En1} fault *a {Fr1} faute \If\i *a \J Fia neĝusta, nekorekta agadmaniero, por kies konsekvencoj la farinto estas iamaniere prirespondigebla.*a =nocio de ÷o, subjektiva ÷onocio, objektiva ÷onocio *b. Fon: *a DU, *b pb. \W 89/pb-0637 \w\----- Rim: DU: "Eraro" ne sufiĉas, komparu: De \I Irrtum/Fehler\i, En: \Ierror/fault/i, Fr \Ierreur/faute\i. «90-10-21» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} imped**/i *a {Eo2} mal'help/i *b {De1} hindern *a {De2} verhindern *a {En1} impede ý to *a {En2} hinder ý to *a {En3} obstruct ý to *a {Fr1} empêcher *a {Fr2} entraver *a \J Malfaciligi, obstakli, bari, barieri iun agon, procedon aŭ procezon. El inter la uzataj E-aj verboj ÷i estas la plej ĝenerale kaj plej larĝasence uzebla. *a Fon: *a DU; *b ei. \W 89/pb-0638 \w\----- Rim: «90-10-21» \j {U1} 347.934 {T1} FIA {Eo1} inkvest**/a princip/o *a {Eo2} inkvest**/a maksim/o *a {De1} Untersuchungsgrundsatz \Im\i *a {De2} Inquisitionsmaxime \If\i *a {En1} {Fr1} \J =inkvesto (89/pb-0500) Fon: *a pb. \W 89/pb-0639 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} insert/i <3,4> *a EVIT *c {De1} inserieren *b {De2} veröffentlichen *a {En1} to insert *a {Fr1} insérer *a \J 3 Entekstigi, enigi tekston en artikolon; 4 Publikigi artikolon, anoncon en ĵurnalo, periodaĵo, ktp. *a Fon: *a DU, *b pb; *c ei; \W 89/pb-0640 \w\----- Rim: ei: Temas pri du diversaj nocioj, kiuj devus aperi en apartaj registraĵoj. Por ili tamen jam ekzistas taŭgaj terminoj. Por traduki {En1} mi uzis "intermeti" (intermet-klavo = insert key (../...)) kaj por la kvara signifo de {Eo1} ni ja havas "publikigi" aŭ "reklami per anonco"; mi ne vidas kialon por atribui ankoraŭ aliajn signifojn al "inserti" kaj markis ĝin tial EVIT. «91-04-16» \j {U1} 341.24 {U2} 341.7 {T1} RGD {Eo1} kapitulaci**/o(j) [1,2] *a {De1} Kapitulationen \If/pl\i *a {En1} capitulations *a {Fr1} capitulations \If/pl\i *a \J 1 Unuflanka akto de suvereno aŭ internacia interkonsento, laŭ kiu necivitanoj rezidentaj en iuj landoj de la Oriento ĝuis ekterteritoriajn rajtojn kaj estis submetitaj al la jurisdikcio de sialandaj konsuloj en komercaj, civilaj aŭ eĉ kriminalaj aferoj. 2 La tuto de privilegioj tiamaniere akiritaj. ÷oj ne plu ekzistas. *a Fon: *a DU. \W 89/pb-0641 \w\----- Rim: ei: La termino tro similas al "kapitulaco". Kial krei terminon por ne plu ekzistantaj nocioj? pb: Mi allasus ĝin. Se historiisto ĝin bezonas, do bone. Ankaù en EB oni devis krei terminojn ekz. por ne plu ekzistantaj vestaĵoj aŭ armiloj, kp. "landskneĥto" EB 338/32. «90-10-21» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} klad**/o *a {Eo2} impur**/o *a {Eo3} mal'net/o *b*c {De1} Kladde \If\i *a {En1} rough draft *a {Es1} borrador *b {Fr1} brouillon *a {It1} brutta copia *b \J Originala konceptaĵo de verkoj kun forstrekoj kaj similaj korektoj, el kiu oni faros la netskribon. *a Fon: *a DU; *b go en AkSt87,p81; *c ei. \W 89/pb-0642 \w\----- Rim: DU: "Malneto" ne esprimas klare la nocion. go en AkSt 87,p81: {Eo1} havas nulan internaciecon. pb: La kriterio de go ŝajnas al mi ne tre forta, speciale ne en jura terminaro: "birdo" el la ĝenerala vortaro kaj "solicitoro" el la jura vortaro, ambaŭ havas "nulan internaciecon", sed estas tamen ne pridubitaj. Pli ĝenerale pri la rango de "internacieco" kaj la "DEFIRS"-sistemo vd. ankoraŭ H. Bermano (eld.), La ora libreto pri "maĵorio" kaj Bernard Golden, Paderborno 1989. Konkrete pri la tie ĉi proponitaj terminoj mi tamen dubas, ĉu ili vere estas necesaj kaj estos ekuzataj. Ni vidu. ei: Kial "malneto" ne sufiĉas? Mi kiel eldonisto ĉiam uzas ĝin. Kial juristo povus havi aliajn bezonojn? Ni ne superflue ŝveligu nian vort-provizon. «91-04-16» \j {U1} 327.56 {T1} RGA {Eo1} mal'streĉ/ig/a politik/o *a {Eo2} detent**/a politik/o *b {De1} Entspannungspolitik \If\i *b {En1} {Fr1} \J =detento (89/pb-0631). Fon: *a Paco-GDR 1979, p. 8; *b pb. \W 89/pb-0643 \w\----- Rim: «89-11-12» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konfer**/i (al) *a {De1} verleihen *a {En1} confer to ý to *a {Fr1} conférer *a {Fr2} accorder *a \J Havigi al iu rajton, titolon, rangon, nobelecon ktp. *a Fon: *a DU. \W 89/pb-0644 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} koniv**/i (al) *a {De1} (etwas Unerlaubtes) stillschweigend dulden *b {De2} zustimmen *b {De3} (heimlich) einverstanden sein *b {De4} (strafbare) Nachsicht üben *b {En1} connive (at) ý to *a {Fr1} conniver (à) *a \J Intence ne rimarki jure malpermesitan agon, kiu postulas kontraŭstaron, tiel ke la nerimarko egalas al konsento aŭ helpo: \I÷i ŝtelon, fuĝon el prizono, adulton ktp.\i *a =÷o (89/pb-0584). Baza formo = substantivo. *b Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0645 \w\----- Rim: pb: Pri la gramatika karaktero =89/pb-0584. «90-10-28» \j {U1} 341.8 {T1} RGD {Eo1} konsulat**/o *a*b {De1} Konsulat \In\i *a {En1} consulate *a*c {Es1} consulado \Im\i *c {Fr1} consulat \Im\i *a*c \J Oficiala instanco de ŝtato en gravaj urboj aŭ havenoj de fremda lando por reprezenti kaj protekti la interesojn (precipe komercajn) de la samregnanoj kaj ankaŭ tiujn de sia propra ŝtato. ĝenerala ÷o, ĝeneral÷o, vic÷o. Fon: *a DU; *b SV77/18c; *c HAE. \W 89/pb-0646 \w\----- Rim: DU: "Konsulejo" estas nur la domo de la konsulo. «90-10-28» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kontravenci**/o *a {De1} Übertretung \If\i {De2} Zuwiederhandlung \If\i *b {De3} Verstoß \Im\i *b {En1} contravention *a {En2} petty offence *a {Fr1} contravention \If\i *a \J Malovservo de aŭtoritataj preskriboj, punata ĝenerale de administraj instancoj, precipe per monpuno. ÷i, ÷a, ÷into. Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0647 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 321.61 {T1} WBK {Eo1} lokotenent**/o *a {De1} Statthalter \Im\i *a {En1} Lord Lieutenant (of Ireland) *a {Fr1} Lieutenant \Im\i (Impérial) *a \J Tre alta rango en la historiaj nmonaŕioj: personiganto de la suvereno (Imperiestro, Reĝo) en granda provinco, aneksita lando, transmara kolonia imperio kun duonsuverena agadsfero kaj guberna potenco. *a Fon: *a DU. \W 89/pb-0648 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 35 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} manaĝ**/i *a {De1} leiten *a {De2} betreiben *a {De3} managen *b {En1} to manage *a {Fr1} gérer *a {Fr2} mener *a {Fr3} ménager *a \J Administri, direktadi, prizorgi, gvidi, kontroli entrepenon, institucion aŭ solan aferon. *a =÷isto (89/pb-0???), manaĝero (87/231). Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0649 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 35 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} menten**/i [2] \Itr\i *a {Eo2} manten**/i [1] \Itr\i *b*c {De1} unterhalten \Itr\i *b {De2} aufrechterhalten \Itr\i *b {De3} zusammenhalten \Itr\i *b {En1} maintain ý to \Itr\i *b {Fr1} maintenir \Itr\i *b \J 1 Teni fabrikon, uzinon, administracion, armeon, floton ktp. en funkcio aŭ en ĉiam enfunkciigebla stato: *b \IFrancujo ÷as submaran ŝiparon k havas la plej grandan aer-armeon.\i *c 2 Finance zorgi pri dependaj (eks-)familianoj, ekz. infanoj, edzinon, divorcita eksedzino, ktp. *a. Fon: *a pb; *b DU; *c Nitti7. \W 89/pb-0650 \w\----- Rim: DU: "manteni" tro pensigas pri "man-ten/i". «90-10-11» \j {U1} 359 {T1} EDA {Eo1} maren**/o *a {Eo2} marine**/o *b {Eo3} marin*/o *c {Eo4} mar-arme/o *ĉ {De1} Marine \If\i *b {En1} navy *b {Fr1} marine \If\i *b \J 1 La militfloto, ties personalo, milithavenoj kaj ĉiuj ekipaĵoj apartenantaj al la menteno (89/pb-0650) de la militfloto. *b 2 Amfibia trupo servanta kaj sur maro kaj sur tero. *c Fon: *a pb; *b DU; *c VA; *ĉ ei. \W 89/pb-0651 \w\----- Rim: pb: Mi preferas {Eo1} anstataŭ {Eo2} jam pro la mallongeco. {Eo3} estas pli internacia, tamen kolizias kun la oficiala "marini". ei: Ni ne atribuu intermikseblajn nociojn al samaj terminoj. Mi havas la impreson, ke alcelis ion tute alian, tion, kion Usonanoj nomas \Imarine\o. Por tiu senco ni devus krei apartan nocio-komplekson, kies Esperanta termino povus laŭ esti: "ŝip-infanteriano". «91-04-16» \j {U1} 344 {U2} 355.01 {T1} EAA {Eo1} militar**/a *a*c {Eo2} milit/ist/a *b {Eo3} militari**/a *ĉ {Eo4} militr**/a *b {De1} militärisch *c {De2} Militär- *a {De3} Kriegs- *a {En1} military *a {Fr1} militaire *a \J Ĉiuj personaj, juraj kaj materialaj aferoj kaj funkcioj, kiuj rilatas al milito, - pactempe - al preparado por tiu surtere, surmare kaj aere. ÷a servo, ÷a buĝeto, ÷aj elspezoj, ÷aj transportoj, ÷aj interesoj, ÷aj preparadoj. Fon: *a DU; *b ei; *c EV,p18; *ĉ pb. \W 89/pb-0652 \w\----- Rim: DU: Pactempe oni ne povas paroli pri militbuĝeto, militelspezoj, ktp., ĉar ne estas milito. ei: "militara buĝeto" laŭ mia interpreto estus buĝeto por aro da militoj. pb(90-10-21): Tamen PIV jam registras la naturalisman terminon "militarism/o" (apud la skemisman "milit/-ism/o") kaj "militarist/o" (al kiu tamen ne korespondas laŭ la difino donita de PIV "milit/ist/o"). La neologismo "militar**/a" do estas retro-evoluigita el "militarismo - militaristo", ne kunmetita el "milito". Temas do pri du (proksime interrilatataj) nocioj kun la "falsa parenco" "-ar": "milit/ar/a"-"militar/a". Se oni nepre volas eviti ĝin, oni povas formi {Eo3} "militaria" laŭ la modelo de formularo/formulario (89/pb-0613). {Eo2} tamen jam estas uzata en EV de 1923 (!), do havas bonan tradicion. ei: Tamen nur en la klarigoj por la Germana mallongigo \Imil\i. Sed ŝajnas al mi, ke nia tradicio iom postrestas. Jam de jardekoj la militaristoj eŭfemisme nomas sin "defendistoj". Ilia buĝeto estas "defenda buĝeto", kio tamen ne malhelpis, ke ili misuzis tiun buĝeton atakcele por "defendi" la proprajn interesojn en foraj kontinentoj. Se ni imitus tion, ni povus eviti la malfacilaĵojn de "milit/ar/a" kaj "militar/a". Sed ĉar ni ne subtenu milit-agojn, per tio ke ankaŭ ni misprezentas ilin kiel defendadon, mi proponas nun terminon {Eo4}, kiu estas pli mallonga ol {Eo3} kaj ankaŭ evitas la falsan parencecon kun "ar". Ĝi estas pli trafa ol {Eo2}, en kiu troviĝas ankaŭ nocio pri militemo, kiun {Eo4} evitas. «91-04-16» \j {U1} 342.518 {T1} FKC {Eo1} ministr/o-prezid/ant/o *a {Eo2} ministr/ar/a prezid/ant/o *c {Af1} eerste minister *b {De1} Ministerpräsident \Im\i *a {De2} Premierminister \Im\i *b {En1} Prime Minister *a {En2} Premier *a {Fr1} président \Im\i du conseil des ministres *a \J La prezidanto de la registaro. *a Fon: *a DU; *b pb; *c Nitti2. \W 89/pb-0653 \w\----- Rim: DU: "Ĉefministro" ne ĉiam taŭgas, ĉar en multaj ŝtatoj la ÷o ne estas "ĉefo" de la registaro, nur la unua kaj la plej elstara inter ili, do la prezidanto de la ministraro. ei: En Kanado: {En1} = estro de la Kanada registaro; {En2} = estro de iu provinca registaro. Ni devus krei diversajn terminojn por {En1} kaj {En2} en Esperanto. «91-06-02» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} notif**/i *a {Eo2} notifik**/i *b {De1} notifizieren *b {En1} notify ý to *b {Es1} notificar *c {Fr1} notifier *b \J Tekstigi komunikaĵojn en formo de diplomatia noto. =÷o (89/pb-0655), ÷aĵo (89/pb-0656). *b Fon: *a pb; *b DU; *c HAE. \W 89/pb-0654 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo de -ifi/-ifiki =ratif(ik)i (89/pb-0341). «90-10-28» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} notif**/o *a {Eo2} notifik**/o *b {De1} Notifikation \If\i *b {De2} Notifizierung \If\i *c {En1} notification *b {Es1} notificación \If\i *c {Fr1} notification \If\i *b \J La ago de notifado (89/pb-0654). Fon: *a pb; *b DU; *c HAE. \W 89/pb-0655 \w\----- Rim: =Rim: (89/pb-0654). «90-10-28» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} notif**/aĵ/o *a {Eo2} notifik**/aĵ/o *b {De1} Notifikationsurkunde \If\i *c {En1} instrument of notification *c {Es1} instrumento \Im\i de notificación *c {Fr1} instrument \Im\i de notification *c \J La noto mem. *b =notifi (89/pb-0654), notifo (89/pb-0655). Fon: *a pb; *b DU; *c HAE. \W 89/pb-0656 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ostent**/o *a {Eo2} ostentaci**/o *b*c*ĉ*d {De1} Prahlerei \If\i *a {De2} Schaustellung \If\i *b {De3} Zurschautragen \In\i *b {De4} Prahlen \In\i *b {De5} Ostentation \If\i *b {En1} ostentation *a {Fr1} ostentation \If\i *a \J Esprimas pli modeste kaj malpli ofende la ideon de "fanfaronado" (sin glori per ecoj aŭ virtoj, kiujn oni ne tutmezure posedas), do en diplomatio pli bone uzebla esprimo. *a =÷i (89/pb-0???). Fon: *a DU laŭ Kalocsay; *b BT; *c Pl; *ĉ SK; *d Sln. \W 89/pb-0657 \w\----- Rim: pb: Pri "aci"-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «90-10-28» \j {U1} 343.545 {T1} FEB {Eo1} pandar**/o *a {De1} Kuppelei \If\i *a {En1} procuring *a {Fr1} racolage \Im\i *a \J Prohibita agado, eĉ krimo, inklinigi virinon al partumo en prostituado. *b laŭ *a Fon: *a DU laŭ Kalocsay; *b pb. \W 89/pb-0658 \w\----- Rim: pb: Laŭ VA ÷o estas "homo, kiu aranĝas por aliaj sekretajn amaferojn, {Fr1} \Ientremetteur,\i {Fr2} \Iproxénète\i, difino baziĝante sur Hamleto (trad. Newell 1964) k \IDon Quijote\i (trad. de Diego 1977). VA do havus "pandarado", dum DU por la nocio celita de VA "pandaristo". Ĉu oni prefere deiru de la persono aŭ de la ago? «90-10-28» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} parol-not/o *a {De1} Verbalnote \If\i *a {En1} Note Verbale *a {En2} verbal note *b {Es1} nota \If\i verbal *b {Fr1} note \If\i verbale *a \J Enhavo de deklaro de diplomatia reprezentanto, tajpita sur oficiala papero, kiu entenas anstataŭ subskribo nur la parafon de la deklarinto. *a Fon: *a DU; *b HAE. \W 89/pb-0659 \w\----- Rim: «89-11-19» \j {U1} 658.813 {T1} HBA {Eo1} paŭŝal**/o *a {De1} Pauschale \If\i *a {En1} lump sum *a {En2} global sum *a {Fr1} forfait \Im\i *a \J Pago de sinsekve ripetiĝantaj servoj (ekz. oficialaj vojaĝoj) aŭ prestoj (ekz. konsumado de gaso aŭ elektra kurento) ne po unu aŭ monate laŭ la konsumita kvanto, sed laŭ (ofte anticipe) difinita konstanta monsumo. *b laŭ *a =÷igi (89/pb-0667) *b. Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0660 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 343 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} perpetr**/i *a*b {De1} verüben *a {De2} begehen *a {En1} to commit *a {En2} to perpetrate *a {Fr1} commettre *a \J Fari, plenumi delikton aŭ krimon. *a =÷into (89/pb-0662). Fon: *a DU; *b JTP21. \W 89/pb-0661 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 343.121 {T1} FEA {Eo1} perpetr**/int/o *a {De1} Täter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Persono, kiu faris krimagon. *a Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0662 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 341.76 : 001.4 {T1} RGD {Eo1} plen'rajt/ig/it/o *a {De1} Bevollmächtigter \Im\i *a {En1} plenipotentiary *a {Es1} plenipotenciario *c {Fr1} plénipotentiaire \Im\i *a \J 1 Diplomato provizita de "plena povo", tiel ke liaj deklaroj kaj subskriboj estas devigaj por liaj propraj ŝtato kaj registraro. Rangoj: Eksterordinara Sendito kaj Plenrajtigita Ministro; Eksterordinara kaj Plenrajtigita Ambasadoro. *a 2 En civila juro persono reprezentanta alian kaj provizitan de tiu per "plena povo" agi en ties nomo. *b Fon: *a DU laŭ Lapenna; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0663 \w\----- Rim: «90-10-19» \j {U1} 342.536 {T1} AJE {Eo1} portfoli**/o *a {De1} Portefeuille \In\i *a {En1} portfolio *a {Es1} cartera \If\i ministerial *b {Fr1} portefeuille \Im\i *a \J La tuto de ministeria aparato (departemento, instancoj, personalo) administre subigita al ministro, ekz. la ÷o de la ministerio de internaj aferoj, la financa ÷o; ministro sen ÷o (89/pb-0665). Fon: *a DU; b HAE. \W 89/pb-0664 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 342.518 {T1} AJE {Eo1} ministr/o sen portfoli**/o *a {De1} Minister \Im\i ohne Geschäftsbereich *a {De2} Minister ohne Portefeuille *b {En1} minister without portfolio *a {Fr1} ministre \Im\i sans portefeuille *a \J Ministro nomumita por aktualaj specialaj celoj, kiu ne havas establitan ministerian aparaton. *a Fon: *a DU; *b DK-Hand[ei]; \W 89/pb-0665 \w\----- Rim: «91-05-23» \j {U1} 342.4 {T1} FKA {Eo1} preambl**/o *a*d*e*f*g {Eo2} preambul**/o *ĉ EVIT *b {De1} Präambel \If\i *a {En1} preamble *a {Es1} preámbulo \Im\i *c *ĉ {Fr1} préambule \Im\i *a {Hu1} preambulum *ĝ \J Solena enkonduko al konstitucio, internacijura akto ktp., en kiu estas prezentitaj la precipaj konsideroj, motivoj kaj celoj de la koncerna dokumento aŭ akto. *b laŭ *a Fon: *a DU laŭ lapi; *b pb; *c HAE; ĉ TF; *d HL; *e lapi; *f MM *g OJ; *ĝ du. \W 89/pb-0666 \w\----- Rim: pb: Mi preferas {Eo1}, ĉar 1 ĝi evitas la "falsan parencon" "ul", 2 estas pli mallonga, 3 jam pli uzata. «91-09-28» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} paŭŝal**/ig/i *a {De1} pauschalisieren \Itr\i *a {En1} {Fr1} \J (ekz. damaĝon) =paŭŝalo (89/pb-0660). Fon: *a pb \W 89/pb-0667 \w\----- Rim: «89-08-03» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} prejudic**/a *a {De1} {En1} {Fr1} \J Malavantaĝa, nociva. =÷o (89/pb-0088). Fon: *a DU. \W 89/pb-0668 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sen'prejudic**/e *a {De1} vorbehaltlich *b {De2} unter Nichtanerkennung \If\i *b {En1} without prejudice {Fr1} \J Ne tuŝante ion, speciale iun rajton aŭ postulon *b. =prejudico (89/pb-0088); prejudica (89/pb-0668). Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0669 \w\----- Rim: «90-10-28» \j {U1} 070.1 {T1} RHB {Eo1} pres*/o *a*b EVIT *c {Eo2} pres-komunik/il/oj *c {De1} Presse \If\i *a {En1} Press ý the *a {Es1} prensa \If\i *d {Fr1} presse \If\i *a {Fr2} presse écrite *e \J Gazetoj, revuoj, aliaj periodaĵoj, pamfletoj kune. =libereco de ÷o (89/pb-1831). Fon: *a DU; *b IJR 69/1-16; *c ei; *d pb; *e KlaTer; \W 89/pb-0670 \w\----- Rim: DU: "Gazetaro" rilatas nur al (grava) parto de ÷o, sed ne al ties tuto. ei: Pres/o estas fundamenta vorto, kaj signifas laŭ PIV "ago de tiu, kiu presas." Tial {Eo1} estas nepre evitinda kaj anstataŭigebla per {Eo2}. Laŭ oni distingas inter {Fr2} kaj \Ipresse audiovisuelle\i. En la Angla inter {En1} kaj \Iaudiovisual journalism\i. «91-05-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} prest**/o *a*b {De1} Leistung \If\i *b {En1} prestation *b {Fr1} prestation \If\i *b \J Publikaj liveraĵoj kaj servoj por la bono de la popolo (gaso, elektra kurento, socialaj institucioj, asekuraj asocioj, sanitaraj establaĵoj) *a Plenumo de obligacia rilato aŭ kontrakto. *b =÷i (89/pb-0672). Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0671 \w\----- Rim: pb: La difino de *a estas tro malvasta. «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} prest**/i *a*c*ĉ*d*e*f*g*ĝ*h*ĥ*i*j*ĵ*k {De1} leisten (jur.) *c {De2} Leistung erbringen (jur.) *b {En1} {Fr1} faire des prestations *c *ĉ \J Plenumi ian pagon aŭ servon leĝe aŭ kontrakte devigan: \I÷inta ĝustatempe li nuligis sian livero-devon.\i *b laŭ *c =presto (89/pb-0671). Fon: *a DU; *b pb; *c VA; *ĉ GD; *d Benn; *e Bg; *f BT; *g HL; *ĝ MM; *h OJ; *ĥ Pl; *i SK; *j Sln; *ĵ Sv; *k NePIV. \W 89/pb-0672 \w\----- Rim: pb: 1 {Eo1}, jam registrita ĉe Benn en 1926 (!) k nun en (minimume) 14 vortaroj certe meritas eniri PIV-on. 2 La dif. de VA (k simile de NePIV) estas pli limigita, nome mankas "aŭ kontrakte". 3 Oni devus diskuti, ĉu deiri de substantiva aŭ verba radiko. Mi intertempe ŝanĝis mian opinion k nun preferas deiri de verba radiko. =apendicon Ĉ2.5. «91-06-02» \j {U1} 341.75 {T1} RGD {Eo1} recepci**/o *a {De1} Empfang \Im\i {En1} reception {Fr1} réception \If\i \J Granda, solena aranĝo pro invititaj personoj, ofte kunigita kun regalado. Nesolena =ricevo: \ILa Prezidento de la Respubliko aranĝis solenan ÷on en sia palaco.\i *a Fon: *a DU laŭ Lapenna. \W 89/pb-0673 \w\----- Rim: DU: "Akcepto" ne taŭgas, ĉar ties originala internacia signifo estas aprobo, allaso, rekono de alies opinio, sintenado, agado, kvalito ktp., do tute alia signifo de ÷o. «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rajt/ig/it/o por ricev/o de io *a {De1} Anfallberechtigter \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI. \W 89/pb-0674 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rekurs**/i (al) [1] *a {De1} Zuflucht nehmen zu *a {De2} sich an jn. wenden *a {En1} resort (to) ý to *a {Fr1} recourir à *a \J Sin turni al iu aŭ io por helpi sin; ekz-e en malavantaĝa, streĉita situacio serĉi helpantojn kaj amikojn aŭ novajn rimedoj kaj metodojn de proceduro per kies helpo oni povas mildigi aŭ sanigi la situacion: \I÷i al la forto de armiloj.\i *a = ÷i [2] (89/pb-0708). Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0675 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rekurs**/o *a {De1} Beschwerde \If, ProzR\i *a {De2} Erinnerung \If, ProzR\i *b {En1} recourse *a {Fr1} pourvoi *a {Fr2} recours \Im\i *a \J (pp. procesa juro:) Plendo kontraŭ dumprocesaj decidoj de juĝinstanco, kiuj ne estas juĝoj. *a = ÷i [2] (89/pb-0708). Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0676 \w\----- Rim: pb: Ĉu oni deiru de verbo aŭ substantivo? =apendicon Ĉ2.5. «91-06-02» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rikvest**/i *a {Eo2} rikŭest**/i *b {De1} ersuchen *a {De2} beanpruchen *a {De3} offiziell beantragen *a {En1} to request *a {Fr1} réquerir *a \J Akiri ion en formo de ÷o estas pli forta ol peto kaj deziro, sed malpli forta ol alvoko aŭ postulo. Precipe egalrangaj partioj kaj instancoj povas uzi tian formon en la korespondado inter si: \IĈiuj civilaj kaj militaraj (89/pb-0652) instancoj estas ÷ataj, do ne petataj kaj ankaŭ ne instrukciataj.\i *a = ÷o (89/pb-0678). Fon: *a pb laŭ DU; *b ei. \W 89/pb-0677 \w\----- Rim: pb: 1 Pri antaŭvokala \Iŭ\i =inkvesto (89/pb-0500). 2 Pri la gramatika karaktero de la baza formo =apendicon Ĉ2.5. «91-06-02» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rikvest**/o *a {Eo2} rikŭest**/o *c {De1} Ersuchen \In\i *a {De2} Anfrage \If\i *a {En1} request *a {Fr1} requête \If\i *a {Fr2} demande \If\i *a \J Plendoj kaj similaj skriptoj adresitaj al tribunaloj, administraciaj instancoj ktp. *b laŭ *a =÷i (89/pb-0677). Fon: *a DU; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0678 \w\----- Rim: DU: Ne ĉiu ÷o estas plendo, tial necesas nova vorto kun pli vasta sifnifo. pb: 1 Ni forme akordigu tiun terminmon kun inkvesto/inkŭesto (89/pb-0500); 2 Pri la paronimoj rikvesto/rekvesto (89/pb-0434) =denunci/ denonci (89/pb-0393). 3 Pri la gramatika karaktero de la baza formo =apendicon Ĉ2.5. «91-06-02» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} skript**/o(j) *a*c {Eo2} akt/o (3) *b {De1} Schrift \If\i *a {De2} Papiere \If/pl\i *a {De3} Urkunden \If/pl\i *a {En1} writing *a {En2} deed *a {Fr1} écrit(s) \Im\i *a*c \J Oficialaj paperoj, traktatoj, negocaj leteroj, dokumentoj estu nomataj ÷oj pro diferencigi tiujn de "skrib/aĵ/oj" = ĉiaspeca enskribita papero. alskriptoj, reskripto. *a Fon: *a DU; *b ei; *c VA. \W 89/pb-0679 \w\----- Rim: ei: Laŭ mi superflua neologismo. pb: 1 Kiel vi esprimus la nociojn de alskriptoj k reskripto? 2 VA tamen havas alian difinon, nome "skribita teksto, skribaĵo". «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} stipul*/i <1> *a*b {De1} vertragsmäßig festsetzen *a {De2} Bedingungen stellen *a {En1} stipulate ý to *a {Fr1} stipuler *a \J Formuli ekzaktan klaŭzon en jura dokumento, precipe en kontrakto. Prezenti ekzakte tekstigitajn kondiĉojn: \I÷i, ke la varo estos liverita ĝis difinita dato. Art. 13 de la Statuto ÷as la kondiĉojn por aliĝo de landaj organizaĵoj al la Asocio.\i =÷o (89/pb-0681). Fon: *a DU; *b HL. \W 89/pb-0680 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} stipul*/o <2,3> *a {De1} vertragliche Abmachung \If\i *b {De2} vertragliche Übereinkunft \If\i *b {De3} Stipulation \If\i *b {De4} Klausel \If\i *b {En1} stipulation *b {Fr1} \J <2> Ago stipuli. <3> Io, kio estas ÷ita, la rezulto de tiu ago. Fon: *a DU; *b MuSa[ei]; \W 89/pb-0681 \w\----- Rim: ei: La agon mi rekomendas nomi ÷ado. «90-01-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sukur/o <2> *a {De1} finanzielle Unterstützung \If\i *b {En1} subsidy *a {En2} aid *a {Fr1} secours \Im\i *a \J Helpo per mono aŭ prestoj (89/pb-0671). *a Fon: *a DU laŭ al; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0682 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} suplik**/i (por) *a*b*c {De1} flehen (um) *a {En1} supplicate ý to *a*b {En2} implore ý to *a {Es1} suplicar *b {Fr1} supplier *a*b {Fr2} implorer *a \J Tre humile peti. *a Fon: *a DU; *b VA; *c NePIV. \W 89/pb-0683 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ŝmugl**/i *a*b*c {De1} schmuggeln *a {En1} smuggle ý to *a {Fr1} smogler *a {Fr2} faire la contrebande *a \J Kaŝite importi (malgrandskale) varojn fare de privatuloj, turistoj ktp. por eviti la doganon aŭ import-prohibon. Fon: *a DU laŭ *c; *b Bg; *c CH; \W 89/pb-0684 \w\----- Rim: DU: Kontrabando de PIV estu nur por tiu grandskala ago perpetrita de ŝtatoj aŭ organizitaj entreprenoj. pb: Mi ne scias, ĉu {Eo1} vere necesas. Ĝi ja estas sufiĉe internacia k malnova neologismo, registrita jam en . Tamen povas okazi, ke la nuancoj estas forviŝota k ke ekestas la "golpo-fenomeno" vd. puĉo/golpo (89/pb-1883). «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} solicit**/i *a*b*c*ĉ*d*e*f {De1} dringend bitten *c {De2} förmlich um etwas nachsuchen *c {De3} um Rechtsschutz bitten *c {De4} sollizitieren *c {En1} {Fr1} solliciter *ĉ \J Insiste peti. *ĉ Fon: *a DU; *b Bg; *c BT; *ĉ LA; *d Pl; *e SK; *f Sln. \W 89/pb-0685 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.224 {T1} FAF {Eo1} talveg/o *a*d*e {Eo2} lini/o de minimum/a alt/o en val/o *c {De1} Talweg \Im\i *b*ĉ {En1} deepest shipping channel *ĉ {Es1} talweg \Im\i *ĉ {Fr1} talweg \Im\i *b*ĉ \J Tiu linio, kiu kunigas la plej malaltajn punktojn de fundo de valo: *a \ISe rivero konstituas limon inter du ŝtatoj, la suvereneco de ambaŭ etendiĝas nur ĝis la ÷o.\i *b Fon: *a PIV; *b DU; *c ei; *ĉ HAE; *d JurVE; *e IJR 85/2,p26,30,31. \W 89/pb-0686 \w\----- Rim: pb: Pri la historio de tiu termino vd. Lapenna en IJR ... ei: Termino por tiu nocio estos tiel malofte uzata, ke taŭgas priskribo, se ĝi tamen en iu dokumento ripete aperus, oni povus ellasi "en valo". pb: Mi ne konsentas kun ei. Ni havu internacian fakan terminaron precizan kaj facile kompreneblan kaj rekoneblan precipe por fakuloj, vidu mian rimarkon ĉe holografa (89/pb-0589). Krome mi ne aŭdacas prognozi pri ofteco aŭ bezono. Ĝi estas konciza k bone prononcebla. Laste ĝi ĉiukaze jam estas en PIV (!), verŝajne pro influo de \ILapenna\i k tute internacia. Do bone, juristoj uzu ĝin. {Eo2} tamen estas tute taŭga klarigo. «90-11-22» \j {U1} 341.217 {T1} FAA {Eo1} bigemoni**/o *a {De1} Bigemonie \If\i *a {En1} {Fr1} \J La ®akso Bonono-Parizo (89/pb-0???), t.e. la komuna politiko de F.R. Germanujo kaj Francujo en la ®Eŭropa Komunaĵo (89/pb-0207), estas la "motoro" de la (okcident-)Eŭropa unuiĝo, la plej stimulanta politika forto al Eŭropa integriĝo, tiom longe kiom la Franc-Germanaj interesoj kongruas kun la komunaj interesoj de la tuta komunaĵo. Se ne oni parolas pri supozita aŭ reala hegemonio de la du ŝtatoj super la aliaj, precipe super la malgrandaj ®membro-ŝtatoj (89/pb-0???), do pri ÷o. Fon: *a pb. \W 89/pb-0687 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.217(4) {T1} FAA {Eo1} Eŭrop/a Fondus/o por Region/a Evoluig/o *a {Eo2} EFRE *a {De1} Europäischer Fonds \Im\i für Regionale Entwicklung *a {De2} EFRE *a {En1} {Fr1} \J La instalo de ̧o je 1975-03-18 per dekreto 724/75 de la =Eŭropa Komunaĵo (89/pb-0207) instituciiĝis la Eŭropan regionan politikon kiel komunaĵan taskon. Celo de la ̧o estas "korekti la plej gravajn regionajn malharmoniaĵojn en la Komunaĵo, kiuj estas kaŭzitaj ŝpeciale pro precipe agrikultura strukturo, industriaj ŝanĝoj kaj strukture kaŭzita senlaboreco". 95 % de la financaj rimedoj de ̧o estas ligataj laŭ kvotoj, t.e. ili estas distribuataj inter la membro-ŝtatoj laŭ certa kvota sistemo. La restantaj kvin procentaĵoj estas kvote liberaj. La buĝeto de ̧o en 1986 formis 8,6 % de la Komunaĵa buĝeto. Nuntempe (1987) precipe Gekujo, Hispanujo kaj Portugalujo, krome Irlando profitas de pagoj el la Fonduso. Plej grava paganto estas F.R. Germanujo. *a Fon: *a pb. \W 89/pb-0688 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.71 {T1} FAA {Eo1} ŝtat/ist/o *a {De1} Staatsmann \Im\i *b {En1} {Fr1} \J \IKiel ÷o li ludis grandan rolon en la Eŭropa politiko.\i *b laŭ *a Fon: *a Nitti10; *b pb. \W 89/pb-0689 \w\----- Rim: «90-06-11» \j {U1} 341.217.046(4) {T1} FAJ {Eo1} Parlament/a Asemble/o *a {De1} Parlamentarische Versammlung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Reprezenta organo de ®Eŭropa Konsilantaro (89/pb-0210). =89/pb-0158. Fon: *a pb. \W 89/pb-0690 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.217.046(4) {T1} FAJ {Eo1} Ministr/a Komitat/o *a {De1} Ministerkomitee \In\i *b {En1} Committee of Ministers *b {Es1} Comité \Im\i de Ministros *b {Fr1} Comité \Im\i des Ministres *b \J Organo de =Eŭropa Konsilantaro (89/pb-0210). Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0691 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 341.217.046(4) {T1} FAJ {Eo1} Eŭrop/a Konvenci/o pri la Protekt/o de Hom/aj Rajt/oj kaj Baz/aj Liber/ec/oj *a {Eo2} Eŭrop/a Konvenci/o pri Hom/aj Rajt/oj *a {Eo3} EKHR *a {De1} Europäische Konvention \If\i zum Schutz der Menschenrechte und Grundfreiheiten *a {De2} Europäische Menschenrechtskonvention \If\i *a {De3} MRK \If\i *a {En1} {Fr1} \J Plej grava konvencio, farita sine de la ®Eŭropa Konsilantaro (89/pb-0210). Fon: *a pb. \W 89/pb-0692 \w\----- Rim: «90-12-30» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} koloni/o *a {De1} Kolonie \If\i *b {En1} colony *b {Es1} colonia *b {Fr1} colonie \If\i *b \J Fon: *a PIV; *b HAE. \W 89/pb-0693 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} koloni-regn/o *a {De1} Kolonialreich \In\i *b {En1} colonial empire *b {Es1} imperio \Im\i colonial *a {Fr1} empire \Im\i colonial *b \J \IGermanujo ekestiĝis tro malfrue por povi krei veran ÷on kiel Francujo kaj Anglujo.\i *a Fon: *a Nitti9; *b pb. \W 89/pb-0694 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.24.(4) {T1} FAA {Eo1} Eŭropa/a Social/a Ĉart/o *a {Eo2} Eŭrop/a Soci/a Ĉart/o *a {De1} Europäische Sozialcharta \If\i {En1} {Fr1} \J Konvencio de la membroj-ŝtatoj (89/pb-0???) de la ®Eŭropa Konsilantaro (89/pb-0210), kiu garantiu al ĉiu civitano la rajton je libere elektita laboro, justan salajron, sanajn labor-kondiĉojn, socialajn sekurecon kaj prizorgon kaj aliajn socialajn rajtojn. Multaj =rezervoj (89/pb-0696) de la membro-ŝtatoj tamen forte limigas la praktikan efikon de la ̧o. Fon: *a pb. \W 89/pb-0695 \w\----- Rim: Pri soci(al)a =(89/pb-0084). «90-11-01» \j {U1} 341.018 {T1} FFG {Eo1} rezerv*/o <6> *a*ĉ {De1} Vorbehalt \Im\i *b {En1} reservation *b {Es1} reparo \Im\i *b {Fr1} réserve *b \J Eskplicita deklaro, per kiu subjekto de internacia juro (ŝtato aŭ alia rekonita subjekto) preventas, ke ĝiaj rajtoj estu prejudicitaj (89/pb-????) pro silento aŭ nereago. *c =÷o (1) (89/pb-0758); ÷o <7> (89/pb-0747). Fon: *a PIV; *b HAE; *c JTP29; *ĉ IJR69/1,p21. \W 89/pb-0696 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.746 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} de'skrib/i *a {De1} einen Teil auf dem Wechsel abschreiben *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0697 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.719 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} de'kalkul/i *a {Eo2} sub'trah/i *a {De1} auf dem Konto abschreiben *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0698 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 35.075.3 {T1} AJA {Eo1} eks'ofic/ig/i \Itr\i *a {Eo2} eks'ig/i *a {De1} absetzen ý (eine Person) *a {De2} des Amtes entheben *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0699 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 342.827.5 {T1} RGE {Eo1} absolut/a maĵori**/o *b {Eo2} absolut/a pli'mult/o *a*ĉ {Eo3} absolut/a pli'mult/o de la voĉ/oj *a*ĉ {De1} absolute Mehrheit \If\i *a {En1} absolute majority *c {Es1} mayoría \If\i absoluta *c {Fr1} majorité \If\i absolue *c \J Fon: *a LI; *b AnSkol; *c HAE; *ĉ IJR. \W 89/pb-0700 \w\----- Rim: pb: Pri {Eo1} =, k Bermano (ed.), La Ora Libreto pri "Maĵorio" kaj Bernhard Golden, Paderborno 1989. «91-04-17» \j {U1} 347.736 {T1} FHC {Eo1} apart/ig/o *a {De1} Absonderung \If\i (konkursrechtlich) *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0701 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.736 {T1} FHC {Eo1} rajt/i apart/e kontent/iĝ/i *a {De1} absonderungsberechtigt sein *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0702 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.736 {T1} FHC {Eo1} de'ven/o *a {De1} Abstammung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0703 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.736 {T1} FHC {Eo1} edz/ec/a de'ven/o *a {De1} eheliche Abstammung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0704 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.736 {T1} FHC {Eo1} si/n liber/ig/i per pag/o *a {De1} Abstand zahlen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0705 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.736 {T1} FHC {Eo1} pag/i pro'rezign/an sum/on por io *a {De1} Abstand zahlen für Überlassung eines Gegenstands *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0706 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 333.34 {T1} FDC {Eo1} part/o (en teren-registr/o) *b {Eo2} registr/a part/o *a {De1} Abteilung \If, im Grundbuch\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb; \W 89/pb-0707 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.736.7 {T1} FHC {Eo1} rekurs**/i [2] *a {De1} Beschwerde einlegen *b {De2} Erinnerung einlegen *b {En1} {Fr1} \J Plendi kontraŭ dumprocesaj decidoj (ne juĝoj) de juĝinstanco. *a =÷i [1] (89/pb-0675). Fon: *a DU; *b pb. \W 89/pb-0708 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ced/i postul/on *a {De1} eine Forderung abtreten *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0709 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ced/il/o *a {Eo2} dokument/o pri ced/o *a {De1} Abtretungserklärung \If, das Dokument\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0710 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} {T1} {Eo1} deklar/o de ced/o *a {De1} Abtretungserklärung \If,der Willensakt\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0711 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.927 {T1} FDA {Eo1} juĝ/e rifuz/i plend/on *a {Eo2} juĝ/e mal'akcept/i plend/on *b {De1} Klage gerichtlich abweisen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb; \W 89/pb-0712 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} de'turn/i la ekzekuci/on *a {Eo2} de'turn/i ekzekuci/on *b {De1} die Zwangsvollstreckung \If\i abwenden *a {En1} {Fr1} \J \ILa juĝisto verdiktis, ke la akuzanto rajtas ̧ per depono de garantia sumo.\i *c Fon: *a LI; *b ei; *c pb. \W 89/pb-0713 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.9 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} zorg/ant/o por for'est/ant/o *a {De1} Abwesenheitspfleger \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0714 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} aranĝ/i negoc/on *a {De1} ein Geschäft abwickeln *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0715 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 381.748.3 {T1} HBF {Eo1} po'part/e-pag/a negoc/o *a {De1} Abzahlungsgeschäft \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0716 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 381.748.3 {T1} HBF {Eo1} po'part/e-pag/a vend/o *a {Eo2} aĉet/o laŭ part/o-pag/oj *b {De1} Abzahlungskauf \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb laŭ LI; *b IKEV. \W 89/pb-0717 \w\----- Rim: «89-05-19» \j {U1} 347.633 {U2} 362.734 {T1} FDH {Eo1} adopt/i *a {De1} adoptieren *a {De2} an Kindes statt annehmen *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0718 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 362.734 {T1} FDH {Eo1} ge'adopt/int/oj *a {De1} Adoptiveltern \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0719 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.746 {T1} HEJ {Eo1} adres/o (de kambio) *b {De1} Adresse \If, eines Wechsels\i *a {En1} {Fr1} \J =help-adreso (89/pb-0721) Fon: *a LI; *b ei; \W 89/pb-0720 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.746 {T1} HEJ {Eo1} help-adres/o (de kambio) *b {De1} Notadresse \If, eines Wechsels\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b ei; \W 89/pb-0721 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.453.3 {T1} FDC {Eo1} sub'lu/o *a {De1} Untermiete \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0722 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} agent/o *a*b {De1} Agent \Im\i *a {En1} {Fr1} \J kontrakt-rajta ÷o (89/pb-0724), distrikta ÷o (89/pb-0725), ĉef-÷o (89/pb-0726). Fon: *a LI; *b AP63. \W 89/pb-0723 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} kontrakt-rajt/a agent/o *a {De1} Abschlußagent \Im\i *a {De2} Abschlußvertreter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J =agento (89/pb-0723) Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0724 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} distrikt/a agent/o *a {De1} Bezirksvertreter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J =agento (89/pb-0723). Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0725 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} ĉef-agent/o *a {De1} Generalvertreter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J =agento (89/pb-0723). Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0726 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 336.748.3 {T1} HED {Eo1} aĝi/o (1,2) *a*b*c*ĉ {De1} Agio \In\i *a {En1} agio *ĉ {Fr1} agio *c \J 1 Diferenco inter la nominala kaj la efektiva (laŭkurza) valoro de la mono. 2 Profito ĉe monŝanĝo. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c GD; *ĉ BU. \W 89/pb-0727 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 63 {T1} FBZ {Eo1} agr/ar/a jur/o *a {De1} Agrarrecht \In\i *a {En1} agricultural law *b {Fr1} \J Jura branĉo, reguliganta la jurajn rilatojn al agraro, speciale la proprietajn, posedajn k uz-rajtojn pri agroj: \IPro la agrara krizo la registaro alstrebas reformon de la ÷o.\i *c Fon: *a LI; *b Romain; *c pb. \W 89/pb-0728 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} memor-not/o *a {Eo2} memor/ig/a not/o *a {De1} Aide-mémoire \In\i *a*b {En1} aide-mémoire *b {Es1} recordatorio \Im\i *b {Fr1} aide-mémoire \Im\i *b \J Diplomata skribaĵo pri buŝaj komuniko aŭ interkonsento. =memorando (89/pb-1063). *c laŭ *b Fon: *a LI; *b HAE; *c pb. \W 89/pb-0729 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.7: 001.4 {T1} RGD {Eo1} akredit/i (1) \Itr\i *a*b*ĉ {De1} akkreditieren \Ieinen Botschafter\i *a {En1} accredit *c {Es1} acreditar *c {Fr1} accréditer *c \J Oficiale akceptigi iun, provizante lin per tiucelaj rajtigiloj. \Iambasadoro ÷ita apud la papo \i *ĉ Fon: *a LI; *b AP38; *c HAE; *ĉ PIV. \W 89/pb-0730 \w\----- Rim: «90-01-11» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RGD {Eo1} akredit/aĵ/o *a {Eo2} akredit-leter/o *b {De1} Akkreditiv \In, im Völkerrecht\i *a {DE2} Beglaubigungsschreiben \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0731 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.757 {T1} FHA {Eo1} akreditiv/o *a*b {De1} Akkreditiv \In, im Handelsrecht\i *a {En1} {Fr1} \J Kreditletero. *b Fon: *a LI; *b PIV. \W 89/pb-0732 \w\----- Rim: «90-01-11» \j {U1} 341.01 {T1} FFG {Eo1} ne-amik/a ag/o *a {De1} unfreundlicher Akt \Im, im Völkerrecht\i *a {En1} {Fr1} \J (pp internacia juro:) Fon: *a LI; \W 89/pb-0733 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akt-evident/a *a {De1} aktenkundig *a {En1} {Fr1} \J Tia, ke fakto estas registrita en la aktoj. *b Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0734 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en'akt/ig/i *a {De1} aktenkundig machen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0735 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} akci/o *a*b*c {De1} Aktie \If\i *a {En1} {Fr1} action \If\i *c \J Fon: *a LI; *b PIV; *c GD \W 89/pb-0736 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.25 {T1} HEH {Eo1} sen'pag/a akci/o *a {De1} Gratisaktie \If\i *a*b {De2} Freiakte \If\i *b {En1} {Fr1} action \If\i gratuite *b \J Fon: *a LI; *b Doucet \W 89/pb-0737 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} ŝirm/aj akci/oj *a {De1} Schutzaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0738 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} fond-akci/o *a {Eo2} fond/int/a akci/o *c*ĉ {De1} Stammaktie \If\i *a*d {De2} Gründeraktie \If\i *b {En1} {Fr1} action \If\i ordinaire *d \J Akcio (89/pb-0736), subskribita jam ĉe la fondo de kompanio k rajtiganta je apartaj avantaĝoj. *c Fon: *a LI; *b DK-Hand; *c PIV; *ĉ Z; *d Doucet. \W 89/pb-0739 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.24 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} akci/oj kun privilegi/a voĉ_don-rajt/o *a {De1} Stimmrechtaktien \If,pl\i *a*b {En1} {Fr1} action \If\i à droit de vote privilégié *b \J Fon: *a LI; *b Doucet \W 89/pb-0740 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} katen/it/aj akci/oj *a {Eo1} ne'liber/e trans'ig/ebl/aj akci/oj *a {De1} vinkulierte Aktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0741 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} rezerv/it/aj akci/oj *a {De1} Vorratsaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0742 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 336.763.24 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} privilegi/aj akci/oj *a {De1} Vorrechtsaktien \If,pl\i *a {De2} Vorzugsaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0743 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} rezerv/it/aj akci/oj *a {Eo2} dispon/ebl/aj akci/oj *a {De1} Verwertungsaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0744 \w\----- Rim: «89-10-11» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} libr/o de akci/oj *a {De1} Aktienbuch \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0745 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.725 {T1} FHB {Eo1} akci/a societ/o *a*f*g {Eo2} a.s. *b EVIT *c {Eo3} akci/a kompani/o *e*f {De1} Aktiengesellschaft \If\i *a*f {De2} AG \If\i *b {En1} {Es1} sociedad \If\i anónima *d {Es2} S.A. *d {Fr1} société \If\i anonyme *ĉ*g {Fr2} S.A. *ĉ {Fr3} société \If\i par actions *g \J Fon: *a LI; *b pb; *c ei; *ĉ Doucet; *d LangT-Es-De; *e PIV; *f KR; *g GD. \W 89/pb-0746 \w\----- Rim: ei: Estas bone registri tiajn mallongigojn en Pekoteko, por ke leganto povu trovi klarigon pri ili. Tamen ni malkuraĝigu la uzadon de tiuspecaj mallongigoj, ĉar ili estas aparte lernendaj. pb: 1 Mi ne konsentas. Por la diversaj juraj formoj de societoj k entreprenoj ekzistas mallongigoj en ĉiuj lingvoj, kiujn mi konas, ĉar estas por ili .. bezono. Same estas en Eo. Oni kompreneble uzu "a.s." nur post nomo de entrepreno, ekz-e "Siemens a.s.". 2 Dum war en preferas "societo", li en PIV uzas "kompanio". «91-09-25» \j {U1} 341.018 {T1} FAA {Eo1} rezerv*/o <7> *a {De1} Vorbehalt \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Klaŭzo, per kiu unu partio limigas la akcepton de iu traktato, aŭ unuopajn preskribojn de iu traktato. *c =IJR 1969/2-6. Fon: *a JTP29; *b pb. \W 89/pb-0747 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.72.031 {T1} FHB {Eo1} akci/ul/o *a*b {De1} Aktionär \Im\i *a {En1} {Fr1} actionnaire \Im\i *ĉ \J Proprietulo de unu aŭ pluraj akcioj en ®akcia societo (89/pb-0746): \ILa leĝo organizas sindikatojn de ÷uloj.\i *c laŭ *b Fon: *a LI; *b PIV; *c pb; *ĉ GD. \W 89/pb-0748 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.323 {T1} FAG {Eo1} ag/ad-kamp/o *a {Eo2} ag/ad-sfer/o *a {Eo3} ag/ad-region/o *a {Eo4} ag/ad-lim/o *a {De1} Aktionsradius \Im, bei einer Blockade\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0749 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.728.1 {T1} FHB {Eo1} aktiv/oj *a {Eo2} aktiv/aĵ/oj *a {De1} Aktiven \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J =aktivo (89/pb-0752). Fon: *a LI; \W 89/pb-0750 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 341.31 {T1} FAG {Eo1} efektiv/a milit/a stat/o *a {De1} aktiver Kriegszustand \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0751 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.728.1 {T1} FHB {Eo1} aktiv/o *a {Eo2} aktiv/oj *a {Eo3} aktiv/ar/o {De1} Aktivmasse \If\i *a {En1} {Fr1} \J Kp. 89/pb-0750. Fon: *a LI; \W 89/pb-0752 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.746 {T1} FHE {Eo1} akcept/o <2> *a {Eo2} kambi/o *a {De1} Akzept \In, die Querschrift oder das Papier selbst\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0753 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.746 {T1} FHE {Eo1} akcep/ant/o *a {De1} Akzeptant \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0754 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 341.78 {T1} RGD {Eo1} legat/o (1) *a*c {Eo2} apostol*/a legat/o *c {De1} Legat \Im\i *b {De2} apostolischer Legat \Im\i *b {De3} Legatus natus \Im\i *b {En1} legate *b {En2} apostolic legate *b {Es1} legado \Im\i *b {Es2} legado \Im\i apostólico *b {Fr1} légat \Im\i *b {Fr2} légat \Im\i apostolique *b \J Altranga ekleziulo komisiita por reprezenti la papon en ia difinita okazo. *a =apostola (89/pb-1043). Fon: *a PIV; *b HAE; *c pb. \W 89/pb-0755 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 070.421 {T1} RHA {Eo1} sol/a redakt/ist/o *b {De1} Alleinredakteur \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0756 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.626.5 {T1} FDH {Eo1} ĝeneral/a hav/aĵ/a komun/ec/o *a EVIT *c {Eo2} ĝeneral/a kun'propriet/ad/o kaj kun'uzo de hav/aĵ/oj *b {Eo3} ĝekunhav**/o *b {Eo4} ĝeneral/a ge/edz/a propriet/o-komun/aĵ/o *c {Eo5} komun/a posed/o *ĉ EVIT *c {De1} allgemeine Gütergemeinschaft \If\i *a {En1} {Fr1} communauté \If\i de biens *d \J Fon: *a LI; *b ei; *c pb; *ĉ KR; *d Doucet. \W 89/pb-0757 \w\----- Rim: pb: 1 {Eo1} ŝajnas al mi dubinda, jam pro "-eco". 2 {Eo5} de ne sufiĉe esprimas, ke ambaŭ geedzoj komune estas proprietuloj (la decida kriterio ne estas la posedo, sed la proprieto.) Kp. 89/pb-????. 3 Mi forte dubas, ke tiaj akronimoj kiel {Eo3} estos akceptitaj. =Apendicon Ĉ2.1. «91-09-25» \j {U1} 341.634 {T1} FAI {Eo1} rezerv/o (1) *a {De1} Vorbehalt \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Eksplicita aŭ implicita limigo aŭ kondiĉo, kiun oni faras pri io: \Ila ÷oj formulitaj en la vendokontrakto; ®spirita ÷o (89/pb-1803), ®silenta ÷o (89/pb-1803) (kiun oni faras ĉe ĵuro, promeso ktp.).\i *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0758 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.746 {T1} FHE {Eo1} alonĝ/o (1) *a*b*c {De1} Allonge \If\i *a {En1} {Fr1} allonge \If\i *c \J Papera folio, kiun oni algluas al kambio, kiam sur ties dorsa flanko ne plu estas loko por ĝiroj. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c GD. \W 89/pb-0759 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.221 {U2} 551.794 {T1} SDN {Eo1} aluvi/o (1,2) *a*b {De1} Anlandung \If\i *a {De2} Anschwemmung \If\i *c {De3} Alluvion \If\i *a*c {En1} alluvion *c {Es1} aluvión \If\i *c {Fr1} alluvion \If\i *c \J 1 Tavolo de tero, alportita de la akvoj:\I la ÷oj de la Nilo kreis Egiptujon.\i 2 Holoceno. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0760 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} rest/ant/a porci/o *a {Eo2} rezerv/it/a hav/aĵ/o de emerit/ul/o *b {De1} Altenteil \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b ei. \W 89/pb-0761 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 581.5 : 001.4 {U2} 591.5 : 001.4 {T1} GGA {Eo1} alternativ''/a (1) *a*b {De1} alternativ *a {En1} alternative {Fr1} altérnatif, ÷ve \J (pp ekologio:) Io, kiom proponas alian vojon aŭ solvon, ol tiujn ĝenerale adaptitajn, k malpli agresan kontraŭ la vivmedion: \I÷a tekniko, medicino\i. *b Fon: *a LI; *b PIVS; \W 89/pb-0762 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 347.412 {T1} FDC {Eo1} alternativ/a ŝuld/o *a {Eo2} alternativ/a obligaci/o *b {De1} alternative Schuld \If\i *a {De2} Alternativschuld \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0763 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.672 {T1} FDD {Eo1} alternativ/a legac/o *a {Eo2} alternativ/a legaci/o *a {Eo3} alternativ/a legat/o *b EVIT *a {De1} Alternativvermächtnis \In\i *b {En1} {Fr1} \J =legacato (89/pb-1808). Fon: *a pb laŭ PIV k *b; *b LI. \W 89/pb-0764 \w\----- Rim: pb: 1 {Eo3} hodiaŭ estas evitenda, ĉar laŭ PIV "legato" nun signifas "altranga ekleziulo" (89/pb-0755). 2 PIV registras kaj {Eo1} kaj {Eo2}. {Eo1} estas preferinda, ĉar a) pli mallonga ol {Eo2}, b) evitanta la konfuzon kun "legacio (1)", t.e. "diplomatia misio". «90-11-01» \j {U1} 341.71 {T1} RGD {Eo1} ambasador/o *a*c*f {Af1} gesant *d {Af2} ambassadeur *d {De1} Botschafter \Im\i *b *ĉ {En1} ambassador *ĉ {Es1} embajador \Im\i *ĉ {Fr1} ambassadeur \Im\i *ĉ {Nl1} ambassadeur *e \J Oficiala, plej alta reprezentanto, konstanta aŭ ne, de unu ŝtato ĉe alia: \Ila ministro de la Aferoj Eksterlandaj, la franca ÷o, ÷oj angla k germana k mi\i\SZ\s\I; sendi, revoki ÷on; la ÷o petis aŭdiencon ĉe la Prezidento.i =sendito, konsulo, nuncio *f Fon: *a LI; *b KR; *c AP; *ĉ HAE; *d Brandt; *e Middel; *f PIV. \W 89/pb-0765 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 343.293 {T1} FEJ {Eo1} amnesti/o *a*d {Af1} amnestie *ĉ {Af2} vergewing *ĉ {De1} Amnestie \If\i *a {De2} Begnadigung \If\i *b {En1} amnesty *c {Es1} amnistía \If\i *c {Fr1} amnistie \If\i *c \J Ĝenerala nuligo de punoj el difinitaj kategorioj (ofte pri politikaj deliktoj), promulgata okaze de ia grava okazaĵo. *d Fon: *a LI; *b pb; *c HAE; *ĉ Brandt; *d PIV. \W 89/pb-0766 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 657.372.3 {T1} AGG {Eo1} amortiz/i (1,2) \Itr\i *a*b {De1} amortisieren \Itr\i *a {En1} amortize ý to *c {Fr1} amortir *ĉ \J 1 Nuligi ŝuldon per regulaj (monataj) aŭ jaraj) partopagoj: \Itiu ŝtata deprunto estos ÷ita en dudek jaroj.\i 2 En la jaraj kontoj de entrepreno aŭ eĉ de privatulo, kalkuli la malplivaloriĝon de elementoj de kapitalo laŭ ilia probabla daŭro: \Ioni devas konsideri, ke la aĉetprezo de aŭtomobilo estas ÷ota en kvin jaroj. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c BU; *ĉ GD. \W 89/pb-0767 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ofic/o *a*b {De1} Amt \In, Funktion\i *b {En1} {Fr1} \J Okupo, profesio, konsistanta en plenumo de publika aŭ privata servado: \I÷o de kasisto, kontisto, poŝtisto, urbestro, ministro; plenumadi ÷on (89/pb-0769); havi la ÷on kontroli la ĉekojn; havi ÷on en regna banko.\i *a =praktiki ÷on (89/pb-0769), rompi ÷an devon (89/pb-0770) Fon: *a PIV; *b LI; \W 89/pb-0768 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} praktik/i ofic/on *a {Eo2} plen/um/i ofic/on *b {De1} ein Amt \In\i ausüben *a {En1} {Fr1} \J =ofico (89/pb-0768) Fon: *a LI; *b PIV. \W 89/pb-0769 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} romp/i ofic/an dev/on *a {De1} eine Amtsplicht verletzen *b {En1} {Fr1} \J =ofico (89/pb-0768) Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0770 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} perd/o de la publik/aj posten/oj *a {De1} Verlust \Im\i der öffentlichen Ämter *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0771 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} oficial/e *a {Eo2} laŭ'ofic/e *a {Eo3} je ofic/a iniciat/o *b {De1} von Amts wegen *a {En1} {Fr1} {La1} ex officis *b \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0772 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} funkci/o (1) *a {Eo2} trans'don/at/a task/o *a {De1} Amt \In, als Funktion\i *a {De2} Funktion \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0773 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} funkci/i kiel ...(1) \Intr\i *a*c {De1} das Amt \In\i eines ... ausüben *b {De2} als ... fungieren *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb; *PIV; \W 89/pb-0774 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ofic/ej/o *a*b {De1} Amt \In, als Örtlichkeit\i *a {En1} {Fr1} \J Loko, kie oni plenumas oficon: \ILa juĝistoj .. en la ÷oj tenas hundojn; informa oficejo por instruistoj; ÷o de civila stato; poŝt÷o.\i *a Fon: *a PIV; *b LI; \W 89/pb-0775 \w\----- Rim: «90-11-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ofic/a *a*b {De1} amtlich *a {De2} Amts- *c {En1} {Fr1} \J Rilata al ÷o (89/pb-0768): \Ila ÷aj devoj (89/pb-0782); ÷a uniformo.\i *a =÷a ago (89/pb-0781); ÷a sigelo (89/pb-0784). Fon: *a PIV; *b LI; *c pb. \W 89/pb-0776 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} oficial/a publik/ig/o *a {De1} amtliche Bekanntmachung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Publikigo, deklarita aŭ sankciita de kompetenta rajta aŭtoritato. *b Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0777 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.963 {T1} FIA {Eo1} distrikt/a prokuror/o *a {De1} Amtsanwalt \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0778 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 070.481 {T1} RHB {Eo1} oficial/a gazet/o *a {De1} Amtsblatt \In\i *b {De2} ABl. \In\i *b {De3} Gesetzblatt \In\i *b {De4} GBl. *b {En1} {Fr1} journal \Im\i officiel *c \J Publikigaĵo, entenanta ĉiujn laŭleĝe publikigendajn, oficialajn decidojn de ŝtata instanco, kiel ekz-e leĝojn, dekretojn ktp. b Fon: *a PIV=oficiala; *b pb. \W 89/pb-0779 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.993 {T1} FIA {Eo1} lok/a tribunal/o *a {Eo2} distrikt/a tribunal/o *b EVIT *a {De1} Amtsgericht \In\i *a {En1} local court {Fr1} \J =distrikta tribunalo (89/pb-0296). Fon: *a pb; *b LI. \W 89/pb-0780 \w\----- Rim: pb: LI uzas "distrikta tribunalo" por "Amtsgericht" kaj "landa tribunalo" por "Landgericht", dum mi preferas "loka tr." kaj "distrikta tr." «90-11-11» \j {U1} 347.9 {T1} FIA {Eo1} ofic/a ag/o *a {De1} Amtshandlung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0781 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 343.353 {U2} 347.9 {T1} FIA {Eo1} ofic/a dev/o *a {De1} Amtspflicht \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0782 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.962 {T1} FIA {Eo1} distrikt/a juĝ/ist/o *a {De1} Landrichter \Im, veraltet\i *a {De2} Richter \Im\i am Landgericht *a {En1} {Fr1} \J =distrikta tribunalo (89/pb-0296); loka tribunalo (89/pb-0780). Fon: *a pb. \W 89/pb-0783 \w\----- Rim: pb: LI uzas "distrikta j." por "Amtsrichter", paralele al "distrikta tribunalo"(89/pb-0296). «89-11-11» \j {U1} 34.077 {U2} 343.359 {T1} FIA {Eo1} ofic/a sigel/o *a {De1} Amtssiegel \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0784 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 352.075.3 {T1} AJH {Eo1} ofic/ej/estr/o *a {De1} Amtsvorsteher \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0785 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} anstataŭ plen/um/o *a {De1} an Erfüllungs statt *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0786 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.9 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} fiks/i proces-dat/on *a {De1} Termin anberaumen ý einen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0787 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.927 {T1} FIA {Eo1} rekvest**/i al *a {Eo2} prezent/i rekvest**/on al *a {De1} Gesuch anbringen bei ý ein *b {En1} {Fr1} \J =rekvesto (89/pb-0434). Fon: *a pb; *b LI; \W 89/pb-0788 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} modif/o (2) *a*b {Eo2} ali/ig/o *a {Eo3} ŝanĝ/o *b {De1} Änderung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Tio, kio estas ÷ita. *b Fon: *a LI; *b PIV; \W 89/pb-0789 \w\----- Rim: pb: Pri "-ifik"-vortoj vd. ratif(ik)i (89/pb-0341). «91-06-03» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} minac/i *a {Eo2} avert/i pri *a {De1} drohen mit *b {De2} androhen *a {De3} bedrohen *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0790 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} al'propr/ig/o *a {De1} Aneignung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0791 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'kon/i \Itr\i *a {Eo2} agnosk/i \Itr\i *a*b*ĉ {De1} anerkennen *a {En1} {Fr1} reconnaître *ĉ \J Deklari (ion) oficiale rajtigita: \I÷i rajton, rekordon pri io; formale ÷ita de la registaro; Germanujo ÷is la sendependecon de la Baltaj ŝtatoj.\i *c laŭ *b =÷o (89/pb-0794) Fon: *a LI; *b PIV; *c pb; *ĉ GD. \W 89/pb-0792 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 711.1 {T1} GCA {Eo1} la ĝeneral/e re'kon/at/aj regul/oj de l'arkitektur/o *a {De1} die allgemein anerkannten Regeln \If,pl\i der Baukunst *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0793 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} agnosk/o *a*b<*c> {De1} Anerkenntnis \In\i *a {En1} {Fr1} reconnaissance \If\i *b \J =÷i (89/pb-0792) Fon: *a LI; *b GD; *c PIV. \W 89/pb-0794 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.5 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ŝuld-agnosk/o *a {De1} Schuldanerkenntnis \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0795 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.95 {T1} FJE {Eo1} agnosk/a juĝ/o *a {Eo2} re'kon/a juĝ/o *a {De1} Anerkenntnisurteil \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0796 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} klaŭz/o de efik/ec/o *a {De1} Wirksamkeitsklausel \If\i *b {En1} clause of efficency *c {Fr1} \J Art. 72 II n-ro 1 GG Fon: *a pb; *b GG-De; *c GG-En. \W 89/pb-0797 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 341.242 {T1} FAF {Eo1} ratif**/il/oj *a {Eo2} ratif**/aj dokument/oj *b {Eo3} ratifikaj dokument/oj *c {Eo4} instrument/o pri ratif**/o *e {Eo5} instrument/o pri ratifik/o *c {De1} Ratifikationsurkunden \If,pl\i {En1} ratifications (document) *ĉ {En2} instrument of ratification *d {Es1} instrumento \Im\i de ratificación *d {Fr1} instrument \Im\i de ratification *d \J \Iratifiloj devas esti deponitaj (ĈUN 110 II)\i; =ratif(ik)i (89/pb-0341); ratif(ik)o (89/pb-0799). Fon: *a Ĉ§110,II; *b ei; *c pb; *ĉ Ĉ-En; *d HAE; *e IJR69/2,p4. \W 89/pb-0798 \w\----- Rim: ei: Ni provu laŭeble eviti la aplikon de la trouzata -il-. "ratifilo" povus esti ankaŭ la plumo, per kiu ratifanto subskribas dokumenton. pb: Pri "-ifik"-vortoj =apendicon Ĉ5.3. «90-11-20» \j {U1} 341.242 {T1} FAF {Eo1} ratif**/o *a {Eo2} ratifik/o *b {De1} Ratifikation \If\i *c {De2} Ratifizierung \If\i *c {En1} ratification *c {Es1} ratificación \If\i *c {Fr1} ratification \If\i *c \J ĈUN XIX; =ratif(ik)i (89/pb-0341); ratif(ik)iloj (89/pb-0798). Fon: *a Ĉ XIX; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0799 \w\----- Rim: pb: Pri "-ifik"-vortoj =apendicon Ĉ5.3. «91-06-03» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ek'valid/o *a*ĉ {De1} Inkrafttreten \In\i *c {En1} coming into force *b*d {En2} entry into force *d {En3} taking effect *d {Es1} entrada \If\i en vigor *d {Es2} entrada \If\i en vigencia *d {Fr1} entrée \If\i en vigeur *d \J ĈUN 110 IV. Fon: *a Ĉ§110,IV,§102,I; *b Ĉ-En; *c pb; *ĉ Ĉ IPESKR; *d HAE. \W 89/pb-0800 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rekomend/i \Itr\i *a {De1} empfehlen \Itr\i *b {En1} recommend ý to {Fr1} recommander \J \ILa Ĝenerala Asembleo povas ÷i.\i *a Fon: *a Ĉ§14; *b pb. \W 89/pb-0801 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} procedur/a regul/ar/o *a {De1} Geschäftsordnung \If\i *b {En1} rules of procedure *b *c {En2} rules of order *b {En3} procedural rules {US} *b {En4} standing orders \I(e.g. parliaments)\i *b {Es1} Reglamento \Im\i *b {Es2} Reglamento \Im\i de régimen interno *b {Fr1} règlement \Im\i *b {Fr2} règlement intérieur *b \J =proceduro (89/pb-0090), =regularo (89/pb-0067). Fon: *a Ĉ§21,30,72 I/90; *b HAE; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0802 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konform/e al *a {De1} gemäß *b {En1} in accordance with {Fr1} conformément à *c \J \I÷e al sia regularo.\i *a Fon: *a Ĉ§72,90; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr. \W 89/pb-0803 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 341.17 {U2} 341.217 {T1} FAJ {Eo1} region/aj instituci/oj *a {Eo2} region/aj organiz/aĵ/oj *b {De1} regionale Einrichtungen \If/pl\i *ĉ {En1} regional agencies *c *ĉ {Es1} organismos \Im/pl\i regionales *ĉ {Fr1} organismes \Im/pl\i régionaux *ĉ \J =sinturno al (89/pb-0806) ̧oj; =konsiliĝo kun (89/pb-0807) kompetentaj ̧oj. Fon: *a Ĉ§33,I; *b Ĉ§47,IV/53/54; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0804 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 341.17 {T1} FAJ {Eo1} region/aj sub'komitat/oj *a {De1} regionale Unterausschüse \Im,pl\i *b {En1} regional subcommittees {Fr1} sous-comités \Im/pl\i régionaux *c \J Fon: *a Ĉ§47,IV; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr. \W 89/pb-0805 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sin'turn/o al *a {De1} Inanspruchnahme \If\i *b {En1} resort to {Fr1} recours \Im\i à *c \J Fon: *a Ĉ 33 I; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr. \W 89/pb-0806 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konsil/iĝ/o kun *a {De1} {En1} consultation with *b {Fr1} \J Fon: *a Ĉ 53/54; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0807 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} region/aj inter'konsent/oj *a {De1} regionale Abmachungen \If/pl\i *b {En1} regional arrangements *ĉ {Es1} acuerdos \Im/pl\i {Fr1} accords \Im/pl\i régionaux *c \J Fon: *a Ĉ VIII; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr; *ĉ Ĉ-En. \W 89/pb-0808 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} region/a ag/ad/o *a {De1} Maßnahmen \If/pl\i regionaler Art *b {En1} regional action *ĉ {Fr1} action \If\i de caractère régional *c \J Fon: *a Ĉ 52; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr; *ĉ Ĉ-En. \W 89/pb-0809 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} registr/i ĉe *a {De1} registrieren bei *c {En1} register with ý to *b {Fr1} enregistrer à *ĉ \J \I÷ita ĉe la Sekretariato.\i *a Fon: *a Ĉ 102 I; *b Ĉ-En; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0810 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 657.6 {T1} HHZ {Eo1} Kurator/ec/a reĝim/o *a {De1} Treuhandsystem \In\i *c {En1} trusteeship system *b {Fr1} régime \Im\i de tutelle *ĉ \J Fon: *a Ĉ 16/18 II/76; *b Ĉ-En; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0811 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 341.123.043 {T1} FAJ {Eo1} rekomend/o de la Sekurec/a Konsili/o *a {Eo2} rekomend/o de la Konsili/o de Sekur/ce/o *b {De1} Empfehlung \If\i des Sicherheitsrates {En1} recommendation of the Security Council *c {Fr1} recommandation \If\i du conseil de Sécurité \J =Konsilio de Sekureco (89/pb-0446). Fon: *a Ĉ§4,II/5/93/97; *b pb; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0812 \w\----- Rim: JKR83,p88 uzas la hodiaŭ evitendan "rekomendo de la Konsilo de Sekureco". Pri konsilo/konsilio/ konsilantaro =(89/pb-0340). «90-11-03» \j {U1} 341 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} far/i rekomend/on *a {De1} eine Empfehlung aussprechen *c {En1} make a recommendation *b *c {Es1} formular una recomendación *c {Fr1} faire une recommandation *c {Fr2} formuler une recommandation *ĉ \J Fon: *a Ĉ 10/36 III/34/62 I; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0813 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 327.36 {T1} FAG {Eo1} konserv/o de la inter'naci/aj pac/o kaj sekur/ec/o *a*ĉ {De1} Aufrechterhaltung \If\i des internationalen Friedens und der internationalen Sicherheit *c {De2} Wahrung des Weltfriedens und der internationalen Sicherheit *d {En1} maintenance of international peace and security *b *c {Es1} mantenimiento \Im\i de la paz y la seguridad internacionales *c {Fr1} maintien \Im\i de la paix et la sécurité internationale *c \J Fon: *a Ĉ 18 II; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ JKR 90; *d Ĉ-De. \W 89/pb-0814 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 342.8 {T1} RGE {Eo1} voĉ-don/o de pli'mult/o de du tri/on/oj *a {Eo2} voĉ/o de maĵori**/o de du tri/on/oj *b {De1} Beschluß \Im\i einer Zweidrittelmehrheit *c {En1} two-thirds vote {Fr1} vote \Im\i à la majorité des deux tiers *ĉ \J Fon: *a Ĉ 109; *b pb; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0815 \w\----- Rim: pb: Kaj "voĉdono" kaj "plimulto" estas laŭ la Analiza Skolo malĝuste formitaj. Kp. la rimarkon ĉe 89/pb-0891. «89-12-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} revizi/i *a*c {De1} revidieren *ĉ {En1} review *b {Fr1} révisier *d \J =89/pb-0373 Fon: *a Ĉ§109; *b Ĉ-En; *c PIV; *ĉ Ĉ-De; *d Ĉ-Fr. \W 89/pb-0816 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} liber/e mov/iĝ/i kaj loĝ/i *a {De1} {En1} freedom of movement and residence *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR 13 I; *b UDHR-En. \W 89/pb-0817 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} romp/o de la pac/o *a {De1} Friedensbruch \Im\i *b {En1} breach of the peace *b *c {Es1} quebrantamiento \Im\i de la paz *b {Fr1} rupture \If\i de la paix *b *ĉ {Fr2} violation \If\i de la paix *b \J Fon: *a Ĉ 1 I; *b HAE; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0818 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 06.046.126 {T1} AJB {Eo1} sekretariat/o *a {De1} Sekretariat \In\i *c {En1} secretariat *b *c {Es1} secretaría \If\i *c {Fr1} secrétariat \Im\i *c \J Fon: *a Ĉ / I/102 I/ XV; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0819 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 06.046.126 {T1} AJE {Eo1} Ĝeneral/a Sekretari/o *a*d {De1} Generalsekretär \Im\i *b {En1} Secretary General *c {Es1} Secretario \Im\i General *ĉ {Fr1} Secrétaire \Im\i général *ĉ \J Fon: *a Ĉ 12 II/20/97/98/99/100/110 II; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ HAE; *d JKR 91. \W 89/pb-0820 \w\----- Rim: «89-12-20» \j {U1} 341.123 {T1} ABA {Eo1} Ĝeneral/a Sekretari/o de Organiz/aĵ/o de Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Generalsekretär der Orgnistion der Vereinten Nationen *b {En1} Secretary General of the United Nations *ĉ {Fr1} Secrétaire \Im\i général de l'Organisation des Nations Unies *c \J Fon: *a KSKE enk.; *b KSKE-De; *c KSKE-Fr; *ĉ KSKE-En. \W 89/pb-0821 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 341.217 {T1} ABA {Eo1} ag/ant/a sekretari/o de EEK *a {De1} {En1} the Executive Secretary of EEC {Fr1} \J Fon: *a KSKE enk.; \W 89/pb-0822 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 368.4 {T1} AJK {Eo1} soci/a sekur/ec/o *a {De1} {En1} social security {Fr1} \J Fon: *a UDHR 22; \W 89/pb-0823 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 368.44 {T1} AJK {Eo1} sekur/ec/o en okaz/o de sen'labor/ec/o *a {Eo2} sekur/ec/o en okaz/o de sen'labor/o *b {De1} {En1} security in the event of unemployment {Fr1} \J Fon: *a UDHR 25; \W 89/pb-0824 \w\----- Rim: ei: Mi havas la impreson, de tiu termino aludas la sekurecon de unuopa persono, kiu povus fariĝi senlabora. Tial mia termino-propono estas {Eo2}. {Eo1} kontraŭe taŭgas, se oni parolas ĝenerale pri la sekureco en iu socio, en kiu senlaboreco regas. «89-11-20» \j {U1} 341.18 : 327.56 {T1} FAG {Eo1} Konferenc/o pri Sekur/ec/o kaj Kun'labor/o en Eŭrop/a *a {Eo2} KSKE *a {De1} Konferenz \If\i über Sicherheit und Zusammenarbeit in Europa *b {De2} KSZE \If\i *b {En1} Conference on Security and Cooperation in Europe {En2} CSCE {Es1} CSCE \If\i {Fr1} Conférence \If\i sur la sécurité et la coopération en Europe {Fr2} CSCE \If\i \J Fon: *a KSKE tit.; *b pb. \W 89/pb-0825 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.217 {T1} FAA {Eo1} Entent/o *a {De1} Entente \If\i *b {En1} {Fr1} Entente \If\i *b \J Amika kuniĝo de kelkaj regnoj: \Ila Kora ÷o\i (Anglujo kaj Francujo, 1904); \Ila Triobla ÷o\i (la samaj plus Rusujo, 1908); \Ila Malgranda ÷o\i (Ĉeĥoslovakio, Jugoslavio, Rumanujo, 1921). *b Fon: *a Nitti 5; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0826 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sekur/ec/o *a*b {Af1} veiligheid *e {De1} Sicherheit \If\i *c {En1} security *ĉ {Es1} seguridad \If\i *d {Fr1} sécurité \If\i *d \J Fon: *a KSKE enk.; *b PIV; *c KR; *ĉ WE; *d HAE; *e pb. \W 89/pb-0827 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} prezent/i al *a {De1} vorlegen *b {En1} bring before *c {Fr1} saisir *ĉ \J \I÷i al la =Konsilio de Sekureco (89/pb-0446).\i *a Fon: *a Ĉ 11 II; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0828 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 341.123 {T1} FAJ {Eo1} Kurator/ec/a Konsili/o *a*c {Eo2} Kurator/a Konsil/o *b *d EVIT *c*g {De1} Treuhandschaftsrat \Im\i *e {De2} Treuhänderrat \Im\i *e {De3} treuhandrat \Im\i *f {En1} Trusteeship Council *ĉ *e {Es1} Consejo \Im\i de Tutela *e {Es2} Consejo \Im\i de Administración Fiduciaria *e {Fr1} Conseil \Im\i de tutelle *e \J Organo de UN, funkcio. =AP117-118. Fon: *a Ĉ 83 III; *b AP111; *c JTP24; *ĉ Ĉ-En; *d JKR83,90; *e HAE; *f Ĉ-De; *g pb. \W 89/pb-0829 \w\----- Rim: pb: {Eo2} el AP de 1952 kaj JKR de 1958 post la apero de PIV estas forma arkaismo kaj evitenda, kiel \ILapenna\i mem faris en JTP. «90-11-23» \j {U1} 262.13 {T1} FAA {Eo1} Sankt/a Kuri/o *a {Eo2} Sankt/a Seĝ/o *ĉ {Eo3} Vatikan-Civit/a Ŝtato *ĉ {De1} Heiliger Stuhl \Im\i *b *c {En1} the Holy See *c {Es1} Santa Sede \If\i *c {Fr1} Saint-Siège \Im\i *c \J Oficiala nomo de la Vatikano. *ĉ Fon: *a KSKE enk.; *b pb; *c HAE; *ĉ al en AkSt83,p194; \W 89/pb-0830 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'star/ig/i *a {De1} wiederherstellen *b {En1} restore ý to *c {Fr1} rétablir *ĉ \J \I÷i la internacian pacon kaj sekurecon.\i *a Fon: *a Ĉ 39/42/73; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0831 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} person/a sekur/ec/o *a {De1} {En1} security of person {Fr1} \J Fon: *a UDHR 3; \W 89/pb-0832 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} postul/oj de sekur/ec/o *a {De1} Sicherheitserfordernisse \In/pl\i {En1} security considerations *b {Fr1} exigences \If/pl\i de la sécurité \J Fon: *a Ĉ 83 III; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0833 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} trans'ira/aj aranĝ/oj por sekur/ec/o *a {De1} Übergangsbestimmungen \If/pl\i betreffend die Sicherheit {En1} transitional security arrangements *b {Fr1} disposition \If/pl\i transitoires de la sécurité \J Fon: *a Ĉ XVII; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0834 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} dev-lig/o konserv/i la pac/on *a {De1} {En1} commitment to peace {Fr1} \J Fon: *a KSKE 1 (a) ant.; \W 89/pb-0835 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} tag-ord/o *a {De1} Tagesordnung \If\i *b {De2} Traktandenliste \If CH\i *ĉ {En1} agenda *c {Es1} orden \Im\i del día *ĉ {Es2} temairo \Im\i *ĉ {Fr1} ordre \Im\i du jour *ĉ \J Fon: *a Ĉ 109 III; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0836 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/int/a ŝtat/o *a {De1} Unterzeichnerstaat \Im\i *b {De2} Signatarstaat \Im (weniger gut)\i *ĉ {En1} signatory state *c {Es1} Estado \Im\i signatario *ĉ {Fr1} Etat \Im\i signataire *ĉ \J Fon: *a Ĉ 43 II/110/111; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0837 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/int/o *a {De1} Unterzeichner \Im\i *c {En1} signatory *b *c {Es1} signatario \Im\i *c {Es2} firmante \Im\i *c {Fr1} signataire \Im\i *c \J \IMalamiko de kiu ajn ÷o.\i *a Fon: *a Ĉ 53 II/107; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0838 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/o *a {De1} Unterzeichnung \If\i *b {En1} signature *c {Fr1} signature \If\i *ĉ \J \Iratifo (89/pb-0799) kaj ÷o.\i *a Fon: *a Ĉ XIX; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0839 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/i *a {De1} unterzeichnen *c {En1} sign ý to *b *c {Es1} firmar *c {Fr1} signer *c \J \I÷ita en Moskvo.\i *a Fon: *a Ĉ 106/111; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0840 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} mal'observ/o de *a {De1} Verletzung \If (eines Vertrags)\i *c {En1} violation of *b *c {En2} non-compliance with *c {Es1} violación \If\i *c {Es2} incumplimiento \Im\i *c {Fr1} violation \If\i (de) *c \J Fon: *a Ĉ; Ĉ-En; *C HAE. \W 89/pb-0841 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} plag/o de milit/o *a {Eo2} skurĝ/o de milit/o *a {De1} Geißel \If\i des Krieges {En1} scourge of war {Fr1} fléau \Im\i de la guerre \J Fon: *a Ĉ enk.; \W 89/pb-0842 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/aj kaj kultur/aj rajt/oj *a {De1} soziale und kulturelle Recht \In/pl\i {En1} social and cultural rights *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR 22; *b UDHR-En. \W 89/pb-0843 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/aj kaj eduk/aj kondiĉ/oj *a {De1} {En1} social and educational conditions *b {Fr1} \J Fon: *a Ĉ 73 (e); *b Ĉ-En. \W 89/pb-0844 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a de'ven/o *a {De1} {En1} social origin *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR2; *b UDHR-En. \W 89/pb-0845 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 337.91 {T1} HEB {Eo1} dogan/a uni/o *a {De1} Zollunion \If\i *b {En1} {Fr1} \J \IRejnlando devus fariĝi aŭtonoma ŝtato, unuiĝinta kun Francujo per ÷o.\i *a Fon: *a Nitti; *b pb. \W 89/pb-0846 \w\----- Rim: «90-06-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a protekt/o *a {De1} {En1} social protection *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR25 II; *b UDHR-En. \W 89/pb-0847 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a progres/o *a*b {De1} sozialer Fortschritt \Im\i {En1} social advancement *c {En2} social progress {Fr1} \J Fon: *a Ĉ-A/55; *b UDHR-A; *c Ĉ 73 \W 89/pb-0848 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} antaŭ/e/n/ig/i *a {De1} fördern *c {En1} promote ý to *b*c {En2} further ý to *c {Es1} fomentar *c {Fr1} encourager *c {Fr2} promouvoir *c {Fr3} favoriser *c \J \I÷i =socian progreson (89/pb-0848).\i *a Fon: *a Ĉ 55 lit. a); *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0849 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a kun'labor/ad/o *a {Eo2} social/a kun'labor/ad/o *b {De1} Zusammenarbeit \If\i auf sozialem Gebiet *c {En1} social cooperation *ĉ {Fr1} coopération \If\i sociale *d \J Fon: *a Ĉ IX; *b pb; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-En; *d Ĉ-Fr. \W 89/pb-0850 \w\----- Rim: pb: Pri socia/sociala =apendicon Ĉ6.4. «91-06-03» \j {U1} 304 {T1} RFO {Eo1} problem/oj de soci/a karakter/o *a {Eo2} social/aj problem/oj *b {De1} Probleme \In/pl\i sozialer Art {En1} social problems *c {Fr1} problèmes \Im/pl\i dans le domaine social \J Fon: *a Ĉ 55 lit. b); *b ei; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0851 \w\----- Rim: ei: \Isocial\i estas ambigua en la Angla. Necesas difinoj por determini ĉu en la terminoj 0847, 0848, 0850, 0852, 0853 troviĝu "socia" aŭ "sociala". «89-11-20» \j {U1} 304 {T1} RFA {Eo1} soci/aj afer/oj *a {De1} soziale Angelegenheiten \If/pl\i {En1} social matters *b {Fr1} matière \If\i social \J Fon: *a Ĉ83 III; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0852 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 301.18 {T1} RFB {Eo1} soci/a sistem/o *a {De1} {En1} social systems {Fr1} \J Fon: *a Ĉ KSKE 1 (a) ant.; \W 89/pb-0853 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 355.333 {T1} EIA {Eo1} Komitat/o de la Militar/a Stab/o *a {Eo2} Komitat/o de la Milit/a Stab/o *a {Eo3} Komitat/o de la Milit/ist/a Stabo *b {Eo4} Komitat/o de la Militr**/a Stabo *b {De1} Generalstabsausschuß \Im\i *ĉ {En1} Military Staff Committee *c *ĉ {Es1} Comité \Im\i de Estado Mayor *ĉ {Fr1} Comité \Im\i d'Etat-Major *ĉ \J Fon: *a Ĉ 26/27/45/46/47; *b ei; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0854 \w\----- Rim: ei (91-06-03): Pri {Eo4} =89/pb-0652. \j {U1} 355.333.3 {T1} EIA {Eo1} stab/estr/oj *a {De1} Generalstabschefs \Im/pl\i {En1} Chiefs of Staff *b {Fr1} chefs \Im/pl\i d'état-major \J Fon: *a Ĉ 47 II; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0855 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 355.338 {T1} EAB {Eo1} ofic/ist/ar/o *a {De1} Personal \In\i *c {De2} Mitarbeiter \Im/pl\i *c {De3} Bedienstete \Im/pl\i *ĉ {En1} staff *b *c {En2} personnel *c {Es1} personal \Im\i *c {Fr1} personnel \Im\i *c \J \I÷o bezonata de la Organizaĵo; la Ĝenerala Sekretario kaj la ÷o.\i *a Fon: *a Ĉ 97/100; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ Ĉ-De. \W 89/pb-0856 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 355.4 {T1} EIA {Eo1} milit/a rimed/o *a {Eo2} militr**/a rimed/o *b {De1} militärische Maßnahme \If\i {En1} military measure *c {Fr1} mesure \If\i d'ordre militaire \J Fon: *a Ĉ 45; *b ei; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0857 \w\----- Rim: ei (91-06-03): Pri {Eo2} =89/pb-0652. «91-06-03» \j {U1} 355.41 {T1} EID {Eo1} milit/aj bezon/oj *a {Eo2} militr**/aj bezon/oj *b {De1} militärische Bedürfnisse \In/pl\i {En1} military requirements *c {Fr1} moyens \Im/pl\i d'ordre militaire \J Fon: *a Ĉ 47 I; *b ei; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0858 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.51 {T1} FAI {Eo1} stat/o *a {De1} {En1} status *b {Fr1} \J \INaskiĝo aŭ alia ÷o.\i *a Fon: *a UDHR2; *b UDHR-En. \W 89/pb-0859 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 06.013 {T1} AAH {Eo1} statut/o *a {De1} Satzung \If\i *ĉ {De2} Statuten \In/pl Ö\i *ĉ {En1} statute *c *ĉ {Es1} estatuto \Im\i *ĉ {Es2} estatutos \Im/pl\i *ĉ {Fr1} statut \Im\i *ĉ {Fr2} statuts \Im/pl\i *ĉ \J Fon: *a Ĉ 92/93; *b PIV; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0860 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.646 {T1} FAJ {Eo1} Statut/o de la Konstant/a Kort/um/o de Inter'naci/a Justic/o *a {De1} Statut \In\i des Ständigen Internationalen Gerichtshof {En1} Statute of The Permanent Court of International Justice *b {Fr1} statut \Im\i de la Cour permanante de Justice international \J Fon: *a Ĉ 92; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0861 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 327.5 {T1} RGJ {Eo1} inter'naci/aj streĉ/it/ec/oj *a {De1} internationale Spannungen \If/pl\i {En1} international tensions {Fr1} \J Fon: *a KDKP ant.; \W 89/pb-0862 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 321.011 {U2} 341.014 {T1} FAA {Eo1} suveren/a egal/ec/o *a*b {De1} souveräne Gleichheit \If\i *ĉ {En1} sovereign equality *c*ĉ {Es1} igualdad \If\i soberana *ĉ {Fr1} égalité \If\i souveraine *ĉ \J Fon: *a Ĉ 2 I/78; *b KSKE 1 (a) I; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0863 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.014 {T1} FAA {Eo1} lim/ig/o de suveren/ec/o *a {De1} {En1} limitation of sovereignty *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR 2; *b UDHR-En. \W 89/pb-0864 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.3 {T1} FAG {Eo1} mal'amik/a ŝtat/o *a {De1} Feindstaat \Im\i *c {En1} enemy state *b *c {Es1} Estado \Im\i enemigo *c {Fr1} Etat \Im\i ennemi *c \J Fon: *a Ĉ 53 I/II; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0865 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} taŭg/a rimed/o *a {De1} geeignete Maßnahme \If\i {En1} appropriate measures *b {Fr1} mesure \Im\i propre \J Fon: *a Ĉ 1 II; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0866 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} taŭg/a procedur/o *a {De1} geeignetes Verfahren \In\i {En1} appropriate procedures *b {Fr1} procédure \If\i appropriée \J Fon: *a Ĉ 36 I; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0867 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kondiĉ/oj de solv/o *a {De1} Beilegung \If\i eines Konflikts {En1} terms of settlement *b {Fr1} termes de règlement \J Fon: *a Ĉ 37 II; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0868 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} ne'aŭtonom/a teritori/o *a {De1} sich nicht selbst regierendes Gebiet \In\i *c {De2} nicht autonomes Gebiet \In\i *c {De3} Gebiet \In\i ohne Selbstregierung *c {En1} non-self-governing territory *b *c {Es1} territorio \Im\i no autónomo *c {Fr1} territoire \Im\i non autonome *c \J Fon: *a Ĉ XI; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0869 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} teritori/o sub kurator/ec/o *a {De1} Treuhandgebiet \In\i *c {De2} Treuhandschaftsgebiet \In Ö\i *c {De3} unter Treuhandschaft gestelltes Gebiet \In\i *c {En1} trust territory *b *c {En2} trusteeship territory *c {Es1} territorio \Im\i bajo tutela *c {Es2} territorio \Im\i bajo fideicomiso *c {Es3} territorio \Im\i bajo administración fiduciaria *c {Es4} territorio \Im\i fideicometido *c {Fr1} territoire \Im\i sous tutelle *c \J Fon: *a Ĉ 76/86 I; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0870 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} teritori/o sub ies jurisdikci/o *a {De1} {En1} territories under anyone's jurisdiction *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR-A; *b UDHR-En. \W 89/pb-0871 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} teritori/o sub mandat/o *a {De1} Mandatsgebiet \In\i *c {En1} territory held under mandate *b {En2} mandated territory *c {En3} mandates area *c {Es1} territorio \Im\i bajo fideicomiso *c {Es2} territorio \Im\i bajo mandato *c {Fr1} territoire \Im\i sous mandat *c \J Fon: *a Ĉ 79; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0872 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} praktik/i toler/em/on *a {De1} Duldsamkeit üben {En1} to practise tolerance *b {Fr1} pratiquer la tolérance \J Fon: *a Ĉ ant.; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0873 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} traktat/o por reciprok/a help/o *a {De1} Beistandspakt \Im\i *b {En1} treaty of mutual aid *a {Fr1} \J Fon: *a La Sendanĝereco de Francujo 128; *b pb. \W 89/pb-0874 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} trakt/i \Itr\i *a {De1} behandeln {En1} deal with ý to *b {Es1} tratar *c {Fr1} s'occuper *ĉ \J Fon: *a Ĉ 12 II; *b Ĉ-En; *c Ĉ-Es; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0875 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} pri'trakt/i *a {De1} betreffen {En1} deal with ý to {Es1} entender en {Fr1} régler \J Fon: *a Ĉ 52; \W 89/pb-0876 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 341.636 {T1} FAI {Eo1} sen'depend/a kaj sen'parti/a tribunal/o *a {De1} {En1} independant and impartial tribunal {Fr1} \J Fon: *a UDHR 10; \W 89/pb-0877 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} trud/i *a {De1} bringen {En1} bring ý to {Fr1} infliger \J \I÷i ... neeldireblajn suferojn.\i *a Fon: *a Ĉ ant.; \W 89/pb-0878 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 341.211 {T1} WHA {Eo1} Uni/o de Sovet/aj Social/ist/aj Respublik/oj *a {Eo2} USSR *a {De1} Union \If\i der Sozialistischen Sowjetrepubliken *b {De2} UdSSR \If\i *ĉ {En1} Union of Soviet Socialist Republics *c {En2} USSR *c {Fr1} Union \If\i des Républiques socialistes soviétiques {Fr2} USSR \If\i *ĉ \J Fon: *a Ĉ 23/110; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ pb. \W 89/pb-0879 \w\----- Rim: «89-10-20» \j {U1} 341.384 {T1} FAG {Eo1} ripar*/oj *b EVIT *f {Eo2} reparaci/oj (1,2) *c {De1} Reparationen \If,pl\i *a {De2} Wiedergutmachungen *ĉ {De3} Kriegsentschädigungen *ĉ*d {De4} Wiedergutmachungsleistungen *d {En1} reparation of war damage *e {Fr1} réparations *e \J 1 Mona kompenso, aljuĝita de tribunalo al tiu, kiu suferis moleston, difekton, perdon. 2 Liverado de monsumoj aŭ de industria materialo, trudita de venkinta ŝtato al la venkita, kompense pro la damaĝoj suferitaj dum la milito. *c \IPost la unua mondmilito Francujo uzis la ÷ojn kiel pretekston por dividi kaj dismembrigi Germanujon.\i *a laŭ *b Fon: *a pb; *b Nitti5; *c PIV[ei]; *ĉ DK-Hand[ei]; *d DUD-Fr[ei]; *e DK-3[ei]; *f ei; \W 89/pb-0880 \w\----- Rim: pb: Laŭ PIV, "riparo" estas la "ago, de tiu kiu ÷as", dif., kiu ne tute trafas tion, kion Nitti celas tie ĉi. ei (91-05-22): {Eo1} estas evitinda, ĉar {Eo2} estas PIV-a termino. «91-05-22» \j {U1} (410) {T1} WHA {Eo1} Unu/ig/it/a Regn/o *a {Eo2} Unu/iĝ/int/a Regn/o *b {Eo3} Unu/ig/it/a Reĝ-land/o *ĉ {De1} Vereinigtes Königreich \In\i {En1} United Kingdom {Eo2} UK *c {Fr1} Royaume \If\i Unie \J Oficiala ŝtatnomo de ®Granda Britujo (89/pb-0882) kaj Nord-Irlando. *c \IEn 1801 Irlando fariĝis parto de la ÷o.\i *b Fon: *a Ĉ 23 I/110 III; *b MON 89/3,p18; *c pb; *ĉ JKR88; \W 89/pb-0881 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo unuigita/unuiĝinta =UN 89/pb-0508. «90-11-13» \j {U1} (410) {T1} WHA {Eo1} Grand/a Brit/uj/o *a*b {Eo2} Grand-Brit/uj/o *c {De1} Groß-Britannien {En1} Great Britain {Fr1} Grande-Bretagne \J Fon: *a KSKE enk.; *b Ĉ 23 I; *c Nitti5. \W 89/pb-0882 \w\----- Rim: «90-06-11» \j {U1} (73) {T1} WHA {Eo1} Unu/ig/it/aj Ŝtat/oj de Amerik/o *a*ĉ*d {Eo2} Unu/iĝ/int/aj Ŝtat/oj de Amerik/o *b {Eo3} Usono *a*b*ĉ*d*e {Eo4} Uni/aj Ŝtatoj de Amerik/o *ĉ EVIT *c {Eo5} U.Ŝ.A. *ĉ EVIT *c {Eo6} Unu/iĝ/int/aj Ŝtat/oj de Nord-Amerik/o *e {De1} Vereinigte Staaten (von Amerika) \Im/pl\i *c {De2} USA \If\i *c {En1} United States (of America) {En2} USA {Es1} Estados \Im/pl\i Unidos {Es2} EE UU *c {Fr1} Etats \Im/pl\i Unis d'Amérique \J Fon: *a Ĉ 23/110 II/III/111; *b KSKE enk.; *c pb; *ĉ MON 89/8-29; *d JTP 25; *e PIV. \W 89/pb-0883 \w\----- Rim: pb: 1 Pri la problemo unuigitaj/unuiĝintaj =UN (89/pb-0508). \ILapenna\i uzas terminon {Eo1} (unuigitaj), PIV {Eo6} (unuiĝintaj). 2 JTP 25: "... baldaŭ iu venos al la ideo ŝanĝi ankaŭ aliajn jam delonge establitajn terminojn, ekz. 'Uŝono' anstataŭ 'Usono', en kiu okazo almenaŭ la pravigo povus esti, ke ja temas pri 'Unuigitaj Ŝtatoj' (kaj ne 'Statoj') ... [Tio estas] katastrofa por la lingva unueco." Tio laŭ mi ankaŭ estas la verdikto pri {Eo4-5}. {Eo4} nek estas fake pli preciza (kontraŭe ĝi fake verŝajne estas malĝusta), nek estas tradicia, ĝi nur simple pligrandigas la lingvan ́aoson kaj nenece atakas la lingvan unuecon. Samo validas por {Eo5}. Ĝi do estas evitenda. «90-11-20» \j {U1} (1-32) {T1} WHB {Eo1} krajs**/o <2> *a {De1} {En1} {Fr1} \J HIST Administra unuo en la ®Sankta Romia Ĝermana Imperio (89/pb-1139) de 1500/1512. Ekzistis tiam jenaj dek ÷oj: burgunda, vestfalia, kur-rejna, supra-rejna, malsupra-saksa, supra-saksa, frankonia, ŝvaba, bavara k aŭstria. =÷o <1> (89/pb-0548). *a Fon: *a cjg. \W 89/pb-0884 \w\----- Rim: «90-12-31» \j {U1} 341.18 {T1} FAF {Eo1} Konferenc/o de la Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Konferenz \If\i der Vereinten Nationen {En1} United Nations' Conference *b {Fr1} Conférence \If\i des Nations Unies \J =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508). Fon: *a Ĉ 3; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0885 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 341.123 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} Deklaraci/o de la Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Erklärung \If\i der Vereinten Nationen {En1} Declaration by United Nations *b {Fr1} Déclaration \If\i des Nation Unies \J =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508). Fon: *a Ĉ 3; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0886 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.123 : 001.4 {T1} FAJ {Eo1} Regist/ar/oj de la Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Regierungen \If/pl\i der Vereinten Nationen {En1} Governments of the United Nations *b {Fr1} Gouvernements \Im/pl\i des Nations Unies \J =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508). Fon: *a Ĉ 111; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0887 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} voĉ/o *a {De1} Stimme \If\i {En1} vote *b {Es1} voto \Im\i *c {Fr1} voix \If\i *c \J \IĈiu membro de la Ĝenerala Asembleo havas unu ÷on.\i *a Fon: *a Ĉ 18 I/27/67/88; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0890 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} voĉ_don/i *a {Eo2} voĉ/i *b {De1} abstimmen {De2} wählen {En1} vote ý to *c {Fr1} participer au vote \J \IMembro ... kiu postrestas ... ne rajtas ÷i.\i *a =jesa voĉdono (89/pb-0892); ®sen voĉdon-rajto (89/pb-0893); ®sekreta voĉdono (89/pb-0894); ÷ado (89/pb-0895); ®sin deteni de la voĉdono (89/pb-0896); ®voĉdona proceduro (89/pb-0897). Fon: *a Ĉ§19; *b pb; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0891 \w\----- Rim: pb: {Eo1} laŭ la Analiza Skolo estas kontraŭ-Fundamenta. ei: Kiel mi klarigis en mia artikolo "Ĉu flanka elemento ne povas esti adjektivo" (AkSt 1988-90,p209) la asertita kontraŭ-Fundamenteco baziĝas sur miskompreno de la termino "vorto" fare de s-roj Mimoo kaj Ŝulco. «90-10-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} jes/a voĉ/o *a {Eo2} jes/a voĉ_don/o *ĉ {De1} Ja-Stimme \If\i *c {De2} Zustimmung \I(Wahl)\i {En1} affirmative vote *b *c {Es1} voto \Im\i afirmativo *c {Fr1} vote \Im\i affirmatif *c {Fr2} oui \Im\i *c \J \ILa Konsilio de Sekureco decidas pri proceduraj demandoj per ÷o de kiuj ajn sep membroj.\i *d laŭ ĉ =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ§27,II; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ JKR83; *d pb; \W 89/pb-0892 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sen voĉ_don-rajt/o *a {Eo2} sen la rajt/o voĉ_don/i *b {De1} ohne Stimmrecht {En1} without vote *c {Fr1} sans droit de vote \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ§31/32; *b Ĉ§69/70; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0893 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843.32 {T1} RGE {Eo1} sekret/a voĉ_don/o *a {De1} geheime Wahl \If\i {En1} secret vote {Fr1} \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a UDHR§21,III; \W 89/pb-0894 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843.5 {T1} RGE {Eo1} voĉ_don/ad/o *a {De1} {En1} voting *b {Fr1} \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0895 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843.5 {T1} RGE {Eo1} si/n de'ten/i de la voĉ_don/o *a*ĉ {De1} sich der Stimme enthalten *c {De2} Stimmenthaltung üben *c {En1} abstain from voting ý to *b *c {Es1} abstenerse *c {Fr1} s'abstenir *c \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ§27,III; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ JKR 83. \W 89/pb-0896 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843 {T1} RGE {Eo1} voĉ_don/a procedur/o *a {De1} {En1} voting procedure *b {Fr1} \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a UDHR§21,III; *b UDHR-En. \W 89/pb-0897 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 321.61 {T1} RGB {Eo1} absolut/ism/o *a {De1} Absolutismus \Im\i *b {En1} absolutism *c {Es1} absolutismo \Im\i *c {Fr1} absolutisme \Im\i *b \J Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0898 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} administr/i *a {De1} verwalten *b {En1} administer ý to *b {Es1} administrar *b {Fr1} administrer *b \J Fon: *a AP44; *b pb. \W 89/pb-0899 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} afer/o *a {De1} Angelegenheit \If\i {En1} {Fr1} affaire \If\i \J internacia ÷o, interna ÷o. Fon: *a AP35. \W 89/pb-0900 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ag/o *a {De1} Handlung \If\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP33. \W 89/pb-0901 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} deklar/o (3) *a {De1} Erklärung \If\i {En1} {Fr1} \J Parola aŭ skriba sciigo, kun la konscio, ke tiu sciigo kreas, aliigas aŭ nuligas rajtojn, devojn aŭ jurajn rilatojn: \I÷o pri edziĝo, pri herediĝo, pri adoptado, pri hipoteko.\i *b Fon: *a pb laŭ PIV. \W 89/pb-0902 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} agres/o *a*b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP69; *b PIV. \W 89/pb-0903 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.34 {T1} FAG {Eo1} ostaĝ/o *a*b {Eo2} garanti/ul/o *b {De1} Geisel \If\i *b {En1} hostage {Es1} rehén \Im\i {Fr1} otage \Im\i {It1} ostaggio \Im\i \J Persono, liverita al alia persono, kiel garantio de plenumota promeso, kontraŭ insidoj ktp.: \Ila ÷oj estis mortpafitaj; postuli ÷ojn; \i *a \I preni ÷ojn.\i *c Fon: *a PIV; *b KR; *c pb; \W 89/pb-0904 \w\----- Rim: «90-11-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akt/o (3) *a*b {De1} Akt \Im\i {De2} Akten \If/pl\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP22,63; *b PIV; \W 89/pb-0905 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akuz/i *a {De1} klagen *b {De2} verklagen *b {De3} anklagen *b {En1} {Fr1} accuser *b \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0906 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akuz/ant/o *a {De1} Ankläger \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP63; *b pb. \W 89/pb-0907 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akuz/at/o *a {De1} Angeklagter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP63; *b pb. \W 89/pb-0908 \w\----- Rim: «90-03-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} Alianc/an/oj *a {De1} Alliierte \Im,pl\i *a*b {En1} Allies *b {Es1} Aliados \Im/pl\i *b {Fr1} Alliés \Im/pl\i *b \J Ĉiuj ŝtatoj, kiuj estis membro de la alianco kontraŭ la ®Germana Regno (89/pb-1118) en la Dua Mondmilito (1939-1945). *a =a÷o (89/pb-0910). Fon: *a pb; *HAE. \W 89/pb-0909 \w\----- Rim: pb: Mi rekomendas por tiu termino majusklan skribon por distingi ĝin de la ĝenerala termino =89/pb-0910. «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} alianc/an/o *a {Eo2} alianc/ul/o *b {De1} Verbündeter \Im\i *c {De2} Allierter \Im\i *b {En1} ally *c {Es1} aliado \Im\i *c {Fr1} allié \Im\i *c \J =A÷o (89/pb-0909); alianco (89/pb-1253). Fon: *a AP; *b LI; *c HAE. \W 89/pb-0910 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} amend/i (1,2) *a {De1} {En1} {Fr1} \J 1 Fari oficiale plibonigajn modifojn en leĝo aŭ leĝprojekto: \Iĉiuj parlamentoj havas la rajton ÷i.\i 2 Ĝustigi eraron en leĝa dokumento: \Ioni ÷is la tri lastajn dispoziciojn.\i *a =amendo (89/pb-1459). *a Fon: *a PIV. \W 89/pb-0911 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342(73) {T1} FKA {Eo1} amendament**/o *a*c*ĉ*d*e*f {De1} Amendment \In, US-Verfassung\i *b {En1} amendment {Fr1} amendement \Im\i *g \J Aldonoj al la Usona konstitucio. La unuaj dek ÷oj de 1791 entenas la faman garantion de la homaj kaj civitanaj rajtoj (\IBill of Rights\i). *b =amendi (89/pb-0911); =÷o [2] (90/pb-9029). Fon: *a AP75; *b pb; *c GW; *ĉ HL; *d MM; *e OJ; *f PV; *g Boi. \W 89/pb-0912 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} provos*/o <2> *b {De1} Profos \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Ĝis ĉ. 1800 ekzekuciintoj de militaraj (89/pb-0652) punoj en regimento. *a laŭ *b =÷o (1) (89/pb-0915). Fon: *a pb; *b BT; \W 89/pb-0913 \w\----- Rim: «90-11-15» \j {U1} 335.8 {T1} RGB {Eo1} anarki/o *a {De1} Anarchie \If\i {En1} anarchy {Fr1} anarchie \If\i \J Fon: *a PIV. \W 89/pb-0914 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 343.83 {T1} FED {Eo1} provos/o (1) *a*ĉ {Eo2} karcer-gard/ist/o *c {Eo3} prizon-gard/ist/o *c {De1} Profos \Im\i *b {De2} Gefängniswärter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Gardisto de malliberejo: *a \IDum prizon-ribelo (89/pb-0916) la malliberuloj prenis du ÷ojn kiel ostaĝojn (89/pb-0904).\i *c =÷o <2> (89/pb-0913). Fon: *a PIV; *b BT; *c pb; *ĉ EPĈ86/10,p20. \W 89/pb-0915 \w\----- Rim: pb: Laŭ mi oni uzu la radikon laŭeble nur en la speciala historia senco de ÷o <2>. Se oni celas la ĝeneralan signifon de ÷o (1) oni prefere uzu la formojn "karcer-gardisto", "prizon-gardisto" aŭ simple "gardisto". «90-03-15» \j {U1} 343.812 : 323.22 {T1} FED {Eo1} prizon-ribel/o *a {De1} Gefangenenmeuterei \If\i *a {De2} Häftlingsmeuterei \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0916 \w\----- Rim: «90-11-15» \j {U1} 341.63 {T1} FAI {Eo1} arbitraci/o *a*c {De1} Schiedsgerichtbarkeit \If\i *b {En1} arbitration {Fr1} arbitration \If\i \J Fon: *a AP26,32; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0917 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.66 {T1} FAI {Eo1} arbitraci/a verdikt/o *a {De1} Schiedsspruch \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP32; *b pb. \W 89/pb-0918 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 343.125 {T1} FEA {Eo1} arest/o *a*c {De1} Arrest \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP76; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0919 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 323.14 {T1} RGB {Eo1} ŝovinism/o *a*b {De1} Chauvinismus \Im\i *c*ĉ {En1} chauvinism *ĉ {Es1} chauvinismo \Im\i *ĉ {Fr1} chauvinisme \Im\i *ĉ \J Fanatika troa patriotismo, konfuzanta amon al patrolando kun malamo k atakemo al aliaj landoj: \Iceladon al lingvo internacia ne devas escepti eĉ la plej varmege blinda ÷o; refali en gente-religian ÷on.\i *b Fon: *a Paco-GDR 1979,p6; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0920 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 323.14 {T1} RGB {Eo1} ŝovinist/o *a {De1} Chauvinist \Im\i *b*c {En1} chauvinist *c {Es1} chauvinista \Im\i *c {Fr1} chauvin \Im\i *c \J Adepto de ŝovinismo (89/pb-0920): \ILa ÷oj ĉiam batalos kontraŭ ni; la scienculoj volas plaĉi al la ÷a amaso.\i *a Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0921 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} deklar/o (1) *b {De1} Erklärung \If\i {En1} {Fr1} \J Oficiala, publika, formala sciigo: \I÷o de ies nomo antaŭ policisto\i. *a laŭ *b Fon: *a pb; *b PIV. \W 89/pb-0922 \w\----- Rim: pb: La baza radiko estas transitiva verbo. «89-12-23» \j {U1} 342.533 {T1} FKB {Eo1} Popol/a Asemble/o *a {De1} Volksversammlung \If\i *b*c {En1} People's Assembly *c {Es1} Asamblea \If\i Nacional *c {Fr1} Assemblée \If\i du peuple *c \J Nomo de la parlamanto en kelkaj socialismaj ŝtatoj, ekz-e en Albanujo. *b =asembleo (89/pb-0595). Fon: *a AP; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0923 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 06.053 : 342 {T1} FKA {Eo1} Konstituci/a Asemble/o *a {Eo2} konstituci-far/a asemble/o *c {De1} verfassungsgebende Versammlung \If\i *b {En1} {Fr1} Constituante \If\i \J Francujo 1789. =asembleo (89/pb-0595). Fon: *a ; *b pb; *c MON89/5,p9; \W 89/pb-0924 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} atest/i *a*b*c {De1} bezeugen *b {En1} attest ý to *c {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b KR; *c BU. \W 89/pb-0925 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} atest/ant/o *a*b {De1} Zeuge \Im\i *c {En1} wittness *ĉ {Fr1} \J Persono, kiu, vidinte aŭ aŭdinte okazaĵon, povas atesti pri ĝi. \I Li ne estu mortigita laŭ la akuzo de unu ÷anto.\i *b Fon: *a AP63; *b PIV; *c KR; *ĉ BU. \W 89/pb-0926 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 330.191.5 {T1} HAD {Eo1} aŭtarki/o *a*b {De1} Autarkie \If\i *c {En1} {Fr1} \J Politika sendependeco. *b =aŭtarcio (89/pb-0???). Fon: *a AP12; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0927 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 341.231 {T1} FAA {Eo1} aŭtonomi/o (1) *a {Eo2} aŭtonom/ec/o *a {De1} Autonomie \If\i {De2} Selbstbestimmung \If\i {En1} autonomy {Es1} autonomía \If\i {Fr1} autonomie \If\i \J Rajto fari siajn proprajn leĝojn k decidojn; politika ÷o, ekonomia ÷o, financa ÷o. *a \IEn la kadro de la propra agadsfero la komunumoj ĝuas ÷on.\i *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0928 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 341.43 {T1} FAH {Eo1} azil/o (1,2) *a*b {De1} Asyl \In\i *c {En1} {Fr1} \J 1 Loko, kie persekuta homo estis, laŭ kutimo aŭ leĝo, sekura kontraŭ siaj persekutantoj: \I La preĝejoj, temploj, moskeoj estis ÷oj. \i 2 Rifuĝejo, kie homo aŭ besto trovas sekurecon kaj flegadon: \I÷o por malriĉuloj, kadukuloj; ÷o por perditaj hundoj; peti ÷on ĉe iu.\i *b Fon: *a AP78; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0929 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.217 {T1} FAA {Eo1} BENELUKSO *a {Eo2} Beneluks/o *b*c {De1} Beneluxstaaten \Im/pl\i {En1} {Fr1} \J Ekonomia grupiĝo de Belgujo, Nederlando kaj Luksemburgio. *b Fon: *a AP56, *b PIV; *c ei. \W 89/pb-0930 \w\----- Rim: ei: {Eo2} nepre ŝajnas al mi preferinda, ĉar {Eo1} pensigas pri inicial-vorto, dum vere temas pri akronimo, kiun oni povus eble skribi BeNeLuks/o, kio pli klare indikus la tri ŝtato-nomojn. «89-11-23» \j {U1} 341.62 {T1} FAI {Eo1} bon/aj serv/oj *a*c*ĉ {De1} gute Dienste \Im/pl\i *b {En1} {Fr1} bons offices \Im/pl\i *a \J Okaze de diskutoj inter du ŝtatoj, tria ŝtato proponas siajn ̧ojn por forigi la krizon inter la kontestantaj (disputantaj) partioj. ̧oj ne estas rigardataj kiel enmiksiĝo en la internajn aferojn de la kontestantaj (disputantaj) ŝtatoj. *c Fon: *a AP55; *b pb; *c JTP27; *ĉ PIV. \W 89/pb-0931 \w\----- Rim: «90-10-23» \j {U1} (-44) {T1} WHU {Eo1} Brit/a Komun/aĵ/o de Popoloj *a {Eo2} Komonvelt**/o *b {Eo3} Brit/a Komun/um/o de Ŝtat/oj *ĉ {Eo4} Brit/a Komjun**/o de Ŝtat/oj *d {Eo5} Brit/a Konfederaci/o *e {De1} Commonwealth \Im/n\i *c {En1} Commonwealth *b {Es1} Commonwealth \If\i {Fr1} Commonwealth \If\i \J Fon: *a AP23; *b LdA#7,p6; *c pb; *ĉ preferita termino (9:1) laŭ voĉdono en la Akademio (cirkulero 161, Ald. Ĉ-2) =89/pb-0205; *d propono de ei, se {Eo3} ne ŝajnas esti sufiĉe preciza; *e PIV je "dominio". \W 89/pb-0932 \w\----- Rim: =Franca Komunaĵo (89/pb-1213). «89-11-11» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Brusel/a Pakt/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Pakto inter Britujo, Francujo kaj la landoj de Benelukso, kiu antaŭvidas konciliacion (89/pb-0104) por solvado de nejuraj aŭ politikaj konfliktoj, t.e. por konfliktoj, al kiuj ne estas aplikeblaj la reguloj de internacia juro. *b laŭ *a Fon: *a AP56; *b pb; \W 89/pb-0933 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} burĝ/o *a {De1} Bürger \Im\i *b {En1} citizen {Fr1} citoyen \Im\i \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0934 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} burĝ/ar/o *a {De1} Bürgertum \In\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a \W 89/pb-0935 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} burĝ/a klas/o *a {De1} bürgerliche Klasse \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP; *b pb. \W 89/pb-0936 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} centraliz/i \Itr\i *a*b {De1} zentralisieren \Itr\i *c {En1} {Fr1} \J Kunigi, kolekti en komunan centron, sub unu solan direktadon: \I ÷i la komercon de diamantoj.\i *b \IEn la unuecaj ŝtatoj la ŝtata potenco estas pli aŭ malpli ÷ita.\i *c laŭ *a Fon: *a AP21; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0937 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} civit/o (1-3) *a*b*c {De1} {En1} {Fr1} \J 1 Aŭtonoma urbo, rigardata kiel politika organismo: \I La Helenaj ÷oj venkis la orientajn imperiojn. \i 2 Tuto de la urbanoj, posedantaj la politikajn rajtojn. 3 Tuto de la ŝtatanoj, posedantajn la politikajn rajtojn. *c Fon: *a AP25; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0938 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.716 {T1} FDB {Eo1} civit/an/ec/o *a {De1} Bürgerrecht \In (als Abstraktum)\i {En1} {Fr1} \J Tuto de la rajtoj de ÷ano: \I Per granda sumo mi akiris tiun ÷on. \i *a Fon: *a PIV; \W 89/pb-0939 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.716 {T1} FDB {Eo1} civit/an/a rajt/o *a {Af1} staatkundige reg *b {De1} Bürgerrecht \In (ein einzelnes)\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP75; *b pb. \W 89/pb-0940 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 342.531 {T1} FKB {Eo1} Ĉambr/o (2) *a {Eo2} ĉambr/o (2) *a {De1} Kammer \If (eines Parlamentes)\i {En1} chamber {Es1} cámara \If\i {Fr1} chambre \If\i \J Ejo, en ku regule kunvenas por interkonsiliĝi diversaj institucioj, kaj pli vastasence, tiuj institucioj mem; ÷o de deputitoj, ®÷o de la Landoj (89/pb-0071); ®÷o de Lordoj (89/pb-0943); ®÷o de Reprezentantoj (89/pb-0942); komerca ÷o, agrikultura ÷o; ®÷o de la metioj; ®supera, malsupera ÷o de parlamento; ®unu÷a, du÷a parlamenta sistemo. *b laŭ *a Fon: *a PIV (ordinare majuskle); *b pb; \W 89/pb-0941 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.532(73) {T1} FKB {Eo1} Ĉambr/o de Reprezent/ant/oj \I(US)\i *a {De1} Repräsentantenhaus \In\i *a*b {En1} House of Representatives *a*b {Es1} Cámara \If\i de Representantes *b {Fr1} Chambre \If\i des représentants *b \J Unu el la du ĉambroj (89/pb-0941) de la Usona parlamento, la alia estas la Senato (89/pb-1131). *a Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0942 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.531(410) {T1} FKB {Eo1} Ĉambr/o de Lord/oj \I(GB)\i *a {De1} Oberhaus \I(GB)\i *b *c {En1} House of Lords \I(GB)\i *c {Es1} Cámara \If\i de los Lores *c {Fr1} Chambre \If\i des Lords \I(GB)\i *c \J Unu el la du ĉambroj (89/pb-0941) de la Brita parlamento, la alia estas la Ĉambro de la Komunoj (89/pb-1381). *b Fon: *a pb laŭ PIV; *b pb. \W 89/pb-0943 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Ĉart/o de Bogota *a {De1} {En1} {Fr1} \J =ĉarto (89/pb-0172). Fon: *a AP54. \W 89/pb-0944 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.534.1 {U2} 347.462 {T1} FDA {Eo1} mandat/o *a*b {De1} Auftrag \Im\i {De2} Auftragsverhältnis \In\i {De3} Mandat \In\i {En1} {Fr1} mandat \Im\i \J \I Plilongigi la ÷on de la ®Alta Komisaro por Rifuĝintoj (89/pb-0952).\i *a Fon: *a MON89/5,p7; *b BG§4,I,2. \W 89/pb-0945 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} deklaraci/o *a {De1} Deklaration \If\i *b {De2} Erklärung \If\i *b*c {En1} declaration *c {Es1} declaración \If\i *c {Fr1} déclaration \If\i *c \J Deklaro: \I÷o pri la esenco de la E-ismo; ÷o de Homarano; ÷o de la ĵurio; la Bulonja ÷o.\i *a Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0946 \w\----- Rim: Pri -aci-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «91-06-03» \j {U1} 342.7(100) {T1} FKE {Eo1} Universal/a Deklaraci/o pri la Hom/aj Rajt/oj *a {Eo2} Universal/a Deklaraci/o de Hom/aj Rajt/oj *c*ĉ {Eo3} UDHR *b {Eo4} deklar/o pri la hom/aj rajt/oj *g {De1} Allgemeine Erklärung \If\i der Menschenrechte *b {En1} Universal Declaration of Human Rights *d {Es1} Declaración \If\i universal de los derechos del hombre *f {Fr1} Declaration \If\i universelle des droits de l'homme *e \J \ILa 10-an de decembro 1948 la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj akceptis kaj proklamis la ̧on.\i *ĉ =deklaracio (89/pb-0946). Fon: *a AP73; *b pb; *c JTP23; *ĉ UDHR-Eo; *d UDHR-En; *e UDHR-Fr; *f UDHR-Es; *g PIV =deklaro; \W 89/pb-0947 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo de ĝusta prepozicio =89/pb-0017. «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'venĝ/ist/o *a {De1} Revanchist \Im\i *a*b {De2} Anhänger \Im\i der Revanchepolitik *b {En1} revanchist *b {Es1} revanchista \Im\i *b {Fr1} revanchiste \Im\i *b {Fr2} revanchard \Im,fam,pej\i \J =revenĝismo (89/pb-0952). Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0948 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 342.34 {T1} FKA {Eo1} demokrati/o (1,2) *a {Af1} demokrasie *b {De1} Demokratie \If\i {De2} Volksherrschaft \If\i {En1} democracy {Fr1} democratie \If\i \J 1 Reĝimo, en kiu la politika povo apartenas, jen pere, jen senpere al la popolo kaj en kiu estas plej fortaj la sendistinge egaligaj tendencoj. 2 Demokrataro. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0949 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} (44-35) {U2} 341.121 {T1} FAJ {Eo1} departement/o (1,2) *a {De1} Departement \In,in Frankreich\i *b {En1} {Fr1} departement \Im\i \J 1 Sekcio de ministrejo; fako de grava institucio: \Ila ÷o pri la rifuĝintoj en ®Ligo de Nacioj (89/pb-0535).\i 2 En Francujo, administra distriktaro, estrata de prefekto:\I Francujo enhavas 95 ÷ojn.\i *a =sub÷o (89/pb-0???) Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0950 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.534 {T1} AJF {Eo1} deput/it/o *a {De1} Abgeordneter \Im\i *b {De2} Deputierter \Im\i *b {En1} {Fr1} deputé \Im\i *b \J =deputi (89/pb-0???), delegi (89/pb-0???). Fon: *a AP45; *b pb. \W 89/pb-0951 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'venĝ/ism/o *a {Eo2} venĝ/ism/o *b {De1} Revanchismus \Im\i *b {En1} revanchism {Es1} revanchismo \Im\i {Fr1} revanchisme \Im\i \J =revenĝisto (89/pb-0948). Fon: *a Paco-GDR 1979,p6; *b pb \W 89/pb-0952 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas naturalisma, {Eo2} pli skemisma. «90-11-01» \j {U1} 321.64 {T1} RGF {Eo1} diktatur/o *a {Eo2} diktator/ec/o *a {De1} Diktatur \If\i *b {En1} {Fr1} dictature \If\i *b \J Regado de diktatoro; ÷o de la proletaro. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0953 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.71 {T1} RGD {Eo1} diplomat/ar/o *a*b {Eo2} diplomat/a korp/o *c {De1} diplomatisches Korps \In\i *ĉ *d {De2} CD *ĉ {En1} diplomatic corps *d {En2} corps diplomatique *d {Es1} cuerpo \Im\i diplomático *d {Fr1} corps \Im\i diplomatique *d {Fr2} CD *c \J La tuto de la ÷oj akredititaj ĉe unu ŝtatestro: *b \IMeze de la 18a jc. aperis en Vieno la nomo "diplomata korpo" por signi ĉiujn personojn akredititajn ĉe la Viena kortumo.\i *ĉ laŭ *c Fon: *a AP36; *b PIV; *c AP38; *ĉ pb; \W 89/pb-0954 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 327.82 {T1} RGD {Eo1} diplomati/o (1,2) *a*b*ĉ {Af1} diplomasie *d {De1} Diplomatie \If\i *c {En1} diplomacy *c {Es1} diplomacia \If\i *c {Fr1} diplomatie \If\i *c \J 1 Branĉo de la ŝtata aktiveco, kiu koncernas la rilatojn kun aliaj ŝtatoj kaj kun la internaciaj organismoj. *a 2 Kariero, administracio kaj tuto de la diplomatoj. *b Fon: *a AP35; *b PIV; *c HAE; *ĉ JTP14,28; *d pb. \W 89/pb-0955 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 329.14 {T1} RGE {Eo1} social-demokrati/o *a {De1} Sozialdemokratie \If\i *b {En1} {Fr1} \J Germana socialista partio. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0956 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} (1-37) {T1} AJA {Eo1} distrikt/o *a {De1} Bezirk \Im\i {De2} Distrikt \Im\i {De3} Kreis \Im\i {En1} district {Fr1} \J Prezice limita teritorio, havanta apartan administran unuecon; elekto÷o, juĝ÷o. =gubernio (89/pb-0???), provinco (89/pb-0335), departemento (89/pb-0950), kantono (89/pb-1021), kvartalo (89/pb-0???). *a Fon: *a PIV. \W 89/pb-0957 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 337 {T1} HEB {Eo1} dogan/o (1) *a {De1} Zoll \Im\i {En1} {Fr1} douane \Im\i {It1} dogana \If\i \J 1 Imposto starigita pri iuj komercaĵoj, kiam ili eniras fremdan teritorion; = limimposto. =akcizo (89/pb-1620). 2 Administracio zorganta pri la ÷aferoj. *a =÷-limo (89/pb-1059), ÷-ofica kontrolado (89/pb-1368). Fon: *a PIV; \W 89/pb-0958 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.53 {T1} AJF {Eo1} dom/o <5> *a {De1} Haus \In\i *a {En1} {Fr1} \J =Malsupra Domo (89/pb-0960); =Supra Domo (89/pb-0961); =dudoma sistemo (89/pb-0963). Fon: *a pb; \W 89/pb-0959 \w\----- Rim: ei: =ĉambro (89/pb-0941). «90-11-01» \j {U1} 342.532 {T1} AJF {Eo1} Mal'supr/a Dom/o *a {De1} Unterhaus \In\i {En1} {Fr1} \J Ĝenerala nomo por tiu ŝtata organo, en kiu estas reprezentataj la unuopuloj, kontraste al la ®Supra Domo (89/pb-0961). *b laŭ *a Fon: *a AP42; *b pb; \W 89/pb-0960 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.531 {T1} AJF {Eo1} Supr/a Dom/o *a {De1} Oberhaus \In\i {En1} {Fr1} \J G^enerala nomo por tiu ŝtata organo, en kiu estas reprezentataj la federalaj unuoj, kontraste al la ®Malsupra Domo (89/pb-0960). *b laŭ *a Fon: *a AP42; *b pb; \W 89/pb-0961 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.53 {T1} AJF {Eo1} du-dom/a sistem/o *a {De1} Zwei-Kammer-System \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0962 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 353.8 {T1} AJB {Eo1} domini/o *a {Eo2} dominion/o *b EVIT *c {De1} Dominion \In\i {En1} dominion {Fr1} \J Titolo de kelkaj pli-malpli sendependaj partoj de la Brita Konfederacio. *a Fon: *a PIV; *b AP23; *c pb. \W 89/pb-0963 \w\----- Rim: pb: Ambaŭ terminoj ŝajnas al mi akcepteblaj, tamen pro lingva disciplino ni uzu nur {Eo1}, ĉar ĝi aperis en PIV. {Eo2} tial hodiaŭ fariĝis forma arkaismo evitenda. «90-11-02» \j {U1} 141.112 {U2} 340.5 {T1} FIA {Eo1} dual/ism/o (1) *a*b {De1} Dualismus \Im\i {En1} dualism {Fr1} dualisme \Im\i \J Ĉia sistemo, kiu klarigas la mondon per la efiko de du reciproke neredukteblaj principoj. *b Speciale en juro: Tiu skolo, laŭ kiu ekzistas du sendependaj juraj sistemoj, nome tiu de la interna juro kaj tiu de la internacia. *c laŭ *a =monismo (89/pb-0965). Fon: *a AP29; *b PIV; *c pb; \W 89/pb-0964 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 141.111 {U2} 340.5 {T1} FIA {Eo1} monism/o *a*b {De1} Monismus \Im\i *c {En1} {Fr1} \J =dualismo (89/pb-0964). Fon: *a AP29; *b PIV; *c pb \W 89/pb-0965 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} duk/o *a {De1} Herzog \Im\i {En1} duke {Fr1} \J Nobelo, kies titolo estas meza inter tiu de markizo k tiu de princo. *a Fon: *a PIV \W 89/pb-0966 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} (1-37) {T1} RBN {Eo1} duk-land/o *a {Eo2} duk/uj/o *c {Eo3} duk/i/o *ĉ {De1} Herzogtum \In\i *b {En1} {Fr1} \J \IDuklando de Virtembergo.\i *c Fon: *a AP39; *b BT; *c pb; *ĉ LetAk#7,p6; \W 89/pb-0967 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo -lando/-uj/-i =reĝ-lando (89/pb-1120). «89-07-02» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} duplik**/o *a {De1} Duplik \If\i *b {En1} {Fr1} \J Respondo al tio, kion alia asertis aŭ postulis en repliko (89/pb-1122). *b Fon: *a AP63; *b pb. \W 89/pb-0968 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.843 {T1} RGE {Eo1} elekt/o *a {De1} Wahl \If\i *b {En1} election {Es1} elección \If\i {Fr1} election \If\i \J rekta ÷o, nerekta ÷o. Fon: *a PIV; *b pb \W 89/pb-0969 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 342.843 {T1} RGE {Eo1} elekt/iĝ/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP \W 89/pb-0970 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 343.132 {T1} FEA {Eo1} enket/o (1) *a {De1} Untersuchung \If\i {En1} {Fr1} \J Juĝa aŭ oficiala esploro; \I fari ÷on pri iu afero; ®÷a juĝisto (89/pb-0???); ®÷a komisiono (89/pb-0972). *a =inkvesto (89/pb-0500). Fon: *a PIV. \W 89/pb-0971 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 343.132 {T1} FEA {Eo1} enket/a komision/o *a *b {De1} Untersuchungsausschuß \Im\i *c {De2} Enquête-Kommission \If\i *c {En1} {Fr1} \J =inkvesto (89/pb-0500). Fon: *a AP54; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0972 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 06.044 {T1} AAF {Eo1} ekzekutiv/a komitat/o *a {De1} Exekutivkomitee \In\i *b {En1} {Fr1} \J \I÷o de l' ®Alta Komisariato por Rifuĝintoj (89/pb-1264).\i *a Fon: *a MON89/5,p7; *b pb. \W 89/pb-0973 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 340.5 {T1} FDA {Eo1} ex aequo et bono *a {De1} {En1} {Fr1} {La1} ex aequo et bono *a \J Principoj de justeco. Fon: *a AP56. \W 89/pb-0974 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 329.18 {T1} RGE {Eo1} faŝism/o *a {De1} Faschismus \Im\i *b *c {En1} fascism *c {Es1} fascismo \Im\i *c {Fr1} fascisme \Im\i *c \J Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0975 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.43 {T1} FAH {Eo1} azil-land/o *a {De1} Asylland \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a MON89/5,p7; *b pb. \W 89/pb-0976 \w\----- Rim: «89-05-23» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federalism/o *a {Eo2} federaci/ism/o *b {Eo3} feder/ism/o *c {De1} Föderalismus \Im\i *ĉ {En1} federalisme *ĉ {Es1} federalismo *ĉ {Fr1} fédéralisme \Im\i *ĉ \J Fon: *a AP39; *b pb; *c ei; *ĉ HAE. \W 89/pb-0977 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas naturalisma formo de {Eo2}; sinonimoj. ei: En PIV ekzistas ankaŭ la pli simpla "federi". «90-10-19» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federal/a unu/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Tiuj ŝtatoj, el kiuj konsistas la federacio. Ili nomiĝas ŝtato, respubliko, popola respubliko (SU), kantono (CH) aŭ lando (D). Fon: *a AP; \W 89/pb-0978 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federal/a ŝtat/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J La unuopa ŝtato en federacio (89/pb-0168), resp. ®federacia ŝtato (89/pb-0169), ekz. en F.R. Germanujo la t.n. "landoj", en Svislando la "kantonoj" (89/pb-1021). Fon: *a AP \W 89/pb-0979 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federal/ist/o *a {Eo2} federaci/ist/o *b {Eo3} feder/ist/o *c {De1} Föderalist \Im\i *b {En1} federalist *b {Fr1} \J Fon: *a AP; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0980 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.36 {T1} FKA {Eo1} feŭd/ism/o *a {De1} Feudalismus \Im\i *b {De2} Lehnswesen \In\i *b {En1} feudalism {Fr1} feudalisme \Im\i \J Politika kaj ekonomia sistemo, bazita sur la rilatoj inter vasaloj kaj feŭdestroj, estigataj de feŭda terposedo. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0981 \w\----- Rim: «90-03-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} du-flank/a kontrakt/o *a {De1} zweiseitiger Vertrag \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP31; *b pb. \W 89/pb-0982 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} plur-flank/a kontrakt/o *a {De1} mehrseitiger Vertrag \Im\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0983 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 341.383 {T1} FAG {Eo1} re'patr/uj/ig/o *a {De1} Rückführung \If,in den Heimatstaat\i *b {En1} {Fr1} \J \I÷o de rifuĝintoj post la fino de la civila milito. \i *b Fon: *a MON89/5,p7; *b pb. \W 89/pb-0984 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en formal/a senc/o *a {De1} im formellen Sinn \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0985 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en material/a senc/o *a {Eo2} en materi/a senc/o *b {De1} im materiellen Sinn \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0986 \w\----- Rim: «89-10-23» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Hag/a Konvenci/o pri Solv/ad/o de Inter'naci/aj Konflikt/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP55. \W 89/pb-0987 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} hered/i *a {De1} erben *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b KR. \W 89/pb-0988 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} imperi/o *a {De1} Reich \In\i {En1} empire {Fr1} empire \Im\i \J Fon: *a PIV. \W 89/pb-0989 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} imperi/estr/o *a*b {Af1} keiser *c {De1} Kaiser \Im\i *c {De2} Herrscher \Im\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b Nitti10; *c pb. \W 89/pb-0990 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 327.2 {T1} RGF {Eo1} imperialism/o *a {Eo2} imperi/ism/o *a {Af1} imperialisme *b {De1} Imperialismus \Im\i *c {En1} imperialism *c {Es1} imperialismo \Im\i *c {Fr1} imperialisme \Im\i *c \J Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0991 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 336.2 {T1} HEC {Eo1} impost/o *a {De1} Steuer \If\i *b {En1} {Fr1} impôt \Im\i *b \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0992 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} incident/o *a*b {De1} Zwischenfall \Im\i {De2} Zusammenstoß \Im\i {En1} incident {Fr1} \J Flanka kaj akcesora negrava fakto, ordinare iom malhelpa, kiu okazas dum la irado de pli ampleksa afero; interokazaĵo: \Ioni ne devas trogravigi la ÷ojn de la konferenco.\i *b Fon: *a AP54; *b PIV. \W 89/pb-0993 \w\----- Rim: «90-07-02» \j {U1} 343.132 {T1} FEA {Eo1} inkvizici*/a princip/o *a {De1} Untersuchungsgrundsatz \Im\i *b {De2} Inquisitionsmaxime \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP64; *b pb. \W 89/pb-0994 \w\----- Rim: ei: "inkvizicio" havas ĝis nun nur eklezian signifon. La difino de la nocio ankoraŭ ne estas registrita, tial mi povas nur diveni ke temas pri "enket-principo". «90-10-23» \j {U1} {T1} {Eo1} instituci/o *a*b {De1} Rechtsinstitut \In\i *c {De2} Institut \In\i *c {En1} {Fr1} \J \Ila ÷o de rekomendoj permesas kondamni (89/pb-0531) perforton en internaciaj rilatoj.\i *c laŭ *b Fon: *a AP26; *b JKR 92; *c pb. \W 89/pb-0995 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} {T1} {Eo1} Institut/o de Inter'naci/a Jur/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP35. \W 89/pb-0996 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} inter'depend/ec/o *a {De1} Interdependenz \If\i *a {De2} wechselseitige Abhängigkeit \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0997 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} inter'konsent/o <2> *a {De1} Übereinkunft \If\i *b {En1} {Fr1} \J Internacia kontrakto. *a =÷o <1> (89/pb-0486). Fon: *a AP32; *b pb. \W 89/pb-0998 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} inter'ŝtat/aj rilat/oj *a {De1} zwischenstaatliche Beziehungen \If/pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0999 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.746 {T1} HEJ {Eo1} adres/o (de kambio) *b {De1} Adresse \If, eines Wechsels\i *a {En1} {Fr1} \J =help-adreso (89/pb-0721) Fon: *a LI; *b ei; \W 89/pb-0720 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.746 {T1} HEJ {Eo1} help-adres/o (de kambio) *b {De1} Notadresse \If, eines Wechsels\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b ei; \W 89/pb-0721 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.453.3 {T1} FDC {Eo1} sub'lu/o *a {De1} Untermiete \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0722 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} agent/o *a*b {De1} Agent \Im\i *a {En1} {Fr1} \J kontrakt-rajta ÷o (89/pb-0724), distrikta ÷o (89/pb-0725), ĉef-÷o (89/pb-0726). Fon: *a LI; *b AP63. \W 89/pb-0723 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} kontrakt-rajt/a agent/o *a {De1} Abschlußagent \Im\i *a {De2} Abschlußvertreter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J =agento (89/pb-0723) Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0724 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} distrikt/a agent/o *a {De1} Bezirksvertreter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J =agento (89/pb-0723). Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0725 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.717 {T1} RBN {Eo1} ĉef-agent/o *a {De1} Generalvertreter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J =agento (89/pb-0723). Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0726 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 336.748.3 {T1} HED {Eo1} aĝi/o (1,2) *a*b*c*ĉ {De1} Agio \In\i *a {En1} agio *ĉ {Fr1} agio *c \J 1 Diferenco inter la nominala kaj la efektiva (laŭkurza) valoro de la mono. 2 Profito ĉe monŝanĝo. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c GD; *ĉ BU. \W 89/pb-0727 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 63 {T1} FBZ {Eo1} agr/ar/a jur/o *a {De1} Agrarrecht \In\i *a {En1} agricultural law *b {Fr1} \J Jura branĉo, reguliganta la jurajn rilatojn al agraro, speciale la proprietajn, posedajn k uz-rajtojn pri agroj: \IPro la agrara krizo la registaro alstrebas reformon de la ÷o.\i *c Fon: *a LI; *b Romain; *c pb. \W 89/pb-0728 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} memor-not/o *a {Eo2} memor/ig/a not/o *a {De1} Aide-mémoire \In\i *a*b {En1} aide-mémoire *b {Es1} recordatorio \Im\i *b {Fr1} aide-mémoire \Im\i *b \J Diplomata skribaĵo pri buŝaj komuniko aŭ interkonsento. =memorando (89/pb-1063). *c laŭ *b Fon: *a LI; *b HAE; *c pb. \W 89/pb-0729 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.7: 001.4 {T1} RGD {Eo1} akredit/i (1) \Itr\i *a*b*ĉ {De1} akkreditieren \Ieinen Botschafter\i *a {En1} accredit *c {Es1} acreditar *c {Fr1} accréditer *c \J Oficiale akceptigi iun, provizante lin per tiucelaj rajtigiloj. \Iambasadoro ÷ita apud la papo \i *ĉ Fon: *a LI; *b AP38; *c HAE; *ĉ PIV. \W 89/pb-0730 \w\----- Rim: «90-01-11» \j {U1} 341.7 : 001.4 {T1} RGD {Eo1} akredit/aĵ/o *a {Eo2} akredit-leter/o *b {De1} Akkreditiv \In, im Völkerrecht\i *a {DE2} Beglaubigungsschreiben \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0731 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.757 {T1} FHA {Eo1} akreditiv/o *a*b {De1} Akkreditiv \In, im Handelsrecht\i *a {En1} {Fr1} \J Kreditletero. *b Fon: *a LI; *b PIV. \W 89/pb-0732 \w\----- Rim: «90-01-11» \j {U1} 341.01 {T1} FFG {Eo1} ne-amik/a ag/o *a {De1} unfreundlicher Akt \Im, im Völkerrecht\i *a {En1} {Fr1} \J (pp internacia juro:) Fon: *a LI; \W 89/pb-0733 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akt-evident/a *a {De1} aktenkundig *a {En1} {Fr1} \J Tia, ke fakto estas registrita en la aktoj. *b Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0734 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en'akt/ig/i *a {De1} aktenkundig machen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0735 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} akci/o *a*b*c {De1} Aktie \If\i *a {En1} {Fr1} action \If\i *c \J Fon: *a LI; *b PIV; *c GD \W 89/pb-0736 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.25 {T1} HEH {Eo1} sen'pag/a akci/o *a {De1} Gratisaktie \If\i *a*b {De2} Freiakte \If\i *b {En1} {Fr1} action \If\i gratuite *b \J Fon: *a LI; *b Doucet \W 89/pb-0737 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} ŝirm/aj akci/oj *a {De1} Schutzaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0738 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} fond-akci/o *a {Eo2} fond/int/a akci/o *c*ĉ {De1} Stammaktie \If\i *a*d {De2} Gründeraktie \If\i *b {En1} {Fr1} action \If\i ordinaire *d \J Akcio (89/pb-0736), subskribita jam ĉe la fondo de kompanio k rajtiganta je apartaj avantaĝoj. *c Fon: *a LI; *b DK-Hand; *c PIV; *ĉ Z; *d Doucet. \W 89/pb-0739 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.24 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} akci/oj kun privilegi/a voĉ_don-rajt/o *a {De1} Stimmrechtaktien \If,pl\i *a*b {En1} {Fr1} action \If\i à droit de vote privilégié *b \J Fon: *a LI; *b Doucet \W 89/pb-0740 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} katen/it/aj akci/oj *a {Eo1} ne'liber/e trans'ig/ebl/aj akci/oj *a {De1} vinkulierte Aktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0741 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} rezerv/it/aj akci/oj *a {De1} Vorratsaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0742 \w\----- Rim: «90-10-11» \j {U1} 336.763.24 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} privilegi/aj akci/oj *a {De1} Vorrechtsaktien \If,pl\i *a {De2} Vorzugsaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0743 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 336.763.26 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} rezerv/it/aj akci/oj *a {Eo2} dispon/ebl/aj akci/oj *a {De1} Verwertungsaktien \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0744 \w\----- Rim: «89-10-11» \j {U1} 336.763.2 {U2} 347.728.2 {T1} HEH {Eo1} libr/o de akci/oj *a {De1} Aktienbuch \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0745 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.725 {T1} FHB {Eo1} akci/a societ/o *a*f*g {Eo2} a.s. *b EVIT *c {Eo3} akci/a kompani/o *e*f {De1} Aktiengesellschaft \If\i *a*f {De2} AG \If\i *b {En1} {Es1} sociedad \If\i anónima *d {Es2} S.A. *d {Fr1} société \If\i anonyme *ĉ*g {Fr2} S.A. *ĉ {Fr3} société \If\i par actions *g \J Fon: *a LI; *b pb; *c ei; *ĉ Doucet; *d LangT-Es-De; *e PIV; *f KR; *g GD. \W 89/pb-0746 \w\----- Rim: ei: Estas bone registri tiajn mallongigojn en Pekoteko, por ke leganto povu trovi klarigon pri ili. Tamen ni malkuraĝigu la uzadon de tiuspecaj mallongigoj, ĉar ili estas aparte lernendaj. pb: 1 Mi ne konsentas. Por la diversaj juraj formoj de societoj k entreprenoj ekzistas mallongigoj en ĉiuj lingvoj, kiujn mi konas, ĉar estas por ili .. bezono. Same estas en Eo. Oni kompreneble uzu "a.s." nur post nomo de entrepreno, ekz-e "Siemens a.s.". 2 Dum war en preferas "societo", li en PIV uzas "kompanio". «91-09-25» \j {U1} 341.018 {T1} FAA {Eo1} rezerv*/o <7> *a {De1} Vorbehalt \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Klaŭzo, per kiu unu partio limigas la akcepton de iu traktato, aŭ unuopajn preskribojn de iu traktato. *c =IJR 1969/2-6. Fon: *a JTP29; *b pb. \W 89/pb-0747 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.72.031 {T1} FHB {Eo1} akci/ul/o *a*b {De1} Aktionär \Im\i *a {En1} {Fr1} actionnaire \Im\i *ĉ \J Proprietulo de unu aŭ pluraj akcioj en ®akcia societo (89/pb-0746): \ILa leĝo organizas sindikatojn de ÷uloj.\i *c laŭ *b Fon: *a LI; *b PIV; *c pb; *ĉ GD. \W 89/pb-0748 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.323 {T1} FAG {Eo1} ag/ad-kamp/o *a {Eo2} ag/ad-sfer/o *a {Eo3} ag/ad-region/o *a {Eo4} ag/ad-lim/o *a {De1} Aktionsradius \Im, bei einer Blockade\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0749 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.728.1 {T1} FHB {Eo1} aktiv/oj *a {Eo2} aktiv/aĵ/oj *a {De1} Aktiven \If,pl\i *a {En1} {Fr1} \J =aktivo (89/pb-0752). Fon: *a LI; \W 89/pb-0750 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 341.31 {T1} FAG {Eo1} efektiv/a milit/a stat/o *a {De1} aktiver Kriegszustand \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0751 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.728.1 {T1} FHB {Eo1} aktiv/o *a {Eo2} aktiv/oj *a {Eo3} aktiv/ar/o {De1} Aktivmasse \If\i *a {En1} {Fr1} \J Kp. 89/pb-0750. Fon: *a LI; \W 89/pb-0752 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.746 {T1} FHE {Eo1} akcept/o <2> *a {Eo2} kambi/o *a {De1} Akzept \In, die Querschrift oder das Papier selbst\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0753 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.746 {T1} FHE {Eo1} akcep/ant/o *a {De1} Akzeptant \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0754 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 341.78 {T1} RGD {Eo1} legat/o (1) *a*c {Eo2} apostol*/a legat/o *c {De1} Legat \Im\i *b {De2} apostolischer Legat \Im\i *b {De3} Legatus natus \Im\i *b {En1} legate *b {En2} apostolic legate *b {Es1} legado \Im\i *b {Es2} legado \Im\i apostólico *b {Fr1} légat \Im\i *b {Fr2} légat \Im\i apostolique *b \J Altranga ekleziulo komisiita por reprezenti la papon en ia difinita okazo. *a =apostola (89/pb-1043). Fon: *a PIV; *b HAE; *c pb. \W 89/pb-0755 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 070.421 {T1} RHA {Eo1} sol/a redakt/ist/o *b {De1} Alleinredakteur \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0756 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.626.5 {T1} FDH {Eo1} ĝeneral/a hav/aĵ/a komun/ec/o *a EVIT *c {Eo2} ĝeneral/a kun'propriet/ad/o kaj kun'uzo de hav/aĵ/oj *b {Eo3} ĝekunhav**/o *b {Eo4} ĝeneral/a ge/edz/a propriet/o-komun/aĵ/o *c {Eo5} komun/a posed/o *ĉ EVIT *c {De1} allgemeine Gütergemeinschaft \If\i *a {En1} {Fr1} communauté \If\i de biens *d \J Fon: *a LI; *b ei; *c pb; *ĉ KR; *d Doucet. \W 89/pb-0757 \w\----- Rim: pb: 1 {Eo1} ŝajnas al mi dubinda, jam pro "-eco". 2 {Eo5} de ne sufiĉe esprimas, ke ambaŭ geedzoj komune estas proprietuloj (la decida kriterio ne estas la posedo, sed la proprieto.) Kp. 89/pb-????. 3 Mi forte dubas, ke tiaj akronimoj kiel {Eo3} estos akceptitaj. =Apendicon Ĉ2.1. «91-09-25» \j {U1} 341.634 {T1} FAI {Eo1} rezerv/o (1) *a {De1} Vorbehalt \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Eksplicita aŭ implicita limigo aŭ kondiĉo, kiun oni faras pri io: \Ila ÷oj formulitaj en la vendokontrakto; ®spirita ÷o (89/pb-1803), ®silenta ÷o (89/pb-1803) (kiun oni faras ĉe ĵuro, promeso ktp.).\i *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0758 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 347.746 {T1} FHE {Eo1} alonĝ/o (1) *a*b*c {De1} Allonge \If\i *a {En1} {Fr1} allonge \If\i *c \J Papera folio, kiun oni algluas al kambio, kiam sur ties dorsa flanko ne plu estas loko por ĝiroj. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c GD. \W 89/pb-0759 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 341.221 {U2} 551.794 {T1} SDN {Eo1} aluvi/o (1,2) *a*b {De1} Anlandung \If\i *a {De2} Anschwemmung \If\i *c {De3} Alluvion \If\i *a*c {En1} alluvion *c {Es1} aluvión \If\i *c {Fr1} alluvion \If\i *c \J 1 Tavolo de tero, alportita de la akvoj:\I la ÷oj de la Nilo kreis Egiptujon.\i 2 Holoceno. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0760 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 347.65 {T1} FDH {Eo1} rest/ant/a porci/o *a {Eo2} rezerv/it/a hav/aĵ/o de emerit/ul/o *b {De1} Altenteil \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b ei. \W 89/pb-0761 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 581.5 : 001.4 {U2} 591.5 : 001.4 {T1} GGA {Eo1} alternativ''/a (1) *a*b {De1} alternativ *a {En1} alternative {Fr1} altérnatif, ÷ve \J (pp ekologio:) Io, kiom proponas alian vojon aŭ solvon, ol tiujn ĝenerale adaptitajn, k malpli agresan kontraŭ la vivmedion: \I÷a tekniko, medicino\i. *b Fon: *a LI; *b PIVS; \W 89/pb-0762 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 347.412 {T1} FDC {Eo1} alternativ/a ŝuld/o *a {Eo2} alternativ/a obligaci/o *b {De1} alternative Schuld \If\i *a {De2} Alternativschuld \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0763 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.672 {T1} FDD {Eo1} alternativ/a legac/o *a {Eo2} alternativ/a legaci/o *a {Eo3} alternativ/a legat/o *b EVIT *a {De1} Alternativvermächtnis \In\i *b {En1} {Fr1} \J =legacato (89/pb-1808). Fon: *a pb laŭ PIV k *b; *b LI. \W 89/pb-0764 \w\----- Rim: pb: 1 {Eo3} hodiaŭ estas evitenda, ĉar laŭ PIV "legato" nun signifas "altranga ekleziulo" (89/pb-0755). 2 PIV registras kaj {Eo1} kaj {Eo2}. {Eo1} estas preferinda, ĉar a) pli mallonga ol {Eo2}, b) evitanta la konfuzon kun "legacio (1)", t.e. "diplomatia misio". «90-11-01» \j {U1} 341.71 {T1} RGD {Eo1} ambasador/o *a*c*f {Af1} gesant *d {Af2} ambassadeur *d {De1} Botschafter \Im\i *b *ĉ {En1} ambassador *ĉ {Es1} embajador \Im\i *ĉ {Fr1} ambassadeur \Im\i *ĉ {Nl1} ambassadeur *e \J Oficiala, plej alta reprezentanto, konstanta aŭ ne, de unu ŝtato ĉe alia: \Ila ministro de la Aferoj Eksterlandaj, la franca ÷o, ÷oj angla k germana k mi\i\SZ\s\I; sendi, revoki ÷on; la ÷o petis aŭdiencon ĉe la Prezidento.i =sendito, konsulo, nuncio *f Fon: *a LI; *b KR; *c AP; *ĉ HAE; *d Brandt; *e Middel; *f PIV. \W 89/pb-0765 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 343.293 {T1} FEJ {Eo1} amnesti/o *a*d {Af1} amnestie *ĉ {Af2} vergewing *ĉ {De1} Amnestie \If\i *a {De2} Begnadigung \If\i *b {En1} amnesty *c {Es1} amnistía \If\i *c {Fr1} amnistie \If\i *c \J Ĝenerala nuligo de punoj el difinitaj kategorioj (ofte pri politikaj deliktoj), promulgata okaze de ia grava okazaĵo. *d Fon: *a LI; *b pb; *c HAE; *ĉ Brandt; *d PIV. \W 89/pb-0766 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 657.372.3 {T1} AGG {Eo1} amortiz/i (1,2) \Itr\i *a*b {De1} amortisieren \Itr\i *a {En1} amortize ý to *c {Fr1} amortir *ĉ \J 1 Nuligi ŝuldon per regulaj (monataj) aŭ jaraj) partopagoj: \Itiu ŝtata deprunto estos ÷ita en dudek jaroj.\i 2 En la jaraj kontoj de entrepreno aŭ eĉ de privatulo, kalkuli la malplivaloriĝon de elementoj de kapitalo laŭ ilia probabla daŭro: \Ioni devas konsideri, ke la aĉetprezo de aŭtomobilo estas ÷ota en kvin jaroj. *b Fon: *a LI; *b PIV; *c BU; *ĉ GD. \W 89/pb-0767 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ofic/o *a*b {De1} Amt \In, Funktion\i *b {En1} {Fr1} \J Okupo, profesio, konsistanta en plenumo de publika aŭ privata servado: \I÷o de kasisto, kontisto, poŝtisto, urbestro, ministro; plenumadi ÷on (89/pb-0769); havi la ÷on kontroli la ĉekojn; havi ÷on en regna banko.\i *a =praktiki ÷on (89/pb-0769), rompi ÷an devon (89/pb-0770) Fon: *a PIV; *b LI; \W 89/pb-0768 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} praktik/i ofic/on *a {Eo2} plen/um/i ofic/on *b {De1} ein Amt \In\i ausüben *a {En1} {Fr1} \J =ofico (89/pb-0768) Fon: *a LI; *b PIV. \W 89/pb-0769 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} romp/i ofic/an dev/on *a {De1} eine Amtsplicht verletzen *b {En1} {Fr1} \J =ofico (89/pb-0768) Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0770 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} perd/o de la publik/aj posten/oj *a {De1} Verlust \Im\i der öffentlichen Ämter *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0771 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} oficial/e *a {Eo2} laŭ'ofic/e *a {Eo3} je ofic/a iniciat/o *b {De1} von Amts wegen *a {En1} {Fr1} {La1} ex officis *b \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0772 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} funkci/o (1) *a {Eo2} trans'don/at/a task/o *a {De1} Amt \In, als Funktion\i *a {De2} Funktion \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0773 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} funkci/i kiel ...(1) \Intr\i *a*c {De1} das Amt \In\i eines ... ausüben *b {De2} als ... fungieren *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb; *PIV; \W 89/pb-0774 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ofic/ej/o *a*b {De1} Amt \In, als Örtlichkeit\i *a {En1} {Fr1} \J Loko, kie oni plenumas oficon: \ILa juĝistoj .. en la ÷oj tenas hundojn; informa oficejo por instruistoj; ÷o de civila stato; poŝt÷o.\i *a Fon: *a PIV; *b LI; \W 89/pb-0775 \w\----- Rim: «90-11-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ofic/a *a*b {De1} amtlich *a {De2} Amts- *c {En1} {Fr1} \J Rilata al ÷o (89/pb-0768): \Ila ÷aj devoj (89/pb-0782); ÷a uniformo.\i *a =÷a ago (89/pb-0781); ÷a sigelo (89/pb-0784). Fon: *a PIV; *b LI; *c pb. \W 89/pb-0776 \w\----- Rim: «89-11-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} oficial/a publik/ig/o *a {De1} amtliche Bekanntmachung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Publikigo, deklarita aŭ sankciita de kompetenta rajta aŭtoritato. *b Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0777 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.963 {T1} FIA {Eo1} distrikt/a prokuror/o *a {De1} Amtsanwalt \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0778 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 070.481 {T1} RHB {Eo1} oficial/a gazet/o *a {De1} Amtsblatt \In\i *b {De2} ABl. \In\i *b {De3} Gesetzblatt \In\i *b {De4} GBl. *b {En1} {Fr1} journal \Im\i officiel *c \J Publikigaĵo, entenanta ĉiujn laŭleĝe publikigendajn, oficialajn decidojn de ŝtata instanco, kiel ekz-e leĝojn, dekretojn ktp. b Fon: *a PIV=oficiala; *b pb. \W 89/pb-0779 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.993 {T1} FIA {Eo1} lok/a tribunal/o *a {Eo2} distrikt/a tribunal/o *b EVIT *a {De1} Amtsgericht \In\i *a {En1} local court {Fr1} \J =distrikta tribunalo (89/pb-0296). Fon: *a pb; *b LI. \W 89/pb-0780 \w\----- Rim: pb: LI uzas "distrikta tribunalo" por "Amtsgericht" kaj "landa tribunalo" por "Landgericht", dum mi preferas "loka tr." kaj "distrikta tr." «90-11-11» \j {U1} 347.9 {T1} FIA {Eo1} ofic/a ag/o *a {De1} Amtshandlung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0781 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 343.353 {U2} 347.9 {T1} FIA {Eo1} ofic/a dev/o *a {De1} Amtspflicht \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0782 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.962 {T1} FIA {Eo1} distrikt/a juĝ/ist/o *a {De1} Landrichter \Im, veraltet\i *a {De2} Richter \Im\i am Landgericht *a {En1} {Fr1} \J =distrikta tribunalo (89/pb-0296); loka tribunalo (89/pb-0780). Fon: *a pb. \W 89/pb-0783 \w\----- Rim: pb: LI uzas "distrikta j." por "Amtsrichter", paralele al "distrikta tribunalo"(89/pb-0296). «89-11-11» \j {U1} 34.077 {U2} 343.359 {T1} FIA {Eo1} ofic/a sigel/o *a {De1} Amtssiegel \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0784 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 352.075.3 {T1} AJH {Eo1} ofic/ej/estr/o *a {De1} Amtsvorsteher \Im\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0785 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} anstataŭ plen/um/o *a {De1} an Erfüllungs statt *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0786 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.9 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} fiks/i proces-dat/on *a {De1} Termin anberaumen ý einen *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0787 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.927 {T1} FIA {Eo1} rekvest**/i al *a {Eo2} prezent/i rekvest**/on al *a {De1} Gesuch anbringen bei ý ein *b {En1} {Fr1} \J =rekvesto (89/pb-0434). Fon: *a pb; *b LI; \W 89/pb-0788 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} modif/o (2) *a*b {Eo2} ali/ig/o *a {Eo3} ŝanĝ/o *b {De1} Änderung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Tio, kio estas ÷ita. *b Fon: *a LI; *b PIV; \W 89/pb-0789 \w\----- Rim: pb: Pri "-ifik"-vortoj vd. ratif(ik)i (89/pb-0341). «91-06-03» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} minac/i *a {Eo2} avert/i pri *a {De1} drohen mit *b {De2} androhen *a {De3} bedrohen *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; *b pb. \W 89/pb-0790 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} al'propr/ig/o *a {De1} Aneignung \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0791 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'kon/i \Itr\i *a {Eo2} agnosk/i \Itr\i *a*b*ĉ {De1} anerkennen *a {En1} {Fr1} reconnaître *ĉ \J Deklari (ion) oficiale rajtigita: \I÷i rajton, rekordon pri io; formale ÷ita de la registaro; Germanujo ÷is la sendependecon de la Baltaj ŝtatoj.\i *c laŭ *b =÷o (89/pb-0794) Fon: *a LI; *b PIV; *c pb; *ĉ GD. \W 89/pb-0792 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 711.1 {T1} GCA {Eo1} la ĝeneral/e re'kon/at/aj regul/oj de l'arkitektur/o *a {De1} die allgemein anerkannten Regeln \If,pl\i der Baukunst *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0793 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} agnosk/o *a*b<*c> {De1} Anerkenntnis \In\i *a {En1} {Fr1} reconnaissance \If\i *b \J =÷i (89/pb-0792) Fon: *a LI; *b GD; *c PIV. \W 89/pb-0794 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 347.5 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ŝuld-agnosk/o *a {De1} Schuldanerkenntnis \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0795 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 347.95 {T1} FJE {Eo1} agnosk/a juĝ/o *a {Eo2} re'kon/a juĝ/o *a {De1} Anerkenntnisurteil \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a LI; \W 89/pb-0796 \w\----- Rim: «89-04-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} klaŭz/o de efik/ec/o *a {De1} Wirksamkeitsklausel \If\i *b {En1} clause of efficency *c {Fr1} \J Art. 72 II n-ro 1 GG Fon: *a pb; *b GG-De; *c GG-En. \W 89/pb-0797 \w\----- Rim: «89-02-28» \j {U1} 341.242 {T1} FAF {Eo1} ratif**/il/oj *a {Eo2} ratif**/aj dokument/oj *b {Eo3} ratifikaj dokument/oj *c {Eo4} instrument/o pri ratif**/o *e {Eo5} instrument/o pri ratifik/o *c {De1} Ratifikationsurkunden \If,pl\i {En1} ratifications (document) *ĉ {En2} instrument of ratification *d {Es1} instrumento \Im\i de ratificación *d {Fr1} instrument \Im\i de ratification *d \J \Iratifiloj devas esti deponitaj (ĈUN 110 II)\i; =ratif(ik)i (89/pb-0341); ratif(ik)o (89/pb-0799). Fon: *a Ĉ§110,II; *b ei; *c pb; *ĉ Ĉ-En; *d HAE; *e IJR69/2,p4. \W 89/pb-0798 \w\----- Rim: ei: Ni provu laŭeble eviti la aplikon de la trouzata -il-. "ratifilo" povus esti ankaŭ la plumo, per kiu ratifanto subskribas dokumenton. pb: Pri "-ifik"-vortoj =apendicon Ĉ5.3. «90-11-20» \j {U1} 341.242 {T1} FAF {Eo1} ratif**/o *a {Eo2} ratifik/o *b {De1} Ratifikation \If\i *c {De2} Ratifizierung \If\i *c {En1} ratification *c {Es1} ratificación \If\i *c {Fr1} ratification \If\i *c \J ĈUN XIX; =ratif(ik)i (89/pb-0341); ratif(ik)iloj (89/pb-0798). Fon: *a Ĉ XIX; *b PIV; *c HAE. \W 89/pb-0799 \w\----- Rim: pb: Pri "-ifik"-vortoj =apendicon Ĉ5.3. «91-06-03» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ek'valid/o *a*ĉ {De1} Inkrafttreten \In\i *c {En1} coming into force *b*d {En2} entry into force *d {En3} taking effect *d {Es1} entrada \If\i en vigor *d {Es2} entrada \If\i en vigencia *d {Fr1} entrée \If\i en vigeur *d \J ĈUN 110 IV. Fon: *a Ĉ§110,IV,§102,I; *b Ĉ-En; *c pb; *ĉ Ĉ IPESKR; *d HAE. \W 89/pb-0800 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} rekomend/i \Itr\i *a {De1} empfehlen \Itr\i *b {En1} recommend ý to {Fr1} recommander \J \ILa Ĝenerala Asembleo povas ÷i.\i *a Fon: *a Ĉ§14; *b pb. \W 89/pb-0801 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} procedur/a regul/ar/o *a {De1} Geschäftsordnung \If\i *b {En1} rules of procedure *b *c {En2} rules of order *b {En3} procedural rules {US} *b {En4} standing orders \I(e.g. parliaments)\i *b {Es1} Reglamento \Im\i *b {Es2} Reglamento \Im\i de régimen interno *b {Fr1} règlement \Im\i *b {Fr2} règlement intérieur *b \J =proceduro (89/pb-0090), =regularo (89/pb-0067). Fon: *a Ĉ§21,30,72 I/90; *b HAE; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0802 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konform/e al *a {De1} gemäß *b {En1} in accordance with {Fr1} conformément à *c \J \I÷e al sia regularo.\i *a Fon: *a Ĉ§72,90; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr. \W 89/pb-0803 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 341.17 {U2} 341.217 {T1} FAJ {Eo1} region/aj instituci/oj *a {Eo2} region/aj organiz/aĵ/oj *b {De1} regionale Einrichtungen \If/pl\i *ĉ {En1} regional agencies *c *ĉ {Es1} organismos \Im/pl\i regionales *ĉ {Fr1} organismes \Im/pl\i régionaux *ĉ \J =sinturno al (89/pb-0806) ̧oj; =konsiliĝo kun (89/pb-0807) kompetentaj ̧oj. Fon: *a Ĉ§33,I; *b Ĉ§47,IV/53/54; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0804 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 341.17 {T1} FAJ {Eo1} region/aj sub'komitat/oj *a {De1} regionale Unterausschüse \Im,pl\i *b {En1} regional subcommittees {Fr1} sous-comités \Im/pl\i régionaux *c \J Fon: *a Ĉ§47,IV; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr. \W 89/pb-0805 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sin'turn/o al *a {De1} Inanspruchnahme \If\i *b {En1} resort to {Fr1} recours \Im\i à *c \J Fon: *a Ĉ 33 I; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr. \W 89/pb-0806 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} konsil/iĝ/o kun *a {De1} {En1} consultation with *b {Fr1} \J Fon: *a Ĉ 53/54; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0807 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} region/aj inter'konsent/oj *a {De1} regionale Abmachungen \If/pl\i *b {En1} regional arrangements *ĉ {Es1} acuerdos \Im/pl\i {Fr1} accords \Im/pl\i régionaux *c \J Fon: *a Ĉ VIII; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr; *ĉ Ĉ-En. \W 89/pb-0808 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} region/a ag/ad/o *a {De1} Maßnahmen \If/pl\i regionaler Art *b {En1} regional action *ĉ {Fr1} action \If\i de caractère régional *c \J Fon: *a Ĉ 52; *b Ĉ-De; *c Ĉ-Fr; *ĉ Ĉ-En. \W 89/pb-0809 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} registr/i ĉe *a {De1} registrieren bei *c {En1} register with ý to *b {Fr1} enregistrer à *ĉ \J \I÷ita ĉe la Sekretariato.\i *a Fon: *a Ĉ 102 I; *b Ĉ-En; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0810 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 657.6 {T1} HHZ {Eo1} Kurator/ec/a reĝim/o *a {De1} Treuhandsystem \In\i *c {En1} trusteeship system *b {Fr1} régime \Im\i de tutelle *ĉ \J Fon: *a Ĉ 16/18 II/76; *b Ĉ-En; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0811 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 341.123.043 {T1} FAJ {Eo1} rekomend/o de la Sekurec/a Konsili/o *a {Eo2} rekomend/o de la Konsili/o de Sekur/ce/o *b {De1} Empfehlung \If\i des Sicherheitsrates {En1} recommendation of the Security Council *c {Fr1} recommandation \If\i du conseil de Sécurité \J =Konsilio de Sekureco (89/pb-0446). Fon: *a Ĉ§4,II/5/93/97; *b pb; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0812 \w\----- Rim: JKR83,p88 uzas la hodiaŭ evitendan "rekomendo de la Konsilo de Sekureco". Pri konsilo/konsilio/ konsilantaro =(89/pb-0340). «90-11-03» \j {U1} 341 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} far/i rekomend/on *a {De1} eine Empfehlung aussprechen *c {En1} make a recommendation *b *c {Es1} formular una recomendación *c {Fr1} faire une recommandation *c {Fr2} formuler une recommandation *ĉ \J Fon: *a Ĉ 10/36 III/34/62 I; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0813 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 327.36 {T1} FAG {Eo1} konserv/o de la inter'naci/aj pac/o kaj sekur/ec/o *a*ĉ {De1} Aufrechterhaltung \If\i des internationalen Friedens und der internationalen Sicherheit *c {De2} Wahrung des Weltfriedens und der internationalen Sicherheit *d {En1} maintenance of international peace and security *b *c {Es1} mantenimiento \Im\i de la paz y la seguridad internacionales *c {Fr1} maintien \Im\i de la paix et la sécurité internationale *c \J Fon: *a Ĉ 18 II; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ JKR 90; *d Ĉ-De. \W 89/pb-0814 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 342.8 {T1} RGE {Eo1} voĉ-don/o de pli'mult/o de du tri/on/oj *a {Eo2} voĉ/o de maĵori**/o de du tri/on/oj *b {De1} Beschluß \Im\i einer Zweidrittelmehrheit *c {En1} two-thirds vote {Fr1} vote \Im\i à la majorité des deux tiers *ĉ \J Fon: *a Ĉ 109; *b pb; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0815 \w\----- Rim: pb: Kaj "voĉdono" kaj "plimulto" estas laŭ la Analiza Skolo malĝuste formitaj. Kp. la rimarkon ĉe 89/pb-0891. «89-12-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} revizi/i *a*c {De1} revidieren *ĉ {En1} review *b {Fr1} révisier *d \J =89/pb-0373 Fon: *a Ĉ§109; *b Ĉ-En; *c PIV; *ĉ Ĉ-De; *d Ĉ-Fr. \W 89/pb-0816 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} liber/e mov/iĝ/i kaj loĝ/i *a {De1} {En1} freedom of movement and residence *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR 13 I; *b UDHR-En. \W 89/pb-0817 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} romp/o de la pac/o *a {De1} Friedensbruch \Im\i *b {En1} breach of the peace *b *c {Es1} quebrantamiento \Im\i de la paz *b {Fr1} rupture \If\i de la paix *b *ĉ {Fr2} violation \If\i de la paix *b \J Fon: *a Ĉ 1 I; *b HAE; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0818 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 06.046.126 {T1} AJB {Eo1} sekretariat/o *a {De1} Sekretariat \In\i *c {En1} secretariat *b *c {Es1} secretaría \If\i *c {Fr1} secrétariat \Im\i *c \J Fon: *a Ĉ / I/102 I/ XV; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0819 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 06.046.126 {T1} AJE {Eo1} Ĝeneral/a Sekretari/o *a*d {De1} Generalsekretär \Im\i *b {En1} Secretary General *c {Es1} Secretario \Im\i General *ĉ {Fr1} Secrétaire \Im\i général *ĉ \J Fon: *a Ĉ 12 II/20/97/98/99/100/110 II; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ HAE; *d JKR 91. \W 89/pb-0820 \w\----- Rim: «89-12-20» \j {U1} 341.123 {T1} ABA {Eo1} Ĝeneral/a Sekretari/o de Organiz/aĵ/o de Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Generalsekretär der Orgnistion der Vereinten Nationen *b {En1} Secretary General of the United Nations *ĉ {Fr1} Secrétaire \Im\i général de l'Organisation des Nations Unies *c \J Fon: *a KSKE enk.; *b KSKE-De; *c KSKE-Fr; *ĉ KSKE-En. \W 89/pb-0821 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 341.217 {T1} ABA {Eo1} ag/ant/a sekretari/o de EEK *a {De1} {En1} the Executive Secretary of EEC {Fr1} \J Fon: *a KSKE enk.; \W 89/pb-0822 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 368.4 {T1} AJK {Eo1} soci/a sekur/ec/o *a {De1} {En1} social security {Fr1} \J Fon: *a UDHR 22; \W 89/pb-0823 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 368.44 {T1} AJK {Eo1} sekur/ec/o en okaz/o de sen'labor/ec/o *a {Eo2} sekur/ec/o en okaz/o de sen'labor/o *b {De1} {En1} security in the event of unemployment {Fr1} \J Fon: *a UDHR 25; \W 89/pb-0824 \w\----- Rim: ei: Mi havas la impreson, de tiu termino aludas la sekurecon de unuopa persono, kiu povus fariĝi senlabora. Tial mia termino-propono estas {Eo2}. {Eo1} kontraŭe taŭgas, se oni parolas ĝenerale pri la sekureco en iu socio, en kiu senlaboreco regas. «89-11-20» \j {U1} 341.18 : 327.56 {T1} FAG {Eo1} Konferenc/o pri Sekur/ec/o kaj Kun'labor/o en Eŭrop/a *a {Eo2} KSKE *a {De1} Konferenz \If\i über Sicherheit und Zusammenarbeit in Europa *b {De2} KSZE \If\i *b {En1} Conference on Security and Cooperation in Europe {En2} CSCE {Es1} CSCE \If\i {Fr1} Conférence \If\i sur la sécurité et la coopération en Europe {Fr2} CSCE \If\i \J Fon: *a KSKE tit.; *b pb. \W 89/pb-0825 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.217 {T1} FAA {Eo1} Entent/o *a {De1} Entente \If\i *b {En1} {Fr1} Entente \If\i *b \J Amika kuniĝo de kelkaj regnoj: \Ila Kora ÷o\i (Anglujo kaj Francujo, 1904); \Ila Triobla ÷o\i (la samaj plus Rusujo, 1908); \Ila Malgranda ÷o\i (Ĉeĥoslovakio, Jugoslavio, Rumanujo, 1921). *b Fon: *a Nitti 5; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0826 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sekur/ec/o *a*b {Af1} veiligheid *e {De1} Sicherheit \If\i *c {En1} security *ĉ {Es1} seguridad \If\i *d {Fr1} sécurité \If\i *d \J Fon: *a KSKE enk.; *b PIV; *c KR; *ĉ WE; *d HAE; *e pb. \W 89/pb-0827 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} prezent/i al *a {De1} vorlegen *b {En1} bring before *c {Fr1} saisir *ĉ \J \I÷i al la =Konsilio de Sekureco (89/pb-0446).\i *a Fon: *a Ĉ 11 II; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0828 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 341.123 {T1} FAJ {Eo1} Kurator/ec/a Konsili/o *a*c {Eo2} Kurator/a Konsil/o *b *d EVIT *c*g {De1} Treuhandschaftsrat \Im\i *e {De2} Treuhänderrat \Im\i *e {De3} treuhandrat \Im\i *f {En1} Trusteeship Council *ĉ *e {Es1} Consejo \Im\i de Tutela *e {Es2} Consejo \Im\i de Administración Fiduciaria *e {Fr1} Conseil \Im\i de tutelle *e \J Organo de UN, funkcio. =AP117-118. Fon: *a Ĉ 83 III; *b AP111; *c JTP24; *ĉ Ĉ-En; *d JKR83,90; *e HAE; *f Ĉ-De; *g pb. \W 89/pb-0829 \w\----- Rim: pb: {Eo2} el AP de 1952 kaj JKR de 1958 post la apero de PIV estas forma arkaismo kaj evitenda, kiel \ILapenna\i mem faris en JTP. «90-11-23» \j {U1} 262.13 {T1} FAA {Eo1} Sankt/a Kuri/o *a {Eo2} Sankt/a Seĝ/o *ĉ {Eo3} Vatikan-Civit/a Ŝtato *ĉ {De1} Heiliger Stuhl \Im\i *b *c {En1} the Holy See *c {Es1} Santa Sede \If\i *c {Fr1} Saint-Siège \Im\i *c \J Oficiala nomo de la Vatikano. *ĉ Fon: *a KSKE enk.; *b pb; *c HAE; *ĉ al en AkSt83,p194; \W 89/pb-0830 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'star/ig/i *a {De1} wiederherstellen *b {En1} restore ý to *c {Fr1} rétablir *ĉ \J \I÷i la internacian pacon kaj sekurecon.\i *a Fon: *a Ĉ 39/42/73; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0831 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} person/a sekur/ec/o *a {De1} {En1} security of person {Fr1} \J Fon: *a UDHR 3; \W 89/pb-0832 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} postul/oj de sekur/ec/o *a {De1} Sicherheitserfordernisse \In/pl\i {En1} security considerations *b {Fr1} exigences \If/pl\i de la sécurité \J Fon: *a Ĉ 83 III; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0833 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} trans'ira/aj aranĝ/oj por sekur/ec/o *a {De1} Übergangsbestimmungen \If/pl\i betreffend die Sicherheit {En1} transitional security arrangements *b {Fr1} disposition \If/pl\i transitoires de la sécurité \J Fon: *a Ĉ XVII; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0834 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} dev-lig/o konserv/i la pac/on *a {De1} {En1} commitment to peace {Fr1} \J Fon: *a KSKE 1 (a) ant.; \W 89/pb-0835 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} tag-ord/o *a {De1} Tagesordnung \If\i *b {De2} Traktandenliste \If CH\i *ĉ {En1} agenda *c {Es1} orden \Im\i del día *ĉ {Es2} temairo \Im\i *ĉ {Fr1} ordre \Im\i du jour *ĉ \J Fon: *a Ĉ 109 III; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0836 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/int/a ŝtat/o *a {De1} Unterzeichnerstaat \Im\i *b {De2} Signatarstaat \Im (weniger gut)\i *ĉ {En1} signatory state *c {Es1} Estado \Im\i signatario *ĉ {Fr1} Etat \Im\i signataire *ĉ \J Fon: *a Ĉ 43 II/110/111; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0837 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/int/o *a {De1} Unterzeichner \Im\i *c {En1} signatory *b *c {Es1} signatario \Im\i *c {Es2} firmante \Im\i *c {Fr1} signataire \Im\i *c \J \IMalamiko de kiu ajn ÷o.\i *a Fon: *a Ĉ 53 II/107; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0838 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/o *a {De1} Unterzeichnung \If\i *b {En1} signature *c {Fr1} signature \If\i *ĉ \J \Iratifo (89/pb-0799) kaj ÷o.\i *a Fon: *a Ĉ XIX; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0839 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sub'skrib/i *a {De1} unterzeichnen *c {En1} sign ý to *b *c {Es1} firmar *c {Fr1} signer *c \J \I÷ita en Moskvo.\i *a Fon: *a Ĉ 106/111; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0840 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} mal'observ/o de *a {De1} Verletzung \If (eines Vertrags)\i *c {En1} violation of *b *c {En2} non-compliance with *c {Es1} violación \If\i *c {Es2} incumplimiento \Im\i *c {Fr1} violation \If\i (de) *c \J Fon: *a Ĉ; Ĉ-En; *C HAE. \W 89/pb-0841 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} plag/o de milit/o *a {Eo2} skurĝ/o de milit/o *a {De1} Geißel \If\i des Krieges {En1} scourge of war {Fr1} fléau \Im\i de la guerre \J Fon: *a Ĉ enk.; \W 89/pb-0842 \w\----- Rim: «90-01-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/aj kaj kultur/aj rajt/oj *a {De1} soziale und kulturelle Recht \In/pl\i {En1} social and cultural rights *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR 22; *b UDHR-En. \W 89/pb-0843 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/aj kaj eduk/aj kondiĉ/oj *a {De1} {En1} social and educational conditions *b {Fr1} \J Fon: *a Ĉ 73 (e); *b Ĉ-En. \W 89/pb-0844 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a de'ven/o *a {De1} {En1} social origin *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR2; *b UDHR-En. \W 89/pb-0845 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 337.91 {T1} HEB {Eo1} dogan/a uni/o *a {De1} Zollunion \If\i *b {En1} {Fr1} \J \IRejnlando devus fariĝi aŭtonoma ŝtato, unuiĝinta kun Francujo per ÷o.\i *a Fon: *a Nitti; *b pb. \W 89/pb-0846 \w\----- Rim: «90-06-11» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a protekt/o *a {De1} {En1} social protection *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR25 II; *b UDHR-En. \W 89/pb-0847 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a progres/o *a*b {De1} sozialer Fortschritt \Im\i {En1} social advancement *c {En2} social progress {Fr1} \J Fon: *a Ĉ-A/55; *b UDHR-A; *c Ĉ 73 \W 89/pb-0848 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} antaŭ/e/n/ig/i *a {De1} fördern *c {En1} promote ý to *b*c {En2} further ý to *c {Es1} fomentar *c {Fr1} encourager *c {Fr2} promouvoir *c {Fr3} favoriser *c \J \I÷i =socian progreson (89/pb-0848).\i *a Fon: *a Ĉ 55 lit. a); *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0849 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} soci/a kun'labor/ad/o *a {Eo2} social/a kun'labor/ad/o *b {De1} Zusammenarbeit \If\i auf sozialem Gebiet *c {En1} social cooperation *ĉ {Fr1} coopération \If\i sociale *d \J Fon: *a Ĉ IX; *b pb; *c Ĉ-De; *ĉ Ĉ-En; *d Ĉ-Fr. \W 89/pb-0850 \w\----- Rim: pb: Pri socia/sociala =apendicon Ĉ6.4. «91-06-03» \j {U1} 304 {T1} RFO {Eo1} problem/oj de soci/a karakter/o *a {Eo2} social/aj problem/oj *b {De1} Probleme \In/pl\i sozialer Art {En1} social problems *c {Fr1} problèmes \Im/pl\i dans le domaine social \J Fon: *a Ĉ 55 lit. b); *b ei; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0851 \w\----- Rim: ei: \Isocial\i estas ambigua en la Angla. Necesas difinoj por determini ĉu en la terminoj 0847, 0848, 0850, 0852, 0853 troviĝu "socia" aŭ "sociala". «89-11-20» \j {U1} 304 {T1} RFA {Eo1} soci/aj afer/oj *a {De1} soziale Angelegenheiten \If/pl\i {En1} social matters *b {Fr1} matière \If\i social \J Fon: *a Ĉ83 III; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0852 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 301.18 {T1} RFB {Eo1} soci/a sistem/o *a {De1} {En1} social systems {Fr1} \J Fon: *a Ĉ KSKE 1 (a) ant.; \W 89/pb-0853 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 355.333 {T1} EIA {Eo1} Komitat/o de la Militar/a Stab/o *a {Eo2} Komitat/o de la Milit/a Stab/o *a {Eo3} Komitat/o de la Milit/ist/a Stabo *b {Eo4} Komitat/o de la Militr**/a Stabo *b {De1} Generalstabsausschuß \Im\i *ĉ {En1} Military Staff Committee *c *ĉ {Es1} Comité \Im\i de Estado Mayor *ĉ {Fr1} Comité \Im\i d'Etat-Major *ĉ \J Fon: *a Ĉ 26/27/45/46/47; *b ei; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0854 \w\----- Rim: ei (91-06-03): Pri {Eo4} =89/pb-0652. \j {U1} 355.333.3 {T1} EIA {Eo1} stab/estr/oj *a {De1} Generalstabschefs \Im/pl\i {En1} Chiefs of Staff *b {Fr1} chefs \Im/pl\i d'état-major \J Fon: *a Ĉ 47 II; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0855 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 355.338 {T1} EAB {Eo1} ofic/ist/ar/o *a {De1} Personal \In\i *c {De2} Mitarbeiter \Im/pl\i *c {De3} Bedienstete \Im/pl\i *ĉ {En1} staff *b *c {En2} personnel *c {Es1} personal \Im\i *c {Fr1} personnel \Im\i *c \J \I÷o bezonata de la Organizaĵo; la Ĝenerala Sekretario kaj la ÷o.\i *a Fon: *a Ĉ 97/100; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ Ĉ-De. \W 89/pb-0856 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 355.4 {T1} EIA {Eo1} milit/a rimed/o *a {Eo2} militr**/a rimed/o *b {De1} militärische Maßnahme \If\i {En1} military measure *c {Fr1} mesure \If\i d'ordre militaire \J Fon: *a Ĉ 45; *b ei; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0857 \w\----- Rim: ei (91-06-03): Pri {Eo2} =89/pb-0652. «91-06-03» \j {U1} 355.41 {T1} EID {Eo1} milit/aj bezon/oj *a {Eo2} militr**/aj bezon/oj *b {De1} militärische Bedürfnisse \In/pl\i {En1} military requirements *c {Fr1} moyens \Im/pl\i d'ordre militaire \J Fon: *a Ĉ 47 I; *b ei; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0858 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.51 {T1} FAI {Eo1} stat/o *a {De1} {En1} status *b {Fr1} \J \INaskiĝo aŭ alia ÷o.\i *a Fon: *a UDHR2; *b UDHR-En. \W 89/pb-0859 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 06.013 {T1} AAH {Eo1} statut/o *a {De1} Satzung \If\i *ĉ {De2} Statuten \In/pl Ö\i *ĉ {En1} statute *c *ĉ {Es1} estatuto \Im\i *ĉ {Es2} estatutos \Im/pl\i *ĉ {Fr1} statut \Im\i *ĉ {Fr2} statuts \Im/pl\i *ĉ \J Fon: *a Ĉ 92/93; *b PIV; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0860 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.646 {T1} FAJ {Eo1} Statut/o de la Konstant/a Kort/um/o de Inter'naci/a Justic/o *a {De1} Statut \In\i des Ständigen Internationalen Gerichtshof {En1} Statute of The Permanent Court of International Justice *b {Fr1} statut \Im\i de la Cour permanante de Justice international \J Fon: *a Ĉ 92; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0861 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 327.5 {T1} RGJ {Eo1} inter'naci/aj streĉ/it/ec/oj *a {De1} internationale Spannungen \If/pl\i {En1} international tensions {Fr1} \J Fon: *a KDKP ant.; \W 89/pb-0862 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 321.011 {U2} 341.014 {T1} FAA {Eo1} suveren/a egal/ec/o *a*b {De1} souveräne Gleichheit \If\i *ĉ {En1} sovereign equality *c*ĉ {Es1} igualdad \If\i soberana *ĉ {Fr1} égalité \If\i souveraine *ĉ \J Fon: *a Ĉ 2 I/78; *b KSKE 1 (a) I; *c Ĉ-En; *ĉ HAE. \W 89/pb-0863 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.014 {T1} FAA {Eo1} lim/ig/o de suveren/ec/o *a {De1} {En1} limitation of sovereignty *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR 2; *b UDHR-En. \W 89/pb-0864 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.3 {T1} FAG {Eo1} mal'amik/a ŝtat/o *a {De1} Feindstaat \Im\i *c {En1} enemy state *b *c {Es1} Estado \Im\i enemigo *c {Fr1} Etat \Im\i ennemi *c \J Fon: *a Ĉ 53 I/II; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0865 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} taŭg/a rimed/o *a {De1} geeignete Maßnahme \If\i {En1} appropriate measures *b {Fr1} mesure \Im\i propre \J Fon: *a Ĉ 1 II; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0866 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} taŭg/a procedur/o *a {De1} geeignetes Verfahren \In\i {En1} appropriate procedures *b {Fr1} procédure \If\i appropriée \J Fon: *a Ĉ 36 I; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0867 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} kondiĉ/oj de solv/o *a {De1} Beilegung \If\i eines Konflikts {En1} terms of settlement *b {Fr1} termes de règlement \J Fon: *a Ĉ 37 II; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0868 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} ne'aŭtonom/a teritori/o *a {De1} sich nicht selbst regierendes Gebiet \In\i *c {De2} nicht autonomes Gebiet \In\i *c {De3} Gebiet \In\i ohne Selbstregierung *c {En1} non-self-governing territory *b *c {Es1} territorio \Im\i no autónomo *c {Fr1} territoire \Im\i non autonome *c \J Fon: *a Ĉ XI; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0869 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} teritori/o sub kurator/ec/o *a {De1} Treuhandgebiet \In\i *c {De2} Treuhandschaftsgebiet \In Ö\i *c {De3} unter Treuhandschaft gestelltes Gebiet \In\i *c {En1} trust territory *b *c {En2} trusteeship territory *c {Es1} territorio \Im\i bajo tutela *c {Es2} territorio \Im\i bajo fideicomiso *c {Es3} territorio \Im\i bajo administración fiduciaria *c {Es4} territorio \Im\i fideicometido *c {Fr1} territoire \Im\i sous tutelle *c \J Fon: *a Ĉ 76/86 I; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0870 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} teritori/o sub ies jurisdikci/o *a {De1} {En1} territories under anyone's jurisdiction *b {Fr1} \J Fon: *a UDHR-A; *b UDHR-En. \W 89/pb-0871 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.212 {T1} FAA {Eo1} teritori/o sub mandat/o *a {De1} Mandatsgebiet \In\i *c {En1} territory held under mandate *b {En2} mandated territory *c {En3} mandates area *c {Es1} territorio \Im\i bajo fideicomiso *c {Es2} territorio \Im\i bajo mandato *c {Fr1} territoire \Im\i sous mandat *c \J Fon: *a Ĉ 79; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0872 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} praktik/i toler/em/on *a {De1} Duldsamkeit üben {En1} to practise tolerance *b {Fr1} pratiquer la tolérance \J Fon: *a Ĉ ant.; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0873 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} traktat/o por reciprok/a help/o *a {De1} Beistandspakt \Im\i *b {En1} treaty of mutual aid *a {Fr1} \J Fon: *a La Sendanĝereco de Francujo 128; *b pb. \W 89/pb-0874 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} trakt/i \Itr\i *a {De1} behandeln {En1} deal with ý to *b {Es1} tratar *c {Fr1} s'occuper *ĉ \J Fon: *a Ĉ 12 II; *b Ĉ-En; *c Ĉ-Es; *ĉ Ĉ-Fr. \W 89/pb-0875 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} pri'trakt/i *a {De1} betreffen {En1} deal with ý to {Es1} entender en {Fr1} régler \J Fon: *a Ĉ 52; \W 89/pb-0876 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 341.636 {T1} FAI {Eo1} sen'depend/a kaj sen'parti/a tribunal/o *a {De1} {En1} independant and impartial tribunal {Fr1} \J Fon: *a UDHR 10; \W 89/pb-0877 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} trud/i *a {De1} bringen {En1} bring ý to {Fr1} infliger \J \I÷i ... neeldireblajn suferojn.\i *a Fon: *a Ĉ ant.; \W 89/pb-0878 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 341.211 {T1} WHA {Eo1} Uni/o de Sovet/aj Social/ist/aj Respublik/oj *a {Eo2} USSR *a {De1} Union \If\i der Sozialistischen Sowjetrepubliken *b {De2} UdSSR \If\i *ĉ {En1} Union of Soviet Socialist Republics *c {En2} USSR *c {Fr1} Union \If\i des Républiques socialistes soviétiques {Fr2} USSR \If\i *ĉ \J Fon: *a Ĉ 23/110; *b Ĉ-De; *c Ĉ-En; *ĉ pb. \W 89/pb-0879 \w\----- Rim: «89-10-20» \j {U1} 341.384 {T1} FAG {Eo1} ripar*/oj *b EVIT *f {Eo2} reparaci/oj (1,2) *c {De1} Reparationen \If,pl\i *a {De2} Wiedergutmachungen *ĉ {De3} Kriegsentschädigungen *ĉ*d {De4} Wiedergutmachungsleistungen *d {En1} reparation of war damage *e {Fr1} réparations *e \J 1 Mona kompenso, aljuĝita de tribunalo al tiu, kiu suferis moleston, difekton, perdon. 2 Liverado de monsumoj aŭ de industria materialo, trudita de venkinta ŝtato al la venkita, kompense pro la damaĝoj suferitaj dum la milito. *c \IPost la unua mondmilito Francujo uzis la ÷ojn kiel pretekston por dividi kaj dismembrigi Germanujon.\i *a laŭ *b Fon: *a pb; *b Nitti5; *c PIV[ei]; *ĉ DK-Hand[ei]; *d DUD-Fr[ei]; *e DK-3[ei]; *f ei; \W 89/pb-0880 \w\----- Rim: pb: Laŭ PIV, "riparo" estas la "ago, de tiu kiu ÷as", dif., kiu ne tute trafas tion, kion Nitti celas tie ĉi. ei (91-05-22): {Eo1} estas evitinda, ĉar {Eo2} estas PIV-a termino. «91-05-22» \j {U1} (410) {T1} WHA {Eo1} Unu/ig/it/a Regn/o *a {Eo2} Unu/iĝ/int/a Regn/o *b {Eo3} Unu/ig/it/a Reĝ-land/o *ĉ {De1} Vereinigtes Königreich \In\i {En1} United Kingdom {Eo2} UK *c {Fr1} Royaume \If\i Unie \J Oficiala ŝtatnomo de ®Granda Britujo (89/pb-0882) kaj Nord-Irlando. *c \IEn 1801 Irlando fariĝis parto de la ÷o.\i *b Fon: *a Ĉ 23 I/110 III; *b MON 89/3,p18; *c pb; *ĉ JKR88; \W 89/pb-0881 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo unuigita/unuiĝinta =UN 89/pb-0508. «90-11-13» \j {U1} (410) {T1} WHA {Eo1} Grand/a Brit/uj/o *a*b {Eo2} Grand-Brit/uj/o *c {De1} Groß-Britannien {En1} Great Britain {Fr1} Grande-Bretagne \J Fon: *a KSKE enk.; *b Ĉ 23 I; *c Nitti5. \W 89/pb-0882 \w\----- Rim: «90-06-11» \j {U1} (73) {T1} WHA {Eo1} Unu/ig/it/aj Ŝtat/oj de Amerik/o *a*ĉ*d {Eo2} Unu/iĝ/int/aj Ŝtat/oj de Amerik/o *b {Eo3} Usono *a*b*ĉ*d*e {Eo4} Uni/aj Ŝtatoj de Amerik/o *ĉ EVIT *c {Eo5} U.Ŝ.A. *ĉ EVIT *c {Eo6} Unu/iĝ/int/aj Ŝtat/oj de Nord-Amerik/o *e {De1} Vereinigte Staaten (von Amerika) \Im/pl\i *c {De2} USA \If\i *c {En1} United States (of America) {En2} USA {Es1} Estados \Im/pl\i Unidos {Es2} EE UU *c {Fr1} Etats \Im/pl\i Unis d'Amérique \J Fon: *a Ĉ 23/110 II/III/111; *b KSKE enk.; *c pb; *ĉ MON 89/8-29; *d JTP 25; *e PIV. \W 89/pb-0883 \w\----- Rim: pb: 1 Pri la problemo unuigitaj/unuiĝintaj =UN (89/pb-0508). \ILapenna\i uzas terminon {Eo1} (unuigitaj), PIV {Eo6} (unuiĝintaj). 2 JTP 25: "... baldaŭ iu venos al la ideo ŝanĝi ankaŭ aliajn jam delonge establitajn terminojn, ekz. 'Uŝono' anstataŭ 'Usono', en kiu okazo almenaŭ la pravigo povus esti, ke ja temas pri 'Unuigitaj Ŝtatoj' (kaj ne 'Statoj') ... [Tio estas] katastrofa por la lingva unueco." Tio laŭ mi ankaŭ estas la verdikto pri {Eo4-5}. {Eo4} nek estas fake pli preciza (kontraŭe ĝi fake verŝajne estas malĝusta), nek estas tradicia, ĝi nur simple pligrandigas la lingvan ́aoson kaj nenece atakas la lingvan unuecon. Samo validas por {Eo5}. Ĝi do estas evitenda. «90-11-20» \j {U1} (1-32) {T1} WHB {Eo1} krajs**/o <2> *a {De1} {En1} {Fr1} \J HIST Administra unuo en la ®Sankta Romia Ĝermana Imperio (89/pb-1139) de 1500/1512. Ekzistis tiam jenaj dek ÷oj: burgunda, vestfalia, kur-rejna, supra-rejna, malsupra-saksa, supra-saksa, frankonia, ŝvaba, bavara k aŭstria. =÷o <1> (89/pb-0548). *a Fon: *a cjg. \W 89/pb-0884 \w\----- Rim: «90-12-31» \j {U1} 341.18 {T1} FAF {Eo1} Konferenc/o de la Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Konferenz \If\i der Vereinten Nationen {En1} United Nations' Conference *b {Fr1} Conférence \If\i des Nations Unies \J =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508). Fon: *a Ĉ 3; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0885 \w\----- Rim: «90-11-20» \j {U1} 341.123 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} Deklaraci/o de la Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Erklärung \If\i der Vereinten Nationen {En1} Declaration by United Nations *b {Fr1} Déclaration \If\i des Nation Unies \J =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508). Fon: *a Ĉ 3; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0886 \w\----- Rim: «89-11-20» \j {U1} 341.123 : 001.4 {T1} FAJ {Eo1} Regist/ar/oj de la Unu/iĝ/int/aj Naci/oj *a {De1} Regierungen \If/pl\i der Vereinten Nationen {En1} Governments of the United Nations *b {Fr1} Gouvernements \Im/pl\i des Nations Unies \J =Unuiĝintaj Nacioj (89/pb-0508). Fon: *a Ĉ 111; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0887 \w\----- Rim: «89-04-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} voĉ/o *a {De1} Stimme \If\i {En1} vote *b {Es1} voto \Im\i *c {Fr1} voix \If\i *c \J \IĈiu membro de la Ĝenerala Asembleo havas unu ÷on.\i *a Fon: *a Ĉ 18 I/27/67/88; *b Ĉ-En; *c HAE. \W 89/pb-0890 \w\----- Rim: «91-09-25» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} voĉ_don/i *a {Eo2} voĉ/i *b {De1} abstimmen {De2} wählen {En1} vote ý to *c {Fr1} participer au vote \J \IMembro ... kiu postrestas ... ne rajtas ÷i.\i *a =jesa voĉdono (89/pb-0892); ®sen voĉdon-rajto (89/pb-0893); ®sekreta voĉdono (89/pb-0894); ÷ado (89/pb-0895); ®sin deteni de la voĉdono (89/pb-0896); ®voĉdona proceduro (89/pb-0897). Fon: *a Ĉ§19; *b pb; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0891 \w\----- Rim: pb: {Eo1} laŭ la Analiza Skolo estas kontraŭ-Fundamenta. ei: Kiel mi klarigis en mia artikolo "Ĉu flanka elemento ne povas esti adjektivo" (AkSt 1988-90,p209) la asertita kontraŭ-Fundamenteco baziĝas sur miskompreno de la termino "vorto" fare de s-roj Mimoo kaj Ŝulco. «90-10-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} jes/a voĉ/o *a {Eo2} jes/a voĉ_don/o *ĉ {De1} Ja-Stimme \If\i *c {De2} Zustimmung \I(Wahl)\i {En1} affirmative vote *b *c {Es1} voto \Im\i afirmativo *c {Fr1} vote \Im\i affirmatif *c {Fr2} oui \Im\i *c \J \ILa Konsilio de Sekureco decidas pri proceduraj demandoj per ÷o de kiuj ajn sep membroj.\i *d laŭ ĉ =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ§27,II; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ JKR83; *d pb; \W 89/pb-0892 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} sen voĉ_don-rajt/o *a {Eo2} sen la rajt/o voĉ_don/i *b {De1} ohne Stimmrecht {En1} without vote *c {Fr1} sans droit de vote \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ§31/32; *b Ĉ§69/70; *c Ĉ-En. \W 89/pb-0893 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843.32 {T1} RGE {Eo1} sekret/a voĉ_don/o *a {De1} geheime Wahl \If\i {En1} secret vote {Fr1} \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a UDHR§21,III; \W 89/pb-0894 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843.5 {T1} RGE {Eo1} voĉ_don/ad/o *a {De1} {En1} voting *b {Fr1} \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ; *b Ĉ-En. \W 89/pb-0895 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843.5 {T1} RGE {Eo1} si/n de'ten/i de la voĉ_don/o *a*ĉ {De1} sich der Stimme enthalten *c {De2} Stimmenthaltung üben *c {En1} abstain from voting ý to *b *c {Es1} abstenerse *c {Fr1} s'abstenir *c \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a Ĉ§27,III; *b Ĉ-En; *c HAE; *ĉ JKR 83. \W 89/pb-0896 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 342.843 {T1} RGE {Eo1} voĉ_don/a procedur/o *a {De1} {En1} voting procedure *b {Fr1} \J =voĉdoni (89/pb-0891). Fon: *a UDHR§21,III; *b UDHR-En. \W 89/pb-0897 \w\----- Rim: pb: Pri voĉdono =(89/pb-0891). «90-11-20» \j {U1} 321.61 {T1} RGB {Eo1} absolut/ism/o *a {De1} Absolutismus \Im\i *b {En1} absolutism *c {Es1} absolutismo \Im\i *c {Fr1} absolutisme \Im\i *b \J Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0898 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} administr/i *a {De1} verwalten *b {En1} administer ý to *b {Es1} administrar *b {Fr1} administrer *b \J Fon: *a AP44; *b pb. \W 89/pb-0899 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} afer/o *a {De1} Angelegenheit \If\i {En1} {Fr1} affaire \If\i \J internacia ÷o, interna ÷o. Fon: *a AP35. \W 89/pb-0900 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} ag/o *a {De1} Handlung \If\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP33. \W 89/pb-0901 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} deklar/o (3) *a {De1} Erklärung \If\i {En1} {Fr1} \J Parola aŭ skriba sciigo, kun la konscio, ke tiu sciigo kreas, aliigas aŭ nuligas rajtojn, devojn aŭ jurajn rilatojn: \I÷o pri edziĝo, pri herediĝo, pri adoptado, pri hipoteko.\i *b Fon: *a pb laŭ PIV. \W 89/pb-0902 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} agres/o *a*b {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP69; *b PIV. \W 89/pb-0903 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.34 {T1} FAG {Eo1} ostaĝ/o *a*b {Eo2} garanti/ul/o *b {De1} Geisel \If\i *b {En1} hostage {Es1} rehén \Im\i {Fr1} otage \Im\i {It1} ostaggio \Im\i \J Persono, liverita al alia persono, kiel garantio de plenumota promeso, kontraŭ insidoj ktp.: \Ila ÷oj estis mortpafitaj; postuli ÷ojn; \i *a \I preni ÷ojn.\i *c Fon: *a PIV; *b KR; *c pb; \W 89/pb-0904 \w\----- Rim: «90-11-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akt/o (3) *a*b {De1} Akt \Im\i {De2} Akten \If/pl\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP22,63; *b PIV; \W 89/pb-0905 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akuz/i *a {De1} klagen *b {De2} verklagen *b {De3} anklagen *b {En1} {Fr1} accuser *b \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0906 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akuz/ant/o *a {De1} Ankläger \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP63; *b pb. \W 89/pb-0907 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} akuz/at/o *a {De1} Angeklagter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP63; *b pb. \W 89/pb-0908 \w\----- Rim: «90-03-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} Alianc/an/oj *a {De1} Alliierte \Im,pl\i *a*b {En1} Allies *b {Es1} Aliados \Im/pl\i *b {Fr1} Alliés \Im/pl\i *b \J Ĉiuj ŝtatoj, kiuj estis membro de la alianco kontraŭ la ®Germana Regno (89/pb-1118) en la Dua Mondmilito (1939-1945). *a =a÷o (89/pb-0910). Fon: *a pb; *HAE. \W 89/pb-0909 \w\----- Rim: pb: Mi rekomendas por tiu termino majusklan skribon por distingi ĝin de la ĝenerala termino =89/pb-0910. «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} alianc/an/o *a {Eo2} alianc/ul/o *b {De1} Verbündeter \Im\i *c {De2} Allierter \Im\i *b {En1} ally *c {Es1} aliado \Im\i *c {Fr1} allié \Im\i *c \J =A÷o (89/pb-0909); alianco (89/pb-1253). Fon: *a AP; *b LI; *c HAE. \W 89/pb-0910 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} amend/i (1,2) *a {De1} {En1} {Fr1} \J 1 Fari oficiale plibonigajn modifojn en leĝo aŭ leĝprojekto: \Iĉiuj parlamentoj havas la rajton ÷i.\i 2 Ĝustigi eraron en leĝa dokumento: \Ioni ÷is la tri lastajn dispoziciojn.\i *a =amendo (89/pb-1459). *a Fon: *a PIV. \W 89/pb-0911 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342(73) {T1} FKA {Eo1} amendament**/o *a*c*ĉ*d*e*f {De1} Amendment \In, US-Verfassung\i *b {En1} amendment {Fr1} amendement \Im\i *g \J Aldonoj al la Usona konstitucio. La unuaj dek ÷oj de 1791 entenas la faman garantion de la homaj kaj civitanaj rajtoj (\IBill of Rights\i). *b =amendi (89/pb-0911); =÷o [2] (90/pb-9029). Fon: *a AP75; *b pb; *c GW; *ĉ HL; *d MM; *e OJ; *f PV; *g Boi. \W 89/pb-0912 \w\----- Rim: «90-06-30» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} provos*/o <2> *b {De1} Profos \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Ĝis ĉ. 1800 ekzekuciintoj de militaraj (89/pb-0652) punoj en regimento. *a laŭ *b =÷o (1) (89/pb-0915). Fon: *a pb; *b BT; \W 89/pb-0913 \w\----- Rim: «90-11-15» \j {U1} 335.8 {T1} RGB {Eo1} anarki/o *a {De1} Anarchie \If\i {En1} anarchy {Fr1} anarchie \If\i \J Fon: *a PIV. \W 89/pb-0914 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 343.83 {T1} FED {Eo1} provos/o (1) *a*ĉ {Eo2} karcer-gard/ist/o *c {Eo3} prizon-gard/ist/o *c {De1} Profos \Im\i *b {De2} Gefängniswärter \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Gardisto de malliberejo: *a \IDum prizon-ribelo (89/pb-0916) la malliberuloj prenis du ÷ojn kiel ostaĝojn (89/pb-0904).\i *c =÷o <2> (89/pb-0913). Fon: *a PIV; *b BT; *c pb; *ĉ EPĈ86/10,p20. \W 89/pb-0915 \w\----- Rim: pb: Laŭ mi oni uzu la radikon laŭeble nur en la speciala historia senco de ÷o <2>. Se oni celas la ĝeneralan signifon de ÷o (1) oni prefere uzu la formojn "karcer-gardisto", "prizon-gardisto" aŭ simple "gardisto". «90-03-15» \j {U1} 343.812 : 323.22 {T1} FED {Eo1} prizon-ribel/o *a {De1} Gefangenenmeuterei \If\i *a {De2} Häftlingsmeuterei \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0916 \w\----- Rim: «90-11-15» \j {U1} 341.63 {T1} FAI {Eo1} arbitraci/o *a*c {De1} Schiedsgerichtbarkeit \If\i *b {En1} arbitration {Fr1} arbitration \If\i \J Fon: *a AP26,32; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0917 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.66 {T1} FAI {Eo1} arbitraci/a verdikt/o *a {De1} Schiedsspruch \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP32; *b pb. \W 89/pb-0918 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 343.125 {T1} FEA {Eo1} arest/o *a*c {De1} Arrest \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP76; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0919 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 323.14 {T1} RGB {Eo1} ŝovinism/o *a*b {De1} Chauvinismus \Im\i *c*ĉ {En1} chauvinism *ĉ {Es1} chauvinismo \Im\i *ĉ {Fr1} chauvinisme \Im\i *ĉ \J Fanatika troa patriotismo, konfuzanta amon al patrolando kun malamo k atakemo al aliaj landoj: \Iceladon al lingvo internacia ne devas escepti eĉ la plej varmege blinda ÷o; refali en gente-religian ÷on.\i *b Fon: *a Paco-GDR 1979,p6; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0920 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 323.14 {T1} RGB {Eo1} ŝovinist/o *a {De1} Chauvinist \Im\i *b*c {En1} chauvinist *c {Es1} chauvinista \Im\i *c {Fr1} chauvin \Im\i *c \J Adepto de ŝovinismo (89/pb-0920): \ILa ÷oj ĉiam batalos kontraŭ ni; la scienculoj volas plaĉi al la ÷a amaso.\i *a Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0921 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} deklar/o (1) *b {De1} Erklärung \If\i {En1} {Fr1} \J Oficiala, publika, formala sciigo: \I÷o de ies nomo antaŭ policisto\i. *a laŭ *b Fon: *a pb; *b PIV. \W 89/pb-0922 \w\----- Rim: pb: La baza radiko estas transitiva verbo. «89-12-23» \j {U1} 342.533 {T1} FKB {Eo1} Popol/a Asemble/o *a {De1} Volksversammlung \If\i *b*c {En1} People's Assembly *c {Es1} Asamblea \If\i Nacional *c {Fr1} Assemblée \If\i du peuple *c \J Nomo de la parlamanto en kelkaj socialismaj ŝtatoj, ekz-e en Albanujo. *b =asembleo (89/pb-0595). Fon: *a AP; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0923 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 06.053 : 342 {T1} FKA {Eo1} Konstituci/a Asemble/o *a {Eo2} konstituci-far/a asemble/o *c {De1} verfassungsgebende Versammlung \If\i *b {En1} {Fr1} Constituante \If\i \J Francujo 1789. =asembleo (89/pb-0595). Fon: *a ; *b pb; *c MON89/5,p9; \W 89/pb-0924 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} atest/i *a*b*c {De1} bezeugen *b {En1} attest ý to *c {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b KR; *c BU. \W 89/pb-0925 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} atest/ant/o *a*b {De1} Zeuge \Im\i *c {En1} wittness *ĉ {Fr1} \J Persono, kiu, vidinte aŭ aŭdinte okazaĵon, povas atesti pri ĝi. \I Li ne estu mortigita laŭ la akuzo de unu ÷anto.\i *b Fon: *a AP63; *b PIV; *c KR; *ĉ BU. \W 89/pb-0926 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 330.191.5 {T1} HAD {Eo1} aŭtarki/o *a*b {De1} Autarkie \If\i *c {En1} {Fr1} \J Politika sendependeco. *b =aŭtarcio (89/pb-0???). Fon: *a AP12; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0927 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 341.231 {T1} FAA {Eo1} aŭtonomi/o (1) *a {Eo2} aŭtonom/ec/o *a {De1} Autonomie \If\i {De2} Selbstbestimmung \If\i {En1} autonomy {Es1} autonomía \If\i {Fr1} autonomie \If\i \J Rajto fari siajn proprajn leĝojn k decidojn; politika ÷o, ekonomia ÷o, financa ÷o. *a \IEn la kadro de la propra agadsfero la komunumoj ĝuas ÷on.\i *b Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0928 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 341.43 {T1} FAH {Eo1} azil/o (1,2) *a*b {De1} Asyl \In\i *c {En1} {Fr1} \J 1 Loko, kie persekuta homo estis, laŭ kutimo aŭ leĝo, sekura kontraŭ siaj persekutantoj: \I La preĝejoj, temploj, moskeoj estis ÷oj. \i 2 Rifuĝejo, kie homo aŭ besto trovas sekurecon kaj flegadon: \I÷o por malriĉuloj, kadukuloj; ÷o por perditaj hundoj; peti ÷on ĉe iu.\i *b Fon: *a AP78; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0929 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.217 {T1} FAA {Eo1} BENELUKSO *a {Eo2} Beneluks/o *b*c {De1} Beneluxstaaten \Im/pl\i {En1} {Fr1} \J Ekonomia grupiĝo de Belgujo, Nederlando kaj Luksemburgio. *b Fon: *a AP56, *b PIV; *c ei. \W 89/pb-0930 \w\----- Rim: ei: {Eo2} nepre ŝajnas al mi preferinda, ĉar {Eo1} pensigas pri inicial-vorto, dum vere temas pri akronimo, kiun oni povus eble skribi BeNeLuks/o, kio pli klare indikus la tri ŝtato-nomojn. «89-11-23» \j {U1} 341.62 {T1} FAI {Eo1} bon/aj serv/oj *a*c*ĉ {De1} gute Dienste \Im/pl\i *b {En1} {Fr1} bons offices \Im/pl\i *a \J Okaze de diskutoj inter du ŝtatoj, tria ŝtato proponas siajn ̧ojn por forigi la krizon inter la kontestantaj (disputantaj) partioj. ̧oj ne estas rigardataj kiel enmiksiĝo en la internajn aferojn de la kontestantaj (disputantaj) ŝtatoj. *c Fon: *a AP55; *b pb; *c JTP27; *ĉ PIV. \W 89/pb-0931 \w\----- Rim: «90-10-23» \j {U1} (-44) {T1} WHU {Eo1} Brit/a Komun/aĵ/o de Popoloj *a {Eo2} Komonvelt**/o *b {Eo3} Brit/a Komun/um/o de Ŝtat/oj *ĉ {Eo4} Brit/a Komjun**/o de Ŝtat/oj *d {Eo5} Brit/a Konfederaci/o *e {De1} Commonwealth \Im/n\i *c {En1} Commonwealth *b {Es1} Commonwealth \If\i {Fr1} Commonwealth \If\i \J Fon: *a AP23; *b LdA#7,p6; *c pb; *ĉ preferita termino (9:1) laŭ voĉdono en la Akademio (cirkulero 161, Ald. Ĉ-2) =89/pb-0205; *d propono de ei, se {Eo3} ne ŝajnas esti sufiĉe preciza; *e PIV je "dominio". \W 89/pb-0932 \w\----- Rim: =Franca Komunaĵo (89/pb-1213). «89-11-11» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Brusel/a Pakt/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Pakto inter Britujo, Francujo kaj la landoj de Benelukso, kiu antaŭvidas konciliacion (89/pb-0104) por solvado de nejuraj aŭ politikaj konfliktoj, t.e. por konfliktoj, al kiuj ne estas aplikeblaj la reguloj de internacia juro. *b laŭ *a Fon: *a AP56; *b pb; \W 89/pb-0933 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} burĝ/o *a {De1} Bürger \Im\i *b {En1} citizen {Fr1} citoyen \Im\i \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0934 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} burĝ/ar/o *a {De1} Bürgertum \In\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a \W 89/pb-0935 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} burĝ/a klas/o *a {De1} bürgerliche Klasse \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP; *b pb. \W 89/pb-0936 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} centraliz/i \Itr\i *a*b {De1} zentralisieren \Itr\i *c {En1} {Fr1} \J Kunigi, kolekti en komunan centron, sub unu solan direktadon: \I ÷i la komercon de diamantoj.\i *b \IEn la unuecaj ŝtatoj la ŝtata potenco estas pli aŭ malpli ÷ita.\i *c laŭ *a Fon: *a AP21; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0937 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} civit/o (1-3) *a*b*c {De1} {En1} {Fr1} \J 1 Aŭtonoma urbo, rigardata kiel politika organismo: \I La Helenaj ÷oj venkis la orientajn imperiojn. \i 2 Tuto de la urbanoj, posedantaj la politikajn rajtojn. 3 Tuto de la ŝtatanoj, posedantajn la politikajn rajtojn. *c Fon: *a AP25; *b pb; *c PIV. \W 89/pb-0938 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.716 {T1} FDB {Eo1} civit/an/ec/o *a {De1} Bürgerrecht \In (als Abstraktum)\i {En1} {Fr1} \J Tuto de la rajtoj de ÷ano: \I Per granda sumo mi akiris tiun ÷on. \i *a Fon: *a PIV; \W 89/pb-0939 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.716 {T1} FDB {Eo1} civit/an/a rajt/o *a {Af1} staatkundige reg *b {De1} Bürgerrecht \In (ein einzelnes)\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP75; *b pb. \W 89/pb-0940 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 342.531 {T1} FKB {Eo1} Ĉambr/o (2) *a {Eo2} ĉambr/o (2) *a {De1} Kammer \If (eines Parlamentes)\i {En1} chamber {Es1} cámara \If\i {Fr1} chambre \If\i \J Ejo, en ku regule kunvenas por interkonsiliĝi diversaj institucioj, kaj pli vastasence, tiuj institucioj mem; ÷o de deputitoj, ®÷o de la Landoj (89/pb-0071); ®÷o de Lordoj (89/pb-0943); ®÷o de Reprezentantoj (89/pb-0942); komerca ÷o, agrikultura ÷o; ®÷o de la metioj; ®supera, malsupera ÷o de parlamento; ®unu÷a, du÷a parlamenta sistemo. *b laŭ *a Fon: *a PIV (ordinare majuskle); *b pb; \W 89/pb-0941 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.532(73) {T1} FKB {Eo1} Ĉambr/o de Reprezent/ant/oj \I(US)\i *a {De1} Repräsentantenhaus \In\i *a*b {En1} House of Representatives *a*b {Es1} Cámara \If\i de Representantes *b {Fr1} Chambre \If\i des représentants *b \J Unu el la du ĉambroj (89/pb-0941) de la Usona parlamento, la alia estas la Senato (89/pb-1131). *a Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0942 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.531(410) {T1} FKB {Eo1} Ĉambr/o de Lord/oj \I(GB)\i *a {De1} Oberhaus \I(GB)\i *b *c {En1} House of Lords \I(GB)\i *c {Es1} Cámara \If\i de los Lores *c {Fr1} Chambre \If\i des Lords \I(GB)\i *c \J Unu el la du ĉambroj (89/pb-0941) de la Brita parlamento, la alia estas la Ĉambro de la Komunoj (89/pb-1381). *b Fon: *a pb laŭ PIV; *b pb. \W 89/pb-0943 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Ĉart/o de Bogota *a {De1} {En1} {Fr1} \J =ĉarto (89/pb-0172). Fon: *a AP54. \W 89/pb-0944 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.534.1 {U2} 347.462 {T1} FDA {Eo1} mandat/o *a*b {De1} Auftrag \Im\i {De2} Auftragsverhältnis \In\i {De3} Mandat \In\i {En1} {Fr1} mandat \Im\i \J \I Plilongigi la ÷on de la ®Alta Komisaro por Rifuĝintoj (89/pb-0952).\i *a Fon: *a MON89/5,p7; *b BG§4,I,2. \W 89/pb-0945 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} deklaraci/o *a {De1} Deklaration \If\i *b {De2} Erklärung \If\i *b*c {En1} declaration *c {Es1} declaración \If\i *c {Fr1} déclaration \If\i *c \J Deklaro: \I÷o pri la esenco de la E-ismo; ÷o de Homarano; ÷o de la ĵurio; la Bulonja ÷o.\i *a Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0946 \w\----- Rim: Pri -aci-vortoj =apendicon Ĉ5.1. «91-06-03» \j {U1} 342.7(100) {T1} FKE {Eo1} Universal/a Deklaraci/o pri la Hom/aj Rajt/oj *a {Eo2} Universal/a Deklaraci/o de Hom/aj Rajt/oj *c*ĉ {Eo3} UDHR *b {Eo4} deklar/o pri la hom/aj rajt/oj *g {De1} Allgemeine Erklärung \If\i der Menschenrechte *b {En1} Universal Declaration of Human Rights *d {Es1} Declaración \If\i universal de los derechos del hombre *f {Fr1} Declaration \If\i universelle des droits de l'homme *e \J \ILa 10-an de decembro 1948 la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj akceptis kaj proklamis la ̧on.\i *ĉ =deklaracio (89/pb-0946). Fon: *a AP73; *b pb; *c JTP23; *ĉ UDHR-Eo; *d UDHR-En; *e UDHR-Fr; *f UDHR-Es; *g PIV =deklaro; \W 89/pb-0947 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo de ĝusta prepozicio =89/pb-0017. «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'venĝ/ist/o *a {De1} Revanchist \Im\i *a*b {De2} Anhänger \Im\i der Revanchepolitik *b {En1} revanchist *b {Es1} revanchista \Im\i *b {Fr1} revanchiste \Im\i *b {Fr2} revanchard \Im,fam,pej\i \J =revenĝismo (89/pb-0952). Fon: *a pb; *b HAE. \W 89/pb-0948 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 342.34 {T1} FKA {Eo1} demokrati/o (1,2) *a {Af1} demokrasie *b {De1} Demokratie \If\i {De2} Volksherrschaft \If\i {En1} democracy {Fr1} democratie \If\i \J 1 Reĝimo, en kiu la politika povo apartenas, jen pere, jen senpere al la popolo kaj en kiu estas plej fortaj la sendistinge egaligaj tendencoj. 2 Demokrataro. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0949 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} (44-35) {U2} 341.121 {T1} FAJ {Eo1} departement/o (1,2) *a {De1} Departement \In,in Frankreich\i *b {En1} {Fr1} departement \Im\i \J 1 Sekcio de ministrejo; fako de grava institucio: \Ila ÷o pri la rifuĝintoj en ®Ligo de Nacioj (89/pb-0535).\i 2 En Francujo, administra distriktaro, estrata de prefekto:\I Francujo enhavas 95 ÷ojn.\i *a =sub÷o (89/pb-0???) Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0950 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.534 {T1} AJF {Eo1} deput/it/o *a {De1} Abgeordneter \Im\i *b {De2} Deputierter \Im\i *b {En1} {Fr1} deputé \Im\i *b \J =deputi (89/pb-0???), delegi (89/pb-0???). Fon: *a AP45; *b pb. \W 89/pb-0951 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} re'venĝ/ism/o *a {Eo2} venĝ/ism/o *b {De1} Revanchismus \Im\i *b {En1} revanchism {Es1} revanchismo \Im\i {Fr1} revanchisme \Im\i \J =revenĝisto (89/pb-0948). Fon: *a Paco-GDR 1979,p6; *b pb \W 89/pb-0952 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas naturalisma, {Eo2} pli skemisma. «90-11-01» \j {U1} 321.64 {T1} RGF {Eo1} diktatur/o *a {Eo2} diktator/ec/o *a {De1} Diktatur \If\i *b {En1} {Fr1} dictature \If\i *b \J Regado de diktatoro; ÷o de la proletaro. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0953 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 341.71 {T1} RGD {Eo1} diplomat/ar/o *a*b {Eo2} diplomat/a korp/o *c {De1} diplomatisches Korps \In\i *ĉ *d {De2} CD *ĉ {En1} diplomatic corps *d {En2} corps diplomatique *d {Es1} cuerpo \Im\i diplomático *d {Fr1} corps \Im\i diplomatique *d {Fr2} CD *c \J La tuto de la ÷oj akredititaj ĉe unu ŝtatestro: *b \IMeze de la 18a jc. aperis en Vieno la nomo "diplomata korpo" por signi ĉiujn personojn akredititajn ĉe la Viena kortumo.\i *ĉ laŭ *c Fon: *a AP36; *b PIV; *c AP38; *ĉ pb; \W 89/pb-0954 \w\----- Rim: «89-12-23» \j {U1} 327.82 {T1} RGD {Eo1} diplomati/o (1,2) *a*b*ĉ {Af1} diplomasie *d {De1} Diplomatie \If\i *c {En1} diplomacy *c {Es1} diplomacia \If\i *c {Fr1} diplomatie \If\i *c \J 1 Branĉo de la ŝtata aktiveco, kiu koncernas la rilatojn kun aliaj ŝtatoj kaj kun la internaciaj organismoj. *a 2 Kariero, administracio kaj tuto de la diplomatoj. *b Fon: *a AP35; *b PIV; *c HAE; *ĉ JTP14,28; *d pb. \W 89/pb-0955 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 329.14 {T1} RGE {Eo1} social-demokrati/o *a {De1} Sozialdemokratie \If\i *b {En1} {Fr1} \J Germana socialista partio. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0956 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} (1-37) {T1} AJA {Eo1} distrikt/o *a {De1} Bezirk \Im\i {De2} Distrikt \Im\i {De3} Kreis \Im\i {En1} district {Fr1} \J Prezice limita teritorio, havanta apartan administran unuecon; elekto÷o, juĝ÷o. =gubernio (89/pb-0???), provinco (89/pb-0335), departemento (89/pb-0950), kantono (89/pb-1021), kvartalo (89/pb-0???). *a Fon: *a PIV. \W 89/pb-0957 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 337 {T1} HEB {Eo1} dogan/o (1) *a {De1} Zoll \Im\i {En1} {Fr1} douane \Im\i {It1} dogana \If\i \J 1 Imposto starigita pri iuj komercaĵoj, kiam ili eniras fremdan teritorion; = limimposto. =akcizo (89/pb-1620). 2 Administracio zorganta pri la ÷aferoj. *a =÷-limo (89/pb-1059), ÷-ofica kontrolado (89/pb-1368). Fon: *a PIV; \W 89/pb-0958 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.53 {T1} AJF {Eo1} dom/o <5> *a {De1} Haus \In\i *a {En1} {Fr1} \J =Malsupra Domo (89/pb-0960); =Supra Domo (89/pb-0961); =dudoma sistemo (89/pb-0963). Fon: *a pb; \W 89/pb-0959 \w\----- Rim: ei: =ĉambro (89/pb-0941). «90-11-01» \j {U1} 342.532 {T1} AJF {Eo1} Mal'supr/a Dom/o *a {De1} Unterhaus \In\i {En1} {Fr1} \J Ĝenerala nomo por tiu ŝtata organo, en kiu estas reprezentataj la unuopuloj, kontraste al la ®Supra Domo (89/pb-0961). *b laŭ *a Fon: *a AP42; *b pb; \W 89/pb-0960 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.531 {T1} AJF {Eo1} Supr/a Dom/o *a {De1} Oberhaus \In\i {En1} {Fr1} \J G^enerala nomo por tiu ŝtata organo, en kiu estas reprezentataj la federalaj unuoj, kontraste al la ®Malsupra Domo (89/pb-0960). *b laŭ *a Fon: *a AP42; *b pb; \W 89/pb-0961 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.53 {T1} AJF {Eo1} du-dom/a sistem/o *a {De1} Zwei-Kammer-System \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0962 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 353.8 {T1} AJB {Eo1} domini/o *a {Eo2} dominion/o *b EVIT *c {De1} Dominion \In\i {En1} dominion {Fr1} \J Titolo de kelkaj pli-malpli sendependaj partoj de la Brita Konfederacio. *a Fon: *a PIV; *b AP23; *c pb. \W 89/pb-0963 \w\----- Rim: pb: Ambaŭ terminoj ŝajnas al mi akcepteblaj, tamen pro lingva disciplino ni uzu nur {Eo1}, ĉar ĝi aperis en PIV. {Eo2} tial hodiaŭ fariĝis forma arkaismo evitenda. «90-11-02» \j {U1} 141.112 {U2} 340.5 {T1} FIA {Eo1} dual/ism/o (1) *a*b {De1} Dualismus \Im\i {En1} dualism {Fr1} dualisme \Im\i \J Ĉia sistemo, kiu klarigas la mondon per la efiko de du reciproke neredukteblaj principoj. *b Speciale en juro: Tiu skolo, laŭ kiu ekzistas du sendependaj juraj sistemoj, nome tiu de la interna juro kaj tiu de la internacia. *c laŭ *a =monismo (89/pb-0965). Fon: *a AP29; *b PIV; *c pb; \W 89/pb-0964 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 141.111 {U2} 340.5 {T1} FIA {Eo1} monism/o *a*b {De1} Monismus \Im\i *c {En1} {Fr1} \J =dualismo (89/pb-0964). Fon: *a AP29; *b PIV; *c pb \W 89/pb-0965 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} duk/o *a {De1} Herzog \Im\i {En1} duke {Fr1} \J Nobelo, kies titolo estas meza inter tiu de markizo k tiu de princo. *a Fon: *a PIV \W 89/pb-0966 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} (1-37) {T1} RBN {Eo1} duk-land/o *a {Eo2} duk/uj/o *c {Eo3} duk/i/o *ĉ {De1} Herzogtum \In\i *b {En1} {Fr1} \J \IDuklando de Virtembergo.\i *c Fon: *a AP39; *b BT; *c pb; *ĉ LetAk#7,p6; \W 89/pb-0967 \w\----- Rim: pb: Pri la problemo -lando/-uj/-i =reĝ-lando (89/pb-1120). «89-07-02» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} duplik**/o *a {De1} Duplik \If\i *b {En1} {Fr1} \J Respondo al tio, kion alia asertis aŭ postulis en repliko (89/pb-1122). *b Fon: *a AP63; *b pb. \W 89/pb-0968 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.843 {T1} RGE {Eo1} elekt/o *a {De1} Wahl \If\i *b {En1} election {Es1} elección \If\i {Fr1} election \If\i \J rekta ÷o, nerekta ÷o. Fon: *a PIV; *b pb \W 89/pb-0969 \w\----- Rim: «89-11-23» \j {U1} 342.843 {T1} RGE {Eo1} elekt/iĝ/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP \W 89/pb-0970 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 343.132 {T1} FEA {Eo1} enket/o (1) *a {De1} Untersuchung \If\i {En1} {Fr1} \J Juĝa aŭ oficiala esploro; \I fari ÷on pri iu afero; ®÷a juĝisto (89/pb-0???); ®÷a komisiono (89/pb-0972). *a =inkvesto (89/pb-0500). Fon: *a PIV. \W 89/pb-0971 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 343.132 {T1} FEA {Eo1} enket/a komision/o *a *b {De1} Untersuchungsausschuß \Im\i *c {De2} Enquête-Kommission \If\i *c {En1} {Fr1} \J =inkvesto (89/pb-0500). Fon: *a AP54; *b PIV; *c pb. \W 89/pb-0972 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 06.044 {T1} AAF {Eo1} ekzekutiv/a komitat/o *a {De1} Exekutivkomitee \In\i *b {En1} {Fr1} \J \I÷o de l' ®Alta Komisariato por Rifuĝintoj (89/pb-1264).\i *a Fon: *a MON89/5,p7; *b pb. \W 89/pb-0973 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 340.5 {T1} FDA {Eo1} ex aequo et bono *a {De1} {En1} {Fr1} {La1} ex aequo et bono *a \J Principoj de justeco. Fon: *a AP56. \W 89/pb-0974 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 329.18 {T1} RGE {Eo1} faŝism/o *a {De1} Faschismus \Im\i *b *c {En1} fascism *c {Es1} fascismo \Im\i *c {Fr1} fascisme \Im\i *c \J Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0975 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 341.43 {T1} FAH {Eo1} azil-land/o *a {De1} Asylland \In\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a MON89/5,p7; *b pb. \W 89/pb-0976 \w\----- Rim: «89-05-23» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federalism/o *a {Eo2} federaci/ism/o *b {Eo3} feder/ism/o *c {De1} Föderalismus \Im\i *ĉ {En1} federalisme *ĉ {Es1} federalismo *ĉ {Fr1} fédéralisme \Im\i *ĉ \J Fon: *a AP39; *b pb; *c ei; *ĉ HAE. \W 89/pb-0977 \w\----- Rim: pb: {Eo1} estas naturalisma formo de {Eo2}; sinonimoj. ei: En PIV ekzistas ankaŭ la pli simpla "federi". «90-10-19» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federal/a unu/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Tiuj ŝtatoj, el kiuj konsistas la federacio. Ili nomiĝas ŝtato, respubliko, popola respubliko (SU), kantono (CH) aŭ lando (D). Fon: *a AP; \W 89/pb-0978 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federal/a ŝtat/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J La unuopa ŝtato en federacio (89/pb-0168), resp. ®federacia ŝtato (89/pb-0169), ekz. en F.R. Germanujo la t.n. "landoj", en Svislando la "kantonoj" (89/pb-1021). Fon: *a AP \W 89/pb-0979 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 342.24 {T1} FKF {Eo1} federal/ist/o *a {Eo2} federaci/ist/o *b {Eo3} feder/ist/o *c {De1} Föderalist \Im\i *b {En1} federalist *b {Fr1} \J Fon: *a AP; *b pb; *c ei. \W 89/pb-0980 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 342.36 {T1} FKA {Eo1} feŭd/ism/o *a {De1} Feudalismus \Im\i *b {De2} Lehnswesen \In\i *b {En1} feudalism {Fr1} feudalisme \Im\i \J Politika kaj ekonomia sistemo, bazita sur la rilatoj inter vasaloj kaj feŭdestroj, estigataj de feŭda terposedo. *a Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0981 \w\----- Rim: «90-03-15» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} du-flank/a kontrakt/o *a {De1} zweiseitiger Vertrag \Im\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP31; *b pb. \W 89/pb-0982 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} plur-flank/a kontrakt/o *a {De1} mehrseitiger Vertrag \Im\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0983 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 341.383 {T1} FAG {Eo1} re'patr/uj/ig/o *a {De1} Rückführung \If,in den Heimatstaat\i *b {En1} {Fr1} \J \I÷o de rifuĝintoj post la fino de la civila milito. \i *b Fon: *a MON89/5,p7; *b pb. \W 89/pb-0984 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en formal/a senc/o *a {De1} im formellen Sinn \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0985 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} en material/a senc/o *a {Eo2} en materi/a senc/o *b {De1} im materiellen Sinn \In\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb; *b ei. \W 89/pb-0986 \w\----- Rim: «89-10-23» \j {U1} 341.24 {T1} FAF {Eo1} Hag/a Konvenci/o pri Solv/ad/o de Inter'naci/aj Konflikt/oj *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP55. \W 89/pb-0987 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} hered/i *a {De1} erben *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b KR. \W 89/pb-0988 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} imperi/o *a {De1} Reich \In\i {En1} empire {Fr1} empire \Im\i \J Fon: *a PIV. \W 89/pb-0989 \w\----- Rim: «90-03-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} imperi/estr/o *a*b {Af1} keiser *c {De1} Kaiser \Im\i *c {De2} Herrscher \Im\i {En1} {Fr1} \J Fon: *a PIV; *b Nitti10; *c pb. \W 89/pb-0990 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 327.2 {T1} RGF {Eo1} imperialism/o *a {Eo2} imperi/ism/o *a {Af1} imperialisme *b {De1} Imperialismus \Im\i *c {En1} imperialism *c {Es1} imperialismo \Im\i *c {Fr1} imperialisme \Im\i *c \J Fon: *a PIV; *b pb; *c HAE. \W 89/pb-0991 \w\----- Rim: «90-10-20» \j {U1} 336.2 {T1} HEC {Eo1} impost/o *a {De1} Steuer \If\i *b {En1} {Fr1} impôt \Im\i *b \J Fon: *a PIV; *b pb. \W 89/pb-0992 \w\----- Rim: «90-11-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} incident/o *a*b {De1} Zwischenfall \Im\i {De2} Zusammenstoß \Im\i {En1} incident {Fr1} \J Flanka kaj akcesora negrava fakto, ordinare iom malhelpa, kiu okazas dum la irado de pli ampleksa afero; interokazaĵo: \Ioni ne devas trogravigi la ÷ojn de la konferenco.\i *b Fon: *a AP54; *b PIV. \W 89/pb-0993 \w\----- Rim: «90-07-02» \j {U1} 343.132 {T1} FEA {Eo1} inkvizici*/a princip/o *a {De1} Untersuchungsgrundsatz \Im\i *b {De2} Inquisitionsmaxime \If\i *b {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP64; *b pb. \W 89/pb-0994 \w\----- Rim: ei: "inkvizicio" havas ĝis nun nur eklezian signifon. La difino de la nocio ankoraŭ ne estas registrita, tial mi povas nur diveni ke temas pri "enket-principo". «90-10-23» \j {U1} {T1} {Eo1} instituci/o *a*b {De1} Rechtsinstitut \In\i *c {De2} Institut \In\i *c {En1} {Fr1} \J \Ila ÷o de rekomendoj permesas kondamni (89/pb-0531) perforton en internaciaj rilatoj.\i *c laŭ *b Fon: *a AP26; *b JKR 92; *c pb. \W 89/pb-0995 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} {T1} {Eo1} Institut/o de Inter'naci/a Jur/o *a {De1} {En1} {Fr1} \J Fon: *a AP35. \W 89/pb-0996 \w\----- Rim: «89-04-23» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} inter'depend/ec/o *a {De1} Interdependenz \If\i *a {De2} wechselseitige Abhängigkeit \If\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0997 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} inter'konsent/o <2> *a {De1} Übereinkunft \If\i *b {En1} {Fr1} \J Internacia kontrakto. *a =÷o <1> (89/pb-0486). Fon: *a AP32; *b pb. \W 89/pb-0998 \w\----- Rim: «90-11-01» \j {U1} 34 : 001.4 {T1} RBN {Eo1} inter'ŝtat/aj rilat/oj *a {De1} zwischenstaatliche Beziehungen \If/pl\i *a {En1} {Fr1} \J Fon: *a pb. \W 89/pb-0999 \w\----- Rim: «90-11-01» La el J-MEVEI1.V43 al Vopo 6.0 konvertita dosiero J-MEVEI1.V60 (litero J) redaktita de ei por servi kiel bazo de la Multlingva Elektronika Vortaro antaŭ ordigo laŭ UDoKo-numeroj. MEV# 677.057.27 ~ei(94-11): {eo1} J-dukt/o && En instalaĵo por kontinua blankigado: Vaporhejtita kaj izolita dukto en formo de J. EB#161/33. {de1} J-Box \If\i {de2} Warenspeicher (dampfbeheizt und wärmeisoliert) \Im\i && {en1} J-Box {en2} steam-heated and heat-insulated J-Box && {fr1} J-Box {fr2} canal \Im\i de décharge du tissue chauffé à la vapeur && ~ei' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} ja && Adv. uzata por akcenti, emfazi la realecon de ideo entenata en frazo aŭ en vorto: tio ne estas ja peko, ne povas esti peko!; nu, vi ja estas virinoj!; sed ni ja scias, ke da lingvoj ekzistas tre multaj; sed tie la vivo estos ja tute alia; sed mi ja mem venis al tiuj ideoj; de la tago restas ja ankoraŭ multe; mi kaj Marta ni konas ja nin de la infaneco; se vi ne havos per kio pagi, oni ja prenos vian litaĵon de sub vi. RIM. Nur por aparta forta efekto Z. metis ja en la komencon de frazo: ja se vi agos bone, vi estos forta!; ja la ĉielo ne povas vin ampleksi!. ≥ sendube, efektive; jes ~PIV' ~ei(94-11): nepre ~ei' ~ei(94-11): {de1} ja {de2} ja doch {de3} bekanntlich {de4} wie man sehen kann {de5} wie man weiß {de6} ohne Zweifel && ~ei' ~ei(94-11): {en1} assuredly {en2} indeed {en3} in fact {en4} really and truly {en5} to be sure && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} certes {fr2} bien {fr3} surtout {fr4} voire même {fr5} sans doute {fr6} il est vrai && ~ei' MEV# 801.313 : 22 ~ei(94-11): {eo1} Jabin**/o && Reĝo de la Kanaanidoj. ~ei' ~ei(94-11): {de1} Jabin (Kanaaniterkönig) && ~ei' MEV# 598.34 ~ei(94-11): {eo1} jabiru**/o && Amerika cikonio (de Meksiko ĝis Argentino), apartenanta al la familio de cikoniedoj kaj ordo de cikoniformaj birdoj. Unu el la plej larĝaj Amerikaj birdoj, 1,40 metrojn alta. ~ei' ~ei(94-11): {en1} jabiru && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} jabiru && ~ei' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jaborand/o && BOT Genro (Pilocarpus el rutacoj) de Brazilaj arbedoj, el kies folioj oni tiras la pilokarpinon. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jaborandi && ~ei' ~ei(94-11): {en1} jaborandi && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} jaborandi && ~ei' MEV# 549.??? ~PIV: {eo1} jacint/o && MIN Oranĝeruĝa gemo, speco de zirkono: la unua fundamento estis jaspiso . . . la dek-unua jacinto. ~PIV' ~ei(94-11): {en1} jacinth {en2} hyacinth && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} hyacinthe && ~ei' MEV# 549.??? ~PIV: {eo1} jad/o && MIN Densa, polurebla variaĵo de amfibolo aŭ pirokseno, kun koloro varianta de la hela grizverdo ĝis la blanko, uzata en Oriento por etaj art-objektoj: koliero el jado; jada statueto. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jade \Im\i {de2} Nephrit \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} jade && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} jade && ~ei' MEV# (569.4-21) ~PIV: {eo1} Jaf/o && GEOG Havenurbo najbara al Tel-Aviv, en Izraelio (34°45'E, 32°03'N). ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Tel Aviv-Jaffa && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Tel Aviv-Yafo && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Tel-Aviv-Jaffa && ~ei' MEV# 801.313 : 222 ~PIV: {eo1} Jafet/o && BIB Unu el la filoj de Noa, mita prapatro de la blanka ne-semida raso. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Japhet && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Japhet && ~ei' MEV# 809.436 ~PIV: {eo1} Jafet/id/aj && Kvalifikas la grupon de tre diversaj lingvoj, parolataj en la Kaŭkaza regiono. ~PIV' ~ei(94-11): {fr1} japhétiques && ~ei' MEV# 801.313 : 929.7 : 943.8 ~PIV: {eo1} Jagelon/oj && Familio de Polaj nobeloj k militestroj. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jagellonen && ~ei' MEV# 599.742.7 ~PIV: {eo1} jaguar/o && ZOO Specio de Amerikaj mamuloj el la subordo de rabobestoj, genro de felisoj, flava kun nigraj makuloj aŭ ringoj, mis-nomata "Amerika tigro" (Felis onza). ≥ leopardo. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jaguar \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} jaguar && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} jaguar \Im\i && ~ei' MEV# 637.1 ~PIV: {eo1} jahurt/o {eo2} jogurt/o && KUI Lakto acidigita per speciala fermento, kutima trinkaĵo en la Bulgaraj montoj, disvastigita en Eŭropo pro siaj sanigaj efikoj. ≥ kefiro. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Joghurt \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} yogurt {en2} yoghourt && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} yaourt \Im\i {fr2} yogourt \Im\i {fr3} yoghourt \Im\i && ~ei' MEV# 687.11 ~PIV: {eo1} jak/o && Ekstera vira vesto, malfermiĝanta ĉe la antaŭa parto, manikhava, kovranta la korpon de la ŝultroj ĝis proksimume la koksoj: la jako estas la ordinara senceremonia vesto de la okcidentaj Eŭropanoj; marista jako; jako de piĵamo; lanaj noktaj jakoj; jako kun baskoj. ≥ livreo, bluzo, kitelo, kamizolo, ĵaketo, frako. ~PIV' ~ei(94-11): EB#34/5,13, EB3#33=2 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Jacke \If\i {de2} Jackett \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} coat {en2} jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i {fr2} veston {fr3} vareuse && ~ei' MEV# 687.11 ~ei(94-11): {eo1} Alp/a jak/o && EB#34/26 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Trachtenjanker \Im\i {de2} Trachtenjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} national costume jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i bavaroise && ~ei' MEV# 687.17 ~ei(94-11): {eo1} anorak-jak/o ∞ knab/in/a && EB#31/42 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Mädchenanorak \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} girl's wind-jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} anorak \Im\i de fille \If\i && ~ei' MEV# 687.15 ~ei(94-11): {eo1} deĵor-jak/o && EB#216/66 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Bordjackett \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} duty jacket {en2} working jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} tenue \If\i de service \Im\i && ~ei' MEV# 687.11 ~ei(94-11): {eo1} du-buton-vic/a jak/o ∞ komplet/o kun && EB#34/4 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Zweireiher \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} double-breated suit {en2} lounge suit {en3} business suit {US} && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} complet \Im\i croisé à deŭ boutons \Im\i && ~ei' MEV# 687.15 ~ei(94-11): {eo1} en'hejm/a jak/o {eo2} hejm/a jak/o {en3} negliĝ/a jak/o && EB#33/10, EB#34/47, EB#47/56 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Hausjacke \If\i {de2} Rauchjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} house jacket {en2} smoking jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i d'intérieur && ~ei' MEV# 615.85 & 616.89 ~PIV: {eo1} frenez-jak/o {eo2} per'fort/a jak/o && Speco de kruda jako, kun allig-eblaj manikoj, uzata por senmovigi frenezulojn dum krizo. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Zwangsjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} strait-jacket && ~ei' MEV# 687.15 ~ei(94-11): {eo1} galon/it/a jak/o && EB#179/23 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Tressenrock \Im\i {de2} betreßte Rock \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} gallooned coat {en2} braided coat && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i à parement \Im\i && ~ei' MEV# 687.14 ~ei(94-11): {eo1} golf-jak/o && EB#34/21 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Sportjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} sports coat && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i de sport \Im\i && ~ei' MEV# 687.14 ~ei(94-11): {eo1} grimp-jak/o && EB#282/7 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Kletterweste \If\i {de2} Kletterjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} alpine jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i d'escalade \If\i && ~ei' MEV# 687.17 ~ei(94-11): {eo1} Kanad/a jak/o && EB#34/67 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Anorak \Im\i {de2} Windjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} wind-jacket {en2} hooded jacket {en3} wind-breaker && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} anorak \Im\i && ~ei' MEV# 687.17 : 675 ~ei(94-11): {eo1} led/a jak/o {eo2} led/o-jak/o && ~ei' ~ei(94-11): {de1} Lederjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} leather jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i de cuir \Im\i && ~ei' MEV# 687.17 ~ei(94-11): {eo1} ole/o-tol/a jak/o && EB#224/55 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Öljacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} oilskin jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} gilet \Im\i ciré && ~ei' MEV# 646.4 & 675.6 ~PIV: {eo1} pelt-jak/o {eo2} pelt/a jak/o && Jako el pelto, portata precipe de virinoj. ~PIV' ~ei(94-11): EB#32/45 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Pelzjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} fur jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i de fourrure \If\i && ~ei' MEV# 687.246 ~ei(94-11): {eo1} piĵam/a jak/o && EB#33/4 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Schlafanzugjacke \If\i {de2} Pyjamajacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} pyjama jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i de pyjama && ~ei' MEV# 687.14 ~ei(94-11): {eo1} plaĝ/o-jak/o && EB#267/21 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Strandjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} beach-jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i de plage \If\i && ~ei' MEV# 687.14 ~ei(94-11): {eo1} rajd-jak/o && EB#272/52 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Reitjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} riding jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veston \Im\i d'équitation {fr2} saute-en-bas \Im\i && ~ei' MEV# 627.957.4 ~PIV: {eo1} sav-jak/o && ~PIV' ~ei(94-11): Jako, kies interno estas plenigita de aero, de korko aŭ de kapoko, kaj kiu tenas la kapon de homo, kiu surmetis ĝin, super la akvo. ~ei' ~ei(94-11): {de1} Rettungsweste \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} life-jacket && ~ei' MEV# 687.14 : 796.86 ~ei(94-11): {eo1} skerm/o-jak/o && EB#277/29 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Fechtjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} fencing jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i d'escrime \If\i && ~ei' MEV# 687.15 : 793.38 ~ei(94-11): {eo1} smoking/a jak/o && EB#34/62 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Smokingjackett \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} dinner jacket {en2} tŭdo jacket {US} {en3} tŭedo {US} && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i de smoking \Im\i && ~ei' MEV# 687.14 ~ei(94-11): {eo1} sport-jak/o && EB#31/40, EB34/2 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Sportjacke && ~ei' ~ei(94-11): {en1} sports jacket {en2} sports coat {en3} sack coat {US} && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} vareuse \If\i de sport && ~ei' MEV# 687.13 ~ei(94-11): {eo1} sport-jak/o ∞ knab/in/a && EB#31/40 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Mädchenjacke\If\i {de2} Sportjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} girl's jacket {en2} sports jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} blouson \Im\i de sport \Im\i pour filles \If\i && ~ei' MEV# 687.12 ~ei(94-11): {eo1} tajlor-kostum/a jak/o && EB#32/2 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Kostümjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} costume jacket ~ei' ~ei(94-11): {fr1} veste \If\i de tailleur ~ei' MEV# 687.14 : 796.4 ~ei(94-11): {eo1} trejn-jak/o && EB#280/58 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Trainingsjacke \If\i ~ei' ~ei(94-11): {en1} training jacket ~ei' ~ei(94-11): {fr1} blouson \Im\i d'entrainement \Im\i {fr2} veste \If\i d'entrainement \Im\i {fr3} jumper \Im\i d'entrainement \Im\i ~ei' MEV# 687.11 ~ei(94-11): {eo1} unu-buton-vic/a jak/o ∞ komplet/o kun && EB#34/13, EB3#33=2 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Einreiher \Im\i {de2} einreihige Anzug \Im\i {de3} Herrenanzug \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} single-breasted suit {en2} men's suit && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} complet \Im\i droit && ~ei' MEV# 687.17 ~ei(94-11): {eo1} vent/o-jak/o && EB#34/67 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Windjacke \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} wind-jacket {en2} wind-breaker && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} anorak \Im\i && ~ei' MEV# 687.13 ~ei(94-11): {eo1} vent/o-jak/o ∞ knab/a && EB#31/46 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Bubenanorak \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} boy's wind-jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} anorak \Im\i de garçon \Im\i && ~ei' MEV# 687.1 ~PIV: {eo1} jak/et/o (1) && Mallonga jako: jaketo de kelnero; jaketo de Eton-studentoj, jaketo de skiistoj. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jäckchen \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} small coat && ~ei' MEV# 687.244 ~ei(94-11): {eo1} beb/a jak/et/o && ~ei' ~ei(94-11): {de1} Babyjäckchen \In\i {de2} Babyjüpchen \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} baby's jacket {en2} baby's coat && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} paletot \Im\i de laine \If\i && ~ei' MEV# 687.15 ~ei(94-11): {eo1} lit-jak/et/o && ~ei' ~ei(94-11): {de1} Bettjäckchen \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} bed-jacket && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} liseuse \If\i && ~ei' MEV# 686.1 ~PIV: {eo1} jak/et/o (2) && Ne surgluita, deprenebla ŝirmo-kovrilo de bindita aŭ broŝurita libro, ordinare montranta koloran ilustraĵon. ~PIV' ~ei(94-11): EB#178/37, EB3#185=37 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Schutzumschlag \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} dust jacket {en2} dust cover {en3} bookjacket {en4} wrapper && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} jaquette \If\i && ~ei' MEV# 598.??? ~ei(94-11): {eo1} jakan**/o && ~ei' ~ei(94-11): Genro de akvaj birdoj (\IJacana\i) kun sep aŭ ok specioj. Jakano havas araneajn ungojn, kiuj ebligas al ĝi iri sur flosantaj vegetaĵoj. ~ei' ~ei(94-11): {en1} jacana {en2} Lily-Trotter {en3} Lotus Bird && ~ei' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jakarand/o && BIB Genro (Jacaranda Juss. el bigoniacoj) de tropikaj arboj kun pinataj folioj k bluaj funelformaj floroj panikle aranĝitaj en la fino de la ŝosoj. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jacaranda && ~ei(94-11): {en1} jacaranda && ~ei(94-11): {fr1} jacaranda && ~ei' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Jakelin/o && Nomo de virino. ≥ Jakobino, Ĵakvino. ~PIV' MEV# 801.313.11 : 222 ~PIV: {eo1} Jakob/o (1) && BIB Patriarko, filo de Izaako. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Jakob/o (2) && Virnomo. ≥ Ĵakvo. ~PIV' MEV# 281.83 ~PIV: {eo1} Jakob/an/o && KRI Ano de Siria kristana sekto. ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Jakob/in/o && Nomo de virino. ~PIV' MEV# 941.0 : 329 ~PIV: {eo1} Jakob/ist/o && HIST Ano de la Angla partio, kiu apogis la Stuartojn. ~PIV' MEV# 271.2 ~PIV: {eo1} Jakob/ul/o && Malnova nomo de la dominikanoj. ~PIV' MEV# 944 : 329.15 ~PIV: {eo1} Jakoben/o (1) && HIST Membro de la "Klubo de l' Jakobenoj", revolucia maldekstra agadgrupo. ~PIV' MEV# 944 : 329.15 ~PIV: {eo1} Jakoben/o (2) && Partiano de radikala demokratio: li estas pli malbona ol Jakobeno. ~PIV' MEV# 391.1 & 687.4 ~ei(94-11): {eo1} Jakoben/a ĉap/o && EB#36/2 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Jakobinermütze \Im\i {de2} Freiheitsmütze \Im\i {de3} phrygische Mütze && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Jacobin cap {en2} liberty cap {en3} Phrygian cap && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} bonnet \Im\i jacobin {fr2} bonnet \Im\i phrygien && ~ei' MEV# 944 : 329.15 ~PIV: {eo1} Jakoben/ism/o && Opinio, doktrino de Jakobenoj. ~PIV' MEV# 797.144 ~PIV: {eo1} jakt/o (1) {eo2} jaĥt/o (1) && SHI Malpeza velŝipo aŭ velboato, tenata k konstruita por konkursoj. ~PIV' MEV# 629.125.12 ~PIV: {eo1} jakt/o (2) {eo2} jaĥt/o (2) && SHI Ŝipo aŭ barko, movata per ĉia movforto alia ol remiloj, kaj uzata por privataj plezurvoj-aĝoj, krozoj ktp. ~PIV' MEV# 796.918 ~ei(94-11): {eo1} glaci-jakt/o && EB#284/46 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Eisjacht \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} ice yacht {en2} ice boat {en3} ice scooter {US} && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} yacht \Im\i à patins {fr2} yacht \Im\i à glace && ~ei' MEV# 797.144 ~ei(94-11): {eo1} konkurs/a jakt/o {eo2} kur-jakt/o {eo3} kur-konkurs/a jakt/o && EB#270/5 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Rennkieljacht \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} racing keel yacht && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} yacht \Im\i de course à quille \If\i de plomb && ~ei' MEV# 629.125.12 ~ei(94-11): {eo1} kroz-jakt/o && EB#270/1-4 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Fahrtenkieljacht \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} sea-going keel yacht && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} yacht \Im\i de croisière à quille \If\i && ~ei' MEV# 629.125.12 ~ei(94-11): {eo1} motor-jakt/o {eo2} privat/a jakt/o && EB#216/20 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Motorjacht \If\i {de2} Privatjacht \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} motor launch {en2} private launch && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} yacht \Im\i à moteur {fr2} yacht \Im\i privé && ~ei' MEV# 797.144 ~PIV: {eo1} jakt/ad/o && Veturado per jakto. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jachtensegeln \In\i && ~ei' MEV# 629.125.12 ~ei(94-11): {eo1} jakt/o-tipoj && EB#270/27-50 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Jachttypen \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} types of yachts && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} types \Im\i de yacht \Im\i && ~ei' MEV# 397 ~PIV: {eo1} Jakut/o && Ano de Siberia gento. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jakute \Im\i && ~ei' MEV# 581.47 ~PIV: {eo1} jakv/o && BOT Frukto de jakvujo. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jakv/uj/o {eo2} jakv-arbo && Specio de panarbo (Artocarpus integrifolia L. fil. el morusacoj) kun nedividitaj folioj, per kio i.a. ĝi diferencas de la vera panarbo. ~PIV' MEV# 581.43 ~PIV: {eo1} jalap/o && BOT La tuberforma kaj preskaŭ globforma rezinhava radiko de jalapujo, uzata medicine kiel drastaĵo, aŭ pulvore, aŭ tinkture. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jalapenwurzel \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} racine de jalap && ~ei' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jalap/uj/o {eo2} jalap-plant/o && Plurjara herbo (\IExogonium purga\i Hayne/Benth. el konvolvulacoj) kun ebenrandaj korformaj folioj kaj grandaj purpuraj floroj, kies stiluso kaj stamenoj estas pli longaj ol la funelforma korolo. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jalape \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} jalap && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} jalap && ~ei' MEV# (477.9) ~PIV: {eo1} Jalt/o && ~PIV' ~ei(94-11): GEOG Konata ban-urbo, en Krimeo (34°03'E, 44°30'N). ~ei' ~ei(94-11): {de1} Jalta && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Yalta && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Yalta && ~ei' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} jam && Adverbo esprimanta la ĝeneralan ideon pri ŝanĝiĝo de stato, kaj pli precize signifanta: {eo1} jam (1) && De nun; sen plua atendo; senplie: mi jam havas mian ĉapelon, nun serĉu vi vian; jam estas tempo iri domen; ni iras al nia celo jam kun plena trankvileco; riĉigadi la lingvon per novaj vortoj oni povas jam nun; ĉu vi forgesas jam, ke vi kristano estas?. {eo1} jam (2) && Tuj post tiam; tuj ekde tiam: post unu horo la forno estis jam varma; jam de tri tagoj mi ne fermis la okulojn; vi bezonas nur enmeti en la leteron iun vortareton kaj la adresito (= adresulo) vin jam komprenos; kiel longe (de kiam) vi estas jam fosisto?; jam dek jarojn (de antaŭ dek jaroj) li loĝas tie ĉi; tia uzado estus jam arbitraĵo kaj kondukus al ĥaoso; post unu sola duonhoro li ekposedas la tutan gramatikon kaj al li restas jam nur la simpla kaj facila akirado de provizo da vortoj; vi bezonas nur simple ekpensi pri la esenco de tiuj ĉi frazoj kaj vi jam komprenos, ke ili (la kritikoj) ne havas eĉ la plej malgrandan fundamenton. {eo1} jam (3) && Antaŭ nun: se li jam venis petu lin al mi; ĉu vi jam trovis vian horloĝon?; li jam kelkfoje demandis pri vi; mi jam diris al vi, ke mi foriras. {eo1} jam (4) && Antaŭ tiam: kiam vi venis, li jam diris (estis dirinta) al mi la veron; kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita; mi ŝin enbrakigis, sed ŝi jam mortis. {eo1} jam (5) && Pli frue, ol oni atendas aŭ atendis: post semajno eble vi trovos jam ian sciigon; la verko estas jam preta, li kredas sukcesi kaj jam ridetas. RIM. Krom tiuj fundamentaj sencoj, Z. sub la influo de la germana lingvo uzis jam kun du apartaj signifoj, por esprimi nuancon: 1e de kontentigo, de sufiĉeco: ĝi estas jam tia enviinda loko; jam la politiko povus iIin devigi, se li iris jam ekzameniĝi, mi dezirus almenaŭ, ke li sukcesu!; jam se estas soleno ĝi estu soleno! (=proksimume "sole per si mem", "do"); 2e de optimismo, de matura preteco: liaj filoj estas iom malbonkondutaj. . . sed kun la tempo ili jam solidiĝos; ili tion ankoraŭ ne povas fari bone, sed la afero jam iros; jam venos al mi en la kapo io; venu al mi, mi jam varmigos vin!; ne ploru, vi iel jam venos tien! (=finfine, pli-malpli baldaŭ). Tiujn ne internaciajn uzojn oni prefere ne imitu. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} schon {de2} bereits && ~ei' ~ei(94-11): {en1} already {en2} by now {en3} by then && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} déjà {fr2} désormais && ~ei' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} jam ne && Tiu esprimo havas la sencon de jam (1) kaj jam (2) sekvata de ne: ve, multaj el niaj pioniroj jam ne vivas; centoj da miloj da radiketoj subtenas nian arbon, kiu jam (de nun) ne timas la venton; la naciaj lingvoj havas akcenton malregulan kaj malfacilan, kiun ili jam (de nun) ŝanĝi ne povas; li ne estas sufiĉe klera, sed lerni mun li jam (de tiu momento) ne havas la eblon; eĉ se ni volus nun halti, ni jam ne povus; vidante la partiecon de la prezidanto, li jam (de tiam) ne parolis (li tute ne parolis); kiu okazon forŝovas ĝin jam ne retrovas. Kiel oni vidas per tiuj lastaj ekz-oj, jam ne ne ĉiam samsignifas kiel ne . . . plu, sed ĝi montras statŝanĝon kaj speciale neplenumiĝintan deziron aŭ intencon. ne jam. Tiu esprimo estas, laŭ la konsilo de Z., evitenda, kaj anstataŭigenda per ankoraŭ ne. ~PIV' MEV# (729.2) ~PIV: {eo1} Jamaik/o && GEOG Unu el la Grandaj Antiloj, sude de Kubo (76°52'W, 17°57'N). ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jamaika && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Jamaica && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Jamaïque && ~ei' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} jamb/o && POE Versero, konsistanta el du silaboj, el kiuj la unua estas mallonga aŭ senakcenta, kaj la dua longa aŭ akcenta (² ─ ). ≥ trokeo, spondeo. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jambus \Im\i {de2} Jambe \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} iambus && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} ïambe && ~ei' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} jamb/a && Rilata al jambo(j): jambaj versoj. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} jambisch && ~ei' ~ei(94-11): {en1} iambic && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} ïambique && ~ei' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} jamb/in/o && Familiara nomo, por montri la jambajn versojn, post kies fina akcenta silabo trovigas kroma, senakcenta: la jambinoj estas la regula formo de la jambaj versoj en E-o. ~PIV' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} ĥor-jamb/o && Versero, konsistanta el trokeo plus jambo (─ ² ² ─). ~PIV' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} tri-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 3 jamboj, plus fina kromsilabo. ~PIV' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} kvar-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 4 jamboj, plus fina kromsilabo. ~PIV' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} kvin-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 5 jamboj, plus fina kromsilabo. ~PIV' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} ses-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 6 jamboj, plus fina kromsilabo. ~PIV' MEV# 801.631 ~PIV: {eo1} sep-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 7 jamboj, plus fina kromsilabo. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jambos/o && BOT G. (\IJambosa\i DC el mirtacoj) de Hindiaj kaj Malajaj tropikaj arboj kun sukaj, manĝeblaj beroj, kiuj havas rozan odoron. ≥ kariofilarbo. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jambusenbaum \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} rose-apple tree && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} jambosier && ~ei' MEV# 292 ~PIV: {eo1} Jan/o && MIT Roma dio de la komencoj kaj malfermoj, prezentata kun du vizaĝoj kontraŭdirektaj: la pordoj de la templo de Jano estis fermitaj nur dum paco. ~PIV' ~ei(94-11): EB#308/47,48 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Janus \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Janus && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Janus && ~ei' MEV# (282.252.3) {eo1} Jangzi && GEOG Unu el la plej grandaj riveroj de Ĉinujo; = Rivero Blua (122°E, 31°30'N). ~PIV'~ ei(94-11): {de1} Jangtsekiang && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Yangtze {en2} Yangtzekiang && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Yangzi Jiang {fr2} Yang-tseu-kiang && ~ei' MEV# 956.0 ~PIV: {eo1} janiĉar/o && Membro de la persona gvardio de l' turka sultano (aboliciita en 1826). ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Janitschar \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} janissaire && ~ei' MEV# 801.313 : (=1.73) ~PIV: {eo1} Janki/o && Familiara nomo por Usonano. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Yankee \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Yankee && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} yankee \Im\i && ~ei' MEV# 801.313 : 273.7 ~PIV: {eo1} Jansen/o && Nederlanda episkopo de Ipro (1585-1638). ~PIV' MEV# 273.7 ~PIV: {eo1} Jansen/ism/o && REL Doktrino de Janseno pri la neebleco de la saviĝo per la solaj homaj fortoj, pri la antaŭdestinado de la animoj kaj la malgranda nombro de la savotoj. ~PIV' MEV# 273.7 ~PIV: {eo1} Jansen/ist/o && Ano de Jansenismo. ~PIV' MEV# "33.01" ~PIV: {eo1} Januar/o && La unua monato de la nuna kristana jaro. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Januar && ~ei' ~ei(94-11): {en1} January && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Janvier && ~ei' MEV# (=952) ~PIV: {eo1} Japan/o && Ano de la ĉefgento loganta en Japanujo. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Japaner \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Japanese && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Japonais && ~ei' MEV# (=952) ~PIV: {eo1} Japan/a && Rilata al Japanoj aŭ al Japanujo: la Japana arto, civilizo, lingvo, skribo. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} japanisch && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Japanese && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} japonais && ~ei' MEV# 582.??? ~ei(94-11): {eo1} Japan/a cidoni-arbed/o && EB#357/17 ~ei' ~ei(94-11): {de1} japanische Quitte \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} japonica {en2} Japanese quince && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} cognassier \Im\i du Japon && ~ei' MEV# 929.9.021 ~ei(94-11): {eo1} Japan/a flag/o && EB#245/20 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Sonnenbanner \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Rising Sun && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} bannière \If\i du soleil && ~ei' MEV# 003.324 ~ei(94-11): {eo1} Japan/a skrib/o && EB#324/6 ~ei' ~ei(94-11): {de1} japanische Schrift \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Japanese script && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} japonaise écriture && ~ei' MEV# (520) ~PIV: {eo1} Japan/i/o {eo2} Japan/uj/o && GEOG Ekstrem-Orienta ŝtato, konsistanta el insularo norde de Pacifiko (Tokio, 139°45'E, 35°43'N). ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Japan && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Japan && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Japon && ~ei' MEV# 800.7 : =956 ~PIV: {eo1} Japan/ig/i && Lernigi la Japanan lingvon aŭ civilizon al fremda gento. ~PIV' MEV# (=952) ~PIV: {eo1} Japan/in/o && Virino Japana. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Japanerin \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Japanese && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} Japonaise && ~ei' MEV# "45" ~PIV: {eo1} jar/o (1) && Tempomezur-unuo, egala al la daŭro de unu kompleta rondiro de la Tero ĉirkaŭ la Suno: natura, suna, tropika jaro (365 tagoj, 5h 48m 46s); astra, sidera jaro (pli longa je 20 m 23 s). ~PIV' MEV# "45" ~PIV: {eo1} jar/o (2) && Tiu tempodaŭro, proksimume kalkulita, uzata oficiale por datado kaj komenciĝanta unu difinitan tagon: la gregoria, julia jaro; la leĝa, civila jaro; en la jaro 1905 mia patro. . .; la pagoj estas renovigataj en Januaro de ĉiu jaro; la venonta, pasinta jaro; unu fojon en ĉiu jaro estas farata Internacia Kongreso; en la daŭro de la lastaj 5 jaroj; elektitaj en la Akademion por la sekvanta jaro; de jaro al jaro; jaro post jaro; al la nova jaro 1893 mi gratulas ĉiujn amikojn; dezirante plej bonan novan jaron al vi. RIM. En la antikvaj tempoj la datado estis ofte kalkulata de la jarkomenca tago, kiu sekvis aŭ antaŭiris la surtroniĝon de ia reĝo: en la sepa jaro de Jehu Jehoaŝ fariĝis reĝo. ~PIV' MEV# "45" ~PIV: {eo1} jar/o (3) && Samlonga periodo, komenciĝanta ian alian tagon, konata de la interesatoj: la eklezia (kristana) jaro (de Advento ĝis Advento); la lerneja jaro (de Septembro ĝis Julio en Eŭropo); la teatra jaro (de Novembro ĝis Aprilo); la budĝeta jaro (varianta laŭ la landoj); la akademianoj estas elektataj por naŭ jaroj; antaŭ 15 jaroj mi diris publike, ke...; virseksulo en la aĝo de dudek jaroj; aĝulo de kvin jaroj; en la unuaj jaroj de ekzistado de E-o; pasis jam unu jaro, de kiam ni renkontiĝis. ~PIV' MEV# "45" ~PIV: {eo1} jar/o (4) && Tiu periodo, rigardata rilate al tio, kio okazis en ĝi: Ii foriris du jarojn; mi dediĉis ĉ. 2 jarojn al la esplorado de tiu ĵargono; tio prezentas la laboraĵon de dek jaroj; dudek jaroj de servado; jaroj de vivo kaj paco; antaŭ ol venis la jaroj de malsato; jaroj da senlaboreco; per la saĝo aldoniĝos al vi jaroj da vivo; jarlonga atendado; lavu tutan jaron, negro ne blankiĝos; la sezonoj de la jaro. ~PIV' MEV# "45" ~PIV: {eo1} jar/oj (5) && Tempo, periodo de la homa vivo: la knabaj jaroj; de zorgoj, ne de jaroj blankiĝas la haroj; pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj. ~PIV' MEV# "55" ~PIV: {eo1} jar/a (1) && Ĉiujara. ~PIV' MEV# "55" ~PIV: {eo1} jar/a (2) && Unujara. ~PIV' MEV# "45" ~PIV: {eo1} jar/ar/o && Serio da jaroj. ≥ erao, periodo, epoko, aĝo. ~PIV' MEV# "47" ~PIV: {eo1} cent-jar/o && Jarcento: la mezaj centjaroj (= Mezepoko). ~PIV' MEV# "57" ~PIV: {eo1} cent-jar/a && Havanta la aĝon de cent jaroj, daŭrinta cent jarojn: ĉu de homo centjara fariĝos nasko?; centjaraj kverkoj; centjara fremda regado. ~PIV' MEV# "57" ~ei(94-11): {eo1} cent-jar/a fest/o && {en1} centenary && ~ei' MEV# "57" ~PIV: {eo1} cent/a-jar/a && Okazanta en la centa jaro. RIM. Sencon analogan havas la ceteraj kunmetaĵoj: dek-jara, dek/a-jara, unu-jara, unu/a-jar/a ktp; ~PIV' ≥ dek-jar/a ≥ cent-jar/a MEV# ≥ dek/a-jar/a ≥ cent/a-jar/a MEV# ≥ unu-jar/a ≥ cent-jar/a MEV# ≥ unu/a-jar/a ≥ cent/a-jar/a MEV# MEV# -053.9 ~PIV: {eo1} cent-jar/ul/o && ~PIV' MEV# -053.8 ~PIV: {eo1} kvindek-jar/ul/o && ~PIV' MEV# "312" ~PIV: {eo1} ĉi'jar/a && Okazanta, okazinta aŭ okazonta en la nuna jaro. ~PIV' MEV# "55" ~PIV: {eo1} ĉiu'jar/a && Okazanta en ĉiu jaro: ĉiujara repago de ŝuldo; ĉiujara oferado. ~PIV' MEV# "440-06" ~PIV: {eo1} duon'jar/o && Duono de jaro, semestro. ~PIV' MEV# "440-03" ~PIV: {eo1} kvaron'jar/o && Kvarono de jaro, trimestro. ~PIV' MEV# "55" ~PIV: {eo1} laŭ'jar/a && Rilata al la periodo de nur unu jaro: laŭjara dungito. ~PIV' MEV# "48" ~PIV: {eo1} mil'jar/o && Jarmilo: miljaroj ne povis, minuto elŝovis. ~PIV' MEV# "58" ~PIV: {eo1} mil'jar/a && Daŭrinta mil jarojn: miljara imperio. ~PIV' MEV# "405" ~PIV: {eo1} mult(e)jara (1) && Havanta daŭron de multaj jaroj: rezultato de multejara pacienca laborado; miaj multjaraj laboroj kaj suferoj. ~PIV' MEV# 612.67 ~PIV: {eo1} mult(e)-jar/a (2) && Havanta la aĝon de multaj jaroj. ~PIV' MEV# 581.149 ~PIV: {eo1} plur'jar/a && BOT Vivanta dum tri aŭ pli da jaroj, normale floranta en ĉiu kreska sezono (pp planto, precipe herbo). ~PIV' MEV# 657.37 ~IKEV#282: ~ei(94-11): {eo1} buĝet/a jar/o && La jaro al kiu rilatas buĝeto. {de1} Haushaltsjahr \In\i && {en1} budget year {en2} financial year && {es1} año económico && {fr1} année \If\i budgétaire && ~IKEV'~ei' MEV# "45" ~PIV: {eo1} super'jar/o && Jaro, enhavanta 366 tagojn. ~PIV' MEV# 264-04 ~PIV: {eo1} favor'jar/o && Jaro, en kiu oni esperas aŭ ricevis apartan favoron de Dio: por proklami favorjaron de la Eternulo, en la favorjaro 1887 aperis E-o. ~PIV' MEV# 657.37 ~IKEV#1028: ~ei(94-11) {eo1} financ/a jar/o && 12-monata konto-periodo de entrepreno, kiu ne bezonas esti kalendara jaro. {de1} Rechnungsjahr \In\i {de2} Geschäftsjahr \In\i {de3} Betriebsjahr \In\i {de4} Wirtschaftsjahr \In\i {de5} Finanzjahr \In\i && {en1} financial year {en2} fiscal year {US} && {es1} año financiero {es2} ejercicio \Im\i && {fr1} année \If\i budgétaire && ~IKEV'~ei' MEV# 657.37 ~IKEV#319: ~ei(94-11): {eo1} kalendar/a jar/o && La jaro komenciĝanta je la unua de januaro kaj finiĝanta je la tridek unua de decembro. ≥ financa jaro. {de1} Kalenderjahr \In\i && {en1} calendar year && {es1} año \Im\i civile && {fr1} année civile && ~IKEV'~ei' MEV# 377 ~PIV: {eo1} lern'jar/oj && Jaroj pasintaj en la lernejo, universitato ktp. ~PIV' MEV# 523.81 ~PIV: {eo1} lum'jar/o && Unuo por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egalvaloranta la distancon trairatan de la lumo dum unu jaro. ~PIV' MEV# 398.332.42 ~PIV: {eo1} nov'jar/a && Rilata al la komenciĝo de nova jaro: novjara saluto nov(o)jaraj bondeziroj. ~PIV' MEV# "311" ~PIV: {eo1} pas/int-jar/a && Okazinta en la antaŭa jaro: li zorgas pri ĝi kiel pri neĝo pasintjara; en mia pasintjara letero. ~PIV' MEV# 35.082.1 ~PIV: {eo1} prov'jar/oj && Tempo, dum kiu iu provlernis sian metion, profesion ktp: la provjaroj de Vilhelmo Meister (romano de Goethe). ~PIV' MEV# 35.08 ~PIV: && {eo1} serv/o-jar/oj && Tempo, dum kiu iu servadis en ofico. ~PIV' MEV# "47" ~PIV: {eo1} jar-cent/o (1) && Cento da jaroj: antaŭ kelkaj jarcentoj iliaj prapatroj loĝis ne en Ameriko: en la daŭro de jarcentoj, ĝi havis la aĝon de duono da jarcento. ~PIV' MEV# "47" ~PIV: {eo1} jar-cent/o (2) && Numerita periodo de cent jaroj, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: ĉirkaŭ la mezo de la dekkvara jarcento; la epoko de la mezaj jarcentoj (Mezepoko). ~PIV' MEV# "47" ~PIV: {eo1} jar-cent/a && Daŭrinta plurajn jarcentojn: jarcenta tradicio. ~PIV' MEV# "46" ~PIV: {eo1} jar-dek/o (1) && Deko da jaroj. ~PIV' MEV# "46" ~PIV: {eo1} jar-dek/o (2) && Numerita dekjara periodo en jarcento: en la tria jardeko de la lasta jarcento. ~PIV' MEV# "48" ~PIV: {eo1} jar-mil/o (1) && Milo da jaroj: post jarmiloj ili alflugos trans la oceano!. ~PIV' MEV# "48" ~PIV: {eo1} jar-mil/o (2) && Numerita miljara periodo, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: en la dua jarmilo antaŭ J-K. ~PIV' MEV# "48" ~PIV: {eo1} jar-mil/a && Daŭrinta tra pluraj jarmiloj: la Hebreoj uferis jarmilan martirecon. ~PIV' MEV# 06.055.5 ~IKEV#79: ~ei(94-11): {eo1} jar-raport/o && {de1} Jahresbericht \Im\i && {en1} annual report && {es1} memoria \If\i anual && {fr1} rapport annuel && ~IKEV'~ei' MEV# 629.12.014.2 ~PIV: {eo1} jard/o (1) && SHI Transversa velstango, al kiu la supra rando de velo estas fiksita: antaŭa, meza, posta jardo; topjardo, bramjardo, reĝjardo. ≥ bumo, busprito, gafo. ~PIV' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} bram-jard/o && EB#214/35, 36, 41, 42. {de1} Vor-Unterbrahmrah \If\i {de2} Vor-Oberbrahmrah \If\i {de3} Groß-Unterbrahmrah \If\i {de4} Groß-Oberbrahmrah && {en1} topgallant yard && {fr1} petit perroquet \Im\i {fr2} grand perroquet \Im\i && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} ĉef-jard/o {eo2} grand-jard/o && EB#213/21. {de1} Rahsegel \In\i && {en1} squaresail && {fr1} grand'vergue \If\i {fr2} voile \If\i carrée carguée && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} mal'supr/a jard/o && EB#214/32, 38; 215/25. {de1} Fockrah \If\i {de2} Großrah \If\i {de3} Bagienrah \If\i {de4} Begienrah \If\i && {en1} fore yard {en2} mainyard {en3} crossjack yard {en4} cro'jack yard && {fr1} vergue \If\i de misaine \If\i {fr2} grand'vergue \If\i {fr3} vergue \If\i barré && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} post'jard/o && EB#215/25. {de1} Bagienrah \If\i {de2} Begienrah \If\i && {en1} crossjack yard {en2} cro'jack yard && {fr1} vergue \If\i barré && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} reĝ-jard/o && EB#214/37, 43. {de1} Vor-Royalrah \If\i {de2} Groß-Royalrah \If\i && {en1} fore royal yard {en2} main royal yard && {fr1} vergue \If\i de petit cacatois {fr2} vergue \If\i de grand cacatois && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} top-jard/o && EB#213/39; 214/33,34,39,40. {de1} Marsrah \If\i && {en1} topsail yard && {fr1} vergue \If\i de hunier && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} jard-lift/oj && EB#214/47. {de1} Toppnanten \If,pl\i && {en1} lifts && {fr1} balancines \If,pl\i && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} jard/o-vel/ar/o && EB#214/55-66. {de1} Rahsegel \In,pl\i && {en1} square sails && {fr1} voiles \If,pl\i carrées && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} jard/o-vel/o && EB#213/33; 215/16. {de1} Rahsegel \In\i {de2} Großsegel && {en1} mainsail {en2} squaresail && {fr1} grand-voile \If\i carrée && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~ei(95-1): {eo1} jard-top-velo && EB#215/20. {de1} Marssegel \In\i && {en1} top-sail && {fr1} voiles \If,pl\i carrées && ~ei' MEV# 629.12.014.2 ~PIV: {eo1} al'jard/ig/i && Fiksi la velon al la jardo, por ekuzado. ≥ refi, brajli, ferli. ~PIV' MEV# 389.16 ~PIV: {eo1} jard/o (2) && Brita mezurunuo de longo (0,917 m). ≥ metro, klafto. arŝino. ~PIV' MEV# ~PIV: {eo1} jaroviz/i && = vernalizi. ~PIV' MEV# 582.???? ~PIV: {eo1} jasmen/o && BOT Genro (\IJasminum\i L. el oleacoj) de arbedoj, plejparte tropikaj, iometgrade volvaj, kun longaj, maldikaj, plej ofte verdaj, iom angulecaj tigoj, duope kontraŭesidantaj, pinataj aŭ nedividitaj folioj kaj pli-malpli primolsimilaj floroj unuopaj aŭ grupete en folianguloj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kulturataj: jarda floro, laŭbo. ≥ filadelfo. ~PIV' MEV# 549.??? ~PIV: {eo1} jasp/o && MIN Densa, bruneca variaĵo de kalcedono, prezentanta diverskolorajn striojn. ≥ gemo. ~PIV' MEV# 686.123 ~PIV: {eo1} jasp/i \Itr\i && Kolorigi, imitante la kolorojn de jaspo: jaspi la randojn de libro. ≥ vejni. ~PIV' MEV# 7.017 ~PIV: {eo1} jasp/ec/a && Simila al la kolordiverseco de jaspo: jaspeca marmoro, tulipo. ~PIV' MEV# 549.??? ~PIV: {eo1} jaspis/o && MIN Jaspo: multekostaj ŝtonoj, rubeno, topazo, jaspiso. ~PIV' MEV# 726.1 ~PIV: {eo1} jaŝir/o && REL Ŝintoa templo. ~PIV' MEV# 623.444 ~PIV: {eo1} jatagan/o && Sabro sen manŝirmilo kun klingo dukurba, uzata precipe de janiĉaroj. ~PIV' MEV# (922) ~PIV: {eo1} Jav/o && GEOG Unu el la Indoneziaj insuloj (Ĝakarto, 106°49'E, 6°10'S). ~PIV' MEV# (=1.922) ~PIV: {eo1} Jav/an/o && Indiĝeno loĝanta en Javo. ~PIV' MEV# (38) ~PIV: {eo1} Javan && BIB Hebrea nomo de Helenujo. ~PIV' MEV# 231 ~PIV: {eo1} Jave/o && La propra nomo de Dio en la Biblio, mistradukita per "La Eternulo". ≥ Adonaj, Jehovo, Alaho, Bramo. ~PIV' MEV# 231 ~PIV: {eo1} Jave/a && Rilata al tiu nomo aŭ ĝia uzado: la Javea dokumento en la Pentateŭko. ≥ elohima. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jazion/o && BOT Genro (\IJasione\i L. el kampanulacoj) de unu-, du- kaj plurjaraj herboj kun helbluaj floroj en kapo; kreskas ordinare en sekaj, sablaj lokoj. ~PIV' MEV# 292 ~PIV: {eo1} Jazon/o && MIT Ĉefo de la ekspedicio de Argonaŭtoj, konkerinto de la Orfelo kaj edzo de Medea. ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} je && Komuna prepozicio, kies senco estas nedifinita kaj kiun oni ĉiam povas uzi, kiam la senco ne montras klare, kia prep. konvenas. En la komenco ĝi estis uzata en multaj okazoj, por kiuj oni poste preferis pli kutiman prep-on: "la pli kompetentaj E-istoj en la lasta tempo ne senprave evitadis tiun ĉi vorton" skribis Z. en 1894. Oni trovas ĝin nun preskaŭ nur en jenaj okazoj: ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} je (1) && Komuna prepozicio, antaŭ la suplemento de adj. signifanta abundon aŭ senigon, aŭ montranta malfacile difineblan rilaton al la suplemento: riĉa je brutoj; kripla, lama je unu membro; malsana je la brusto; graveda je filo; libera je tiuj mankoj; kapabla je ĉio; kontenta je sia sorto; bonŝanca je la monludoj. ≥ pri, de; ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} je (2) && Komuna prepozicio, antaŭ la objekta komplemento de verb-subst., por eviti la konfuzon kun la agantsignifa "de": havi rajton je io; aspiro, kalkulo, klopodado, soifado, sufero de iu je io; ĉion ĉi tion elpensis la historioskribantoj pro mokado je la foririntaj generacioj; nekredo je Dio; ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} je (3) && Komuna prepozicio, antaŭ adjekto de horo: je la tria matene (sed: en la mateno, ĉe la sunleviĝo); ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} je (4) && Komuna prepozicio, antaŭ la adjekto esprimanta la tenatan korpoparton: ŝi eltiris je la kornaro nordan cervon; mi prenos vin je la mano (= je via . . .; per la rnano= per mia...); ŝi eksentis, ke oni tenis ŝin je la brako; konduki iun je la nazo; (analoge) ŝi ekfrapis per la fingroj je la fenestro; ŝi ekfrotis la alumetojn je la muro; la ŝiprompiĝulo tenas sin je tabulo; ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} je (5) && Komuna prepozicio, antaŭ mezur-adjekto, kiam la mezursuplemento estas plurvorta: vi estas certe je duono da kapo pli alta ol mi; Mi estas je unu jaro pli juna, kaj tamen je kiom mi estas pli saĝa ol vi; ŝi retiriĝis je kelke da paŝoj; ili estas malproksimaj unu de la alia je tritaga vojaĝo; ĝi restis je granda distanco malantaŭen; ĉu la ombro iru antaŭen je dek gradoj?; (analoge) je la unua fojo ŝi sentis larmojn; ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} je (6) && Komuna prepozicio, antaŭ diversaj objektoj aŭ adjektoj, malfacile klaseblaj: mi ne kredas je Dio; kredi je la senmorteco de l' animo, je la fantomoj; la reĝo vetis kun li je ses berberaj ĉevaloj; malpaciĝinte kun sia edzino, li eksedziĝis je ŝi; malsaniĝi je lepro; gravediĝi je ĝemeloj; li prenas ĉion je la kalkulo kaj eĉ unu kopekon ne volas pagi; la pozon duonkuŝan ŝi ŝanĝis je pozo sida; mia popolo ŝanĝis sian gloron je idoloj; ties karnon mi disŝiros je pecetoj; junuloj ofte suferas je absoluta manko de singardo. ≥ al, pri, disde, pro. ~PIV' MEV# 801.313 : 22 ~PIV: {eo1} Jehoaŝ/o && BIB Reĝo de Judujo, post Atalja. ~PIV' MEV# 801.313 : 22 ~PIV: {eo1} Jehojada && BIB Ĉefpastro en Jerusalemo, ŝirminto de Jehoaso, kiu lin poste mortigis. ~PIV' MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehoŝafat && BIB Kvara reĝo de Judujo. ~PIV' MEV# 801.311.33 ~PIV: {eo1} Val/o de Jehoŝafat/o && Valo inler Jerusalemo kaj la Olivmonto: mi kolektos ĉiujn naciojn en la valon de Jehoŝafato. ~PIV' MEV# 231 ~PIV: {eo1} Jehov/o && Mislego de Javeo, disvastiĝinta jam en la mezepoko kaj uzita ĝis la 19a jc: Jehovo, kiu estas li do? . ~PIV' MEV# 801.313 : 221 ~PIV: {eo1} Jehu && BIB Uzurpinto de la Izraela reĝeco. ~PIV' MEV# 801.313 : 221 ~PIV: {eo1} Jehud/o (1) {eo2} Jehuda (1) && BIB Filo de Jakob: juna leono estas Jehudo. ~PIV' MEV# (=924) ~PIV: {eo1} Jehud/o (2) {eo2} Jehuda (2) && La tribo, deveninta el tiu patriarko, kaj ties lando: la viroj de Jehudo estas lia plej amata plantaĵo; perfidis Jehudo. ≥ Judujo. ~PIV' MEV# 801.313 : 221 ~PIV: {eo1} Jehezkel && BIB Unu el la grandaj profetoj. ≥ Ezekielo. ~PIV' MEV# 611.34 ~PIV: {eo1} jejun/o && ANA La meza parto de la maldika intesto, inter la duodeno kaj la ileo (\Ijejunum\i). ~PIV' MEV# 800.21 ~PIV: {eo1} jelp/i \Intr\i && Akre ekkrii, kiel vundita aŭ kolereta hundo. ~PIV' MEV# (533) ~PIV: {eo1} Jemen/o && GEOG Imamujo, sudokcidente de la Araba duoninsulo (44°E, 15°20'N). ~PIV' MEV# (=1.533) ~PIV: {eo1} Jemen/an/o && Indiĝeno loganta en Jemeno. ~PIV' MEV# (534) ~PIV: {eo1} Sud-Jemeno && GEOG Popolrespubliko, eksprotektorato Brita de Adeno. ~PIV' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} jen (1) && Adverbo uzata por altiri la rigardon sur iun aŭ ion: jen mi estas!; ili preferus ankoraŭ longajn jarojn havi jen ĉi tiun favoran sinjoron; vi serĉas la princon? - jen li estas!. ~PIV' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} jen (2) && Adverbo uzata por altiri la atenton sur ion: jen estas la brutoj, kiujn vi povas manĝi: bovo . . .; jen Ofelio perdis la prudenton!; jen la ĝusta tempo por lin kapti; jen por unu fojo ŝi diris la veron!; jen staras la bovoj antaŭ la monto (= jen la malfacilaĵo!); jen vi havas (tiu ĉi bato estas por vi!). RIM. En tiu emfaziga senco, oni kutimas uzi la ekkriajn pronomojn anst la montraj: jen kiaj ni estas!, jen kio venas, se oni volas edziĝi kun fraŭlino!; jen kiel vi agis kun mi!; jen kion diris Aĥitofel; kvankam Z iafoje uzis la montrajn: jen tio min haltigas. ~PIV' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} jen (3) && Adverbo uzata por prezenti pli vigle ian subitan okazaĵon: krak! jen ĝi falis de la ŝranko, jen la horloĝo sonis nokto-mezon; Faraono havis sonĝon, ke jen li staras apud la rivero; jen avineto ne plu vivas; jen oni devis fari la provon. ~PIV' MEV# 801.28 ~PIV: {eo1} jen . . . jen . . . && Konjunkcie uzata duopo por esprimi, ke du ebloj efektiviĝas alterne (unufoje . . . alifoje . . .): ŝi kutimas havi ĉe sia zono jen rozon, jen diamanton; jen li ŝipveturis (sonĝe) tra arbaroj, jen meze tra urbo; jen la arbaroj estis densaj kaj mallumaj, jen ili estis kiel bela parko; li estis jen vigla, jen malbonhumora; ĉirkaŭ la buŝo ludis svarmo de ridetoj, jen plaĉivolaj, jen petolaj, jen ŝercemaj; li okupadis sin jen per tio, jen per alio. ≥ ĉu . . . ĉu . . ., aŭ . . . aŭ . . . ~PIV' MEV# 801.23 ~PIV: {eo1} jen/a && Montra adj., signifanta "tiu sekvanta": ankoraŭ pli mallonga vojo estas jena; tuŝante la akuzativon mi povas al vi doni la jenan konsilon. ~PIV' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} jen/e && Tiel, kiel oni tuj diras: tiam li respondis al mi jene: . . . ; ni jene aranĝos la aferon. ~PIV' MEV# 801.22 ~PIV: {eo1} jen/o (1) && Tio ĉi, kio sekvas: la principoj homaranaj konsistas en jeno: . . .; volu fari la jenon: volu ŝanĝi . . .; via unua afero, kiam vi venos al la urbo, devas esti jeno: . . .; mi volas komuniki al vi la jenon: . . . MEV# 336.744 ~PIV: {eo1} jen/o (2) && = eno. ~PIV' MEV# (282.251.2) ~PIV: {eo1} Jenisej/o && GEOG Siberia rivero (80°E, 73°N). ~PIV' MEV# 801.313 : 22 ~PIV: {eo1} Jeremia {eo2} Jeremi/o && BIB Unu el la grandaj profetoj. ~PIV' MEV# 393.9 ~PIV: {eo1} Jeremi/ad/o && Longa lamentado (ŝerca aludo al la Plorkantoj). ~PIV' MEV# (569.5) ~PIV: {eo1} Jeriĥ/o {eo2} Jerik/o && GEOG Urbo en Jordanio, ĉe la norda fino de la Morta Maro (arabe: Ariĥa, 35°26'E, 31°52'N): malbenita estu tiu viro, kiu restarigos kaj konstruos ĉi tiun urbon Jeriko!. ~PIV' MEV# ~PIV: {eo1} Jerik/o-roz/o && = Anastatiko. ~PIV' MEV# (569.5) ~PIV: {eo1} Jerik/a && Rilata al Jeriko: apud la Jerika Jordano. ~PIV' MEV# 801.313 : 221 ~PIV: {eo1} Jerobeam && BIB Unu el la reĝoj de Izrael. ~PIV' MEV# (569.5) ~PIV: {eo1} Jerusalem/o {eo2} Jeruzalem/o && GEOG Sankta urbo de la religioj hebrea, kristana kaj islama (35°14'E, 31°47'N): la domo de Dio de Izrael, de tiu Dio, kiu estas en Jerusalemo; mi kreos Jerusalemon por ĝojo; mi vidis la sanktan urbon, novan Jerusalemon, malsupreniranta el la ĉielo. ~PIV' MEV# (=1.569.5) ~PIV: {eo1} Jerusalem/an/o && Loĝanto en Jerusalemo. ~PIV' MEV# 801.316.5 ~PIV: {eo1} jes (1) && Adverb-interjekcio, per kiu oni asertas vera la tuton de la demanda frazo: vi komprenas? ─ jes; ĉu ĝi estas tiu juna kortegano, kiu loĝas . . . ? ─ jes, apud tiuj arboj; konservi bone la sekreton! ─ jes, jes!; ĉu ne estas eble, ke mi povu paroli kun ŝi? ─ jes, venu kun mi; ĉu per ĉi tie? ─ Mi pensas, ke jes; ĉu ili ne mortas? ─ Ho jes, ili ankaŭ devas morti. RIM. Evitinda estas la uzo de jes en la rolo kaj senco de ja. ~PIV' MEV# 801.316.5 ~PIV: {eo1} jes (2) && Tiu interjekcio, uzata substantive kun la sama senco: ĉu vi aŭdas? Li diras jes!; via jes estu jes, kaj via ne estu ne!. ~PIV' MEV# 801.283 ~PIV: {eo1} jes ja && Adverb-interjekcio, uzata por respondi pozitive al negativa demando: ĉu ŝi do ne venos? ─ jes ja, sed nur malfrue. ≥ tamen. ~PIV' MEV# 801.23 ~PIV: {eo1} jes/a && Esprimanta aprobon, konsenton: jesa respondo; jese gesti, balanci la kapon. ~PIV' MEV# 801.25 ~PIV: {eo1} jes/i \Intr\i && Diri jes, respondi jese: Mario faris jesantan kapoklinon; li jesis al la muta demando. ~PIV' MEV# 801.25 ~PIV: {eo1} jes/ig/i (1) && Jesi. ~PIV' MEV# 801.25 ~PIV: {eo1} jes/ig/i (2) && Konfirmi. ~PIV' MEV# 801.25 ~PIV: {eo1} kap'jes/i \Intr\i && Montri sian jesadon per kapoklino: la najbaroj kapjesis al ili. ≥ skui. ~PIV' MEV# 801.313 : 224 ~PIV: {eo1} Jesaja && BIB Unu el la grandaj profetoj, aŭtoro de la 39 unuaj ĉapitroj de la libro nomata laŭ li. ~PIV' MEV# 355.335 : (=1.470) ~PIV: {eo1} jesaul/o && Kozakkapitano. ~PIV' MEV# 232 ~PIV: {eo1} Jesu/o (1) && HIST Juda profeto, kiu predikis la tujan alvenon de la Regno de Dio k, kiel naciista agitanto, estis ekzekutita le la Romia prokuratoro per krucumado; liaj disĉiploj kredis lin la Mesio kaj fondis super tiu kredo la kristanismon (-5? ĝis +30?). ~PIV' MEV# 232 ~PIV: {eo1} Jesu/o (2) && KRI Dua persono de la sankta Triunuo, kiu por la elaĉeto de la homaro enkarniĝis, mortis en Jerusalemo kaj reviviĝis la trian tagon. ~PIV' MEV# 296 ~PIV: {eo1} Jesu/o (3) && Iu al la aliaj Judoj, kiuj havis tiun nomon (postekzilan formon de: Josuo), i.a. Jesuo, filo de Siraĥ, aŭtoro de la "Saĝo". ~PIV' MEV# 232 ~PIV: {eo1} Jesu/o Krist/o && Rita vokformo de Jesuo ĉe la kristanoj: se iu ne amas la Sinjoron Jesuo Kristo, li estu anatemita. ≥ Nazaretano, Nazoreo. ~PIV' MEV# 271.5 ~PIV: {eo1} Kompanio de Jesuo && La jezuita ordeno. ~PIV' MEV# 629.7 ~PIV: {eo1} jet/o && AVI Avio movata per reaktoro. ~PIV' MEV# 629.735.036.2 ~ei(95-01): {eo1} puls/ad/a jet/o && EB#226/21. {de1} Flugzeug \In\i mit intermittierendem Staustrahlrohr \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} aircraft with pulse-jet tube && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} avion \Im\i à pulso-réacteur \Im\i && ~ei' MEV# 623.746.4.025.4 ~ei(95-01): {eo1} sag-plane/a jet/o && EB#225/27. {de1} Pfeilflügelflugzeug \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} swept-back wing aircraft {en2} arrow type wing aircraft {en3} swept-back airplane {US} && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} avion \Im\i à aile \If\i en flèche \If\i && ~ei' MEV# 629.735.036.2 ~ei(95-01): {eo1} sen-kompresor/a jet/o && EB#226/19-23. {de1} Staustrahlflugzeug \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} ram-jet aeroplane && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} avions \Im\i à statoréacteur && ~ei' MEV# 629.735.036.22 ~ei(95-01): {eo1} super'prem/a jet/o && EB#226/19. {de1} Staustrahltonnenflugzeug \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} ram-jet barrel-shaped aircraft && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} avion \Im\i à statoréacteur \Im\i {fr2} avion à fuseau-fuselage \Im\i {fr3} avion-tonneau \Im\i && ~ei' MEV# 629.735.036.3 ~ei(95-01): {eo1} turbin/o-kompresor/aj jet/oj && EB#226/13-18 {de1} Turbinenflugzeuge \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} turbine aeroplanes && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} avions \Im\i à turboréacteurs && ~ei' MEV# 53.07 : 629.7.036.2 ~ei(95-01): {eo1} jet-model/o && EB#271/63 {de1} düsengetriebene Modell ∞ das && ~ei' ~ei(95-01): {en1} jet-propelled model && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} modèle \Im\i à propulsion \If\i par réaction && ~ei' MEV# 629.7.036.2 ~ei(95-01): {eo1} jet-motor/o (sur alo-pinto) && EB#225/70; 226/20. {de1} Strahlturbinenantrieb \Im\i {de2} Außenflügelturbine \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} turbojet propulsion {en2} outer-wing turbine && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} turbo-réacteur \Im\i {fr2} réacteur en bout \Im\i d'aile \If\i && ~ei' MEV# 629.7.036.2 ~ei(95-01): {eo1} sub-ala jet-motor/o && EB#226/18. {de1} Turbinengondel \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} turbine nacelle && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} fuseau-réacteur \Im\i && ~ei' MEV# 629.7.036.2 ~ei(95-01): {eo1} sur'fuzelaĝ/a jet-motor/o && EB#226/17. {de1} Turbinenaufbau \Im\i auf dem Rumpf && ~ei' ~ei(95-01): {en1} turbine superstructure on the fuselage && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} réacteur \Im\i dorsal && ~ei' MEV# 629.7.036.24 ~ei(95-01): {eo1} puls/ad/a sen-kompresor/a jet-motor/o && EB#227/12. {de1} intermittierende Staustrahlrohr ∞ das {de2} V-1-Antrieb ∞ der && ~ei' ~ei(95-01): {en1} intermittent pulse-jet tube {en2} pulsojet tube {en3} V-1 propulsion && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} pulsoréacteur \Im\i {fr2} propulsion V 1 \If\i && ~ei' MEV# 629.7.036.22 ~ei(95-01): {eo1} superprem/a sen-kompresor/a jet-motor/o && EB#227/19 {de1} Staustrahlrohr \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} ram-jet tube {en2} athodyd {en3} propulsive duct tube && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} statoréacteur \Im\i && ~ei' MEV# 629.7.036.2 ~ei(95-01): {eo1} turbin/o-kompresor/a jet-motor/o && EB#226/50; 227/25, 41, 42. {de1} Turbinenstrahltriebwerk \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} turbojet engine && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} turboréacteur \Im\i && ~ei' MEV# (524) ~PIV: {eo1} Jez/o && GEOG Malnova nomo de Hokajdo. ~PIV' MEV# 271.5 ~PIV: {eo1} jezuit/o (1) && Ano de la katolika ordeno, proprenomata kompanio, fondita de Ignaco de Lojola en 1540, por propagandi katolikismon ĉe la elitoj: la jezuitoj permesis fumi kaj flari tabakon; la generalo de la jezuitoj (ilia elektita ĉefo). ~PIV' MEV# 801.22??? ~PIV: {eo1} jezuit/o (2) && {fig} Timinda hipokritulo (pro aludo al la "spiritaj rezervoj" multe uzataj de la jezuitaj kazuistoj.) ~PIV' MEV# 271.5 ~PIV: {eo1} jezuit/a (1) && Rilata al la jezuitoj: la jezuitaj konstitucioj; ARKI la jezuita stilo (≥ baroka). ~PIV' MEV# 801.23??? ~PIV: {eo1} jezuit/a (2) && {fig} Hipokrita, ruza: malgraŭ ĉiuj perfidoj kaj jezuita subfosado de kelkaj personoj. ~PIV' MEV# 726.9 ~PIV: {eo1} jezuit/ej/o && Domo, kie loĝas kaj instruas jezuitoj. ~PIV' MEV# 271.5 ~PIV: {eo1} jezuit/ism/o && Sistemo de la jezuitoj, bazita sur la principo, ke la celo pravigas la rimedojn, kaj utiliganta la politikon, por realigi la superregadon de la katolika eklezio. ~PIV' MEV# 803.0-088 ~PIV: {eo1} Jid/o {eo2} Jud-German/a ĵargon/o {eo3} Jid/a lingv/o && Germana dialekto, miksita per Hebreaj kaj Slavaj vortoj, kaj uzata de la Orient-Eŭropaj Judoj. ~PIV' ~ei(94-11): {de1} Jiddische ∞ das && ~ei' ~ei(94-11): {en1} Yiddish {en2} Judeo-German && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} yiddish {fr2} judéo-allemand && ~ei' MEV# 801.313 : 22 ~PIV: {eo1} Jiftan && BIB Hebrea militestro, kiu oferbuĉis sian propran filinon. ~PIV' MEV# 598.??? ~PIV: {eo1} jing/o && ZOO Genro el la ordo de pegoformaj birdoj, kun relative mallonga beko kaj tre fleksebla kolo (\IJynx\i). ~PIV' MEV# 801.313 : 22 ~PIV: {eo1} Joab && BIB Nevo kaj generalo de David. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Joakim/o && Virnomo. ~PIV' MEV# 801.313 : 22 ~PIV: {eo1} Job/o && = Ijob. MEV# 546.15 & 661.471 ~PIV: {eo1} jod/o && KEM Elemento, atompezo 127, atomnumero 53, havanta formon de folietoj blue grizaj kun metala brilo, uzata en medicino kaj fotografado, J aŭ I: jodjoda tinkturo; joda klorido, JCl; joda triklorido, JCl3; jodaj kombinaĵoj; joda nombro (kvanto da jodo uzata, por kombini kun 1 g da nesaturita substanco). ~PIV' MEV# 66.09 & 628.162.9 ~PIV: {eo1} jod/i \Itr\i && Enkonduki jodon: jodi duoblan ligon. ~PIV' MEV# 546.15 & 661.474 ~PIV: {eo1} jod/at/o && Salo de jodata acido HJO3. ~PIV' MEV# 546.15 & 661.472 ~PIV: {eo1} jod/id/o && Salo de jodida acido HJ. ~PIV' MEV# 546.15 ~PIV: {eo1} jod/il/o && Radiko (JO): jodila sulfato, (JO)2SO4. ~PIV' MEV# 546.15 ~PIV: {eo1} jod/it/o && Salo de jodita acido HJO2. ~PIV' MEV# 543.242 ~PIV: {eo1} jod/o-metr/i/o && Kvanta analiza metodo, uzanta la oksidigon de J' al J. ~PIV' MEV# 546.15 ~PIV: {eo1} hipo'jod/it/o && Salo de hipojodita acido HJO. ~PIV' MEV# 546.15 ~PIV: {eo1} per'jod/at/o && Salo de perjodata acido HJO4. ~PIV' MEV# 784.4 ~PIV: {eo1} jodl/i \Intr\i && Kanti kun rapida alterno de kap- kaj brustvoĉo: la paŝtisto gaje jodlis en la valo. ~PIV' MEV# 784.4 ~PIV: {eo1} jodl/o && Kanto de jodlanto, kutima ĉe la Alpanoj. ≥ Tirolkanto. ~PIV' MEV# 546.15 ~PIV: {eo1} jodo/ && KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO2-grupo: jodobenzeno C6H5JO2. ~PIV' MEV# 547.412.125 ~PIV: {eo1} jodoform/o {eo2} tri-jod-metan/o && KEM Kontraŭsepsa substanco, konsistanta el karbono, jodo kaj hidrogeno, CHJ3; ~PIV' MEV# 546.15 ~PIV: {eo1} jodol/o && KEM Tetrajodpirolo, C4HNJ4. ~PIV' MEV# 546.15 ~PIV: {eo1} jodoz/o && KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO-grupo. ~PIV' MEV# 801.313 : 224 ~PIV: {eo1} Joel && BIB Unu el la profetoj. ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Joel/a && Nomo de virino. ~PIV' MEV# 294.527 ~PIV: {eo1} jog/o && Hindua sistemo de filozofia meditado kaj asketismo, destinita efektivigi la unuigon de la animo de la disĉiplo kun la universa spirito: jogo estas malfacila por la hom' sen memregado. ~PIV' MEV# 294.527 ~PIV: {eo1} jog/an/o && Adepto de tiu doktrino: la jogan' pli alte staras ol asket' aŭ erudito aŭ faranto de bonagoj (Bagavad-Gita). ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Johan/o && Virnomo, i.a. de profeto (Johano Baptisto) kaj de evangeliisto. ≥ Ĵano, Ivano (karesformoj: Jocjo, Johanĉjo, Hanĉjo). ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Johan/a && Nomo de virino (karesformo: Janjo). ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} johimb/o && BOT Genro (Corynanthe yohimba) el rubiacoj en Okcidenta Afriko. ~PIV' MEV# 615.3 & 615.71 ~PIV: {eo1} johimbin/o && KEM (Alkaloido, ekstraktita el johimbo kaj uzata kiel hipotensiiga, angiodilata kaj afrodiziiga drogo. ~PIV' MEV# 796.21 ~ei(94-10): {eo1} jojo**/o && Bobeno uzata en ÷ludo (EB#258/48), kiun per risortecaj supren- kaj malsupren-movoj de la mano oni igas supren- kaj malsupren-ruli sur la al la bobeno fiksita ŝnuro. ~ei' MEV# 663.916 ~PIV: {eo1} jokan/o && Japana dolĉa sukeraĵo el anno, sukero kaj agaragaro, ordinare en formo de rektangula stango. ~PIV' MEV# 292 ~PIV: {eo1} Jokast/a && MIT Patrino kaj edzino de Edipo. ~PIV' MEV# (520) ~PIV: {eo1} Jokoham/o && GEOG Japana havenurbo (139°32'E, 35°30'N). ~PIV' MEV# 629.125.13 ~PIV: {eo1} jol/o (1) && Malpeza, longa boato, por kvar aŭ ses remantoj. ~PIV' MEV# 629.123.16 ~PIV: {eo1} jol/o (2) && Velŝipo kun du mastoj, ambaŭ kun laŭlongaj veloj, el kiuj la posta estas malpli alta ol la antaŭa. ~PIV' MEV# 537.56 & 541.132 ~PIV: {eo1} jon/o && FIZ KEM Elektre ŝargita formo de tia molekulo aŭ de tia atomo, kiu akiris aŭ perdis elektronojn: en elektrolizo oni nomas ÷o ĉiun el la du partoj de atomo aŭ molekulo altiritan aŭ de la anodo aŭ de la katodo. ~PIV' MEV# 537.5 ~PIV: {eo1} jon/ig/i && Fendi en jonojn: elektra sparko jonigas la aeron. ~PIV' MEV# 537.53 ~PIV: {eo1} impuls/a jon/ig/o && Jonigo de gasaj molekuloj pere de la trafo de elektronoj sur la anodon de elektrontubo. ~PIV' MEV# 539.1.073 ~ei(95-01): {eo1} jon/ig/a kamer/o EVIT {eo2} jon/iz/a kamer/o && Partiklo-detektilo, kiu mezuras la ioniziĝon de gaso en la instrumenta kamero, produktita per rapide moviĝanta, tra la kamero pasanta, ŝargita partiklo. EB#2/2. La kamerao ne jonigas la gason tial {eo1} kaj la PIV-difino estas evitinda. ~ei' ~ei(95-01): {de1} Ionisationskammer \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} ion chamber {en2} ionization chamber && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} chambre \If\i d'ionisation \If\i && ~ei' MEV# 537.5 ~ei(95-01): {eo1} mal'jon/ig/i && Forigi gas-jonojn en elektrontubo. RIM.: Oni ne forigas la jonigon de gaso, do agon, sed la rezulton de joniĝo! ~ei' MEV# 537.5 ~PIV: {eo1} jon/iĝ/i && Pasi al jona stato: salo joniĝas en akvo ĝis grado indikita per la joniĝa konstanto. ~PIV' MEV# 621.385.832 ~ei(95-01): {eo1} jon-kapt/il/o && Unaĵo (89/044) por preventi ⌐jonan makulon (94/450) per tio, ke jonoj estas defleksitaj el la elektrona fasko per permanenta magneto ĉirkaŭ la kolo de la bildotubo. EB#236/17. (94/451) {de1} Ionenfalle \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} ion trap && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} piège à ions && ~ei' MEV# 801.313 : 224 ~PIV: {eo1} Jona && BIB Profeto, pri kiu estas rakontite, ke li sidis tri tagojn en la interno de granda fiŝo. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Jonatan && BIB Virnomo. ~PIV' MEV# 294.51 ~PIV: {eo1} joni/o (1) && REL Virina seksorgano, kies ŝtonan figuron kultas la Hinduoj, kiel simbolon de fekundeco. ≥ Iingamo, piĉo ~PIV' MEV# 546.841 ~PIV: {eo1} joni/o (2) && ≥ ionio MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jonkvil/o && BOT Specio de narciso (Narcissus jonquilla L. el amarilidacoj) kun pure flavaj bonodoraj floroj, havantaj longan mallarĝan kromkorolan tubon, 2-4 floroj sur ĉiu pedunklo. ~PIV' MEV# 550.388.2 ~PIV: {eo1} jonosfer/o && MET La plej supra tavolo de la interna atmosfero (komenciganta en alto de 80 km), kies esenca karakterizaĵo estas la elektra konduktopovo. ~PIV' ~ei(95-01): {de1} Ionosphäre \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} ionosphere && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} ionosphère \If\i && ~ei' MEV# 656.61.052 ~PIV: {eo1} jor/o (1) && SHI Momenta, neaŭtaŭvidita vojŝanĝo de ŝipo, ordinare kaŭzita de vento aŭ de fluo. ~PIV' MEV# 656.13 ~PIV: {eo1} jor/o (2) && AUT Abrupta flankenŝoviĝo de aŭto, kaŭzita ekz-e de pluvglitiga ŝoseo. ~PIV' MEV# 656.7.043 ~PIV: {eo1} jor/o (3) && AVI Angula moviĝo de aviadilo ĉirkaŭ ĝia normala akso. ~PIV' MEV# 656.13 & 656.61.052 & 656.7.043 ~PIV: {eo1} jor/i \Intr\i && Fari joron. ~PIV' MEV# (282.254.???) ~PIV: {eo1} Jordan/o && GEOG Rivero, naskiĝanta el Hermono kaj enfluanta en la Mortan Maron (35°32'E, 31°45'N): transiru ĉi tiun Jordanon, vi kaj ĉi tiu tuta popolo, en la landon, kiun mi donas al iIi; Ii estis baptita de Johano en Jordano. ~PIV' MEV# (569.5) ~PIV: {eo1} Jordan/i/o && Ŝtato en Proksim-Oriento, inter Irako kaj Izraelio (Amman, 35°52'E, 31°59'N). ~PIV' MEV# (=1.569.5) ~PIV: {eo1} Jordan/i/an/o && Regnano de tiu ŝtato. ~PIV' MEV# (282.254.???) ~PIV: {eo1} trans-Jordan/a && Situanta trans Jordano (se rigardi elde Jerusalemo). ~PIV' MEV# (282.254.???) ~PIV: {eo1} Trans-Jordan/i/o && La lando trans-Jordan/a. ~PIV' MEV# 796.93 ~ei(95-01): {eo1} joring**/o && EB#283/5. (87/170) {de1} Schikjöring \In\i {de2} Schijöring \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} ski kjoring {en2} ski joring && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} ski j╘ring && ~ei' MEV# (427.4) ~PIV: {eo1} Jork/o && GEOG Angla urbo (1°C04'W, 53°58'N). ~PIV' MEV# (948) ~PIV: {eo1} Jork/a && Nomepiteto de la plej norda kabo de la Aŭstralia kontinento (142°30'E, 10°42'S). ~PIV' MEV# (747) ~PIV: {eo1} Nov-Jork/o && Plej grava urbo en Usono (74°W, 40°43'N). ~PIV' MEV# (747) ~PIV: {eo1} Nov-Jork/i/o && La Usona ŝtato, en kiu troviĝas Nov-Jorko. ~PIV' MEV# 801.313 : 224 ~PIV: {eo1} Josu/o && BIB Profeto, postirinto de Moseo. ~PIV' MEV# 801.313 : 22 ~PIV: {eo1} Joŝija && BIB Reĝo de Judujo, dum kies regado estis proklamita la Readmono. ~PIV' MEV# 003.341 ~PIV: {eo1} jota {eo2} jot/o && Naŭa litero de la greka alfabeto (I, senpunkta i), responda al la latina i, kaj uzata kiel simbolo de tre malgranda kvanto: nek unu joto nek unu streketo forpasos de la leĝo. ~PIV' MEV# 292 ~PIV: {eo1} Jov/o && MIT La plej granda el la dioj, en la Roma religio (= Zeŭso, en la Helena): kio estas permesata al Jovo ne estas permesata al bovo; per Jovo!. ~PIV' ~ei(95-01): {de1} Zeus {de2} Jupiter && ~ei' ~ei(95-01): {en1} Zeus {en2} Jupiter && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} Zeus {fr2} Jupiter && ~ei' MEV# 801.316.03 (+) ~PIV: {eo1} jovial/a && POE Gajema. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Jovian/o && Virnomo. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Jozef/o && Virnomo: Nikodemo batas Jozefon; ŝi ĵetis siajn rigardojn sur Jozefon kaj diris: kuŝiĝu kun mi. ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Jozef/a && Nomo de virino. ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Jozef/in/o && Nomo de virino. ~PIV' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} ju && Adverbo, uzata antaŭ pli kaj malpli, responde al des, por montri ion, de kies varioj dependas la varioj de alio: ju cerbo pli prudenta, des lango pli silenta; ju pli da ĵuroj, des pli da suspekto; ju pli oni babilas, des pli oni al si malutilas; ju pli peza la aveno estis, des pli profunde ĝi kliniĝis; ju malpli ni okupos niajn kapojn per diversaj "pliboniĝoj" kaj ju pli ni simple propagandos la lingvon, des pli bone estos. ~PIV' MEV# 726.59 ~PIV: {eo1} jube/o && ARKI Tribuno, en formo de galerio, troviĝanta en romanikaj aŭ gotikaj kirkoj, inter la navo kaj la ĥorejo. ≥ ambono. ~PIV' MEV# 245 ~PIV: {eo1} jubil/i \Intr\i && Ĝojkrii; elmontri bruan ĝojon (ofte uzata kun religia koloro). ~PIV' MEV# 22 ~PIV: {eo1} jubile/o (1) && BIB Ĉiu kvindeka jaro, en kiu estis ordonate liberigi la sklavojn kaj nuligi la ŝuldojn: en tiu jubilea jaro ĉiu revenu al sia posedaĵo. ~PIV' MEV# 265.66 ~PIV: {eo1} jubile/o (2) && Solena pekabsolvo, kiun la papo konsentis al la Rom-pilgrimantoj unue po ĉiuj cent jaroj, poste po ĉiuj kvindek kaj hodiaŭ po ĉiuj dudek kvin. ~PIV' MEV# 791.62 ~PIV: {eo1} jubile/o (3) && Festo, per kiu oni solenas la centan kvindekan aŭ iafoje eĉ la dudekkvinan datrevenon de iu grava fakto: la 25-jara jubileo de la tago de apero de E-o; festi jubileon; la kvarcentjara jubileo pri la eltrovo de Ameriko; la ora jubileo de geedzoj. ~PIV' MEV# 791.62 ~PIV: {eo1} jubile/ul/o && Tiu kiu festas sian jubileon . ~PIV' MEV# (=924) ~PIV: {eo1} Jud/o && Nomo, per kiu oni nomas la Hebreojn, de post ilia forkaptiteco en Babilono: la Judoj apartenas al diversaj rastipoj; Majmonido, Spinozo, Bergson estis inter la plej famaj Judoj. ≥ Izraeliano. ~PIV' ~vse(95-02): Judon oni nomas homon, kiu mem aŭ kies antaŭuloj akceptis la ⌐Judisman religion <296>. Nur proksimume 10% el ili estas Semitoj. Ili nomas sin \ISefardim\i (=Hispanaj Judoj). La aliaj Judoj devenas de Azio, el la nuna Rusio. Ili nomas sin \IAŝkanazim\i (=Germanaj Judoj), kiuj troviĝas ĉie en la mondo. Ili intermiksiĝis kun multaj aliaj rasoj. ~vse' MEV# (=924) ~PIV: {eo1} Jud/a && Rilata al Judoj: vidu ilin la malbenitan Judan popolon!; Judaj moroj. ~PIV' MEV# (=924) ~PIV: {eo1} Jud/ar/o && Tuto de la Judoj. ~PIV' MEV# (=924) ~PIV: {eo1} Jud/ec/o && Aparta karaktero de la Judoj. ~PIV' MEV# (=924) ~PIV: {eo1} Jud/ej/o && = gett/o ~PIV' MEV# (=924) ~PIV: {eo1} Jud/in/o && Virino Juda. ~PIV' MEV# 296 ~PIV: {eo1} Jud/ism/o {eo2} judaism/o && Religio kaj religia civilizo de la Judoj. ≥ antisemitismo. ~PIV' MEV# 933 ~PIV: {eo1} Jud/uj/o (1) && Ĝis la Babilona ekzilo, la pli suda el la du hebreaj ŝtatoj. ≥ Izraelo. ~PIV' MEV# 296 ~PIV: {eo1} judaiz/i \Intr\i && Observi la judajn morojn aŭ ritojn: en Hispanujo oni ŝtiparumis la judaizantajn kristanojn. ~PIV' MEV# 801.313 : 225 ~PIV: {eo1} Judas/o && Juda virnomo, i.a. de unu disĉiplo de Jesuo, kiu lin perfidis; de unu kristana apostolo ktp: kiso antaŭ amaso estas kiso de Judaso (=de perfidinto). ~PIV' MEV# 933 ~PIV: {eo1} Jude/o {eo2} Jud/uj/o (2) && HIST Teokratia ŝtato, starigita, en suda Palestino, de la revenintoj el la Babilona ekzilo. ≥ Idumeo. ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Judit/a && Nomo de virino, i.a. de la Judino, kiu, kuŝiĝinte kun Holoferno detrancis al li la kapon, por savi sian popolon. ~PIV' MEV# 675.03 ~PIV: {eo1} juft/o && Fortika, akvorezista sed malbonodora ledo el junaj bestoj (ĉevalo, bovo, kapro ktp), tanita en speciala Rusa maniero kaj grasumita plejofte per betula gudro sur la interna flanko. ~PIV' MEV# 629.1.013.1 ~PIV: {eo1} jug/o (1) && Transversa ligna peco, kiun oni ligas ĉe la kornoj aŭ sur la kolo de bovoj por ilin jungi. ~PIV' MEV# 937 ~PIV: {eo1} jug/o (2) && Transversa lanco, ligita al du aliaj fiksitaj en la tero, sub kiu lanco la antikvaj Romanoj devigis la venkitojn trapasi. ~PIV' MEV# 321.18 ~PIV: {eo1} jug/o (3) && Simbolo de submetiĝo sub trudordona potenco: li metos feran jugon sur vian kolon, ĝis li ekstermos vin; mi rompos la stangojn de iIia jugo kaj savos ilin; metu sur vin mian jugon, ĉar mia jugo estas facila; iri sub jugon; forskui, deĵeti la jugon; kurbiĝi sub la jugo de la despotismo; sin klini sub la feran jugon de la meĥanismo. ≥ mallibera, kateno, karcero, tiraneco, premi. ~PIV' MEV# 538.26 ~PIV: {eo1} jug/o (4) && ELET Organo el feromagneta materialo en la magneta cirkvito de elektra maŝino, servanta por magnete interkonekti la kernojn de la elektromagnetoj aŭ la polusojn. ~PIV' MEV# 621.397.62 ~PIV: {eo1} jug/o (5) && ELET Parto de televida ricevilo, troviĝanta ĉirkaŭ la kolo de bildotubo kaj konsistanta ĉefe el la horizontala kaj vertikala defleksbobenoj. ~PIV' MEV# 631.31 ~PIV: {eo1} jug/i (1) \Itr\i && Jungi per jugo: jugi bovojn, taŭrojn. ~PIV' MEV# 323.34 ~PIV: {eo1} jug/i (2) && Sklavigi, submeti al si. ~PIV' MEV# 629.112 ~PIV: {eo1} jug/aĵ/o && Tuto de la du jugitaj bestoj. ~PIV' MEV# 581.145.2 : 582.??? ~PIV: {eo1} jugland/o && BOT Nukso de juglandujo. ~PIV' ~ei(95-01): {de1} Walnuß \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} walnut && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} noix \If\i && ~ei' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jugland/uj/o {eo2} jugland-arb/o && Genro (Juglans L. el juglandacoj) de falfoliaj arboj kun grandaj, pinataj duope kontraŭesidantaj, tre aromaj folioj kun drupoj, kies ekstera, karneca tavolo ĉe kelkaj specioj defalas je maturiĝo. ~PIV' ~ei(95-01): {de1} Walnußbaum \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} walnut tree && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} noyer \Im\i && ~ei' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} nigr/a jugland-arb/o && Arbo (\IJuglans nigra\i L.) kun plaĉa, malhela trunko-ŝelo kaj ligno uzata por meblo-fabrikado; kulturata en parkoj. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} ordinar/a jugland-arb/o && Frukt-arbo multe kulturata (\IJuglans regia\i L.) pro la valora nukso, kies mangebla kerno konsistas ĉefe el du grandaj karakterize falditaj kotiledonoj. ~PIV' MEV# (=1.497.1) ~PIV: {eo1} Jugoslav/o && Ano de la Jugoslava Federacio. ~PIV' MEV# (497.1) ~PIV: {eo1} Jugoslav/a && Rilata al Jugoslavoj aŭ Jugoslavio. ~PIV' MEV# (497.1) ~PIV: {eo1} Jugoslav/a Federaci/o {eo2} Jugoslavi/o && GEOG Federacio el ses respublikoj, laŭlonge de Adriatiko (Beogrado, 20°28'E, 44°49'N). ~PIV' MEV# 611.14 ~PIV: {eo1} jugular/o && ANA Unu el la ĉefaj vejnoj en la kolo (v. jugularis interna): la jugularo apudas la karotidon. ~PIV' ~ei(95-01): {de1} Halsblutader \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} jugular vein && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} veine \If\i jugulaire && ~ei' MEV# 935 ~PIV: {eo1} Jugurt/o && HIST Reĝo de la Numidoj (160-104 a.K.): la Jugurta milito. ~PIV' MEV# 340 ~PIV: {eo1} juĝ/i (1) \Itr\i && Laŭleĝe kaj jure decidi, ĉu iu estas kulpa aŭ ne, prava aŭ ne: juĝu mian aferon; laŭ iIiaj meritoj mi juĝos iIin; juste juĝu vian proksimulon; ĝis kiam vi juĝos maljuste?; la Eternulo juĝu inter vi kaj mi; ĉefoj juĝas pro subaĉeto; la proceso, kiun oni juĝis hieraŭ; juĝi kiel arbitracianto; pri propra afero neniu juĝas libere; (figurasence) la historio juĝos lin senindulge. ~PIV' MEV# 17.022 ~PIV: {eo1} juĝ/i (2) {eo2} pri'juĝ/i && Esprimi opinion, per kiu oni aprobas aŭ malaprobas iun aŭ ion: kiam oni juĝas pri homoj, oni devas ja konsideri iIiajn kutimojn; la libristo, kiu juĝis la literaturan laboron de M.; juĝante laŭ la eksterajo; ne juĝu pri afero laŭ ĝia ekstero; arbon oni juĝas laŭ la fruktoj; la recenzisto juĝis tiun romanon ne sufiĉe severe. ≥ taksi, ŝati, ekzameni, mezuri. ~PIV' MEV# 17.022 ~PIV: {eo1} juĝ/i (3) && Esprimi malfavoran, kondamnan opinion: ebriulon kaj malsaĝulon oni ne juĝas; kiu kutimas ĉion juĝi, nenie povas rifuĝi; ne juĝu, tiam vi ne estos juĝata. ≥ kritiki, ĉikani. ~PIV' MEV# 347.9 ~PIV: {eo1} juĝ/o (1) {eo2} juĝ-far/o && Laŭleĝa esploro de ies kulpeco aŭ praveco: ni kune iru al juĝo!; ne eniru en juĝon kun via sklavo; havu juĝon kontraŭ via patrino; ne distingu vizaĝon ĉe la juĝo; kiu komencas juĝon, iras sub jugon; juĝo komencita paciĝon ne malhelpas; loko de juĝo; la sinjoroj de la juĝo pri morto kaj vivo; (religie) en la tago de la lasta, de la mondfina juĝo; la granda fina juĝo. ≥ proceso. ~PIV' MEV# 347.95 ~PIV: {eo1} juĝ/o (2) && Decido, kiu sekvas tian esploron: mi juĝos vin laŭ la juĝoj kontraŭ la adultulinoj; fari juĝon kontraŭ iu, super io; justaj estas viaj juĝoj. ≥ verdikto. ~PIV' MEV# 344 & 347 ~PIV: {eo1} juĝ/o (3) && Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. ~PIV' MEV# 17.02 & 172 ~PIV: {eo1} juĝ/o (4) {eo2} pri'juĝ/o && Opinio aproba aŭ malaproba: ellabori al si tute klaran juĝon pri io; mi petis ĉiujn amikojn esprimi iIian juĝon pri la lingvo; mian juĝon pri la ŝanĝoj mi prezentos al la kongreso; kiom da juĝantoj, tiom da juĝoj; tiu ideo devas trairi la juĝon de la publiko; ni eldiru pri tiuj versoj unuanime nian juĝon. ~PIV' MEV# 161.2 ~PIV: {eo1} juĝ/o (5) && PSI Mensa decido, per kiu oni konstatas opinion kaj deklaras ĝin ĝusta: laŭ Kantio, juĝo estas aplikado de aprioroj formoj al perceptoj ricevitaj tra sensoj; juĝo estas la psika aspekto de tio, kion gramatiko nomas propozicio. ~PIV' MEV# 161.2 ~PIV: {eo1} juĝ/a && Rilata al juĝo: la juĝa ĉambro; mi faru juĝan analizon koncerne vin; juĝa disputo, afero; juĝa seĝo; juĝe batali kun iu; pli valoras interkonsento, ol juĝa dokumento. ~PIV' MEV# 347.95 ~PIV: {eo1} juĝ/ad/o && Agado de tiu, kiu juĝas: ne faru maljustaĵon en la juĝado, konsideri personojn ĉe juĝado ne estas bone; dum la juĝado la akuzitino svenis. ~PIV' MEV# 347.95 ~PIV: {eo1} juĝ/ad/i \Itr\i && Kutime, daŭre juĝi: ili juĝadis maljuste. ~PIV' MEV# 161.2 ~PIV: {eo1} juĝ/ant/o (1) && Persono, kiu esprimas juĝan opinion: en la afero, kiu vin interesas, mi mem persone ne estas kompetenta juĝanto; vi ne rajtas esti samtempe juĝanto kaj juĝato; juĝanto decidas, kiel li vidas; juĝanto devas havi du orelojn. ~PIV' MEV# 343.161 ~PIV: {eo1} jug/ant/o (2) && Ĵuriano. ~PIV' MEV# 161.2 ~PIV: {eo1} juĝ/ant/ar/o && Grupo da personoj, al kiu estas komisiita juĝi: membro de la decida juĝantaro; ĵura juĝantaro (ĉe asizo, =ĵurio). ~PIV' MEV# 725.15 ~PIV: {eo1} juĝ/ej/o && Domo, ĉambro, kie oni juĝadas: la distrikta juĝejo; juĝeja servisto, oficisto ≥ tribunalo, kortumo, areopago, forumo, agoro. ~PIV' ~ei(95-01): EB#252/8 ~ei' ~ei(95-01): {de1} Gerichtsgebäude \In\i {de2} Justizgebäude \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} law courts && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} palais \Im\i de justice \If\i && ~ei' MEV# ~ei(95-01): {eo1} juĝ/ej/a bar/il/o && EB#248/35 {de1} Zeugenschranke \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} witness barrier && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} barre \If\i && ~ei' MEV# ~ei(95-01): {eo1} juĝ/ej/a medicin/ist/o && EB#248/37 {de1} Gerichtsarzt \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} court doctor && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} médecin \Im\i légiste && ~ei' MEV# 347.96 ~PIV: {eo1} juĝ/ist/o && Persono, kies oficiala funkcio estas juĝadi: arbitracia, paciga, enketa juĝisto. ~PIV' ~ei(95-01): EB#248/22. ~ei(95-01): {de1} Richter \Im\i {de2} Beisitzer \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} judge && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} président \Im\i {fr2} juge \Im\i assesseur && ~ei' MEV# 796.072.4 ~ei(95-01): {eo1} cel-juĝ/ist/o && EB#268/25; 272/20; 273/5; 280/10. {de1} Zielrichter \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} touch umpire {en2} judge && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} judge \Im\i d'arrivée \If\i {fr2} judge \Im\i à l'arrivée && ~ei' MEV# 796.332.072.4 ~ei(95-01): {eo1} futbal-juĝ/ist/o && EB#274/22. {de1} Schiedsrichter \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} referee && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} arbitre \Im\i && ~ei' MEV# 796.072.4 ~ei(95-01): {eo1} gvid/a juĝ/ist/o && EB#281/37. {de1} Ringrichter \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} referee && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} arbitre \Im\i && ~ei' MEV# 796.072.4 ~ei(95-01): {eo1} lini-juĝ/ist/o && EB#274/23, 47 {de1} Linienrichter \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} linesman && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} juge \Im\i de touche {fr2} arbitre \Im\i de touche && ~ei' MEV# 796.072.4 ~ei(95-01): {eo1} pied_erar-juĝ/ist/o && EB#276/25. {de1} Fußrichter \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} foot-fault judge && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} juge \Im\i de touche && ~ei' MEV# 796.072.4 ~ei(95-01): {eo1} poent-juĝ/ist/o && EB#281/39 {de1} Punktrichter \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} judge && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} juge \Im\i de boxe \If\i && ~ei' MEV# 796.926 : 725.89 ~ei(95-01): {eo1} salt-juĝ/ist/oj ∞ tur/o de && EB#283/13. {de1} Schiedsrichterturm \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} judges' stand && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} tribune \If\i des juges \Im\i {fr2} tribune \If\i des arbitres \Im\i && ~ei' MEV# 796.072.4 ~ei(95-01): {eo1} turn/o-juĝ/ist/o && EB#268/26. {de1} Wenderichter \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} turn umpire && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} juge \Im\i de touche && ~ei' MEV# 347.96 ~PIV: {eo1} juĝ/ist/a && Rilata al juĝisto(j): mi jam dekkvin jarojn sidas sur la juĝista seĝo. ~PIV' MEV# 347.96 ~PIV: {eo1} juĝ/ist/ar/o (1) && Tuto de la juĝistoj en unu lando provinco ktp. ~PIV' MEV# 377.99 ~PIV: {eo1} juĝ/ist/ar/o (2) && Tribunalo: la multestimata juĝistaro, kiu decidis pri vivo kaj morto. ~PIV' MEV# 796.072.4 ~ei(95-01): {eo1} konkurs/a juĝ/ist/ar/o && EB#273/4. {de1} Rennleitung \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} race committee && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} direction \If\i de la course && ~ei' MEV# 347.95 ~PIV: {eo1} al'juĝ/i (1) \Itr\i && Atribui post juĝado: mi aljuĝis la unuan premion al la leporo; la tribunalo aljuĝis al li la bienon, sed ne la urban domon. ≥ alskribi. ~PIV' MEV# 381.7 ~PIV: {eo1} al'juĝ/i (2) && KOME Atribui al tiu konkurencanto, kies prezoj estas plej favoraj, la plenumadon de adjudikita laboro, livero ks. ~PIV' MEV# 161.2 ~PIV: {eo1} antaŭ'juĝ/i \Itr\i && Formi al si opinion pri iu aŭ io, ne atendante maturan esploron: li antaŭjuĝis la decidon de la tribunalo kaj tre seniluziiĝis. ~PIV' MEV# 161.2 ~PIV: {eo1} antaŭ'juĝ/o && Tro rapida, nesufiĉe informita juĝo: formetu tiun antaŭjuĝon, la glacia tavolo de antaŭjuĝoj estas rompita; senantaŭjuĝa homo. ~PIV' MEV# 161.2 ~PIV: {eo1} propr/a-juĝ/e Laŭ sia propra juĝkapablo: neniam mi havos la intencon proprajuĝe reformi E-on. ~PIV' MEV# ~PIV: {eo1} juĝ-ag/ad/o && = proceduro. ~PIV' MEV# ~PIV: {eo1} juĝ-decid/o && = verdikto. ~PIV' MEV# 581.145.2 : 582.??? ~PIV: {eo1} jujub/o && BOT La frukto de jujub-arbo. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} jujub-arb/o && Unu el iuj specioj (\IZizyphus jujuba\i Mill. kaj \IZizyphus vulgaris\i Juss. el ramnacoj) de arbedoj aŭ malgrandaj arboj tropikaj kaj subtropikaj, kies tre sukerhavaj prunograndaj drupoj estas manĝeblaj krudaj, sekigitaj aŭ konfititaj, kaj estas uzataj kiel popola kuracilo kontraŭ tusado. ≥ lotuso 4. ~PIV' MEV# 801.25 ~PIV: {eo1} juk/i \Intr\i && Kaŭzi al iu malagrablan impreson en la haŭto, kvazaŭ de multaj incitetaj piketoj, pro kiuj oni sentas la bezonon sin grati: kie jukas, tie ni gratas; juku la haŭto, sed ne sur mia korpo!; jukas kaj tiklas al ni en la piedoj! (pro tro longa senmovo), la ŝtrumpo jukas al mi, {fig} la mano jukas lin (malpacemulo). ~PIV' MEV# 159.937 ~PIV: {eo1} juk/o {eo2} juk/ad/o && La impreso, ke io jukas: baldaŭ estos la tempo forveturi; mi sentas jam jukadon sub la flugiloj!. ≥ prurito. ~PIV' MEV# 159.937 ~PIV: {eo1} juk/ig/a && Sentiganta jukan impreson. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} juka/o && BOT Genro (\IYucca\i L. el liliacoj) de daŭrafoliaj, plurjaraj herboj kaj arbedoj kun longaj, ofte rigidaj, fibroz-marĝenaj folioj sur ligneca tigo, kaj kun alta pedunklo portanta paniklon el blankaj floroj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kultivataj. ~PIV' ~ei(95-01): EB#357/24. {de1} Palmlilie \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} yucca && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} yucca \Im\i && ~ei' MEV# (726.4) ~PIV: {eo1} Jukatan/o && GEOG Duoninsulo en Centra Ameriko. ~PIV' MEV# (726.4) ~PIV: {eo1} Jukatan/i/o && Ŝtato en Meksikio (89°W, 20°N). ~PIV' MEV# (282.273.1) ~PIV: {eo1} Jukon/o && GEOG Nord-Amerika rivero, fluanta tra Alasko (163°15'W, 61°54'N). ~PIV' MEV# (712.1) ~PIV: {eo1} Jukon/i/o && Unu el la Kanadaj Teritorioj (Dawson 139°27'W, 64°08'N). ~PIV' MEV# 629.125.13 ~PIV: {eo1} jul/o && SHI Forta remilo, kiun oni uzas per tordaj movoj ĉe la pobo de boato, por antaŭenigi ĝin kvazaŭ per helico. ~PIV' MEV# 629.125.13 ~PIV: {eo1} jul/ad/i \Intr\i && Remi per julo. ~PIV' MEV# 394.268 ~PIV: {eo1} Jul/o (1) && Nomo de antikva pagana festo en Nord-Eŭropo, poste anstataŭigita per Kristnasko, kaj sekve ofte uzata en tiuj landoj por ĉi tiu festo: Jul-arbo. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Jul/o (2) && Virnomo. ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Jul/in/o && Nomo de virino. ~PIV' MEV# 615.411 ~PIV: {eo1} julep/o && FAR Mildiga aŭ kvietiga pocio, farita el siropoj kaj distilita akvo. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Juli/o (1) && Latina virnomo: mi prezentis Julion Cezaron. ~PIV' MEV# "33.07" ~PIV: {eo1} Juli/o (2) && La sepa monato de la nuna kristana jaro: la 14a de Julio (Franca nacia festo). ~PIV' MEV# 937 ~PIV: {eo1} Juli/a (1) && Rilata al Julio Cezaro: la Julia kalendaro (≥ Gregoria). ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Juli/a (2) && Nomo de virino. ~PIV' MEV# 801.313.12 ~PIV: {eo1} Juli/et/a && Nomo de virino: Romeo kaj Julieta (dramo de Ŝekspiro). ~PIV' MEV# 937 ~PIV: {eo1} Julian/o && Virnomo, i.a. de granda Romia imperiestro, kiu batalis kontraŭ la Kristanismo. ~PIV' MEV# 801.23 ~PIV: {eo1} jun/a && Vivanta nur de relative ne longa tempo: la juna knabino, fraŭlino, edzino, vidvino, mi gratulis la junajn geedzojn; la pli juna filino ; el ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna; mi estas je unu jaro pli juna ol vi; Plinio la juna; laboristinoj pli junaj eble ne per siaj jaroj de vivo, sed per siaj jaroj de suferado; juna katido, hundo, museto; junaj pizoj, folioj; {fig} juna vino (≥ mosto); nia juna lingvoZ; la tiea E-a movado estas ankoraŭ tre juna, (analoge) la entuziasmo de juna brusto; junaj eraroj. ≥ nova, beba, lulila, adoleska, frua, verda. ~PIV' MEV# 801.27 ~PIV: {eo1} jun/e && En juna maniero: konduti, ridi, frenezumi june. ~PIV' MEV# -053.7 ~PIV: {eo1} jun/ec/o (1) {eo2} jun-aĝ/o && FIZL Tempo de la homa vivo, inter la dentŝangiĝo kaj la pubhareco. ~PIV' MEV# -053.7 ~PIV: {eo1} jun/ec/o (2) {eo2} jun-aĝ/o && Tempo de la vivo inter la infaneco kaj la matureco: via juneco renoviĝas kiel ĉe aglo; en la tagoj de via juneco; kiam la dioj ankoraŭ vagadis sur la tero en eterna juneco; la penso de la homa koro estas malbona jam de lia juneco; sango bolas, juneco petolas; se juneco estus sperta!; fleksu arbon dum ĝia juneco; tio estis ankoraŭ la juneco de la mondo. ~PIV' MEV# -053.7 ~PIV: {eo1} jun/ec/a && Rilata al juneco: junecaj frivolaĵoj; junece gaja menso. ~PIV' MEV# 615.775.5 ~PIV: {eo1} jun/ig/i && Fari iun, ion juna: la amo junigas. ~PIV' MEV# -053.7 ~PIV: {eo1} jun/ul/o && Viro juna: ĉiu estis junulo, ĉiu estis pekulo; la junulo aliĝis al nia militistaro; junuloj kun viglaj vizaĝoj, en uniformoj de universitataj studentoj; junulaj jaroj. ≥ fraŭlo. ~PIV' ~ei(95-01): EB#261/22. {de1} Jüngling \Im\i {de2} junger Mann \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} young man && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} jeune homme \Im\i && ~ei' MEV# 374.3 ~PIV: {eo1} jun/ul/ar/o && Tuto de la junuloj en unu loko aŭ tempo: li estas idolo de la junularo; la studenta junularo; la vira junularo. ~PIV' MEV# -053.7 ~PIV: {eo1} jun/ul/in/o && Virino juna: la junulino, kiu plaĉos al la okuloj de la reĝo, fariĝos reĝino; la junulino estis belstatura kaj belvizaĝa; kiel eŭnuko deziranta senvirgigi junulinon, tiel estas homo volanta fari juston per perforto; miaj junuloj kaj junulinoj falis de glavo. ≥ fraŭlino. ~PIV' ~ei(95-01): EB#261/23. {de1} junges Mädchen ∞ ein \In\i {de2} Backfisch ∞ ein \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} young girl {en2} teenager && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} jeune fille \If\i && ~ei' MEV# 374.3 ~PIV: {eo1} ge'jun/ul/oj && Junuloj kaj junulinoj. ~PIV' MEV# 591.139 ~PIV: {eo1} mal'jun/a && Vivanta jam de relative longa tempo: maljuna patro, servisto, amiko, stultulo; maljuna Moor; lernu juna, vi scios maljuna; resti maljuna knabino (= ne edziniĝi); tiu ĉi patrino amis sian pli maljunan filinon; maljuna ĉevalo, bovo, saliko; {fig} maljuna vino; aspekti kiel maljuna pomo; (analoge) maljunaj jaroj, sed ne saĝaj faroj; aĝo maljuna ne estas oportuna; maljuna koro. ≥ malfrua, glacia. ~PIV' MEV# 613.98 ~PIV: {eo1} mal'jun/ec/o (1) {eo2} mal'jun-aĝ/o && FIZL Tempo de la homa vivo, de la perdo de reproduktivo ĝis la morto. ~PIV' MEV# 613.98 ~PIV: {eo1} mal'jun/ec/o (2) {eo2} mal'jun-aĝ/o && Tempo de la vivo post la matura aĝo: ankaŭ ĝis via maljuneco mi vin portos; ili floras ankoraŭ en la maljuneco; Elizabet gravediĝis je filo en sia maljuneco; ne ekzistas maljuneco sen malicoj; en juneco logas, en maljuneco tedas. ~PIV' MEV# 591.139 ~PIV: {eo1} mal'jun/et/a && Ankoraŭ ne tute maljuna. ~PIV' MEV# 591.139 ~PIV: {eo1} mal'jun/ig/i && Fari iun maljuna: la ĉagrenoj maljunigas. ~PIV' MEV# 591.139 ~PIV: {eo1} mal'jun/iĝ/i && Fariĝi maljuna: se vi pri ĉio informiĝos vi baldaŭ maljuniĝos; ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos; ĉu efektive mi naskos, kiam mi maljuniĝis?; nacioj maljuniĝas, kiel homoj. ~PIV' MEV# 613.98 ~PIV: {eo1} mal'jun/ul/o && Maljuna viro: neniam estos maljunulo en via domo; li ne atentis la konsilon de la maljunuloj; nepoj estas krono por maljun uloj plej saĝa maljunulo ne estas tro saĝa; Abraham kaj Sara estis maljunuloj de profunda aĝo; maljunulaj faltoj. ≥ plejaĝulo. ~PIV' MEV# 725.56 ~PIV: {eo1} mal'jun/ul/ej/o && Domo destinita, por liveri kvietan restadon al maljunuloj. ≥ kadukulejo. ~PIV' MEV# 613.98 ~PIV: {eo1} mal'jun/ul/in/o && Maljuna virino: la maljunulino balancis la kapon kaj diris: Hm! Hm!; la senkoloriĝintaj pupiloj de la maljunulino ne malsekiĝis per larmo. ~PIV' MEV# 591.139 ~PIV: {eo1} re'jun/ig/i && Fari denove juna: tiu nova hartinkturo ŝin rejunigas. ~PIV' MEV# 591.139 ~PIV: {eo1} re'jun/iĝ/i && Fariĝi denove juna: post la kuracado, ŝi mirinde rejuniĝis. ~PIV' MEV# 631.312 ~PIV: {eo1} jung/i \Itr\i {eo2} al'jung/i && Alligi per tiucela ligilo tirontan beston aŭ motorveturilon al tirotaĵo: li jungis sian ĉaron; ne jungu la bovon malantaŭ la plugilon; jungi ĉevalon al veturilo , vagonojn al lokomotivo; (figurasence:) por efektivigi la planon, oni jungis ĉiujn fortojn de la lando. ~PIV' MEV# 631.312 ~PIV: {eo1} jung/ad/o && Ago de tiu, kiu jungas. ~PIV' MEV# 62-872.8 ~PIV: {eo1} jung/aĵ/o (1) && Jungilaro: sur la jungaĵo de la bovoj li kuiris la viandon; la jungaĵo de la vagonoj rompiĝis ĉe la elreliĝo. ~PIV' MEV# 62-872.8 ~PIV: {eo1} jung/il/ar/o (1) && Tuto de la pecoj, destinitaj por jungi bestojn al ia veturilo, ktp: surmeti la jungilaron al brutoj. ~PIV' ~ei(95-01): EB#72/7-25; 336/15. {de1} Geschirr \In\i {de2} Gespann \In\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} harness && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} harnais \Im\i {fr2} harnachement \Im\i && ~ei' MEV# 629.734.7 ~ei(95-01): {eo1} jung/il/ar/o <2> && Tuto de la pecoj, destinitaj por jungi homon al paraŝuto. EB#.228/54 {de1} Gurtwerk \In\i && {en1} harness && {fr1} harnais \Im\i && ~ei' MEV# 62-872.8 & 636.083.7 ~ei(95-1): {eo1} brust-jung/il/ar/o && EB#72/26-36. {de1} Sielengeschirr \In\i && {en1} breast harness && {fr1} harnachement \Im\i de poitrail \Im\i && ~ei' MEV# 631.3.071 ~ei(95-1): {eo1} jung/il-kolum/a kusen/o && EB#123/1. {de1} Kummetkissen \In\i {de2} Kumtkissen \In\i && {en1} horse collar pad && {fr1} faŭ collier \Im\i && ~ei' MEV# 631.3.071 ~ei(95-1): {eo1} pint/a jung/il-kolum/o && EB#72/15. {de1} Spitzkumt \In\i {de2} Kummet \In\i && {en1} horse collar {en2} pointed horse collar {en3} hames && {fr1} collier \Im\i && ~ei' MEV# 636.088.2 ~ei(95-1): {eo1} jung/it/a bov/uk-par/o && EB#65/16. {de1} Ochsengespann \In\i && {en1} ox team {en2} span of oxen {US} && {fr1} attelage \Im\i de b╘fs && ~ei' MEV# 629.112 ~PIV: {eo1} jung/it/ar/o {eo2} jung/aĵ/o (2) && La du aŭ pluraj bestoj, kune jungitaj al veturilo. ~PIV' MEV# 636.088.2 ~ei(95-1): {eo1} kvar/op/a jung/it/ar/o && EB#257/54 {de1} Viergespann \In\i && {en1} four-in-hand {en2} carriage and four && {fr1} attelage \Im\i à quatre cheveaŭ && ~ei' MEV# 636.088.2 ~ei(95-1): {eo1} tri/op/a jung/it/ar/o && EB#179/45. {de1} Dreigespann \In\i {de2} Troika \If\i && {en1} three-in-hand && {fr1} attelage \Im\i à trois cheveaŭ && ~ei' MEV# 629.112.013 ~ei(95-1): {eo1} jung-trab/ar/o && EB#131/8+9. {de1} Geschirr \In\i && {en1} swingle set && {fr1} attelage \Im\i && ~ei' MEV# 629.112.013 ~ei(95-1): {eo1} ĉef/a jung-trab/o && EB#131/8. {de1} Waage \If\i {de2} Waagscheit \In\i && {en1} main swing-tree && {fr1} volée \If\i {fr2} corps \Im\i de volée && ~ei' MEV# 629.112.013 ~PIV: {eo1} en'jung/i \Itr\i && Jungi inter du timonoj: ili enjungis la idolanojn kiel bruton antaŭ siaj veturiloj; kiu sin enjungis, devas tiri. ~PIV' MEV# 629.112.013 ~PIV: {eo1} el'jung/i \Itr\i && Maljungi: dum la eljungado. ~PIV' MEV# 629.112.013 ~PIV: {eo1} kun'jung/i \Itr\i && Jungi kune kun: la bovo rigardis al sia kunjungito. ~PIV' MEV# 629.1.013 ~PIV: {eo1} mal'jung/i \Itr\i {eo2} dis'jung/i && Malligi la tirantan parton disde la tirata: maljungi kaleŝon, lokomotivon. ~PIV' MEV# "33.06" ~PIV: {eo1} Juni/o && La sesa monato de la nuna kristana jaro. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} juniper/o && BOT Genro (\IJuniperus\i L. el pinacoj) de dioikaj, escepte monoikaj arboj kaj arbedoj kun lancetformaj aŭ skvamformaj pingloj, kaj kun konuso, kiu havas malmultajn, plej ofte tri fine kunkreskantajn skvamojn, kiuj ĉe maturiĝo fariĝas sukoplenaj, formantaj kun la konuso t.n. berojn. ~PIV' ~ei(95-01): EB#356/47. {de1} Wacholder \Im\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} juniper && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} genévrier \Im\i && ~ei' MEV# 663.51 ~PIV: {eo1} juniper-brand/o && Brando aromigita per la fruktoj de junipero. ≥ ĝino 1. ~PIV' MEV# 582.??? ~PIV: {eo1} junk/o && BOT Genro (\IJuncus\i (L.) Lam. & DC. el junkacoj) de unu- kaj plurjaraj marĉoherboj, tuboformaj aŭ kun rampa rizomo, kun longaj, maldikaj tigoj enhavantaj spongecan histon, kun sesnombraj floroj kaj triĉambrajn kapsulojn enhavantajn multajn malgrandajn grajnojn; tigoj kaj folioj uzataj por fari matojn. ≥ skirpo. ~PIV' ~ei(95-01): EB#130/28 {de1} Binse \If\i && ~ei' ~ei(95-01): {en1} reed && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} jonc \Im\i && ~ei' MEV# 003.58 ~ei(95-1): {eo1} junk/a panikl/o && EB#324/22. {de1} Binsenrispe \If\i && {en1} reed panicle && {fr1} poinçon \Im\i égyptien en jonc && ~ei' MEV# 929.7 ~PIV: {eo1} junkr/o && Kampnobelo (ofte en malŝata senco de reakciulo). ~PIV' MEV# 355.231.1 ~PIV: {eo1} sign/o-junkr/o && Korneto, oficir-aspiranto. ~PIV' MEV# (513.21) ~PIV: {eo1} Junnan && GEOG Provinco en Ĉinujo (102°E, 25°N). ~PIV' MEV# 292.21 ~PIV: {eo1} Junon/a && MIT Roma diino, edzino de Jovo. ≥ Hera. ~PIV' ~ei(95-01): EB#308/5 {de1} Hera {de2} Juno && ~ei' ~ei(95-01): {en1} Hera {en2} Juno && ~ei' ~ei(95-01): {fr1} Héra {fr2} Junon && ~ei' MEV# 624.023.672 ~PIV: {eo1} junt/o (1) ~PIV' ~ei(94-11): {eo2} junt/o-lini/o && ~ei' ~PIV: TEK La kuniga interspaco inter du kunigitaj ŝtonaj, brikaj, metalaj aŭ lignaj pecoj, kiun oni plenigas per gluo, mastiko, mortero. ~PIV' ~ei(94-11): EB#117/94 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Stoß \Im\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} join && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} raccord \Im\i && ~ei' MEV# 624.023.86 ~ei(95-1): {eo1} junt-kovr/aĵ/o && EB#117/100. {de1} Überdeckung \If\i && {en1} lap && {fr1} recouvrement \Im\i && ~ei' MEV# 62-462 ~PIV: {eo1} junt/o (2) {eo2} trans'ir/a junt/o && La kunigo mem: transira junto (ekz. inter du tuboj de malsamaj diametroj). ~PIV' MEV# 674.028 & 694.2 ~ei(94-11): {eo1} lign/o-junt/oj {eo2} ling/o-kun'ig/oj && EB#116/84-98 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Holzverbindungen && ~ei' ~ei(94-11): {en1} woodword joints {en2} timber joints && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} assemblages \Im\i du bois && ~ei' MEV# 801.41 ~PIV: {eo1} junt/o (3) && FON Loko, kie fonologiaj unuoj kuniĝas, komenciĝas aŭ finiĝas; la okaziĝo de specialaj alofonoj ĉe tia loko, rigardata kiel mem fonemo. ~PIV' MEV# 624.078 ~ei(94-11): {eo1} junt/o <4> {eo2} junt/ej/o {eo3} junt/o-pec/o && Tiu loko en konstrukto (homfarita strukturo ≥85/420), kie kontaktas ĉu rekte, ĉu pere de speciala elemento aŭ substanco, du konsistigaj pecoj [partoj] de la konstrukto tiel, ke la per junto kunigitaj pecoj [partoj] efikas same kiel la pecoj [partoj] mem. Diference de nura meĥana kunigo, junto devas plenumi postulon de funkci-kapablo de la konstrukto. Specon de junto determinas 1. metio, al kiu pretigo de la konstrukto apartenas, 2. teĥnologia procedo, resp. maniero de meĥana kunigo. <85/005> ~ei' ~ei(94-11): {de1} Verbindung \If\i {de2} Gelenk \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} connection {en2} joint && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} joint \Im\i && ~ei' MEV# 62-821.18 (+) ~ei(94-11): {eo1} artik/a junt/o && Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan angulan turniĝon de du partoj de tubo en ebeno aŭ spaco. <85/257> {de1} Rohrgelenk \In\i && {en1} swivel joint && {fr1} joint articulé {fr2} joint à genouillère && ~ei' MEV# 62-821.18 (+) ~ei(94-11): {eo1} teleskop/a junt/o && Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan laŭaksan ŝoviĝon aŭ turniĝon de du partoj de tubo. <85/256> {de1} Teleskoprohrverbindung \If\i && {en1} telescopic connection && {fr1} joint télescopique && ~ei' MEV# 621.315.687 ~PIV: {eo1} junt/o de kabl/o ~ei(95-1): {eo2} junt/o-kest/o {eo3} kabl/o-junt/ej/o && ~ei' ~PIV: ELET La elektre kaj meĥanike konekta ejo inter la ekstremaĵoj de du kablolongoj, kie oni juntas la apartajn konduktilojn de la kablo. ~PIV' EB#147/60. ~ei(95-1): {de1} Kabelanschluß \Im\i && {en1} secondary terminal box && {fr1} boÉte \Im\i à bornes \If\i {fr2} raccordement \Im\i de câbles \Im\i && ~ei' MEV# 674.028.2 ~PIV: {eo1} junto per foldo kaj lango && TEK Lignojunto farita el du tabuloj, de kiuj unu havas foldon, la alia langon. ~PIV' MEV# 694.2 ~PIV: {eo1} junt/o per tenon/o kaj mortez/o {eo2} tenon-junt/o && TEK Lignokunigo, en kiu elstara peco (tenono) estas enigita en precize samforma kaj sam-dimensia enĉizaĵo (mortezo). ~PIV' ~ei(94-11): EB#116/84 ~ei' ~ei(95-01): {de1} Holzverbindung durch einfachen Zapfen && {en1} simple mortice and tenon joint {en2} simple mortise and tenon joint && {fr1} assemblage \Im\i à tenon \Im\i simple && ~ei' MEV# 674.028.2 ~ei(95-01): {eo1} bevel/it/a tenon-junt/o && EB#116/90. {de1} einfacher Versatz \Im\i && {en1} bevel shoulder notch && {fr1} assemblage \Im\i à simple embrèvement && ~ei' MEV# 694.2 ~PIV: {eo1} dent/a junt/o {eo2} duonum/a hok-junt/o && TEK Lignojunto farita per rektaj tenonoj; plurdenta tenonkunigo. ~PIV' ~ei(94-11): EB#116/87 ~ei' ~ei(94-11): {de1} gerades Hakenblatt \In\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} scarf joint && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} assemblage \Im\i à trait \Im\i de Jupiter droit && ~ei' MEV# 625.848 ~ei(95-1): {eo1} dilat-junt/o && EB#197/39+40. {de1} Wärmedehnungsfuge \If\i && {en1} expansion joint && {fr1} joints \Im\i de dilatation \If\i thermique && ~ei' MEV# 674.028 ~ei(95-1): {eo1} du/obl/e bevel/it/a junt/o && EB#116/91. {de1} doppelter Versatz \Im\i && {en1} double bevel shoulder notch && {fr1} assemblage \Im\i à double épaulement && ~ei' MEV# 674.028 ~ei(95-1): {eo1} duon'ort/a junt/o && EB#122/4. {de1} Gehrung \If\i && {en1} mitre joint {en2} miter joint {US} && {fr1} onglet \Im\i && ~ei' MEV# 694.2 ~PIV: {eo1} duon'um/a junt/o && TEK Lignojunto, ĉe kiu la du kunigendaj pecoj (tabuloj aŭ latoj) estas elnoĉitaj ĉe la ekstremaĵo. ~PIV' ~ei(94-11): EB#117/86 ~ei' ~ei(94-11): {de1} gerades Blatt \In\i && {en1} straight halved joint && {fr1} entaille \If\i à mi-bois {fr2} entaille \If\i à trait \Im\i droit && ~ei' MEV# 694.2 ~ei(94-11): {eo1} fork-junt/o && EB#116/85 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Scherzapfen \Im\i && {en1} forked mortice and tenon joint {en2} forked mortise and forked tenon && {fr1} enfourchement \Im\i && ~ei' MEV# 694.2 ~PIV: {eo1} hirund-vost/a junt/o && TEK Kunigo de lignaj tabuloj per mortezo kaj tenono en formo de hirundvosto. ~PIV' ~ei(94-11): EB#117/89 ~ei' ~ei(94-11): {de1} schwalbenschwanzförmige Überblattung \If\i && {en1} dovetail halving && {fr1} assemblage \Im\i à mi-bois \Im\i à queue \If\i d'aronde && ~ei' MEV# 694.2 ~ei(95-1): {eo1} hok-junt/o && EB#116/87. {de1} gerades Hakenblatt \In\i && {en1} scarf joint && {fr1} assemblage \Im\i à trait \Im\i de Jupiter droit && ~ei' MEV# 625.848 ~ei(95-1): {eo1} inter'slab/a junt/o && EB#197/46. {de1} Dübel \Im\i && {en1} slab junction && {fr1} goujon \Im\i && ~ei' MEV# 625.848 ~ei(95-1): {eo1} kver-junt/o && EB#197/40. {de1} Querfuge \If\i && {en1} transverse joint && {fr1} joint \Im\i transversal && ~ei' MEV# 625.848 ~ei(95-1): {eo1} laŭ'long/a junt/o && EB#197/39. {de1} Längsfuge \If\i && {en1} longitudinal joint && {fr1} joint \Im\i longitudinal && ~ei' MEV# 694.2 ~ei(95-1): {eo1} lign/o-junt/oj && EB#116/84-98. {de1} Holzverbindungen \If\i && {en1} woodwork joints {en2} timber joints && {fr1} assemblages \Im\i du bois && ~ei' MEV# 625.143.4 ~ei(95-1): {eo1} rel-junt/o && EB#198/42. {de1} Schienenstoß \Im\i && {en1} rail joint && {fr1} joint \Im\i des rails \Im\i && ~ei' MEV# ~PIV: {eo1} junt/o-pec/o && = fitingo. ~PIV' MEV# 621.791.034 ~PIV: {eo1} lut-junt/o (1) {eo2} veld-junt/o && ELET La fendo inter du metalaj pecoj, kiuj estas lutitaj/velditaj unu kun la alia. ~PIV' ~ei(94-11): EB#135/8 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Schweißraupe \If\i && {en1} welding bead {en2} weld {en3} welded joint && {fr1} chenille \If\i de soudure \If\i {fr2} joint \Im\i de soudure \If\i && ~ei' MEV# 685.31 ~PIV: {eo1} lut-junt/o (2) {eo2} kabl/o-muf/o && Kablomufo.~PIV' ~ei(94-11): EB#147/40, 87/562 {de1} Einführungsbuchse \If\i && ~ei' ~ei(94-11): {en1} plumbing gland && ~ei' ~ei(94-11): {fr1} manchon \If\i d'entrée \If\i && ~ei' MEV# 625.143.4 ~PIV: {eo1} plat-junt/o ~PIV' EVIT ~ei(94-11): {eo2} rel-junt/o && ~ei' ~PIV: TEK Kunigo inter du reloj, sojloj, traboj ks per plato konsistanta el la sama materialo, kiu surkunigas la du apudajn ekstremojn. ~PIV' ~ei(94-11): EB#198/43 ~ei' ~ei(94-11): {de1} Schienenlasche \If\i && {en1} rail fish plate {en2} joint bar {US} && {fr1} éclisse \If\i && ~ei' MEV# 625.84-1 ~ei(95-1): {eo1} junt/o-tranĉ/ador/o && EB#197/16. {de1} Fugenschneidgerät \In\i {de2} Fugenschneider \Im\i && {en1} transverse-joint cutter {en2} joint cutter && {fr1} machine \If\i à couper les joints \Im\i && ~ei' MEV# 625.84-1 ~ei(95-2): {eo1} junt/o-tranĉ/il/eg/o && EB#197/17. {de1} Fugenschneidmesser \In\i {de2} Fugenmesser \In\i && {en1} joint-cutting knife {en2} joint knife && {fr1} couteau \Im\i pour couper les joints \Im\i && ~ei' MEV# 323.27 ~ei(94-11): {eo1} junt/o <5> && Koterio de ribeluloj formata por regi kaj administri ŝtaton post ribelo. <89/pb-1886> {de1} Junta \If\i && {en1} Junta && {es1} junta \If\i && {fr1} junte \If\i && ~ei' MEV# 694.2 ~PIV: {eo1} junt/i (1) \Itr\i && Kunigi per junto. ~PIV' MEV# 621.3 & 696/697 ~PIV: {eo1} junt/i (2) && TEK ELET Fari junton ĉe tuboj aŭ kabloj; kunligi la konduktilojn (cirkvitojn) de kablo en juntejo aŭ kabloŝakto. ≥ geri. ~PIV' MEV# 687.12 ~PIV: {eo1} jup/o && Virina vesto, kovranta la malsupran parton de la korpo, ekde la talio: laŭ la modo jupoj longiĝas aŭ mallongiĝas; timulinetoj ĵus dekroĉitaj de la patrina jupo. ~PIV' MEV# 687.13 & 687.16 ~PIV: {eo1} jup/et/o && Mallonga jupo por knabinoj, baletistinoj ktp: la infana jupeto atingis nur ĝis ŝiaj genuoj. ~PIV' MEV# 687.12.08 ~PIV: {eo1} jup/ist/in/o && Kudristino specialigita pri la farado de jupoj. ~PIV' MEV# 687.254 ~PIV: {eo1} sub'jup/o && Jupo el tolaĵo, portata sub la drapa ekstera jupo. ~PIV' MEV# 292.21 ~PIV: {eo1} Jupiter/o (1) && Solena nomo de Jovo (= Jovopatro): en peza nubo faras Jupitero decidojn; kun alta frunto, kvazaŭ Jupitero. ~PIV' MEV# 523.45 ~PIV: {eo1} Jupiter/o (2) && AST La plej granda planedo de la Sunsistemo, la kvina ekde la Suno. ~PIV' MEV# 292.21 ~PIV: {eo1} Jupitera (1) && Rilata al Jupitero 1: fiereco lin por ĉiam de l' tablo Jupitera defaligis; (figurasence:) ili kun Jupitera graveco respondas . . . ~PIV' MEV# 523.45 ~PIV: {eo1} Jupiter/a (2) && Rilata al Jupitero 2: la 11 Jupiteraj satelitoj. ~PIV' MEV# 34 ~PIV: {eo1} jur/o && Tuto de devigaj reguloj (normoj) kun sankcioj, ordigantaj la rilatojn inter homoj kaj homkolektivoj, kaj difinantaj iliajn rajtojn kaj devojn: interna, internacia juro; konstitucia juro; la Romana juro. ≥ leĝo, moro, jurisprudenco; kodo, leĝaro, medicino. ~PIV' MEV# 34 ~PIV: {eo1} jur/a && Rilata al juro: juraj studoj; via edzo estas posedanto en rilato jura. ~PIV' MEV# 347.96 ~PIV: {eo1} jur/ist/o && Specialisto en la juraj kaj juĝaj aferoj. ~PIV' MEV# 340.141 ~PIV: {eo1} kutim-jur/o && Juro bazita sur tradiciaj kutimoj, ne sur skribitaj leĝoj. ~PIV' MEV# 34.038 ~PIV: {eo1} jurisdikci/o (1) {eo2} juĝ/o-pov/o && JUR Rajto juĝi. ~PIV' MEV# 347.98 ~PIV: {eo1} jurisdikci/o (2) {eo2} juĝ/o-distrikt/o && Teritorio, sur kiu sin etendas la rajto de iu jura instanco: la juro de la kasacia kortumo sin etendas sur la tuta reritorio de la ŝtato. ~PIV' MEV# 34.01 ~PIV: {eo1} jurisprudenc/o (1) ~PIV' ~ei(94-11): {eo2} jur/ik/o && ~ei' ~PIV: JUR Juroscienco, filozofio pri juro. ~PIV' MEV# 340.142 ~PIV: {eo1} jurisprudenc/o (2) ~PIV' ~ei(94-11): {eo2} tribunal/a interpret/ad/o && ~ei' ~PIV: JUR Interpretado de la juro fare de la tribunaloj. ~PIV' MEV# 094.9 ~PIV: {eo1} jurisprudenc/o (3) ~PIV' ~ei(94-11): {eo2} tribunal/aj decid/oj && ~ei' ~PIV: JUR Tuto de tribunalaj decidoj pri unu jurpunkto: juro pri aŭtora proprieto. ~PIV' MEV# 397 & 727.7 ~PIV: {eo1} jurt/o && Tendo aŭ kabano de Siberiaj, Mongolaj nomadoj. ~PIV' MEV# 727.7 & 397 ~PIV: {eo1} jurt/o && Tendo aŭ kabano de Siberiaj, Mongolaj nomadoj. ~PIV' MEV# 347 ~PIV: {eo1} just/a (1) && Respektanta egale kaj senpartie la rajtojn de la aliaj homoj, kaj haviganta al ĉiu lian apartenaĵon: nia provincestro estas severa, sed justa; la homoj estas justaj precipe al tiuj, kiujn ili amas; kiom ajn justaj vi penos esti kontraŭ diversaj gentoj. . .; justa juĝisto. ~PIV' MEV# 17.024 ~PIV: {eo1} just/a (2) && Konforma al la interna juĝo de la konscienco: tio estas tute justa kaj tute laŭ la ordo; viaj justaj postuloj; li juĝu la popolon per juĝo justa; justa divido; li ricevu justan punon por lia krueleco kontraŭ mi!; certigi al la laboristoj justan salajron. ≥ meritita, deca. ~PIV' MEV# 165.0 ~PIV: {eo1} just/a (3) && Bazita sur la realo: vi havis justan kaŭzon por maltrankviliĝi; ĉu tion vi opinias justa, ke vi diras . . . ? . ≥ prava, ĝusta. ~PIV' MEV# 179.9 ~PIV: {eo1} just/a (4) && Virta. ~PIV' MEV# 37.035.1 ~PIV: {eo1} just/e (1) && En justa maniero: oni scias agi kun ili juste; juĝi juste; ~PIV' MEV# 37.035.1 ~PIV: {eo1} just/e (2) && En justa maniero: sed mi suferas juste; vi havas juste tion, kion vi meritis. ~PIV' MEV# 37.035.1 ~PIV: {eo1} just/o && Tio, kio estas justa, rigardata en abstrakta, absoluta maniero: la devo de juĝisto estas diri la juston; mi estos ilia Dio en vero kaj justo. ~PIV' MEV# 37.035.1 ~PIV: {eo1} just/aĵ/o && Ago, faro justa: farado de justaĵo estas ĝojo por la virtulo. ~PIV' MEV# 37.035.1 ~PIV: {eo1} just/ec/o (1) && Eco de tio, kio estas justa: viaj gepatroj konvinkiĝos pri la justeco de miaj plendoj, justeco havas nenion komunan kun leĝo, kiu estas nur ĝia karikaturo; pli bona estas malmulto, sed kun justeco. ~PIV' MEV# 37.035.1 ~PIV: {eo1} just/ec/o (2) && Sento de la konscienco, per kiu oni redonas al ĉiu lian rajtaĵon: pardonemeco superas justecon; justecon sekvu; se vi, reĝo, la voĉon de l' justeco aŭskultos. . .; lacaj havi, por nin defendi kontraŭ maljustuloj, nur justicon sen justeco . . . ~PIV' MEV# 216 ~PIV: {eo1} just/ec/o (3) && Plenumado de tio, kio estas justa: ni estas pretaj doni al vi justecon pri tio; vi estus nun libera fari al vi justecon per bona porcio da bastonbatoj; ho, dioj! se vi amas la justecon, nun per mi la veron vi honoru!; sed justeco fluu kiel akvo!; per justeco staras fortike la trono. ~PIV' MEV# 351.87 & 354.51 ~PIV: {eo1} just/ec/o (4) && Justico: mi iras mem transdoni min al la manoj de la justeco; kovri per arĝento la okulon de la justeco; aŭdu vi, kion la justeco per mi sciigas al vi!. ~PIV' MEV# 37.035.1 ~PIV: {eo1} just/ul/o (1) && Homo justa. ~PIV' MEV# 265.6 ~PIV: {eo1} just/ul/o (2) && KRI Homo pia kaj virta: mi venis alvoki ne justulojn, sed pekulojn al pento. ~PIV' MEV# 340 ~PIV: {eo1} mal'just/a (1) && Ne haviganta al ĉiu lian rajtaĵon: kontraŭ neniu oni devas esti maljusta; mi maljuste ŝin senigis de la antikvaj oferdonoj. ~PIV' MEV# 340 ~PIV: {eo1} mal'just/a (2) && Ne konforma al la juĝo de la konscienco: maljusta profito; sur la maljustaj vojoj de la tero; maljusta puno, milito; maljustaj pretendoj. ~PIV' MEV# 340 ~PIV: {eo1} mal'just/a (3) && Ne bazita sur la realo: maljustaj suspektoj, motivoj. ~PIV' MEV# 340 ~PIV: {eo1} mal'just/aĵ/o && Ago, faro maljusta: li al iu malgraŭvole faris maljustaĵon; la tero pleniĝis de maljustajoj. ~PIV' MEV# 340 ~PIV: {eo1} mal'just/ec/o && Eco de iu, io maljusta: la maljusteco de partia tribunalo; maljusteco de ne meritita puno; (figurasence:) maljusteco de la sorto. ~PIV' MEV# 340 ~PIV: {eo1} mal'just/ul/o && Tiu, kiu estas maljusta. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Justen/o && Virnomo. ~PIV' MEV# 351.87 & 354.51 ~PIV: {eo1} justic/o && JUR Ŝtata organismo, kiu zorgas pri elekto de juĝistoj, kontrolo de ilia agado, plenumo de difinitaj punoj ktp: justic-ministro, justic-oficisto; ministrejo pri justico. ~PIV' MEV# 323.38 : 34 ~PIV: {eo1} klas-justic/o && Tiu organismo, efikanta kiel ilo de reganta klaso. MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Justinian/o && Virnomo, i.a. de Romia imperiestro, kiu kompiligis la faman kodon. ~PIV' MEV# 677.13 ~PIV: {eo1} jut/o (1) && BOT Teksmaterialo, konsistanta el la tigoj de diversaj specioj de Genro Corchorus el tiliacoj; krom kotono, la plej grava plantfibrospeco por fabrikado de teksaĵoj. ~PIV' MEV# 621.798.15 ~PIV: {eo1} jut/o (2) && Teksaĵo farita el tiu materialo: sakoj el juto. ~PIV' MEV# (489.4) ~PIV: {eo1} Jutland/o && GEOG Kontinenta parto de Danlando (9°E, 56°N). ~PIV' MEV# 671.12 ~PIV: {eo1} juvel/o (1) && Ornamaĵo, ordinare malgranda, tre multekosta pro la materio (oro, argento, gemoj) aŭ la prilaboriteco: en silka vesto kaj brilanta de juveloj; la virinoj portis ĉirkaŭ la kolo siajn orajn kaj perlajn juvelojn. ~PIV' MEV# 339.11 ~PIV: {eo1} juvel/o (2) && (figurasence:) Grandvaloraĵo: li estas efektive la juvelo de la nacio sia; ~PIV' MEV# 671.12 ~PIV: {eo1} juvel/ar/o && Pluraj juveloj, formantaj tutaĵon: juvelaro el diamantoj. ~PIV' MEV# 671.1 : 725.21 ~PIV: {eo1} juvel/ej/o && Butiko de juvelisto. ~PIV' MEV# 671.1.08 ~PIV: {eo1} juvel/ist/o && Homo, kies metio estas fari aŭ vendi juvelojn: la juvelisto atente rigardis la desegnaĵon. ~PIV' MEV# 739.2 ~PIV: {eo1} juvel/ist/a && Rilata al juvelisto: juvelista arto; juvelistaj laboraĵoj; juvelista desegnisto. ~PIV' MEV# 671.13 ~PIV: {eo1} juvel/uj/o && Skatolo destinta por enteni juvelojn: ĝardenoj puraj kaj elegantaj kiel juvelujo. ~PIV' MEV# 739.2 ~PIV: {eo1} juvel-art/o && La arto dezajni kaj elfari juvelojn. ~PIV' MEV# 622.37 ~PIV: {eo1} juvel-ŝton/o && = gemo. ~PIV' MEV# 801.313.11 ~PIV: {eo1} Juvenal/o && Virnomo, i.a. de fama Roma satiristo. ~PIV' J-MEVEI2.V43 estas la dosiero J-MEVEI1.V43, el kiu komentoj kaj fontindikoj estis forigitaj. Ĝi servas por kolekti pliajn tekstojn por la litero J. Per konverto al V60 kaj per apliko de la makroo 43-al-60.MPM tiu ĉi dosiero J-MEVEI2.V60 estis kreita. MEV# 677.057.27 {eo1} J-dukt/o && En instalaĵo por kontinua blankigado: Vaporhejtita kaj izolita dukto en formo de J. EB#161/33. {de1} J-Box \If\i {de2} Warenspeicher (dampfbeheizt und wärmeisoliert) \Im\i && {en1} J-Box {en2} steam-heated and heat-insulated J-Box && {fr1} J-Box {fr2} canal \Im\i de décharge du tissue chauffé à la vapeur && MEV# 801.27 {eo1} ja && Adv. uzata por akcenti, emfazi la realecon de ideo entenata en frazo aŭ en vorto: tio ne estas ja peko, ne povas esti peko!; nu, vi ja estas virinoj!; sed ni ja scias, ke da lingvoj ekzistas tre multaj; sed tie la vivo estos ja tute alia; sed mi ja mem venis al tiuj ideoj; de la tago restas ja ankoraŭ multe; mi kaj Marta ni konas ja nin de la infaneco; se vi ne havos per kio pagi, oni ja prenos vian litaĵon de sub vi. RIM. Nur por aparta forta efekto Z. metis ja en la komencon de frazo: ja se vi agos bone, vi estos forta!; ja la ĉielo ne povas vin ampleksi!. → sendube, efektive; jes, nepre {de1} ja {de2} ja doch {de3} bekanntlich {de4} wie man sehen kann {de5} wie man weiß {de6} ohne Zweifel && {en1} assuredly {en2} indeed {en3} in fact {en4} really and truly {en5} to be sure && {fr1} certes {fr2} bien {fr3} surtout {fr4} voire même {fr5} sans doute {fr6} il est vrai && MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jabin**/o && Reĝo de la Kanaanidoj. {de1} Jabin (Kanaaniterkönig) && MEV# 598.34 {eo1} jabiru**/o && Amerika cikonio (de Meksiko ĝis Argentino), apartenanta al la familio de cikoniedoj kaj ordo de cikoniformaj birdoj. Unu el la plej larĝaj Amerikaj birdoj, 1,40 metrojn alta. {en1} jabiru && {fr1} jabiru && MEV# 582.??? {eo1} jaborand/o && BOT Genro (Pilocarpus el rutacoj) de Brazilaj arbedoj, el kies folioj oni tiras la pilokarpinon. {de1} Jaborandi && {en1} jaborandi && {fr1} jaborandi && MEV# 549.??? {eo1} jacint/o && MIN Oranĝeruĝa gemo, speco de zirkono: la unua fundamento estis jaspiso . . . la dek-unua jacinto. {en1} jacinth {en2} hyacinth && {fr1} hyacinthe && MEV# 549.??? {eo1} jad/o && MIN Densa, polurebla variaĵo de amfibolo aŭ pirokseno, kun koloro varianta de la hela grizverdo ĝis la blanko, uzata en Oriento por etaj art-objektoj: koliero el jado; jada statueto. {de1} Jade \Im\i {de2} Nephrit \Im\i && {en1} jade && {fr1} jade && MEV# (569.4-21) {eo1} Jaf/o && GEOG Havenurbo najbara al Tel-Aviv, en Izraelio (34°45'E, 32°03'N). {de1} Tel Aviv-Jaffa && {en1} Tel Aviv-Yafo && {fr1} Tel-Aviv-Jaffa && MEV# 801.313 : 222 {eo1} Jafet/o && BIB Unu el la filoj de Noa, mita prapatro de la blanka ne-semida raso. {de1} Japhet && {fr1} Japhet && MEV# 809.436 {eo1} Jafet/id/aj && Kvalifikas la grupon de tre diversaj lingvoj, parolataj en la Kaŭkaza regiono. {fr1} japhétiques && MEV# 801.313 : 929.7 : 943.8 {eo1} Jagelon/oj && Familio de Polaj nobeloj k militestroj. {de1} Jagellonen && MEV# 599.742.7 {eo1} jaguar/o && ZOO Specio de Amerikaj mamuloj el la subordo de rabobestoj, genro de felisoj, flava kun nigraj makuloj aŭ ringoj, mis-nomata "Amerika tigro" (Felis onza). → leopardo. {de1} Jaguar \Im\i && {en1} jaguar && {fr1} jaguar \Im\i && MEV# 637.1 {eo1} jahurt/o {eo2} jogurt/o && KUI Lakto acidigita per speciala fermento, kutima trinkaĵo en la Bulgaraj montoj, disvastigita en Eŭropo pro siaj sanigaj efikoj. → kefiro. {de1} Joghurt \Im\i && {en1} yogurt {en2} yoghourt && {fr1} yaourt \Im\i {fr2} yogourt \Im\i {fr3} yoghourt \Im\i && MEV# 687.11 {eo1} jak/o && Ekstera vira vesto, malfermiĝanta ĉe la antaŭa parto, manikhava, kovranta la korpon de la ŝultroj ĝis proksimume la koksoj: la jako estas la ordinara senceremonia vesto de la okcidentaj Eŭropanoj; marista jako; jako de piĵamo; lanaj noktaj jakoj; jako kun baskoj. → livreo, bluzo, kitelo, kamizolo, ĵaketo, frako. EB#34/5,13, EB3#33=2 {de1} Jacke \If\i {de2} Jackett \In\i && {en1} coat {en2} jacket && {fr1} veste \If\i {fr2} veston {fr3} vareuse && MEV# 687.11 {eo1} Alp/a jak/o && EB#34/26 {de1} Trachtenjanker \Im\i {de2} Trachtenjacke \If\i && {en1} national costume jacket && {fr1} veste \If\i bavaroise && MEV# 687.17 {eo1} anorak-jak/o ∞ knab/in/a && EB#31/42 {de1} Mädchenanorak \Im\i && {en1} girl's wind-jacket && {fr1} anorak \Im\i de fille \If\i && MEV# 687.15 {eo1} deĵor-jak/o && EB#216/66 {de1} Bordjackett \In\i && {en1} duty jacket {en2} working jacket && {fr1} tenue \If\i de service \Im\i && MEV# 687.11 {eo1} du-buton-vic/a jak/o ∞ komplet/o kun && EB#34/4 {de1} Zweireiher \Im\i && {en1} double-breated suit {en2} lounge suit {en3} business suit {US} && {fr1} complet \Im\i croisé à deŭ boutons \Im\i && MEV# 687.15 {eo1} en'hejm/a jak/o {eo2} hejm/a jak/o {en3} negliĝ/a jak/o && EB#33/10, EB#34/47, EB#47/56 {de1} Hausjacke \If\i {de2} Rauchjacke \If\i && {en1} house jacket {en2} smoking jacket && {fr1} veste \If\i d'intérieur && MEV# 615.85 & 616.89 {eo1} frenez-jak/o {eo2} per'fort/a jak/o && Speco de kruda jako, kun allig-eblaj manikoj, uzata por senmovigi frenezulojn dum krizo. {de1} Zwangsjacke \If\i && {en1} strait-jacket && MEV# 687.15 {eo1} galon/it/a jak/o && EB#179/23 {de1} Tressenrock \Im\i {de2} betreßte Rock \Im\i && {en1} gallooned coat {en2} braided coat && {fr1} veste \If\i à parement \Im\i && MEV# 687.14 {eo1} golf-jak/o && EB#34/21 {de1} Sportjacke \If\i && {en1} sports coat && {fr1} veste \If\i de sport \Im\i && MEV# 687.14 {eo1} grimp-jak/o && EB#282/7 {de1} Kletterweste \If\i {de2} Kletterjacke \If\i && {en1} alpine jacket && {fr1} veste \If\i d'escalade \If\i && MEV# 687.17 {eo1} Kanad/a jak/o && EB#34/67 {de1} Anorak \Im\i {de2} Windjacke \If\i && {en1} wind-jacket {en2} hooded jacket {en3} wind-breaker && {fr1} anorak \Im\i && MEV# 687.17 : 675 {eo1} led/a jak/o {eo2} led/o-jak/o && {de1} Lederjacke \If\i && {en1} leather jacket && {fr1} veste \If\i de cuir \Im\i && MEV# 687.17 {eo1} ole/o-tol/a jak/o && EB#224/55 {de1} Öljacke \If\i && {en1} oilskin jacket && {fr1} gilet \Im\i ciré && MEV# 646.4 & 675.6 {eo1} pelt-jak/o {eo2} pelt/a jak/o && Jako el pelto, portata precipe de virinoj. EB#32/45 {de1} Pelzjacke \If\i && {en1} fur jacket && {fr1} veste \If\i de fourrure \If\i && MEV# 687.246 {eo1} piĵam/a jak/o && EB#33/4 {de1} Schlafanzugjacke \If\i {de2} Pyjamajacke \If\i && {en1} pyjama jacket && {fr1} veste \If\i de pyjama && MEV# 687.14 {eo1} plaĝ/o-jak/o && EB#267/21 {de1} Strandjacke \If\i && {en1} beach-jacket && {fr1} veste \If\i de plage \If\i && MEV# 687.14 {eo1} rajd-jak/o && EB#272/52 {de1} Reitjacke \If\i && {en1} riding jacket && {fr1} veston \Im\i d'équitation {fr2} saute-en-bas \Im\i && MEV# 627.957.4 {eo1} sav-jak/o && Jako, kies interno estas plenigita de aero, de korko aŭ de kapoko, kaj kiu tenas la kapon de homo, kiu surmetis ĝin, super la akvo. {de1} Rettungsweste \If\i && {en1} life-jacket && MEV# 687.14 : 796.86 {eo1} skerm/o-jak/o && EB#277/29 {de1} Fechtjacke \If\i && {en1} fencing jacket && {fr1} veste \If\i d'escrime \If\i && MEV# 687.15 : 793.38 {eo1} smoking/a jak/o && EB#34/62 {de1} Smokingjackett \In\i && {en1} dinner jacket {en2} tŭdo jacket {US} {en3} tŭedo {US} && {fr1} veste \If\i de smoking \Im\i && MEV# 687.14 {eo1} sport-jak/o && EB#31/40, EB34/2 {de1} Sportjacke && {en1} sports jacket {en2} sports coat {en3} sack coat {US} && {fr1} vareuse \If\i de sport && MEV# 687.13 {eo1} sport-jak/o ∞ knab/in/a && EB#31/40 {de1} Mädchenjacke\If\i {de2} Sportjacke \If\i && {en1} girl's jacket {en2} sports jacket && {fr1} blouson \Im\i de sport \Im\i pour filles \If\i && MEV# 687.12 {eo1} tajlor-kostum/a jak/o && EB#32/2 {de1} Kostümjacke \If\i && {en1} costume jacket {fr1} veste \If\i de tailleur MEV# 687.14 : 796.4 {eo1} trejn-jak/o && EB#280/58 {de1} Trainingsjacke \If\i {en1} training jacket {fr1} blouson \Im\i d'entrainement \Im\i {fr2} veste \If\i d'entrainement \Im\i {fr3} jumper \Im\i d'entrainement \Im\i MEV# 687.11 {eo1} unu-buton-vic/a jak/o ∞ komplet/o kun && EB#34/13, EB3#33=2 {de1} Einreiher \Im\i {de2} einreihige Anzug \Im\i {de3} Herrenanzug \Im\i && {en1} single-breasted suit {en2} men's suit && {fr1} complet \Im\i droit && MEV# 687.17 {eo1} vent/o-jak/o && EB#34/67 {de1} Windjacke \If\i && {en1} wind-jacket {en2} wind-breaker && {fr1} anorak \Im\i && MEV# 687.13 {eo1} vent/o-jak/o ∞ knab/a && EB#31/46 {de1} Bubenanorak \Im\i && {en1} boy's wind-jacket && {fr1} anorak \Im\i de garçon \Im\i && MEV# 687.1 {eo1} jak/et/o (1) && Mallonga jako: jaketo de kelnero; jaketo de Eton-studentoj, jaketo de skiistoj. {de1} Jäckchen \In\i && {en1} small coat && MEV# 687.244 {eo1} beb/a jak/et/o && EB#31/20. {de1} Babyjäckchen \In\i {de2} Babyjüpchen \In\i && {en1} baby's jacket {en2} baby's coat && {fr1} paletot \Im\i de laine \If\i && MEV# 687.15 {eo1} lit-jak/et/o && {de1} Bettjäckchen \In\i && {en1} bed-jacket && {fr1} liseuse \If\i && MEV# 686.1 {eo1} jak/et/o (2) && Ne surgluita, deprenebla ŝirmo-kovrilo de bindita aŭ broŝurita libro, ordinare montranta koloran ilustraĵon. EB#178/37, EB3#185=37 {de1} Schutzumschlag \Im\i && {en1} dust jacket {en2} dust cover {en3} bookjacket {en4} wrapper && {fr1} jaquette \If\i && MEV# 598.??? {eo1} jakan**/o && Genro de akvaj birdoj (\IJacana\i) kun sep aŭ ok specioj. Jakano havas araneajn ungojn, kiuj ebligas al ĝi iri sur flosantaj vegetaĵoj. {en1} jacana {en2} Lily-Trotter {en3} Lotus Bird && MEV# 582.??? {eo1} jakarand/o && BIB Genro (Jacaranda Juss. el bigoniacoj) de tropikaj arboj kun pinataj folioj k bluaj funelformaj floroj panikle aranĝitaj en la fino de la ŝosoj. {de1} Jacaranda && {en1} jacaranda && {fr1} jacaranda && MEV# 801.313.12 {eo1} Jakelin/o && Nomo de virino. → Jakobino, Ĵakvino. MEV# 801.313.11 : 222 {eo1} Jakob/o (1) && BIB Patriarko, filo de Izaako. MEV# 801.313.11 {eo1} Jakob/o (2) && Virnomo. → Ĵakvo. MEV# 281.83 {eo1} Jakob/an/o && KRI Ano de Siria kristana sekto. MEV# 801.313.12 {eo1} Jakob/in/o && Nomo de virino. MEV# 941.0 : 329 {eo1} Jakob/ist/o && HIST Ano de la Angla partio, kiu apogis la Stuartojn. MEV# 271.2 {eo1} Jakob/ul/o && Malnova nomo de la dominikanoj. MEV# 944 : 329.15 {eo1} Jakoben/o (1) && HIST Membro de la "Klubo de l' Jakobenoj", revolucia maldekstra agadgrupo. MEV# 944 : 329.15 {eo1} Jakoben/o (2) && Partiano de radikala demokratio: li estas pli malbona ol Jakobeno. MEV# 391.1 & 687.4 {eo1} Jakoben/a ĉap/o && EB#36/2 {de1} Jakobinermütze \Im\i {de2} Freiheitsmütze \Im\i {de3} phrygische Mütze && {en1} Jacobin cap {en2} liberty cap {en3} Phrygian cap && {fr1} bonnet \Im\i jacobin {fr2} bonnet \Im\i phrygien && MEV# 944 : 329.15 {eo1} Jakoben/ism/o && Opinio, doktrino de Jakobenoj. MEV# 797.144 {eo1} jakt/o (1) {eo2} jaĥt/o (1) && SHI Malpeza velŝipo aŭ velboato, tenata k konstruita por konkursoj. MEV# 629.125.12 {eo1} jakt/o (2) {eo2} jaĥt/o (2) && SHI Ŝipo aŭ barko, movata per ĉia movforto alia ol remiloj, kaj uzata por privataj plezurvoj-aĝoj, krozoj ktp. MEV# 796.918 {eo1} glaci-jakt/o && EB#284/46 {de1} Eisjacht \If\i && {en1} ice yacht {en2} ice boat {en3} ice scooter {US} && {fr1} yacht \Im\i à patins {fr2} yacht \Im\i à glace && MEV# 797.144 {eo1} konkurs/a jakt/o {eo2} kur-jakt/o {eo3} kur-konkurs/a jakt/o && EB#270/5 {de1} Rennkieljacht \If\i && {en1} racing keel yacht && {fr1} yacht \Im\i de course à quille \If\i de plomb && MEV# 629.125.12 {eo1} kroz-jakt/o && EB#270/1-4 {de1} Fahrtenkieljacht \If\i && {en1} sea-going keel yacht && {fr1} yacht \Im\i de croisière à quille \If\i && MEV# 629.125.12 {eo1} motor-jakt/o {eo2} privat/a jakt/o && EB#216/20 {de1} Motorjacht \If\i {de2} Privatjacht \If\i && {en1} motor launch {en2} private launch && {fr1} yacht \Im\i à moteur {fr2} yacht \Im\i privé && MEV# 797.144 {eo1} jakt/ad/o && Veturado per jakto. {de1} Jachtensegeln \In\i && MEV# 629.125.12 {eo1} jakt/o-tipoj && EB#270/27-50 {de1} Jachttypen \Im\i && {en1} types of yachts && {fr1} types \Im\i de yacht \Im\i && MEV# 397 {eo1} Jakut/o && Ano de Siberia gento. {de1} Jakute \Im\i && MEV# 581.47 {eo1} jakv/o && BOT Frukto de jakvujo. MEV# 582.??? {eo1} jakv/uj/o {eo2} jakv-arbo && Specio de panarbo (Artocarpus integrifolia L. fil. el morusacoj) kun nedividitaj folioj, per kio i.a. ĝi diferencas de la vera panarbo. MEV# 581.43 {eo1} jalap/o && BOT La tuberforma kaj preskaŭ globforma rezinhava radiko de jalapujo, uzata medicine kiel drastaĵo, aŭ pulvore, aŭ tinkture. {de1} Jalapenwurzel \If\i && {fr1} racine de jalap && MEV# 582.??? {eo1} jalap/uj/o {eo2} jalap-plant/o && Plurjara herbo (\IExogonium purga\i Hayne/Benth. el konvolvulacoj) kun ebenrandaj korformaj folioj kaj grandaj purpuraj floroj, kies stiluso kaj stamenoj estas pli longaj ol la funelforma korolo. {de1} Jalape \If\i && {en1} jalap && {fr1} jalap && MEV# (477.9) {eo1} Jalt/o && GEOG Konata ban-urbo, en Krimeo (34°03'E, 44°30'N). {de1} Jalta && {en1} Yalta && {fr1} Yalta && MEV# 801.27 {eo1} jam && Adverbo esprimanta la ĝeneralan ideon pri ŝanĝiĝo de stato, kaj pli precize signifanta: {eo1} jam (1) && De nun; sen plua atendo; senplie: mi jam havas mian ĉapelon, nun serĉu vi vian; jam estas tempo iri domen; ni iras al nia celo jam kun plena trankvileco; riĉigadi la lingvon per novaj vortoj oni povas jam nun; ĉu vi forgesas jam, ke vi kristano estas?. {eo1} jam (2) && Tuj post tiam; tuj ekde tiam: post unu horo la forno estis jam varma; jam de tri tagoj mi ne fermis la okulojn; vi bezonas nur enmeti en la leteron iun vortareton kaj la adresito (= adresulo) vin jam komprenos; kiel longe (de kiam) vi estas jam fosisto?; jam dek jarojn (de antaŭ dek jaroj) li loĝas tie ĉi; tia uzado estus jam arbitraĵo kaj kondukus al ĥaoso; post unu sola duonhoro li ekposedas la tutan gramatikon kaj al li restas jam nur la simpla kaj facila akirado de provizo da vortoj; vi bezonas nur simple ekpensi pri la esenco de tiuj ĉi frazoj kaj vi jam komprenos, ke ili (la kritikoj) ne havas eĉ la plej malgrandan fundamenton. {eo1} jam (3) && Antaŭ nun: se li jam venis petu lin al mi; ĉu vi jam trovis vian horloĝon?; li jam kelkfoje demandis pri vi; mi jam diris al vi, ke mi foriras. {eo1} jam (4) && Antaŭ tiam: kiam vi venis, li jam diris (estis dirinta) al mi la veron; kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita; mi ŝin enbrakigis, sed ŝi jam mortis. {eo1} jam (5) && Pli frue, ol oni atendas aŭ atendis: post semajno eble vi trovos jam ian sciigon; la verko estas jam preta, li kredas sukcesi kaj jam ridetas. RIM. Krom tiuj fundamentaj sencoj, Z. sub la influo de la germana lingvo uzis jam kun du apartaj signifoj, por esprimi nuancon: 1e de kontentigo, de sufiĉeco: ĝi estas jam tia enviinda loko; jam la politiko povus iIin devigi, se li iris jam ekzameniĝi, mi dezirus almenaŭ, ke li sukcesu!; jam se estas soleno ĝi estu soleno! (=proksimume "sole per si mem", "do"); 2e de optimismo, de matura preteco: liaj filoj estas iom malbonkondutaj. . . sed kun la tempo ili jam solidiĝos; ili tion ankoraŭ ne povas fari bone, sed la afero jam iros; jam venos al mi en la kapo io; venu al mi, mi jam varmigos vin!; ne ploru, vi iel jam venos tien! (=finfine, pli-malpli baldaŭ). Tiujn ne internaciajn uzojn oni prefere ne imitu. {de1} schon {de2} bereits && {en1} already {en2} by now {en3} by then && {fr1} déjà {fr2} désormais && MEV# 801.27 {eo1} jam ne && Tiu esprimo havas la sencon de jam (1) kaj jam (2) sekvata de ne: ve, multaj el niaj pioniroj jam ne vivas; centoj da miloj da radiketoj subtenas nian arbon, kiu jam (de nun) ne timas la venton; la naciaj lingvoj havas akcenton malregulan kaj malfacilan, kiun ili jam (de nun) ŝanĝi ne povas; li ne estas sufiĉe klera, sed lerni mun li jam (de tiu momento) ne havas la eblon; eĉ se ni volus nun halti, ni jam ne povus; vidante la partiecon de la prezidanto, li jam (de tiam) ne parolis (li tute ne parolis); kiu okazon forŝovas ĝin jam ne retrovas. Kiel oni vidas per tiuj lastaj ekz-oj, jam ne ne ĉiam samsignifas kiel ne . . . plu, sed ĝi montras statŝanĝon kaj speciale neplenumiĝintan deziron aŭ intencon. ne jam. Tiu esprimo estas, laŭ la konsilo de Z., evitenda, kaj anstataŭigenda per ankoraŭ ne. MEV# (729.2) {eo1} Jamaik/o && GEOG Unu el la Grandaj Antiloj, sude de Kubo (76°52'W, 17°57'N). {de1} Jamaika && {en1} Jamaica && {fr1} Jamaïque && MEV# 801.631 {eo1} jamb/o && POE Versero, konsistanta el du silaboj, el kiuj la unua estas mallonga aŭ senakcenta, kaj la dua longa aŭ akcenta (² ─ ). → trokeo, spondeo. {de1} Jambus \Im\i {de2} Jambe \If\i && {en1} iambus && {fr1} ïambe && MEV# 801.631 {eo1} jamb/a && Rilata al jambo(j): jambaj versoj. {de1} jambisch && {en1} iambic && {fr1} ïambique && MEV# 801.631 {eo1} jamb/in/o && Familiara nomo, por montri la jambajn versojn, post kies fina akcenta silabo trovigas kroma, senakcenta: la jambinoj estas la regula formo de la jambaj versoj en E-o. MEV# 801.631 {eo1} ĥor-jamb/o && Versero, konsistanta el trokeo plus jambo (─ ² ² ─). MEV# 801.631 {eo1} tri-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 3 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} kvar-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 4 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} kvin-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 5 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} ses-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 6 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} sep-jamb/o && Verso, konsistanta resp. el 7 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 582.??? {eo1} jambos/o && BOT G. (\IJambosa\i DC el mirtacoj) de Hindiaj kaj Malajaj tropikaj arboj kun sukaj, manĝeblaj beroj, kiuj havas rozan odoron. → kariofilarbo. {de1} Jambusenbaum \Im\i && {en1} rose-apple tree && {fr1} jambosier && MEV# 292 {eo1} Jan/o && MIT Roma dio de la komencoj kaj malfermoj, prezentata kun du vizaĝoj kontraŭdirektaj: la pordoj de la templo de Jano estis fermitaj nur dum paco. EB#308/47,48 {de1} Janus \Im\i && {en1} Janus && {fr1} Janus && MEV# (282.252.3) {eo1} Jangzi && GEOG Unu el la plej grandaj riveroj de Ĉinujo; = Rivero Blua (122°E, 31°30'N). {de1} Jangtsekiang && {en1} Yangtze {en2} Yangtzekiang && {fr1} Yangzi Jiang {fr2} Yang-tseu-kiang && MEV# 956.0 {eo1} janiĉar/o && Membro de la persona gvardio de l' turka sultano (aboliciita en 1826). {de1} Janitschar \Im\i && {fr1} janissaire && MEV# 801.313 : (=1.73) {eo1} Janki/o && Familiara nomo por Usonano. {de1} Yankee \Im\i && {en1} Yankee && {fr1} yankee \Im\i && MEV# 801.313 : 273.7 {eo1} Jansen/o && Nederlanda episkopo de Ipro (1585-1638). MEV# 273.7 {eo1} Jansen/ism/o && REL Doktrino de Janseno pri la neebleco de la saviĝo per la solaj homaj fortoj, pri la antaŭdestinado de la animoj kaj la malgranda nombro de la savotoj. MEV# 273.7 {eo1} Jansen/ist/o && Ano de Jansenismo. MEV# "33.01" {eo1} Januar/o && La unua monato de la nuna kristana jaro. {de1} Januar && {en1} January && {fr1} Janvier && MEV# (=952) {eo1} Japan/o && Ano de la ĉefgento loganta en Japanujo. {de1} Japaner \Im\i && {en1} Japanese && {fr1} Japonais && MEV# (=952) {eo1} Japan/a && Rilata al Japanoj aŭ al Japanujo: la Japana arto, civilizo, lingvo, skribo. {de1} japanisch && {en1} Japanese && {fr1} japonais && MEV# 582.??? {eo1} Japan/a cidoni-arbed/o && EB#357/17 {de1} japanische Quitte \If\i && {en1} japonica {en2} Japanese quince && {fr1} cognassier \Im\i du Japon && MEV# 929.9.021 {eo1} Japan/a flag/o && EB#245/20 {de1} Sonnenbanner \In\i && {en1} Rising Sun && {fr1} bannière \If\i du soleil && MEV# 003.324 {eo1} Japan/a skrib/o && EB#324/6 {de1} japanische Schrift \If\i && {en1} Japanese script && {fr1} japonaise écriture && MEV# (520) {eo1} Japan/i/o {eo2} Japan/uj/o && GEOG Ekstrem-Orienta ŝtato, konsistanta el insularo norde de Pacifiko (Tokio, 139°45'E, 35°43'N). {de1} Japan && {en1} Japan && {fr1} Japon && MEV# 800.7 : =956 {eo1} Japan/ig/i && Lernigi la Japanan lingvon aŭ civilizon al fremda gento. MEV# (=952) {eo1} Japan/in/o && Virino Japana. {de1} Japanerin \If\i && {en1} Japanese && {fr1} Japonaise && MEV# "45" {eo1} jar/o (1) && Tempomezur-unuo, egala al la daŭro de unu kompleta rondiro de la Tero ĉirkaŭ la Suno: natura, suna, tropika jaro (365 tagoj, 5h 48m 46s); astra, sidera jaro (pli longa je 20 m 23 s). MEV# "45" {eo1} jar/o (2) && Tiu tempodaŭro, proksimume kalkulita, uzata oficiale por datado kaj komenciĝanta unu difinitan tagon: la gregoria, julia jaro; la leĝa, civila jaro; en la jaro 1905 mia patro. . .; la pagoj estas renovigataj en Januaro de ĉiu jaro; la venonta, pasinta jaro; unu fojon en ĉiu jaro estas farata Internacia Kongreso; en la daŭro de la lastaj 5 jaroj; elektitaj en la Akademion por la sekvanta jaro; de jaro al jaro; jaro post jaro; al la nova jaro 1893 mi gratulas ĉiujn amikojn; dezirante plej bonan novan jaron al vi. RIM. En la antikvaj tempoj la datado estis ofte kalkulata de la jarkomenca tago, kiu sekvis aŭ antaŭiris la surtroniĝon de ia reĝo: en la sepa jaro de Jehu Jehoaŝ fariĝis reĝo. MEV# "45" {eo1} jar/o (3) && Samlonga periodo, komenciĝanta ian alian tagon, konata de la interesatoj: la eklezia (kristana) jaro (de Advento ĝis Advento); la lerneja jaro (de Septembro ĝis Julio en Eŭropo); la teatra jaro (de Novembro ĝis Aprilo); la budĝeta jaro (varianta laŭ la landoj); la akademianoj estas elektataj por naŭ jaroj; antaŭ 15 jaroj mi diris publike, ke...; virseksulo en la aĝo de dudek jaroj; aĝulo de kvin jaroj; en la unuaj jaroj de ekzistado de E-o; pasis jam unu jaro, de kiam ni renkontiĝis. MEV# "45" {eo1} jar/o (4) && Tiu periodo, rigardata rilate al tio, kio okazis en ĝi: Ii foriris du jarojn; mi dediĉis ĉ. 2 jarojn al la esplorado de tiu ĵargono; tio prezentas la laboraĵon de dek jaroj; dudek jaroj de servado; jaroj de vivo kaj paco; antaŭ ol venis la jaroj de malsato; jaroj da senlaboreco; per la saĝo aldoniĝos al vi jaroj da vivo; jarlonga atendado; lavu tutan jaron, negro ne blankiĝos; la sezonoj de la jaro. MEV# "45" {eo1} jar/oj (5) && Tempo, periodo de la homa vivo: la knabaj jaroj; de zorgoj, ne de jaroj blankiĝas la haroj; pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj. MEV# "55" {eo1} jar/a (1) && Ĉiujara. MEV# "55" {eo1} jar/a (2) && Unujara. MEV# "45" {eo1} jar/ar/o && Serio da jaroj. → erao, periodo, epoko, aĝo. MEV# "47" {eo1} cent-jar/o && Jarcento: la mezaj centjaroj (= Mezepoko). MEV# "57" {eo1} cent-jar/a && Havanta la aĝon de cent jaroj, daŭrinta cent jarojn: ĉu de homo centjara fariĝos nasko?; centjaraj kverkoj; centjara fremda regado. MEV# "57" {eo1} cent-jar/a fest/o && {en1} centenary && MEV# "57" {eo1} cent/a-jar/a && Okazanta en la centa jaro. RIM. Sencon analogan havas la ceteraj kunmetaĵoj: dek-jara, dek/a-jara, unu-jara, unu/a-jar/a ktp; → dek-jar/a → cent-jar/a MEV# → dek/a-jar/a → cent/a-jar/a MEV# → unu-jar/a → cent-jar/a MEV# → unu/a-jar/a → cent/a-jar/a MEV# MEV# -053.9 {eo1} cent-jar/ul/o && MEV# -053.8 {eo1} kvindek-jar/ul/o && MEV# "312" {eo1} ĉi'jar/a && Okazanta, okazinta aŭ okazonta en la nuna jaro. MEV# "55" {eo1} ĉiu'jar/a && Okazanta en ĉiu jaro: ĉiujara repago de ŝuldo; ĉiujara oferado. MEV# "440-06" {eo1} duon'jar/o && Duono de jaro, semestro. MEV# "440-03" {eo1} kvaron'jar/o && Kvarono de jaro, trimestro. MEV# "55" {eo1} laŭ'jar/a && Rilata al la periodo de nur unu jaro: laŭjara dungito. MEV# "48" {eo1} mil'jar/o && Jarmilo: miljaroj ne povis, minuto elŝovis. MEV# "58" {eo1} mil'jar/a && Daŭrinta mil jarojn: miljara imperio. MEV# "405" {eo1} mult(e)jara (1) && Havanta daŭron de multaj jaroj: rezultato de multejara pacienca laborado; miaj multjaraj laboroj kaj suferoj. MEV# 612.67 {eo1} mult(e)-jar/a (2) && Havanta la aĝon de multaj jaroj. MEV# 581.149 {eo1} plur'jar/a && BOT Vivanta dum tri aŭ pli da jaroj, normale floranta en ĉiu kreska sezono (pp planto, precipe herbo). MEV# 657.37 {eo1} buĝet/a jar/o && La jaro al kiu rilatas buĝeto. {de1} Haushaltsjahr \In\i && {en1} budget year {en2} financial year && {es1} año económico && {fr1} année \If\i budgétaire && MEV# "45" {eo1} super'jar/o && Jaro, enhavanta 366 tagojn. MEV# 264-04 {eo1} favor'jar/o && Jaro, en kiu oni esperas aŭ ricevis apartan favoron de Dio: por proklami favorjaron de la Eternulo, en la favorjaro 1887 aperis E-o. MEV# 657.37 {eo1} financ/a jar/o && 12-monata konto-periodo de entrepreno, kiu ne bezonas esti kalendara jaro. {de1} Rechnungsjahr \In\i {de2} Geschäftsjahr \In\i {de3} Betriebsjahr \In\i {de4} Wirtschaftsjahr \In\i {de5} Finanzjahr \In\i && {en1} financial year {en2} fiscal year {US} && {es1} año financiero {es2} ejercicio \Im\i && {fr1} année \If\i budgétaire && MEV# 657.37 {eo1} kalendar/a jar/o && La jaro komenciĝanta je la unua de januaro kaj finiĝanta je la tridek unua de decembro. → financa jaro. {de1} Kalenderjahr \In\i && {en1} calendar year && {es1} año \Im\i civile && {fr1} année civile && MEV# 377 {eo1} lern'jar/oj && Jaroj pasintaj en la lernejo, universitato ktp. MEV# 523.81 {eo1} lum'jar/o && Unuo por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egalvaloranta la distancon trairatan de la lumo dum unu jaro. MEV# 398.332.42 {eo1} nov'jar/a && Rilata al la komenciĝo de nova jaro: novjara saluto nov(o)jaraj bondeziroj. MEV# "311" {eo1} pas/int-jar/a && Okazinta en la antaŭa jaro: li zorgas pri ĝi kiel pri neĝo pasintjara; en mia pasintjara letero. MEV# 35.082.1 {eo1} prov'jar/oj && Tempo, dum kiu iu provlernis sian metion, profesion ktp: la provjaroj de Vilhelmo Meister (romano de Goethe). MEV# 35.08 {eo1} serv/o-jar/oj && Tempo, dum kiu iu servadis en ofico. MEV# "47" {eo1} jar-cent/o (1) && Cento da jaroj: antaŭ kelkaj jarcentoj iliaj prapatroj loĝis ne en Ameriko: en la daŭro de jarcentoj, ĝi havis la aĝon de duono da jarcento. MEV# "47" {eo1} jar-cent/o (2) && Numerita periodo de cent jaroj, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: ĉirkaŭ la mezo de la dekkvara jarcento; la epoko de la mezaj jarcentoj (Mezepoko). MEV# "47" {eo1} jar-cent/a && Daŭrinta plurajn jarcentojn: jarcenta tradicio. MEV# "46" {eo1} jar-dek/o (1) && Deko da jaroj. MEV# "46" {eo1} jar-dek/o (2) && Numerita dekjara periodo en jarcento: en la tria jardeko de la lasta jarcento. MEV# "48" {eo1} jar-mil/o (1) && Milo da jaroj: post jarmiloj ili alflugos trans la oceano!. MEV# "48" {eo1} jar-mil/o (2) && Numerita miljara periodo, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: en la dua jarmilo antaŭ J-K. MEV# "48" {eo1} jar-mil/a && Daŭrinta tra pluraj jarmiloj: la Hebreoj uferis jarmilan martirecon. MEV# 06.055.5 {eo1} jar-raport/o && {de1} Jahresbericht \Im\i && {en1} annual report && {es1} memoria \If\i anual && {fr1} rapport annuel && MEV# 629.12.014.2 {eo1} jard/o (1) && SHI Transversa velstango, al kiu la supra rando de velo estas fiksita: antaŭa, meza, posta jardo; topjardo, bramjardo, reĝjardo. → bumo, busprito, gafo. MEV# 629.12.014.2 {eo1} bram-jard/o && EB#214/35, 36, 41, 42. {de1} Vor-Unterbrahmrah \If\i {de2} Vor-Oberbrahmrah \If\i {de3} Groß-Unterbrahmrah \If\i {de4} Groß-Oberbrahmrah && {en1} topgallant yard && {fr1} petit perroquet \Im\i {fr2} grand perroquet \Im\i && MEV# 629.12.014.2 {eo1} ĉef-jard/o {eo2} grand-jard/o && EB#213/21. {de1} Rahsegel \In\i && {en1} squaresail && {fr1} grand'vergue \If\i {fr2} voile \If\i carrée carguée && MEV# 629.12.014.2 {eo1} mal'supr/a jard/o && EB#214/32, 38; 215/25. {de1} Fockrah \If\i {de2} Großrah \If\i {de3} Bagienrah \If\i {de4} Begienrah \If\i && {en1} fore yard {en2} mainyard {en3} crossjack yard {en4} cro'jack yard && {fr1} vergue \If\i de misaine \If\i {fr2} grand'vergue \If\i {fr3} vergue \If\i barré && MEV# 629.12.014.2 {eo1} post'jard/o && EB#215/25. {de1} Bagienrah \If\i {de2} Begienrah \If\i && {en1} crossjack yard {en2} cro'jack yard && {fr1} vergue \If\i barré && MEV# 629.12.014.2 {eo1} reĝ-jard/o && EB#214/37, 43. {de1} Vor-Royalrah \If\i {de2} Groß-Royalrah \If\i && {en1} fore royal yard {en2} main royal yard && {fr1} vergue \If\i de petit cacatois {fr2} vergue \If\i de grand cacatois && MEV# 629.12.014.2 {eo1} top-jard/o && EB#213/39; 214/33,34,39,40. {de1} Marsrah \If\i && {en1} topsail yard && {fr1} vergue \If\i de hunier && MEV# 629.12.014.2 {eo1} jard-lift/oj && EB#214/47. {de1} Toppnanten \If,pl\i && {en1} lifts && {fr1} balancines \If,pl\i && MEV# 629.12.014.2 {eo1} jard/o-vel/ar/o && EB#214/55-66. {de1} Rahsegel \In,pl\i && {en1} square sails && {fr1} voiles \If,pl\i carrées && MEV# 629.12.014.2 {eo1} jard/o-vel/o && EB#213/33; 215/16. {de1} Rahsegel \In\i {de2} Großsegel && {en1} mainsail {en2} squaresail && {fr1} grand-voile \If\i carrée && MEV# 629.12.014.2 {eo1} jard-top-velo && EB#215/20. {de1} Marssegel \In\i && {en1} top-sail && {fr1} voiles \If,pl\i carrées && MEV# 629.12.014.2 {eo1} al'jard/ig/i && Fiksi la velon al la jardo, por ekuzado. → refi, brajli, ferli. MEV# 389.16 {eo1} jard/o (2) && Brita mezurunuo de longo (0,917 m). → metro, klafto. arŝino. MEV# {eo1} jaroviz/i && = vernalizi. MEV# 582.???? {eo1} jasmen/o && BOT Genro (\IJasminum\i L. el oleacoj) de arbedoj, plejparte tropikaj, iometgrade volvaj, kun longaj, maldikaj, plej ofte verdaj, iom angulecaj tigoj, duope kontraŭesidantaj, pinataj aŭ nedividitaj folioj kaj pli-malpli primolsimilaj floroj unuopaj aŭ grupete en folianguloj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kulturataj: jarda floro, laŭbo. → filadelfo. MEV# 549.??? {eo1} jasp/o && MIN Densa, bruneca variaĵo de kalcedono, prezentanta diverskolorajn striojn. → gemo. MEV# 686.123 {eo1} jasp/i \Itr\i && Kolorigi, imitante la kolorojn de jaspo: jaspi la randojn de libro. → vejni. MEV# 7.017 {eo1} jasp/ec/a && Simila al la kolordiverseco de jaspo: jaspeca marmoro, tulipo. MEV# 549.??? {eo1} jaspis/o && MIN Jaspo: multekostaj ŝtonoj, rubeno, topazo, jaspiso. MEV# 726.1 {eo1} jaŝir/o && REL Ŝintoa templo. MEV# 623.444 {eo1} jatagan/o && Sabro sen manŝirmilo kun klingo dukurba, uzata precipe de janiĉaroj. MEV# (922) {eo1} Jav/o && GEOG Unu el la Indoneziaj insuloj (Ĝakarto, 106°49'E, 6°10'S). MEV# (=1.922) {eo1} Jav/an/o && Indiĝeno loĝanta en Javo. MEV# (38) {eo1} Javan && BIB Hebrea nomo de Helenujo. MEV# 231 {eo1} Jave/o && La propra nomo de Dio en la Biblio, mistradukita per "La Eternulo". → Adonaj, Jehovo, Alaho, Bramo. MEV# 231 {eo1} Jave/a && Rilata al tiu nomo aŭ ĝia uzado: la Javea dokumento en la Pentateŭko. → elohima. MEV# 582.??? {eo1} jazion/o && BOT Genro (\IJasione\i L. el kampanulacoj) de unu-, du- kaj plurjaraj herboj kun helbluaj floroj en kapo; kreskas ordinare en sekaj, sablaj lokoj. MEV# 292 {eo1} Jazon/o && MIT Ĉefo de la ekspedicio de Argonaŭtoj, konkerinto de la Orfelo kaj edzo de Medea. MEV# 801.28 {eo1} je && Komuna prepozicio, kies senco estas nedifinita kaj kiun oni ĉiam povas uzi, kiam la senco ne montras klare, kia prep. konvenas. En la komenco ĝi estis uzata en multaj okazoj, por kiuj oni poste preferis pli kutiman prep-on: "la pli kompetentaj E-istoj en la lasta tempo ne senprave evitadis tiun ĉi vorton" skribis Z. en 1894. Oni trovas ĝin nun preskaŭ nur en jenaj okazoj: MEV# 801.28 {eo1} je (1) && Komuna prepozicio, antaŭ la suplemento de adj. signifanta abundon aŭ senigon, aŭ montranta malfacile difineblan rilaton al la suplemento: riĉa je brutoj; kripla, lama je unu membro; malsana je la brusto; graveda je filo; libera je tiuj mankoj; kapabla je ĉio; kontenta je sia sorto; bonŝanca je la monludoj. → pri, de; MEV# 801.28 {eo1} je (2) && Komuna prepozicio, antaŭ la objekta komplemento de verb-subst., por eviti la konfuzon kun la agantsignifa "de": havi rajton je io; aspiro, kalkulo, klopodado, soifado, sufero de iu je io; ĉion ĉi tion elpensis la historioskribantoj pro mokado je la foririntaj generacioj; nekredo je Dio; MEV# 801.28 {eo1} je (3) && Komuna prepozicio, antaŭ adjekto de horo: je la tria matene (sed: en la mateno, ĉe la sunleviĝo); MEV# 801.28 {eo1} je (4) && Komuna prepozicio, antaŭ la adjekto esprimanta la tenatan korpoparton: ŝi eltiris je la kornaro nordan cervon; mi prenos vin je la mano (= je via . . .; per la rnano= per mia...); ŝi eksentis, ke oni tenis ŝin je la brako; konduki iun je la nazo; (analoge) ŝi ekfrapis per la fingroj je la fenestro; ŝi ekfrotis la alumetojn je la muro; la ŝiprompiĝulo tenas sin je tabulo; MEV# 801.28 {eo1} je (5) && Komuna prepozicio, antaŭ mezur-adjekto, kiam la mezursuplemento estas plurvorta: vi estas certe je duono da kapo pli alta ol mi; Mi estas je unu jaro pli juna, kaj tamen je kiom mi estas pli saĝa ol vi; ŝi retiriĝis je kelke da paŝoj; ili estas malproksimaj unu de la alia je tritaga vojaĝo; ĝi restis je granda distanco malantaŭen; ĉu la ombro iru antaŭen je dek gradoj?; (analoge) je la unua fojo ŝi sentis larmojn; MEV# 801.28 {eo1} je (6) && Komuna prepozicio, antaŭ diversaj objektoj aŭ adjektoj, malfacile klaseblaj: mi ne kredas je Dio; kredi je la senmorteco de l' animo, je la fantomoj; la reĝo vetis kun li je ses berberaj ĉevaloj; malpaciĝinte kun sia edzino, li eksedziĝis je ŝi; malsaniĝi je lepro; gravediĝi je ĝemeloj; li prenas ĉion je la kalkulo kaj eĉ unu kopekon ne volas pagi; la pozon duonkuŝan ŝi ŝanĝis je pozo sida; mia popolo ŝanĝis sian gloron je idoloj; ties karnon mi disŝiros je pecetoj; junuloj ofte suferas je absoluta manko de singardo. → al, pri, disde, pro. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehoaŝ/o && BIB Reĝo de Judujo, post Atalja. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehojada && BIB Ĉefpastro en Jerusalemo, ŝirminto de Jehoaso, kiu lin poste mortigis. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehoŝafat && BIB Kvara reĝo de Judujo. MEV# 801.311.33 {eo1} Val/o de Jehoŝafat/o && Valo inler Jerusalemo kaj la Olivmonto: mi kolektos ĉiujn naciojn en la valon de Jehoŝafato. MEV# 231 {eo1} Jehov/o && Mislego de Javeo, disvastiĝinta jam en la mezepoko kaj uzita ĝis la 19a jc: Jehovo, kiu estas li do? MEV# 801.313 : 221 {eo1} Jehu && BIB Uzurpinto de la Izraela reĝeco. MEV# 801.313 : 221 {eo1} Jehud/o (1) {eo2} Jehuda (1) && BIB Filo de Jakob: juna leono estas Jehudo. MEV# (=924) {eo1} Jehud/o (2) {eo2} Jehuda (2) && La tribo, deveninta el tiu patriarko, kaj ties lando: la viroj de Jehudo estas lia plej amata plantaĵo; perfidis Jehudo. → Judujo. MEV# 801.313 : 221 {eo1} Jehezkel && BIB Unu el la grandaj profetoj. → Ezekielo. MEV# 611.34 {eo1} jejun/o && ANA La meza parto de la maldika intesto, inter la duodeno kaj la ileo (\Ijejunum\i). MEV# 800.21 {eo1} jelp/i \Intr\i && Akre ekkrii, kiel vundita aŭ kolereta hundo. MEV# (533) {eo1} Jemen/o && GEOG Imamujo, sudokcidente de la Araba duoninsulo (44°E, 15°20'N). MEV# (=1.533) {eo1} Jemen/an/o && Indiĝeno loganta en Jemeno. MEV# (534) {eo1} Sud-Jemeno && GEOG Popolrespubliko, eksprotektorato Brita de Adeno. MEV# 801.27 {eo1} jen (1) && Adverbo uzata por altiri la rigardon sur iun aŭ ion: jen mi estas!; ili preferus ankoraŭ longajn jarojn havi jen ĉi tiun favoran sinjoron; vi serĉas la princon? - jen li estas!. MEV# 801.27 {eo1} jen (2) && Adverbo uzata por altiri la atenton sur ion: jen estas la brutoj, kiujn vi povas manĝi: bovo . . .; jen Ofelio perdis la prudenton!; jen la ĝusta tempo por lin kapti; jen por unu fojo ŝi diris la veron!; jen staras la bovoj antaŭ la monto (= jen la malfacilaĵo!); jen vi havas (tiu ĉi bato estas por vi!). RIM. En tiu emfaziga senco, oni kutimas uzi la ekkriajn pronomojn anst la montraj: jen kiaj ni estas!, jen kio venas, se oni volas edziĝi kun fraŭlino!; jen kiel vi agis kun mi!; jen kion diris Aĥitofel; kvankam Z iafoje uzis la montrajn: jen tio min haltigas. MEV# 801.27 {eo1} jen (3) && Adverbo uzata por prezenti pli vigle ian subitan okazaĵon: krak! jen ĝi falis de la ŝranko, jen la horloĝo sonis nokto-mezon; Faraono havis sonĝon, ke jen li staras apud la rivero; jen avineto ne plu vivas; jen oni devis fari la provon. MEV# 801.28 {eo1} jen . . . jen . . . && Konjunkcie uzata duopo por esprimi, ke du ebloj efektiviĝas alterne (unufoje . . . alifoje . . .): ŝi kutimas havi ĉe sia zono jen rozon, jen diamanton; jen li ŝipveturis (sonĝe) tra arbaroj, jen meze tra urbo; jen la arbaroj estis densaj kaj mallumaj, jen ili estis kiel bela parko; li estis jen vigla, jen malbonhumora; ĉirkaŭ la buŝo ludis svarmo de ridetoj, jen plaĉivolaj, jen petolaj, jen ŝercemaj; li okupadis sin jen per tio, jen per alio. → ĉu . . . ĉu . . ., aŭ . . . aŭ . . . MEV# 801.23 {eo1} jen/a && Montra adj., signifanta "tiu sekvanta": ankoraŭ pli mallonga vojo estas jena; tuŝante la akuzativon mi povas al vi doni la jenan konsilon. MEV# 801.27 {eo1} jen/e && Tiel, kiel oni tuj diras: tiam li respondis al mi jene: . . . ; ni jene aranĝos la aferon. MEV# 801.22 {eo1} jen/o (1) && Tio ĉi, kio sekvas: la principoj homaranaj konsistas en jeno: . . .; volu fari la jenon: volu ŝanĝi . . .; via unua afero, kiam vi venos al la urbo, devas esti jeno: . . .; mi volas komuniki al vi la jenon: . . . MEV# 336.744 {eo1} jen/o (2) && = eno. MEV# (282.251.2) {eo1} Jenisej/o && GEOG Siberia rivero (80°E, 73°N). MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jeremia {eo2} Jeremi/o && BIB Unu el la grandaj profetoj. MEV# 393.9 {eo1} Jeremi/ad/o && Longa lamentado (ŝerca aludo al la Plorkantoj). MEV# (569.5) {eo1} Jeriĥ/o {eo2} Jerik/o && GEOG Urbo en Jordanio, ĉe la norda fino de la Morta Maro (arabe: Ariĥa, 35°26'E, 31°52'N): malbenita estu tiu viro, kiu restarigos kaj konstruos ĉi tiun urbon Jeriko!. MEV# {eo1} Jerik/o-roz/o && = Anastatiko. MEV# (569.5) {eo1} Jerik/a && Rilata al Jeriko: apud la Jerika Jordano. MEV# 801.313 : 221 {eo1} Jerobeam && BIB Unu el la reĝoj de Izrael. MEV# (569.5) {eo1} Jerusalem/o {eo2} Jeruzalem/o && GEOG Sankta urbo de la religioj hebrea, kristana kaj islama (35°14'E, 31°47'N): la domo de Dio de Izrael, de tiu Dio, kiu estas en Jerusalemo; mi kreos Jerusalemon por ĝojo; mi vidis la sanktan urbon, novan Jerusalemon, malsupreniranta el la ĉielo. MEV# (=1.569.5) {eo1} Jerusalem/an/o && Loĝanto en Jerusalemo. MEV# 801.316.5 {eo1} jes (1) && Adverb-interjekcio, per kiu oni asertas vera la tuton de la demanda frazo: vi komprenas? ─ jes; ĉu ĝi estas tiu juna kortegano, kiu loĝas . . . ? ─ jes, apud tiuj arboj; konservi bone la sekreton! ─ jes, jes!; ĉu ne estas eble, ke mi povu paroli kun ŝi? ─ jes, venu kun mi; ĉu per ĉi tie? ─ Mi pensas, ke jes; ĉu ili ne mortas? ─ Ho jes, ili ankaŭ devas morti. RIM. Evitinda estas la uzo de jes en la rolo kaj senco de ja. MEV# 801.316.5 {eo1} jes (2) && Tiu interjekcio, uzata substantive kun la sama senco: ĉu vi aŭdas? Li diras jes!; via jes estu jes, kaj via ne estu ne!. MEV# 801.283 {eo1} jes ja && Adverb-interjekcio, uzata por respondi pozitive al negativa demando: ĉu ŝi do ne venos? ─ jes ja, sed nur malfrue. → tamen. MEV# 801.23 {eo1} jes/a && Esprimanta aprobon, konsenton: jesa respondo; jese gesti, balanci la kapon. MEV# 801.25 {eo1} jes/i \Intr\i && Diri jes, respondi jese: Mario faris jesantan kapoklinon; li jesis al la muta demando. MEV# 801.25 {eo1} jes/ig/i (1) && Jesi. MEV# 801.25 {eo1} jes/ig/i (2) && Konfirmi. MEV# 801.25 {eo1} kap'jes/i \Intr\i && Montri sian jesadon per kapoklino: la najbaroj kapjesis al ili. → skui. MEV# 801.313 : 224 {eo1} Jesaja && BIB Unu el la grandaj profetoj, aŭtoro de la 39 unuaj ĉapitroj de la libro nomata laŭ li. MEV# 355.335 : (=1.470) {eo1} jesaul/o && Kozakkapitano. MEV# 232 {eo1} Jesu/o (1) && HIST Juda profeto, kiu predikis la tujan alvenon de la Regno de Dio k, kiel naciista agitanto, estis ekzekutita le la Romia prokuratoro per krucumado; liaj disĉiploj kredis lin la Mesio kaj fondis super tiu kredo la kristanismon (-5? ĝis +30?). MEV# 232 {eo1} Jesu/o (2) && KRI Dua persono de la sankta Triunuo, kiu por la elaĉeto de la homaro enkarniĝis, mortis en Jerusalemo kaj reviviĝis la trian tagon. MEV# 296 {eo1} Jesu/o (3) && Iu al la aliaj Judoj, kiuj havis tiun nomon (postekzilan formon de: Josuo), i.a. Jesuo, filo de Siraĥ, aŭtoro de la "Saĝo". MEV# 232 {eo1} Jesu/o Krist/o && Rita vokformo de Jesuo ĉe la kristanoj: se iu ne amas la Sinjoron Jesuo Kristo, li estu anatemita. → Nazaretano, Nazoreo. MEV# 271.5 {eo1} Kompanio de Jesuo && La jezuita ordeno. MEV# 629.7 {eo1} jet/o && AVI Avio movata per reaktoro. MEV# 629.735.036.2 {eo1} puls/ad/a jet/o && EB#226/21. {de1} Flugzeug \In\i mit intermittierendem Staustrahlrohr \In\i && {en1} aircraft with pulse-jet tube && {fr1} avion \Im\i à pulso-réacteur \Im\i && MEV# 623.746.4.025.4 {eo1} sag-plane/a jet/o && EB#225/27. {de1} Pfeilflügelflugzeug \In\i && {en1} swept-back wing aircraft {en2} arrow type wing aircraft {en3} swept-back airplane {US} && {fr1} avion \Im\i à aile \If\i en flèche \If\i && MEV# 629.735.036.2 {eo1} sen-kompresor/a jet/o && EB#226/19-23. {de1} Staustrahlflugzeug \In\i && {en1} ram-jet aeroplane && {fr1} avions \Im\i à statoréacteur && MEV# 629.735.036.22 {eo1} super'prem/a jet/o && EB#226/19. {de1} Staustrahltonnenflugzeug \In\i && {en1} ram-jet barrel-shaped aircraft && {fr1} avion \Im\i à statoréacteur \Im\i {fr2} avion à fuseau-fuselage \Im\i {fr3} avion-tonneau \Im\i && MEV# 629.735.036.3 {eo1} turbin/o-kompresor/aj jet/oj && EB#226/13-18 {de1} Turbinenflugzeuge \In\i && {en1} turbine aeroplanes && {fr1} avions \Im\i à turboréacteurs && MEV# 53.07 : 629.7.036.2 {eo1} jet-model/o && EB#271/63 {de1} düsengetriebene Modell ∞ das && {en1} jet-propelled model && {fr1} modèle \Im\i à propulsion \If\i par réaction && MEV# 629.7.036.2 {eo1} jet-motor/o (sur alo-pinto) && EB#225/70; 226/20. {de1} Strahlturbinenantrieb \Im\i {de2} Außenflügelturbine \If\i && {en1} turbojet propulsion {en2} outer-wing turbine && {fr1} turbo-réacteur \Im\i {fr2} réacteur en bout \Im\i d'aile \If\i && MEV# 629.7.036.2 {eo1} sub-ala jet-motor/o && EB#226/18. {de1} Turbinengondel \If\i && {en1} turbine nacelle && {fr1} fuseau-réacteur \Im\i && MEV# 629.7.036.2 {eo1} sur'fuzelaĝ/a jet-motor/o && EB#226/17. {de1} Turbinenaufbau \Im\i auf dem Rumpf && {en1} turbine superstructure on the fuselage && {fr1} réacteur \Im\i dorsal && MEV# 629.7.036.24 {eo1} puls/ad/a sen-kompresor/a jet-motor/o && EB#227/12. {de1} intermittierende Staustrahlrohr ∞ das {de2} V-1-Antrieb ∞ der && {en1} intermittent pulse-jet tube {en2} pulsojet tube {en3} V-1 propulsion && {fr1} pulsoréacteur \Im\i {fr2} propulsion V 1 \If\i && MEV# 629.7.036.22 {eo1} superprem/a sen-kompresor/a jet-motor/o && EB#227/19 {de1} Staustrahlrohr \In\i && {en1} ram-jet tube {en2} athodyd {en3} propulsive duct tube && {fr1} statoréacteur \Im\i && MEV# 629.7.036.2 {eo1} turbin/o-kompresor/a jet-motor/o && EB#226/50; 227/25, 41, 42. {de1} Turbinenstrahltriebwerk \In\i && {en1} turbojet engine && {fr1} turboréacteur \Im\i && MEV# (524) {eo1} Jez/o && GEOG Malnova nomo de Hokajdo. MEV# 271.5 {eo1} jezuit/o (1) && Ano de la katolika ordeno, proprenomata kompanio, fondita de Ignaco de Lojola en 1540, por propagandi katolikismon ĉe la elitoj: la jezuitoj permesis fumi kaj flari tabakon; la generalo de la jezuitoj (ilia elektita ĉefo). MEV# 801.22??? {eo1} jezuit/o (2) && {fig} Timinda hipokritulo (pro aludo al la "spiritaj rezervoj" multe uzataj de la jezuitaj kazuistoj.) MEV# 271.5 {eo1} jezuit/a (1) && Rilata al la jezuitoj: la jezuitaj konstitucioj; ARKI la jezuita stilo (→ baroka). MEV# 801.23??? {eo1} jezuit/a (2) && {fig} Hipokrita, ruza: malgraŭ ĉiuj perfidoj kaj jezuita subfosado de kelkaj personoj. MEV# 726.9 {eo1} jezuit/ej/o && Domo, kie loĝas kaj instruas jezuitoj. MEV# 271.5 {eo1} jezuit/ism/o && Sistemo de la jezuitoj, bazita sur la principo, ke la celo pravigas la rimedojn, kaj utiliganta la politikon, por realigi la superregadon de la katolika eklezio. MEV# 803.0-088 {eo1} Jid/o {eo2} Jud-German/a ĵargon/o {eo3} Jid/a lingv/o && Germana dialekto, miksita per Hebreaj kaj Slavaj vortoj, kaj uzata de la Orient-Eŭropaj Judoj. {de1} Jiddische ∞ das && {en1} Yiddish {en2} Judeo-German && {fr1} yiddish {fr2} judéo-allemand && MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jiftan && BIB Hebrea militestro, kiu oferbuĉis sian propran filinon. MEV# 598.??? {eo1} jing/o && ZOO Genro el la ordo de pegoformaj birdoj, kun relative mallonga beko kaj tre fleksebla kolo (\IJynx\i). MEV# 801.313 : 22 {eo1} Joab && BIB Nevo kaj generalo de David. MEV# 801.313.11 {eo1} Joakim/o && Virnomo. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Job/o && = Ijob. MEV# 546.15 & 661.471 {eo1} jod/o && KEM Elemento, atompezo 127, atomnumero 53, havanta formon de folietoj blue grizaj kun metala brilo, uzata en medicino kaj fotografado, J aŭ I: jodjoda tinkturo; joda klorido, JCl; joda triklorido, JCl3; jodaj kombinaĵoj; joda nombro (kvanto da jodo uzata, por kombini kun 1 g da nesaturita substanco). MEV# 66.09 & 628.162.9 {eo1} jod/i \Itr\i && Enkonduki jodon: jodi duoblan ligon. MEV# 546.15 & 661.474 {eo1} jod/at/o && Salo de jodata acido HJO3. MEV# 546.15 & 661.472 {eo1} jod/id/o && Salo de jodida acido HJ. MEV# 546.15 {eo1} jod/il/o && Radiko (JO): jodila sulfato, (JO)2SO4. MEV# 546.15 {eo1} jod/it/o && Salo de jodita acido HJO2. MEV# 543.242 {eo1} jod/o-metr/i/o && Kvanta analiza metodo, uzanta la oksidigon de J' al J. MEV# 546.15 {eo1} hipo'jod/it/o && Salo de hipojodita acido HJO. MEV# 546.15 {eo1} per'jod/at/o && Salo de perjodata acido HJO4. MEV# 784.4 {eo1} jodl/i \Intr\i && Kanti kun rapida alterno de kap- kaj brustvoĉo: la paŝtisto gaje jodlis en la valo. MEV# 784.4 {eo1} jodl/o && Kanto de jodlanto, kutima ĉe la Alpanoj. → Tirolkanto. MEV# 546.15 {eo1} jodo/ && KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO2-grupo: jodobenzeno C6H5JO2. MEV# 547.412.125 {eo1} jodoform/o {eo2} tri-jod-metan/o && KEM Kontraŭsepsa substanco, konsistanta el karbono, jodo kaj hidrogeno, CHJ3; MEV# 546.15 {eo1} jodol/o && KEM Tetrajodpirolo, C4HNJ4. MEV# 546.15 {eo1} jodoz/o && KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO-grupo. MEV# 801.313 : 224 {eo1} Joel && BIB Unu el la profetoj. MEV# 801.313.12 {eo1} Joel/a && Nomo de virino. MEV# 294.527 {eo1} jog/o && Hindua sistemo de filozofia meditado kaj asketismo, destinita efektivigi la unuigon de la animo de la disĉiplo kun la universa spirito: jogo estas malfacila por la hom' sen memregado. MEV# 294.527 {eo1} jog/an/o && Adepto de tiu doktrino: la jogan' pli alte staras ol asket' aŭ erudito aŭ faranto de bonagoj (Bagavad-Gita). MEV# 801.313.11 {eo1} Johan/o && Virnomo, i.a. de profeto (Johano Baptisto) kaj de evangeliisto. → Ĵano, Ivano (karesformoj: Jocjo, Johanĉjo, Hanĉjo). MEV# 801.313.12 {eo1} Johan/a && Nomo de virino (karesformo: Janjo). MEV# 582.??? {eo1} johimb/o && BOT Genro (Corynanthe yohimba) el rubiacoj en Okcidenta Afriko. MEV# 615.3 & 615.71 {eo1} johimbin/o && KEM (Alkaloido, ekstraktita el johimbo kaj uzata kiel hipotensiiga, angiodilata kaj afrodiziiga drogo. MEV# 796.21 {eo1} jojo**/o && Bobeno uzata en ÷ludo (EB#258/48), kiun per risortecaj supren- kaj malsupren-movoj de la mano oni igas supren- kaj malsupren-ruli sur la al la bobeno fiksita ŝnuro. MEV# 663.916 {eo1} jokan/o && Japana dolĉa sukeraĵo el anno, sukero kaj agaragaro, ordinare en formo de rektangula stango. MEV# 292 {eo1} Jokast/a && MIT Patrino kaj edzino de Edipo. MEV# (520) {eo1} Jokoham/o && GEOG Japana havenurbo (139°32'E, 35°30'N). MEV# 629.125.13 {eo1} jol/o (1) && Malpeza, longa boato, por kvar aŭ ses remantoj. MEV# 629.123.16 {eo1} jol/o (2) && Velŝipo kun du mastoj, ambaŭ kun laŭlongaj veloj, el kiuj la posta estas malpli alta ol la antaŭa. MEV# 537.56 & 541.132 {eo1} jon/o && FIZ KEM Elektre ŝargita formo de tia molekulo aŭ de tia atomo, kiu akiris aŭ perdis elektronojn: en elektrolizo oni nomas ÷o ĉiun el la du partoj de atomo aŭ molekulo altiritan aŭ de la anodo aŭ de la katodo. MEV# 537.5 {eo1} jon/ig/i && Fendi en jonojn: elektra sparko jonigas la aeron. MEV# 537.53 {eo1} impuls/a jon/ig/o && Jonigo de gasaj molekuloj pere de la trafo de elektronoj sur la anodon de elektrontubo. MEV# 539.1.073 {eo1} jon/ig/a kamer/o EVIT {eo2} jon/iz/a kamer/o && Partiklo-detektilo, kiu mezuras la ioniziĝon de gaso en la instrumenta kamero, produktita per rapide moviĝanta, tra la kamero pasanta, ŝargita partiklo. EB#2/2. {de1} Ionisationskammer \Im\i && {en1} ion chamber {en2} ionization chamber && {fr1} chambre \If\i d'ionisation \If\i && MEV# 537.5 {eo1} mal'jon/ig/i && Forigi gas-jonojn en elektrontubo. MEV# 537.5 {eo1} jon/iĝ/i && Pasi al jona stato: salo joniĝas en akvo ĝis grado indikita per la joniĝa konstanto. MEV# 621.385.832 {eo1} jon-kapt/il/o && Unaĵo (89/044) por preventi ⌐jonan makulon (94/450) per tio, ke jonoj estas defleksitaj el la elektrona fasko per permanenta magneto ĉirkaŭ la kolo de la bildotubo. EB#236/17. (94/451) {de1} Ionenfalle \If\i && {en1} ion trap && {fr1} piège à ions && MEV# 801.313 : 224 {eo1} Jona && BIB Profeto, pri kiu estas rakontite, ke li sidis tri tagojn en la interno de granda fiŝo. MEV# 801.313.11 {eo1} Jonatan && BIB Virnomo. MEV# 294.51 {eo1} joni/o (1) && REL Virina seksorgano, kies ŝtonan figuron kultas la Hinduoj, kiel simbolon de fekundeco. → Iingamo, piĉo MEV# 546.841 {eo1} joni/o (2) && → ionio MEV# 582.??? {eo1} jonkvil/o && BOT Specio de narciso (Narcissus jonquilla L. el amarilidacoj) kun pure flavaj bonodoraj floroj, havantaj longan mallarĝan kromkorolan tubon, 2-4 floroj sur ĉiu pedunklo. MEV# 550.388.2 {eo1} jonosfer/o && MET La plej supra tavolo de la interna atmosfero (komenciganta en alto de 80 km), kies esenca karakterizaĵo estas la elektra konduktopovo. {de1} Ionosphäre \If\i && {en1} ionosphere && {fr1} ionosphère \If\i && MEV# 656.61.052 {eo1} jor/o (1) && SHI Momenta, neaŭtaŭvidita vojŝanĝo de ŝipo, ordinare kaŭzita de vento aŭ de fluo. MEV# 656.13 {eo1} jor/o (2) && AUT Abrupta flankenŝoviĝo de aŭto, kaŭzita ekz-e de pluvglitiga ŝoseo. MEV# 656.7.043 {eo1} jor/o (3) && AVI Angula moviĝo de aviadilo ĉirkaŭ ĝia normala akso. MEV# 656.13 & 656.61.052 & 656.7.043 {eo1} jor/i \Intr\i && Fari joron. MEV# (282.254.???) {eo1} Jordan/o && GEOG Rivero, naskiĝanta el Hermono kaj enfluanta en la Mortan Maron (35°32'E, 31°45'N): transiru ĉi tiun Jordanon, vi kaj ĉi tiu tuta popolo, en la landon, kiun mi donas al iIi; Ii estis baptita de Johano en Jordano. MEV# (569.5) {eo1} Jordan/i/o && Ŝato en Proksim-Oriento, inter Irako kaj Izraelio (Amman, 35°52'E, 31°59'N). MEV# (=1.569.5) {eo1} Jordan/i/an/o && Regnano de tiu ŝtato. MEV# (282.254.???) {eo1} trans-Jordan/a && Situanta trans Jordano (se rigardi elde Jerusalemo). MEV# (282.254.???) {eo1} Trans-Jordan/i/o && La lando trans-Jordan/a. MEV# 796.93 {eo1} joring**/o && EB#283/5. (87/170) {de1} Schikjöring \In\i {de2} Schijöring \In\i && {en1} ski kjoring {en2} ski joring && {fr1} ski j╘ring && MEV# (427.4) {eo1} Jork/o && GEOG Angla urbo (1°C04'W, 53°58'N). MEV# (948) {eo1} Jork/a && Nomepiteto de la plej norda kabo de la Aŭstralia kontinento (142°30'E, 10°42'S). MEV# (747) {eo1} Nov-Jork/o && Plej grava urbo en Usono (74°W, 40°43'N). MEV# (747) {eo1} Nov-Jork/i/o && La Usona ŝtato, en kiu troviĝas Nov-Jorko. MEV# 801.313 : 224 {eo1} Josu/o && BIB Profeto, postirinto de Moseo. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Joŝija && BIB Reĝo de Judujo, dum kies regado estis proklamita la Readmono. MEV# 003.341 {eo1} jota {eo2} jot/o && Naŭa litero de la greka alfabeto (I, senpunkta i), responda al la latina i, kaj uzata kiel simbolo de tre malgranda kvanto: nek unu joto nek unu streketo forpasos de la leĝo. MEV# 292 {eo1} Jov/o && MIT La plej granda el la dioj, en la Roma religio (= Zeŭso, en la Helena): kio estas permesata al Jovo ne estas permesata al bovo; per Jovo!. {de1} Zeus {de2} Jupiter && {en1} Zeus {en2} Jupiter && {fr1} Zeus {fr2} Jupiter && MEV# 801.316.03 (+) {eo1} jovial/a && POE Gajema. MEV# 801.313.11 {eo1} Jovian/o && Virnomo. MEV# 801.313.11 {eo1} Jozef/o && Virnomo: Nikodemo batas Jozefon; ŝi ĵetis siajn rigardojn sur Jozefon kaj diris: kuŝiĝu kun mi. MEV# 801.313.12 {eo1} Jozef/a && Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Jozef/in/o && Nomo de virino. MEV# 801.27 {eo1} ju && Adverbo, uzata antaŭ pli kaj malpli, responde al des, por montri ion, de kies varioj dependas la varioj de alio: ju cerbo pli prudenta, des lango pli silenta; ju pli da ĵuroj, des pli da suspekto; ju pli oni babilas, des pli oni al si malutilas; ju pli peza la aveno estis, des pli profunde ĝi kliniĝis; ju malpli ni okupos niajn kapojn per diversaj "pliboniĝoj" kaj ju pli ni simple propagandos la lingvon, des pli bone estos. MEV# 726.59 {eo1} jube/o && ARKI Tribuno, en formo de galerio, troviĝanta en romanikaj aŭ gotikaj kirkoj, inter la navo kaj la ĥorejo. → ambono. MEV# 245 {eo1} jubil/i \Intr\i && Ĝojkrii; elmontri bruan ĝojon (ofte uzata kun religia koloro). MEV# 22 {eo1} jubile/o (1) && BIB Ĉiu kvindeka jaro, en kiu estis ordonate liberigi la sklavojn kaj nuligi la ŝuldojn: en tiu jubilea jaro ĉiu revenu al sia posedaĵo. MEV# 265.66 {eo1} jubile/o (2) && Solena pekabsolvo, kiun la papo konsentis al la Rom-pilgrimantoj unue po ĉiuj cent jaroj, poste po ĉiuj kvindek kaj hodiaŭ po ĉiuj dudek kvin. MEV# 791.62 {eo1} jubile/o (3) && Festo, per kiu oni solenas la centan kvindekan aŭ iafoje eĉ la dudekkvinan datrevenon de iu grava fakto: la 25-jara jubileo de la tago de apero de E-o; festi jubileon; la kvarcentjara jubileo pri la eltrovo de Ameriko; la ora jubileo de geedzoj. MEV# 791.62 {eo1} jubile/ul/o && Tiu kiu festas sian jubileon . MEV# (=924) {eo1} Jud/o && Nomo, per kiu oni nomas la Hebreojn, de post ilia forkaptiteco en Babilono: la Judoj apartenas al diversaj rastipoj; Majmonido, Spinozo, Bergson estis inter la plej famaj Judoj. → Izraeliano. Judon oni nomas homon, kiu mem aŭ kies antaŭuloj akceptis la ⌐Judisman religion <296>. Nur proksimume 10% el ili estas Semitoj. Ili nomas sin \ISefardim\i (=Hispanaj Judoj). La aliaj Judoj devenas de Azio, el la nuna Rusio. Ili nomas sin \IAŝkanazim\i (=Germanaj Judoj), kiuj troviĝas ĉie en la mondo. Ili intermiksiĝis kun multaj aliaj rasoj. MEV# (=924) {eo1} Jud/a && Rilata al Judoj: vidu ilin la malbenitan Judan popolon!; Judaj moroj. MEV# (=924) {eo1} Jud/ar/o && Tuto de la Judoj. MEV# (=924) {eo1} Jud/ec/o && Aparta karaktero de la Judoj. MEV# (=924) {eo1} Jud/ej/o && = gett/o MEV# (=924) {eo1} Jud/in/o && Virino Juda. MEV# 296 {eo1} Jud/ism/o {eo2} judaism/o && Religio kaj religia civilizo de la Judoj. → antisemitismo. MEV# 933 {eo1} Jud/uj/o (1) && Ĝis la Babilona ekzilo, la pli suda el la du hebreaj ŝtatoj. → Izraelo. MEV# 296 {eo1} judaiz/i \Intr\i && Observi la judajn morojn aŭ ritojn: en Hispanujo oni ŝtiparumis la judaizantajn kristanojn. MEV# 801.313 : 225 {eo1} Judas/o && Juda virnomo, i.a. de unu disĉiplo de Jesuo, kiu lin perfidis; de unu kristana apostolo ktp: kiso antaŭ amaso estas kiso de Judaso (=de perfidinto). MEV# 933 {eo1} Jude/o {eo2} Jud/uj/o (2) && HIST Teokratia ŝtato, starigita, en suda Palestino, de la revenintoj el la Babilona ekzilo. → Idumeo. MEV# 801.313.12 {eo1} Judit/a && Nomo de virino, i.a. de la Judino, kiu, kuŝiĝinte kun Holoferno detrancis al li la kapon, por savi sian popolon. MEV# 675.03 {eo1} juft/o && Fortika, akvorezista sed malbonodora ledo el junaj bestoj (ĉevalo, bovo, kapro ktp), tanita en speciala Rusa maniero kaj grasumita plejofte per betula gudro sur la interna flanko. MEV# 629.1.013.1 {eo1} jug/o (1) && Transversa ligna peco, kiun oni ligas ĉe la kornoj aŭ sur la kolo de bovoj por ilin jungi. MEV# 937 {eo1} jug/o (2) && Transversa lanco, ligita al du aliaj fiksitaj en la tero, sub kiu lanco la antikvaj Romanoj devigis la venkitojn trapasi. MEV# 321.18 {eo1} jug/o (3) && Simbolo de submetiĝo sub trudordona potenco: li metos feran jugon sur vian kolon, ĝis li ekstermos vin; mi rompos la stangojn de iIia jugo kaj savos ilin; metu sur vin mian jugon, ĉar mia jugo estas facila; iri sub jugon; forskui, deĵeti la jugon; kurbiĝi sub la jugo de la despotismo; sin klini sub la feran jugon de la meĥanismo. → mallibera, kateno, karcero, tiraneco, premi. MEV# 538.26 {eo1} jug/o (4) && ELET Organo el feromagneta materialo en la magneta cirkvito de elektra maŝino, servanta por magnete interkonekti la kernojn de la elektromagnetoj aŭ la polusojn. MEV# 621.397.62 {eo1} jug/o (5) && ELET Parto de televida ricevilo, troviĝanta ĉirkaŭ la kolo de bildotubo kaj konsistanta ĉefe el la horizontala kaj vertikala defleksbobenoj. MEV# 631.31 {eo1} jug/i (1) \Itr\i && Jungi per jugo: jugi bovojn, taŭrojn. MEV# 323.34 {eo1} jug/i (2) && Sklavigi, submeti al si. MEV# 629.112 {eo1} jug/aĵ/o && Tuto de la du jugitaj bestoj. MEV# 581.145.2 : 582.??? {eo1} jugland/o && BOT Nukso de juglandujo. {de1} Walnuß \If\i && {en1} walnut && {fr1} noix \If\i && MEV# 582.??? {eo1} jugland/uj/o {eo2} jugland-arb/o && Genro (Juglans L. el juglandacoj) de falfoliaj arboj kun grandaj, pinataj duope kontraŭesidantaj, tre aromaj folioj kun drupoj, kies ekstera, karneca tavolo ĉe kelkaj specioj defalas je maturiĝo. {de1} Walnußbaum \Im\i && {en1} walnut tree && {fr1} noyer \Im\i && MEV# 582.??? {eo1} nigr/a jugland-arb/o && Arbo (\IJuglans nigra\i L.) kun plaĉa, malhela trunko-ŝelo kaj ligno uzata por meblo-fabrikado; kulturata en parkoj. MEV# 582.??? {eo1} ordinar/a jugland-arb/o && Frukt-arbo multe kulturata (\IJuglans regia\i L.) pro la valora nukso, kies mangebla kerno konsistas ĉefe el du grandaj karakterize falditaj kotiledonoj. MEV# (=1.497.1) {eo1} Jugoslav/o && Ano de la Jugoslava Federacio. MEV# (497.1) {eo1} Jugoslav/a && Rilata al Jugoslavoj aŭ Jugoslavio. MEV# (497.1) {eo1} Jugoslav/a Federaci/o {eo2} Jugoslavi/o && GEOG Federacio el ses respublikoj, laŭlonge de Adriatiko (Beogrado, 20°28'E, 44°49'N). MEV# 611.14 {eo1} jugular/o && ANA Unu el la ĉefaj vejnoj en la kolo (v. jugularis interna): la jugularo apudas la karotidon. {de1} Halsblutader \If\i && {en1} jugular vein && {fr1} veine \If\i jugulaire && MEV# 935 {eo1} Jugurt/o && HIST Reĝo de la Numidoj (160-104 a.K.): la Jugurta milito. MEV# 340 {eo1} juĝ/i (1) \Itr\i && Laŭleĝe kaj jure decidi, ĉu iu estas kulpa aŭ ne, prava aŭ ne: juĝu mian aferon; laŭ iIiaj meritoj mi juĝos iIin; juste juĝu vian proksimulon; ĝis kiam vi juĝos maljuste?; la Eternulo juĝu inter vi kaj mi; ĉefoj juĝas pro subaĉeto; la proceso, kiun oni juĝis hieraŭ; juĝi kiel arbitracianto; pri propra afero neniu juĝas libere; (figurasence) la historio juĝos lin senindulge. MEV# 17.022 {eo1} juĝ/i (2) {eo2} pri'juĝ/i && Esprimi opinion, per kiu oni aprobas aŭ malaprobas iun aŭ ion: kiam oni juĝas pri homoj, oni devas ja konsideri iIiajn kutimojn; la libristo, kiu juĝis la literaturan laboron de M.; juĝante laŭ la eksterajo; ne juĝu pri afero laŭ ĝia ekstero; arbon oni juĝas laŭ la fruktoj; la recenzisto juĝis tiun romanon ne sufiĉe severe. → taksi, ŝati, ekzameni, mezuri. MEV# 17.022 {eo1} juĝ/i (3) && Esprimi malfavoran, kondamnan opinion: ebriulon kaj malsaĝulon oni ne juĝas; kiu kutimas ĉion juĝi, nenie povas rifuĝi; ne juĝu, tiam vi ne estos juĝata. → kritiki, ĉikani. MEV# 347.9 {eo1} juĝ/o (1) {eo2} juĝ-far/o && Laŭleĝa esploro de ies kulpeco aŭ praveco: ni kune iru al juĝo!; ne eniru en juĝon kun via sklavo; havu juĝon kontraŭ via patrino; ne distingu vizaĝon ĉe la juĝo; kiu komencas juĝon, iras sub jugon; juĝo komencita paciĝon ne malhelpas; loko de juĝo; la sinjoroj de la juĝo pri morto kaj vivo; (religie) en la tago de la lasta, de la mondfina juĝo; la granda fina juĝo. → proceso. MEV# 347.95 {eo1} juĝ/o (2) && Decido, kiu sekvas tian esploron: mi juĝos vin laŭ la juĝoj kontraŭ la adultulinoj; fari juĝon kontraŭ iu, super io; justaj estas viaj juĝoj. → verdikto. MEV# 344 & 347 {eo1} juĝ/o (3) && Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. MEV# 17.02 & 172 {eo1} juĝ/o (4) {eo2} pri'juĝ/o && Opinio aproba aŭ malaproba: ellabori al si tute klaran juĝon pri io; mi petis ĉiujn amikojn esprimi iIian juĝon pri la lingvo; mian juĝon pri la ŝanĝoj mi prezentos al la kongreso; kiom da juĝantoj, tiom da juĝoj; tiu ideo devas trairi la juĝon de la publiko; ni eldiru pri tiuj versoj unuanime nian juĝon. MEV# 161.2 {eo1} juĝ/o (5) && PSI Mensa decido, per kiu oni konstatas opinion kaj deklaras ĝin ĝusta: laŭ Kantio, juĝo estas aplikado de aprioroj formoj al perceptoj ricevitaj tra sensoj; juĝo estas la psika aspekto de tio, kion gramatiko nomas propozicio. MEV# 161.2 {eo1} juĝ/a && Rilata al juĝo: la juĝa ĉambro; mi faru juĝan analizon koncerne vin; juĝa disputo, afero; juĝa seĝo; juĝe batali kun iu; pli valoras interkonsento, ol juĝa dokumento. MEV# 347.95 {eo1} juĝ/ad/o && Agado de tiu, kiu juĝas: ne faru maljustaĵon en la juĝado, konsideri personojn ĉe juĝado ne estas bone; dum la juĝado la akuzitino svenis. MEV# 347.95 {eo1} juĝ/ad/i \Itr\i && Kutime, daŭre juĝi: ili juĝadis maljuste. MEV# 161.2 {eo1} juĝ/ant/o (1) && Persono, kiu esprimas juĝan opinion: en la afero, kiu vin interesas, mi mem persone ne estas kompetenta juĝanto; vi ne rajtas esti samtempe juĝanto kaj juĝato; juĝanto decidas, kiel li vidas; juĝanto devas havi du orelojn. MEV# 343.161 {eo1} jug/ant/o (2) && Ĵuriano. MEV# 161.2 {eo1} juĝ/ant/ar/o && Grupo da personoj, al kiu estas komisiita juĝi: membro de la decida juĝantaro; ĵura juĝantaro (ĉe asizo, =ĵurio). MEV# 725.15 {eo1} juĝ/ej/o && Domo, ĉambro, kie oni juĝadas: la distrikta juĝejo; juĝeja servisto, oficisto → tribunalo, kortumo, areopago, forumo, agoro. EB#252/8 {de1} Gerichtsgebäude \In\i {de2} Justizgebäude \In\i && {en1} law courts && {fr1} palais \Im\i de justice \If\i && MEV# {eo1} juĝ/ej/a bar/il/o && EB#248/35 {de1} Zeugenschranke \If\i && {en1} witness barrier && {fr1} barre \If\i && MEV# {eo1} juĝ/ej/a medicin/ist/o && EB#248/37 {de1} Gerichtsarzt \Im\i && {en1} court doctor && {fr1} médecin \Im\i légiste && MEV# 347.96 {eo1} juĝ/ist/o && Persono, kies oficiala funkcio estas juĝadi: arbitracia, paciga, enketa juĝisto. EB#248/22. {de1} Richter \Im\i {de2} Beisitzer \Im\i && {en1} judge && {fr1} président \Im\i {fr2} juge \Im\i assesseur && MEV# 796.072.4 {eo1} cel-juĝ/ist/o && EB#268/25; 272/20; 273/5; 280/10. {de1} Zielrichter \Im\i && {en1} touch umpire {en2} judge && {fr1} judge \Im\i d'arrivée \If\i {fr2} judge \Im\i à l'arrivée && MEV# 796.332.072.4 {eo1} futbal-juĝ/ist/o && EB#274/22. {de1} Schiedsrichter \Im\i && {en1} referee && {fr1} arbitre \Im\i && MEV# 796.072.4 {eo1} gvid/a juĝ/ist/o && EB#281/37. {de1} Ringrichter \Im\i && {en1} referee && {fr1} arbitre \Im\i && MEV# 796.072.4 {eo1} lini-juĝ/ist/o && EB#274/23, 47 {de1} Linienrichter \Im\i && {en1} linesman && {fr1} juge \Im\i de touche {fr2} arbitre \Im\i de touche && MEV# 796.072.4 {eo1} pied_erar-juĝ/ist/o && EB#276/25. {de1} Fußrichter \Im\i && {en1} foot-fault judge && {fr1} juge \Im\i de touche && MEV# 796.072.4 {eo1} poent-juĝ/ist/o && EB#281/39 {de1} Punktrichter \Im\i && {en1} judge && {fr1} juge \Im\i de boxe \If\i && MEV# 796.926 : 725.89 {eo1} salt-juĝ/ist/oj ∞ tur/o de && EB#283/13. {de1} Schiedsrichterturm \Im\i && {en1} judges' stand && {fr1} tribune \If\i des juges \Im\i {fr2} tribune \If\i des arbitres \Im\i && MEV# 796.072.4 {eo1} turn/o-juĝ/ist/o && EB#268/26. {de1} Wenderichter \Im\i && {en1} turn umpire && {fr1} juge \Im\i de touche && MEV# 347.96 {eo1} juĝ/ist/a && Rilata al juĝisto(j): mi jam dekkvin jarojn sidas sur la juĝista seĝo. MEV# 347.96 {eo1} juĝ/ist/ar/o (1) && Tuto de la juĝistoj en unu lando provinco ktp. MEV# 377.99 {eo1} juĝ/ist/ar/o (2) && Tribunalo: la multestimata juĝistaro, kiu decidis pri vivo kaj morto. MEV# 796.072.4 {eo1} konkurs/a juĝ/ist/ar/o && EB#273/4. {de1} Rennleitung \If\i && {en1} race committee && {fr1} direction \If\i de la course && MEV# 347.95 {eo1} al'juĝ/i (1) \Itr\i && Atribui post juĝado: mi aljuĝis la unuan premion al la leporo; la tribunalo aljuĝis al li la bienon, sed ne la urban domon. → alskribi. MEV# 381.7 {eo1} al'juĝ/i (2) && KOME Atribui al tiu konkurencanto, kies prezoj estas plej favoraj, la plenumadon de adjudikita laboro, livero ks. MEV# 161.2 {eo1} antaŭ'juĝ/i \Itr\i && Formi al si opinion pri iu aŭ io, ne atendante maturan esploron: li antaŭjuĝis la decidon de la tribunalo kaj tre seniluziiĝis. MEV# 161.2 {eo1} antaŭ'juĝ/o && Tro rapida, nesufiĉe informita juĝo: formetu tiun antaŭjuĝon, la glacia tavolo de antaŭjuĝoj estas rompita; senantaŭjuĝa homo. MEV# 161.2 {eo1} propr/a-juĝ/e Laŭ sia propra juĝkapablo: neniam mi havos la intencon proprajuĝe reformi E-on. MEV# {eo1} juĝ-ag/ad/o && = proceduro. MEV# {eo1} juĝ-decid/o && = verdikto. MEV# 581.145.2 : 582.??? {eo1} jujub/o && BOT La frukto de jujub-arbo. MEV# 582.??? {eo1} jujub-arb/o && Unu el iuj specioj (\IZizyphus jujuba\i Mill. kaj \IZizyphus vulgaris\i Juss. el ramnacoj) de arbedoj aŭ malgrandaj arboj tropikaj kaj subtropikaj, kies tre sukerhavaj prunograndaj drupoj estas manĝeblaj krudaj, sekigitaj aŭ konfititaj, kaj estas uzataj kiel popola kuracilo kontraŭ tusado. → lotuso 4. MEV# 801.25 {eo1} juk/i \Intr\i && Kaŭzi al iu malagrablan impreson en la haŭto, kvazaŭ de multaj incitetaj piketoj, pro kiuj oni sentas la bezonon sin grati: kie jukas, tie ni gratas; juku la haŭto, sed ne sur mia korpo!; jukas kaj tiklas al ni en la piedoj! (pro tro longa senmovo), la ŝtrumpo jukas al mi, {fig} la mano jukas lin (malpacemulo). MEV# 159.937 {eo1} juk/o {eo2} juk/ad/o && La impreso, ke io jukas: baldaŭ estos la tempo forveturi; mi sentas jam jukadon sub la flugiloj!. → prurito. MEV# 159.937 {eo1} juk/ig/a && Sentiganta jukan impreson. MEV# 582.??? {eo1} juka/o && BOT Genro (\IYucca\i L. el liliacoj) de daŭrafoliaj, plurjaraj herboj kaj arbedoj kun longaj, ofte rigidaj, fibroz-marĝenaj folioj sur ligneca tigo, kaj kun alta pedunklo portanta paniklon el blankaj floroj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kultivataj. EB#357/24. {de1} Palmlilie \If\i && {en1} yucca && {fr1} yucca \Im\i && MEV# (726.4) {eo1} Jukatan/o && GEOG Duoninsulo en Centra Ameriko. MEV# (726.4) {eo1} Jukatan/i/o && Ŝtato en Meksikio (89°W, 20°N). MEV# (282.273.1) {eo1} Jukon/o && GEOG Nord-Amerika rivero, fluanta tra Alasko (163°15'W, 61°54'N). MEV# (712.1) {eo1} Jukon/i/o && Unu el la Kanadaj Teritorioj (Dawson 139°27'W, 64°08'N). MEV# 629.125.13 {eo1} jul/o && SHI Forta remilo, kiun oni uzas per tordaj movoj ĉe la pobo de boato, por antaŭenigi ĝin kvazaŭ per helico. MEV# 629.125.13 {eo1} jul/ad/i \Intr\i && Remi per julo. MEV# 394.268 {eo1} Jul/o (1) && Nomo de antikva pagana festo en Nord-Eŭropo, poste anstataŭigita per Kristnasko, kaj sekve ofte uzata en tiuj landoj por ĉi tiu festo: Jul-arbo. MEV# 801.313.11 {eo1} Jul/o (2) && Virnomo. MEV# 801.313.12 {eo1} Jul/in/o && Nomo de virino. MEV# 615.411 {eo1} julep/o && FAR Mildiga aŭ kvietiga pocio, farita el siropoj kaj distilita akvo. MEV# 801.313.11 {eo1} Juli/o (1) && Latina virnomo: mi prezentis Julion Cezaron. MEV# "33.07" {eo1} Juli/o (2) && La sepa monato de la nuna kristana jaro: la 14a de Julio (Franca nacia festo). MEV# 937 {eo1} Juli/a (1) && Rilata al Julio Cezaro: la Julia kalendaro (→ Gregoria). MEV# 801.313.12 {eo1} Juli/a (2) && Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Juli/et/a && Nomo de virino: Romeo kaj Julieta (dramo de Ŝekspiro). MEV# 937 {eo1} Julian/o && Virnomo, i.a. de granda Romia imperiestro, kiu batalis kontraŭ la Kristanismo. MEV# 801.23 {eo1} jun/a && Vivanta nur de relative ne longa tempo: la juna knabino, fraŭlino, edzino, vidvino, mi gratulis la junajn geedzojn; la pli juna filino ; el ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna; mi estas je unu jaro pli juna ol vi; Plinio la juna; laboristinoj pli junaj eble ne per siaj jaroj de vivo, sed per siaj jaroj de suferado; juna katido, hundo, museto; junaj pizoj, folioj; {fig} juna vino (→ mosto); nia juna lingvoZ; la tiea E-a movado estas ankoraŭ tre juna, (analoge) la entuziasmo de juna brusto; junaj eraroj. → nova, beba, lulila, adoleska, frua, verda. MEV# 801.27 {eo1} jun/e && En juna maniero: konduti, ridi, frenezumi june. MEV# -053.7 {eo1} jun/ec/o (1) {eo2} jun-aĝ/o && FIZL Tempo de la homa vivo, inter la dentŝangiĝo kaj la pubhareco. MEV# -053.7 {eo1} jun/ec/o (2) {eo2} jun-aĝ/o && Tempo de la vivo inter la infaneco kaj la matureco: via juneco renoviĝas kiel ĉe aglo; en la tagoj de via juneco; kiam la dioj ankoraŭ vagadis sur la tero en eterna juneco; la penso de la homa koro estas malbona jam de lia juneco; sango bolas, juneco petolas; se juneco estus sperta!; fleksu arbon dum ĝia juneco; tio estis ankoraŭ la juneco de la mondo. MEV# -053.7 {eo1} jun/ec/a && Rilata al juneco: junecaj frivolaĵoj; junece gaja menso. MEV# 615.775.5 {eo1} jun/ig/i && Fari iun, ion juna: la amo junigas. MEV# -053.7 {eo1} jun/ul/o && Viro juna: ĉiu estis junulo, ĉiu estis pekulo; la junulo aliĝis al nia militistaro; junuloj kun viglaj vizaĝoj, en uniformoj de universitataj studentoj; junulaj jaroj. → fraŭlo. EB#261/22. {de1} Jüngling \Im\i {de2} junger Mann \Im\i && {en1} young man && {fr1} jeune homme \Im\i && MEV# 374.3 {eo1} jun/ul/ar/o && Tuto de la junuloj en unu loko aŭ tempo: li estas idolo de la junularo; la studenta junularo; la vira junularo. MEV# -053.7 {eo1} jun/ul/in/o && Virino juna: la junulino, kiu plaĉos al la okuloj de la reĝo, fariĝos reĝino; la junulino estis belstatura kaj belvizaĝa; kiel eŭnuko deziranta senvirgigi junulinon, tiel estas homo volanta fari juston per perforto; miaj junuloj kaj junulinoj falis de glavo. → fraŭlino. EB#261/23. {de1} junges Mädchen ∞ ein \In\i {de2} Backfisch ∞ ein \Im\i && {en1} young girl {en2} teenager && {fr1} jeune fille \If\i && MEV# 374.3 {eo1} ge'jun/ul/oj && Junuloj kaj junulinoj. MEV# 591.139 {eo1} mal'jun/a && Vivanta jam de relative longa tempo: maljuna patro, servisto, amiko, stultulo; maljuna Moor; lernu juna, vi scios maljuna; resti maljuna knabino (= ne edziniĝi); tiu ĉi patrino amis sian pli maljunan filinon; maljuna ĉevalo, bovo, saliko; {fig} maljuna vino; aspekti kiel maljuna pomo; (analoge) maljunaj jaroj, sed ne saĝaj faroj; aĝo maljuna ne estas oportuna; maljuna koro. → malfrua, glacia. MEV# 613.98 {eo1} mal'jun/ec/o (1) {eo2} mal'jun-aĝ/o && FIZL Tempo de la homa vivo, de la perdo de reproduktivo ĝis la morto. MEV# 613.98 {eo1} mal'jun/ec/o (2) {eo2} mal'jun-aĝ/o && Tempo de la vivo post la matura aĝo: ankaŭ ĝis via maljuneco mi vin portos; ili floras ankoraŭ en la maljuneco; Elizabet gravediĝis je filo en sia maljuneco; ne ekzistas maljuneco sen malicoj; en juneco logas, en maljuneco tedas. MEV# 591.139 {eo1} mal'jun/et/a && Ankoraŭ ne tute maljuna. MEV# 591.139 {eo1} mal'jun/ig/i && Fari iun maljuna: la ĉagrenoj maljunigas. MEV# 591.139 {eo1} mal'jun/iĝ/i && Fariĝi maljuna: se vi pri ĉio informiĝos vi baldaŭ maljuniĝos; ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos; ĉu efektive mi naskos, kiam mi maljuniĝis?; nacioj maljuniĝas, kiel homoj. MEV# 613.98 {eo1} mal'jun/ul/o && Maljuna viro: neniam estos maljunulo en via domo; li ne atentis la konsilon de la maljunuloj; nepoj estas krono por maljun uloj plej saĝa maljunulo ne estas tro saĝa; Abraham kaj Sara estis maljunuloj de profunda aĝo; maljunulaj faltoj. → plejaĝulo. MEV# 725.56 {eo1} mal'jun/ul/ej/o && Domo destinita, por liveri kvietan restadon al maljunuloj. → kadukulejo. MEV# 613.98 {eo1} mal'jun/ul/in/o && Maljuna virino: la maljunulino balancis la kapon kaj diris: Hm! Hm!; la senkoloriĝintaj pupiloj de la maljunulino ne malsekiĝis per larmo. MEV# 591.139 {eo1} re'jun/ig/i && Fari denove juna: tiu nova hartinkturo ŝin rejunigas. MEV# 591.139 {eo1} re'jun/iĝ/i && Fariĝi denove juna: post la kuracado, ŝi mirinde rejuniĝis. MEV# 631.312 {eo1} jung/i \Itr\i {eo2} al'jung/i && Alligi per tiucela ligilo tirontan beston aŭ motorveturilon al tirotaĵo: li jungis sian ĉaron; ne jungu la bovon malantaŭ la plugilon; jungi ĉevalon al veturilo , vagonojn al lokomotivo; (figurasence:) por efektivigi la planon, oni jungis ĉiujn fortojn de la lando. MEV# 631.312 {eo1} jung/ad/o && Ago de tiu, kiu jungas. MEV# 62-872.8 {eo1} jung/aĵ/o (1) && Jungilaro: sur la jungaĵo de la bovoj li kuiris la viandon; la jungaĵo de la vagonoj rompiĝis ĉe la elreliĝo. MEV# 62-872.8 {eo1} jung/il/ar/o (1) && Tuto de la pecoj, destinitaj por jungi bestojn al ia veturilo, ktp: surmeti la jungilaron al brutoj. EB#72/7-25; 336/15. {de1} Geschirr \In\i {de2} Gespann \In\i && {en1} harness && {fr1} harnais \Im\i {fr2} harnachement \Im\i && MEV# 629.734.7 {eo1} jung/il/ar/o <2> && Tuto de la pecoj, destinitaj por jungi homon al paraŝuto. EB#.228/54 {de1} Gurtwerk \In\i && {en1} harness && {fr1} harnais \Im\i && MEV# 62-872.8 & 636.083.7 {eo1} brust-jung/il/ar/o && EB#72/26-36. {de1} Sielengeschirr \In\i && {en1} breast harness && {fr1} harnachement \Im\i de poitrail \Im\i && MEV# 631.3.071 {eo1} jung/il-kolum/a kusen/o && EB#123/1. {de1} Kummetkissen \In\i {de2} Kumtkissen \In\i && {en1} horse collar pad && {fr1} faŭ collier \Im\i && MEV# 631.3.071 {eo1} pint/a jung/il-kolum/o && EB#72/15. {de1} Spitzkumt \In\i {de2} Kummet \In\i && {en1} horse collar {en2} pointed horse collar {en3} hames && {fr1} collier \Im\i && MEV# 636.088.2 {eo1} jung/it/a bov/uk-par/o && EB#65/16. {de1} Ochsengespann \In\i && {en1} ox team {en2} span of oxen {US} && {fr1} attelage \Im\i de b╘fs && MEV# 629.112 {eo1} jung/it/ar/o {eo2} jung/aĵ/o (2) && La du aŭ pluraj bestoj, kune jungitaj al veturilo. MEV# 636.088.2 {eo1} kvar/op/a jung/it/ar/o && EB#257/54 {de1} Viergespann \In\i && {en1} four-in-hand {en2} carriage and four && {fr1} attelage \Im\i à quatre cheveaŭ && MEV# 636.088.2 {eo1} tri/op/a jung/it/ar/o && EB#179/45. {de1} Dreigespann \In\i {de2} Troika \If\i && {en1} three-in-hand && {fr1} attelage \Im\i à trois cheveaŭ && MEV# 629.112.013 {eo1} jung-trab/ar/o && EB#131/8+9. {de1} Geschirr \In\i && {en1} swingle set && {fr1} attelage \Im\i && MEV# 629.112.013 {eo1} ĉef/a jung-trab/o && EB#131/8. {de1} Waage \If\i {de2} Waagscheit \In\i && {en1} main swing-tree && {fr1} volée \If\i {fr2} corps \Im\i de volée && MEV# 629.112.013 {eo1} en'jung/i \Itr\i && Jungi inter du timonoj: ili enjungis la idolanojn kiel bruton antaŭ siaj veturiloj; kiu sin enjungis, devas tiri. MEV# 629.112.013 {eo1} el'jung/i \Itr\i && Maljungi: dum la eljungado. MEV# 629.112.013 {eo1} kun'jung/i \Itr\i && Jungi kune kun: la bovo rigardis al sia kunjungito. MEV# 629.1.013 {eo1} mal'jung/i \Itr\i {eo2} dis'jung/i && Malligi la tirantan parton disde la tirata: maljungi kaleŝon, lokomotivon. MEV# "33.06" {eo1} Juni/o && La sesa monato de la nuna kristana jaro. MEV# 582.??? {eo1} juniper/o && BOT Genro (\IJuniperus\i L. el pinacoj) de dioikaj, escepte monoikaj arboj kaj arbedoj kun lancetformaj aŭ skvamformaj pingloj, kaj kun konuso, kiu havas malmultajn, plej ofte tri fine kunkreskantajn skvamojn, kiuj ĉe maturiĝo fariĝas sukoplenaj, formantaj kun la konuso t.n. berojn. EB#356/47. {de1} Wacholder \Im\i && {en1} juniper && {fr1} genévrier \Im\i && MEV# 663.51 {eo1} juniper-brand/o && Brando aromigita per la fruktoj de junipero. → ĝino 1. MEV# 582.??? {eo1} junk/o && BOT Genro (\IJuncus\i (L.) Lam. & DC. el junkacoj) de unu- kaj plurjaraj marĉoherboj, tuboformaj aŭ kun rampa rizomo, kun longaj, maldikaj tigoj enhavantaj spongecan histon, kun sesnombraj floroj kaj triĉambrajn kapsulojn enhavantajn multajn malgrandajn grajnojn; tigoj kaj folioj uzataj por fari matojn. → skirpo. EB#130/28 {de1} Binse \If\i && {en1} reed && {fr1} jonc \Im\i && MEV# 003.58 {eo1} junk/a panikl/o && EB#324/22. {de1} Binsenrispe \If\i && {en1} reed panicle && {fr1} poinçon \Im\i égyptien en jonc && MEV# 929.7 {eo1} junkr/o && Kampnobelo (ofte en malŝata senco de reakciulo). MEV# 355.231.1 {eo1} sign/o-junkr/o && Korneto, oficir-aspiranto. MEV# (513.21) {eo1} Junnan && GEOG Provinco en Ĉinujo (102°E, 25°N). MEV# 292.21 {eo1} Junon/a && MIT Roma diino, edzino de Jovo. → Hera. EB#308/5 {de1} Hera {de2} Juno && {en1} Hera {en2} Juno && {fr1} Héra {fr2} Junon && MEV# 624.023.672 {eo1} junt/o (1) {eo2} junt/o-lini/o && TEK La kuniga interspaco inter du kunigitaj ŝtonaj, brikaj, metalaj aŭ lignaj pecoj, kiun oni plenigas per gluo, mastiko, mortero. EB#117/94 {de1} Stoß \Im\i && {en1} join && {fr1} raccord \Im\i && MEV# 624.023.86 {eo1} junt-kovr/aĵ/o && EB#117/100. {de1} Überdeckung \If\i && {en1} lap && {fr1} recouvrement \Im\i && MEV# 62-462 {eo1} junt/o (2) {eo2} trans'ir/a junt/o && La kunigo mem: transira junto (ekz. inter du tuboj de malsamaj diametroj). MEV# 674.028 & 694.2 {eo1} lign/o-junt/oj {eo2} ling/o-kun'ig/oj && EB#116/84-98 {de1} Holzverbindungen && {en1} woodword joints {en2} timber joints && {fr1} assemblages \Im\i du bois && MEV# 801.41 {eo1} junt/o (3) && FON Loko, kie fonologiaj unuoj kuniĝas, komenciĝas aŭ finiĝas; la okaziĝo de specialaj alofonoj ĉe tia loko, rigardata kiel mem fonemo. MEV# 624.078 {eo1} junt/o <4> {eo2} junt/ej/o {eo3} junt/o-pec/o && Tiu loko en konstrukto (homfarita strukturo →85/420), kie kontaktas ĉu rekte, ĉu pere de speciala elemento aŭ substanco, du konsistigaj pecoj [partoj] de la konstrukto tiel, ke la per junto kunigitaj pecoj [partoj] efikas same kiel la pecoj [partoj] mem. Diference de nura meĥana kunigo, junto devas plenumi postulon de funkci-kapablo de la konstrukto. Specon de junto determinas 1. metio, al kiu pretigo de la konstrukto apartenas, 2. teĥnologia procedo, resp. maniero de meĥana kunigo. <85/005> {de1} Verbindung \If\i {de2} Gelenk \In\i && {en1} connection {en2} joint && {fr1} joint \Im\i && MEV# 62-821.18 (+) {eo1} artik/a junt/o && Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan angulan turniĝon de du partoj de tubo en ebeno aŭ spaco. <85/257> {de1} Rohrgelenk \In\i && {en1} swivel joint && {fr1} joint articulé {fr2} joint à genouillère && MEV# 62-821.18 (+) {eo1} teleskop/a junt/o && Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan laŭaksan ŝoviĝon aŭ turniĝon de du partoj de tubo. <85/256> {de1} Teleskoprohrverbindung \If\i && {en1} telescopic connection && {fr1} joint télescopique && MEV# 621.315.687 {eo1} junt/o de kabl/o {eo2} junt/o-kest/o {eo3} kabl/o-junt/ej/o && ELET La elektre kaj meĥanike konekta ejo inter la ekstremaĵoj de du kablolongoj, kie oni juntas la apartajn konduktilojn de la kablo. EB#147/60. {de1} Kabelanschluß \Im\i && {en1} secondary terminal box && {fr1} boîte \Im\i à bornes \If\i {fr2} raccordement \Im\i de câbles \Im\i && MEV# 674.028.2 {eo1} junto per foldo kaj lango && TEK Lignojunto farita el du tabuloj, de kiuj unu havas foldon, la alia langon. MEV# 694.2 {eo1} junt/o per tenon/o kaj mortez/o {eo2} tenon-junt/o && TEK Lignokunigo, en kiu elstara peco (tenono) estas enigita en precize samforma kaj sam-dimensia enĉizaĵo (mortezo). EB#116/84 {de1} Holzverbindung durch einfachen Zapfen && {en1} simple mortice and tenon joint {en2} simple mortise and tenon joint && {fr1} assemblage \Im\i à tenon \Im\i simple && MEV# 674.028.2 {eo1} bevel/it/a tenon-junt/o && EB#116/90. {de1} einfacher Versatz \Im\i && {en1} bevel shoulder notch && {fr1} assemblage \Im\i à simple embrèvement && MEV# 694.2 {eo1} dent/a junt/o {eo2} duonum/a hok-junt/o && TEK Lignojunto farita per rektaj tenonoj; plurdenta tenonkunigo. EB#116/87 {de1} gerades Hakenblatt \In\i && {en1} scarf joint && {fr1} assemblage \Im\i à trait \Im\i de Jupiter droit && MEV# 625.848 {eo1} dilat-junt/o && EB#197/39+40. {de1} Wärmedehnungsfuge \If\i && {en1} expansion joint && {fr1} joints \Im\i de dilatation \If\i thermique && MEV# 674.028 {eo1} du/obl/e bevel/it/a junt/o && EB#116/91. {de1} doppelter Versatz \Im\i && {en1} double bevel shoulder notch && {fr1} assemblage \Im\i à double épaulement && MEV# 674.028 {eo1} duon'ort/a junt/o && EB#122/4. {de1} Gehrung \If\i && {en1} mitre joint {en2} miter joint {US} && {fr1} onglet \Im\i && MEV# 694.2 {eo1} duon'um/a junt/o && TEK Lignojunto, ĉe kiu la du kunigendaj pecoj (tabuloj aŭ latoj) estas elnoĉitaj ĉe la ekstremaĵo. EB#117/86 {de1} gerades Blatt \In\i && {en1} straight halved joint && {fr1} entaille \If\i à mi-bois {fr2} entaille \If\i à trait \Im\i droit && MEV# 694.2 {eo1} fork-junt/o && EB#116/85 {de1} Scherzapfen \Im\i && {en1} forked mortice and tenon joint {en2} forked mortise and forked tenon && {fr1} enfourchement \Im\i && MEV# 694.2 {eo1} hirund-vost/a junt/o && TEK Kunigo de lignaj tabuloj per mortezo kaj tenono en formo de hirundvosto. ~ei(94-11): EB#117/89 {de1} schwalbenschwanzförmige Überblattung \If\i && {en1} dovetail halving && {fr1} assemblage \Im\i à mi-bois \Im\i à queue \If\i d'aronde && MEV# 694.2 {eo1} hok-junt/o && EB#116/87. {de1} gerades Hakenblatt \In\i && {en1} scarf joint && {fr1} assemblage \Im\i à trait \Im\i de Jupiter droit && MEV# 625.848 {eo1} inter'slab/a junt/o && EB#197/46. {de1} Dübel \Im\i && {en1} slab junction && {fr1} goujon \Im\i && MEV# 625.848 {eo1} kver-junt/o && EB#197/40. {de1} Querfuge \If\i && {en1} transverse joint && {fr1} joint \Im\i transversal && MEV# 625.848 {eo1} laŭ'long/a junt/o && EB#197/39. {de1} Längsfuge \If\i && {en1} longitudinal joint && {fr1} joint \Im\i longitudinal && MEV# 694.2 {eo1} lign/o-junt/oj && EB#116/84-98. {de1} Holzverbindungen \If\i && {en1} woodwork joints {en2} timber joints && {fr1} assemblages \Im\i du bois && MEV# 625.143.4 {eo1} rel-junt/o && EB#198/42. {de1} Schienenstoß \Im\i && {en1} rail joint && {fr1} joint \Im\i des rails \Im\i && MEV# {eo1} junt/o-pec/o && = fitingo. MEV# 621.791.034 {eo1} lut-junt/o (1) {eo2} veld-junt/o && ELET La fendo inter du metalaj pecoj, kiuj estas lutitaj/velditaj unu kun la alia. ~ei(94-11): EB#135/8 {de1} Schweißraupe \If\i && {en1} welding bead {en2} weld {en3} welded joint && {fr1} chenille \If\i de soudure \If\i {fr2} joint \Im\i de soudure \If\i && MEV# 685.31 {eo1} lut-junt/o (2) {eo2} kabl/o-muf/o && Kablomufo. EB#147/40, 87/562 {de1} Einführungsbuchse \If\i && {en1} plumbing gland && {fr1} manchon \If\i d'entrée \If\i && MEV# 625.143.4 {eo1} plat-junt/o EVIT {eo2} rel-junt/o && TEK Kunigo inter du reloj, sojloj, traboj ks per plato konsistanta el la sama materialo, kiu surkunigas la du apudajn ekstremojn. EB#198/43 {de1} Schienenlasche \If\i && {en1} rail fish plate {en2} joint bar {US} && {fr1} éclisse \If\i && MEV# 625.84-1 {eo1} junt/o-tranĉ/ador/o && EB#197/16. {de1} Fugenschneidgerät \In\i {de2} Fugenschneider \Im\i && {en1} transverse-joint cutter {en2} joint cutter && {fr1} machine \If\i à couper les joints \Im\i && MEV# 625.84-1 ~ei(95-2): {eo1} junt/o-tranĉ/il/eg/o && EB#197/17. {de1} Fugenschneidmesser \In\i {de2} Fugenmesser \In\i && {en1} joint-cutting knife {en2} joint knife && {fr1} couteau \Im\i pour couper les joints \Im\i && MEV# 323.27 {eo1} junt/o <5> && Koterio de ribeluloj formata por regi kaj administri ŝtaton post ribelo. {de1} Junta \If\i && {en1} Junta && {es1} junta \If\i && {fr1} junte \If\i && MEV# 694.2 {eo1} junt/i (1) \Itr\i && Kunigi per junto. MEV# 621.3 & 696/697 {eo1} junt/i (2) && TEK ELET Fari junton ĉe tuboj aŭ kabloj; kunligi la konduktilojn (cirkvitojn) de kablo en juntejo aŭ kabloŝakto. → geri. MEV# 687.12 {eo1} jup/o && Virina vesto, kovranta la malsupran parton de la korpo, ekde la talio: laŭ la modo jupoj longiĝas aŭ mallongiĝas; timulinetoj ĵus dekroĉitaj de la patrina jupo. MEV# 687.13 & 687.16 {eo1} jup/et/o && Mallonga jupo por knabinoj, baletistinoj ktp: la infana jupeto atingis nur ĝis ŝiaj genuoj. MEV# 687.12.08 {eo1} jup/ist/in/o && Kudristino specialigita pri la farado de jupoj. MEV# 687.254 {eo1} sub'jup/o && Jupo el tolaĵo, portata sub la drapa ekstera jupo. MEV# 292.21 {eo1} Jupiter/o (1) && Solena nomo de Jovo (= Jovopatro): en peza nubo faras Jupitero decidojn; kun alta frunto, kvazaŭ Jupitero. MEV# 523.45 {eo1} Jupiter/o (2) && AST La plej granda planedo de la Sunsistemo, la kvina ekde la Suno. MEV# 292.21 {eo1} Jupitera (1) && Rilata al Jupitero 1: fiereco lin por ĉiam de l' tablo Jupitera defaligis; (figurasence:) ili kun Jupitera graveco respondas . . . MEV# 523.45 {eo1} Jupiter/a (2) && Rilata al Jupitero 2: la 11 Jupiteraj satelitoj. MEV# 34 {eo1} jur/o && Tuto de devigaj reguloj (normoj) kun sankcioj, ordigantaj la rilatojn inter homoj kaj homkolektivoj, kaj difinantaj iliajn rajtojn kaj devojn: interna, internacia juro; konstitucia juro; la Romana juro. → leĝo, moro, jurisprudenco; kodo, leĝaro, medicino. MEV# 34 {eo1} jur/a && Rilata al juro: juraj studoj; via edzo estas posedanto en rilato jura. MEV# 347.96 {eo1} jur/ist/o && Specialisto en la juraj kaj juĝaj aferoj. MEV# 340.141 {eo1} kutim-jur/o && Juro bazita sur tradiciaj kutimoj, ne sur skribitaj leĝoj. MEV# 34.038 {eo1} jurisdikci/o (1) {eo2} juĝ/o-pov/o && JUR Rajto juĝi. MEV# 347.98 {eo1} jurisdikci/o (2) {eo2} juĝ/o-distrikt/o && Teritorio, sur kiu sin etendas la rajto de iu jura instanco: la juro de la kasacia kortumo sin etendas sur la tuta reritorio de la ŝtato. MEV# 34.01 {eo1} jurisprudenc/o (1) {eo2} jur/ik/o && JUR Juroscienco, filozofio pri juro. MEV# 340.142 {eo1} jurisprudenc/o (2) {eo2} tribunal/a interpret/ad/o && JUR Interpretado de la juro fare de la tribunaloj. MEV# 094.9 {eo1} jurisprudenc/o (3) {eo2} tribunal/aj decid/oj && JUR Tuto de tribunalaj decidoj pri unu jurpunkto: juro pri aŭtora proprieto. MEV# 397 & 727.7 {eo1} jurt/o && Tendo aŭ kabano de Siberiaj, Mongolaj nomadoj. MEV# 347 {eo1} just/a (1) && Respektanta egale kaj senpartie la rajtojn de la aliaj homoj, kaj haviganta al ĉiu lian apartenaĵon: nia provincestro estas severa, sed justa; la homoj estas justaj precipe al tiuj, kiujn ili amas; kiom ajn justaj vi penos esti kontraŭ diversaj gentoj. . .; justa juĝisto. MEV# 17.024 {eo1} just/a (2) && Konforma al la interna juĝo de la konscienco: tio estas tute justa kaj tute laŭ la ordo; viaj justaj postuloj; li juĝu la popolon per juĝo justa; justa divido; li ricevu justan punon por lia krueleco kontraŭ mi!; certigi al la laboristoj justan salajron. → meritita, deca. MEV# 165.0 {eo1} just/a (3) && Bazita sur la realo: vi havis justan kaŭzon por maltrankviliĝi; ĉu tion vi opinias justa, ke vi diras . . . ? . → prava, ĝusta. MEV# 179.9 {eo1} just/a (4) && Virta. MEV# 37.035.1 {eo1} just/e (1) && En justa maniero: oni scias agi kun ili juste; juĝi juste; MEV# 37.035.1 {eo1} just/e (2) && En justa maniero: sed mi suferas juste; vi havas juste tion, kion vi meritis. MEV# 37.035.1 {eo1} just/o && Tio, kio estas justa, rigardata en abstrakta, absoluta maniero: la devo de juĝisto estas diri la juston; mi estos ilia Dio en vero kaj justo. MEV# 37.035.1 {eo1} just/aĵ/o && Ago, faro justa: farado de justaĵo estas ĝojo por la virtulo. MEV# 37.035.1 {eo1} just/ec/o (1) && Eco de tio, kio estas justa: viaj gepatroj konvinkiĝos pri la justeco de miaj plendoj, justeco havas nenion komunan kun leĝo, kiu estas nur ĝia karikaturo; pli bona estas malmulto, sed kun justeco. MEV# 37.035.1 {eo1} just/ec/o (2) && Sento de la konscienco, per kiu oni redonas al ĉiu lian rajtaĵon: pardonemeco superas justecon; justecon sekvu; se vi, reĝo, la voĉon de l' justeco aŭskultos. . .; lacaj havi, por nin defendi kontraŭ maljustuloj, nur justicon sen justeco . . . MEV# 216 {eo1} just/ec/o (3) && Plenumado de tio, kio estas justa: ni estas pretaj doni al vi justecon pri tio; vi estus nun libera fari al vi justecon per bona porcio da bastonbatoj; ho, dioj! se vi amas la justecon, nun per mi la veron vi honoru!; sed justeco fluu kiel akvo!; per justeco staras fortike la trono. MEV# 351.87 & 354.51 {eo1} just/ec/o (4) && Justico: mi iras mem transdoni min al la manoj de la justeco; kovri per arĝento la okulon de la justeco; aŭdu vi, kion la justeco per mi sciigas al vi!. MEV# 37.035.1 {eo1} just/ul/o (1) && Homo justa. MEV# 265.6 {eo1} just/ul/o (2) && KRI Homo pia kaj virta: mi venis alvoki ne justulojn, sed pekulojn al pento. MEV# 340 {eo1} mal'just/a (1) && Ne haviganta al ĉiu lian rajtaĵon: kontraŭ neniu oni devas esti maljusta; mi maljuste ŝin senigis de la antikvaj oferdonoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/a (2) && Ne konforma al la juĝo de la konscienco: maljusta profito; sur la maljustaj vojoj de la tero; maljusta puno, milito; maljustaj pretendoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/a (3) && Ne bazita sur la realo: maljustaj suspektoj, motivoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/aĵ/o && Ago, faro maljusta: li al iu malgraŭvole faris maljustaĵon; la tero pleniĝis de maljustajoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/ec/o && Eco de iu, io maljusta: la maljusteco de partia tribunalo; maljusteco de ne meritita puno; (figurasence:) maljusteco de la sorto. MEV# 340 {eo1} mal'just/ul/o && Tiu, kiu estas maljusta. MEV# 801.313.11 {eo1} Justen/o && Virnomo. MEV# 351.87 & 354.51 {eo1} justic/o && JUR Ŝtata organismo, kiu zorgas pri elekto de juĝistoj, kontrolo de ilia agado, plenumo de difinitaj punoj ktp: justic-ministro, justic-oficisto; ministrejo pri justico. MEV# 323.38 : 34 {eo1} klas-justic/o && Tiu organismo, efikanta kiel ilo de reganta klaso. MEV# 801.313.11 {eo1} Justinian/o && Virnomo, i.a. de Romia imperiestro, kiu kompiligis la faman kodon. MEV# 677.13 {eo1} jut/o (1) && BOT Teksmaterialo, konsistanta el la tigoj de diversaj specioj de Genro Corchorus el tiliacoj; krom kotono, la plej grava plantfibrospeco por fabrikado de teksaĵoj. MEV# 621.798.15 {eo1} jut/o (2) && Teksaĵo farita el tiu materialo: sakoj el juto. MEV# (489.4) {eo1} Jutland/o && GEOG Kontinenta parto de Danlando (9°E, 56°N). MEV# 671.12 {eo1} juvel/o (1) && Ornamaĵo, ordinare malgranda, tre multekosta pro la materio (oro, argento, gemoj) aŭ la prilaboriteco: en silka vesto kaj brilanta de juveloj; la virinoj portis ĉirkaŭ la kolo siajn orajn kaj perlajn juvelojn. MEV# 339.11 {eo1} juvel/o (2) && (figurasence:) Grandvaloraĵo: li estas efektive la juvelo de la nacio sia; MEV# 671.12 {eo1} juvel/ar/o && Pluraj juveloj, formantaj tutaĵon: juvelaro el diamantoj. MEV# 671.1 : 725.21 {eo1} juvel/ej/o && Butiko de juvelisto. MEV# 671.1.08 {eo1} juvel/ist/o && Homo, kies metio estas fari aŭ vendi juvelojn: la juvelisto atente rigardis la desegnaĵon. MEV# 739.2 {eo1} juvel/ist/a && Rilata al juvelisto: juvelista arto; juvelistaj laboraĵoj; juvelista desegnisto. MEV# 671.13 {eo1} juvel/uj/o && Skatolo destinta por enteni juvelojn: ĝardenoj puraj kaj elegantaj kiel juvelujo. MEV# 739.2 {eo1} juvel-art/o && La arto dezajni kaj elfari juvelojn. MEV# 622.37 {eo1} juvel-ŝton/o && = gemo. MEV# 801.313.11 {eo1} Juvenal/o && Virnomo, i.a. de fama Roma satiristo. La dosiero J-MEV-U.V60 estas la J-MEV-U.V42- dosiero konvertita la Vopo 6.0 post apliko de la makrooj 42-AL-61.WPM kaj 42-AL-62.MPM. La dosiero J-MEV-U.V42 estis kreita el J-MEVEI2.W42, post kiam tiu estis ordigita laŭ UDoKo-numeroj, kaj UDoKo-titoloj surkopiitaj: "311" Pasinteco MEV# "311" {eo1} pas/int-jar/a Okazinta en la antaŭa jaro: li zorgas pri ĝi kiel pri neĝo pasintjara; en mia pasintjara letero. "312" Estanteco MEV# "312" {eo1} ĉi'jar/a Okazanta, okazinta aŭ okazonta en la nuna jaro. "33" Monatoj, monataj tempo-periodoj MEV# "33.01" {eo1} Januar/o La unua monato de la nuna kristana jaro. {de1} Januar {en1} January {fr1} Janvier MEV# "33.06" {eo1} Juni/o La sesa monato de la nuna kristana jaro. {de1} Juni {en1} June {fr1} Juin MEV# "33.07" {eo1} Juli/o (2) La sepa monato de la nuna kristana jaro: la 14a de Julio (Franca nacia festo). {de1} Juli {en1} July {fr1} Juillet "4" Tempodaŭroj "405" Longaj daŭroj MEV# "405" {eo1} mult(e)jara (1) Havanta daŭron de multaj jaroj: rezultato de multejara pacienca laborado; miaj multjaraj laboroj kaj suferoj. "44" Monatoj MEV# "440-03" {eo1} kvaron'jar/o Kvarono de jaro, trimestro. MEV# "440-06" {eo1} duon'jar/o Duono de jaro, semestro. "45" Jaroj MEV# "45" {eo1} jar/o (1) Tempomezur-unuo, egala al la daŭro de unu kompleta rondiro de la Tero ĉirkaŭ la Suno: natura, suna, tropika jaro (365 tagoj, 5h 48m 46s); astra, sidera jaro (pli longa je 20 m 23 s). MEV# "45" {eo1} jar/o (2) Tiu tempodaŭro, proksimume kalkulita, uzata oficiale por datado kaj komenciĝanta unu difinitan tagon: la Gregoria, Julia jaro; la leĝa, civila jaro; en la jaro 1905 mia patro. . .; la pagoj estas renovigataj en Januaro de ĉiu jaro; la venonta, pasinta jaro; unu fojon en ĉiu jaro estas farata Internacia Kongreso; en la daŭro de la lastaj 5 jaroj; elektitaj en la Akademion por la sekvanta jaro; de jaro al jaro; jaro post jaro; al la nova jaro 1893 mi gratulas ĉiujn amikojn; dezirante plej bonan novan jaron al vi. RIM. En la antikvaj tempoj la datado estis ofte kalkulata de la jarkomenca tago, kiu sekvis aŭ antaŭiris la surtroniĝon de ia reĝo: en la sepa jaro de Jehu Jehoaŝ fariĝis reĝo. MEV# "45" {eo1} jar/o (3) Samlonga periodo, komenciĝanta ian alian tagon, konata de la interesatoj: la eklezia (kristana) jaro (de Advento ĝis Advento); la lerneja jaro (de Septembro ĝis Julio en Eŭropo); la teatra jaro (de Novembro ĝis Aprilo); la budĝeta jaro (varianta laŭ la landoj); la akademianoj estas elektataj por naŭ jaroj; antaŭ 15 jaroj mi diris publike, ke...; virseksulo en la aĝo de dudek jaroj; aĝulo de kvin jaroj; en la unuaj jaroj de ekzistado de E-o; pasis jam unu jaro, de kiam ni renkontiĝis. MEV# "45" {eo1} jar/o (4) Tiu periodo, rigardata rilate al tio, kio okazis en ĝi: Ii foriris du jarojn; mi dediĉis ĉ. 2 jarojn al la esplorado de tiu ĵargono; tio prezentas la laboraĵon de dek jaroj; dudek jaroj de servado; jaroj de vivo kaj paco; antaŭ ol venis la jaroj de malsato; jaroj da senlaboreco; per la saĝo aldoniĝos al vi jaroj da vivo; jarlonga atendado; lavu tutan jaron, negro ne blankiĝos; la sezonoj de la jaro. MEV# "45" {eo1} jar/oj (5) Tempo, periodo de la homa vivo: la knabaj jaroj; de zorgoj, ne de jaroj blankiĝas la haroj; pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj. MEV# "45" {eo1} super'jar/o Jaro, enhavanta 366 tagojn. {de1} Schaltjahr \In\i {en1} leap year MEV# "45" {eo1} jar/a (2) {eo2} jar-aĝ/a Unujara. {en1} one year old "46" Jardekoj MEV# "46" {eo1} jar-dek/o (1) Deko da jaroj. {en1} decade MEV# "46" {eo1} jar-dek/o (2) Numerita dekjara periodo en jarcento: en la tria jardeko de la lasta jarcento. "47" Jarcentoj MEV# "47" {eo1} jar-cent/o (1) Cento da jaroj: antaŭ kelkaj jarcentoj iliaj prapatroj loĝis ne en Ameriko: en la daŭro de jarcentoj, ĝi havis la aĝon de duono da jarcento. {en1} century MEV# "47" {eo1} jar-cent/o (2) Numerita periodo de cent jaroj, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: ĉirkaŭ la mezo de la dekkvara jarcento; la epoko de la mezaj jarcentoj (Mezepoko). MEV# "47" {eo1} cent-jar/o Jarcento: la mezaj centjaroj (= Mezepoko). MEV# "47" {eo1} jar-cent/a Daŭrinta plurajn jarcentojn: jarcenta tradicio. MEV# "47" {eo1} cent-jar/a Havanta la aĝon de cent jaroj, daŭrinta cent jarojn: ĉu de homo centjara fariĝos nasko?; centjaraj kverkoj; centjara fremda regado. MEV# "47" {eo1} cent-jar/a fest/o {en1} centenary MEV# "47" {eo1} cent/a-jar/a Okazanta en la centa jaro. RIM. Sencon analogan havas la ceteraj kunmetaĵoj: dek-jara, dek/a-jara, unu-jara, unu/a-jar/a ktp; "48" Jar-miloj MEV# "48" {eo1} jar-mil/o (1) Milo da jaroj: post jarmiloj ili alflugos trans la oceano!. MEV# "48" {eo1} jar-mil/o (2) Numerita miljara periodo, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: en la dua jarmilo antaŭ J-K. MEV# "48" {eo1} mil'jar/o Jarmilo: miljaroj ne povis, minuto elŝovis. MEV# "48" {eo1} jar-mil/a Daŭrinta tra pluraj jarmiloj: la Hebreoj suferis jarmilan martirecon. MEV# "48" {eo1} mil'jar/a Daŭrinta mil jarojn: miljara imperio. "5" Periodoj "55" Ĉiujare. Periodo de jaro MEV# "55" {eo1} ĉiu'jar/a Okazanta en ĉiu jaro: ĉiujara repago de ŝuldo; ĉiujara oferado. {en1} annual MEV# "55" {eo1} jar/a (1) Ĉiujara. MEV# "55" {eo1} laŭ'jar/a Rilata al la periodo de nur unu jaro: laŭjara dungito. MEV# "55-02" {eo1} ĉiu'du-jar/a {en1} biennial "57" Ĉiuj cent jaroj. Periodo de cent jaroj MEV# "57" {eo1} cent-jar/a Havanta la aĝon de cent jaroj, daŭrinta cent jarojn: ĉu de homo centjara fariĝos nasko?; centjaraj kverkoj; centjara fremda regado. MEV# "57" {eo1} cent-jar/a fest/o {en1} centenary MEV# "57" {eo1} cent/a-jar/a Okazanta en la centa jaro. RIM. Sencon analogan havas la ceteraj kunmetaĵoj: dek-jara, dek/a-jara, unu-jara, unu/a-jar/a ktp; "58" Periodo de mil jaroj MEV# "58" {eo1} mil'jar/a Daŭrinta mil jarojn: miljara imperio. "78" Tempa maldifiniteco MEV# "78" {eo1} jar/ar/o Serio da jaroj. → erao, periodo, epoko, aĝo. La signo por maldekstra ronda krampo havas la ASCII kodaĵon 40, kaj la signo de egaleco la ASCII-kodaĵon 61. Tiel komenciĝas la ĝeneralaj allig-numeroj de UDoKo indikantaj rasojn kaj popolojn. La ordiga programo de Vopo 4.2 metas tiujn allignumerojn post la temp-indikaj: (=...) Rasoj kaj popoloj (=1.4)/(=1.9) Popoloj de difinitaj landoj (=1.4)/(=1.9) ≡ (4/9) (=1.4) Popoloj en Eŭropo (=1.470) Popolo el Rusio MEV# (=1.470) & 355.335 {eo1} jesaul/o Kozakkapitano. (=1.497) Popoloj sur Balkano MEV# (=1.497.1) {eo1} Jugoslav/o Ano de la Jugoslava Federacio. MEV# (=1.497.1) & (497.1) {eo1} Jugoslav/a Rilata al Jugoslavoj aŭ Jugoslavio. (=1.5) Popoloj en Azio MEV# (=1.57) & 397 {eo1} Jakut/o Ano de Siberia gento. MEV# (=1.533) {eo1} Jemen/an/o Indiĝeno loganta en Jemeno. MEV# (=1.569.5) {eo1} Jordan/i/an/o Regnano de tiu ŝtato. MEV# (=1.569.4-21) {eo1} Jerusalem/an/o Loĝanto en Jerusalemo (Israela parto). MEV# (=1.569.5-21) {eo1} Jerusalem/an/o Loĝanto en Jerusalemo (Jordania parto). MEV# (=1.73) : 801.312.29 {eo1} Janki/o Familiara nomo por Usonano. {de1} Yankee \Im\i {en1} Yankee {fr1} yankee \Im\i MEV# (=1.922) {eo1} Jav/an/o Indiĝeno loĝanta en Javo. (=2) Blanka raso ĝenerale. Okcidentaj rasoj (=81) Slavoj ĝenerale (=9) Orientaj rasoj ĝenerale. Koloraj rasoj (=91) Arjoj. Hind-Eŭropaj rasoj (=92) Semitoj ĝenerale (=924) Judoj. Israelanoj MEV# (=924) {eo1} Jud/o Nomo, per kiu en Okcident-Eŭropo oni nomas la Hebreojn, de post ilia forkaptiteco en Babilono: la Judoj apartenas al diversaj rastipoj; Majmonido, Spinozo, Bergson estis inter la plej famaj Judoj. → Izraeliano. MEV# (=924) {eo1} Jud/a Rilata al Judoj: vidu ilin la malbenitan Judan popolon!; Judaj moroj. MEV# (=924) {eo1} Jud/ar/o Tuto de la Judoj. MEV# (=924) {eo1} Jud/ec/o Aparta karaktero de la Judoj. MEV# (=924) {eo1} Jud/in/o Virino Juda. (=924.1) (+) Juda tribo MEV# (=924.1) {eo1} Jehud/o (2) {eo2} Jehuda (2) La tribo, deveninta el tiu patriarko, kaj ties lando: la viroj de Jehudo estas lia plej amata plantaĵo; perfidis Jehudo. → Judujo. (=956) Japanoj MEV# (=956) {eo1} Japan/o Ano de la ĉefgento loganta en Japanujo. {de1} Japaner \Im\i {en1} Japanese {fr1} Japonais MEV# (=956) {eo1} Japan/a Rilata al Japanoj aŭ al Japanujo: la Japana arto EB#319/7-11, civilizo, lingvo, skribo. {de1} japanisch {en1} Japanese {fr1} japonais MEV# (=956) {eo1} Japan/in/o Virino Japana. {de1} Japanerin \If\i {en1} Japanese {fr1} Japonaise (2) Lokoj el fiziogeografiaj vidpunktoj (28) Surfacaj, ne-salaj akvoj (282) Fluantaj akvoj, riveroj (282.25) Riveroj en Azio MEV# (282.251.2) {eo1} Jenisej/o GEOG Siberia rivero (80°E, 73°N). MEV# (282.252.3) {eo1} Jangzi GEOG Unu el la plej grandaj riveroj de Ĉinujo; = Rivero Blua (122°E, 31°30'N). ~ {de1} Jangtsekiang {en1} Yangtze {en2} Yangtzekiang {fr1} Yangzi Jiang {fr2} Yang-tseu-kiang MEV# (282.254.???) {eo1} Jordan/o GEOG Rivero, naskiĝanta el Hermono kaj enfluanta en la Mortan Maron (35°32'E, 31°45'N): transiru ĉi tiun Jordanon, vi kaj ĉi tiu tuta popolo, en la landon, kiun mi donas al iIi; Ii estis baptita de Johano en Jordano. MEV# (282.254.???) {eo1} trans-Jordan/a Situanta trans Jordano (se rigardi elde Jerusalemo). MEV# (282.254.???) {eo1} Trans-Jordan/i/o La lando trans-Jordan/a. (282.27) Riveroj en Nord-Ameriko MEV# (282.273.1) {eo1} Jukon/o GEOG Nord-Amerika rivero, fluanta tra Alasko (163°15'W, 61°54'N). (3) Lokoj en la malnova mondo MEV# (38) {eo1} Javan BIB Hebrea nomo de Helenujo. (4) Lokoj en Eŭropo (420) Lokoj en Anglujo MEV# (427.4) {eo1} Jork/o GEOG Angla urbo (1°C04'W, 53°58'N). (477) Lokoj en Ukrainio MEV# (477.9) {eo1} Jalt/o GEOG Konata ban-urbo, en Krimeo (34°03'E, 44°30'N). {de1} Jalta {en1} Yalta {fr1} Yalta (48) Lokoj en Skandinavio MEV# (489.4) {eo1} Jutland/o GEOG Kontinenta parto de Danlando (9°E, 56°N). (497) Lokoj sur Balkano (497.1) Lokoj en Jugoslavio MEV# (497.1) {eo1} Jugoslav/a Federaci/o {eo2} Jugoslavi/o GEOG Federacio el ses respublikoj, laŭlonge de Adriatiko (Beogrado, 20°28'E, 44°49'N). MEV# (497.1) & (=1.497.1) {eo1} Jugoslav/a Rilata al Jugoslavoj aŭ Jugoslavio. (5) Lokoj en Azio (510) Lokoj en Ĉinio MEV# (513.21) {eo1} Junnan GEOG Provinco en Ĉinujo (102°E, 25°N). (520) Lokoj en Japanio MEV# (520) {eo1} Japan/i/o {eo2} Japan/uj/o GEOG Ekstrem-Orienta ŝtato, konsistanta el insularo norde de Pacifiko (Tokio, 139°45'E, 35°43'N). {de1} Japan {en1} Japan {fr1} Japon MEV# (520-21) {eo1} Jokoham/o GEOG Japana havenurbo (139°32'E, 35°30'N). MEV# (524) {eo1} Jez/o GEOG Malnova nomo de Hokajdo. (53) Lokoj sur Araba duon-insulo MEV# (533) {eo1} Jemen/o GEOG Imamujo, sudokcidente de la Araba duoninsulo (44°E, 15°20'N). MEV# (534) {eo1} Sud-Jemeno GEOG Popolrespubliko, eksprotektorato Brita de Adeno. (569.4) Israelo MEV# (569.44-21) & (569.5-21) {eo1} Jerusalem/o {eo2} Jeruzalem/o GEOG Sankta urbo de la religioj hebrea, kristana kaj islama (35°14'E, 31°47'N): la domo de Dio de Izrael, de tiu Dio, kiu estas en Jerusalemo; mi kreos Jerusalemon por ĝojo; mi vidis la sanktan urbon, novan Jerusalemon, malsupreniranta el la ĉielo. MEV# (569.48-21) {eo1} Jaf/o GEOG Havenurbo najbara al Tel-Aviv, en Izraelio (34°45'E, 32°03'N). {de1} Tel Aviv-Jaffa {en1} Tel Aviv-Yafo {fr1} Tel-Aviv-Jaffa (569.5) Jordanio MEV# (569.5) {eo1} Jordan/i/o Ŝato en Proksim-Oriento, inter Irako kaj Israelo (Amman, 35°52'E, 31°59'N). MEV# (569.5-21) {eo1} Jerusalem/o {eo2} Jeruzalem/o GEOG Sankta urbo de la religioj hebrea, kristana kaj islama (35°14'E, 31°47'N): la domo de Dio de Izrael, de tiu Dio, kiu estas en Jerusalemo; mi kreos Jerusalemon por ĝojo; mi vidis la sanktan urbon, novan Jerusalemon, malsupreniranta el la ĉielo. MEV# (569.5-21) {eo1} Jeriĥ/o {eo2} Jerik/o GEOG Urbo en Jordanio, ĉe la norda fino de la Morta Maro (arabe: Ariĥa, 35°26'E, 31°52'N): malbenita estu tiu viro, kiu restarigos kaj konstruos ĉi tiun urbon Jeriko!. MEV# (569.5-21) {eo1} Jerik/a Rilata al Jeriko: apud la Jerika Jordano. (6) Lokoj en Afriko (7) Lokoj en Nord- kaj Meza Ameriko (71) Kanado MEV# (712.1) {eo1} Jukon/i/o Unu el la Kanadaj Teritorioj (Dawson 139°27'W, 64°08'N). (72) Meksikio MEV# (726.4) {eo1} Jukatan/i/o Ŝtato en Meksikio (89°W, 20°N). MEV# (726.4) {eo1} Jukatan/o GEOG Duoninsulo en Centra Ameriko. (729) Teritorioj en la Kariba Maro (729.1) Kubo (729.2) Jamaiko MEV# (729.2) {eo1} Jamaik/o GEOG Unu el la Grandaj Antiloj, sude de Kubo (76°52'W, 17°57'N). {de1} Jamaika {en1} Jamaica {fr1} Jamaïque (73) Usono (747) Nov-Jorkio MEV# (747) {eo1} Nov-Jork/i/o La Usona ŝtato, en kiu troviĝas Nov-Jorko. MEV# (747-25) {eo1} Nov-Jork/o Plej grava urbo en Usono (74°W, 40°43'N). (8) Lokoj en Sud-Ameriko (9) Lokoj en Aŭstralio, Oceanio, kaj en arkta kaj antarkta regionoj (922) Javo MEV# (922) {eo1} Jav/o GEOG Unu el la Indoneziaj insuloj (Ĝakarto, 106°49'E, 6°10'S). MEV# (948) {eo1} Jork/a Nomepiteto de la plej norda kabo de la Aŭstralia kontinento (142°30'E, 10°42'S). -05 Allignumeroj por klasifi personojn: -053 laŭ-aĝa klasifo MEV# -053.7 {eo1} jun/ec/a Rilata al juneco: junecaj frivolaĵoj; junece gaja menso. MEV# -053.7 {eo1} jun/ec/o (1) FIZL Tempo de la homa vivo, inter la dentŝangiĝo kaj la pubhareco. MEV# -053.7 {eo1} jun/ec/o (2) Tempo de la vivo inter la infaneco kaj la matureco: via juneco renoviĝas kiel ĉe aglo; en la tagoj de via juneco; kiam la dioj ankoraŭ vagadis sur la tero en eterna juneco; la penso de la homa koro estas malbona jam de lia juneco; sango bolas, juneco petolas; se juneco estus sperta!; fleksu arbon dum ĝia juneco; tio estis ankoraŭ la juneco de la mondo. MEV# -053.7 {eo1} jun/ul/in/o Virino juna: la junulino, kiu plaĉos al la okuloj de la reĝo, fariĝos reĝino; la junulino estis belstatura kaj belvizaĝa; kiel eŭnuko deziranta senvirgigi junulinon, tiel estas homo volanta fari juston per perforto; miaj junuloj kaj junulinoj falis de glavo. → fraŭlino. MEV# -053.71 {eo1} jun/ul/o Viro juna: ĉiu estis junulo, ĉiu estis pekulo; la junulo aliĝis al nia militistaro; junuloj kun viglaj vizaĝoj, en uniformoj de universitataj studentoj; junulaj jaroj. → fraŭlo. MEV# -053.8 {eo1} kvindek-jar/ul/o MEV# -053.9 {eo1} cent-jar/ul/o {en1} centenarian = Allignumeroj por indiki lingvojn: MEV# =956 : 800.7 {eo1} Japan/ig/i Lernigi la Japanan lingvon aŭ civilizon al fremda gento. ĈEFAJ UDOKO-NUMEROJ KLASO: 0 Ĝeneralaĵoj 003 Semiotiko, sintakso kaj semantiko ĝenerale. Skriboj. Signoj. Simboloj. Skribmaterialoj MEV# 003.324 : (=956) 11): {eo1} Japan/a skrib/o EB#324/6 {de1} japanische Schrift \If\i {en1} Japanese script {fr1} japonaise écriture MEV# 003.341 {eo1} jota {eo2} jot/o Naŭa litero de la greka alfabeto (I, senpunkta i), responda al la latina i, kaj uzata kiel simbolo de tre malgranda kvanto: nek unu joto nek unu streketo forpasos de la leĝo. ▌ 06.05 Agadoj de asocioj ▌ 06.053 Kunvenoj. Kunsidoj ▌ 06.055 Publikaĵoj pri faritaj laboroj MEV# 06.055.5 {eo1} jar-raport/o {de1} Jahresbericht \Im\i {en1} annual report {es1} memoria \If\i anual {fr1} rapport annuel KLASO: 1 Filozofio 11/12 Metafiziko 111 Metafiziko ĝenerale. Ontologio 111.8 Transcenda difino de estado 111.83 Vereco 111.84 Boneco 111.85 Beleco 13 Filozofio de menso kaj spirito 14 Filozofiaj sistemoj 141 Vid-punkto-tipoj 141.1 laŭ nombro kaj kvalito de principoj 159.9 Psikologio ▌ 159.9.01 Filozofio. Teorioj. Leĝoj. ▌ Metafizika psikologio ▌ 159.9.07 Esplorado. Instruado ▌ 159.9.072 Eksperimento. Testo 159.92 Evoluo kaj kapabloj de la animo. Kompara psikologio 159.925 Korpa esprimo de mensaj kaj karakteraj ecoj 159.925.6 Grafologio 159.93 Sencoj 159.932 Aŭdado 159.937 Perceptado MEV# 159.937 {eo1} juk/ad/o {eo2} juk/o La impreso, ke io jukas: baldaŭ estos la tempo forveturi; mi sentas jam jukadon sub la flugiloj!. → prurito. MEV# 159.937 {eo1} juk/ig/a Sentiganta jukan impreson. 159.94 Plenum-funkcioj 159.946 Specialaj mov-funkcioj 159.946.4 Skriba esprimo. Legado. Skribado. Desegnado 159.947 Volo 159.947.5 Intencoj. Kialoj. Deziroj 159.95 Pli altaj mensaj fenomenoj 159.952 Atento 159.952.13 Intereso. Ekspekto. Intenco 159.953 Memoro. Lernado. Mnemotekniko 159.953.4 Memor-helpiloj. Mnemotekniko 159.955 Pensado. Imagado 159.955.1 Imagokapablo. Ideoformiĝo 16 Logiko. Ekkono-teorio. Logika metodologio 161/162 Logikaj elementoj 161.1 Nocio 161.11 Karakterizaĵoj kaj specoj de nocioj 161.114 Specoj de nocioj. Nomo. Ĝenerala nocio 161.2 Dedukto-procedoj MEV# 161.2 {eo1} juĝ/a Rilata al juĝo: la juĝa ĉambro; mi faru juĝan analizon koncerne vin; juĝa disputo, afero; juĝa seĝo; juĝe batali kun iu; pli valoras interkonsento, ol juĝa dokumento. MEV# 161.21 {eo1} juĝ/ant/ar/o Grupo da personoj, al kiu estas komisiita juĝi: membro de la decida juĝantaro; ĵura juĝantaro (ĉe asizo, =ĵurio). MEV# 161.2 {eo1} juĝ/ant/o (1) Persono, kiu esprimas juĝan opinion: en la afero, kiu vin interesas, mi mem persone ne estas kompetenta juĝanto; vi ne rajtas esti samtempe juĝanto kaj juĝato; juĝanto decidas, kiel li vidas; juĝanto devas havi du orelojn. MEV# 161.2 {eo1} juĝ/o (5) PSI Mensa decido, per kiu oni konstatas opinion kaj deklaras ĝin ĝusta: laŭ Kantio, juĝo estas aplikado de aprioroj formoj al perceptoj ricevitaj tra sensoj; juĝo estas la psika aspekto de tio, kion gramatiko nomas propozicio. MEV# 161.2 {eo1} antaŭ'juĝ/i \Itr\i Formi al si opinion pri iu aŭ io, ne atendante maturan esploron: li antaŭjuĝis la decidon de la tribunalo kaj tre seniluziiĝis. MEV# 161.2 {eo1} antaŭ'juĝ/o Tro rapida, nesufiĉe informita juĝo: formetu tiun antaŭjuĝon, la glacia tavolo de antaŭjuĝoj estas rompita; senantaŭjuĝa homo. MEV# 161.2 {eo1} propr/a-juĝ/e Laŭ sia propra juĝkapablo: neniam mi havos la intencon proprajuĝe reformi E-on. 164 Logistiko 165 Ekkono-teorio 165.0 La ekkono-problemo ĝenerale. Vero. Ĝusteco. Eraro. Malvero MEV# 165.0 {eo1} just/a (3) Bazita sur la realo: vi havis justan kaŭzon por maltrankviliĝi; ĉu tion vi opiniasjusta, ke vi diras . . . ? . → prava, ĝusta. 165.2 La esenco de ekkonado 165.21 Bildigo. Simbola prezento 168 La scienca sistematiko 168.1 Difinado 168.2 Subdividado. Klasifikado 17 Etiko. Praktika filozofio →241 ▌17.02 La esenco de la moralo MEV# 17.02 & 172 {eo1} juĝ/o (4) Opinio aproba aŭ malaproba: ellabori al si tute klaran juĝon pri io; mi petis ĉiujn amikojn esprimi iIian juĝon pri la lingvo; mian juĝon pri la ŝanĝoj mi prezentos al la kongreso; kiom da juĝantoj, tiom da juĝoj; tiu ideo devas trairi la juĝon de la publiko; ni eldiru pri tiuj versoj unuanime nian juĝon. MEV# 17.022 {eo1} juĝ/i (2) Esprimi opinion, per kiu oni aprobas aŭ malaprobas iun aŭ ion: kiam oni juĝas pri homoj, oni devas ja konsideri iIiajn kutimojn; la libristo, kiu juĝis la literaturan laboron de M.; juĝante laŭ la eksterajo; ne juĝu pri afero laŭ ĝia ekstero; arbon oni juĝas laŭ la fruktoj; la recenzisto juĝis tiun romanon ne sufiĉe severe. → taksi, ŝati, ekzameni, mezuri. MEV# 17.022 {eo1} juĝ/i (3) Esprimi malfavoran, kondamnan opinion: ebriulon kaj malsaĝulon oni ne juĝas; kiu kutimas ĉion juĝi, nenie povas rifuĝi; ne juĝu, tiam vi ne estos juĝata. → kritiki, ĉikani. MEV# 17.0241 {eo1} just/a (2) Konforma al la interna juĝo de la konscienco: tio estas tute justa kaj tute laŭ la ordo; viaj justaj postuloj; li juĝu la popolon per juĝo justa; justa divido; li ricevu justan punon por lia krueleco kontraŭ mi!; certigi al la laboristoj justan salajron. → meritita, deca. 172 Sociala etiko →30; 340.12 MEV# 172 & 17.02 {eo1} juĝ/o (4) Opinio aproba aŭ malaproba: ellabori al si tute klaran juĝon pri io; mi petis ĉiujn amikojn esprimi iIian juĝon pri la lingvo; mian juĝon pri la ŝanĝoj mi prezentos al la kongreso; kiom da juĝantoj, tiom da juĝoj; tiu ideo devas trairi la juĝon de la publiko; ni eldiru pri tiuj versoj unuanime nian juĝon. 179.9 Virtoj. Humileco. Afableco. Saĝeco. Pacienco. Diligenteco. Modesteco. Fideleco MEV# 179.9 {eo1} just/a (4) Virta. KLASO: 2 Religio. Teologio 21 Natura teologio. Teodize**/o (??) 216 Bono kaj malbono. Dualismo. Malmoraleco de la naturo. Ekesto de malbono. Justeco kaj kompatemo de Dio. →233.2 MEV# 216 & 340.1 {eo1} just/ec/o (3) Plenumado de tio, kio estas justa: ni estas pretaj doni al vi justecon pri tio; vi estus nun libera fari al vi justecon per bona porcio da bastonbatoj; ho, dioj! se vi amas la justecon, nun per mi la veron vi honoru!; sed justeco fluu kiel akvo!; per justeco staras fortike la trono. {de1} Gerechtigkeit \If\i {en1} justice {en2} equity {en3} fairness {fr1} justice ▌ 22.09 Bibliaj rakontoj MEV# 22.09 {eo1} jubile/o (1) BIB Ĉiu kvindeka jaro, en kiu estis ordonate liberigi la sklavojn kaj nuligi la ŝuldojn: en tiu jubilea jaro ĉiu revenu al sia posedaĵo. 22 : 801.313 Bibliaj nomoj MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jabin**/o Reĝo de la Kanaanidoj. {de1} Jabin (Kanaaniterkönig) MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jehoaŝ/o BIB Reĝo de Judujo, post Atalja. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jehojada BIB Ĉefpastro en Jerusalemo, ŝirminto de Jehoaso, kiu lin poste mortigis. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jehoŝafat BIB Kvara reĝo de Judujo. MEV# 224.2 : 801.313 {eo1} Jeremia {eo2} Jeremi/o BIB Unu el la grandaj profetoj. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jiftan BIB Hebrea militestro, kiu oferbuĉis sian propran filinon. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Joab BIB Nevo kaj generalo de David. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Joŝija BIB Reĝo de Judujo, dum kies regado estis proklamita la Readmono. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jehezkel BIB Unu el la grandaj profetoj. → Ezekielo. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jehu BIB Uzurpinto de la Izraela reĝeco. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jehud/o (1) {eo2} Jehuda (1) BIB Filo de Jakob: juna leono estas Jehudo. MEV# 22 : 801.313 {eo1} Jerobeam BIB Unu el la reĝoj de Izrael. 222 : 801.313 Nomoj el la Historiaj Libroj de MT MEV# 222 : 801.313 {eo1} Jafet/o BIB Unu el la filoj de Noa, mita prapatro de la blanka ne-|semida raso. {de1} Japhet {fr1} Japhet MEV# 222 : 801.313 {eo1} Jakob/o (1) BIB Patriarko, filo de Izaako. MEV# 222.2 : 801.313 {eo1} Josu/o BIB Profeto, postirinto de Moseo. 224 : 801.313 Nomoj el Profetaj libroj de MT MEV# 224.1 : 801.313 {eo1} Jesaja BIB Unu el la grandaj profetoj, aŭtoro de la 39 unuaj ĉapitroj de la libro nomata laŭ li. MEV# 224.7 : 801.313 {eo1} Joel BIB Unu el la profetoj. MEV# 224.9 : 801.313 {eo1} Jona BIB Profeto, pri kiu estas rakontite, ke li sidis tri tagojn en la interno de granda fiŝo. 226 La evangelioj. Apostola historio MEV# 226 {eo1} Judas/o Juda virnomo, i.a. de unu disĉiplo de Jesuo, kiu lin perfidis; de unu kristana apostolo ktp: kiso antaŭ amaso estas kiso de Judaso (=de perfidinto). 231 Dio MEV# 231 {eo1} Jave/o La propra nomo de Dio en la Biblio, mistradukita per "La Eternulo". → Adonaj, Jehovo, Alaho, Bramo. MEV# 231 {eo1} Jehov/o Mislego de Javeo, disvastiĝinta jam en la mezepoko kaj uzita ĝis la 19a jc: Jehovo, kiu estas li do? MEV# 231 {eo1} Jave/a Rilata al tiu nomo aŭ ĝia uzado: la Javea dokumento en la Pentateŭko. → elohima. 232 Kristologio MEV# 232 {eo1} Jesu/o (1) HIST Juda profeto, kiu predikis la tujan alvenon de la Regno de Dio k, kiel naciista agitanto, estis ekzekutita le la Romia prokuratoro per krucumado; liaj disĉiploj kredis lin la Mesio kaj fondis super tiu kredo la kristanismon (-5? ĝis +30?). MEV# 232 {eo1} Jesu/o (2) KRI Dua persono de la sankta Triunuo, kiu por la elaĉeto de la homaro enkarniĝis, mortis en Jerusalemo kaj reviviĝis la trian tagon. MEV# 232 {eo1} Jesu/o Krist/o Rita vokformo de Jesuo ĉe la kristanoj: se iu ne amas la Sinjoron Jesuo Kristo, li estu anatemita. → Nazaretano, Nazoreo. 245 Kristanaj himnoj. Himnaroj →264 MEV# 245 {eo1} jubil/i Ĝojkrii; elmontri bruan ĝojon (ofte uzata kun religia koloro). 264 Liturgio. Diservo ▌ 264-04 Liturgiaj tempoj MEV# 264-04 {eo1} favor'jar/o Jaro, en kiu oni esperas aŭ ricevis apartan favoron de Dio: por proklami favorjaron de la Eternulo, en la favorjaro 1887 aperis E-o. 265 Sakramentoj 265.6 Absolva sakramento. Indulgenco MEV# 265.6 {eo1} just/ul/o (2) KRI Homo pia kaj virta: mi venis alvoki ne justulojn, sed pekulojn al pento. MEV# 265.66 {eo1} jubile/o (2) Solena pekabsolvo, kiun la papo konsentis al la Rompilgrimantoj unue po ĉiuj cent jaroj, poste po ĉiuj kvindek kaj hodiaŭ po ĉiuj dudek kvin. 271 Religiaj ordenoj. Monaĥismo 271.2 Dominikanoj MEV# 271.2 {eo1} Jakob/ul/o Malnova nomo de la dominikanoj. 11): EB#314/19 {de1} Jakobiner \Im\i {en1} Jacobin {fr1} dominicain 271.5 Jezuitoj MEV# 271.5 {eo1} jezuit/a (1) Rilata al la jezuitoj: la jezuitaj konstitucioj; ARKI la jezuita stilo (→ baroka). MEV# 271.5 {eo1} jezuit/ism/o Sistemo de la jezuitoj, bazita sur la principo, ke la celo pravigas la rimedojn, kaj utiliganta la politikon, por realigi la superregadon de la katolika eklezio. MEV# 271.5 {eo1} jezuit/o (1) Ano de la katolika ordeno, proprenomata kompanio, fondita de Ignaco de Lojola en 1540, por propagandi katolikismon ĉe la elitoj: la jezuitoj permesis fumi kaj flari tabakon; la generalo de la jezuitoj (ilia elektita ĉefo). MEV# 271.5 {eo1} Kompani/o de Jesu/o La jezuita ordeno. 273 Herezoj kaj skismoj →232.2 273.7 Jansenismo MEV# 273.7 {eo1} Jansen/o Nederlanda episkopo de Ipro (1585-1638). MEV# 273.7 {eo1} Jansen/ism/o REL Doktrino de Janseno pri la neebleco de la saviĝo per la solaj homaj fortoj, pri la antaŭdestinado de la animoj kaj la malgranda nombro de la savotoj. MEV# 273.7 {eo1} Jansen/ist/o Ano de Jansenismo. 28 Kristanaj eklezioj kaj sektoj 281 Praeklezio. Orienta eklezio 281.83 Siria, Jakobita eklezio MEV# 281.83 {eo1} Jakob/an/o KRI Ano de Siria kristana sekto. 292 Helena kaj Romia religioj. Klasika mitologio 292.11 Religioj de la Helenoj MEV# 292.11 {eo1} Jazon/o MIT Ĉefo de la ekspedicio de Argonaŭtoj, konkerinto de la Orfelo kaj edzo de Medea. MEV# 292.11 {eo1} Jokast/a MIT Patrino kaj edzino de Edipo. 292.21 Religioj de Romanianoj MEV# 292.21 {eo1} Jan/o MIT Roma dio de la komencoj kaj malfermoj, prezentata kun du vizaĝoj kontraŭdirektaj: la pordoj de la templo de Jano estis fermitaj nur dum paco. 11): EB#308/47,48 {de1} Janus \Im\i {en1} Janus {fr1} Janus MEV# 292.21 {eo1} Jov/o MIT La plej granda el la dioj, en la Roma religio (= Zeŭso, en la Helena): kio estas permesata al Jovo ne estas permesata al bovo; per Jovo!. MEV# 292.21 {eo1} Junon/a MIT Roma diino, edzino de Jovo. → Hera. MEV# 292.21 {eo1} Jupiter/a (1) Rilata al Jupitero 1: fiereco lin por ĉiam de l' tablo Jupitera defaligis; (figurasence:) ili kun Jupitera graveco respondas . . . MEV# 292.21 {eo1} Jupiter/o (1) Solena nomo de Jovo (= Jovopatro): en peza nubo faras Jupitero decidojn; kun alta frunto, kvazaŭ Jupitero. 294 Hindiaj religioj 294.51 Hinduismo MEV# 294.51 {eo1} joni/o (1) REL Virina seksorgano, kies ŝtonan figuron kultas la Hinduoj, kiel simbolon de fekundeco. → Iingamo, piĉo 294.527 Jogo MEV# 294.527 {eo1} jog/an/o Adepto de tiu doktrino: la jogan' pli alte staras ol asket' aŭ erudito aŭ faranto de bonagoj (Bagavad-Gita). MEV# 294.527 {eo1} jog/o Hindua sistemo de filozofia meditado kaj asketismo, destinita efektivigi la unuigon de la animo de la disĉiplo kun la universa spirito: jogo estas malfacila por la hom' sen memregado. 296 Judismo MEV# 296 {eo1} Jesu/o (3) Iu al la aliaj Judoj, kiuj havis tiun nomon (postekzilan formon de: Josuo), i.a. Jesuo, filo de Siraĥ, aŭtoro de la "Saĝo". MEV# 296 {eo1} Jud/ism/o {eo2} judaism/o Religio kaj religia civilizo de la Judoj. → antisemitismo. MEV# 296 {eo1} judaiz/i Observi la judajn morojn aŭ ritojn: en Hispanujo oni ŝtiparumis la judaizantajn kristanojn. KLASO: 3 Socialaj sciencoj. Juro. Administrado 321 Formoj de politika organizado. La ŝtatoj kiel politikaj potencoj 321.18 Despotismo. Diktaturo dum antikva epoko MEV# 321.18 {eo1} jug/o (3) Simbolo de submetiĝo sub trudordona potenco: li metos feran jugon sur vian kolon, ĝis li ekstermos vin; mi rompos la stangojn de iIia jugo kaj savos ilin; metu sur vin mian jugon, ĉar mia jugo estas facila; iri sub jugon; forskui, deĵeti la jugon; kurbiĝi sub la jugo de la despotismo; sin klini sub la feran jugon de la meĥanismo. → mallibera, kateno, karcero, tiraneco, premi. 323.2 Rilatoj inter loĝantoj kaj ŝtato. Internaj konfliktoj 323.27 Revolucioj. Puĉoj MEV# 323.27 {eo1} junt/o <5> {de1} Junta \If\i {en1} Junta {es1} junta \If\i {fr1} junte \If\i \J Koterio de ribeluloj formata por regi kaj administri ŝtaton post ribelo. <89/pb-1886> 323.34 Sklavoj. Servutuloj MEV# 323.34 {eo1} jug/i (2) Sklavigi, submeti al si. 323.38 Rilatoj inter sociaj klasoj MEV# 323.38 : 34 {eo1} klas-justic/o Tiu organismo, efikanta kiel ilo de reganta klaso. 329 Politikaj partioj kaj movadoj MEV# 329 : 941.0 {eo1} Jakob/ist/o HIST Ano de la Angla partio, kiu apogis la Stuartojn. 329.15 Komunista sinteno MEV# 329.15 {eo1} Jakoben/ism/o Opinio, doktrino de Jakobenoj. MEV# 329.15 {eo1} Jakoben/o (1) HIST Membro de la "Klubo de l' Jakobenoj", revolucia maldekstra agadgrupo. MEV# 329.15 {eo1} Jakoben/o (2) Partiano de radikala demokratio: li estas pli malbona ol Jakobeno. 339 Distribuado, konservado kaj konsumado de varoj 339.11 Prospero. Riĉeco. Prospero MEV# 339.11 {eo1} juvel/o (2) (figurasence:) Grandvaloraĵo: li estas efektive la juvelo de la nacio sia; 34 Juro. Leĝdonado MEV# 34 {eo1} jur/a Rilata al juro: juraj studoj; via edzo estas posedanto en rilato jura. MEV# 34 {eo1} jur/o Tuto de devigaj reguloj (normoj) kun sankcioj, ordigantaj la rilatojn inter homoj kaj homkolektivoj, kaj difinantaj iliajn rajtojn kaj devojn: interna, internacia juro; konstitucia juro; la Romana juro. → leĝo, moro, jurisprudenco; kodo, leĝaro, medicino. MEV# 34 : 323.38 {eo1} klas-justic/o Tiu organismo, efikanta kiel ilo de reganta klaso. MEV# 34.01 {eo1} jurisprudenc/o (1) {eo2} jur/ik/o JUR Juroscienco, filozofio pri juro. MEV# 34.038 {eo1} jurisdikci/o (1) JUR Rajto juĝi. 340 Juro ĝenerale. Kompara juro MEV# 340 {eo1} juĝ/i (1) Laŭleĝe kaj jure decidi, ĉu iu estas kulpa aŭ ne, prava aŭ ne: juĝu mian aferon; laŭ iIiaj meritoj mi juĝos iIin; juste juĝu vian proksimulon; ĝis kiam vi juĝos maljuste?; la Eternulo juĝu inter vi kaj mi; ĉefoj juĝas pro subaĉeto; la proceso, kiun oni juĝis hieraŭ; juĝi kiel arbitracianto; pri propra afero neniu juĝas libere; (figurasence) la historio juĝos lin senindulge. MEV# 340 {eo1} mal'just/a (1) Ne haviganta al ĉiu lian rajtaĵon: kontraŭ neniu oni devas esti maljusta; mi maljuste ŝin senigis de la antikvaj oferdonoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/a (2) Ne konforma al la juĝo de la konscienco: maljusta profito; sur la maljustaj vojoj de la tero; maljusta puno, milito; maljustaj pretendoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/a (3) Ne bazita sur la realo: maljustaj suspektoj, motivoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/aĵ/o Ago, faro maljusta: li al iu malgraŭvole faris maljustaĵon; la tero pleniĝis de maljustajoj. MEV# 340 {eo1} mal'just/ec/o Eco de iu, io maljusta: la maljusteco de partia tribunalo; maljusteco de ne meritita puno; (figurasence:) maljusteco de la sorto. MEV# 340 {eo1} mal'just/ul/o Tiu, kiu estas maljusta. 340.1 Ĝeneralaĵoj pri juro. Juro-specoj kaj -formoj MEV# 340.1 & 216 {eo1} just/ec/o (3) Plenumado de tio, kio estas justa: ni estas pretaj doni al vi justecon pri tio; vi estus nun libera fari al vi justecon per bona porcio da bastonbatoj; ho, dioj! se vi amas la justecon, nun per mi la veron vi honoru!; sed justeco fluu kiel akvo!; per justeco staras fortike la trono. {de1} Gerechtigkeit \If\i {en1} justice {en2} equity {en3} fairness {fr1} justice MEV# 340.141 {eo1} kutim-jur/o Juro bazita sur tradiciaj kutimoj, ne sur skribitaj leĝoj. MEV# 340.142 {eo1} jurisprudenc/o (2) {eo2} tribunal/a interpret/ad/o JUR Interpretado de la juro fare de la tribunaloj. MEV# 340.142.088 {eo1} jurisprudenc/o (3) {eo2} tribunal/aj decid/oj JUR Tuto de tribunalaj decidoj pri unu jurpunkto: juro pri aŭtora proprieto. 343 Kriminala juro 343.1 Kriminalaj procesoj kaj esploroj →347.9 343.16 Oficistoj de kriminala justico MEV# 343.161 {eo1} juĝ/ant/o (2) Ĵuriano. 344 Speciala kriminala juro. Militista juro MEV# 344 & 347 {eo1} juĝ/o (3) Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. 347 Civila juro MEV# 347 {eo1} just/a (1) Respektanta egale kaj senpartie la rajtojn de la aliaj homoj, kaj haviganta al ĉiu lian apartenaĵon: nia provincestro estas severa, sed justa; la homoj estas justaj precipe al tiuj, kiujn ili amas; kiom ajn justaj vi penos esti kontraŭ diversaj gentoj. . .; justa juĝisto. 347.9 Procesaj proceduroj. Kortumaj personaro kaj organizoj MEV# 347.9 {eo1} juĝ/o (1) Laŭleĝa esploro de ies kulpeco aŭ praveco: ni kune iru al juĝo!; ne eniru en juĝon kun via sklavo; havu juĝon kontraŭ via patrino; ne distingu vizaĝon ĉe la juĝo; kiu komencas juĝon, iras sub jugon; juĝo komencita paciĝon ne malhelpas; loko de juĝo; la sinjoroj de la juĝo pri morto kaj vivo; (religie) en la tago de la lasta, de la mondfina juĝo; la granda fina juĝo. → proceso. MEV# 347.95 {eo1} juĝ/ad/i Kutime, daŭre juĝi: ili juĝadis maljuste. MEV# 347.95 {eo1} juĝ/ad/o Agado de tiu, kiu juĝas: ne faru maljustaĵon en la juĝado, konsideri personojn ĉe juĝado ne estas bone; dum la juĝado la akuzitino svenis. MEV# 347.95 {eo1} juĝ/o (2) Decido, kiu sekvas tian esploron: mi juĝos vin laŭ la juĝoj kontraŭ la adultulinoj; fari juĝon kontraŭ iu, super io; justaj estas viaj juĝoj. → verdikto. MEV# 347.95 {eo1} al'juĝ/i (1) Atribui post juĝado: mi aljuĝis la unuan premion al la leporo; la tribunalo aljuĝis al li la bienon, sed ne la urban domon. → alskribi. MEV# 347.96 {eo1} juĝ/ist/a Rilata al juĝisto(j): mi jam dekkvin jarojn sidas sur la juĝista seĝo. MEV# 347.96 {eo1} juĝ/ist/ar/o (1) Tuto de la juĝistoj en unu lando provinco ktp. MEV# 347.96 {eo1} jur/ist/o Specialisto en la juraj kaj juĝaj aferoj. MEV# 347.96 {eo1} juĝ/ist/o (1) Persono, kies oficiala funkcio estas juĝadi: arbitracia, paciga, enketa juĝisto. MEV# 347.98 {eo1} jurisdikci/o (2) Teritorio, sur kiu sin etendas la rajto de iu jura instanco: la juro de la kasacia kortumo sin etendas sur la tuta reritorio de la ŝtato. MEV# 347.99 {eo1} juĝ/ist/ar/o (2) Tribunalo: la multestimata juĝistaro, kiu decidis pri vivo kaj morto. 35 Publika administrado. Milit-arto. Militaj sciencoj ▌ 35.08 Personaro de publikaj instancoj. ▌ Oficistoj. Dungitoj MEV# 35.08 {eo1} serv/o-jar/oj Tempo, dum kiu iu servadis en ofico. MEV# 35.082.1 {eo1} prov'jar/oj Tempo, dum kiu iu provlernis sian metion, profesion ktp: la provjaroj de Vilhelmo Meister (romano de Goethe). 351.87 Jur-administrado →34 MEV# 351.87 {eo1} juĝ/o (3) Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. MEV# 354.51 & 351.87 {eo1} juĝ/o (3) Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. MEV# 351.87 {eo1} justic/o JUR Ŝtata organismo, kiu zorgas pri elekto de juĝistoj, kontrolo de ilia agado, plenumo de difinitaj punoj ktp: justic-ministro, justic-oficisto; ministrejo pri justico. MEV# 351.87 {eo1} just/ec/o (4) Justico: mi iras mem transdoni min al la manoj de la justeco; kovri per arĝento la okulon de la justeco; aŭdu vi, kion la justeco per mi sciigas al vi!. 354 Plej supera tavolo: Centrala, ŝtata, federacia administrado 354.51 Ministrejo por justico MEV# 354.51 & 351.87 {eo1} juĝ/o (3) Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. MEV# 354.51 & 351.87 {eo1} justic/o JUR Ŝtata organismo, kiu zorgas pri elekto de juĝistoj, kontrolo de ilia agado, plenumo de difinitaj punoj ktp: justic-ministro, justic-oficisto; ministrejo pri justico. MEV# 354.51 & 351.87 {eo1} just/ec/o (4) Justico: mi iras mem transdoni min al la manoj de la justeco; kovri per arĝento la okulon de la justeco; aŭdu vi, kion la justeco per mi sciigas al vi!. 355/359 Milit-arto. Militaj sciencoj 355.23 Rezervoj por oficiroj kaj suboficiroj. Militraj lernejoj kaj akademioj MEV# 355.231.1 {eo1} sign/o-junkr/o Korneto, oficir-aspiranto. 355.335 Malaltrangaj oficiroj MEV# 355.335 : (=1.470) {eo1} jesaul/o Kozakkapitano. 37 Edukado. Instruado. Libertempado ▌ 37.01 Bazoj de edukado ▌ 37.014 Eduka politiko. Publika ▌ eduk-laboro ▌ 37.03 Eduko de intelekto kaj personeco ▌ 37.031 Ĝenerala eduko ▌ 37.034 Morala eduko ▌ 37.035 Sociala eduko ▌ 37.035.1 Eduko al justec-sento MEV# 37.035.1 {eo1} just/o Tio, kio estas justa, rigardata en abstrakta, absoluta maniero: la devo de juĝisto estas diri la juston; mi estos ilia Dio en vero kaj justo. MEV# 37.035.1 {eo1} just/e En justa maniero: 1 oni scias agi kun ili juste; juĝi juste; 2 sed mi suferas juste; vi havas juste tion, kion vi meritis. MEV# 37.035.1 {eo1} just/aĵ/o Ago, faro justa: farado de justaĵo estas ĝojo por la virtulo. MEV# 37.035.1 {eo1} just/ec/o (1) Eco de tio, kio estas justa: viaj gepatroj konvinkiĝos pri la justeco de miaj plendoj, justeco havas nenion komunan kun leĝo, kiu estas nur ĝia karikaturo; pli bona estas malmulto, sed kun justeco. MEV# 37.035.1 {eo1} just/ec/o (2) Sento de la konscienco, per kiu oni redonas al ĉiu lian rajtaĵon: pardonemeco superas justecon; justecon sekvu; se vi, reĝo, la voĉon de l' justeco aŭskultos. . .; lacaj havi, por nin defendi kontraŭ maljustuloj, nur justicon sen justeco . . . MEV# 37.035.1 {eo1} just/ul/o (1) Homo justa. 374 Eksterlerneja klerigo kaj eduko 374.3 Edukado de junuloj MEV# 374.3 {eo1} jun/ul/ar/o Tuto de la junuloj en unu loko aŭ tempo: li estas idolo de la junularo; la studenta junularo; la vira junularo. MEV# 374.3 {eo1} ge'jun/ul/oj Junuloj kaj junulinoj. 377 Fak-edukado. Profesia edukado MEV# 377 {eo1} lern'jar/oj Jaroj pasintaj en la lernejo, universitato ktp. 381 Enlanda komerco 381.7 Komerc-teknikaj demandoj MEV# 381.7 {eo1} al'juĝ/i (2) KOME Atribui al tiu konkurencanto, kies prezoj estas plej favoraj, la plenumadon de adjudikita laboro, livero ks. 389 Metrologio. Mezur-unitoj. 389.16 Mezur-unitoj MEV# 389.16 {eo1} jard/o (2) Brita mezurunuo de longo (0,917 m). → metro, klafto. arŝino. 393.9 Specialaj sepultaj tradicioj. Funebra procesio. Lamentado pri mortinto. Oferaĵoj. Funebra festeno. Vidvin-bruligo MEV# 393.9 {eo1} Jeremi/ad/o Longa lamentado (ŝerca aludo al la Plorkantoj). 394 Publika vivo (societa, popola, monduma, kortega, strata) 394.26 Libertempoj. Ferioj 394.268 Specialaj tagoj kaj tempo-periodoj MEV# 394.268 {eo1} Jul/o (1) Nomo de antikva pagana festo en Nord-Eŭropo, poste anstataŭigita per Kristnasko, kaj sekve ofte uzata en tiuj landoj por ĉi tiu festo: Jul-arbo. 397 Natur-popoloj. Nomadoj. Ciganoj (specialaj rasoj kaj gentoj laŭ vidpunkto de iliaj moroj kaj kutimoj) MEV# 397 & (=1.52) {eo1} Jakut/o Ano de Siberia gento. MEV# 397 & 727.7 {eo1} jurt/o Tendo aŭ kabano de Siberiaj, Mongolaj nomadoj. 398.33 Kredo kaj tradicio rilate al difinitaj tempoj kaj festoj 398.332 Sezonoj kaj ĉefaj festoj MEV# 398.332.42 {eo1} nov'jar/a Rilata al la komenciĝo de nova jaro: novjara saluto nov(o)jaraj bondeziroj. KLASO 5 Matematiko. Natur-sciencoj 52 Astronomio. Geodezio 523 Astrofiziko kaj priskribanta astronomio 523.4 La planedoj, iliaj satelitoj kaj ringoj MEV# 523.45 {eo1} Jupiter/a (2) Rilata al Jupitero 2: la 11 Jupiteraj satelitoj. MEV# 523.45 {eo1} Jupiter/o (2) AST La plej granda planedo de la Sunsistemo, la kvina ekde la Suno. 523.81 Ĝeneralaĵoj. Stellokoj, paralaksoj, distancoj. MEV# 523.81 {eo1} lum'jar/o Unuo por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egalvaloranta la distancon trairatan de la lumo dum unu jaro. {de1} Lichtjahr \In\i {en1} light year 53 Fiziko 537 Elektriko →621.3 537.5 Elektraj malŝargiĝoj. Elektra radiado MEV# 537.5 {eo1} jon/ig/i Fendi en jonojn: elektra sparko jonigas la aeron. MEV# 537.5 {eo1} jon/iĝ/i Pasi al jona stato: salo joniĝas en akvo ĝis grado indikita per la joniĝa konstanto. MEV# 537.5 {eo1} mal'jon/ig/i Forigi gas-jonojn en elektrontubo. MEV# 537.53 {eo1} impuls/a jon/ig/o Jonigo de gasaj molekuloj pere de la trafo de elektronoj sur la anodon de elektrontubo. 537.56 Diversaj problemoj de gas-joniĝo. Joniĝ-potencialo. Jon-specoj. Puŝ-joniĝo. Maljonizo →541.132 MEV# 537.56 & 541.132 {eo1} jon/o FIZ KEM Elektre ŝargita formo de tia molekulo aŭ de tia atomo, kiu akiris aŭ perdis elektronojn: en elektrolizo oni nomas ∼o ĉiun el la du partoj de atomo aŭ molekulo altiritan aŭ de la anodo aŭ de la katodo. 538 Magnetiko. Elektromagnetiko 538.2 Magnetigaj procezoj 538.26 Magneta cirkvito MEV# 538.26 {eo1} jug/o (4) ELET Organo el feromagneta materialo en la magneta cirkvito de elektra maŝino, servanta por magnete interkonekti la kernojn de la elektromagnetoj aŭ la polusojn. 539 Materiiko. Fizika naturo de la materio 539.1 Nuklea fiziko. Atom-fiziko. Molekul-fiziko 539.1.073 Aparatoj por vidigo de korpusklo-ŝpuroj MEV# 539.1.073 {eo1} jon/ig/a kamer/o Aparato uzata en la kernfiziko. 54 Kemio. Mineralogiaj sciencoj 541.1 Fizika kemio 541.13 Elektrokemio 541.132 Elektroliza disiĝo. Jonoj MEV# 541.132 & 537.56 {eo1} jon/o FIZ KEM Elektre ŝargita formo de tia molekulo aŭ de tia atomo, kiu akiris aŭ perdis elektronojn: en elektrolizo oni nomas ∼o ĉiun el la du partoj de atomo aŭ molekulo altiritan aŭ de la anodo aŭ de la katodo. 543 Analiza kemio 543.2 Specialaj kemiaj metodoj de analizo 543.24 Laŭ-volumena analizo. Titrometrio MEV# 543.242 {eo1} jod/o-metr/i/o Kvanta analiza metodo, uzanta la oksidigon de J' al J. 546 Neorganika kemio 546.1 Ĝeneralaĵoj pri metaloidoj 546.15 Jodo, J MEV# 546.15 {eo1} jod/o KEM Elemento, atompezo 127, atomnumero 53, havanta formon de folietoj blue grizaj kun metala brilo, uzata en medicino kaj fotografado, J aŭ I: jodjoda tinkturo; joda klorido, JCl; joda triklorido, JCl3; jodaj kombinaĵoj; joda nombro (kvanto da jodo uzata, por kombini kun 1 g da nesaturita substanco). MEV# 546.15 {eo1} jod/at/o Salo de jodata acido HJO3. MEV# 546.15 {eo1} per'jod/at/o Salo de perjodata acido HJO4. MEV# 546.15 {eo1} jod/id/o Salo de jodida acido HJ. MEV# 546.15 {eo1} jod/il/o Radiko (JO): jodila sulfato, (JO)2SO4. MEV# 546.15 {eo1} jod/it/o Salo de jodita acido HJO2. MEV# 546.15 {eo1} hipo'jod/it/o Salo de hipojodita acido HJO. MEV# 546.15 {eo1} jodo/ KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO2-grupo: jodobenzeno C6H5JO2. MEV# 546.15 {eo1} jodol/o KEM Tetrajodpirolo, C4HNJ4. MEV# 546.15 {eo1} jodoz/o KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO-grupo. 547 Organika kemio 547.4 Plurvalentaj senringaj kombinaĵoj MEV# 547.412.125 {eo1} jodoform/o {eo2} tri-jod-metan/o KEM Kontraŭsepsa substanco, konsistanta el karbono, jodo kaj hidrogeno, CHJ3; 549 Mineralogio MEV# 549.??? {eo1} jacint/o MIN Oranĝeruĝa gemo, speco de zirkono: la unua fundamento estis jaspiso . . . la dek-unua jacinto. {en1} jacinth {en2} hyacinth {fr1} hyacinthe MEV# 549.??? {eo1} jad/o MIN Densa, polurebla variaĵo de amfibolo aŭ pirokseno, kun koloro varianta de la hela grizverdo ĝis la blanko, uzata en Oriento por etaj art-objektoj: koliero el jado; jada statueto. {de1} Jade \Im\i {de2} Nephrit \Im\i {en1} jade {fr1} jade MEV# 549.??? {eo1} jasp/o MIN Densa, bruneca variaĵo de kalcedono, prezentanta diverskolorajn striojn. → gemo. MEV# 549.??? {eo1} jaspis/o MIN Jaspo: multekostaj ŝtonoj, rubeno, topazo, jaspiso. 55 Geologio kaj parencaj sciencoj. Meteologio 550 Help-sciencoj de geologio 550.3 Geofiziko →525.2 550.38 Geomagnetismo 550.388 Fenomenoj pro aktivigo de la jonosfero MEV# 550.388.2 {eo1} jonosfer/o MET La plej supra tavolo de la interna atmosfero (komenciganta en alto de 80 km), kies esenca karakterizaĵo estas la elektra konduktopovo. 58 Botaniko 581 Ĝenerala botaniko 581.1 Fiziologio de plantoj 581.14 Evoluo. Kreskado 581.149 Vivodaŭro. Morto MEV# 581.149 {eo1} plur'jar/a BOT Vivanta dum tri aŭ pli da jaroj, normale floranta en ĉiu kreska sezono (pp planto, precipe herbo). {en1} perennial 581.4 Morfologio kaj anatomio de plantoj 581.43 Radikoj. Nutrad-organoj MEV# 581.43 : 582.??? {eo1} jalap/o BOT La tuberforma kaj preskaŭ globforma rezinhava radiko de jalapujo, uzata medicine kiel drastaĵo, aŭ pulvore, aŭ tinkture. {de1} Jalapenwurzel \If\i {fr1} racine de jalap 581.47 Fruktoj MEV# 581.47 : 582.??? {eo1} jakv/o BOT Frukto de jakvujo. MEV# 581.47 : 582.??? {eo1} jugland/o BOT Nukso de juglandujo. MEV# 581.47 : 582.??? {eo1} jujub/o BOT La frukto de jujub-arbo. 582 Sistema botaniko →561 MEV# 582.??? {eo1} jaborand/o BOT Genro (Pilocarpus el rutacoj) de Brazilaj arbedoj, el kies folioj oni tiras la pilokarpinon. {de1} Jaborandi {en1} jaborandi {fr1} jaborandi MEV# 582.??? {eo1} jakarand/o BIB Genro (Jacaranda Juss. el bigoniacoj) de tropikaj arboj kun pinataj folioj k bluaj funelformaj floroj panikle aranĝitaj en la fino de la ŝosoj. {de1} Jacaranda {en1} jacaranda {fr1} jacaranda MEV# 582.??? {eo1} jakv/uj/o {eo2} jakv-arbo Specio de panarbo (Artocarpus integrifolia L. fil. el morusacoj) kun nedividitaj folioj, per kio i.a. ĝi diferencas de la vera panarbo. MEV# 582.??? {eo1} jalap/uj/o {eo2} jalap-plant/o Plurjara herbo (Exogonium purga Hayne/Benth. el konvolvulacoj) kun ebenrandaj korformaj folioj kaj grandaj purpuraj floroj, kies stiluso kaj stamenoj estas pli longaj ol la funelforma korolo. {de1} Jalape \If\i {en1} jalap {fr1} jalap MEV# 582.??? {eo1} jalap/o BOT La tuberforma kaj preskaŭ globforma rezinhava radiko de jalapujo, uzata medicine kiel drastaĵo, aŭ pulvore, aŭ tinkture. {de1} Jalapenwurzel \If\i {fr1} racine de jalap MEV# 582.??? {eo1} jambos/o BOT G. (Jambosa DC el mirtacoj) de hindiaj kaj malajaj tropikaj arboj kun sukaj, manĝeblaj beroj, kiuj havas rozan odoron. → kariofilarbo. {de1} Jambusenbaum \Im\i {en1} rose-apple tree {fr1} jambosier MEV# 582.??? {eo1} Japan/a cidoni-arbed/o EB#357/17 {de1} japanische Quitte \If\i {en1} japonica {en2} Japanese quince {fr1} cognassier \Im\i du Japon MEV# 582.??? {eo1} jasmen/o BOT Genro (Jasminum L. el oleacoj) de arbedoj, plejparte tropikaj, iometgrade volvaj, kun longaj, maldikaj, plej ofte verdaj, iom angulecaj tigoj, duope kontraŭesidantaj, pinataj aŭ nedividitaj folioj kaj pli-malpli primolsimilaj floroj unuopaj aŭ grupete en folianguloj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kulturataj: jarda floro, laŭbo. → filadelfo. MEV# 582.??? {eo1} jazion/o BOT Genro (Jasione L. el kampanulacoj) de unu-, du- kaj plurjaraj herboj kun helbluaj floroj en kapo; kreskas ordinare en sekaj, sablaj lokoj. MEV# 582.??? {eo1} johimb/o BOT Genro (Corynanthe yohimba) el rubiacoj en Okcidenta Afriko. MEV# 582.??? {eo1} jonkvil/o BOT Specio de narciso (Narcissus jonquilla L. el amarilidacoj) kun pure flavaj bonodoraj floroj, havantaj longan mallarĝan kromkorolan tubon, 2-4 floroj sur ĉiu pedunklo. MEV# 582.??? {eo1} jugland/uj/o {eo2} jugland-arb/o Genro (Juglans L. el juglandacoj) de falfoliaj arboj kun grandaj, pinataj duope kontraŭesidantaj, tre aromaj folioj kun drupoj, kies ekstera, karneca tavolo ĉe kelkaj specioj defalas je maturiĝo. MEV# 582.??? {eo1} nigr/a jugland-arb/o Arbo (Juglans nigra L.) kun plaĉa, malhela trunko-ŝelo kaj ligno uzata por meblo-fabrikado; kulturata en parkoj. MEV# 582.??? {eo1} ordinar/a jugland-arb/o Frukt-arbo multe kulturata (Juglans regia L.) pro la valora nukso, kies mangebla kerno konsistas ĉefe el du grandaj karakterize falditaj kotiledonoj. MEV# 582.??? {eo1} jujub-arb/o Unu el iuj specioj (Zizyphus jujuba Mill. kaj Z. vulgaris Juss. el ramnacoj) de arbedoj aŭ malgrandaj arboj tropikaj kaj subtropikaj, kies tre sukerhavaj prunograndaj drupoj estas manĝeblaj krudaj, sekigitaj aŭ konfititaj, kaj estas uzataj kiel popola kuracilo kontraŭ tusado. → lotuso 4. MEV# 582.??? {eo1} jujub/o BOT La frukto de jujub-arbo. MEV# 582.??? {eo1} juka/o BOT Genro (Yucca L. el liliacoj) de daŭrafoliaj, plurjaraj herboj kaj arbedoj kun longaj, ofte rigidaj, fibroz-marĝenaj folioj sur ligneca tigo, kaj kun alta pedunklo portanta paniklon el blankaj floroj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kultivataj. MEV# 582.??? {eo1} juniper/o BOT Genro (Juniperus L. el pinacoj) de dioikaj, escepte monoikaj arboj kaj arbedoj kun lancetformaj aŭ skvamformaj pingloj, kaj kun konuso, kiu havas malmultajn, plej ofte tri fine kunkreskantajn skvamojn, kiuj ĉe maturiĝo fariĝas sukoplenaj, formantaj kun la konuso t.n. berojn. MEV# 582.??? {eo1} junk/o BOT Genro (Juncus (L.) Lam. & DC. el junkacoj) de unu- kaj plurjaraj marĉoherboj, tuboformaj aŭ kun rampa rizomo, kun longaj, maldikaj tigoj enhavantaj spongecan histon, kun sesnombraj floroj kaj triĉambrajn kapsulojn enhavantajn multajn malgrandajn grajnojn; tigoj kaj folioj uzataj por fari matojn. → skirpo. 59 Zoologio 598 Reptilioj. Birdoj MEV# 598.??? {eo1} jakan**/o Genro de akvaj birdoj (\IJacana\i) kun sep aŭ ok specioj. Jakano havas araneajn ungojn, kiuj ebligas al ĝi iri sur flosantaj vegetaĵoj. {en1} jacana {en2} Lily-Trotter {en3} Lotus Bird MEV# 598.??? {eo1} jing/o ZOO Genro el la ordo de pegoformaj birdoj, kun relative mallonga beko kaj tre fleksebla kolo (Jynx). MEV# 598.34 {eo1} jabiru**/o Amerika cikonio (de Meksiko ĝis Argentino), apartenanta al la familio de cikoniedoj kaj ordo de cokoniformaj birdoj. Unu el la plej larĝaj Amerikaj birdoj, 1,40 metrojn alta. {en1} jabiru {fr1} jabiru 599 Mamuloj 599.74 Karnivoroj. Karnomanĝuloj 599.742.7 Felisedoj MEV# 599.742.7 {eo1} jaguar/o ZOO Specio de Amerikaj mamuloj el la subordo de rabobestoj, genro de felisoj, flava kun nigraj makuloj aŭ ringoj, mis-nomata "Amerika tigro" (Felis onza). → leopardo. {de1} Jaguar \Im\i {en1} jaguar {fr1} jaguar \Im\i KLASO: 6 Aplikataj sciencoj. Medicino. Tekniko 61 Medicino 611 Anatomio 611.1 Sistemo de la cirkulado. Angia sistemo 611.14 Venoj. MEV# 611.14 {eo1} jugular/o ANA Unu el la ĉefaj vejnoj en la kolo (v. jugularis interna): la jugularo apudas la karotidon. 611.3 Digestaj organoj 611.34 Intesto MEV# 611.34 {eo1} jejun/o ANA La meza parto de la maldika intesto, inter la duodeno kaj la ileo (jejunum). 612 Fiziologio 612.6 Fiziologio de la seksaj organoj, de generado, gravedeco kaj de maljuniĝado 612.68 Longviveco MEV# 612.68 {eo1} mult(e)-jar/a (2) Havanta la aĝon de multaj jaroj. MEV# 612.68 & 613.98 {eo1} mal'jun/ec/o (1) FIZL Tempo de la homa vivo, de la perdo de reproduktivo ĝis la morto. 613 Privata higieno 613.98 Higieno de maljunuloj MEV# 613.98 & 612.68 {eo1} mal'jun/ec/o (2) Tempo de la vivo post la matura aĝo: ankaŭ ĝis via maljuneco mi vin portos; ili floras ankoraŭ en la maljuneco; Elizabet gravediĝis je filo en sia maljuneco; ne ekzistas maljuneco sen malicoj; en juneco logas, en maljuneco tedas. MEV# 613.98 & 612.68 {eo1} mal'jun/ul/in/o Maljuna virino: la maljunulino balancis la kapon kaj diris: Hm! Hm!; la senkoloriĝintaj pupiloj de la maljunulino ne malsekiĝis per larmo. MEV# 613.98 & 612.68 {eo1} mal'jun/ul/o Maljuna viro: neniam estos maljunulo en via domo; li ne atentis la konsilon de la maljunuloj; nepoj estas krono por maljun uloj plej saĝa maljunulo ne estas tro saĝa; Abraham kaj Sara estis maljunuloj de profunda aĝo; maljunulaj faltoj. → plejaĝulo. 615 Farmacio. Farmakologio. Terapeŭtiko. Toksologio →616-085 615.3 Organikaj medikamentoj MEV# 615.3 & 615.71 {eo1} johimbin/o KEM (Alkaloido, ekstraktita el johimbo kaj uzata kiel hipotensiiga, angiodilata kaj afrodiziiga drogo. 615.4 Praktika farmacio. Medicinaj kaj kirurgiaj iloj 615.41 Farmaciaĵoj MEV# 615.411 {eo1} julep/o FAR Mildiga aŭ kvietiga pocio, farita el siropoj kaj distilita akvo. 615.7 Medikamentoj klasifitaj laŭ iliaj ĉefaj efikoj. Kemia terapeŭtiko. 615.71 Medikamentoj efikantaj al sango-cirkulado MEV# 615.71 & 615.3 {eo1} johimbin/o KEM (Alkaloido, ekstraktita el johimbo kaj uzata kiel hipotensiiga, angiodilata kaj afrodiziiga drogo. 615.77 Deekstere efikantaj medikamentoj 615.775 Vund-krustojn kreantaj, kaŭstikaj medikamentoj 615.775.5 Kerato-plastaj (??), junigaj medikamentoj MEV# 615.775.5 {eo1} jun/ig/i Fari iun, ion juna: la amo junigas. 615.85 Diversaj kurac-metodoj 615.851 Psikoterapio MEV# 615.851 & 616.89 {eo1} frenez-jak/o {eo2} per'fort/a jak/o Speco de kruda jako, kun allig-eblaj manikoj, uzata por senmovigi frenezulojn dum krizo. {de1} Zwangsjacke {en1} strait-jacket 616.8 Neŭrologio. Nervo-malsanoj. Neŭropatologio 616.89 Psikiatrio. Patologia psikologio. Malsanaj menso-statoj MEV# 616.89 & 615.851 {eo1} frenez-jak/o {eo2} per'fort/a jak/o Speco de kruda jako, kun allig-eblaj manikoj, uzata por senmovigi frenezulojn dum krizo. {de1} Zwangsjacke {en1} strait-jacket ▌ 62-1/-9 Detaloj pri iloj (maŝinoj, aparatoj, instrumentoj, ▌ instalaĵoj, procedoj kaj il-partoj) ▌ 62-4 Materia kondiĉo. Surfaca kondiĉo. ▌ Formoj de objektoj ▌ 62-462 Fermitaj kavaj objektoj, ekz-e tuboj, hosoj MEV# 62-462 {eo1} junt/o (2) La kunigo mem: transira junto (ekz. inter du tuboj de malsamaj diametroj). ▌ 62-8 Klasifo de iloj laŭ energi-fonto: ▌ 62-81 Iloj funkciigataj per vaporo ▌ 62-82 Iloj funkciigataj hidraŭle ▌ 62-821 per akvopremo ▌ 62-821.18 (+) Kondukiloj de likvo kaj iliaj partoj ▌ 62-821.181 (+) Ŝraŭbumaj tub-juntiloj MEV# 62-821.181 (+) {eo1} artik/a junt/o Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan angulan turniĝon de du partoj de tubo en ebeno aŭ spaco. <85/257> {de1} Rohrgelenk \In\i {en1} swivel joint {fr1} joint articulé {fr2} joint à genouillère MEV# 62-821.181 (+) {eo1} teleskop/a junt/o Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan laŭaksan ŝoviĝon aŭ turniĝon de du partoj de tubo. <85/256> {de1} Teleskoprohrverbindung {en1} telescopic connection {fr1} joint télescopique ▌ 62-822 Iloj funkciigataj per prem-akvo ▌ 62-824 " " per akvo-turbinoj ▌ 62-83 " " per elektro ▌ 62-835 " " per akuoj ▌ 62-843 " " per benzin-motoroj ▌ 62-851.1 " " per prem-aero ▌ 62-87 " " per muskol-forto ▌ 62-872.8 " " " " de bestoj MEV# 62-872.8 {eo1} jung/aĵ/o (1) Jungilaro: sur la jungaĵo de la bovoj li kuiris la viandon; la jungaĵo de la vagonoj rompiĝis ĉe la elreliĝo. MEV# 62-872.8 {eo1} jung/il/ar/o Tuto de la pecoj, destinitaj por jungi bestojn al ia veturilo, ktp: surmeti la jungilaron al brutoj. 621.3 Elektrotekniko MEV# 621.3 & 696/697 {eo1} junt/i (2) TEK ELET Fari junton ĉe tuboj aŭ kabloj; kunligi la konduktilojn (cirkvitojn) de kablo en juntejo aŭ kabloŝakto. → geri. 621.31 Tekniko de elektra energio. Produktado kaj distribuado de elektra energio. Elektraj aparatoj ĝenerale. 621.315 Transsendo de elektra energio 621.315.687 Kablo-ligiloj, kablo-mufoj, kablo-ŝuoj MEV# 621.315.687 {eo1} junt/o de kabl/o ELET La elektre kaj meĥanike konekta ejo inter la ekstremaĵoj de du kablolongoj, kie oni juntas la apartajn konduktilojn de la kablo. MEV: 621.315.687 {eo1} lut-junt/o (2) Kablomufo. 621.397 Televizio MEV# 621.397.62 {eo1} jug/o (5) ELET Parto de televida ricevilo, troviĝanta ĉirkaŭ la kolo de bildotubo kaj konsistanta ĉefe el la horizontala kaj vertikala defleksbobenoj. 621.7 Sentajla form-dono ĝenerale 621.791 Veldado kaj parencaj procedoj MEV# 621.791.034 {eo1} lut-junt/o (1) {eo2} veld-junt/o ELET La fendo inter du metalaj pecoj, kiuj estas lutitaj/velditaj unu kun la alia. EB#135/8 {de1} Schweißraupe \If\i {en1} welding bead {en2} weld {en3} welded joint {fr1} chenille \If\i de soudure \If\i {fr2} joint \Im\i de soudure \If\i 621.798 Pakado kaj pak-ekipaĵoj MEV# 621.798.15 {eo1} jut/o (2) Teksaĵo farita el tiu materialo: sakoj el juto. 623 Milit-tekniko. Armil-produktado. Armea kaj mar-armea inĝeriko 623.4 Artileriaĵoj. Armiloj. Municio. Atom-armiloj. Gas-armiloj 623.44 Porteblaj armiloj MEV# 623.444 {eo1} jatagan/o Sabro sen manŝirmilo kun klingo dukurba, uzata precipe de janiĉaroj. 624 Konstru-inĝeriko ▌ 624.02 Konstru-elementoj ▌ 624.023 Volbitaj konstru-elementoj MEV# 624.023.672 {eo1} junt/o (1) TEK La kuniga interspaco inter du kunigitaj ŝtonaj, brikaj, metalaj aŭ lignaj pecoj, kiun oni plenigas per gluo, mastiko, mortero. 11): EB#117/94 {de1} Stoß \Im\i {en1} join {fr1} raccord \Im\i ▌ 624.078 Kalkulado de konstruaĵaj ligoj MEV# 624.078 {eo1} junt/o <4> Tiu loko en konstrukto (homfarita strukturo →85/420), kie kontaktas ĉu rekte, ĉu pere de speciala elemento aŭ substanco, du konsistigaj pecoj [partoj] de la konstrukto tiel, ke la per junto kunigitaj pecoj [partoj] efikas same kiel la pecoj [partoj] mem. Diference de nura meĥana kunigo, junto devas plenumi postulon de funkci-kapablo de la konstrukto. Specon de junto determinas: 1. metio, al kiu pretigo de la konstrukto apartenas, 2. teĥnologia procedo, resp. maniero de meĥana kunigo. <85/005> {de1} Verbindung \If\i {de2} Gelenk \In\i {en1} connection {en2} joint {fr1} joint \Im\i 625.1 Fervojoj ĝenerale. Fervojaj linioj. Trak-konstruado 625.143 Reloj. Rel-fiksiloj MEV# 625.143.4 {eo1} plat-junt/o {eo2} rel-junt/o TEK junto, kunigo inter du reloj, sojloj, traboj ks per plato konsistanta el la sama materialo, kiu surkunigas la du apudajn ekstremojn. EB#198/43 {de1} Schienenlasche \If\i {en1} rail fish plate {en2} joint bar {US} {fr1} éclisse \If\i 627 Naturaj enlandaj akvo-vojoj. Ĉemara kaj ĉerivera konstruado. Baraĵegoj 627.9 Aliro al la bordo. Navigaciaj signaloj. Surmara savado 627.95 Surmara savado. Apudmara savado. 627.957 Diversaj naĝiloj por savado 627.957.4 Sav-vestoj. Sav-ringoj MEV# 627.957.4 {eo1} sav-jak/o Jako, kies interno estas plenigita de aero, de korko aŭ de kapoko, kaj kiu tenas la kapon de homo, kiu surmetis ĝin, super la akvo. {de1} Rettungsweste \If\i {en1} life-jacket 629 Veturil-tekniko 629.1 Tekniko de teraj kaj akvaj veturiloj (escepte de rel-veturiloj) ▌ 629.1.01 Veturil-partoj krom pel-instalaĵoj ▌ 629.1.013 Tir-instalaĵoj. Jungiloj. Kupliloj MEV# 629.1.013 {eo1} mal'jung/i Malligi la tirantan parton disde la tirata: maljungi kaleŝon, lokomotivon. MEV# 629.1.013.1 {eo1} jug/o (1) Transversa ligna peco, kiun oni ligas ĉe la kornoj aŭ sur la kolo de bovoj por ilin jungi. 629.112 Veturiloj best-tirataj MEV# 629.112 {eo1} jug/aĵ/o Tuto de la du jugitaj bestoj. MEV# 629.112 {eo1} jung/it/ar/o La du aŭ pluraj bestoj, kune jungitaj al veturilo. MEV# 629.112.013 {eo1} el'jung/i Maljungi: dum la eljungado. MEV# 629.112.013 {eo1} en'jung/i Jungi inter du timonoj: ili enjungis la idolanojn kiel bruton antaŭ siaj veturiloj; kiu sin enjungis, devas tiri. MEV# 629.112.013 {eo1} kun'jung/i Jungi kune kun: la bovo rigardis al sia kunjungito. 629.12 Ŝipoj. Ŝip-konstruado ▌ 629.12.014 Manovro-instalaĵoj. Velaro MEV# 629.12.014.2 {eo1} al'jard/ig/i Fiksi la velon al la jardo, por ekuzado. → refi, brajli, ferli. MEV# 629.12.014.2 {eo1} jard/o 1 SHI Transversa velstango, al kiu la supra rando de velo estas fiksita: antaŭa, meza, posta jardo; topjardo, bramjardo, reĝjardo. → bumo, busprito, gafo. 629.123 Mar-ŝipoj 629.123.1 pelataj per homaj fortoj aŭ veloj 629.123.16 Malgrandaj velŝipoj. Lugroj. Kutroj MEV# 629.123.16 {eo1} jol/o (2) Velŝipo kun du mastoj, ambaŭ kun laŭlongaj veloj, el kiuj la posta estas malpli alta ol la antaŭa. 629.125 Plezur-ŝipoj. Sport-ŝipoj. Boatoj 629.125.12 Vel-boatoj MEV# 629.125.12 {eo1} jakt/o (2) {eo2} jaĥt/o (2) SHI Ŝipo aŭ barko, movata per ĉia movforto alia ol remiloj, kaj uzata por privataj plezurvoj-aĝoj, krozoj ktp. MEV# 629.125.12 {eo1} jakt/o-tipoj EB#270/27-50 {de1} Jachttypen \Im\i {en1} types of yachts {fr1} types \Im\i de yacht \Im\i MEV# 629.125.12 {eo1} kroz-jakt/o EB#270/1-4 {de1} Fahrtenkieljacht \If\i {en1} sea-going keel yacht {fr1} yacht \Im\i de croisière à quille \If\i MEV# 629.125.12 {eo1} motor-jakt/o {eo2} privat/a jakt/o EB#216/20 {de1} Motorjacht \If\i {de2} Privatjacht \If\i {en1} motor launch {en2} private launch {fr1} yacht \Im\i à moteur {fr2} yacht \Im\i privé 629.125.13 Remboatoj. Kanuoj. Kajakoj MEV# 629.125.13 {eo1} jol/o (1) Malpeza, longa boato, por kvar aŭ ses remantoj. MEV# 629.125.13 {eo1} jul/ad/i Remi per julo. MEV# 629.125.13 {eo1} jul/o SHI Forta remilo, kiun oni uzas per tordaj movoj ĉe la pobo de boato, por antaŭenigi ĝin kvazaŭ per helico. 629.7 Tekniko de aer- kaj spac-veturiloj. Aviado. Aer-veturiloj. Raketoj. Kosmaj veturiloj 629.735 Aerveturiloj pli pezaj ol aero kun mov-sistemo. Avioj. Helikopteroj ktp. MEV# 629.735 {eo1} jet/o AVI Avio movata per reaktoro. 63 Agrikulturo. Arbarkulturo. Bredado. Ĉasado. Fiŝado 631 Ĝenerala agronomio 631.3 Agrikulturaj maŝinoj kaj ilaroj 631.31 Maŝinoj kaj iloj por ter-kultivado MEV# 631.31 {eo1} jug/i (1) Jungi per jugo: jugi bovojn, taŭrojn. MEV# 631.31 {eo1} jung/ad/o Ago de tiu, kiu jungas. MEV# 631.31 {eo1} jung/i Alligi per tiucela ligilo tirontan beston aŭ motorveturilon al tirotaĵo: li jungis sian ĉaron; ne jungu la bovon malantaŭ la plugilon; jungi ĉevalon al veturilo , vagonojn al lokomotivo; (figurasence:) por efektivigi la planon, oni jungis ĉiujn fortojn de la lando. 637 Dombestaj produktoj 637.1 Laktaĵoj ĝenerale MEV# 637.1 {eo1} jahurt/o {eo2} jogurt/o KUI Lakto acidigita per speciala fermento, kutima trinkaĵo en la Bulgaraj montoj, disvastigita en Eŭropo pro siaj sanigaj efikoj. → kefiro. {de1} Joghurt \Im\i {en1} yogurt {en2} yoghourt {fr1} yaourt \Im\i {fr2} yogourt \Im\i {fr3} yoghourt \Im\i 656 Trafikado. Poŝto (Organizado kaj administrado) 656.1 Survoja trafiko 656.13 Aŭtomobil-trafiko MEV# 656.13 {eo1} jor/o (2) AUT Abrupta flankenŝoviĝo de aŭto, kaŭzita ekz-e de pluvglitiga ŝoseo. MEV# 656.13 & 656.61.052 & 656.7.043 {eo1} jor/i Fari joron. 656.6 Surakva trafiko 656.61 Mara ŝip-trafiko MEV# 656.61.052 {eo1} jor/o (1) SHI Momenta, neaŭtaŭvidita vojŝanĝo de ŝipo, ordinare kaŭzita de vento aŭ de fluo. MEV# 656.61.052 & 656.7.043 & 656.13 {eo1} jor/i Fari joron. 656.7 Aer-trafiko MEV# 656.7.043 {eo1} jor/o (3) AVI Angula moviĝo de aviadilo ĉirkaŭ ĝia normala akso. MEV# 656.7.043 & 656.13 & 656.61.052 {eo1} jor/i Fari joron. 657 Konto-scienco 657.3 Buĝetoj. Bilancoj 657.37 Jar-bilancoj MEV# 657.37 {eo1} buĝet/a jar/o La jaro al kiu rilatas buĝeto. {de1} Haushaltsjahr \In\i {en1} budget year {en2} financial year {es1} año económico {fr1} année \If\i budgétaire MEV# 657.37 {eo1} financ/a jar/o 12-monata konto-periodo de entrepreno, kiu ne bezonas esti kalendara jaro. {de1} Rechnungsjahr \In\i {de2} Geschäftsjahr \In\i {de3} Betriebsjahr \In\i {de4} Wirtschaftsjahr \In\i {de5} Finanzjahr \In\i {en1} financial year {en2} fiscal year {US} {es1} año financiero {es2} ejercicio \Im\i {fr1} année \If\i budgétaire MEV# 657.37 {eo1} kalendar/a jar/o La jaro komenciĝanta je la unua de januaro kaj finiĝanta je la tridek unua de decembro. → financa jaro. {de1} Kalenderjahr \In\i {en1} calendar year {es1} año \Im\i civile {fr1} année civile MEV# 657.37 {eo1} raport/a jar/o La jaro al kiu rilatas la jar-raporto. {de1} Berichtsjahr \In\i {en1} year under review {fr1} exercise \Im\i 66 Kemia tekniko kaj industrio. Parencaj industrioj ▌ 66.09 Specialaj procedoj. Sintezo. ▌ Procedoj de eligo, alligo kaj interŝanĝoj MEV# 66.09 & 628.162.9 {eo1} jod/i Enkonduki jodon: jodi duoblan ligon. 661 Kemiaj produktoj 661.4 Halogenoj. Per-kombinaĵoj MEV# 661.471 & 546.15 {eo1} jod/o KEM Elemento, atompezo 127, atomnumero 53, havanta formon de folietoj blue grizaj kun metala brilo, uzata en medicino kaj fotografado, J aŭ I: jodjoda tinkturo; joda klorido, JCl; joda triklorido, JCl3; jodaj kombinaĵoj; joda nombro (kvanto da jodo uzata, por kombini kun 1 g da nesaturita substanco). MEV# 661.474 & 546.15 {eo1} jod/at/o Salo de jodata acido HJO3. MEV# 661.472 & 546.15 {eo1} jod/id/o Salo de jodida acido HJ. 663 Teknika mikrobiologio. Teknika mikologio. Ferment-, trinkaĵ- kaj stimulaĵ-industrio 663.5 Alkoholo. Brando MEV# 663.51 {eo1} juniper-brand/o Brando aromigita per la fruktoj de junipero. → ĝino 1. 663.9 Stimulaĵoj ĝenerale 663.91 Kakao. Ĉokolado MEV# 663.916 {eo1} jokan/o Japana dolĉa sukeraĵo el anno, sukero kaj agaragaro, ordinare en formo de rektangula stango. 671 Objektoj el valoraj metaloj kaj juvel-ŝtonoj 671.1 Juvelistaj varoj MEV# 671.1.08 {eo1} juvel/ist/o Homo, kies metio estas fari aŭ vendi juvelojn: la juvelisto atente rigardis la desegnaĵon. MEV# 671.12 {eo1} juvel/ar/o Pluraj juveloj, formantaj tutaĵon: juvelaro el diamantoj. MEV# 671.12 {eo1} juvel/o (1) Ornamaĵo, ordinare malgranda, tre multekosta pro la materio (oro, argento, gemoj) aŭ la prilaboriteco: en silka vesto kaj brilanta de juveloj; la virinoj portis ĉirkaŭ la kolo siajn orajn kaj perlajn juvelojn. MEV# 671.13 {eo1} juvel/uj/o Skatolo destinta por enteni juvelojn: ĝardenoj puraj kaj elegantaj kiel juvelujo. 674 Ligno-industrio ▌ 674.028 Muntado. Fleksado. Juntado MEV# 674.028 & 694.2 {eo1} lign/o-junt/oj {eo2} ling/o-kun'ig/oj EB#116/84-98 {de1} Holzverbindungen {en1} woodword joints {en2} timber joints {fr1} assemblages \Im\i du bois MEV# 674.028.2 {eo1} junt/o per fold/o kaj lang/o TEK Lignojunto farita el du tabuloj, de kiuj unu havas foldon, la alia langon. 675 Ledo-industrio. Prilaboro de best-haŭtoj 675.03 Deveno de ledo. Feloj kaj Haŭtoj MEV# 675.03 {eo1} juft/o Fortika, akvorezista sed malbonodora ledo el junaj bestoj (ĉevalo, bovo, kapro ktp), tanita en speciala Rusa maniero kaj grasumita plejofte per betula gudro sur la interna flanko. 677 Teks-industrio. Ŝur-farado ▌ 677.057 Maŝinoj por tekstil-plivalorigo MEV# 677.057.27 {eo1} J-dukt/o En instalaĵo por kontinua blankigado: Vaporhejtita kaj izolita dukto en formo de J. EB#161/33 {de1} J-Box \If\i {de2} Warenspeicher (dampfbeheizt und wärmeisoliert) \Im\i {en1} J-Box {en2} steam-heated and heat-insulated J-Box {fr1} J-Box {fr2} canal \Im\i de décharge du tissue chauffé à la vapeur 677.1 Bastecaj fibroj. Lino. Kanabo. Juto MEV# 677.13 {eo1} jut/o (1) BOT Teksmaterialo, konsistanta el la tigoj de diversaj specioj de Genro Corchorus el tiliacoj; krom kotono, la plej grava plantfibrospeco por fabrikado de teksaĵoj. 686 Librobindado. Orizado. Arĝentizado. Spegul-farado. Vitrista metio. Skrib-varoj. Oficejaj iloj 686.1 Libro-bindado MEV# 686.1 {eo1} jak/et/o (2) Ne surgluita, deprenebla ŝirmo-kovrilo de bindita aŭ broŝurita libro, ordinare montranta koloran ilustraĵon. EB#178/37, EB3#185=37 {de1} Schutzumschlag \Im\i {en1} dust jacket {en2} dust cover {en3} bookjacket {en4} wrapper {fr1} jaquette \If\i 686.123 Ornami MEV# 686.123 {eo1} jasp/i Kolorigi, imitante la kolorojn de jaspo: jaspi la randojn de libro. → vejni. 687 Vestaĵ-industrio. Tualetaĵoj 687.1 Konfekciado. Tajlorado MEV# 687.1 {eo1} jak/et/o (1) Mallonga jako: jaketo de kelnero; jaketo de Eton-studentoj, jaketo de skiistoj. {de1} Jäckchen \In\i {en1} small coat 687.11 Vestoj por viroj MEV# 687.11 {eo1} Alp/a jak/o EB#34/26 {de1} Trachtenjanker \Im\i {de2} Trachtenjacke \If\i {en1} national costume jacket {fr1} veste \If\i bavaroise MEV# 687.11 {eo1} du-buton-vic/a jak/o  komplet/o kun EB#34/4 {de1} Zweireiher \Im\i {en1} double-breated suit {en2} lounge suit {en3} business suit {US} {fr1} complet \Im\i croisé à deŭ boutons \Im\i MEV# 687.11 {eo1} jak/o Ekstera vira vesto, malfermiĝanta ĉe la antaŭa parto, manikhava, kovranta la korpon de la ŝultroj ĝis proksimume la koksoj: la jako estas la ordinara senceremonia vesto de la okcidentaj Eŭropanoj; marista jako; jako de piĵamo; lanaj noktaj jakoj; jako kun baskoj. → livreo, bluzo, kitelo, kamizolo, ĵaketo, frako. {de1} Jacke \If\i {de2} Jackett \In\i {en1} coat {en2} jacket {fr1} veste \If\i {fr2} veston {fr3} vareuse MEV# 687.11 {eo1} unu-buton-vic/a jak/o  komplet/o kun EB#34/13, EB3#33=2 {de1} Einreiher \Im\i {de2} einreihige Anzug \Im\i {de3} Herrenanzug \Im\i {en1} single-breasted suit {en2} men's suit {fr1} complet \Im\i droit 687.12 Vestoj por virinoj MEV# 687.12 & 675.6 {eo1} pelt-jak/o {eo2} pelt/a jak/o Jako el pelto, portata precipe de virinoj. EB#32/45 {de1} Pelzjacke \If\i {en1} fur jacket {fr1} veste \If\i de fourrure \If\i MEV# 687.12 {eo1} jup/o Virina vesto, kovranta la malsupran parton de la korpo, ekde la talio: laŭ la modo jupoj longiĝas aŭ mallongiĝas; timulinetoj ĵus dekroĉitaj de la patrina jupo. MEV# 687.12 {eo1} tajlor-kostum/a jak/o EB#32/2 {de1} Kostümjacke \If\i {en1} costume jacket {fr1} veste \If\i de tailleur MEV# 687.12.08 {eo1} jup/ist/in/o Kudristino specialigita pri la farado de jupoj. 687.13 Vestoj por infanoj MEV# 687.13 & 687.16 {eo1} jup/et/o Mallonga jupo por knabinoj, baletistinoj ktp: la infana jupeto atingis nur ĝis ŝiaj genuoj. MEV# 687.13 {eo1} knab/a vent/o-jak/o EB#31/46 {de1} Bubenanorak \Im\i {en1} boy's wind-jacket {fr1} anorak \Im\i de garçon \Im\i MEV# 687.13 {eo1} knab/in/a sport-jak/o EB#31/40 {de1} Mädchenjacke\If\i {de2} Sportjacke \If\i {en1} girl's jacket {en2} sports jacket {fr1} blouson \Im\i de sport \Im\i pour filles \If\i 687.14 Sport-vestoj MEV# 687.14 : 796.4 {eo1} trejn-jak/o EB#280/58 {de1} Trainingsjacke \If\i {en1} training jacket {fr1} blouson \Im\i d'entrainement \Im\i {fr2} veste \If\i d'entrainement \Im\i {fr3} jumper \Im\i d'entrainement \Im\i MEV# 687.14 : 796.86 {eo1} skerm/o-jak/o EB#277/29 {de1} Fechtjacke \If\i {en1} fencing jacket {fr1} veste \If\i d'escrime \If\i MEV# 687.14 {eo1} golf-jak/o EB#34/21 {de1} Sportjacke \If\i {en1} sports coat {fr1} veste \If\i de sport \Im\i MEV# 687.14 {eo1} grimp-jak/o EB#282/7 {de1} Kletterweste \If\i {de2} Kletterjacke \If\i {en1} alpine jacket {fr1} veste \If\i d'escalade \If\i MEV# 687.14 {eo1} plaĝ/o-jak/o EB#267/21 {de1} Strandjacke \If\i {en1} beach-jacket {fr1} veste \If\i de plage \If\i MEV# 687.14 {eo1} rajd-jak/o EB#272/52 {de1} Reitjacke \If\i {en1} riding jacket {fr1} veston \Im\i d'équitation {fr2} saute-en-bas \Im\i MEV# 687.14 {eo1} sport-jak/o EB#31/40, EB34/2 {de1} Sportjacke {en1} sports jacket {en2} sports coat {en3} sack coat {US} {fr1} vareuse \If\i de sport 687.15 Festaj vestoj. Labor-vestoj. Hejm-vestoj MEV# 687.15 : 793.38 {eo1} smoking/a vest/o EB#34/62 {de1} Smokingjackett \In\i {en1} dinner jacket {en2} tŭdo jacket {US} {en3} tŭedo {US} {fr1} veste \If\i de smoking \Im\i MEV# 687.15 {eo1} deĵor-jak/o EB#216/66 {de1} Bordjackett \In\i {en1} duty jacket {en2} working jacket {fr1} tenue \If\i de service \Im\i MEV# 687.15 {eo1} en'hejm/a jak/o {eo2} hejm/a jak/o {en3} negliĝ/a jak/o EB#33/10, EB#34/47, EB#47/56 {de1} Hausjacke \If\i {de2} Rauchjacke \If\i {en1} house jacket {en2} smoking jacket {fr1} veste \If\i d'intérieur MEV# 687.15 {eo1} galon/it/a jak/o EB#179/23 {de1} Tressenrock \Im\i {de2} betreßte Rock \Im\i {en1} gallooned coat {en2} braided coat {fr1} veste \If\i à parement \Im\i MEV# 687.15 {eo1} lit-jak/et/o EB#33/30 {de1} Bettjäckchen \In\i {en1} bed-jacket {fr1} liseuse \If\i 687.17 Protektantaj vestoj. MEV# 687.17 {eo1} Kanad/a jak/o EB#34/67 {de1} Anorak \Im\i {de2} Windjacke \If\i {en1} wind-jacket {en2} hooded jacket {en3} wind-breaker {fr1} anorak \Im\i MEV# 687.17 {eo1} knab/in/a anorak-jak/o EB#31/42 {de1} Mädchenanorak \Im\i {en1} girl's wind-jacket {fr1} anorak \Im\i de fille \If\i MEV# 687.17 {eo1} led/a jak/o EB#190/16 {de1} Lederjacke \If\i {en1} leather jacket {fr1} veste \If\i de cuir \Im\i MEV# 687.17 {eo1} ole/o-tol/a jak/o EB#224/55 {de1} Öljacke \If\i {en1} oilskin jacket {fr1} gilet \Im\i ciré MEV# 687.17 {eo1} vent/o-jak/o EB#34/67 {de1} Windjacke \If\i {en1} wind-jacket {en2} wind-breaker {fr1} anorak \Im\i 687.244 Bebo-vestoj MEV# 687.244 {eo1} beb/a jak/et/o EB#31/20 {de1} Babyjäckchen \In\i {de2} Babyjüpchen \In\i {en1} baby's jacket {en2} baby's coat {fr1} paletot \Im\i de laine \If\i 687.246 Nokto-tolaĵoj MEV# 687.246 {eo1} piĵam/a jak/o EB#33/4 {de1} Schlafanzugjacke \If\i {de2} Pyjamajacke \If\i {en1} pyjama jacket {fr1} veste \If\i de pyjama 687.254 Subvestoj. Ŝtrumpoj, ŝtrumpetoj MEV# 687.254 {eo1} sub'jup/o Jupo el tolaĵo, portata sub la drapa ekstera jupo. 687.4 Kap-vestoj 687.42 Ĉapeloj por viroj. Cilindroj 687.43 Ĉapoj por viroj MEV# 687.43 {eo1} Jakoben/a ĉap/o EB#36/2 {de1} Jakobinermütze \Im\i {de2} Freiheitsmütze \Im\i {de3} phrygische Mütze {en1} Jacobin cap {en2} liberty cap {en3} Phrygian cap {fr1} bonnet \Im\i jacobin {fr2} bonnet \Im\i phrygien 694 Ligno-konstruaĵoj. Ĉarpentistaj kaj lignaĵistaj konstru-laboroj. 694.2 Fram-konstruo. Ligno-juntoj. Fiksiloj MEV# 694.2 & 674.028 {eo1} lign/o-junt/oj {eo2} ling/o-kun'ig/oj EB#116/84-98 {de1} Holzverbindungen {en1} woodword joints {en2} timber joints {fr1} assemblages \Im\i du bois MEV# 694.2 {eo1} dent/a junt/o {eo2} duonum/a hok-junt/o TEK Lignojunto farita per rektaj tenonoj; plurdenta tenonkunigo. EB#116/87 {de1} gerades Hakenblatt \In\i {en1} scarf joint {fr1} assemblage \Im\i à trait \Im\i de Jupiter droit MEV# 694.2 {eo1} duonum/a junt/o TEK Lignojunto, ĉe kiu la du kunigendaj pecoj (tabuloj aŭ latoj) estas elnoĉitaj ĉe la ekstremaĵo. EB#117/86 {de1} gerades Blatt \In\i {en1} straight halved joint {fr1} entaille \If\i à mi-bois {fr2} entaille \If\i à trait \Im\i droit MEV# 694.2 {eo1} fork-junt/o EB#116/85 {de1} Scherzapfen \Im\i {en1} forked mortice and tenon joint {en2} forked mortise and forked tenon {fr1} enfourchement \Im\i MEV# 694.2 {eo1} hirund-vost/a junt/o TEK Kunigo de lignaj tabuloj per mortezo kaj tenono en formo de hirundvosto. EB#117/89 {de1} schwalbenschwanzförmige Überblattung \If\i {en1} dovetail halving {fr1} assemblage \Im\i à mi-bois \Im\i à queue \If\i d'aronde MEV# 694.2 {eo1} tenon-junt/o {eo2} junt/o per tenon/o kaj mortez/o TEK Lignokunigo, en kiu elstara peco (tenono) estas enigita en precize samforma kaj sam-dimensia enĉizaĵo (mortezo). EB#117/84 MEV# 694.2 {eo1} tenon-junt/o {eo2} junt/o per tenon/o kaj mortez/o TEK Lignokunigo, en kiu elstara peco (tenono) estas enigita en precize samforma kaj sam-dimensia enĉizaĵo (mortezo). EB#117/84 MEV# 694.2 {eo1} junt/i (1) Kunigi per junto. 696/697 Tubista metio MEV# 696/697 & 621.3 {eo1} junt/i (2) TEK ELET Fari junton ĉe tuboj aŭ kabloj; kunligi la konduktilojn (cirkvitojn) de kablo en juntejo aŭ kabloŝakto. → geri. KLASO: 7 Arto. Art-metioj. Fotografio. Muziko. Ludo. Sporto ▌ 7.01 Ĝenerala art-teorio. Estetiko. Gusto-demandoj MEV# 7.017 {eo1} jasp/ec/a Simila al la kolordiverseco de jaspo: jaspeca marmoro, tulipo. 725 Publikaj, administraj kaj komercaj konstruaĵoj 725.1 Publikaj konstruaĵoj MEV# 725.15 {eo1} juĝ/ej/o Domo, ĉambro, kie oni juĝadas: la distrikta juĝejo; juĝeja servisto, oficisto. → tribunalo, kortumo, areopago, forumo, agoro. 725.2 Komercaj konstruaĵoj 725.21 Konstruaĵoj por podetala komerco. Butikegoj. Butikoj MEV# 725.21 : 671.1 {eo1} juvel/ej/o Butiko de juvelisto. 725.5 Konstruaĵoj por san-flegado MEV# 725.56 {eo1} mal'jun/ul/ej/o Domo destinita, por liveri kvietan restadon al maljunuloj. → kadukulejo. 726 Ekleziaj kaj tombejaj konstruaĵoj. 726.1 Temploj. Sanktejoj. Kultejoj (ne kristanaj) MEV# 726.1 {eo1} jaŝir/o REL Ŝintoa templo. 726.5 Kristanaj preĝejoj 726.59 Detaloj de preĝejoj MEV# 726.59 {eo1} jube/o ARKI Tribuno, en formo de galerio, troviĝanta en romanikaj aŭ gotikaj kirkoj, inter la navo kaj la ĥorejo. → ambono. 726.9 Aliaj ekleziaj konstruaĵoj MEV# 726.9 {eo1} jezuit/ej/o Domo, kie loĝas kaj instruas jezuitoj. 727 Konstruaĵoj por edukado, sciencaj kaj kulturaj celoj 727.7 Konstruaĵoj por muzeoj MEV# 727.7 & 397 {eo1} jurt/o Tendo aŭ kabano de Siberiaj, Mongolaj nomadoj. 739 Artaj metallaboroj →671 739.1 Arto de oraĵisto, arĝentaĵisto 739.2 Arto de juvelisto MEV# 739.2 {eo1} juvel-art/o La arto dezajni kaj elfari juvelojn. MEV# 739.2 {eo1} juvel/ist/a Rilata al juvelisto: juvelista arto; juvelistaj laboraĵoj; juvelista desegnisto. 78 Muziko 784 Voĉa muziko 784.4 Popol-kantoj. Historiaj kantoj. Trink-kantoj MEV# 784.4 {eo1} jodl/i Kanti kun rapida alterno de kap- kaj brustvoĉo: la paŝtisto gaje jodlis en la valo. MEV# 784.4 {eo1} jodl/o Kanto de jodlanto, kutima ĉe la Alpanoj. → Tirolkanto. 79 Amuzaĵoj. Ludoj. Sporto →685.6; 72 791 Publikaj prezentoj kaj spektakloj 791.6 Publikaj festoj →394 791.62 Publikaj solenaĵoj. Kronadoj. Festaj paradoj →394.4 MEV# 791.62 {eo1} jubile/o (3) Festo, per kiu oni solenas la centan kvindekan aŭ iafoje eĉ la dudekkvinan datrevenon de iu grava fakto: la 25-jara jubileo de la tago de apero de E-o; festi jubileon; la kvarcentjara jubileo pri la eltrovo de Ameriko; la ora jubileo de geedzoj. MEV# 791.62 {eo1} jubile/ul/o Tiu kiu festas sian jubileon . 796 Sporto. Ludoj. Gimnastiko 796.2 Mov- kaj lertec-ludoj kun iloj 796.21 Ŝnur- ringo- kaj pendol-ludoj MEV# 796.21 {eo1} jojo**/o Bobeno uzata en ∼ludo (EB#258/48), kiun per risortecaj supren- kaj malsupren-movoj de la mano oni igas supren- kaj malsupren-ruli sur la al la bobeno fiksita ŝnuro. 796.9 Vintro-sporto 796.91 Sketado. Glaci-velado 796.918 Glaci-velado MEV# 796.918 {eo1} glaci-jakt/o EB#284/46 {de1} Eisjacht \If\i {en1} ice yacht {en2} ice boat {en3} ice scooter {US} {fr1} yacht \Im\i à patins {fr2} yacht \Im\i à glace 797 Akvo-sporto. Flug-sporto 797.1 Vetur-sportoj sur akvo 797.14 Velado MEV# 797.144 {eo1} jakt/ad/o Veturado per jakto. {de1} Jachtensegeln \In\i MEV# 797.144 {eo1} jakt/o (1) {eo2} jaĥt/o (1) SHI Malpeza velŝipo aŭ velboato, tenata k konstruita por konkursoj. MEV# 797.144 {eo1} konkurs/a jakt/o {eo2} kur-jakt/o {eo3} kur-konkurs/a jakt/o EB#270/5 {de1} Rennkieljacht \If\i {en1} racing keel yacht {fr1} yacht \Im\i de course à quille \If\i de plomb KLASO: 8 Filologio. Beletro. Literatur-scienco 800 Lingvikaj ĝeneralaĵoj 800.2 Praformoj kaj evolu-gradoj de lingvoj kaj lingvo-familioj 800.21 Plej fruaj formoj. Originoj MEV# 800.21 {eo1} jelp/i Akre ekkrii, kiel vundita aŭ kolereta hundo. 800.7 Ĝeneralaĵoj pri instruado kaj studado de lingvoj MEV# 800.7 : =956 {eo1} Japan/ig/i Lernigi la Japanan lingvon aŭ civilizon al fremda gento. 801 Ĝenerala lingviko kaj filologio. Lingviko en mallarĝa senco 801.2 Gramatikaj vort-klasoj 801.22 Substantivoj MEV# 801.22 {eo1} jen/o Tio ĉi, kio sekvas: la principoj homaranaj konsistas en jeno: . . .; volu fari la jenon: volu ŝanĝi . . .; via unua afero, kiam vi venos al la urbo, devas esti jeno: . . .; mi volas komuniki al vi la jenon: . . . MEV# 801.22 {eo1} jezuit/o (2) (figurasence:) Timinda hipokritulo (pro aludo al la "spiritaj rezervoj" multe uzataj de la jezuitaj kazuistoj.) 801.23 Adjektivoj MEV# 801.23 {eo1} jen/a Montra adj., signifanta "tiu sekvanta": ankoraŭ pli mallonga vojo estas jena; tuŝante la akuzativon mi povas al vi doni la jenan konsilon. MEV# 801.23 {eo1} jes/a Esprimanta aprobon, konsenton: jesa respondo; jese gesti, balanci la kapon. MEV# 801.23 {eo1} jun/a Vivanta nur de relative ne longa tempo: la juna knabino, fraŭlino, edzino, vidvino, mi gratulis la junajn geedzojn; la pli juna filino ; el ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna; mi estas je unu jaro pli juna ol vi; Plinio la juna; laboristinoj pli junaj eble ne per siaj jaroj de vivo, sed per siaj jaroj de suferado; juna katido, hundo, museto; junaj pizoj, folioj; (f) juna vino (→ mosto); nia juna lingvoZ; la tiea E-a movado estas ankoraŭ tre juna, (analoge) la entuziasmo de juna brusto; junaj eraroj. → nova, beba, lulila, adoleska, frua, verda. MEV# 801.23 {eo1} mal'jun/a Vivanta jam de relative longa tempo: maljuna patro, servisto, amiko, stultulo; maljuna Moor; lernu juna, vi scios maljuna; resti maljuna knabino (= ne edziniĝi); tiu ĉi patrino amis sian pli maljunan filinon; maljuna ĉevalo, bovo, saliko; (figurasence:) maljuna vino; aspekti kiel maljuna pomo; (analoge) maljunaj jaroj, sed ne saĝaj faroj; aĝo maljuna ne estas oportuna; maljuna koro. → malfrua, glacia. MEV# 801.23 {eo1} mal'jun/et/a Ankoraŭ ne tute maljuna. MEV# 801.23 {eo1} jezuit/a (2) (f) Hipokrita, ruza: malgraŭ ĉiuj perfidoj kaj jezuita subfosado de kelkaj personoj. 801.251 Transitivaj verboj MEV# 801.251 {eo1} jes/ig/i (1) Jesi. MEV# 801.251 {eo1} jes/ig/i (2) Konfirmi. MEV# 801.251 {eo1} mal'jun/ig/i Fari iun maljuna: la ĉagrenoj maljunigas. MEV# 801.251 {eo1} re'jun/ig/i Fari denove juna: tiu nova hartinkturo ŝin rejunigas. 801.252 Netransitivaj verboj MEV# 801.252 {eo1} jes/i Diri jes, respondi jese: Mario faris jesantan kapoklinon; li jesis al la muta demando. MEV# 801.252 {eo1} juk/i Kaŭzi al iu malagrablan impreson en la haŭto, kvazaŭ de multaj incitetaj piketoj, pro kiuj oni sentas la bezonon sin grati: kie jukas, tie ni gratas; juku la haŭto, sed ne sur mia korpo!; jukas kaj tiklas al ni en la piedoj! (pro tro longa senmovo), la ŝtrumpo jukas al mi, (f) la mano jukas lin (malpacemulo). MEV# 801.252 {eo1} kap'jes/i Montri sian jesadon per kapoklino: la najbaroj kapjesis al ili. → skui. MEV# 801.252 {eo1} mal'jun/iĝ/i Fariĝi maljuna: se vi pri ĉio informiĝos vi baldaŭ maljuniĝos; ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos; ĉu efektive mi naskos, kiam mi maljuniĝis?; nacioj maljuniĝas, kiel homoj. MEV# 801.252 {eo1} re'jun/iĝ/i Fariĝi denove juna: post la kuracado, ŝi mirinde rejuniĝis. 801.27 Adverboj MEV# 801.27 {eo1} ja Adv. uzata por akcenti, emfazi la realecon de ideo entenata en frazo aŭ en vorto: tio ne estas ja peko, ne povas esti peko!; nu, vi ja estas virinoj!; sed ni ja scias, ke da lingvoj ekzistas tre multe; sed tie la vivo estos ja tute alia; sed mi ja mem venis al tiuj ideoj; de la tago restas ja ankoraŭ multe; mi kaj Marta ni konas ja nin de la infaneco; se vi ne havos per kio pagi, oni ja prenos vian litaĵon de sub vi. RIM. Nur por aparta forta efekto Z. metis ja en la komencon de frazo: ja se vi agos bone, vi estos forta!; ja la ĉielo ne povas vin ampleksi!. → sendube, efektive; jes, nepre. {de1} ja {de2} ja doch {de3} bekanntlich {de4} wie man sehen kann {de5} wie man weiß {de6} ohne Zweifel {en1} assuredly {en2} indeed {en3} in fact {en4} really and truly {en5} to be sure {fr1} certes {fr2} bien {fr3} surtout {fr4} voire même {fr5} sans doute {fr6} il est vrai MEV# 801.27 {eo1} jam Adv. esprimanta la ĝeneralan ideon pri ŝanĝiĝo de stato, kaj pli precize signifanta: 1 De nun; sen plua atendo; senplie: mi jam havas mian ĉapelon, nun serĉu vi vian; jam estas tempo iri domen; ni iras al nia celo jam kun plena trankvileco; riĉigadi la lingvon per novaj vortoj oni povas jam nun; ĉu vi forgesas jam, ke vi kristano estas?. 2 Tuj post tiam; tuj ekde tiam: post unu horo la forno estis jam varma; jam de tri tagoj mi ne fermis la okulojn; vi bezonas nur enmeti en la leteron iun vortareton kaj la adresito (= adresulo) vin jam komprenos; kiel longe (de kiam) vi estas jam fosisto?; jam dek jarojn (de antaŭ dek jaroj) li loĝas tie ĉi; tia uzado estus jam arbitraĵo kaj kondukus al ĥaoso; post unu sola duonhoro li ekposedas la tutan gramatikon kaj al li restas jam nur la simpla kaj facila akirado de provizo da vortoj; vi bezonas nur simple ekpensi pri la esenco de tiuj ĉi frazoj kaj vi jam komprenos, ke ili (la kritikoj) ne havas eĉ la plej malgrandan fundamenton. 3 Antaŭ nun: se li jam venis petu lin al mi; ĉu vi jam trovis vian horloĝon?; li jam kelkfoje demandis pri vi; mi jam diris al vi, ke mi foriras. 4 Antaŭ tiam: kiam vi venis, li jam diris (estis dirinta) al mi la veron; kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita; mi ŝin enbrakigis, sed ŝi jam mortis. 5 Pli frue, ol oni atendas aŭ atendis: post semajno eble vi trovos jam ian sciigon; la verko estas jam preta, li kredas sukcesi kaj jam ridetas. RIM. Krom tiuj fundamentaj sencoj, Z. sub la influo de la germana lingvo uzis jam kun du apartaj signifoj, por esprimi nuancon: 1e de kontentigo, de sufiĉeco: ĝi estas jam tia enviinda loko; jam la politiko povus iIin devigi, se li iris jam ekzameniĝi, mi dezirus almenaŭ, ke li sukcesu!; jam se estas soleno ĝi estu soleno! (=proksimume "sole per si mem", "do"); 2e de optimismo, de matura preteco: liaj filoj estas iom malbonkondutaj. . . sed kun la tempo ili jam solidiĝos; ili tion ankoraŭ ne povas fari bone, sed la afero jam iros; jam venos al mi en la kapo io; venu al mi, mi jam varmigos vin!; ne ploru, vi iel jam venos tien! (=finfine, pli-malpli baldaŭ). Tiujn ne internaciajn uzojn oni prefere ne imitu. {de1} schon {de2} bereits {en1} already {en2} by now {en3} by then {fr1} déjà {fr2} désormais MEV# 801.27 {eo1} jam ne Tiu esprimo havas la sencon de jam 1 kaj 2 sekvata de ne: ve, multaj el niaj pioniroj jam ne vivas; centoj da miloj da radiketoj subtenas nian arbon, kiu jam (de nun) ne timas la venton; la naciaj lingvoj havas akcenton malregulan kaj malfacilan, kiun ili jam (de nun) ŝanĝi ne povas; li ne estas sufiĉe klera, sed lerni mun li jam (de tiu momento) ne havas la eblon; eĉ se ni volus nun halti, ni jam ne povus; vidante la partiecon de la prezidanto, li jam (de tiam) ne parolis (li tute ne parolis); kiu okazon forŝovas ĝin jam ne retrovas. Kiel oni vidas per tiuj lastaj ekz-oj, jam ne ne ĉiam samsignifas kiel ne . . . plu, sed ĝi montras statŝanĝon kaj speciale neplenumiĝintan deziron aŭ intencon. ne jam. Tiu esprimo estas, laŭ la konsilo de Z., evitenda, kaj anstataŭigenda per ankoraŭ ne. MEV# 801.27 {eo1} jen Adv. uzata por: 1 Altiri la rigardon sur iun aŭ ion: jen mi estas!; ili preferus ankoraŭ longajn jarojn havi jen ĉi tiun favoran sinjoron; vi serĉas la princon? - jen li estas!. 2 Altiri la atenton sur ion: jen estas la brutoj, kiujn vi povas manĝi: bovo . . .; jen Ofelio perdis la prudenton!; jen la ĝusta tempo por lin kapti; jen por unu fojo ŝi diris la veron!; jen staras la bovoj antaŭ la monto (= jen la malfacilaĵo!); jen vi havas (tiu ĉi bato estas por vi!). RIM. En tiu emfaziga senco, oni kutimas uzi la ekkriajn pronomojn anst la montraj: jen kiaj ni estas!, jen kio venas, se oni volas edziĝi kun fraŭlino!; jen kiel vi agis kun mi!; jen kion diris Aĥitofel; kvankam Z iafoje uzis la montrajn: jen tio min haltigas. 3 Prezenti pli vigle ian subitan okazaĵon: krak! jen ĝi falis de la ŝranko, jen la horloĝo sonis nokto-mezon; Faraono havis sonĝon, ke jen li staras apud la rivero; jen avineto ne plu vivas; jen oni devis fari la provon. MEV# 801.27 {eo1} jen/e Tiel, kiel oni tuj diras: tiam li respondis al mi jene: . . . ; ni jene aranĝos la aferon. MEV# 801.27 {eo1} ju Adv., uzata antaŭ pli kaj malpli, responde al des, por montri ion, de kies varioj dependas la varioj de alio: ju cerbo pli prudenta, des lango pli silenta; ju pli da ĵuroj, des pli da suspekto; ju pli oni babilas, des pli oni al si malutilas; ju pli peza la aveno estis, des pli profunde ĝi kliniĝis; ju malpli ni okupos niajn kapojn per diversaj "pliboniĝoj" kaj ju pli ni simple propagandos la lingvon, des pli bone estos. MEV# 801.27 {eo1} jun/e En juna maniero: konduti, ridi, frenezumi june. 801.28 Konjunkcioj. Prepozicioj. Partikuloj ĝenerale 801.281 Konjunkcioj MEV# 801.28 {eo1} je Komuna prep., kies senco estas nedifinita kaj kiun oni ĉiam povas uzi, kiam la senco ne montras klare, kia prep. konvenas. En la komenco ĝi estis uzata en multaj okazoj, por kiuj oni poste preferis pli kutiman prep-on: "la pli kompetentaj E-istoj en la lasta tempo ne senprave evitadis tiun ĉi vorton" skribis Z. en 1894. Oni trovas ĝin nun preskaŭ nur en jenaj okazoj: 1 antaŭ la suplemento de adj. signifanta abundon aŭ senigon, aŭ montranta malfacile difineblan rilaton al la suplemento: riĉa je brutoj; kripla, lama je unu membro; malsana je la brusto; graveda je filo; libera je tiuj mankoj; kapabla je ĉio; kontenta je sia sorto; bonŝanca je la monludoj. → pri, de; 2 antaŭ la objekta komplemento de verb-subst., por eviti la konfuzon kun la agantsignifa "de": havi rajton je io; aspiro, kalkulo, klopodado, soifado, sufero de iu je io; ĉion ĉi tion elpensis la historioskribantoj pro mokado je la foririntaj generacioj; nekredo je Dio; 3 antaŭ adjekto de horo: je la tria matene (sed: en la mateno, ĉe la sunleviĝo); 4 antaŭ la adjekto esprimanta la tenatan korpoparton: ŝi eltiris je la kornaro nordan cervon; mi prenos vin je la mano (= je via . . .; per la rnano= per mia...); ŝi eksentis, ke oni tenis ŝin je la brako; konduki iun je la nazo; (analoge) ŝi ekfrapis per la fingroj je la fenestro; ŝi ekfrotis la alumetojn je la muro; la ŝiprompiĝulo tenas sin je tabulo; 5 antaŭ mezur-adjekto, kiam la mezursuplemento estas plurvorta: vi estas certe je duono da kapo pli alta ol mi; Mi estas je unu jaro pli juna, kaj tamen je kiom mi estas pli saĝa ol vi; ŝi retiriĝis je kelke da paŝoj; ili estas malproksimaj unu de la alia je tritaga vojaĝo; ĝi restis je granda distanco malantaŭen; ĉu la ombro iru antaŭen je dek gradoj?; (analoge) je la unua fojo ŝi sentis larmojn; 6 antaŭ diversaj objektoj aŭ adjektoj, malfacile klaseblaj: mi ne kredas je Dio; kredi je la senmorteco de l' animo, je la fantomoj; la reĝo vetis kun li je ses berberaj ĉevaloj; malpaciĝinte kun sia edzino, li eksedziĝis je ŝi; malsaniĝi je lepro; gravediĝi je ĝemeloj; li prenas ĉion je la kalkulo kaj eĉ unu kopekon ne volas pagi; la pozon duonkuŝan ŝi ŝanĝis je pozo sida; mia popolo ŝanĝis sian gloron je idoloj; ties karnon mi disŝiros je pecetoj; junuloj ofte suferas je absoluta manko de singardo. → al, pri, disde, pro. MEV# 801.28 {eo1} jen . . . jen . . . Konjunkcie uzata duopo por esprimi, ke du ebloj efektiviĝas alterne (unufoje . . . alifoje . . .): ŝi kutimas havi ĉe sia zono jen rozon, jen diamanton; jen li ŝipveturis (sonĝe) tra arbaroj, jen meze tra urbo; jen la arbaroj estis densaj kaj mallumaj, jen ili estis kiel bela parko; li estis jen vigla, jen malbonhumora; ĉirkaŭ la buŝo ludis svarmo de ridetoj, jen plaĉivolaj, jen petolaj, jen ŝercemaj; li okupadis sin jen per tio, jen per alio. → ĉu . . . ĉu . . ., aŭ . . . aŭ . . . 801.283 Partikuloj MEV# 801.283 {eo1} jes (1) Adverb-interjekcio, per kiu oni asertas vera la tuton de la demanda frazo: vi komprenas? ─ jes; ĉu ĝi estas tiu juna kortegano, kiu loĝas . . . ? ─ jes, apud tiuj arboj.; konservi bone la sekreton! ─ jes, jes!; ĉu ne estas eble, ke mi povu paroli kun ŝi?─ jes, venu kun mi, ĉu per ĉi tie?─Mi pensas, ke jes.; ĉu ili ne mortas? ─ Ho jes, ili ankaŭ devas morti. RIM. Evitinda estas la uzo de jes en la rolo kaj senco de ja. 2 Tiu interj., uzata subst-e kun la sama senco: ĉu vi aŭdas? Li diras jes!; via jes estu jes, kaj via ne estu ne!. MEV# 801.283 {eo1} jes ja Adverb-interjekcio, uzata por respondi pozitive al negativa demando: ĉu ŝi do ne venos? ─ jes ja, sed nur malfrue. → tamen. 801.3 Leksikologio. Vortaroj. 801.31 Klasifo de vortoj laŭ signifo kaj apliko 801.311 Geografiaj-topografiaj nomoj. Lok-nomoj 801.311.33 Nomoj de valoj, ravinoj, kanjonoj, interkrutejoj ktp. MEV# 801.311.33 {eo1} Val/o de Jehoŝafat/o Valo inler Jerusalemo kaj la Olivmonto: mi kolektos ĉiujn naciojn en la valon de Jehoŝafato. 801.312 Nomoj de nefiziografaj naturaĵoj 801.312.2 Nomoj de animaloj 801.312.29 (+) Popularaj, mokaj popol-nomoj → (=...) por ordinaraj popol-nomoj MEV# 801.313 {eo1} Janki/o Familiara nomo por Usonano. {de1} Yankee \Im\i {en1} Yankee {fr1} yankee \Im\i 801.313 Person-nomoj 801.313 : 22 Person-nomoj el la Biblio MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehoŝafat BIB Kvara reĝo de Judujo. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jabin**/o Reĝo de la Kanaanidoj. {de1} Jabin (Kanaaniterkönig) MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehoaŝ/o BIB Reĝo de Judujo, post Atalja. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehojada BIB Ĉefpastro en Jerusalemo, ŝirminto de Jehoaso, kiu lin poste mortigis. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jeremia {eo2} Jeremi/o BIB Unu el la grandaj profetoj. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jiftan BIB Hebrea militestro, kiu oferbuĉis sian propran filinon. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Joŝija BIB Reĝo de Judujo, dum kies regado estis proklamita la Readmono. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Joab BIB Nevo kaj generalo de David. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehezkel BIB Unu el la grandaj profetoj. → Ezekielo. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehu BIB Uzurpinto de la Izraela reĝeco. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jehud/o (1) {eo2} Jehuda (1) BIB Filo de Jakob: juna leono estas Jehudo. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jerobeam BIB Unu el la reĝoj de Izrael. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jafet/o BIB Unu el la filoj de Noa, mita prapatro de la blanka ne-semida raso. {de1} Japhet {fr1} Japhet MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jesaja BIB Unu el la grandaj profetoj, aŭtoro de la 39 unuaj ĉapitroj de la libro nomata laŭ li. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Joel BIB Unu el la profetoj. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Jona BIB Profeto, pri kiu estas rakontite, ke li sidis tri tagojn en la interno de granda fiŝo. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Josu/o BIB Profeto, postirinto de Moseo. MEV# 801.313 : 22 {eo1} Judas/o Juda virnomo, i.a. de unu disĉiplo de Jesuo, kiu lin perfidis; de unu kristana apostolo ktp: kiso antaŭ amaso estas kiso de Judaso (=de perfidinto). MEV# 801.313 : 273.7 {eo1} Jansen/o Nederlanda episkopo de Ipro (1585-1638). 801.313 : 53 Person-nomoj el Fiziko 801.313 : 58 Person-nomoj el Botaniko 801.313 : 937 Person-nomoj el Romia historio 801.313 : 944 Person-nomoj el Franca historio 801.313 : 951 Person-nomoj el Ĉina historio 801.313.1 Vok-nomoj. Antaŭnomoj. Baptonomoj 801.313.11 (+) Viraj vok-nomoj MEV# 801.313.11 {eo1} Jakob/o (2) Virnomo. → Ĵakvo. MEV# 801.313.11 {eo1} Joakim/o Virnomo. MEV# 801.313.11 {eo1} Johan/o Virnomo, i.a. de profeto (Johano Baptisto) kaj de evangeliisto. → Ĵano, Ivano (karesformoj: Jocjo, Johanĉjo, Hanĉjo). MEV# 801.313.11 {eo1} Jonatan BIB Virnomo. MEV# 801.313.11 {eo1} Jovian/o Virnomo. MEV# 801.313.11 {eo1} Jozef/o Virnomo: Nikodemo batas Jozefon; ŝi ĵetis siajn rigardojn sur Jozefon kaj diris: kuŝiĝu kun mi. MEV# 801.313.11 {eo1} Jul/o (2) Virnomo. MEV# 801.313.11 {eo1} Juli/o (1) Latina virnomo: mi prezentis Julion Cezaron. MEV# 801.313.11 {eo1} Justen/o Virnomo. MEV# 801.313.11 {eo1} Justinian/o Virnomo, i.a. de Romia imperiestro, kiu kompiligis la faman kodon. MEV# 801.313.11 {eo1} Juvenal/o Virnomo, i.a. de fama Roma satiristo. MEV# 801.313.11 {eo1} Jakob/o (1) BIB Patriarko, filo de Izaako. 801.313.12 (+) Virinaj vok-nomoj MEV# 801.313.12 {eo1} Jakelin/o Nomo de virino. → Jakobino, Ĵakvino. MEV# 801.313.12 {eo1} Jakob/ino Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Joel/a Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Johan/a Nomo de virino (karesformo: Janjo). MEV# 801.313.12 {eo1} Jozef/a Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Jozef/in/o Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Judit/a Nomo de virino, i.a. de la Judino, kiu, kuŝiĝinte kun Holoferno detrancis al li la kapon, por savi sian popolon. MEV# 801.313.12 {eo1} Jul/in/o Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Juli/a (2) Nomo de virino. MEV# 801.313.12 {eo1} Juli/et/a Nomo de virino: Romeo kaj Julieta (dramo de Ŝekspiro). 801.313.2 Nomoj de famaj familioj MEV# 801.313.2 {eo1} Jagelon/oj Familio de Polaj nobeloj k militestroj. {de1} Jagellonen 801.316 Vort-kategorioj 801.316.03 (+) Poeziaj esprimoj MEV# 801.316.03 (+) {eo1} jovial/a POE Gajema. 801.4 Fonetiko →801.12/.15 801.41 Analizo kaj ecoj de voĉa sono. Piĉo. Intenso. Tembro →534 MEV# 801.41 {eo1} junt/o (3) FON Loko, kie fonologiaj unuoj kuniĝas, komenciĝas aŭ finiĝas; la okaziĝo de specialaj alofonoj ĉe tia loko, rigardata kiel mem fonemo. 801.6 Prozodio. Metriko, ritmo, rimo kaj vers-paternoj →801.4 801.63 Metriko. Verseroj. Piedoj MEV# 801.631 {eo1} jamb/o POE Versero, konsistanta el du silaboj, el kiuj la unua estas mallonga aŭ senakcenta, kaj la dua longa aŭ akcenta (̆ ─ ). → trokeo, spondeo. {de1} Jambus \Im\i {de2} Jambe \If\i {en1} iambus {fr1} ïambe MEV# 801.631 {eo1} ĥor-jamb/o Versero, konsistanta el trokeo plus jambo (─ ̆ ̆ ─). MEV# 801.631 {eo1} jamb/a Rilata al jambo(j): jambaj versoj. {de1} jambisch {en1} iambic {fr1} ïambique MEV# 801.631 {eo1} jamb/in/o Familiara nomo, por montri la jambajn versojn, post kies fina akcenta silabo trovigas kroma, senakcenta: la jambinoj estas la regula formo de la jambaj versoj en E-o. MEV# 801.631 {eo1} tri-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 3 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} kvar-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 4 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} kvin-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 5 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} ses-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 6 jamboj, plus fina kromsilabo. MEV# 801.631 {eo1} sep-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 7 jamboj, plus fina kromsilabo. 802/809 Individuaj lingvoj 803 Ĝermanaj lingvoj ĝenerale 803.0 Germana lingvo MEV# 803.0-088 {eo1} Jid/a lingv/o {eo2} Jud-German/a ĵargon/o Germana dialekto, miksita per Hebreaj kaj Slavaj vortoj, kaj uzata de la Orient-Eŭropaj Judoj. 809 Orientaj, Afrikaj kaj aliaj lingvoj MEV# 809.436 {eo1} Jafet/id/aj Kvalifikas la grupon de tre diversaj lingvoj, parolataj en la Kaŭkaza regiono. {fr1} japhétiques KLASO: 9 Kono de hejmregiono. Geografio. Biografioj. Historio 929 Genealogio. Heraldiko 929.7 Nobeluloj. Honoraj titoloj MEV# 929.7 : 943.8 : 801.313 {eo1} Jagelon/oj Familio de Polaj nobeloj k militestroj. {de1} Jagellonen MEV# 929.7 {eo1} junkr/o Kampnobelo (ofte en malŝata senco de reakciulo). 929.9 Flagoj. Standardoj MEV# 929.9.021 {eo1} Japan/a flag/o EB#245/20 {de1} Sonnenbanner \In\i {en1} Rising Sun {fr1} bannière \If\i du soleil 93 Historio →(093) 933 Historio de la Judoj (ĝis 70 pK) MEV# 933 {eo1} Jud/uj/o (1) Ĝis la Babilona ekzilo, la pli suda el la du hebreaj ŝtatoj. → Izraelo. MEV# 933 {eo1} Jude/o {eo2} Jud/uj/o (2) HIST Teokratia ŝtato, starigita, en suda Palestino, de la revenintoj el la Babilona ekzilo. → Idumeo. 935 Historio de malnova oriento, de Mederoj, Persoj, Asiroj kaj Babilonanoj MEV# 935 {eo1} Jugurt/o HIST Reĝo de la Numidoj (160-104 a.K.): la Jugurta milito. 937 Romia historio (ĝis 476 pK) MEV# 937 {eo1} jug/o (2) Transversa lanco, ligita al du aliaj fiksitaj en la tero, sub kiu lanco la antikvaj Romanoj devigis la venkitojn trapasi. MEV# 937 {eo1} Juli/a (1) Rilata al Julio Cezaro: la Julia kalendaro (→ Gregoria). MEV# 937 {eo1} Julian/o Virnomo, i.a. de granda Romia imperiestro, kiu batalis kontraŭ la Kristanismo. 941.0 Historio de la Unuigita Reĝlando (Grand-Britujo kaj Nord-Irlando) MEV# 941.0 : 329 {eo1} Jakob/ist/o HIST Ano de la Angla partio, kiu apogis la Stuartojn. 943.8 Historio de Pollando MEV# 943.8 : 801.313 {eo1} Jagelon/oj Familio de Polaj nobeloj k militestroj. {de1} Jagellonen 944 Historio de Francio MEV# 944 : 329.15 {eo1} Jakoben/ism/o Opinio, doktrino de Jakobenoj. MEV# 944 : 329.15 {eo1} Jakoben/o (1) HIST Membro de la "Klubo de l' Jakobenoj", revolucia maldekstra agadgrupo. MEV# 944 : 329.15 {eo1} Jakoben/o (2) Partiano de radikala demokratio: li estas pli malbona ol Jakobeno. 956.0 Historio de Turkio MEV# 956.0 {eo1} janiĉar/o Membro de la persona gvardio de l' turka sultano (aboliciita en 1826). {de1} Janitschar \Im\i {fr1} janissaire = al'jung/i = jungi MEV# = dis'jung/i = maljungi MEV# = frenez-jak/o = per'fort/a jak/o MEV#615.85 = jaroviz/i = vernalizi MEV# = jen/o = eno MEV# = Jerik/o-roz/o = Anastatiko MEV# = Job/o = Ijob MEV# = Jud/ej/o = gett/o MEV# = juĝ-ag/ad/o = proceduro MEV# = juĝ-decid/o = verdikto MEV# = juĝ/o-distrikt/o = jurisdikcio MEV# = juĝ-far/o = juĝo 1 MEV# = juĝ/o-pov/o = jurisdikcio MEV# = jun-aĝ/o = juneco MEV# = jung/aĵ/o 2 = jungitaro MEV# = junt/o-pec/o = fitingo MEV# = juvel-ŝton/o = gemo MEV# = mal'jun-aĝ/o = maljuneco MEV# = per'fort/a jak/o = frenez-jak/o MEV# 615.85 = pri'juĝ/i = juĝi 2 MEV# = pri'juĝ/o = juĝo 4 MEV# → dek-jar/a → cent-jar/a MEV# → dek/a-jar/a → cent/a-jar/a MEV# → unu-jar/a → cent-jar/a MEV# → unu/a-jar/a → cent/a-jar/a MEV# → joni/o 2 → ionio MEV# La dosiero J-MEV-U.V42 post aldono de kurantaj numeroj kaj forigo de MEV#, konvertita al Vopo 6.0, kaj post apliko de la makrooj 42-AL-61.WPM kaj 42-al-62.WPM. "311" Pasinteco #"311" {eo1} pas/int-jar/a Okazinta en la antaŭa jaro: li zorgas pri ĝi kiel pri neĝo pasintjara; en mia pasintjara letero. "312" Estanteco #"312" {eo1} ĉi'jar/a Okazanta, okazinta aŭ okazonta en la nuna jaro. "32" Sezonoj "33" Monatoj, monataj tempo-periodoj #"33.01" {eo1} Januar/o La unua monato de la nuna kristana jaro. {de1} Januar {en1} January {fr1} Janvier #"33.06" {eo1} Juni/o La sesa monato de la nuna kristana jaro. {de1} Juni {en1} June {fr1} Juin #"33.07" {eo1} Juli/o (2) La sepa monato de la nuna kristana jaro: la 14a de Julio (Franca nacia festo). {de1} Juli {en1} July {fr1} Juillet "4" Tempodaŭroj #"405" {eo1} mult(e)jara (1) Havanta daŭron de multaj jaroj: rezultato de multejara pacienca laborado; miaj multjaraj laboroj kaj suferoj. "44" Monatoj #"440-03" {eo1} kvaron'jar/o Kvarono de jaro, trimestro. "#440-06" {eo1} duon'jar/o Duono de jaro, semestro. "45" Jaroj #"45" @001 {eo1} jar/o (1) Tempomezur-unuo, egala al la daŭro de unu kompleta rondiro de la Tero ĉirkaŭ la Suno: natura, suna, tropika jaro (365 tagoj, 5h 48m 46s); astra, sidera jaro (pli longa je 20 m 23 s). #"45" @002 {eo1} jar/o (2) Tiu tempodaŭro, proksimume kalkulita, uzata oficiale por datado kaj komenciĝanta unu difinitan tagon: la Gregoria, Julia jaro; la leĝa, civila jaro; en la jaro 1905 mia patro. . .; la pagoj estas renovigataj en Januaro de ĉiu jaro; la venonta, pasinta jaro; unu fojon en ĉiu jaro estas farata Internacia Kongreso; en la daŭro de la lastaj 5 jaroj; elektitaj en la Akademion por la sekvanta jaro; de jaro al jaro; jaro post jaro; al la nova jaro 1893 mi gratulas ĉiujn amikojn; dezirante plej bonan novan jaron al vi. RIM. En la antikvaj tempoj la datado estis ofte kalkulata de la jarkomenca tago, kiu sekvis aŭ antaŭiris la surtroniĝon de ia reĝo: en la sepa jaro de Jehu Jehoaŝ fariĝis reĝo. #"45" @003 {eo1} jar/o (3) Samlonga periodo, komenciĝanta ian alian tagon, konata de la interesatoj: la eklezia (kristana) jaro (de Advento ĝis Advento); la lerneja jaro (de Septembro ĝis Julio en Eŭropo); la teatra jaro (de Novembro ĝis Aprilo); la budĝeta jaro (varianta laŭ la landoj); la akademianoj estas elektataj por naŭ jaroj; antaŭ 15 jaroj mi diris publike, ke...; virseksulo en la aĝo de dudek jaroj; aĝulo de kvin jaroj; en la unuaj jaroj de ekzistado de E-o; pasis jam unu jaro, de kiam ni renkontiĝis. #"45" @004 {eo1} jar/o (4) Tiu periodo, rigardata rilate al tio, kio okazis en ĝi: Ii foriris du jarojn; mi dediĉis ĉ. 2 jarojn al la esplorado de tiu ĵargono; tio prezentas la laboraĵon de dek jaroj; dudek jaroj de servado; jaroj de vivo kaj paco; antaŭ ol venis la jaroj de malsato; jaroj da senlaboreco; per la saĝo aldoniĝos al vi jaroj da vivo; jarlonga atendado; lavu tutan jaron, negro ne blankiĝos; la sezonoj de la jaro. #"45" @005 {eo1} jar/oj (5) Tempo, periodo de la homa vivo: la knabaj jaroj; de zorgoj, ne de jaroj blankiĝas la haroj; pagas maljunaj jaroj por junaj eraroj. #"45" @006 {eo1} super'jar/o Jaro, enhavanta 366 tagojn. {de1} Schaltjahr \In\i {en1} leap year #"45" @007 {eo1} jar/a (2) {eo2} jar-aĝ/a Unujara. {en1} one year old "46" Jardekoj #"46" @001 {eo1} jar-dek/o (1) Deko da jaroj. {en1} decade #"46" @002 {eo1} jar-dek/o (2) Numerita dekjara periodo en jarcento: en la tria jardeko de la lasta jarcento. "47" Jarcentoj #"47" @001 {eo1} jar-cent/o (1) Cento da jaroj: antaŭ kelkaj jarcentoj iliaj prapatroj loĝis ne en Ameriko: en la daŭro de jarcentoj, ĝi havis la aĝon de duono da jarcento. {en1} century #"47" @002 {eo1} jar-cent/o (2) Numerita periodo de cent jaroj, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: ĉirkaŭ la mezo de la dekkvara jarcento; la epoko de la mezaj jarcentoj (Mezepoko). #"47" @003 {eo1} cent-jar/o Jarcento: la mezaj centjaroj (= Mezepoko). #"47" @004 {eo1} jar-cent/a Daŭrinta plurajn jarcentojn: jarcenta tradicio. #"47" @005 {eo1} cent-jar/a Havanta la aĝon de cent jaroj, daŭrinta cent jarojn: ĉu de homo centjara fariĝos nasko?; centjaraj kverkoj; centjara fremda regado. #"47" @006 {eo1} cent-jar/a fest/o {en1} centenary #"47" @007 {eo1} cent/a-jar/a Okazanta en la centa jaro. RIM. Sencon analogan havas la ceteraj kunmetaĵoj: dek-jara, dek/a-jara, unu-jara, unu/a-jar/a ktp; "48" Jarmiloj #"48" @001 {eo1} jar-mil/o (1) Milo da jaroj: post jarmiloj ili alflugos trans la oceano!. #"48" @002 {eo1} jar-mil/o (2) Numerita miljara periodo, kalkulita de la naskojaro de Jesuo-Kristo: en la dua jarmilo antaŭ J-K. #"48" @003 {eo1} mil'jar/o Jarmilo: miljaroj ne povis, minuto elŝovis. #"48" @004 {eo1} jar-mil/a Daŭrinta tra pluraj jarmiloj: la Hebreoj suferis jarmilan martirecon. #"48" @005 {eo1} mil'jar/a Daŭrinta mil jarojn: miljara imperio. "5" Periodoj "55" Ĉiujare #"55" @001 {eo1} ĉiu'jar/a Okazanta en ĉiu jaro: ĉiujara repago de ŝuldo; ĉiujara oferado. {en1} annual #"55" @002 {eo1} jar/a (1) Ĉiujara. #"55" @003 {eo1} laŭ'jar/a Rilata al la periodo de nur unu jaro: laŭjara dungito. #"55-02" {eo1} ĉiu'du-jar/a {en1} biennial "57" Ĉiuj cent jaroj #"57" @001 {eo1} cent-jar/a Havanta la aĝon de cent jaroj, daŭrinta cent jarojn: ĉu de homo centjara fariĝos nasko?; centjaraj kverkoj; centjara fremda regado. #"57" @002 {eo1} cent-jar/a fest/o {en1} centenary #"57" @003 {eo1} cent/a-jar/a Okazanta en la centa jaro. RIM. Sencon analogan havas la ceteraj kunmetaĵoj: dek-jara, dek/a-jara, unu-jara, unu/a-jar/a ktp; "78" Tempa maldifiniteco #"78" {eo1} jar/ar/o Serio da jaroj. → erao, periodo, epoko, aĝo. (=...) Rasoj kaj popoloj (=1.4)/(=1.9) Popoloj de difinitaj landoj (=1.4)/(=1.9) ≡ (4/9) (=1.470) Popolo el Rusio #(=1.470) & 355.335 {eo1} jesaul/o Kozakkapitano. #(=1.497.1) @001 {eo1} Jugoslav/o Ano de la Jugoslava Federacio. #(=1.497.1) @002 & (497.1) {eo1} Jugoslav/a Rilata al Jugoslavoj aŭ Jugoslavio. #(=1.57) & 397 {eo1} Jakut/o Ano de Siberia gento. #(=1.533) {eo1} Jemen/an/o Indiĝeno loganta en Jemeno. #(=1.569.5) {eo1} Jordan/i/an/o Regnano de tiu ŝtato. #(=1.569.4-21) {eo1} Jerusalem/an/o Loĝanto en Jerusalemo (Israela parto). #(=1.569.5-21) {eo1} Jerusalem/an/o Loĝanto en Jerusalemo (Jordania parto). #(=1.73) : 801.312.29 {eo1} Janki/o Familiara nomo por Usonano. {de1} Yankee \Im\i {en1} Yankee {fr1} yankee \Im\i #(=1.922) {eo1} Jav/an/o Indiĝeno loĝanta en Javo. (=2) Blanka raso ĝenerale. Okcidentaj rasoj (=81) Slavoj ĝenerale (=9) Orientaj rasoj ĝenerale. Koloraj rasoj (=91) Arjoj. Hind-Eŭropaj rasoj (=92) Semitoj ĝenerale (=924) Judoj. Israelanoj #(=924) @001 {eo1} Jud/o Nomo, per kiu en Okcident-Eŭropo oni nomas la Hebreojn, de post ilia forkaptiteco en Babilono: la Judoj apartenas al diversaj rastipoj; Majmonido, Spinozo, Bergson estis inter la plej famaj Judoj. → Izraeliano. #(=924) @002 {eo1} Jud/a Rilata al Judoj: vidu ilin la malbenitan Judan popolon!; Judaj moroj. #(=924) @003 {eo1} Jud/ar/o Tuto de la Judoj. #(=924) @004 {eo1} Jud/ec/o Aparta karaktero de la Judoj. #(=924) @005 {eo1} Jud/in/o Virino Juda. (=924.1) (+) Juda tribo #(=924.1) {eo1} Jehud/o (2) {eo2} Jehuda (2) La tribo, deveninta el tiu patriarko, kaj ties lando: la viroj de Jehudo estas lia plej amata plantaĵo; perfidis Jehudo. → Judujo. (=956) Japanoj #(=956) @001 {eo1} Japan/o Ano de la ĉefgento loganta en Japanujo. {de1} Japaner \Im\i {en1} Japanese {fr1} Japonais #(=956) @002 {eo1} Japan/a Rilata al Japanoj aŭ al Japanujo: la Japana arto EB#319/7-11, civilizo, lingvo, skribo. {de1} japanisch {en1} Japanese {fr1} japonais #(=956) @003 {eo1} Japan/in/o Virino Japana. {de1} Japanerin \If\i {en1} Japanese {fr1} Japonaise (2) Lokoj el fiziogeografiaj vidpunktoj (28) Surfacaj, ne-salaj akvoj (282) Fluantaj akvoj, riveroj (282.25) Riveroj en Azio #(282.251.2) {eo1} Jenisej/o GEOG Siberia rivero (80°E, 73°N). #(282.252.3) {eo1} Jangzi GEOG Unu el la plej grandaj riveroj de Ĉinujo; = Rivero Blua (122°E, 31°30'N). ~ {de1} Jangtsekiang {en1} Yangtze {en2} Yangtzekiang {fr1} Yangzi Jiang {fr2} Yang-tseu-kiang #(282.254.???) @001 {eo1} Jordan/o GEOG Rivero, naskiĝanta el Hermono kaj enfluanta en la Mortan Maron (35°32'E, 31°45'N): transiru ĉi tiun Jordanon, vi kaj ĉi tiu tuta popolo, en la landon, kiun mi donas al iIi; Ii estis baptita de Johano en Jordano. #(282.254.???) @002 {eo1} trans-Jordan/a Situanta trans Jordano (se rigardi elde Jerusalemo). #(282.254.???) @003 {eo1} Trans-Jordan/i/o La lando trans-Jordan/a. (282.27) Riveroj en Nord-Ameriko #(282.273.1) {eo1} Jukon/o GEOG Nord-Amerika rivero, fluanta tra Alasko (163°15'W, 61°54'N). (3) Lokoj en la malnova mondo #(38) {eo1} Javan BIB Hebrea nomo de Helenujo. (4) Lokoj en Eŭropo (420) Lokoj en Anglujo #(427.4) {eo1} Jork/o GEOG Angla urbo (1°C04'W, 53°58'N). (477) Lokoj en Ukrainio #(477.9) {eo1} Jalt/o GEOG Konata ban-urbo, en Krimeo (34°03'E, 44°30'N). {de1} Jalta {en1} Yalta {fr1} Yalta (48) Lokoj en Skandinavio #(489.4) {eo1} Jutland/o GEOG Kontinenta parto de Danlando (9°E, 56°N). (497) Lokoj sur Balkano (497.1) Lokoj en Jugoslavio #(497.1) @001 {eo1} Jugoslav/a Federaci/o {eo2} Jugoslavi/o GEOG Federacio el ses respublikoj, laŭlonge de Adriatiko (Beogrado, 20°28'E, 44°49'N). #(497.1) @002 & (=1.497.1) {eo1} Jugoslav/a Rilata al Jugoslavoj aŭ Jugoslavio. (5) Lokoj en Azio (510) Lokoj en Ĉinio #(513.21) {eo1} Junnan GEOG Provinco en Ĉinujo (102°E, 25°N). (520) Lokoj en Japanio #(520) {eo1} Japan/i/o {eo2} Japan/uj/o GEOG Ekstrem-Orienta ŝtato, konsistanta el insularo norde de Pacifiko (Tokio, 139°45'E, 35°43'N). {de1} Japan {en1} Japan {fr1} Japon #(520-21) {eo1} Jokoham/o GEOG Japana havenurbo (139°32'E, 35°30'N). #(524) {eo1} Jez/o GEOG Malnova nomo de Hokajdo. (53) Lokoj sur Araba duon-insulo #(533) {eo1} Jemen/o GEOG Imamujo, sudokcidente de la Araba duoninsulo (44°E, 15°20'N). #(534) {eo1} Sud-Jemeno GEOG Popolrespubliko, eksprotektorato Brita de Adeno. (569.4) Israelo #(569.44-21) & (569.5-21) {eo1} Jerusalem/o {eo2} Jeruzalem/o GEOG Sankta urbo de la religioj hebrea, kristana kaj islama (35°14'E, 31°47'N): la domo de Dio de Izrael, de tiu Dio, kiu estas en Jerusalemo; mi kreos Jerusalemon por ĝojo; mi vidis la sanktan urbon, novan Jerusalemon, malsupreniranta el la ĉielo. #(569.48-21) {eo1} Jaf/o GEOG Havenurbo najbara al Tel-Aviv, en Izraelio (34°45'E, 32°03'N). {de1} Tel Aviv-Jaffa {en1} Tel Aviv-Yafo {fr1} Tel-Aviv-Jaffa (569.5) Jordanio #(569.5) {eo1} Jordan/i/o Ŝtato en Proksim-Oriento, inter Irako kaj Israelo (Amman, 35°52'E, 31°59'N). #(569.5-21) @001 {eo1} Jerusalem/o {eo2} Jeruzalem/o GEOG Sankta urbo de la religioj hebrea, kristana kaj islama (35°14'E, 31°47'N): la domo de Dio de Izrael, de tiu Dio, kiu estas en Jerusalemo; mi kreos Jerusalemon por ĝojo; mi vidis la sanktan urbon, novan Jerusalemon, malsupreniranta el la ĉielo. #(569.5-21) @002 {eo1} Jeriĥ/o {eo2} Jerik/o GEOG Urbo en Jordanio, ĉe la norda fino de la Morta Maro (arabe: Ariĥa, 35°26'E, 31°52'N): malbenita estu tiu viro, kiu restarigos kaj konstruos ĉi tiun urbon Jeriko!. #(569.5-21) @003 {eo1} Jerik/a Rilata al Jeriko: apud la Jerika Jordano. (6) Lokoj en Afriko (7) Lokoj en Nord- kaj Meza Ameriko (71) Kanado #(712.1) {eo1} Jukon/i/o Unu el la Kanadaj Teritorioj (Dawson 139°27'W, 64°08'N). (72) Meksikio #(726.4) @001 {eo1} Jukatan/i/o Ŝtato en Meksikio (89°W, 20°N). #(726.4) @002 {eo1} Jukatan/o GEOG Duoninsulo en Centra Ameriko. (729) Teritorioj en la Kariba Maro (729.1) Kubo (729.2) Jamaiko #(729.2) {eo1} Jamaik/o GEOG Unu el la Grandaj Antiloj, sude de Kubo (76°52'W, 17°57'N). {de1} Jamaika {en1} Jamaica {fr1} Jamaïque (73) Usono (747) Nov-Jorkio #(747) {eo1} Nov-Jork/i/o La Usona ŝtato, en kiu troviĝas Nov-Jorko. #(747-25) {eo1} Nov-Jork/o Plej grava urbo en Usono (74°W, 40°43'N). (8) Lokoj en Sud-Ameriko (9) Lokoj en Aŭstralio, Oceanio, kaj en arkta kaj antarkta regionoj (922) Javo #(922) {eo1} Jav/o GEOG Unu el la Indoneziaj insuloj (Ĝakarto, 106°49'E, 6°10'S). #(948) {eo1} Jork/a Nomepiteto de la plej norda kabo de la Aŭstralia kontinento (142°30'E, 10°42'S). -05 Allignumeroj por klasifi personojn: -053 laŭ-aĝa klasifo #-053.7 @001 {eo1} jun/ec/a Rilata al juneco: junecaj frivolaĵoj; junece gaja menso. #-053.7 @002 {eo1} jun/ec/o (1) FIZL Tempo de la homa vivo, inter la dentŝangiĝo kaj la pubhareco. #-053.7 @003 {eo1} jun/ec/o (2) Tempo de la vivo inter la infaneco kaj la matureco: via juneco renoviĝas kiel ĉe aglo; en la tagoj de via juneco; kiam la dioj ankoraŭ vagadis sur la tero en eterna juneco; la penso de la homa koro estas malbona jam de lia juneco; sango bolas, juneco petolas; se juneco estus sperta!; fleksu arbon dum ĝia juneco; tio estis ankoraŭ la juneco de la mondo. #-053.7 @004 {eo1} jun/ul/in/o Virino juna: la junulino, kiu plaĉos al la okuloj de la reĝo, fariĝos reĝino; la junulino estis belstatura kaj belvizaĝa; kiel eŭnuko deziranta senvirgigi junulinon, tiel estas homo volanta fari juston per perforto; miaj junuloj kaj junulinoj falis de glavo. → fraŭlino. #-053.71 @005 {eo1} jun/ul/o Viro juna: ĉiu estis junulo, ĉiu estis pekulo; la junulo aliĝis al nia militistaro; junuloj kun viglaj vizaĝoj, en uniformoj de universitataj studentoj; junulaj jaroj. → fraŭlo. #-053.8 {eo1} kvindek-jar/ul/o #-053.9 {eo1} cent-jar/ul/o {en1} centenarian = Allignumeroj por indiki lingvojn: #=956 : 800.7 {eo1} Japan/ig/i Lernigi la Japanan lingvon aŭ civilizon al fremda gento. ĈEFAJ UDOKO-NUMEROJ KLASO: 0 Ĝeneralaĵoj 003 Semiotiko, sintakso kaj semantiko ĝenerale. Skriboj. Signoj. Simboloj. Skribmaterialoj #003.324 : (=956) 11): {eo1} Japan/a skrib/o EB#324/6 {de1} japanische Schrift \If\i {en1} Japanese script {fr1} japonaise écriture #003.341 {eo1} jota {eo2} jot/o Naŭa litero de la greka alfabeto (I, senpunkta i), responda al la latina i, kaj uzata kiel simbolo de tre malgranda kvanto: nek unu joto nek unu streketo forpasos de la leĝo. 06.05 Agadoj de asocioj 06.053 Kunvenoj. Kunsidoj 06.055 Publikaĵoj pri faritaj laboroj #06.055.5 {eo1} jar-raport/o {de1} Jahresbericht \Im\i {en1} annual report {es1} memoria \If\i anual {fr1} rapport annuel KLASO: 1 Filozofio 11/12 Metafiziko 111 Metafiziko ĝenerale. Ontologio 111.8 Transcenda difino de estado 111.83 Vereco 111.84 Boneco 111.85 Beleco 13 Filozofio de menso kaj spirito 14 Filozofiaj sistemoj 141 Vid-punkto-tipoj 141.1 laŭ nombro kaj kvalito de principoj 159.9 Psikologio 159.9.01 Filozofio. Teorioj. Leĝoj. Metafizika psikologio 159.9.07 Esplorado. Instruado 159.9.072 Eksperimento. Testo 159.92 Evoluo kaj kapabloj de la animo. Kompara psikologio 159.925 Korpa esprimo de mensaj kaj karakteraj ecoj 159.925.6 Grafologio 159.93 Sencoj 159.932 Aŭdado 159.937 Perceptado #159.937 @001 {eo1} juk/ad/o {eo2} juk/o La impreso, ke io jukas: baldaŭ estos la tempo forveturi; mi sentas jam jukadon sub la flugiloj!. → prurito. #159.937 @002 {eo1} juk/ig/a Sentiganta jukan impreson. 159.94 Plenum-funkcioj 159.946 Specialaj mov-funkcioj 159.946.4 Skriba esprimo. Legado. Skribado. Desegnado 159.947 Volo 159.947.5 Intencoj. Kialoj. Dezir 159.95 Pli altaj mensaj fenomenoj 159.952 Atento 159.952.13 Intereso. Ekspekto. Intenco 159.953 Memoro. Lernado. Mnemotekniko 159.953.4 Memor-helpiloj. Mnemotekniko 159.955 Pensado. Imagado 159.955.1 Imagokapablo. Ideoformiĝo 16 Logiko. Ekkono-teorio. Logika metodologio 161/162 Logikaj elementoj 161.1 Nocio 161.11 Karakterizaĵoj kaj specoj de nocioj 161.114 Specoj de nocioj. Nomo. Ĝenerala nocio 161.2 Dedukto-procedoj #161.2 @001 {eo1} juĝ/o (5) PSI Mensa decido, per kiu oni konstatas opinion kaj deklaras ĝin ĝusta: laŭ Kantio, juĝo estas aplikado de aprioroj formoj al perceptoj ricevitaj tra sensoj; juĝo estas la psika aspekto de tio, kion gramatiko nomas propozicio. #161.2 @002 {eo1} juĝ/a Rilata al juĝo: la juĝa ĉambro; mi faru juĝan analizon koncerne vin; juĝa disputo, afero; juĝa seĝo; juĝe batali kun iu; pli valoras interkonsento, ol juĝa dokumento. #161.2 @003 {eo1} juĝ/ant/o (1) Persono, kiu esprimas juĝan opinion: en la afero, kiu vin interesas, mi mem persone ne estas kompetenta juĝanto; vi ne rajtas esti samtempe juĝanto kaj juĝato; juĝanto decidas, kiel li vidas; juĝanto devas havi du orelojn. #161.2 @004 {eo1} juĝ/ant/ar/o Grupo da personoj, al kiu estas komisiita juĝi: membro de la decida juĝantaro; ĵura juĝantaro (ĉe asizo, =ĵurio). #161.2 @005 {eo1} antaŭ'juĝ/i \Itr\i Formi al si opinion pri iu aŭ io, ne atendante maturan esploron: li antaŭjuĝis la decidon de la tribunalo kaj tre seniluziiĝis. #161.2 @006 {eo1} antaŭ'juĝ/o Tro rapida, nesufiĉe informita juĝo: formetu tiun antaŭjuĝon, la glacia tavolo de antaŭjuĝoj estas rompita; senantaŭjuĝa homo. #161.2 @007 {eo1} propr/a-juĝ/e Laŭ sia propra juĝkapablo: neniam mi havos la intencon proprajuĝe reformi E-on. 164 Logistiko 165 Ekkono-teorio 165.0 La ekkono-problemo ĝenerale. Vero. Ĝusteco. Eraro. Malvero #165.0 {eo1} just/a (3) Bazita sur la realo: vi havis justan kaŭzon por maltrankviliĝi; ĉu tion vi opinias justa, ke vi diras . . . ? . → prava, ĝusta. 165.2 La esenco de ekkonado 165.21 Bildigo. Simbola prezento 168 La scienca sistematiko 168.1 Difinado 168.2 Subdividado. Klasifikado 17 Etiko. Praktika filozofio →241 17.02 La esenco de la moralo #17.02 @001 & 172 {eo1} juĝ/o (4) Opinio aproba aŭ malaproba: ellabori al si tute klaran juĝon pri io; mi petis ĉiujn amikojn esprimi iIian juĝon pri la lingvo; mian juĝon pri la ŝanĝoj mi prezentos al la kongreso; kiom da juĝantoj, tiom da juĝoj; tiu ideo devas trairi la juĝon de la publiko; ni eldiru pri tiuj versoj unuanime nian juĝon. #17.022 @002 {eo1} juĝ/i (2) Esprimi opinion, per kiu oni aprobas aŭ malaprobas iun aŭ ion: kiam oni juĝas pri homoj, oni devas ja konsideri iIiajn kutimojn; la libristo, kiu juĝis la literaturan laboron de M.; juĝante laŭ la eksterajo; ne juĝu pri afero laŭ ĝia ekstero; arbon oni juĝas laŭ la fruktoj; la recenzisto juĝis tiun romanon ne sufiĉe severe. → taksi, ŝati, ekzameni, mezuri. #17.022 @003 {eo1} juĝ/i (3) Esprimi malfavoran, kondamnan opinion: ebriulon kaj malsaĝulon oni ne juĝas; kiu kutimas ĉion juĝi, nenie povas rifuĝi; ne juĝu, tiam vi ne estos juĝata. → kritiki, ĉikani. 17.024 La fontoj de morala percepto. Konscienco. Emocio. Komprenemo. Sperto #17.024 {eo1} just/a (2) Konforma al la interna juĝo de la konscienco: tio estas tute justa kaj tute laŭ la ordo; viaj justaj postuloj; li juĝu la popolon per juĝo justa; justa divido; li ricevu justan punon por lia krueleco kontraŭ mi!; certigi al la laboristoj justan salajron. → meritita, deca. 172 Sociala etiko →30; 340.12 #172 & 17.02 {eo1} juĝ/o (4) Opinio aproba aŭ malaproba: ellabori al si tute klaran juĝon pri io; mi petis ĉiujn amikojn esprimi iIian juĝon pri la lingvo; mian juĝon pri la ŝanĝoj mi prezentos al la kongreso; kiom da juĝantoj, tiom da juĝoj; tiu ideo devas trairi la juĝon de la publiko; ni eldiru pri tiuj versoj unuanime nian juĝon. 179.9 Virtoj. Humileco. Afableco. Saĝeco. Pacienco. Diligenteco. Modesteco. Fideleco #179.9 {eo1} just/a (4) Virta. KLASO: 2 Religio. Teologio 21 Natura teologio. Teodize**/o (??) 216 Bono kaj malbono. Dualismo. Malmoraleco de la naturo. Ekesto de malbono. Justeco kaj kompatemo de Dio. →233.2 #216 & 340.1 {eo1} just/ec/o (3) Plenumado de tio, kio estas justa: ni estas pretaj doni al vi justecon pri tio; vi estus nun libera fari al vi justecon per bona porcio da bastonbatoj; ho, dioj! se vi amas la justecon, nun per mi la veron vi honoru!; sed justeco fluu kiel akvo!; per justeco staras fortike la trono. {de1} Gerechtigkeit \If\i {en1} justice {en2} equity {en3} fairness {fr1} justice 22 : 801.313 Bibliaj nomoj #22 : 801.313 @001 {eo1} Jabin**/o Reĝo de la Kanaanidoj. {de1} Jabin (Kanaaniterkönig) #22 : 801.313 @002 {eo1} Jehoaŝ/o BIB Reĝo de Judujo, post Atalja. #22 : 801.313 @003 {eo1} Jehojada BIB Ĉefpastro en Jerusalemo, ŝirminto de Jehoaso, kiu lin poste mortigis. #22 : 801.313 @004 {eo1} Jehoŝafat BIB Kvara reĝo de Judujo. #22 : 801.313 @005 {eo1} Jeremia {eo2} Jeremi/o BIB Unu el la grandaj profetoj. #22 : 801.313 @006 {eo1} Jiftan BIB Hebrea militestro, kiu oferbuĉis sian propran filinon. #22 : 801.313 @007 {eo1} Joab BIB Nevo kaj generalo de David. #22 : 801.313 @008 {eo1} Joŝija BIB Reĝo de Judujo, dum kies regado estis proklamita la Readmono. #22 : 801.313 @009 {eo1} Jehezkel BIB Unu el la grandaj profetoj. → Ezekielo. #22 : 801.313 @010 {eo1} Jehu BIB Uzurpinto de la Izraela reĝeco. #22 : 801.313 @011 {eo1} Jehud/o (1) {eo2} Jehuda (1) BIB Filo de Jakob: juna leono estas Jehudo. #22 : 801.313 @012 {eo1} Jerobeam BIB Unu el la reĝoj de Izrael. 222 : 801.313 Nomoj el la Historiaj Libroj de MT #222 : 801.313 @001 {eo1} Jafet/o BIB Unu el la filoj de Noa, mita prapatro de la blanka ne-semida raso. {de1} Japhet {fr1} Japhet #222 : 801.313 @002 {eo1} Jakob/o (1) BIB Patriarko, filo de Izaako. #222.2 : 801.313 @003 {eo1} Josu/o BIB Profeto, postirinto de Moseo. 224 : 801.313 Nomoj el Profetaj libroj de MT #224.1 : 801.313 {eo1} Jesaja BIB Unu el la grandaj profetoj, aŭtoro de la 39 unuaj ĉapitroj de la libro nomata laŭ li. #224.7 : 801.313 {eo1} Joel BIB Unu el la profetoj. #224.9 : 801.313 {eo1} Jona BIB Profeto, pri kiu estas rakontite, ke li sidis tri tagojn en la interno de granda fiŝo. 226 La evangelioj. Apostola historio #226 {eo1} Judas/o Juda virnomo, i.a. de unu disĉiplo de Jesuo, kiu lin perfidis; de unu kristana apostolo ktp: kiso antaŭ amaso estas kiso de Judaso (=de perfidinto). 231 Dio #231 @001 {eo1} Jave/o La propra nomo de Dio en la Biblio, mistradukita per "La Eternulo". → Adonaj, Jehovo, Alaho, Bramo. #231 @002 {eo1} Jehov/o Mislego de Javeo, disvastiĝinta jam en la mezepoko kaj uzita ĝis la 19a jc: Jehovo, kiu estas li do? #231 @003 {eo1} Jave/a Rilata al tiu nomo aŭ ĝia uzado: la Javea dokumento en la Pentateŭko. → elohima. 232 Kristologio 232 @001 {eo1} Jesu/o (1) HIST Juda profeto, kiu predikis la tujan alvenon de la Regno de Dio k, kiel naciista agitanto, estis ekzekutita le la Romia prokuratoro per krucumado; liaj disĉiploj kredis lin la Mesio kaj fondis super tiu kredo la kristanismon (-5? ĝis +30?). #232 @002 {eo1} Jesu/o (2) KRI Dua persono de la sankta Triunuo, kiu por la elaĉeto de la homaro enkarniĝis, mortis en Jerusalemo kaj reviviĝis la trian tagon. #232 @003 {eo1} Jesu/o Krist/o Rita vokformo de Jesuo ĉe la kristanoj: se iu ne amas la Sinjoron Jesuo Kristo, li estu anatemita. → Nazaretano, Nazoreo. 245 Kristanaj himnoj. Himnaroj →264 #245 {eo1} jubil/i Ĝojkrii; elmontri bruan ĝojon (ofte uzata kun religia koloro). 264 Liturgio. Diservo 264-04 Liturgiaj tempoj #264-04 {eo1} favor'jar/o Jaro, en kiu oni esperas aŭ ricevis apartan favoron de Dio: por proklami favorjaron de la Eternulo, en la favorjaro 1887 aperis E-o. 265 Sakramentoj 265.6 Absolva sakramento. Indulgenco #265.6 {eo1} just/ul/o (2) KRI Homo pia kaj virta: mi venis alvoki ne justulojn, sed pekulojn al pento. #265.66 {eo1} jubile/o (2) Solena pekabsolvo, kiun la papo konsentis al la Rompilgrimantoj unue po ĉiuj cent jaroj, poste po ĉiuj kvindek kaj hodiaŭ po ĉiuj dudek kvin. 271 Religiaj ordenoj. Monaĥismo 271.2 Dominikanoj #271.2 {eo1} Jakob/ul/o Malnova nomo de la dominikanoj. EB#314/19 {de1} Jakobiner \Im\i {en1} Jacobin {fr1} dominicain 271.5 Jezuitoj #271.5 @001 {eo1} jezuit/a (1) Rilata al la jezuitoj: la jezuitaj konstitucioj; ARKI la jezuita stilo (→ baroka). #271.5 @002 {eo1} jezuit/ism/o Sistemo de la jezuitoj, bazita sur la principo, ke la celo pravigas la rimedojn, kaj utiliganta la politikon, por realigi la superregadon de la katolika eklezio. #271.5 @003 {eo1} jezuit/o (1) Ano de la katolika ordeno, proprenomata kompanio, fondita de Ignaco de Lojola en 1540, por propagandi katolikismon ĉe la elitoj: la jezuitoj permesis fumi kaj flari tabakon; la generalo de la jezuitoj (ilia elektita ĉefo). #271.5 @004 {eo1} Kompani/o de Jesu/o La jezuita ordeno. 273 Herezoj kaj skismoj →232.2 273.7 Jansenismo #273.7 @001 {eo1} Jansen/o Nederlanda episkopo de Ipro (1585-1638). 273.7 @002 {eo1} Jansen/ism/o REL Doktrino de Janseno pri la neebleco de la saviĝo per la solaj homaj fortoj, pri la antaŭdestinado de la animoj kaj la malgranda nombro de la savotoj. 273.7 @003 {eo1} Jansen/ist/o Ano de Jansenismo. 28 Kristanaj eklezioj kaj sektoj 281 Praeklezio. Orienta eklezio 281.83 Siria, Jakobita eklezio #281.83 {eo1} Jakob/an/o KRI Ano de Siria kristana sekto. 292 Helena kaj Romia religioj. Klasika mitologio 292.11 Religioj de la Helenoj #292.11 @001 {eo1} Jazon/o MIT Ĉefo de la ekspedicio de Argonaŭtoj, konkerinto de la Orfelo kaj edzo de Medea. #292.11 @002 {eo1} Jokast/a MIT Patrino kaj edzino de Edipo. 292.21 Religioj de Romanianoj #292.21 @001 {eo1} Jan/o MIT Roma dio de la komencoj kaj malfermoj, prezentata kun du vizaĝoj kontraŭdirektaj: la pordoj de la templo de Jano estis fermitaj nur dum paco. EB#308/47,48 {de1} Janus \Im\i {en1} Janus {fr1} Janus #292.21 @002 {eo1} Jov/o MIT La plej granda el la dioj, en la Roma religio (= Zeŭso, en la Helena): kio estas permesata al Jovo ne estas permesata al bovo; per Jovo!. #292.21 @003 {eo1} Junon/a MIT Roma diino, edzino de Jovo. → Hera. #292.21 @004 {eo1} Jupiter/a (1) Rilata al Jupitero 1: fiereco lin por ĉiam de l' tablo Jupitera defaligis; (figurasence:) ili kun Jupitera graveco respondas . . . #292.21 @005 {eo1} Jupiter/o (1) Solena nomo de Jovo (= Jovopatro): en peza nubo faras Jupitero decidojn; kun alta frunto, kvazaŭ Jupitero. 294 Hindiaj religioj 294.51 Hinduismo #294.51 {eo1} joni/o (1) REL Virina seksorgano, kies ŝtonan figuron kultas la Hinduoj, kiel simbolon de fekundeco. → Iingamo, piĉo 294.527 Jogo #294.527 @001 {eo1} jog/an/o Adepto de tiu doktrino: la jogan' pli alte staras ol asket' aŭ erudito aŭ faranto de bonagoj (Bagavad-Gita). #294.527 @002 {eo1} jog/o Hindua sistemo de filozofia meditado kaj asketismo, destinita efektivigi la unuigon de la animo de la disĉiplo kun la universa spirito: jogo estas malfacila por la hom' sen memregado. 296 Judismo #296 @001 {eo1} Jesu/o (3) Iu al la aliaj Judoj, kiuj havis tiun nomon (postekzilan formon de: Josuo), i.a. Jesuo, filo de Siraĥ, aŭtoro de la "Saĝo". #296 @002 {eo1} Jud/ism/o {eo2} judaism/o Religio kaj religia civilizo de la Judoj. → antisemitismo. #296 @003 {eo1} judaiz/i Observi la judajn morojn aŭ ritojn: en Hispanujo oni ŝtiparumis la judaizantajn kristanojn. KLASO: 3 Socialaj sciencoj. Juro. Administrado 321 Formoj de politika organizado. La ŝtatoj kiel politikaj potencoj 321.18 Despotismo. Diktaturo dum antikva epoko #321.18 {eo1} jug/o (3) Simbolo de submetiĝo sub trudordona potenco: li metos feran jugon sur vian kolon, ĝis li ekstermos vin; mi rompos la stangojn de ilia jugo kaj savos ilin; metu sur vin mian jugon, ĉar mia jugo estas facila; iri sub jugon; forskui, deĵeti la jugon; kurbiĝi sub la jugo de la despotismo; sin klini sub la feran jugon de la meĥanismo. → mallibera, kateno, karcero, tiraneco, premi. 323.2 Rilatoj inter loĝantoj kaj ŝtato. Internaj konfliktoj 323.27 Revolucioj. Puĉoj #323.27 {eo1} junt/o <5> {de1} Junta \If\i {en1} Junta {es1} junta \If\i {fr1} junte \If\i \J Koterio de ribeluloj formata por regi kaj administri ŝtaton post ribelo. 323.34 Sklavoj. Servutuloj #323.34 {eo1} jug/i (2) Sklavigi, submeti al si. 323.38 Rilatoj inter sociaj klasoj #323.38 : 34 {eo1} klas-justic/o Tiu organismo, efikanta kiel ilo de reganta klaso. 329 Politikaj partioj kaj movadoj #329 : 941.0 {eo1} Jakob/ist/o HIST Ano de la Angla partio, kiu apogis la Stuartojn. 329.15 Komunista sinteno #329.15 @001 {eo1} Jakoben/ism/o Opinio, doktrino de Jakobenoj. #329.15 @002 {eo1} Jakoben/o (1) HIST Membro de la "Klubo de l' Jakobenoj", revolucia maldekstra agadgrupo. #329.15 @003 {eo1} Jakoben/o (2) Partiano de radikala demokratio: li estas pli malbona ol Jakobeno. 339 Distribuado, konservado kaj konsumado de varoj 339.11 Prospero. Riĉeco. Prospero #339.11 {eo1} juvel/o (2) (figurasence:) Grandvaloraĵo: li estas efektive la juvelo de la nacio sia; 34 Juro. Leĝdonado #34 @001 {eo1} jur/a Rilata al juro: juraj studoj; via edzo estas posedanto en rilato jura. #34 @002 {eo1} jur/o Tuto de devigaj reguloj (normoj) kun sankcioj, ordigantaj la rilatojn inter homoj kaj homkolektivoj, kaj difinantaj iliajn rajtojn kaj devojn: interna, internacia juro; konstitucia juro; la Romana juro. → leĝo, moro, jurisprudenco; kodo, leĝaro, medicino. #34 @003 : 323.38 {eo1} klas-justic/o Tiu organismo, efikanta kiel ilo de reganta klaso. 34.01 La eco de la juro #34.01 {eo1} jurisprudenc/o (1) {eo2} jur/ik/o JUR Juroscienco, filozofio pri juro. 34.038 Jurisdikcio. Teritoria kaj tema kompetenteco #34.038 {eo1} jurisdikci/o (1) JUR Rajto juĝi. 340 Juro ĝenerale. Kompara juro #340 @001 {eo1} juĝ/i (1) Laŭleĝe kaj jure decidi, ĉu iu estas kulpa aŭ ne, prava aŭ ne: juĝu mian aferon; laŭ iIiaj meritoj mi juĝos iIin; juste juĝu vian proksimulon; ĝis kiam vi juĝos maljuste?; la Eternulo juĝu inter vi kaj mi; ĉefoj juĝas pro subaĉeto; la proceso, kiun oni juĝis hieraŭ; juĝi kiel arbitracianto; pri propra afero neniu juĝas libere; (figurasence) la historio juĝos lin senindulge. #340 @002 {eo1} mal'just/a (1) Ne haviganta al ĉiu lian rajtaĵon: kontraŭ neniu oni devas esti maljusta; mi maljuste ŝin senigis de la antikvaj oferdonoj. #340 @003 {eo1} mal'just/a (2) Ne konforma al la juĝo de la konscienco: maljusta profito; sur la maljustaj vojoj de la tero; maljusta puno, milito; maljustaj pretendoj. #340 @004 {eo1} mal'just/a (3) Ne bazita sur la realo: maljustaj suspektoj, motivoj. #340 @005 {eo1} mal'just/aĵ/o Ago, faro maljusta: li al iu malgraŭvole faris maljustaĵon; la tero pleniĝis de maljustajoj. #340 @006 {eo1} mal'just/ec/o Eco de iu, io maljusta: la maljusteco de partia tribunalo; maljusteco de ne meritita puno; (figurasence:) maljusteco de la sorto. #340 @007 {eo1} mal'just/ul/o Tiu, kiu estas maljusta. 340.1 Ĝeneralaĵoj pri juro. Juro-specoj kaj -formoj #340.1 & 216 {eo1} just/ec/o (3) Plenumado de tio, kio estas justa: ni estas pretaj doni al vi justecon pri tio; vi estus nun libera fari al vi justecon per bona porcio da bastonbatoj; ho, dioj! se vi amas la justecon, nun per mi la veron vi honoru!; sed justeco fluu kiel akvo!; per justeco staras fortike la trono. {de1} Gerechtigkeit \If\i {en1} justice {en2} equity {en3} fairness {fr1} justice #340.141 {eo1} kutim-jur/o Juro bazita sur tradiciaj kutimoj, ne sur skribitaj leĝoj. #340.142 {eo1} jurisprudenc/o (2) {eo2} tribunal/a interpret/ad/o JUR Interpretado de la juro fare de la tribunaloj. #340.142.088 {eo1} jurisprudenc/o (3) {eo2} tribunal/aj decid/oj JUR Tuto de tribunalaj decidoj pri unu jurpunkto: juro pri aŭtora proprieto. 343 Kriminala juro 343.1 Kriminalaj procesoj kaj esploroj →347.9 343.16 Oficistoj de kriminala justico #343.161 {eo1} juĝ/ant/o (2) Ĵuriano. 344 Speciala kriminala juro. Militista juro #344 & 347 {eo1} juĝ/o (3) Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. 347 Civila juro #347 {eo1} just/a (1) Respektanta egale kaj senpartie la rajtojn de la aliaj homoj, kaj haviganta al ĉiu lian apartenaĵon: nia provincestro estas severa, sed justa; la homoj estas justaj precipe al tiuj, kiujn ili amas; kiom ajn justaj vi penos esti kontraŭ diversaj gentoj. . .; justa juĝisto. 347.9 Procesaj proceduroj. Kortumaj personaro kaj organizoj #347.9 {eo1} juĝ/o (1) Laŭleĝa esploro de ies kulpeco aŭ praveco: ni kune iru al juĝo!; ne eniru en juĝon kun via sklavo; havu juĝon kontraŭ via patrino; ne distingu vizaĝon ĉe la juĝo; kiu komencas juĝon, iras sub jugon; juĝo komencita paciĝon ne malhelpas; loko de juĝo; la sinjoroj de la juĝo pri morto kaj vivo; (religie) en la tago de la lasta, de la mondfina juĝo; la granda fina juĝo. → proceso. #347.95 @001 {eo1} juĝ/ad/i Kutime, daŭre juĝi: ili juĝadis maljuste. #347.95 @002 {eo1} juĝ/ad/o Agado de tiu, kiu juĝas: ne faru maljustaĵon en la juĝado, konsideri personojn ĉe juĝado ne estas bone; dum la juĝado la akuzitino svenis. #347.95 @003 {eo1} juĝ/o (2) Decido, kiu sekvas tian esploron: mi juĝos vin laŭ la juĝoj kontraŭ la adultulinoj; fari juĝon kontraŭ iu, super io; justaj estas viaj juĝoj. → verdikto. #347.95 @004 {eo1} al'juĝ/i (1) Atribui post juĝado: mi aljuĝis la unuan premion al la leporo; la tribunalo aljuĝis al li la bienon, sed ne la urban domon. → alskribi. 347.96 Kortuma personaro #347.96 @001 {eo1} juĝ/ist/a Rilata al juĝisto(j): mi jam dekkvin jarojn sidas sur la juĝista seĝo. #347.96 @002 {eo1} juĝ/ist/ar/o (1) Tuto de la juĝistoj en unu lando provinco ktp. #347.96 @003 {eo1} jur/ist/o Specialisto en la juraj kaj juĝaj aferoj. #347.96 @004 {eo1} juĝ/ist/o (1) Persono, kies oficiala funkcio estas juĝadi: arbitracia, paciga, enketa juĝisto. 347.98 Kompetenteco de tribunaloj #347.98 {eo1} jurisdikci/o (2) Teritorio, sur kiu sin etendas la rajto de iu jura instanco: la juro de la kasacia kortumo sin etendas sur la tuta reritorio de la ŝtato. #347.99 {eo1} juĝ/ist/ar/o (2) Tribunalo: la multestimata juĝistaro, kiu decidis pri vivo kaj morto. 35 Publika administrado. Milit-arto. Militaj sciencoj 35.08 Personaro de publikaj instancoj. Oficistoj. Dungitoj #35.08 {eo1} serv/o-jar/oj Tempo, dum kiu iu servadis en ofico. #35.082.1 {eo1} prov'jar/oj Tempo, dum kiu iu provlernis sian metion, profesion ktp: la provjaroj de Vilhelmo Meister (romano de Goethe). 351.87 Jur-administrado →34 #351.87 @001 & 354.51 {eo1} juĝ/o (3) Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. #351.87 @002 {eo1} justic/o JUR Ŝtata organismo, kiu zorgas pri elekto de juĝistoj, kontrolo de ilia agado, plenumo de difinitaj punoj ktp: justic-ministro, justic-oficisto; ministrejo pri justico. #351.87 @003 {eo1} just/ec/o (4) Justico: mi iras mem transdoni min al la manoj de la justeco; kovri per arĝento la okulon de la justeco; aŭdu vi, kion la justeco per mi sciigas al vi!. 354 Plej supera tavolo: Centrala, ŝtata, federacia administrado 354.51 Ministrejo por justico #354.51 @001 & 351.87 {eo1} juĝ/o (3) Tuto de la sistemo, per kiu la leĝo estas aplikata al la homoj; = justico 1: aŭdu, kiel pardoneme la juĝo agas kun vi, malvirtulo! kontraŭ nehavo eĉ juĝo silentas; la milita juĝo; ho mia Dio! jen mi jam estas transdonita al la juĝo!; iIi venigos sur vin ĉiun punon, kiun povos liveri al iIi la decidoj de la juĝo; fripona atestanto mokas la juĝon. #354.51 @002 & 351.87 {eo1} justic/o JUR Ŝtata organismo, kiu zorgas pri elekto de juĝistoj, kontrolo de ilia agado, plenumo de difinitaj punoj ktp: justic-ministro, justic-oficisto; ministrejo pri justico. #354.51 @003 & 351.87 {eo1} just/ec/o (4) Justico: mi iras mem transdoni min al la manoj de la justeco; kovri per arĝento la okulon de la justeco; aŭdu vi, kion la justeco per mi sciigas al vi!. 355/359 Milit-arto. Militaj sciencoj 355.23 Rezervoj por oficiroj kaj suboficiroj. Militraj lernejoj kaj akademioj #355.231.1 {eo1} sign/o-junkr/o Korneto, oficir-aspiranto. 355.335 Malaltrangaj oficiroj #355.335 : (=1.470) {eo1} jesaul/o Kozakkapitano. 37 Edukado. Instruado. Libertempado 37.01 Bazoj de edukado 37.014 Eduka politiko. Publika eduk-laboro 37.03 Eduko de intelekto kaj personeco 37.031 Ĝenerala eduko 37.034 Morala eduko 37.035 Sociala eduko 37.035.1 Eduko al justec-sento #37.035.1 @001 {eo1} just/o Tio, kio estas justa, rigardata en abstrakta, absoluta maniero: la devo de juĝisto estas diri la juston; mi estos ilia Dio en vero kaj justo. #37.035.1 @002 {eo1} just/e En justa maniero: 1 oni scias agi kun ili juste; juĝi juste; 2 sed mi suferas juste; vi havas juste tion, kion vi meritis. #37.035.1 @003 {eo1} just/aĵ/o Ago, faro justa: farado de justaĵo estas ĝojo por la virtulo. #37.035.1 @004 {eo1} just/ec/o (1) Eco de tio, kio estas justa: viaj gepatroj konvinkiĝos pri la justeco de miaj plendoj, justeco havas nenion komunan kun leĝo, kiu estas nur ĝia karikaturo; pli bona estas malmulto, sed kun justeco. #37.035.1 @005 {eo1} just/ec/o (2) Sento de la konscienco, per kiu oni redonas al ĉiu lian rajtaĵon: pardonemeco superas justecon; justecon sekvu; se vi, reĝo, la voĉon de l' justeco aŭskultos. . .; lacaj havi, por nin defendi kontraŭ maljustuloj, nur justicon sen justeco . . . #37.035.1 @006 {eo1} just/ul/o (1) Homo justa. 374 Eksterlerneja klerigo kaj eduko 374.3 Edukado de junuloj #374.3 @001 {eo1} jun/ul/ar/o Tuto de la junuloj en unu loko aŭ tempo: li estas idolo de la junularo; la studenta junularo; la vira junularo. #374.3 @002 {eo1} ge'jun/ul/oj Junuloj kaj junulinoj. 377 Fak-edukado. Profesia edukado #377 {eo1} lern'jar/oj Jaroj pasintaj en la lernejo, universitato ktp. 381 Enlanda komerco 381.7 Komerc-teknikaj demandoj #381.7 {eo1} al'juĝ/i (2) KOME Atribui al tiu konkurencanto, kies prezoj estas plej favoraj, la plenumadon de adjudikita laboro, livero ks. 389 Metrologio. Mezur-unitoj. 389.16 Mezur-unitoj #389.16 {eo1} jard/o (2) Brita mezurunuo de longo (0,917 m). → metro, klafto. arŝino. 393.9 Specialaj sepultaj tradicioj. Funebra procesio. Lamentado pri mortinto. Oferaĵoj. Funebra festeno. Vidvin-bruligo #393.9 {eo1} Jeremi/ad/o Longa lamentado (ŝerca aludo al la Plorkantoj). 394 Publika vivo (societa, popola, monduma, kortega, strata) 394.26 Libertempoj. Ferioj 394.268 Specialaj tagoj kaj tempo-periodoj #394.268 {eo1} Jul/o (1) Nomo de antikva pagana festo en Nord-Eŭropo, poste anstataŭigita per Kristnasko, kaj sekve ofte uzata en tiuj landoj por ĉi tiu festo: Jul-arbo. 397 Natur-popoloj. Nomadoj. Ciganoj (specialaj rasoj kaj gentoj laŭ vidpunkto de iliaj moroj kaj kutimoj) #397 @001 & (=1.52) {eo1} Jakut/o Ano de Siberia gento. #397 @002 & 727.7 {eo1} jurt/o Tendo aŭ kabano de Siberiaj, Mongolaj nomadoj. 398.33 Kredo kaj tradicio rilate al difinitaj tempoj kaj festoj 398.332 Sezonoj kaj ĉefaj festoj #398.332.42 {eo1} nov'jar/a Rilata al la komenciĝo de nova jaro: novjara saluto nov(o)jaraj bondeziroj. KLASO 5 Matematiko. Natur-sciencoj 52 Astronomio. Geodezio 523 Astrofiziko kaj priskribanta astronomio 523.4 La planedoj, iliaj satelitoj kaj ringoj #523.45 @001 {eo1} Jupiter/a (2) Rilata al Jupitero 2: la 11 Jupiteraj satelitoj. #523.45 @002 {eo1} Jupiter/o (2) AST La plej granda planedo de la Sunsistemo, la kvina ekde la Suno. 523.81 Ĝeneralaĵoj. Stellokoj, paralaksoj, distancoj. #523.81 {eo1} lum'jar/o Unuo por mezuri grandegajn interastrajn distancojn, egalvaloranta la distancon trairatan de la lumo dum unu jaro. {de1} Lichtjahr \In\i {en1} light year 53 Fiziko 537 Elektriko →621.3 537.5 Elektraj malŝargiĝoj. Elektra radiado #537.5 @001 {eo1} jon/ig/i Fendi en jonojn: elektra sparko jonigas la aeron. #537.5 @002 {eo1} jon/iĝ/i Pasi al jona stato: salo joniĝas en akvo ĝis grado indikita per la joniĝa konstanto. #537.5 @003 {eo1} mal'jon/ig/i Forigi gas-jonojn en elektrontubo. #537.53 @004 {eo1} impuls/a jon/ig/o Jonigo de gasaj molekuloj pere de la trafo de elektronoj sur la anodon de elektrontubo. 537.56 Diversaj problemoj de gas-joniĝo. Joniĝ-potencialo. Jon- specoj. Puŝ-joniĝo. Maljonizo →541.132 #537.56 & 541.132 {eo1} jon/o FIZ KEM Elektre ŝargita formo de tia molekulo aŭ de tia atomo, kiu akiris aŭ perdis elektronojn: en elektrolizo oni nomas ∼o ĉiun el la du partoj de atomo aŭ molekulo altiritan aŭ de la anodo aŭ de la katodo. 538 Magnetiko. Elektromagnetiko 538.2 Magnetigaj procezoj 538.26 Magneta cirkvito #538.26 {eo1} jug/o (4) ELET Organo el feromagneta materialo en la magneta cirkvito de elektra maŝino, servanta por magnete interkonekti la kernojn de la elektromagnetoj aŭ la polusojn. 539 Materiiko. Fizika naturo de la materio 539.1 Nuklea fiziko. Atom-fiziko. Molekul-fiziko 539.1.073 Aparatoj por vidigo de korpusklo-ŝpuroj #539.1.073 {eo1} jon/ig/a kamer/o Aparato uzata en la kernfiziko. 54 Kemio. Mineralogiaj sciencoj 541.1 Fizika kemio 541.13 Elektrokemio 541.132 Elektroliza disiĝo. Jonoj #541.132 & 537.56 {eo1} jon/o FIZ KEM Elektre ŝargita formo de tia molekulo aŭ de tia atomo, kiu akiris aŭ perdis elektronojn: en elektrolizo oni nomas ∼o ĉiun el la du partoj de atomo aŭ molekulo altiritan aŭ de la anodo aŭ de la katodo. 543 Analiza kemio 543.2 Specialaj kemiaj metodoj de analizo 543.24 Laŭ-volumena analizo. Titrometrio #543.242 {eo1} jod/o-metr/i/o Kvanta analiza metodo, uzanta la oksidigon de J' al J. 546 Neorganika kemio 546.1 Ĝeneralaĵoj pri metaloidoj 546.15 Jodo, J #546.15 @001 {eo1} jod/o KEM Elemento, atompezo 127, atomnumero 53, havanta formon de folietoj blue grizaj kun metala brilo, uzata en medicino kaj fotografado, J aŭ I: jodjoda tinkturo; joda klorido, JCl; joda triklorido, JCl3; jodaj kombinaĵoj; joda nombro (kvanto da jodo uzata, por kombini kun 1 g da nesaturita substanco). #546.15 @002 {eo1} jod/at/o Salo de jodata acido HJO3. #546.15 @003 {eo1} per'jod/at/o Salo de perjodata acido HJO4. #546.15 @004 {eo1} jod/id/o Salo de jodida acido HJ. #546.15 @005 {eo1} jod/il/o Radiko (JO): jodila sulfato, (JO)2SO4. #546.15 @006 {eo1} jod/it/o Salo de jodita acido HJO2. #546.15 @007 {eo1} hipo'jod/it/o Salo de hipojodita acido HJO. #546.15 @008 {eo1} jodo/ KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO2-grupo: jodobenzeno C6H5JO2. #546.15 @009 {eo1} jodol/o KEM Tetrajodpirolo, C4HNJ4. #546.15 &010 {eo1} jodoz/o KEM Vortero de substancnomoj, indikanta la ĉeeston de JO-grupo. 547 Organika kemio 547.4 Plurvalentaj senringaj kombinaĵoj #547.412.125 {eo1} jodoform/o {eo2} tri-jod-metan/o KEM Kontraŭsepsa substanco, konsistanta el karbono, jodo kaj hidrogeno, CHJ3; 549 Mineralogio #549.??? @001 {eo1} jacint/o MIN Oranĝeruĝa gemo, speco de zirkono: la unua fundamento estis jaspiso . . . la dek-unua jacinto. {en1} jacinth {en2} hyacinth {fr1} hyacinthe #549.??? @002 {eo1} jad/o MIN Densa, polurebla variaĵo de amfibolo aŭ pirokseno, kun koloro varianta de la hela grizverdo ĝis la blanko, uzata en Oriento por etaj art-objektoj: koliero el jado; jada statueto. {de1} Jade \Im\i {de2} Nephrit \Im\i {en1} jade {fr1} jade #549.??? @003 {eo1} jasp/o MIN Densa, bruneca variaĵo de kalcedono, prezentanta diverskolorajn striojn. → gemo. #549.??? @004 {eo1} jaspis/o MIN Jaspo: multekostaj ŝtonoj, rubeno, topazo, jaspiso. 55 Geologio kaj parencaj sciencoj. Meteologio 550 Help-sciencoj de geologio 550.3 Geofiziko →525.2 550.38 Geomagnetismo 550.388 Fenomenoj pro aktivigo de la jonosfero #550.388.2 {eo1} jonosfer/o MET La plej supra tavolo de la interna atmosfero (komenciganta en alto de 80 km), kies esenca karakterizaĵo estas la elektra konduktopovo. 58 Botaniko 581 Ĝenerala botaniko 581.1 Fiziologio de plantoj 581.14 Evoluo. Kreskado 581.149 Vivodaŭro. Morto #581.149 {eo1} plur'jar/a BOT Vivanta dum tri aŭ pli da jaroj, normale floranta en ĉiu kreska sezono (pp planto, precipe herbo). {en1} perennial 581.4 Morfologio kaj anatomio de plantoj 581.43 Radikoj. Nutrad-organoj #581.43 : 582.??? {eo1} jalap/o BOT La tuberforma kaj preskaŭ globforma rezinhava radiko de jalapujo, uzata medicine kiel drastaĵo, aŭ pulvore, aŭ tinkture. {de1} Jalapenwurzel \If\i {fr1} racine de jalap 581.47 Fruktoj #581.47 @001 : 582.??? {eo1} jakv/o BOT Frukto de jakvujo. #581.47 @002 : 582.??? {eo1} jugland/o BOT Nukso de juglandujo. #581.47 @003 : 582.??? {eo1} jujub/o BOT La frukto de jujub-arbo. 582 Sistema botaniko →561 #582.??? @001 {eo1} jaborand/o BOT Genro (Pilocarpus el rutacoj) de Brazilaj arbedoj, el kies folioj oni tiras la pilokarpinon. {de1} Jaborandi {en1} jaborandi {fr1} jaborandi #582.??? @002 {eo1} jakarand/o BIB Genro (Jacaranda Juss. el bigoniacoj) de tropikaj arboj kun pinataj folioj k bluaj funelformaj floroj panikle aranĝitaj en la fino de la ŝosoj. {de1} Jacaranda {en1} jacaranda {fr1} jacaranda #582.??? @003 {eo1} jakv/uj/o {eo2} jakv-arbo Specio de panarbo (Artocarpus integrifolia L. fil. el morusacoj) kun nedividitaj folioj, per kio i.a. ĝi diferencas de la vera panarbo. #582.??? @004 {eo1} jalap/uj/o {eo2} jalap-plant/o Plurjara herbo (Exogonium purga Hayne/Benth. el konvolvulacoj) kun ebenrandaj korformaj folioj kaj grandaj purpuraj floroj, kies stiluso kaj stamenoj estas pli longaj ol la funelforma korolo. {de1} Jalape \If\i {en1} jalap {fr1} jalap #582.??? @005 {eo1} jalap/o BOT La tuberforma kaj preskaŭ globforma rezinhava radiko de jalapujo, uzata medicine kiel drastaĵo, aŭ pulvore, aŭ tinkture. {de1} Jalapenwurzel \If\i {fr1} racine de jalap #582.??? @006 {eo1} jambos/o BOT G. (Jambosa DC el mirtacoj) de hindiaj kaj malajaj tropikaj arboj kun sukaj, manĝeblaj beroj, kiuj havas rozan odoron. → kariofilarbo. {de1} Jambusenbaum \Im\i {en1} rose-apple tree {fr1} jambosier #582.??? @007 {eo1} Japan/a cidoni-arbed/o EB#357/17 {de1} japanische Quitte \If\i {en1} japonica {en2} Japanese quince {fr1} cognassier \Im\i du Japon #582.??? @008 {eo1} jasmen/o BOT Genro (Jasminum L. el oleacoj) de arbedoj, plejparte tropikaj, iometgrade volvaj, kun longaj, maldikaj, plej ofte verdaj, iom angulecaj tigoj, duope kontraŭesidantaj, pinataj aŭ nedividitaj folioj kaj pli-malpli primolsimilaj floroj unuopaj aŭ grupete en folianguloj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kulturataj: jarda floro, laŭbo. → filadelfo. #582.??? @009 {eo1} jazion/o BOT Genro (Jasione L. el kampanulacoj) de unu-, du- kaj plurjaraj herboj kun helbluaj floroj en kapo; kreskas ordinare en sekaj, sablaj lokoj. #582.??? @010 {eo1} johimb/o BOT Genro (Corynanthe yohimba) el rubiacoj en Okcidenta Afriko. #582.??? @011 {eo1} jonkvil/o BOT Specio de narciso (Narcissus jonquilla L. el amarilidacoj) kun pure flavaj bonodoraj floroj, havantaj longan mallarĝan kromkorolan tubon, 2-4 floroj sur ĉiu pedunklo. #582.??? @012 {eo1} jugland/uj/o {eo2} jugland-arb/o Genro (Juglans L. el juglandacoj) de falfoliaj arboj kun grandaj, pinataj duope kontraŭesidantaj, tre aromaj folioj kun drupoj, kies ekstera, karneca tavolo ĉe kelkaj specioj defalas je maturiĝo. #582.??? @013 {eo1} nigr/a jugland-arb/o Arbo (Juglans nigra L.) kun plaĉa, malhela trunko-ŝelo kaj ligno uzata por meblo-fabrikado; kulturata en parkoj. #582.??? @014 {eo1} ordinar/a jugland-arb/o Frukt-arbo multe kulturata (Juglans regia L.) pro la valora nukso, kies mangebla kerno konsistas ĉefe el du grandaj karakterize falditaj kotiledonoj. #582.??? @015 {eo1} jujub-arb/o Unu el iuj specioj (Zizyphus jujuba Mill. kaj Z. vulgaris Juss. el ramnacoj) de arbedoj aŭ malgrandaj arboj tropikaj kaj subtropikaj, kies tre sukerhavaj prunograndaj drupoj estas manĝeblaj krudaj, sekigitaj aŭ konfititaj, kaj estas uzataj kiel popola kuracilo kontraŭ tusado. → lotuso 4. #582.??? @016 {eo1} juka/o BOT Genro (Yucca L. el liliacoj) de daŭrafoliaj, plurjaraj herboj kaj arbedoj kun longaj, ofte rigidaj, fibroz-marĝenaj folioj sur ligneca tigo, kaj kun alta pedunklo portanta paniklon el blankaj floroj; pluraj specioj ĝardene kaj subvitre kultivataj. #582.??? @017 {eo1} juniper/o BOT Genro (Juniperus L. el pinacoj) de dioikaj, escepte monoikaj arboj kaj arbedoj kun lancetformaj aŭ skvamformaj pingloj, kaj kun konuso, kiu havas malmultajn, plej ofte tri fine kunkreskantajn skvamojn, kiuj ĉe maturiĝo fariĝas sukoplenaj, formantaj kun la konuso t.n. berojn. #582.??? @018 {eo1} junk/o BOT Genro (Juncus (L.) Lam. & DC. el junkacoj) de unu- kaj plurjaraj marĉoherboj, tuboformaj aŭ kun rampa rizomo, kun longaj, maldikaj tigoj enhavantaj spongecan histon, kun sesnombraj floroj kaj triĉambrajn kapsulojn enhavantajn multajn malgrandajn grajnojn; tigoj kaj folioj uzataj por fari matojn. → skirpo. 59 Zoologio 598 Reptilioj. Birdoj #598.??? @001 {eo1} jakan**/o Genro de akvaj birdoj (\IJacana\i) kun sep aŭ ok specioj. Jakano havas araneajn ungojn, kiuj ebligas al ĝi iri sur flosantaj vegetaĵoj. {en1} jacana {en2} Lily-Trotter {en3} Lotus Bird #598.??? @020 {eo1} jing/o ZOO Genro el la ordo de pegoformaj birdoj, kun relative mallonga beko kaj tre fleksebla kolo (Jynx). #598.34 {eo1} jabiru**/o Amerika cikonio (de Meksiko ĝis Argentino), apartenanta al la familio de cikoniedoj kaj ordo de cokoniformaj birdoj. Unu el la plej larĝaj Amerikaj birdoj, 1,40 metrojn alta. {en1} jabiru {fr1} jabiru 599 Mamuloj 599.74 Karnivoroj. Karnomanĝuloj 599.742.7 Felisedoj #599.742.7 {eo1} jaguar/o ZOO Specio de Amerikaj mamuloj el la subordo de rabobestoj, genro de felisoj, flava kun nigraj makuloj aŭ ringoj, mis-nomata "Amerika tigro" (Felis onza). → leopardo. {de1} Jaguar \Im\i {en1} jaguar {fr1} jaguar \Im\i KLASO: 6 Aplikataj sciencoj. Medicino. Tekniko 61 Medicino 611 Anatomio 611.1 Sistemo de la cirkulado. Angia sistemo 611.14 Venoj. #611.14 {eo1} jugular/o ANA Unu el la ĉefaj vejnoj en la kolo (v. jugularis interna): la jugularo apudas la karotidon. 611.3 Digestaj organoj 611.34 Intesto #611.34 {eo1} jejun/o ANA La meza parto de la maldika intesto, inter la duodeno kaj la ileo (jejunum). 612 Fiziologio 612.6 Fiziologio de la seksaj organoj, de generado, gravedeco kaj de maljuniĝado 612.68 Longviveco #612.68 @001 {eo1} mult(e)-jar/a (2) Havanta la aĝon de multaj jaroj. #612.68 @002 & 613.98 {eo1} mal'jun/ec/o (1) FIZL Tempo de la homa vivo, de la perdo de reproduktivo ĝis la morto. 613 Privata higieno 613.98 Higieno de maljunuloj #613.98 @001 & 612.68 {eo1} mal'jun/ec/o (2) Tempo de la vivo post la matura aĝo: ankaŭ ĝis via maljuneco mi vin portos; ili floras ankoraŭ en la maljuneco; Elizabet gravediĝis je filo en sia maljuneco; ne ekzistas maljuneco sen malicoj; en juneco logas, en maljuneco tedas. #613.98 @002 & 612.68 {eo1} mal'jun/ul/in/o Maljuna virino: la maljunulino balancis la kapon kaj diris: Hm! Hm!; la senkoloriĝintaj pupiloj de la maljunulino ne malsekiĝis per larmo. #613.98 @003 & 612.68 {eo1} mal'jun/ul/o Maljuna viro: neniam estos maljunulo en via domo; li ne atentis la konsilon de la maljunuloj; nepoj estas krono por maljun uloj plej saĝa maljunulo ne estas tro saĝa; Abraham kaj Sara estis maljunuloj de profunda aĝo; maljunulaj faltoj. → plejaĝulo. 615 Farmacio. Farmakologio. Terapeŭtiko. Toksologio 615.3 Organikaj medikamentoj #615.3 & 615.71 {eo1} johimbin/o KEM (Alkaloido, ekstraktita el johimbo kaj uzata kiel hipotensiiga, angiodilata kaj afrodiziiga drogo. 615.4 Praktika farmacio. Medicinaj kaj kirurgiaj iloj 615.41 Farmaciaĵoj #615.411 {eo1} julep/o FAR Mildiga aŭ kvietiga pocio, farita el siropoj kaj distilita akvo. 615.7 Medikamentoj klasifitaj laŭ iliaj ĉefaj efikoj. Kemia terapeŭtiko. 615.71 Medikamentoj efikantaj al sango-cirkulado #615.71 & 615.3 {eo1} johimbin/o KEM (Alkaloido, ekstraktita el johimbo kaj uzata kiel hipotensiiga, angiodilata kaj afrodiziiga drogo. 615.77 Deekstere efikantaj medikamentoj 615.775 Vund-krustojn kreantaj, kaŭstikaj medikamentoj 615.775.5 Kerato-plastaj (??), junigaj medikamentoj #615.775.5 {eo1} jun/ig/i Fari iun, ion juna: la amo junigas. 615.85 Diversaj kurac-metodoj 615.851 Psikoterapio #615.851 & 616.89 {eo1} frenez-jak/o {eo2} per'fort/a jak/o Speco de kruda jako, kun allig-eblaj manikoj, uzata por senmovigi frenezulojn dum krizo. {de1} Zwangsjacke {en1} strait-jacket 616.8 Neŭrologio. Nervo-malsanoj. Neŭropatologio 616.89 Psikiatrio. Patologia psikologio. Malsanaj menso-statoj #616.89 & 615.851 {eo1} frenez-jak/o {eo2} per'fort/a jak/o Speco de kruda jako, kun allig-eblaj manikoj, uzata por senmovigi frenezulojn dum krizo. {de1} Zwangsjacke {en1} strait-jacket 62-1/-9 Detaloj pri iloj (maŝinoj, aparatoj, instrumentoj, instal- aĵoj, procedoj kaj il-partoj) 62-4 Materia kondiĉo. Surfaca kondiĉo. Formoj de objektoj 62-462 Fermitaj kavaj objektoj, ekz-e tuboj, hosoj #62-462 {eo1} junt/o (2) La kunigo mem: transira junto (ekz. inter du tuboj de malsamaj diametroj). 62-8 Klasifo de iloj laŭ energi-fonto 62-81 Iloj funkciigataj per vaporo 62-82 Iloj funkciigataj hidraŭle 62-821 per akvopremo 62-821.18 (+) Kondukiloj de likvo kaj iliaj partoj 62-821.181 (+) Ŝraŭbumaj tub-juntiloj #62-821.181 @001(+) {eo1} artik/a junt/o Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan angulan turniĝon de du partoj de tubo en ebeno aŭ spaco. <85/257> {de1} Rohrgelenk \In\i {en1} swivel joint {fr1} joint articulé {fr2} joint à genouillère #62-821.181 @002(+) {eo1} teleskop/a junt/o Parto de tubkondukilo (85/255) ebliganta reciprokan laŭaksan ŝoviĝon aŭ turniĝon de du partoj de tubo. <85/256> {de1} Teleskoprohrverbindung {en1} telescopic connection {fr1} joint télescopique 62-822 Iloj funkciigataj per prem-akvo 62-824 " " per akvo-turbinoj 62-83 " " per elektro 62-835 " " per akuoj 62-843 " " per benzin-motoroj 62-851.1 " " per prem-aero 62-87 " " per muskol-forto 62-872.8 " " " de bestoj #62-872.8 {eo1} jung/aĵ/o (1) Jungilaro: sur la jungaĵo de la bovoj li kuiris la viandon; la jungaĵo de la vagonoj rompiĝis ĉe la elreliĝo. #62-872.8 {eo1} jung/il/ar/o Tuto de la pecoj, destinitaj por jungi bestojn al ia veturilo, ktp: surmeti la jungilaron al brutoj. 621.3 Elektrotekniko #621.3 & 696/697 {eo1} junt/i (2) TEK ELET Fari junton ĉe tuboj aŭ kabloj; kunligi la konduktilojn (cirkvitojn) de kablo en juntejo aŭ kabloŝakto. → geri. 621.31 Tekniko de elektra energio. Produktado kaj distribuado de elektra energio. Elektraj aparatoj ĝenerale. 621.315 Transsendo de elektra energio 621.315.687 Kablo-ligiloj, kablo-mufoj, kablo-ŝuoj #621.315.687 @001 {eo1} junt/o de kabl/o ELET La elektre kaj meĥanike konekta ejo inter la ekstremaĵoj de du kablolongoj, kie oni juntas la apartajn konduktilojn de la kablo. #621.315.687 @002 {eo1} lut-junt/o (2) Kablomufo. 621.397 Televizio #621.397.62 {eo1} jug/o (5) ELET Parto de televida ricevilo, troviĝanta ĉirkaŭ la kolo de bildotubo kaj konsistanta ĉefe el la horizontala kaj vertikala defleksbobenoj. 621.7 Sentajla form-dono ĝenerale 621.791 Veldado kaj parencaj procedoj #621.791.034 {eo1} lut-junt/o (1) {eo2} veld-junt/o ELET La fendo inter du metalaj pecoj, kiuj estas lutitaj/velditaj unu kun la alia. EB#135/8 {de1} Schweißraupe \If\i {en1} welding bead {en2} weld {en3} welded joint {fr1} chenille \If\i de soudure \If\i {fr2} joint \Im\i de soudure \If\i 621.798 Pakado kaj pak-ekipaĵoj #621.798.15 {eo1} jut/o (2) Teksaĵo farita el tiu materialo: sakoj el juto. 623 Milit-tekniko. Armil-produktado. Armea kaj mar-armea inĝeriko 623.4 Artileriaĵoj. Armiloj. Municio. Atom-armiloj. Gas-armiloj 623.44 Porteblaj armiloj #623.444 {eo1} jatagan/o Sabro sen manŝirmilo kun klingo dukurba, uzata precipe de janiĉaroj. 624 Konstru-inĝeriko 624.02 Konstru-elementoj 624.023 Volbitaj konstru-elementoj #624.023.672 {eo1} junt/o (1) TEK La kuniga interspaco inter du kunigitaj ŝtonaj, brikaj, metalaj aŭ lignaj pecoj, kiun oni plenigas per gluo, mastiko, mortero. EB#117/94 {de1} Stoß \Im\i {en1} join {fr1} raccord \Im\i 624.078 Kalkulado de konstruaĵaj ligoj #624.078 {eo1} junt/o <4> Tiu loko en konstrukto (homfarita strukturo →85/420), kie kontaktas ĉu rekte, ĉu pere de speciala elemento aŭ substanco, du konsistigaj pecoj [partoj] de la konstrukto tiel, ke la per junto kunigitaj pecoj [partoj] efikas same kiel la pecoj [partoj] mem. Diference de nura meĥana kunigo, junto devas plenumi postulon de funkci-kapablo de la konstrukto. Specon de junto determinas 1. metio, al kiu pretigo de la konstrukto apartenas, 2. teĥnologia procedo, resp. maniero de meĥana kunigo. <85/005> {de1} Verbindung \If\i {de2} Gelenk \In\i {en1} connection {en2} joint {fr1} joint \Im\i 625.1 Fervojoj ĝenerale. Fervojaj linioj. Trak-konstruado 625.143 Reloj. Rel-fiksiloj #625.143.4 {eo1} plat-junt/o {eo2} rel-junt/o TEK junto, kunigo inter du reloj, sojloj, traboj ks per plato konsistanta el la sama materialo, kiu surkunigas la du apudajn ekstremojn. EB#198/43 {de1} Schienenlasche \If\i {en1} rail fish plate {en2} joint bar {US} {fr1} éclisse \If\i 627 Naturaj enlandaj akvo-vojoj. Ĉemara kaj ĉerivera konstruado. Baraĵegoj 627.9 Aliro al la bordo. Navigaciaj signaloj. Surmara savado 627.95 Surmara savado. Apudmara savado. 627.957 Diversaj naĝiloj por savado 627.957.4 Sav-vestoj. Sav-ringoj #627.957.4 {eo1} sav-jak/o Jako, kies interno estas plenigita de aero, de korko aŭ de kapoko, kaj kiu tenas la kapon de homo, kiu surmetis ĝin, super la akvo. {de1} Rettungsweste \If\i {en1} life-jacket 629 Veturil-tekniko 629.1 Tekniko de teraj kaj akvaj veturiloj (escepte de rel-veturiloj) 629.1.01 Veturil-partoj krom pel-instalaĵoj 629.1.013 Tir-instalaĵoj. Jungiloj. Kupliloj #629.1.013 {eo1} mal'jung/i Malligi la tirantan parton disde la tirata: maljungi kaleŝon, lokomotivon. #629.1.013.1 {eo1} jug/o (1) Transversa ligna peco, kiun oni ligas ĉe la kornoj aŭ sur la kolo de bovoj por ilin jungi. 629.112 Veturiloj best-tirataj #629.112 @001 {eo1} jug/aĵ/o Tuto de la du jugitaj bestoj. #629.112 @002 {eo1} jung/it/ar/o La du aŭ pluraj bestoj, kune jungitaj al veturilo. #629.112.013 @001 {eo1} el'jung/i Maljungi: dum la eljungado. #629.112.013 @002 {eo1} en'jung/i Jungi inter du timonoj: ili enjungis la idolanojn kiel bruton antaŭ siaj veturiloj; kiu sin enjungis, devas tiri. #629.112.013 @003 {eo1} kun'jung/i Jungi kune kun: la bovo rigardis al sia kunjungito. 629.12 Ŝipoj. Ŝip-konstruado 629.12.014 Manovro-instalaĵoj. Velaro #629.12.014.2 @001 {eo1} al'jard/ig/i Fiksi la velon al la jardo, por ekuzado. → refi, brajli, ferli. #629.12.014.2 @002 {eo1} jard/o 1 SHI Transversa velstango, al kiu la supra rando de velo estas fiksita: antaŭa, meza, posta jardo; topjardo, bramjardo, reĝjardo. → bumo, busprito, gafo. 629.123 Mar-ŝipoj 629.123.1 pelataj per homaj fortoj aŭ veloj 629.123.16 Malgrandaj velŝipoj. Lugroj. Kutroj #629.123.16 {eo1} jol/o (2) Velŝipo kun du mastoj, ambaŭ kun laŭlongaj veloj, el kiuj la posta estas malpli alta ol la antaŭa. 629.125 Plezur-ŝipoj. Sport-ŝipoj. Boatoj 629.125.12 Vel-boatoj #629.125.12 @001 {eo1} jakt/o (2) {eo2} jaĥt/o (2) SHI Ŝipo aŭ barko, movata per ĉia movforto alia ol remiloj, kaj uzata por privataj plezurvoj-aĝoj, krozoj ktp. #629.125.12 @002 {eo1} jakt/o-tipoj EB#270/27-50 {de1} Jachttypen \Im\i {en1} types of yachts {fr1} types \Im\i de yacht \Im\i #629.125.12 @003 {eo1} kroz-jakt/o EB#270/1-4 {de1} Fahrtenkieljacht \If\i {en1} sea-going keel yacht {fr1} yacht \Im\i de croisière à quille \If\i #629.125.12 @004 {eo1} motor-jakt/o {eo2} privat/a jakt/o EB#216/20 {de1} Motorjacht \If\i {de2} Privatjacht \If\i {en1} motor launch {en2} private launch {fr1} yacht \Im\i à moteur {fr2} yacht \Im\i privé 629.125.13 Remboatoj. Kanuoj. Kajakoj #629.125.13 @001 {eo1} jol/o (1) Malpeza, longa boato, por kvar aŭ ses remantoj. #629.125.13 @002 {eo1} jul/ad/i Remi per julo. #629.125.13 @003 {eo1} jul/o SHI Forta remilo, kiun oni uzas per tordaj movoj ĉe la pobo de boato, por antaŭenigi ĝin kvazaŭ per helico. 629.7 Tekniko de aer- kaj spac-veturiloj. Aviado. Aer-veturiloj. Raketoj. Kosmaj veturiloj 629.735 Aerveturiloj pli pezaj ol aero kun mov-sistemo. Avioj. Helikopteroj ktp. #629.735 {eo1} jet/o AVI Avio movata per reaktoro. 63 Agrikulturo. Arbarkulturo. Bredado. Ĉasado. Fiŝado 631 Ĝenerala agronomio 631.3 Agrikulturaj maŝinoj kaj ilaroj 631.31 Maŝinoj kaj iloj por ter-kultivado #631.31 @001 {eo1} jug/i (1) Jungi per jugo: jugi bovojn, taŭrojn. #631.31 @002 {eo1} jung/ad/o Ago de tiu, kiu jungas. #631.31 @003 {eo1} jung/i Alligi per tiucela ligilo tirontan beston aŭ motorveturilon al tirotaĵo: li jungis sian ĉaron; ne jungu la bovon malantaŭ la plugilon; jungi ĉevalon al veturilo , vagonojn al lokomotivo; (figurasence:) por efektivigi la planon, oni jungis ĉiujn fortojn de la lando. 637 Dombestaj produktoj 637.1 Laktaĵoj ĝenerale #637.1 {eo1} jahurt/o {eo2} jogurt/o KUI Lakto acidigita per speciala fermento, kutima trinkaĵo en la Bulgaraj montoj, disvastigita en Eŭropo pro siaj sanigaj efikoj. → kefiro. {de1} Joghurt \Im\i {en1} yogurt {en2} yoghourt {fr1} yaourt \Im\i {fr2} yogourt \Im\i {fr3} yoghourt \Im\i 656 Trafikado. Poŝto (Organizado kaj administrado) 656.1 Survoja trafiko 656.13 Aŭtomobil-trafiko #656.13 @001 {eo1} jor/o (2) AUT Abrupta flankenŝoviĝo de aŭto, kaŭzita ekz-e de pluvglitiga ŝoseo. #656.13 @002 & 656.61.052 & 656.7.043 {eo1} jor/i Fari joron. 656.6 Surakva trafiko 656.61 Mara ŝip-trafiko #656.61.052 @001 {eo1} jor/o (1) SHI Momenta, neaŭtaŭvidita vojŝanĝo de ŝipo, ordinare kaŭzita de vento aŭ de fluo. #656.61.052 @002 & 656.7.043 & 656.13 {eo1} jor/i Fari joron. 656.7 Aer-trafiko #656.7.043 @001 {eo1} jor/o (3) AVI Angula moviĝo de aviadilo ĉirkaŭ ĝia normala akso. #656.7.043 @002 & 656.13 & 656.61.052 {eo1} jor/i Fari joron. 657 Konto-scienco 657.3 Buĝetoj. Bilancoj 657.37 Jar-bilancoj #657.37 @001 {eo1} buĝet/a jar/o La jaro al kiu rilatas buĝeto. {de1} Haushaltsjahr \In\i {en1} budget year {en2} financial year {es1} año económico {fr1} année \If\i budgétaire #657.37 @002 {eo1} financ/a jar/o 12-monata konto-periodo de entrepreno, kiu ne bezonas esti kalendara jaro. {de1} Rechnungsjahr \In\i {de2} Geschäftsjahr \In\i {de3} Betriebsjahr \In\i {de4} Wirtschaftsjahr \In\i {de5} Finanzjahr \In\i {en1} financial year {en2} fiscal year {US} {es1} año financiero {es2} ejercicio \Im\i {fr1} année \If\i budgétaire #657.37 @003 {eo1} kalendar/a jar/o La jaro komenciĝanta je la unua de januaro kaj finiĝanta je la tridek unua de decembro. → financa jaro. {de1} Kalenderjahr \In\i {en1} calendar year {es1} año \Im\i civile {fr1} année civile #657.37 @004 {eo1} raport/a jar/o La jaro al kiu rilatas la jar-raporto. {de1} Berichtsjahr \In\i {en1} year under review {fr1} exercise \Im\i 66 Kemia tekniko kaj industrio. Parencaj industrioj 66.09 Specialaj procedoj. Sintezo. Procedoj de eligo, alligo kaj interŝanĝoj #66.09 & 628.162.9 {eo1} jod/i Enkonduki jodon: jodi duoblan ligon. 661 Kemiaj produktoj 661.4 Halogenoj. Per-kombinaĵoj #661.471 & 546.15 {eo1} jod/o KEM Elemento, atompezo 127, atomnumero 53, havanta formon de folietoj blue grizaj kun metala brilo, uzata en medicino kaj fotografado, J aŭ I: jodjoda tinkturo; joda klorido, JCl; joda triklorido, JCl3; jodaj kombinaĵoj; joda nombro (kvanto da jodo uzata, por kombini kun 1 g da nesaturita substanco). #661.474 & 546.15 {eo1} jod/at/o Salo de jodata acido HJO3. #661.472 & 546.15 {eo1} jod/id/o Salo de jodida acido HJ. 663 Teknika mikrobiologio. Teknika mikologio. Ferment-, trinkaĵ- kaj stimulaĵ-industrio 663.5 Alkoholo. Brando #663.51 {eo1} juniper-brand/o Brando aromigita per la fruktoj de junipero. → ĝino 1. 663.9 Stimulaĵoj ĝenerale 663.91 Kakao. Ĉokolado #663.916 {eo1} jokan/o Japana dolĉa sukeraĵo el anno, sukero kaj agaragaro, ordinare en formo de rektangula stango. 671 Objektoj el valoraj metaloj kaj juvel-ŝtonoj 671.1 Juvelistaj varoj #671.1.08 {eo1} juvel/ist/o Homo, kies metio estas fari aŭ vendi juvelojn: la juvelisto atente rigardis la desegnaĵon. #671.12 @001 {eo1} juvel/ar/o Pluraj juveloj, formantaj tutaĵon: juvelaro el diamantoj. #671.12 @002 {eo1} juvel/o 1 Ornamaĵo, ordinare malgranda, tre multekosta pro la materio (oro, argento, gemoj) aŭ la prilaboriteco: en silka vesto kaj brilanta de juveloj; la virinoj portis ĉirkaŭ la kolo siajn orajn kaj perlajn juvelojn. #671.13 {eo1} juvel/uj/o Skatolo destinta por enteni juvelojn: ĝardenoj puraj kaj elegantaj kiel juvelujo. 674 Ligno-industrio 674.028 Muntado. Fleksado. Juntado #674.028 & 694.2 {eo1} lign/o-junt/oj {eo2} ling/o-kun'ig/oj EB#116/84-98 {de1} Holzverbindungen {en1} woodword joints {en2} timber joints {fr1} assemblages \Im\i du bois #674.028.2 {eo1} junt/o per fold/o kaj lang/o TEK Lignojunto farita el du tabuloj, de kiuj unu havas foldon, la alia langon. 675 Ledo-industrio. Prilaboro de best-haŭtoj 675.03 Deveno de ledo. Feloj kaj Haŭtoj #675.03 {eo1} juft/o Fortika, akvorezista sed malbonodora ledo el junaj bestoj (ĉevalo, bovo, kapro ktp), tanita en speciala Rusa maniero kaj grasumita plejofte per betula gudro sur la interna flanko. 677 Teks-industrio. Ŝur-farado 677.057 Maŝinoj por tekstil-plivalorigo #677.057.27 {eo1} J-dukt/o En instalaĵo por kontinua blankigado: Vaporhejtita kaj izolita dukto en formo de J. EB#161/33 {de1} J-Box \If\i {de2} Warenspeicher (dampfbeheizt und wärmeisoliert) \Im\i {en1} J-Box {en2} steam-heated and heat-insulated J-Box {fr1} J-Box {fr2} canal \Im\i de décharge du tissue chauffé à la vapeur 677.1 Bastecaj fibroj. Lino. Kanabo. Juto #677.13 {eo1} jut/o (1) BOT Teksmaterialo, konsistanta el la tigoj de diversaj specioj de Genro Corchorus el tiliacoj; krom kotono, la plej grava plantfibrospeco por fabrikado de teksaĵoj. 686 Librobindado. Orizado. Arĝentizado. Spegul-farado. Vitrista metio. Skrib-varoj. Oficejaj iloj 686.1 Libro-bindado #686.1 {eo1} jak/et/o (2) Ne surgluita, deprenebla ŝirmo-kovrilo de bindita aŭ broŝurita libro, ordinare montranta koloran ilustraĵon. EB#178/37, EB3#185=37 {de1} Schutzumschlag \Im\i {en1} dust jacket {en2} dust cover {en3} bookjacket {en4} wrapper {fr1} jaquette \If\i 686.123 Ornami #686.123 {eo1} jasp/i Kolorigi, imitante la kolorojn de jaspo: jaspi la randojn de libro. → vejni. 687 Vestaĵ-industrio. Tualetaĵoj 687.1 Konfekciado. Tajlorado #687.1 {eo1} jak/et/o (1) Mallonga jako: jaketo de kelnero; jaketo de Eton-studentoj, jaketo de skiistoj. {de1} Jäckchen \In\i {en1} small coat 687.11 Vestoj por viroj #687.11 @001 {eo1} jak/o Ekstera vira vesto, malfermiĝanta ĉe la antaŭa parto, manikhava, kovranta la korpon de la ŝultroj ĝis proksimume la koksoj: la jako estas la ordinara senceremonia vesto de la okcidentaj Eŭropanoj; marista jako; jako de piĵamo; lanaj noktaj jakoj; jako kun baskoj. → livreo, bluzo, kitelo, kamizolo, ĵaketo, frako. {de1} Jacke \If\i {de2} Jackett \In\i {en1} coat {en2} jacket {fr1} veste \If\i {fr2} veston {fr3} vareuse #687.11 @002 {eo1} Alp/a jak/o EB#34/26 {de1} Trachtenjanker \Im\i {de2} Trachtenjacke \If\i {en1} national costume jacket {fr1} veste \If\i bavaroise #687.11 @003 {eo1} du-buton-vic/a jak/o  komplet/o kun EB#34/4 {de1} Zweireiher \Im\i {en1} double-breated suit {en2} lounge suit {en3} business suit {US} {fr1} complet \Im\i croisé à deŭ boutons \Im\i #687.11 @004 {eo1} unu-buton-vic/a jak/o  komplet/o kun EB#34/13, EB3#33=2 {de1} Einreiher \Im\i {de2} einreihige Anzug \Im\i {de3} Herrenanzug \Im\i {en1} single-breasted suit {en2} men's suit {fr1} complet \Im\i droit 687.12 Vestoj por virinoj #687.12 @001 & 675.6 {eo1} pelt-jak/o {eo2} pelt/a jak/o Jako el pelto, portata precipe de virinoj. EB#32/45 {de1} Pelzjacke \If\i {en1} fur jacket {fr1} veste \If\i de fourrure \If\i #687.12 @002 {eo1} jup/o Virina vesto, kovranta la malsupran parton de la korpo, ekde la talio: laŭ la modo jupoj longiĝas aŭ mallongiĝas; timulinetoj ĵus dekroĉitaj de la patrina jupo. #687.12 @003 {eo1} tajlor-kostum/a jak/o EB#32/2 {de1} Kostümjacke \If\i {en1} costume jacket {fr1} veste \If\i de tailleur #687.12.08 {eo1} jup/ist/in/o Kudristino specialigita pri la farado de jupoj. 687.13 Vestoj por infanoj #687.13 @001 & 687.16 {eo1} jup/et/o Mallonga jupo por knabinoj, baletistinoj ktp: la infana jupeto atingis nur ĝis ŝiaj genuoj. #687.13 @002 {eo1} knab/a vent/o-jak/o EB#31/46 {de1} Bubenanorak \Im\i {en1} boy's wind-jacket {fr1} anorak \Im\i de garçon \Im\i #687.13 @003 {eo1} knab/in/a sport-jak/o EB#31/40 {de1} Mädchenjacke\If\i {de2} Sportjacke \If\i {en1} girl's jacket {en2} sports jacket {fr1} blouson \Im\i de sport \Im\i pour filles \If\i 687.14 Sport-vestoj #687.14 @001 : 796.4 {eo1} trejn-jak/o EB#280/58 {de1} Trainingsjacke \If\i {en1} training jacket {fr1} blouson \Im\i d'entrainement \Im\i {fr2} veste \If\i d'entrainement \Im\i {fr3} jumper \Im\i d'entrainement \Im\i #687.14 @002 : 796.86 {eo1} skerm/o-jak/o EB#277/29 {de1} Fechtjacke \If\i {en1} fencing jacket {fr1} veste \If\i d'escrime \If\i #687.14 @003 {eo1} golf-jak/o EB#34/21 {de1} Sportjacke \If\i {en1} sports coat {fr1} veste \If\i de sport \Im\i #687.14 @004 {eo1} grimp-jak/o EB#282/7 {de1} Kletterweste \If\i {de2} Kletterjacke \If\i {en1} alpine jacket {fr1} veste \If\i d'escalade \If\i #687.14 @005 {eo1} plaĝ/o-jak/o EB#267/21 {de1} Strandjacke \If\i {en1} beach-jacket {fr1} veste \If\i de plage \If\i #687.14 @006 {eo1} rajd-jak/o EB#272/52 {de1} Reitjacke \If\i {en1} riding jacket {fr1} veston \Im\i d'équitation {fr2} saute-en-bas \Im\i #687.14 @007 {eo1} sport-jak/o EB#31/40, EB34/2 {de1} Sportjacke {en1} sports jacket {en2} sports coat {en3} sack coat {US} {fr1} vareuse \If\i de sport 687.15 Festaj vestoj. Labor-vestoj. Hejm-vestoj #687.15 @001 : 793.38 {eo1} smoking/a vest/o EB#34/62 {de1} Smokingjackett \In\i {en1} dinner jacket {en2} tŭdo jacket {US} {en3} tŭedo {US} {fr1} veste \If\i de smoking \Im\i #687.15 @002 {eo1} deĵor-jak/o EB#216/66 {de1} Bordjackett \In\i {en1} duty jacket {en2} working jacket {fr1} tenue \If\i de service \Im\i #687.15 @003 {eo1} en'hejm/a jak/o {eo2} hejm/a jak/o {en3} negliĝ/a jak/o EB#33/10, EB#34/47, EB#47/56 {de1} Hausjacke \If\i {de2} Rauchjacke \If\i {en1} house jacket {en2} smoking jacket {fr1} veste \If\i d'intérieur #687.15 @004 {eo1} galon/it/a jak/o EB#179/23 {de1} Tressenrock \Im\i {de2} betreßte Rock \Im\i {en1} gallooned coat {en2} braided coat {fr1} veste \If\i à parement \Im\i #687.15 @005 {eo1} lit-jak/et/o EB#33/30 {de1} Bettjäckchen \In\i {en1} bed-jacket {fr1} liseuse \If\i 687.17 Protektantaj vestoj. #687.17 @001 {eo1} Kanad/a jak/o EB#34/67 {de1} Anorak \Im\i {de2} Windjacke \If\i {en1} wind-jacket {en2} hooded jacket {en3} wind-breaker {fr1} anorak \Im\i #687.17 @002 {eo1} knab/in/a anorak-jak/o EB#31/42 {de1} Mädchenanorak \Im\i {en1} girl's wind-jacket {fr1} anorak \Im\i de fille \If\i #687.17 @003 {eo1} led/a jak/o EB#190/16 {de1} Lederjacke \If\i {en1} leather jacket {fr1} veste \If\i de cuir \Im\i #687.17 @004 {eo1} ole/o-tol/a jak/o EB#224/55 {de1} Öljacke \If\i {en1} oilskin jacket {fr1} gilet \Im\i ciré #687.17 @005 {eo1} vent/o-jak/o EB#34/67 {de1} Windjacke \If\i {en1} wind-jacket {en2} wind-breaker {fr1} anorak \Im\i 687.244 Bebo-vestoj #687.244 {eo1} beb/a jak/et/o EB#31/20 {de1} Babyjäckchen \In\i {de2} Babyjüpchen \In\i {en1} baby's jacket {en2} baby's coat {fr1} paletot \Im\i de laine \If\i 687.246 Nokto-tolaĵoj #687.246 {eo1} piĵam/a jak/o EB#33/4 {de1} Schlafanzugjacke \If\i {de2} Pyjamajacke \If\i {en1} pyjama jacket {fr1} veste \If\i de pyjama 687.254 Subvestoj. Ŝtrumpoj, ŝtrumpetoj #687.254 {eo1} sub'jup/o Jupo el tolaĵo, portata sub la drapa ekstera jupo. 687.4 Kap-vestoj 687.42 Ĉapeloj por viroj. Cilindroj 687.43 Ĉapoj por viroj #687.43 {eo1} Jakoben/a ĉap/o EB#36/2 {de1} Jakobinermütze \Im\i {de2} Freiheitsmütze \Im\i {de3} phrygische Mütze {en1} Jacobin cap {en2} liberty cap {en3} Phrygian cap {fr1} bonnet \Im\i jacobin {fr2} bonnet \Im\i phrygien 694 Ligno-konstruaĵoj. Ĉarpentistaj kaj lignaĵistaj konstru-laboroj. 694.2 Fram-konstruo. Ligno-juntoj. Fiksiloj #694.2 @001 & 674.028 {eo1} lign/o-junt/oj {eo2} ling/o-kun'ig/oj EB#116/84-98 {de1} Holzverbindungen {en1} woodword joints {en2} timber joints {fr1} assemblages \Im\i du bois #694.2 @002 {eo1} dent/a junt/o {eo2} duonum/a hok-junt/o TEK Lignojunto farita per rektaj tenonoj; plurdenta tenonkunigo. EB#116/87 {de1} gerades Hakenblatt \In\i {en1} scarf joint {fr1} assemblage \Im\i à trait \Im\i de Jupiter droit #694.2 @003 {eo1} duonum/a junt/o TEK Lignojunto, ĉe kiu la du kunigendaj pecoj (tabuloj aŭ latoj) estas elnoĉitaj ĉe la ekstremaĵo. EB#117/86 {de1} gerades Blatt \In\i {en1} straight halved joint {fr1} entaille \If\i à mi-bois {fr2} entaille \If\i à trait \Im\i droit #694.2 @004 {eo1} fork-junt/o EB#116/85 {de1} Scherzapfen \Im\i {en1} forked mortice and tenon joint {en2} forked mortise and forked tenon {fr1} enfourchement \Im\i #694.2 @005 {eo1} hirund-vost/a junt/o TEK Kunigo de lignaj tabuloj per mortezo kaj tenono en formo de hirundvosto. EB#117/89 {de1} schwalbenschwanzförmige Überblattung \If\i {en1} dovetail halving {fr1} assemblage \Im\i à mi-bois \Im\i à queue \If\i d'aronde #694.2 @006 {eo1} tenon-junt/o {eo2} junt/o per tenon/o kaj mortez/o TEK Lignokunigo, en kiu elstara peco (tenono) estas enigita en precize samforma kaj sam-dimensia enĉizaĵo (mortezo). EB#117/84 #694.2 @007 {eo1} tenon-junt/o {eo2} junt/o per tenon/o kaj mortez/o TEK Lignokunigo, en kiu elstara peco (tenono) estas enigita en precize samforma kaj sam-dimensia enĉizaĵo (mortezo). EB#117/84 #694.2 @008 {eo1} junt/i (1) Kunigi per junto. 696/697 Tubista metio #696/697 & 621.3 {eo1} junt/i (2) TEK ELET Fari junton ĉe tuboj aŭ kabloj; kunligi la konduktilojn (cirkvitojn) de kablo en juntejo aŭ kabloŝakto. → geri. KLASO: 7 Arto. Art-metioj. Fotografio. Muziko. Ludo. Sporto 7.01 Ĝenerala art-teorio. Estetiko. Gusto-demandoj #7.017 {eo1} jasp/ec/a Simila al la kolordiverseco de jaspo: jaspeca marmoro, tulipo. 725 Publikaj, administraj kaj komercaj konstruaĵoj 725.1 Publikaj konstruaĵoj #725.15 {eo1} juĝ/ej/o Domo, ĉambro, kie oni juĝadas: la distrikta juĝejo; juĝeja servisto, oficisto → tribunalo, kortumo, areopago, forumo, agoro. 725.2 Komercaj konstruaĵoj 725.21 Konstruaĵoj por podetala komerco. Butikegoj. Butikoj #725.21 : 671.1 {eo1} juvel/ej/o Butiko de juvelisto. 725.5 Konstruaĵoj por san-flegado #725.56 {eo1} mal'jun/ul/ej/o Domo destinita, por liveri kvietan restadon al maljunuloj. → kadukulejo. 726 Ekleziaj kaj tombejaj konstruaĵoj. 726.1 Temploj. Sanktejoj. Kultejoj (ne kristanaj) #726.1 {eo1} jaŝir/o REL Ŝintoa templo. 726.5 Kristanaj preĝejoj 726.59 Detaloj de preĝejoj #726.59 {eo1} jube/o ARKI Tribuno, en formo de galerio, troviĝanta en romanikaj aŭ gotikaj kirkoj, inter la navo kaj la ĥorejo. → ambono. 726.9 Aliaj ekleziaj konstruaĵoj #726.9 {eo1} jezuit/ej/o Domo, kie loĝas kaj instruas jezuitoj. 727 Konstruaĵoj por edukado, sciencaj kaj kulturaj celoj 727.7 Konstruaĵoj por muzeoj #727.7 & 397 {eo1} jurt/o Tendo aŭ kabano de Siberiaj, Mongolaj nomadoj. 739 Artaj metallaboroj →671 739.1 Arto de oraĵisto, arĝentaĵisto 739.2 Arto de juvelisto #739.2 @001 {eo1} juvel-art/o La arto dezajni kaj elfari juvelojn. 739.2 @002 {eo1} juvel/ist/a Rilata al juvelisto: juvelista arto; juvelistaj laboraĵoj; juvelista desegnisto. 78 Muziko 784 Voĉa muziko 784.4 Popol-kantoj. Historiaj kantoj. Trink-kantoj #784.4 @001 {eo1} jodl/i Kanti kun rapida alterno de kap- kaj brustvoĉo: la paŝtisto gaje jodlis en la valo. #784.4 @002 {eo1} jodl/o Kanto de jodlanto, kutima ĉe la Alpanoj. → Tirolkanto. 79 Amuzaĵoj. Ludoj. Sporto 791 Publikaj prezentoj kaj spektakloj 791.6 Publikaj festoj →394 791.62 Publikaj solenaĵoj. Kronadoj. Festaj paradoj →394.4 #791.62 @001 {eo1} jubile/o (3) Festo, per kiu oni solenas la centan kvindekan aŭ iafoje eĉ la dudekkvinan datrevenon de iu grava fakto: la 25-jara jubileo de la tago de apero de E-o; festi jubileon; la kvarcentjara jubileo pri la eltrovo de Ameriko; la ora jubileo de geedzoj. #791.62 @002 {eo1} jubile/ul/o Tiu kiu festas sian jubileon . 796 Sporto. Ludoj. Gimnastiko 796.2 Mov- kaj lertec-ludoj kun iloj 796.21 Ŝnur- ringo- kaj pendol-ludoj #796.21 {eo1} jojo**/o Bobeno uzata en ∼ludo (EB#258/48), kiun per risortecaj supren- kaj malsupren-movoj de la mano oni igas supren- kaj malsupren-ruli sur la al la bobeno fiksita ŝnuro. 796.9 Vintro-sporto 796.91 Sketado. Glaci-velado 796.918 Glaci-velado #796.918 {eo1} glaci-jakt/o EB#284/46 {de1} Eisjacht \If\i {en1} ice yacht {en2} ice boat {en3} ice scooter {US} {fr1} yacht \Im\i à patins {fr2} yacht \Im\i à glace 797 Akvo-sporto. Flug-sporto 797.1 Vetur-sportoj sur akvo 797.14 Velado #797.144 @001 {eo1} jakt/ad/o Veturado per jakto. {de1} Jachtensegeln \In\i #797.144 @002 {eo1} jakt/o (1) {eo2} jaĥt/o (1) SHI Malpeza velŝipo aŭ velboato, tenata k konstruita por konkursoj. #797.144 @003 {eo1} konkurs/a jakt/o {eo2} kur-jakt/o {eo3} kur-konkurs/a jakt/o EB#270/5 {de1} Rennkieljacht \If\i {en1} racing keel yacht {fr1} yacht \Im\i de course à quille \If\i de plomb KLASO: 8 Filologio. Beletro. Literatur-scienco 800 Lingvikaj ĝeneralaĵoj 800.2 Praformoj kaj evolu-gradoj de lingvoj kaj lingvo-familioj 800.21 Plej fruaj formoj. Originoj #800.21 {eo1} jelp/i Akre ekkrii, kiel vundita aŭ kolereta hundo. 800.7 Ĝeneralaĵoj pri instruado kaj studado de lingvoj 800.7 : =956 {eo1} Japan/ig/i Lernigi la Japanan lingvon aŭ civilizon al fremda gento. 801 Ĝenerala lingviko kaj filologio. Lingviko en mallarĝa senco 801.2 Gramatikaj vort-klasoj 801.22 Substantivoj #801.22 @001 {eo1} jen/o Tio ĉi, kio sekvas: la principoj homaranaj konsistas en jeno: . . .; volu fari la jenon: volu ŝanĝi . . .; via unua afero, kiam vi venos al la urbo, devas esti jeno: . . .; mi volas komuniki al vi la jenon: . . . #801.22 @002 {eo1} jezuit/o (2) (figurasence:) Timinda hipokritulo (pro aludo al la "spiritaj rezervoj" multe uzataj de la jezuitaj kazuistoj.) 801.23 Adjektivoj #801.23 @001 {eo1} jen/a Montra adj., signifanta "tiu sekvanta": ankoraŭ pli mallonga vojo estas jena; tuŝante la akuzativon mi povas al vi doni la jenan konsilon. #801.23 @002 {eo1} jes/a Esprimanta aprobon, konsenton: jesa respondo; jese gesti, balanci la kapon. #801.23 @003 {eo1} jun/a Vivanta nur de relative ne longa tempo: la juna knabino, fraŭlino, edzino, vidvino, mi gratulis la junajn geedzojn; la pli juna filino ; el ĉiuj miaj infanoj Ernesto estas la plej juna; mi estas je unu jaro pli juna ol vi; Plinio la juna; laboristinoj pli junaj eble ne per siaj jaroj de vivo, sed per siaj jaroj de suferado; juna katido, hundo, museto; junaj pizoj, folioj; (f) juna vino (→ mosto); nia juna lingvoZ; la tiea E-a movado estas ankoraŭ tre juna, (analoge) la entuziasmo de juna brusto; junaj eraroj. → nova, beba, lulila, adoleska, frua, verda. #801.23 @004 {eo1} mal'jun/a Vivanta jam de relative longa tempo: maljuna patro, servisto, amiko, stultulo; maljuna Moor; lernu juna, vi scios maljuna; resti maljuna knabino (= ne edziniĝi); tiu ĉi patrino amis sian pli maljunan filinon; maljuna ĉevalo, bovo, saliko; (figurasence:) maljuna vino; aspekti kiel maljuna pomo; (analoge) maljunaj jaroj, sed ne saĝaj faroj; aĝo maljuna ne estas oportuna; maljuna koro. → malfrua, glacia. #801.23 @005 {eo1} mal'jun/et/a Ankoraŭ ne tute maljuna. #801.23 @006 {eo1} jezuit/a 2 (f) Hipokrita, ruza: malgraŭ ĉiuj perfidoj kaj jezuita subfosado de kelkaj personoj. 801.251 Transitivaj verboj #801.251 @001 {eo1} jes/ig/i (1) Jesi. #801.251 @002 {eo1} jes/ig/i (2) Konfirmi. #801.251 @003 {eo1} mal'jun/ig/i Fari iun maljuna: la ĉagrenoj maljunigas. #801.251 @004 {eo1} re'jun/ig/i Fari denove juna: tiu nova hartinkturo ŝin rejunigas. 801.252 Netransitivaj verboj #801.252 @001 {eo1} jes/i Diri jes, respondi jese: Mario faris jesantan kapoklinon; li jesis al la muta demando. #801.252 @002 {eo1} juk/i Kaŭzi al iu malagrablan impreson en la haŭto, kvazaŭ de multaj incitetaj piketoj, pro kiuj oni sentas la bezonon sin grati: kie jukas, tie ni gratas; juku la haŭto, sed ne sur mia korpo!; jukas kaj tiklas al ni en la piedoj! (pro tro longa senmovo), la ŝtrumpo jukas al mi, (f) la mano jukas lin (malpacemulo). #801.252 @003 {eo1} kap'jes/i Montri sian jesadon per kapoklino: la najbaroj kapjesis al ili. → skui. #801.252 @004 {eo1} mal'jun/iĝ/i Fariĝi maljuna: se vi pri ĉio informiĝos vi baldaŭ maljuniĝos; ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos; ĉu efektive mi naskos, kiam mi maljuniĝis?; nacioj maljuniĝas, kiel homoj. #801.252 @005 {eo1} re'jun/iĝ/i Fariĝi denove juna: post la kuracado, ŝi mirinde rejuniĝis. 801.27 Adverboj #801.27 @001 {eo1} ja Adv. uzata por akcenti, emfazi la realecon de ideo entenata en frazo aŭ en vorto: tio ne estas ja peko, ne povas esti peko!; nu, vi ja estas virinoj!; sed ni ja scias, ke da lingvoj ekzistas tre multe; sed tie la vivo estos ja tute alia; sed mi ja mem venis al tiuj ideoj; de la tago restas ja ankoraŭ multe; mi kaj Marta ni konas ja nin de la infaneco; se vi ne havos per kio pagi, oni ja prenos vian litaĵon de sub vi. RIM. Nur por aparta forta efekto Z. metis ja en la komencon de frazo: ja se vi agos bone, vi estos forta!; ja la ĉielo ne povas vin ampleksi!. → sendube, efektive; jes, nepre {de1} ja {de2} ja doch {de3} bekanntlich {de4} wie man sehen kann {de5} wie man weiß {de6} ohne Zweifel {en1} assuredly {en2} indeed {en3} in fact {en4} really and truly {en5} to be sure {fr1} certes {fr2} bien {fr3} surtout {fr4} voire même {fr5} sans doute {fr6} il est vrai #801.27 @002 {eo1} jam Adv. esprimanta la ĝeneralan ideon pri ŝanĝiĝo de stato, kaj pli precize signifanta: 1 De nun; sen plua atendo; senplie: mi jam havas mian ĉapelon, nun serĉu vi vian; jam estas tempo iri domen; ni iras al nia celo jam kun plena trankvileco; riĉigadi la lingvon per novaj vortoj oni povas jam nun; ĉu vi forgesas jam, ke vi kristano estas?. 2 Tuj post tiam; tuj ekde tiam: post unu horo la forno estis jam varma; jam de tri tagoj mi ne fermis la okulojn; vi bezonas nur enmeti en la leteron iun vortareton kaj la adresito (= adresulo) vin jam komprenos; kiel longe (de kiam) vi estas jam fosisto?; jam dek jarojn (de antaŭ dek jaroj) li loĝas tie ĉi; tia uzado estus jam arbitraĵo kaj kondukus al ĥaoso; post unu sola duonhoro li ekposedas la tutan gramatikon kaj al li restas jam nur la simpla kaj facila akirado de provizo da vortoj; vi bezonas nur simple ekpensi pri la esenco de tiuj ĉi frazoj kaj vi jam komprenos, ke ili (la kritikoj) ne havas eĉ la plej malgrandan fundamenton. 3 Antaŭ nun: se li jam venis petu lin al mi; ĉu vi jam trovis vian horloĝon?; li jam kelkfoje demandis pri vi; mi jam diris al vi, ke mi foriras. 4 Antaŭ tiam: kiam vi venis, li jam diris (estis dirinta) al mi la veron; kiam via domo estis konstruata, mia domo estis jam longe konstruita; mi ŝin enbrakigis, sed ŝi jam mortis. 5 Pli frue, ol oni atendas aŭ atendis: post semajno eble vi trovos jam ian sciigon; la verko estas jam preta, li kredas sukcesi kaj jam ridetas. RIM. Krom tiuj fundamentaj sencoj, Z. sub la influo de la germana lingvo uzis jam kun du apartaj signifoj, por esprimi nuancon: 1e de kontentigo, de sufiĉeco: ĝi estas jam tia enviinda loko; jam la politiko povus iIin devigi, se li iris jam ekzameniĝi, mi dezirus almenaŭ, ke li sukcesu!; jam se estas soleno ĝi estu soleno! (=proksimume "sole per si mem", "do"); 2e de optimismo, de matura preteco: liaj filoj estas iom malbonkondutaj. . . sed kun la tempo ili jam solidiĝos; ili tion ankoraŭ ne povas fari bone, sed la afero jam iros; jam venos al mi en la kapo io; venu al mi, mi jam varmigos vin!; ne ploru, vi iel jam venos tien! (=finfine, pli-malpli baldaŭ). Tiujn ne internaciajn uzojn oni prefere ne imitu. {de1} schon {de2} bereits {en1} already {en2} by now {en3} by then {fr1} déjà {fr2} désormais #801.27 @003 {eo1} jam ne Tiu esprimo havas la sencon de jam 1 kaj 2 sekvata de ne: ve, multaj el niaj pioniroj jam ne vivas; centoj da miloj da radiketoj subtenas nian arbon, kiu jam (de nun) ne timas la venton; la naciaj lingvoj havas akcenton malregulan kaj malfacilan, kiun ili jam (de nun) ŝanĝi ne povas; li ne estas sufiĉe klera, sed lerni mun li jam (de tiu momento) ne havas la eblon; eĉ se ni volus nun halti, ni jam ne povus; vidante la partiecon de la prezidanto, li jam (de tiam) ne parolis (li tute ne parolis); kiu okazon forŝovas ĝin jam ne retrovas. Kiel oni vidas per tiuj lastaj ekz-oj, jam ne ne ĉiam samsignifas kiel ne . . . plu, sed ĝi montras statŝanĝon kaj speciale neplenumiĝintan deziron aŭ intencon. ne jam. Tiu esprimo estas, laŭ la konsilo de Z., evitenda, kaj anstataŭigenda per ankoraŭ ne. #801.27 @004 {eo1} jen Adv. uzata por: 1 Altiri la rigardon sur iun aŭ ion: jen mi estas!; ili preferus ankoraŭ longajn jarojn havi jen ĉi tiun favoran sinjoron; vi serĉas la princon? - jen li estas!. 2 Altiri la atenton sur ion: jen estas la brutoj, kiujn vi povas manĝi: bovo . . .; jen Ofelio perdis la prudenton!; jen la ĝusta tempo por lin kapti; jen por unu fojo ŝi diris la veron!; jen staras la bovoj antaŭ la monto (= jen la malfacilaĵo!); jen vi havas (tiu ĉi bato estas por vi!). RIM. En tiu emfaziga senco, oni kutimas uzi la ekkriajn pronomojn anst la montraj: jen kiaj ni estas!, jen kio venas, se oni volas edziĝi kun fraŭlino!; jen kiel vi agis kun mi!; jen kion diris Aĥitofel; kvankam Z iafoje uzis la montrajn: jen tio min haltigas. 3 Prezenti pli vigle ian subitan okazaĵon: krak! jen ĝi falis de la ŝranko, jen la horloĝo sonis nokto-mezon; Faraono havis sonĝon, ke jen li staras apud la rivero; jen avineto ne plu vivas; jen oni devis fari la provon. #801.27 @005 {eo1} jen/e Tiel, kiel oni tuj diras: tiam li respondis al mi jene: . . . ; ni jene aranĝos la aferon. #801.27 @006 {eo1} ju Adv., uzata antaŭ pli kaj malpli, responde al des, por montri ion, de kies varioj dependas la varioj de alio: ju cerbo pli prudenta, des lango pli silenta; ju pli da ĵuroj, des pli da suspekto; ju pli oni babilas, des pli oni al si malutilas; ju pli peza la aveno estis, des pli profunde ĝi kliniĝis; ju malpli ni okupos niajn kapojn per diversaj "pliboniĝoj" kaj ju pli ni simple propagandos la lingvon, des pli bone estos. #801.27 @007 {eo1} jun/e En juna maniero: konduti, ridi, frenezumi june. 801.28 Konjunkcioj. Prepozicioj. Partikuloj ĝenerale 801.281 Konjunkcioj #801.28 @001 {eo1} je Komuna prep., kies senco estas nedifinita kaj kiun oni ĉiam povas uzi, kiam la senco ne montras klare, kia prep. konvenas. En la komenco ĝi estis uzata en multaj okazoj, por kiuj oni poste preferis pli kutiman prep-on: "la pli kompetentaj E-istoj en la lasta tempo ne senprave evitadis tiun ĉi vorton" skribis Z. en 1894. Oni trovas ĝin nun preskaŭ nur en jenaj okazoj: 1 antaŭ la suplemento de adj. signifanta abundon aŭ senigon, aŭ montranta malfacile difineblan rilaton al la suplemento: riĉa je brutoj; kripla, lama je unu membro; malsana je la brusto; graveda je filo; libera je tiuj mankoj; kapabla je ĉio; kontenta je sia sorto; bonŝanca je la monludoj. → pri, de; 2 antaŭ la objekta komplemento de verb-subst., por eviti la konfuzon kun la agantsignifa "de": havi rajton je io; aspiro, kalkulo, klopodado, soifado, sufero de iu je io; ĉion ĉi tion elpensis la historioskribantoj pro mokado je la foririntaj generacioj; nekredo je Dio; 3 antaŭ adjekto de horo: je la tria matene (sed: en la mateno, ĉe la sunleviĝo); 4 antaŭ la adjekto esprimanta la tenatan korpoparton: ŝi eltiris je la kornaro nordan cervon; mi prenos vin je la mano (= je via . . .; per la rnano= per mia...); ŝi eksentis, ke oni tenis ŝin je la brako; konduki iun je la nazo; (analoge) ŝi ekfrapis per la fingroj je la fenestro; ŝi ekfrotis la alumetojn je la muro; la ŝiprompiĝulo tenas sin je tabulo; 5 antaŭ mezur-adjekto, kiam la mezursuplemento estas plurvorta: vi estas certe je duono da kapo pli alta ol mi; Mi estas je unu jaro pli juna, kaj tamen je kiom mi estas pli saĝa ol vi; ŝi retiriĝis je kelke da paŝoj; ili estas malproksimaj unu de la alia je tritaga vojaĝo; ĝi restis je granda distanco malantaŭen; ĉu la ombro iru antaŭen je dek gradoj?; (analoge) je la unua fojo ŝi sentis larmojn; 6 antaŭ diversaj objektoj aŭ adjektoj, malfacile klaseblaj: mi ne kredas je Dio; kredi je la senmorteco de l' animo, je la fantomoj; la reĝo vetis kun li je ses berberaj ĉevaloj; malpaciĝinte kun sia edzino, li eksedziĝis je ŝi; malsaniĝi je lepro; gravediĝi je ĝemeloj; li prenas ĉion je la kalkulo kaj eĉ unu kopekon ne volas pagi; la pozon duonkuŝan ŝi ŝanĝis je pozo sida; mia popolo ŝanĝis sian gloron je idoloj; ties karnon mi disŝiros je pecetoj; junuloj ofte suferas je absoluta manko de singardo. → al, pri, disde, pro. #801.28 @002 {eo1} jen . . . jen . . . Konjunkcie uzata duopo por esprimi, ke du ebloj efektiviĝas alterne (unufoje . . . alifoje . . .): ŝi kutimas havi ĉe sia zono jen rozon, jen diamanton; jen li ŝipveturis (sonĝe) tra arbaroj, jen meze tra urbo; jen la arbaroj estis densaj kaj mallumaj, jen ili estis kiel bela parko; li estis jen vigla, jen malbonhumora; ĉirkaŭ la buŝo ludis svarmo de ridetoj, jen plaĉivolaj, jen petolaj, jen ŝercemaj; li okupadis sin jen per tio, jen per alio. → ĉu . . . ĉu . . ., aŭ . . . aŭ . . . 801.283 Partikuloj #801.283 @001 {eo1} jes (1) Adverb-interjekcio, per kiu oni asertas vera la tuton de la demanda frazo: vi komprenas? ─ jes; ĉu ĝi estas tiu juna kortegano, kiu loĝas . . . ? ─ jes, apud tiuj arboj.; konservi bone la sekreton! ─ jes, jes!; ĉu ne estas eble, ke mi povu paroli kun ŝi?─ jes, venu kun mi, ĉu per ĉi tie?─Mi pensas, ke jes.; ĉu ili ne mortas? ─ Ho jes, ili ankaŭ devas morti. RIM. Evitinda estas la uzo de jes en la rolo kaj senco de ja. 2 Tiu interj., uzata subst-e kun la sama senco: ĉu vi aŭdas? Li diras jes!; via jes estu jes, kaj via ne estu ne!. #801.283 @002 {eo1} jes ja Adverb-interjekcio, uzata por respondi pozitive al negativa demando: ĉu ŝi do ne venos? ─ jes ja, sed nur malfrue. → tamen. 801.3 Leksikologio. Vortaroj. 801.31 Klasifo de vortoj laŭ signifo kaj apliko 801.311 Geografiaj-topografiaj nomoj. Lok-nomoj 801.311.33 Nomoj de valoj, ravinoj, kanjonoj, interkrutejoj ktp. #801.311.33 {eo1} Val/o de Jehoŝafat/o Valo inler Jerusalemo kaj la Olivmonto: mi kolektos ĉiujn naciojn en la valon de Jehoŝafato. 801.312 Nomoj de nefiziografaj naturaĵoj 801.312.2 Nomoj de animaloj 801.312.29 (+) Popularaj, mokaj popol-nomoj → (=...) por ordinaraj popol-nomoj #801.313 {eo1} Janki/o Familiara nomo por Usonano. {de1} Yankee \Im\i {en1} Yankee {fr1} yankee \Im\i 801.313 Person-nomoj 801.313 : 22 Person-nomoj el la Biblio #801.313 : 22 @001 {eo1} Jehoŝafat BIB Kvara reĝo de Judujo. #801.313 : 22 @002 {eo1} Jabin**/o Reĝo de la Kanaanidoj. {de1} Jabin (Kanaaniterkönig) #801.313 : 22 @003 {eo1} Jehoaŝ/o BIB Reĝo de Judujo, post Atalja. #801.313 : 22 @004 {eo1} Jehojada BIB Ĉefpastro en Jerusalemo, ŝirminto de Jehoaso, kiu lin poste mortigis. #801.313 : 22 @005 {eo1} Jeremia {eo2} Jeremi/o BIB Unu el la grandaj profetoj. #801.313 : 22 @006 {eo1} Jiftan BIB Hebrea militestro, kiu oferbuĉis sian propran filinon. #801.313 : 22 @007 {eo1} Joŝija BIB Reĝo de Judujo, dum kies regado estis proklamita la Readmono. #801.313 : 22 @008 {eo1} Joab BIB Nevo kaj generalo de David. #801.313 : 22 @009 {eo1} Jehezkel BIB Unu el la grandaj profetoj. → Ezekielo. #801.313 : 22 @010 {eo1} Jehu BIB Uzurpinto de la Izraela reĝeco. #801.313 : 22 @011 {eo1} Jehud/o (1) {eo2} Jehuda (1) BIB Filo de Jakob: juna leono estas Jehudo. #801.313 : 22 @012 {eo1} Jerobeam BIB Unu el la reĝoj de Izrael. #801.313 : 22 @013 {eo1} Jafet/o BIB Unu el la filoj de Noa, mita prapatro de la blanka ne-semida raso. {de1} Japhet {fr1} Japhet #801.313 : 22 @014 {eo1} Jesaja BIB Unu el la grandaj profetoj, aŭtoro de la 39 unuaj ĉapitroj de la libro nomata laŭ li. #801.313 : 22 @015 {eo1} Joel BIB Unu el la profetoj. #801.313 : 22 @016 {eo1} Jona BIB Profeto, pri kiu estas rakontite, ke li sidis tri tagojn en la interno de granda fiŝo. #801.313 : 22 @017 {eo1} Josu/o BIB Profeto, postirinto de Moseo. #801.313 : 22 @018 {eo1} Judas/o Juda virnomo, i.a. de unu disĉiplo de Jesuo, kiu lin perfidis; de unu kristana apostolo ktp: kiso antaŭ amaso estas kiso de Judaso (=de perfidinto). #801.313 : 273.7 {eo1} Jansen/o Nederlanda episkopo de Ipro (1585-1638). 801.313 : 53 Person-nomoj el Fiziko 801.313 : 58 Person-nomoj el Botaniko 801.313 : 937 Person-nomoj el Romia historio 801.313 : 944 Person-nomoj el Franca historio 801.313 : 951 Person-nomoj el Ĉina historio 801.313.1 Vok-nomoj. Antaŭnomoj. Baptonomoj 801.313.11 (+) Viraj vok-nomoj #801.313.11 @001 {eo1} Jakob/o (2) Virnomo. → Ĵakvo. #801.313.11 @002 {eo1} Joakim/o Virnomo. #801.313.11 @003 {eo1} Johan/o Virnomo, i.a. de profeto (Johano Baptisto) kaj de evangeliisto. → Ĵano, Ivano (karesformoj: Jocjo, Johanĉjo, Hanĉjo). #801.313.11 @004 {eo1} Jonatan BIB Virnomo. #801.313.11 @005 {eo1} Jovian/o Virnomo. #801.313.11 @006 {eo1} Jozef/o Virnomo: Nikodemo batas Jozefon; ŝi ĵetis siajn rigardojn sur Jozefon kaj diris: kuŝiĝu kun mi. #801.313.11 @007 {eo1} Jul/o (2) Virnomo. #801.313.11 @008 {eo1} Juli/o (1) Latina virnomo: mi prezentis Julion Cezaron. #801.313.11 @009 {eo1} Justen/o Virnomo. #801.313.11 @010 {eo1} Justinian/o Virnomo, i.a. de Romia imperiestro, kiu kompiligis la faman kodon. #801.313.11 @011 {eo1} Juvenal/o Virnomo, i.a. de fama Roma satiristo. #801.313.11 @012 {eo1} Jakob/o (1) BIB Patriarko, filo de Izaako. 801.313.12 (+) Virinaj vok-nomoj #801.313.12 @001 {eo1} Jakelin/o Nomo de virino. → Jakobino, Ĵakvino. #801.313.12 @002 {eo1} Jakob/ino Nomo de virino. #801.313.12 @003 {eo1} Joel/a Nomo de virino. #801.313.12 @004 {eo1} Johan/a Nomo de virino (karesformo: Janjo). #801.313.12 @005 {eo1} Jozef/a Nomo de virino. #801.313.12 @006 {eo1} Jozef/in/o Nomo de virino. #801.313.12 @007 {eo1} Judit/a Nomo de virino, i.a. de la Judino, kiu, kuŝiĝinte kun Holoferno detrancis al li la kapon, por savi sian popolon. #801.313.12 @008 {eo1} Jul/in/o Nomo de virino. #801.313.12 @009 {eo1} Juli/a (2) Nomo de virino. #801.313.12 @010 {eo1} Juli/et/a Nomo de virino: Romeo kaj Julieta (dramo de Ŝekspiro). 801.313.2 Nomoj de famaj familioj #801.313.2 {eo1} Jagelon/oj Familio de Polaj nobeloj k militestroj. {de1} Jagellonen 801.316 Vort-kategorioj 801.316.03 (+) Poeziaj esprimoj #801.316.03 (+) {eo1} jovial/a POE Gajema. 801.4 Fonetiko →801.12/.15 801.41 Analizo kaj ecoj de voĉa sono. Piĉo. Intenso. Tembro →534 #801.41 {eo1} junt/o (3) FON Loko, kie fonologiaj unuoj kuniĝas, komenciĝas aŭ finiĝas; la okaziĝo de specialaj alofonoj ĉe tia loko, rigardata kiel mem fonemo. 801.6 Prozodio. Metriko, ritmo, rimo kaj vers-paternoj →801.4 801.63 Metriko. Verseroj. Piedoj #801.631 @001 {eo1} jamb/o POE Versero, konsistanta el du silaboj, el kiuj la unua estas mallonga aŭ senakcenta, kaj la dua longa aŭ akcenta (² ─ ). → trokeo, spondeo. {de1} Jambus \Im\i {de2} Jambe \If\i {en1} iambus {fr1} ïambe #801.631 @002 {eo1} ĥor-jamb/o Versero, konsistanta el trokeo plus jambo (─ ² ² ─). #801.631 @003 {eo1} jamb/a Rilata al jambo(j): jambaj versoj. {de1} jambisch {en1} iambic {fr1} ïambique #801.631 @004 {eo1} jamb/in/o Familiara nomo, por montri la jambajn versojn, post kies fina akcenta silabo trovigas kroma, senakcenta: la jambinoj estas la regula formo de la jambaj versoj en E-o. #801.631 @005 {eo1} tri-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 3 jamboj, plus fina kromsilabo. #801.631 @006 {eo1} kvar-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 4 jamboj, plus fina kromsilabo. #801.631 @007 {eo1} kvin-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 5 jamboj, plus fina kromsilabo. #801.631 @008 {eo1} ses-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 6 jamboj, plus fina kromsilabo. #801.631 @009 {eo1} sep-jamb/o Verso, konsistanta resp. el 7 jamboj, plus fina kromsilabo. 802/809 Individuaj lingvoj 803 Ĝermanaj lingvoj ĝenerale 803.0 Germana lingvo #803.0-088 {eo1} Jid/a lingv/o {eo2} Jud-German/a ĵargon/o Germana dialekto, miksita per Hebreaj kaj Slavaj vortoj, kaj uzata de la Orient-Eŭropaj Judoj. 809 Orientaj, Afrikaj kaj aliaj lingvoj #809.436 {eo1} Jafet/id/aj Kvalifikas la grupon de tre diversaj lingvoj, parolataj en la Kaŭkaza regiono. {fr1} japhétiques KLASO: 9 Kono de hejmregiono. Geografio. Biografioj. Historio 929 Genealogio. Heraldiko 929.7 Nobeluloj. Honoraj titoloj #929.7 @001 : 943.8 : 801.313 {eo1} Jagelon/oj Familio de Polaj nobeloj k militestroj. {de1} Jagellonen #929.7 @002 {eo1} junkr/o Kampnobelo (ofte en malŝata senco de reakciulo). 929.9 Flagoj. Standardoj #929.9.021 {eo1} Japan/a flag/o EB#245/20 {de1} Sonnenbanner \In\i {en1} Rising Sun {fr1} bannière \If\i du soleil 93 Historio →(093) 933 Historio de la Judoj (ĝis 70 pK) #933 @001 {eo1} Jud/uj/o (1) Ĝis la Babilona ekzilo, la pli suda el la du hebreaj ŝtatoj. → Izraelo. #933 @002 {eo1} Jude/o {eo2} Jud/uj/o (2) HIST Teokratia ŝtato, starigita, en suda Palestino, de la revenintoj el la Babilona ekzilo. → Idumeo. 935 Historio de malnova oriento, de Mederoj, Persoj, Asiroj kaj Babilonanoj #935 {eo1} Jugurt/o HIST Reĝo de la Numidoj (160-104 a.K.): la Jugurta milito. 937 Romia historio (ĝis 476 pK) #937 @001 {eo1} jug/o (2) Transversa lanco, ligita al du aliaj fiksitaj en la tero, sub kiu lanco la antikvaj Romanoj devigis la venkitojn trapasi. #937 @002 {eo1} Juli/a (1) Rilata al Julio Cezaro: la Julia kalendaro (→ Gregoria). #937 @003 {eo1} Julian/o Virnomo, i.a. de granda Romia imperiestro, kiu batalis kontraŭ la Kristanismo. 941.0 Historio de la Unuigita Reĝlando (Grand-Britujo kaj Nord-Irlando) #941.0 : 329 {eo1} Jakob/ist/o HIST Ano de la Angla partio, kiu apogis la Stuartojn. 943.8 Historio de Pollando #943.8 : 801.313 {eo1} Jagelon/oj Familio de Polaj nobeloj k militestroj. {de1} Jagellonen 944 Historio de Francio #944 @001 : 329.15 {eo1} Jakoben/ism/o Opinio, doktrino de Jakobenoj. #944 @002 : 329.15 {eo1} Jakoben/o (1) HIST Membro de la "Klubo de l' Jakobenoj", revolucia maldekstra agadgrupo. #944 @003 : 329.15 {eo1} Jakoben/o (2) Partiano de radikala demokratio: li estas pli malbona ol Jakobeno. 956.0 Historio de Turkio #956.0 {eo1} janiĉar/o Membro de la persona gvardio de l' turka sultano (aboliciita en 1826). {de1} Janitschar \Im\i {fr1} janissaire = al'jung/i = jungi MEV# = dis'jung/i = maljungi MEV# = frenez-jak/o = per'fort/a jak/o MEV# 615.85 = jaroviz/i = vernalizi MEV# = jen/o = eno MEV# = Jerik/o-roz/o = Anastatiko MEV# = Job/o = Ijob MEV# = Jud/ej/o = gett/o MEV# = juĝ-ag/ad/o = proceduro MEV# = juĝ-decid/o = verdikto MEV# = juĝ/o-distrikt/o = jurisdikcio MEV# = juĝ-far/o = juĝo 1 MEV# = juĝ/o-pov/o = jurisdikcio MEV# = jun-aĝ/o = juneco MEV# = jung/aĵ/o 2 = jungitaro MEV# = junt/o-pec/o = fitingo MEV# = juvel-ŝton/o = gemo MEV# = mal'jun-aĝ/o = maljuneco MEV# = per'fort/a jak/o = frenez-jak/o MEV# 615.85 = pri'juĝ/i = juĝi 2 MEV# = pri'juĝ/o = juĝo 4 MEV# → dek-jar/a → cent-jar/a MEV# → dek/a-jar/a → cent/a-jar/a MEV# → unu-jar/a → cent-jar/a MEV# → unu/a-jar/a → cent/a-jar/a MEV# → joni/o 2 → ionio MEV#